THỊ HIẾU ÂM NHẠC CỦA GIỚI TRẺ VIỆT NAM HIỆN NAY

THỊ HIẾU ÂM NHẠC CỦA GIỚI TRẺ VIỆT NAM HIỆN NAY
Trong cuộc sống nhộn nhịp và đầy hối hả như ngày nay, âm nhạc vẫn là
“món ăn” không thể thể thiếu trong cuộc sống của mỗi con người. Hòa cùng nhịp
sống sôi động như hiện tại, nhạc trẻ đã dần thay thế cho các dòng nhạc xưa cũ
như: nhạc tiền chiến, nhạc vàng… để phù hợp với tính cách trẻ trung, năng động
của tuổi trẻ Việt Nam. Tuy nhiên, thị hiếu âm nhạc của giới trẻ Việt Nam hiện nay
còn có nhiều vấn đề đặt ra cho những nhà quản lý định hướng phải quan tâm, lo
lắng. Nhìn từ góc đợ hưởng thụ, xem giới trẻ nghe gì ở những nơi quán xá, tụ điểm
giải trí của tư nhân cũng như của nhà nước hoặc tại gia đình, chúng ta ít nhiều
cũng hình dung được nhu cầu thẩm mỹ, hiểu đựơc xu hướng ca nhạc của giới trẻ
hiện nay.
Tại các quán cà phê, nơi giới trẻ ngồi nhâm nhi tuổi xn của mình với
những ca khúc nước ngoài trên mợt nền tiết tấu sôi động, dậm dật của Rock, Rap,
Hip hop… mà rất ít người biết họ nói gì trong bài hát đó, hoặc những ca khúc Việt
na ná thế với lời lẽ yêu đương dung tục, não tình. Đó là chưa kể đến quán bar
Discothèque với loại âm nhạc cực kỳ kích động khiến người ta phải nhún nhảy
theo dù cả đời chưa từng học khiêu vũ bao giờ.
Do sự lạm dụng nhạc trẻ của một số cá nhân đã làm xấu đi vẻ đẹp vốn có của
âm nhạc. Ta dễ dàng bắt gặp nhiều trường hợp như: những người mẹ trẻ hiện nay
không còn phải hát ru con bằng những câu hò, câu ca dao đầy tràn tâm tư, đầy sự
giáo dục. Thay vào đó, họ cho con nghe những thể loại mà chính bản thân người
mẹ cảm thấy thích thú như: Rock, Pop, Dance remix,... Chắc hẳn nhiều đứa trẻ sau
này lớn lên sẽ không được nghe những câu hò, ca dao - những câu hát trĩu nặng
tình thương ấy. Giớng như câu “́ng nước nhớ nguồn”, ta phải biết trân trọng
những gì tớt đẹp nhất mà ông cha ta đã để lại. Âm nhạc cũng vậy, ta phải biết chắt
lọc những gì tinh túy nhất, đừng vì lạm dụng mà đánh mất đi hình ảnh đẹp của nó.
Thực tế cho thấy, lớp trẻ bây giờ không còn mặn mà với các dòng nhạc dân ca, các
câu hò, điệu lý... thay vào đó là các bản hiphop, pop, ballad, V-pop... Phải chăng
1

