Bí quyết làm ăn với người Nhật
Hiện nay, làn sóng đầu tư của Nhật Bản đổ xô vào Việt Nam đang là đề tài rất
"hot". Tình cờ mình đọc bài này và ghi lại, hy vọng sẽ góp cho bạn thêm chút hành
trang trong quá trình thực hiện công việc.
Với nền kinh tế lớn nhất châu Á và thứ 2 thế giới, Nhật Bản đang là thị trường đầy
tiềm năng cho các doanh nghiệp VN. Do vậy, việc nắm rõ đặc điểm tiêu dùng và
tính cách kinh doanh của người Nhật sẽ giúp các doanh nghiệp VN giao tiếp và
kinh doanh thành công với họ.
Thị hiếu của người tiêu dùng Nhật Bản rất đa dạng nhưng cũng khá độc đáo. Theo
Thương vụ VN tại Nhật Bản, người tiêu dùng Nhật rất chú ý đến chất lượng hàng
hóa. Sống trong môi trường có thu nhập cao nên người Nhật Bản thường đòi hỏi
rất khắt khe về chất lượng hàng hóa, bao gồm cả vấn đề vệ sinh, hình thức và dịch
vụ hậu mãi. Những vết xước hàng hóa trong quá trình vận chuyển cũng có thể gây
ảnh hưởng rất lớn đến quá trình tiêu thụ cả lô hàng và ảnh hưởng đến uy tín.
Ngoài ra, người Nhật Bản cũng rất nhạy cảm với giá tiêu dùng hàng ngày. Sau
cuộc khủng hoảng kinh tế bong bóng vào cuối những năm 90 của thế kỷ trước,
người Nhật không chỉ quan tâm đến vấn đề chất lượng mà còn rất chú ý đến sự
thay đổi giá cả.
Đối tượng mua hàng chủ yếu là những phụ nữ nội trợ đi mua hàng ngày, có nhiều
thời gian (tình trạng sau khi lấy chồng sẽ bỏ việc làm tại công ty vẫn còn phổ biến)
nên họ rất quan tâm đến sự thay đổi về giá và về mẫu mã hàng hóa. Tuy vậy, tâm
lý thích dùng hàng xịn, hàng đồ hiệu cho dù với giá rất cao vẫn không thay đổi
nhiều so với trước đây. Bên cạnh đó, họ cũng quan tâm nhiều đến vấn đề thời
trang và màu sắc hàng hóa phù hợp theo từng mùa xuân, hạ, thu, đông. Mặt khác,
tính đa dạng của sản phẩm là yếu tố vô cùng quan trọng cho việc thâm nhập thị
trường. Trên thực tế, trong các siêu thị ở Nhật Bản có vô số những kiểu dáng, loại
của cùng một loại hàng tiêu dùng.
Thương vụ VN tại Nhật Bản cũng cho biết, gần đây, mối quan tâm đến vấn đề sinh
thái của người Nhật ngày càng nâng cao. Các cửa hàng đang liên tục cải tiến cách
đóng gói sản phẩm để làm sao vừa đẹp, vừa đơn giản và bao bì có thể tận dụng
bằng các nguyên liệu tái sinh.
Theo một số chuyên gia chuyên nghiên cứu về Nhật Bản, khi kinh doanh với
người Nhật, các doanh nghiệp VN cần lưu ý tới một số điểm sau đây:
1. Đặc điểm nổi bật khi làm việc với các doanh nhân Nhật Bản là giữ chữ tín, giữ
lời hứa dù là những việc nhỏ nhất. Đặc biệt, họ coi trọng ấn tượng trong buổi gặp
mặt đầu tiên hay trong đợt giao dịch đầu tiên. Điều này có nghĩa khi các doanh
nghiệp VN không thực hiện được lời hứa, thì việc đầu tiên là phải xin lỗi, cho dù
vì bất kỳ lý do gì. Việc giải thích lý do phải được thực hiện hết sức khéo léo và
vào những thời điểm phù hợp.
2. Trao đổi thông tin, đàm phán rất lâu và kỹ, làm việc rất máy móc. Cho dù
là công ty thương mại đơn thuần, trong đại đa số trường hợp, khách hàng Nhật
Bản vẫn yêu cầu đối tác làm ăn đưa đến tận nơi sản xuất để tận mắt chứng kiến tổ
chức, năng lực sản xuất của bạn hay của đối tác sản xuất hàng cho bạn. Nhưng khi
bắt đầu vào giao dịch chính thức thì các công ty Nhật Bản lại nổi tiếng là ổn định
và trung thành với bạn hàng.
