Chuyen de 3: VĂN HÓA NHÀ TRƯỜNG

Nội dung chính
1. Khái niệm văn hố nhà trường
2. Tầm quan trọng của việc phát triển VHNT
3. Vai trò của Hiệu trưởng trong lãnh đạo
phát triển VHNT
4. Định hình hệ thống các giá trị cốt lõi để
phát triển VHNT
5. Cách thức phát triển VHNT tích cực lành
mạnh


Những câu hỏi ?
Văn hố là gì ?
 Văn hố tổ chức/ Văn hố nhà trường là gì ?
 Văn hố nhà trường có vai trị sống cịn như thế nào?
 Tại sao một trường học muốn phát triển cần phải ni
dưỡng, vun trồng các giá trị văn hố ?
Làm cách nào để phát triển VHNT lành mạnh, tích cực
 ???


1. Một số khái niệm


1.1.Văn hoá:



Hoạt động: Xem một đoạn băng Video
và bình luận : đó có phải là văn hóa nhà

trường?


Theo Phương Đơng văn hóa là cái đẹp, Hình thức
đẹp đẽ biểu hiện trước hết trong lễ, nhạc, cách lãnh đạo,
quản lý,… đặc biệt trong ngôn ngữ, cách ứng xủ lịch sự.
Nó biểu hiện thành một hệ thống các chuẩn mực, giá trị
ứng xử được mọi người chấp nhận và xem là đẹp đẽ
Văn hóa là tổng thể những hệ thống biểu trưng chi phối
cách giao tiếp,ứng xử của cộng đồng khiến cộng đồng
ấy có đặc thù riêng.


Tiếp:


Văn hóa là dịng chảy của các chuẩn
mực, các giá trị, niềm tin, các truyền
thống, nghi lễ của một cộng đồng


1.2. Văn hoá tổ chức
 Văn hoá tổ chức là một tập hợp các chuẩn mực, các
giá trị, niềm tin và hành vi ứng xử của một tổ chức tạo
nên sự khác biệt của các thành viên của tổ chức này với
các thành viên của tổ chức khác (Greert Hofstede , Cultures
& Organisations, 1991)

 Văn hoá tổ chức liên quan đến toàn bộ đời sống vật
chất, tinh thần của một tổ chức. Nó biểu hiện trước hết

trong tầm nhìn, sứ mạng, mục tiêu, triết lý, các giá trị,
phong cách lãnh đạo, quản lý…, bầu khơng khí tâm lý.
Thể hiện thành một hệ thống các chuẩn mực, các giá trị,
niềm tin, quy tắc ứng xử được xem là tốt đẹp và được
mỗi người trong tổ chức chấp nhận.


TỔ CHỨC
TẦM NHÌN
SỨ MỆNH
MỤC TIÊU
CHỨC NĂNG, NHIỆM VỤ

CON NGƯỜI
VÀ
CÁC MỐI QUAN HỆ

CƠ SỞ
VẬT CHẤT

KẾT TINH (VĂN HÓA)

CÁC
TRIẾT
LY
VÀ
CÁC
GIÁ
TRI

QUAN HỆ VỚI:
- CÔNG VIỆC
- BẢN THÂN
- NGƯỜI KHÁC
-TRẢI NGHIỆM, TƯƠNG TÁC
-HÌNH THÀNH THÓI QUEN
-XUẤT HIỆN CÁC NHU CẦU
-HÀNH VI TỰ GIÁC

CÁC
QUY
ĐINH
VÀ
CHÍNH
SÁCH

PHONG CÁCH – VĂN HÓA TỔ CHỨC

-TRANG
TRÍ
-BÀI TRÍ
-TRANG
PHỤC
-LO GO
-KHẨU
HIỆU
-…


1.3. Văn hóa nhà trường:





Khái niệm: Là tổng hợp các giá trị, các
chuẩn mực, niềm tin và hành vi ứng xử
của các thành viên trong nhà trường tạo
nên sự khác biệt giữa trường này với
trường khác
Câu hỏi: tại sao đồng phục học sinh
trường này khác trường khác?


Cỏc yu t cu thnh vn hoỏ nh trng

Giá trị

Chuẩn
mực

Niềm tin
Các loại
thái độ

Chớnh sỏch

Các mối
quan hệ

Biểu

tợng

Vn hoá
NT

Cảm xúc
và ớc muốn
cá nhân
v.v...

Truyền
thống
Nghi
thức và
hành vi

ng
phc


Văn hố trường học: Mơ hình tảng băng
Văn hố nhà trường giống như tảng băng có phần nổi, phần
chìm?

PhÇn
chính sách,, mục tiêu
• Tầm nhìn,nỉi
•
•
•

•
•

Khung cảnh, cách bài trí lớp học
Logo, khẩu hiệu, bảng hiệu, biểu tượng
Đồng phục, Các nghi thức, nghi lễ
Các hoạt động văn hoá, học tập của trường…
…?

Phần chìm







Nhu cầu, cảm xúc, mong muốn cá nhân
Quyền lực và cách thức ảnh hưởng
Thương hiệu
Các giá trị
Các quy ước ngầm
…?


