Tải bản đầy đủ (.pdf) (10 trang)

BẢN TIN PHÁT TRIỂN kỹ NĂNG cá NHÂN

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (454.89 KB, 10 trang )

BẢN TIN PHÁT TRIỂN KỸ NĂNG CÁ NHÂN
(Ngày 08 tháng 4 năm 2009)

NHÂN VẬT ....................................................................................................2
1.
8X Việt ở Bulgaria soạn từ điển.............................................................2
2.
Cao Thanh Lịch: Vượt qua bệnh tật trở thành học sinh giỏi .................3
3.
Những kỵ sĩ chân đất..............................................................................4
4.
Chuyên gia tâm lý... 7 tuổi .....................................................................5
KỸ NĂNG......................................................................................................5
Rèn kỹ năng từ việc thực tập..................................................................5
5.
6.
Kỹ năng cần thiết cho “tân binh” ...........................................................6
7.
7 kỹ năng chúng ta cần để “sống sót” sau khi ra trường........................8
8.
Diễn thuyết trước đám đơng – Chuyện nhỏ!!! .......................................9
9.
Học trị thiếu kỹ năng sống ..................................................................10
10. Dạy bé phát triển kỹ năng viết chữ ......................................................12
KINH NGHIỆM ............................................................................................13
11. Ứng xử với đồng nghiệp không đáng tin .............................................13
12. Giảm stress, chỉ cần 1 phút ..................................................................14
13. Làm thế nào để biết mức lương nhà tuyển dụng có thể trả cho bạn? ..15
14. 7 điều cân nhắc trước khi đổi việc .......................................................17
15. 12 dấu hiệu cảnh báo nguy cơ mất việc ...............................................19
CHIẾN THUẬT ............................................................................................21


16. Không là sếp vẫn uy tín........................................................................21
17. Nghệ thuật… lừa sếp............................................................................22
GIAO TIẾP....................................................................................................23
18. Kém giao tiếp, kém thành cơng............................................................23
19. Lỡ lời ở cơng sở ...................................................................................24
BÍ QUYẾT TRONG PHỎNG VẤN .............................................................26
20. Để vượt qua vòng phỏng vấn ...............................................................26
21. 10 cách trả lời hay cho một câu hỏi .....................................................28
22. Phỏng vấn xin việc thành công với 5T.................................................30
ĐÀO TẠO .....................................................................................................31
23. Kỹ năng quản lý thời gian và công việc hiệu quả ................................31
SÁCH HAY...................................................................................................32
24. Marketing du kích trong 30 ngày .........................................................32
1


NHÂN VẬT
8X Việt ở Bulgaria soạn từ điển

Có một cty riêng tại Bulgaria, Phạm Đăng Quang đang ấp ủ kế hoạch mở
rộng chi nhánh cty tại Việt Nam cũng như phát huy được đam mê văn hoá,
lịch sử Việt Nam để chuẩn bị cho ra mắt cuốn từ điển Việt Nam - Bulgaria.
Theo gia đình sang định cư ở Sofia, Bulgaria lúc 12 tuổi, Phạm Đăng Quang
thi đỗ vào trường chuyên toán quốc gia Bulgaria. Vốn là học sinh chuyên
toán, Quang nhanh chóng bắt kịp với kiến thức tốn học ở Bulgaria.
Ngay từ năm học thứ nhất Khoa Toán Ứng dụng tại Đại học Tổng hợp Sofia,
Quang được nhận vào thực tập tại công ty đa quốc gia SAP của Đức có chi
nhánh tại Sofia. Đây là hãng lớn chuyên về phần mềm quản trị các tập đoàn
đa quốc gia . Chỉ một năm sau khi ra trường, Quang được đề bạt lên chức vụ
quản lý bốn nhóm, mỗi nhóm khoảng năm người, là người nước ngồi duy

nhất ở cơng ty giữ vai trò quản lý lúc 23 tuổi.
Tháng 9/2006, khi đạt được một số thành công trong công việc cũng như tạo
dựng được một số uy tín nhất định, Quang cùng một vài đồng nghiệp người
Bulgaria tách ra mở công ty riêng.
Công ty tư vấn về phần mềm quản lý doanh nghiệp nhỏ Eikia ra đời và
Quang đóng vai trò người đồng sáng lập. Ngay khi mới thành lập, công ty
nhận được hợp đồng với ba khách hàng ở Đức.
Công ty mới hoạt động được gần hai năm và Quang đang hy vọng vào sự
phát triển của Eikia tại Bulgaria, cũng như việc tìm kiếm đối tác tin tưởng để
mở chi nhánh tại Việt Nam, nơi có nguồn nhân lực trẻ dồi dào.
Từ đam mê lịch sử đất nước, Quang cũng muốn chung tay với mẹ duy trì các
lớp học tiếng Việt tại Bulgaria. Vốn là giảng viên Đại học Kinh tế Quốc dân,
bà Ngô Thị Thục, mẹ của Quang, rất mong được giúp con em người Việt tại
Bulgaria gìn giữ được tiếng Việt. Năm 2006, các lớp học tiếng Việt do bà