họ đã đánh mất đi cợi nguồn của mình? Họ đã vơ tình hay cớ ý qn đi dòng nhạc
mang đậm bản sắc quê hương. Rõ ràng, nhạc trẻ đang lấn sân trên thị trường âm
nhạc, ngay cả những bản giao hưởng, sonate, concerto... nổi tiếng của các nhạc sĩ
tên tuổi trên thế giới cũng không được nghe nhiều. Nhạc trẻ đang chiếm lĩnh thị
trường âm nhạc Việt Nam, từ sân khấu nhỏ đến tầm cở như “Lan Anh” đều là
nhạc trẻ.
Một điều lạ thay, khi giới trẻ với nhau nghe một ai đó thích một bài hát theo
lối cũ như nhạc Trịnh Công Sơn (hay một số thể loại nhạc xưa khác) thì họ cho
rằng là “Sến”, rằng đó là kẻ không biết nghe nhạc, là đồ chậm tiến so với thời đại.
Trong khi đó, chính bản thân mình cũng không biết chọn loại nhạc hay theo đúng
nghĩa của nó để thưởng thức, chỉ biết nghe loại nhạc thị trường đậm chất “Sến” do
các “nhạc sĩ thị trường” tạo nên. Có lẽ chưa bao giờ số lượng nhạc trẻ lại xuất hiện
ồ ạc như hiện nay. Chính vì sự ồ ạc đó đã tạo nên những ca khúc sáo rỗng về lời
ca, sự tầm thường của giai điệu.
Thể loại nhạc trữ tình, nhạc tiền chiến hoặc thính phòng thì hầu như chỉ có
giới trung niên thưởng thức, còn lại giới trẻ đếm được trên đầu ngón tay. Đến xem
chương trình “Hát với nhau”, chương trình “Hát Karaokê” hàng tuần tại các tụ
điểm của các Trung tâm VHTT, chúng ta cũng rất hiếm khi được nghe các ca khúc
“đi cùng năm tháng” hoặc những bài ca “truyền thống”, mà chỉ quanh đi quẩn lại
những bài hát đang “top ten” trên thị trường băng đĩa của những ca sĩ đang “ăn
khách”. Mợt chương trình tác giả tác phẩm cơng phu, hoành tráng, mợt chương
trình liên hoan “Những bài ca đi cùng năm tháng”, chương trình “Liên hoan các
nhómTuyên truyền ca khúc cách mạng” đem công diễn không bán vé, thế
nhưng…diễn viên đơng hơn khán giả! Ngay cả những chương trình biểu diễn
chuyên nghiệp có doanh thu cũng phải đắn đo khi biên tập chương trình biểu diễn
sao cho thu hút được lượng khán giả đông nhất (chủ yếu tuỳ thuộc vào lượng khán
giả trẻ). Do đó, ban tổ chức phải tính toán tuyển “sao” nào đang ăn khách, ca khúc
nào đang thịnh hành là điều dễ hiểu.

2

Cả chương trình truyền hình, chương trình đài phát thanh FM vẫn thường
nghe các bạn trẻ tặng nhau những ca khúc đang thịnh hành từ nội đến ngoại. Điều
đáng quan tâm là có nhiều bạn trẻ rất am hiểu nhạc nước ngoài hơn cả nhạc Việt
qua “Trò chơi âm nhạc” trước đây. Tất nhiên, đó chỉ là số ít bạn trẻ ở thành thị có
điều kiện môi trường tiếp xúc, còn lại số đông ở nông thôn vẫn nghe nhạc Việt
thơng qua kênh trùn hình, đài phát thanh hoặc các băng đĩa “lậu”. Thêm nữa,
các đoàn lôtô, các xe kem, kẹo kéo lưu động… cũng tăng cường phổ biến “dòng
nhạc” này một cách tích cực.
Thực tế có không ít các bạn trẻ nghe nhạc không cần hiểu nội dung (nhạc
nước ngoài), không cần lời lẽ ca từ có “ tính văn học, có chất thơ” không?! Họ chỉ
cần tiết điệu “hiện đại” (thậm chí không cần giai điệu như Rap, Hip hop), nghe
“Tây” như các ca khúc giới thiệu trên “MTV” chẳng hạn. Nhìn nhận thực tế ấy
mới thấy sự nhận thức thẩm mỹ của giới trẻ hiện nay đang xói mòn dần khả năng
cảm thụ tình cảm, cái đẹp của tâm hồn, cái âm điệu mượt mà của ngữ điệu tiếng
Việt, sự rung động chân thành trước những sự việc mang tính nhân bản, niềm khát
khao vươn lên của lý tưởng tuổi hai mươi…
Thị trường âm nhạc Việt Nam đang có sự chuyển mình và phát triển mạnh
mẽ cùng với sự giao lưu văn hóa khu vực, thế giới. Các thể loại nhạc, các hình
thức biểu diễn ngày càng phong phú, đa dạng. Kéo theo đó là khả năng hưởng thụ
và cảm nhận âm nhạc của người dân ngày càng được nâng cao. Tuy nhiên, âm
nhạc Việt Nam hiện nay cũng còn nhiều vấn đề cần phải được quan tâm đặc biệt là
thị trường âm nhạc trẻ vì đây là thị trường có sức lan tỏa mạnh mẽ tới thị hiếu âm
nhạc của giới trẻ Việt Nam hiện nay.Hiện nay, giới trẻ khá nhạy cảm với xu hướng
âm nhạc mới đặc biệt là âm nhạc từ bên ngoài, nhạc ngoại hoặc những ca khúc xô
bồ, thiếu tính thẩm mĩ… mà xa dần với nền âm nhạc truyền thồng. Điều này bắt
nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau như:
- Xuất phát từ nền tảng giáo dục thẩm mỹ âm nhạc từ thuở ấu thơ khơng được
chu đáo. Chương trình dạy nhạc thiếu khoa học (Dân gian đến hiện đại) từ cấp phổ