Những biểu hiện tích cực, lành mạnh
Ni dưỡng bầu khơng khí cởi mở,
dân chủ;
•

• Mỗi cán bộ giáo viên đều hiểu rõ
trách nhiệm, tích cực tham gia vào
việc ra các quyết định dạy và học;
• Coi trọng con người, cổ vũ sự nổ lực
hồn thành cơng việc và cơng nhận sự
thành cơng của mỗi người;
• Sáng tạo và đổi mới;


Tiếp:
•

Khuyến khích giáo viên đổi mới phương pháp
nâng cao chất lượng dạy và học;

•

Khuyến khích đối thoại và hợp tác, làm việc
nhóm;

•

Chia sẻ kinh nghiệm và trao đổi chun mơn;

•

Chia sẻ quyền lực, trao quyền, khuyến khích
tính tự chịu trách nhiệm;

•

Chia sẻ tầm nhìn.


Những biểu hiện tiêu cực,
không lành mạnh


Những biểu hiện tiêu cực,
khơng lành mạnh
•

Sự buộc tội, đổ lỗi cho nhau;

• Sự kiểm sốt q chặt chẽ đánh mất quyền tự do và tự
chủ của cá nhân;
• Quan liêu, ngun tắc một cách máy móc;
• Trách mắng học sinh vì các em khơng có sự tiến bộ;
• Thiếu sự động viên khuyến khích;
• Thiếu sự cởi mở, thiếu sự tin cậy;
• Thiếu sự hợp tác, thiếu sự chia sẻ học hỏi lẫn nhau;
• Mẫu thuẫn xung đột nội bộ không được
giải quyết kịp thời.


2.Tại sao cần phải vun trồng VHNT?


Tiếp:
Thông tin cơ bản:



Sự phát triển của trẻ em chịu ảnh hưởng rất lớn của môi
trường VH-XH nơi chúng lớn lên (gia đình, trường học…)



VHNT giúp giảm bớt sự khơng hài lòng của GV và giúp
giảm thiểu hành vi cử chỉ không lịch sự của HS;



Tạo ra môi trường thuận lợi hỗ trợ việc dạy và học,
khuyến khích GV, HS nỗ lực rèn luyện, học tập đạt thành
tích mong đợi;



VHNT nuôi dưỡng, hỗ trợ việc dạy và học.


2.1.Ảnh hưởng của văn hố nhà trường đến GV
Khuyến khích mối quan hệ hợp tác, chia
sẻ kinh nghiệm, học hỏi lẫn nhau giữa các
giáo viên :
- GV cảm thấy thoải mái dễ dàng thảo luận
về những vấn đề hay khó khăn mà họ
đang gặp phải
- GV sẵn sàng chia sẻ kiến thức và kinh
nghiệm chun mơn

- GV tích cực trao đổi phương pháp và kỹ
năng giảng dạy
- GV quan tâm đến công việc của nhau
- GV cùng hợp tác với lãnh đạo nhà trường
để thực hiện mục tiêu giáo dục đã đề ra.


Tiếp:


Tạo bầu khơng khí tin cậy thúc đẩy
giáo viên quan tâm đến chất lượng
và hiệu quả giảng dạy, học tập :



- Bầu khơng khí cởi mở, tin cậy, tơn trọng lẫn
nhau tạo động lực để GV quan tâm cải tiến
nâng cao chất lượng dạy và học;



- Cải thiện thành tích giảng dạy và học tập của
trường .


2.2.Ảnh hưởng của văn hoá nhà trường đến HS
Tạo ra một bầu khơng khí học tập tích cực:
- HS cảm thấy thoải mái, vui vẻ, ham học
- HS được thừa nhận, được tơn trọng, cảm thấy mình có

giá trị
- HS thấy rõ trách nhiệm của mình
- HS tích cực khám phá, liên tục trải nghiệm và tích cực
tương tác với giáo viên, nhóm bạn
- HS nỗ lực đạt thành tích học tập tốt nhất


Tiếp:


Tạo ra mơi trường thân thiện cho HS:



- An tồn, cởi mở, tôn trọng;



- Cởi mở và chấp nhận các nhu cầu và
hoàn cảnh khác nhau của học sinh;



- Khuyến khích học sinh phát biểu/bày tỏ
quan điểm cá nhân;



- Xây dựng mối quan hệ ứng xử tôn trọng,
hiểu biết lẫn nhau, học hỏi lẫn nhau giữa

thầy và trò.


3. Vai trò lãnh đạo phát triển VHNT
của hiệu trưởng
Hiệu trưởng có ảnh hưởng như thế nào đến
VHNT?
Hiệu trưởng có vai trò quyết định sự phát triển
VHNT :

- Triết lý giáo dục của HT ảnh hưởng đến VHNT
- HT có vai trị quyết định trong việc hình thành
các chuẩn mực, niềm tin
- Sự quan tâm, chú ý của HT đến cái gì…sẽ ảnh
hưởng chi phối VHNT
- HT xác định, tạo lập hệ thống giá trị cốt lõi của
trường
-HT xác định các đặc trưng và chia sẻ tầm nhìn
-

( làm bài tập thực hành)


4. Định hình hệ thống các giá trị cốt lõi
để phát triển VHNT
Xem xét các giá trị đặc trưng của nhà
trường :
Mỗi trường đều có lịch sử tồn tại và phát
triển… qua thời gian đã tạo ra những giá
trị văn hố nào đó.

Hiệu trưởng cần tạo nên sự khác biệt về
bản sắc với các trường khác .


Trường THPT Nan Hoa

Trung thành

Lễ phép

Hiếu thảo

Ngay
thẳng

Nhân văn

Lương
thiện

Nhân ái

Tự trọng