2


khởi xướng được sự ủng hộ nhiệt tình của bà con, lúc cao điểm có tới hơn
100 em theo học.
Từ việc giúp mẹ soạn giáo án tiếng Việt, cả nhà Quang đều xúm vào soạn
thảo sách nhỏ về hội thoại song ngữ Việt Nam - Bulgaria. Sắp tới, Quang dự
định sẽ cùng các thành viên trong gia đình cho ra mắt cuốn từ điển Việt Nam
- Bulgaria vì cuộc sống luôn nảy sinh những từ mới trong khi cuốn từ điển
trước kia đã được xuất bản từ những năm 80. (Tiền Phong)(về đầu trang)
Cao Thanh Lịch: Vượt qua bệnh tật trở thành học sinh giỏi

Cao Thanh Lịch (lớp 10, THPT Phạm
Hồng Thái, Hà Nội) chậm rãi chống hai
khuỷu tay, từ từ lết xuống từng bậc cầu

thang, khéo léo từ chối sự giúp đỡ của tôi
và ông bà nội bằng cái nháy mắt vui vẻ:
“Chị cứ để em tự đi, em làm được”.

Góc học tập của Lịch

Cứ như vậy, Lịch vượt lên căn bệnh máu
khó đơng đang từng ngày gặm nhấm cơ
thể để trở thành học sinh giỏi và giành học

bổng của Singapore tài trợ.
Ba tháng tuổi, cơ thể Lịch đột nhiên nổi sưng từng mảng. Vết xước nhỏ
ngoài da máu cứ chảy mãi. Ba mẹ em hốt hoảng ôm con đi viện và điếng
người khi nghe bác sĩ nói: Lịch mắc bệnh máu khó đơng.
Chuỗi ngày sau đó Lịch vật vã trong những cơn đau. Lại xuất hiện chứng
chảy máu chân răng, chảy máu trong làm các khớp cứng lại.
Ông bà nội em quả quyết: “Bán nhà, cũng phải cứu cháu”. Lịch nhớ lại: Có
lần ơng nội khóc, ơm em nói: Trên đời vốn khơng có đường cùng. Con chỉ
thấy nó khi con bng tay đầu hàng mà thơi”.
Lịch tập lết, tập bò bằng hai tay, tập di chuyển bằng nạng gỗ trên từng đoạn
ngắn. Em nhờ bà, mẹ cõng đến trường. Có lúc đau đớn quá, Lịch lịm ngay

3


tại lớp. Một tuần ít nhất hai lần, Lịch phải tới bệnh viện truyền máu. Những
buổi phải nghỉ học, về nhà, Lịch tự học bù ngay cho kịp chương trình…
Gặp Lịch trong chương trình Giọt máu yêu thương, cẫn nụ cười cương nghị,
vẫn đôi mắt trong veo, Lịch vui vẻ khoe vừa giành học bổng Singapore của
trường Phạm Hồng Thái. Lịch tự tin: “Em phấn đấu trở thành sinh viên y

dược”. (Tiền Phong)(về đầu trang)
Những kỵ sĩ chân đất

Một con ngựa, một sợi dây và ít tài lẻ thuần thục khi cưỡi… thế là vừa đủ
cho những chàng kỵ sĩ chân đất dưới chân núi Lang Bian, huyện Lạc Dương,
tỉnh Lâm Đồng tung những cú nước rút ngoạn mục trên thảo nguyên xanh.
Không như các nài ngựa cùng tuổi ở trường đua Phú Thọ (TP.HCM), các nài
ngựa dưới chân núi Lang Bian chẳng cần một thứ bảo hộ nào từ đầu, chân và
tay. Thứ bảo hộ duy nhất của họ là kinh nghiệm và may mắn.
Liêng Hot Tulik - Lớp 8A3 Trường phổ thông dân tộc nội trú Lạc Dương,
người 2 năm liền đoạt giải nhất, cho biết: “Đua ngựa không yên là môn thể
thao truyền thống xưa nay của bn làng, muốn có một con ngựa chạy khỏe
và người cưỡi nhanh thì cần phải tập luyện kiên trì”. Để chuẩn bị cho ngày
hội đua ngựa, Tuilk sau những giờ học ở lớp, cậu bé thường dẫn ngựa lên
những đồi cỏ dưới chân núi Lang Bian tập luyện, có nhiều lúc ngựa chạy
nhanh quá cũng ngã sây sát hết cả người.
Còn chàng trai Cily Yionglong (17 tuổi) lại lớn lên với những buổi mưu sinh
trên đỉnh Lang Bian khi làm kỵ ngựa mẫu cho du khách chụp hình. Cứ mỗi
lần lên xuống đỉnh là những lần thử thách chàng trai với độ dốc xem như
dựng đứng của ngọn núi cao này. “Cưỡi ngựa khơng khó nhưng mình phải
hiểu nó để điều khiển theo như ý mình bằng tay, chân… hay các động tác từ
dây và âm thanh điểu khiển” - Yionglong nói.
Trên những dãi đồi rộng dưới chân núi Lang Bian, đôi lúc du khách sẻ thấy
những kỵ sĩ chân đất người Lạch lao mình cùng con ngựa để giành lấy một
giải thưởng nào đó, đơn giản chỉ là sự tơn vinh. Những cuộc đua ấy đã góp