3. Thời gian đặt hàng thử, số lượng nhỏ kéo dài rất lâu. Nhiều khi, sau vài đơn
hàng đầu tiên với số lượng ít, doanh nghiệp phía VN không đủ kiên trì để tiếp tục
nên đã không nhiệt tình trong giao tiếp kinh doanh, dẫn đến mất khách hàng tốt
trong tương lai.
4. Việc tham gia hội chợ thương mại tại Nhật Bản là rất quan trọng, nó không
chỉ giúp tìm kiếm khách hàng mới mà còn khẳng định tính thường xuyên, ổn định
trong kinh doanh với khách hàng cũ.
Tuy nhiên, việc tham gia hội chợ tại Nhật Bản thường rất tốn kém, chưa kể những
mẫu mã hàng hóa chọn để trưng bày nên có sự trao đổi và thống nhất trước với
những khách hàng truyền thống của mình, tránh tình trạng vi phạm cam kết về
mẫu mã trước đó.
5. Khi giới thiệu hay bán hàng tại gian trưng bày, người phụ trách bán hàng
không được ăn, uống trước mặt khách hàng, cho dù phía trước gian hàng chỉ
thấy có khách đi qua, lại. Phải luôn đứng, tươi cười mời chào khách với thái độ
thật niềm nở và cám ơn cho dù khách đó chỉ nhìn và gian hàng của ta rồi lại đi
luôn.
6. Người Nhật rất coi trọng chuyện gặp mặt trước khi bàn bạc hợp tác và rất
chu đáo trong việc chăm sóc khách hàng. Việc mời ăn, đón, tiễn sân bay (đặc
biệt là nếu vào được tận trong máy bay để đón thì sẽ gây được ấn tượng đặc biệt
với bạn). Trong giao dịch thương mại, vấn đề quan hệ cá nhân là vô cùng quan
trọng. Chú ý, trong bữa ăn mời khách, ta nên chủ động tiếp đồ uống cho cho
khách, cố gắng làm sao để khách không bao giờ phải tự rót rượu cho mình trong
suốt bữa ăn.
7. Văn hóa trao danh thiếp: Nhật Bản là một trong những nước hay sử dụng
danh thiếp nhất thế giới. Việc không có hay hết danh thiếp khi giao dịch không
bao giờ để lại ấn tượng tốt với khách hàng.
8. Trực công ty: Người Nhật sẽ cảm thấy rất bất ổn về đối tác khi họ gọi điện đến
công ty mà không thấy có người trả lời máy điện thoại hoặc trả lời không đúng
mực.
9. Rất thích khi đối tác sử dụng được tiếng Nhật vì họ cảm thấy gần gũi hơn.
Hơn nữa ở những doanh nghiệp vừa và nhỏ, số người nói được tiếng Anh rất ít.
10. Người Nhật Bản rất coi trọng giờ hẹn. Vì vậy, khi đi làm việc với khách
Nhật, ta phải chủ động lựa chọn phương tiện hợp lý và thời gian đảm bảo tránh bị
muộn vì lý do tắc đường.
11. Sau khi đàm phán hay thống nhất vấn đề gì đó dù là không quan trọng
lắm cũng cần phải làm bản tóm tắt nội dung đã thống nhất gửi lại cho đối tác.
12. Chú ý tặng quà khách vào một số dịp lễ của Nhật như dịp Ô Bôn (tháng 7),
dịp này nên gửi đồ ăn; dịp cuối năm dương lịch nên tặng đồ uống.
13. Gửi thiếp chúc mừng nhân dịp ngày thành lập công ty; gửi thiếp chúc
mừng Giáng sinh và năm mới (lưu ý thiếp chúc mừng phải được gửi tới tay đối
tác trước ngày Giáng sinh, tốt nhất là vào khoảng nửa đầu tháng 12).
14. Hàng hóa, cho dù bất kỳ loại gì cũng phải có hình thức đẹp, sạch sẽ. Bao bì
sản phẩm phải rất cẩn thận đúng tiêu chuẩn, hình thức đẹp, kích thước hợp tạo
được sự lôi cuốn và tiện dụng cho người sử dụng. So với các thị trường khác, tại
Nhật Bản đối với một số mặt hàng như hàng quà tặng, chi phí cho bao bì chiếm tỷ
trọng cao hơn trong giá thành sản phẩm