3


thông. Thầy cô chuyên môn âm nhạc vừa yếu vừa thiếu. Đây là vấn đề cốt lõi mà
các nhà quản lý vĩ mô cần ưu tiên nghiên cứu và hoạch định.
- Xuất phát từ nhu cầu bắt chước, muốn chứng tỏ sành điệu thông qua phim
ảnh quốc tế nhất là phim Hàn Quốc; từ sự bất ổn tâm sinh lý của tuổi mới lớn
muốn phản kháng, vượt trội hơn người, muốn khác người, “không đụng hàng”. Ở
đây môi trường gia đình và học đường, mơi trường phim ảnh và bạn bè đã tác
đợng và hình thành xu hướng thẩm mỹ âm nhạc cho giới trẻ.
- Xuất phát từ sự giao lưu văn hoá trong xu thế toàn cầu hiện nay thông qua
Internet, sự bùng nổ kỹ thuật thông tin viễn thơng, các thiết bị nghe nhìn hiện
đại…Rào chắn kiểm soát cửa ngõ du nhập các nền âm nhạc trên thế giới chưa đủ
hiệu quả khi mà sự giao tiếp của giới trẻ trong lĩnh vực này càng ngày càng trở
nên phổ thông và chuyên nghiệp hơn.
- Hầu như các nhạc sĩ, ca sĩ trẻ ít được đào tạo qua trường lớp, các ca khúc
được sáng tác dường như không có tình cảm. Người viết lại thiếu kinh nghiệm cả
về tiết tấu lẫn ca từ. Nhiều ca khúc có ca từ quá nhố nhăng, lố bịch. Rõ ràng, ta có
thể nhận thấy rằng, không có sự đầu tư cho ca khúc, các nhạc sĩ trẻ không được
đào tạo chính quy, chưa qua trường lớp. Đây cũng là một điểm yếu trong việc sáng
tác nhạc nhẹ trong nền âm nhạc nước nhà. Từ đó, phần nào cũng ảnh hưởng đến
vẻ đẹp âm nhạc của Việt Nam. Nhiều nhạc sĩ trẻ vẫn chưa chú trọng đến tính hoa
mỹ trong ca khúc của chính mình,… bởi lẽ đó, các bài hát chỉ có thể “lắng đọng”
trong tai người nghe một thời gian ngắn, không “ăn đời, ở kiếp” với người nghe
được. Nhiều ca khúc thị trường được viết trong một thời điểm tức thời, chưa đáp
ứng được yêu cầu của một bài hát thực sự. Những ca khúc khi phát hành rộng rãi
đã có sự tác động xấu đến xu hướng và khả năng hưởng thụ âm nhạc của một bộ
phận không nhỏ giới trẻ hiện nay.
- Cũng nên thừa nhận rằng có sự buông lỏng quản lý định hướng trong công

tác phát triển nền âm nhạc tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc như nghị quyết TW 5
đã chỉ rõ. Ở đây cộng đồng trách nhiệm có các tác giả, ca sĩ, nhà sản xuất, nhà tổ
chức biểu diễn và đăc biệt là nhà quản lý ( Xuất bản, phát hành ).
4


Có thể còn có nhiều nguyên nhân hình thành nhu cầu hưởng thụ và sáng tạo
âm nhạc của giới trẻ hiện nay. Tuy nhiên, khả năng hưởng thụ và thị hiếu âm nhạc
của giới trẻ Việt Nam hiện nay cần phải được quan tâm, định hướng để hướng giới
trẻ tới một đời sống âm nhạc đích thực. Điều trước mắt để hạn chế âm nhạc thị
trường là các ban quản lý văn hóa cần phải giám sát, đánh giá các ca khúc mới
trước khi cho biểu diễn. Hơn nữa, chống đạo nhạc nước ngoài, đặt ca từ bừa bãi,
gieo rắc độc hại về tư tưởng và thẩm mỹ; đồng thời cũng cần phổ cập âm nhạc bác
học đến các trường phổ thông, đặc biệt là các trường chuyên về âm nhạc; các hội
âm nhạc, hội nhạc sĩ thường xuyên tổ chức các lớp bồi dưỡng sáng tác ca khúc cho
các nhạc sĩ trẻ.

5


6


7


8


9

10