4


phần giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc trên buôn làng giàu chất thơ và đầy

lãng du này. (Tuổi Trẻ)(về đầu trang)
Chuyên gia tâm lý... 7 tuổi

Tuy chưa hề trải qua chuyện tình cảm u đương nào, nhưng cơ bé 7 tuổi
Elena Smith - người chủ trì tiết mục “Gỡ rối tâm tình” trên Đài Phát thanh
Molka, Anh quốc lại đang làm rất tốt việc tư vấn qua đường dây nóng và
được nhiều thính giả của đài hâm mộ.
Cách đây khơng lâu, khi nghe tâm sự của một thính giả trong chuyên mục
“Gỡ rối tâm tình” phát trực tiếp trên Đài Molka, Elena đã gọi điện đến đề
nghị được “tư vấn” cho người đó. Vì cách “gỡ rối” của Elena quá xuất sắc,
nên cô bé ngay lập tức đã được mời cộng tác.
Elena tiết lộ, cô bé không chỉ có khả năng giúp những người thất tình thốt
ra khỏi bóng đen u ám mà cịn giúp mọi người giải quyết được những vấn đề
rắc rối lớn hơn, như em trai phải làm thế nào để cải tạo ông anh lười biếng...
Người phụ trách chuyên mục “Gỡ rối tâm tình” Andy Golden nhận xét:
“Những lời giải đáp của Elena tuy không chuyên nghiệp, nhưng tuyệt đối
chân thành. Từ sau khi cơ bé tham gia, số lượng thính giả của chương trình
tăng vọt”. (An Ninh Thủ Đơ) (về đầu trang)
KỸ NĂNG
Rèn kỹ năng từ việc thực tập

Thời điểm này, sinh viên năm thứ 2 các trường trung cấp chuyên nghiệp của
Hà Nội bắt đầu đi thực tập tốt nghiệp. Đây là cơ hội tốt để các em vận dụng
những kiến thức đã học, rèn luyện kỹ năng cần thiết chuẩn bị lập nghiệp.
Tuy vậy, do nhận thức, sự quan tâm chưa đầy đủ và những hạn chế của nhà
trường, doanh nghiệp (DN) và của chính các em nên việc thực tập chưa hiệu
quả.
Theo chỉ tiêu được phê duyệt, các trường trung cấp chuyên nghiệp Hà Nội
tuyển sinh khoảng hơn 20 nghìn HS/năm, như vậy, mỗi năm cũng khoảng
chừng ấy HS tốt nghiệp chuẩn bị vào đời. Các thầy, cô giáo cho biết, nhiều

5


HS cho rằng việc thực tập là một điều kiện cần để được tốt nghiệp chứ chưa
cảm thấy đó là một nhu cầu bức thiết.
Tại sao vậy? Phần nhiều bởi khó khăn mà các em gặp phải. Đó là do số
lượng HS đi thực tập đông, cùng thời điểm (từ cuối tháng 3 đến hết tháng 5),
tập trung vào một số ngành nghề (tài chính, kế tốn, thương mại, du lịch...)
khiến cho việc tìm địa chỉ thực tập khơng đơn giản. Nhiều DN khơng muốn
HS mó tay vào cơng việc của mình nên việc thực tập nhiều khi chỉ là hình
thức. Khắc phục tình trạng ấy, một số trường đã đứng ra ký hợp đồng với
DN để hằng năm đưa HS đến thực tập.
Việc gắn bó với DN cịn giúp HS làm quen với việc giải quyết những tình
huống tại cơ sở. Những sự cố trong công việc, rắc rối trong đời sống thực tế
sẽ khiến các em trưởng thành hơn, bớt bỡ ngỡ khi vào đời. Song đây lại là
điều mà các nhà trường chưa mấy quan tâm.
Khi "bắt tay" với nhau, DN có cơ hội bổ sung lao động, chất lượng đào tạo
của trường được cải thiện, HS được rèn luyện kỹ năng cần thiết - cả ba bên
đều có lợi, nhưng khơng có nhiều nơi làm được như thế.
Con số hơn 60% lao động tốt nghiệp từ các trường nghề phải đào tạo lại
ngay khi mới tuyển dụng qua khảo sát của Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam,
có lẽ có phần ngun do khơng nhỏ từ thực tế trên. (Theo Hà Nội Mới)(về
đầu trang)
Kỹ năng cần thiết cho “tân binh”

