Bài giảng Tổn thương bàn tay do bơm cao áp báo cáo 1 trường hợp và hồi cứu y văn - Ths. Nguyễn Tuấn Định

TỔN THƯƠNG BÀN TAY DO BƠM CAO
ÁP BÁO CÁO 1 TRƯỜNG HỢP
VÀ HỒI CỨU Y VĂN
Ths Nguyễn Tuấn Định, BsCK II Nguyễn Thúc Bội Châu, TS.
BSCK2. Phan Quang Trí, Bs CKII Hoàng Mạnh Cường, BsCK II
Lê Gia Ánh Thỳ, Pgs Trần Công Toại, Ths Vũ Xuân Thành


GIỚI THIỆU
• Năng lượng: Tương đương 1000kg, 25 cm

(Kaufman 1970)
• Đầu đạn chất lỏng (liquidbullet)

• Shortgun


GIỚI THIỆU


CA LÂM SÀNG
• Nam 42 tuổi,
• Làm việc: 7 tháng

• Nhập viện vì sưng đau ngón I tay trái sau khi bị dây dẫn

dầu cao áp vỡ phun vào hơn 2 tuần trước.
• Sơ cứu PKYTCQ
• Hơn 1 tuần: sưng đau nhiều hơn rạch một đường mổ
nhỏ tiểu phẫu.
 BV CTCH

5

CA LÂM SÀNG
Ngón I (T):
• Sưng nề xuống ơ
mơ cái, tím bầm
• Chảy dịch vàng đầu
ngón
• Hạn chế vận động
ngón do đau
• Mạch quay tay (T)
rõ


6

CA LÂM SÀNG


Siêu Âm
Phù nề mơ mềm
ngón cái tay trái và
khơng thấy ổ tụ dịch
khu trú

Họại tử nhiễm trùng ngón I
tay trái do bơm dầu áp lực
cao tuần thứ 3

Điều Trị


Điều Trị


Điều trị



Sau 2 Tháng


Sau 2.5 tháng


Sau 2.5 tháng


ĐỊNH NGHĨA
Dịch dưới áp lực sẽ đâm xuyên, thủng da hoặc mô cơ thể
(Fluid at pressure that punctures and penetrates the skin
and body tissue)


Đại Cương
• Dịch tể học:
• Gặp ở người lao động (sử dụng súng sơn/ bơm dầu/ thiết bị bơm áp

lực cao)
• Ngón II bàn tay khơng thuận thường bị tổn thương

• Thường bị đánh giá thấp: ko đau, tổn thương da nhỏ.
• Nam giới
• Tình cờ trong lúc làm việc
• Tuổi tbình: 36
• Đoạn chi: 30-48% (58-88%)


Yếu tố tiên lượng
• Bản chất dịch
• Áp lực bơm
• Thể tích dịch
• Vị trí vết thương
• Thời gian
• Nhiễm trùng.


Bản Chất Dịch
• Nước, khơng khí hoặc số lượng nhỏ của vắc xin thú y:

tổn thương nhẹ và thường có kết quả tốt, thậm chí khơng
cần phẫu thuật.
• Sơn và dung mơi là những chất kích thích nhiều hơn và

có tính hủy tế bào nhiều hơn nước, một số loại dầu hoặc
mỡ
• Dung mơi có độ nhớt thấp hơn so với các loại sơn và lan

nhanh hơn trong mô


Độc tố
• Nhiễm độc tồn thân

• Dung mơi hữu cơ
• Nước


Áp Lực Bơm
• 40 đến 800 bar.

• 7 bar là đủ để đâm thủng da.
• Lan rộng theo các bó mạch tk là nơi có sức cản nhỏ

nhất[17].
• Khi mà tổn thương mạch máu trong lần khám đầu tiên

hay áp lực tiêm trên 490 bar thì tỉ lệ đoạn chi là 100%


Thể Tích Dịch
• Hiệu ứng Tamponade

• Áp suất cao hơn trong các mơ

Nguy cơ lớn chèn ép bó mạch tkinh và thiếu máu mô.

Vị Trí
• Lòng bàn tay có khả năng nở rộng hơn so với ngón tay.

• HC CEK ở đầu ngón xảy ra nhanh hơn so với lòng bàn

tay.


Thời Gian
• Nguy cơ cắt cụt tăng theo thời gian.

• Thời gian giới hạn là 10 giờ, sau đó là nguy cơ cắt cụt

tăng cao.
• Pinto cho thấy thời gian từ khi xảy ra tai nạn tới khi được

điều trị thích hợp càng dài thì nguy cơ cắt cụt càng cao


Nhiễm Trùng
• Có thể xảy ra ngay trong lúc phun, nhưng thường là thứ phát.

• Thiếu máu và hoại tử tạo điều kiện thuận lợi cho sự nhiễm trùng.
• KS phổ rộng
• Corticoid: khơng ảnh hưởng nhiễm trùng và tỉ lệ cắt cụt.


Nguy Cơ Cắt Cụt
• 16-55%

• Có chất hòa tan (dung mơi): 50-80%
• Sơn là nguy hiểm nhất: > 60%
• Áp lực: > 7000 PSI, 100%