Theo tạp chí CIO, có 30 kỹ năng cơ bản để một nhân viên cần trang bị và sử
dụng nhuần nhuyễn trước khi có thể làm sếp. Cịn MSN.com cho rằng bí kíp
này có đến 75 kỹ năng.
Ngoài những kỹ năng về CNTT, những “tân binh” cũng được khuyên nên
chủ động tham gia vào những công việc chung, học cách làm việc theo

nhóm và trên hết vẫn là tận dụng thế mạnh của CNTT vào công việc.

6


Kỹ năng cơ bản trong văn phịng: Máy tính bị lỗi Windows, Microsoft
Office hay các chương trình ứng dụng báo lỗi. Hoặc máy tính khơng in
được, khơng nhận diện được chương trình driver khi có thiết bị gắn vào cổng
USB, đụng driver làm cho máy bị reset, card mạng không nhận diện được
hay lỏng cable, không vào được Internet. Không chép được file cũng như
không gõ được tiếng Việt. Máy tính bị nhiễm virus. Máy in và photocopy
hết giấy...
Ở một doanh nghiệp, những điều này được cho là “chuyện nhỏ” nên thường
được giao phó cho một bạn nam nhanh nhạy trong phòng, hoặc do nhân viên
kỹ thuật phụ trách mạng nội bộ đảm nhận. Điều này khơng cịn đúng khi mơi
trường làm việc ngày càng địi hỏi bạn những kỹ năng làm việc độc lập,
khơng có người trợ giúp.
Trong điều kiện kinh tế khó khăn, nhiều doanh nghiệp buộc phải sa thải
nhân viên để làm tinh gọn bộ máy, những người giỏi kỹ năng xử lý máy móc
thiết bị có nhiều cơ hội được trọng dụng hơn so với những người thiếu hoặc
yếu kém…
Khả năng làm việc theo nhóm: Nghe nhiều hơn nói. Nhưng nên nói kỹ khi
hướng dẫn cho ai đó một điều gì. Đây cũng là cách tốt nhất để bạn ôn lại và
nghiên cứu kỹ hơn những gì bạn đã biết. Bạn cũng khơng nên dùng những từ
“đao to, búa lớn” khi tập huấn cho nhân viên hay trao đổi với đồng nghiệp
của mình.
Tìm hiểu quy trình làm việc, quy trình kinh doanh và cùng nhau suy nghĩ
làm thế nào để tăng hiệu quả của công việc chung. Hãy cùng đưa ra vài câu
hỏi và cảm nhận những câu trả lời từ đồng nghiệp…
Sắp xếp công việc một cách khoa học: Vào việc gì hãy suy nghĩ điều tổng

quát trước, sau đó mới chia thành nhiều việc nhỏ. Nên có thời gian biểu cho
từng cơng việc và theo dõi tiến độ thời gian cụ thể. Hãy tận dụng thế mạnh
của CNTT vào việc làm của mình.

7


Diễn đạt ý tưởng, nhạy bén và quyết đoán: Đừng ngại làm việc gì đó sai, hãy
chuẩn bị thật kỹ, trao đổi với những người có kinh nghiệm và nếu sai nên
dừng đúng lúc. Dù sao bạn cũng đã rút ra nhiều bài học, nếu khơng làm thì
khơng suy nghĩ và cũng khơng rút ra được bài học gì.
Khi bạn làm quản lý: Hãy lắng nghe ý kiến của mọi người và đừng bao giờ
nghĩ là mình thơng minh nhất. Hãy ln kích thích mọi người sáng tạo. Lần
đầu tiên nhân viên bạn làm sai, khơng nên xem đó là lỗi lầm mà là bài học
kinh nghiệm, thời gian sẽ giúp họ hồn thiện và làm việc có hiệu quả hơn.
Mỗi ngày là một cơ hội cho nhân viên để tìm hiểu cái gì mới mẻ, hãy tạo cơ
hội cho họ.
Giao cho nhân viên nhiều việc hơn một chút so với khả năng của họ. Có thể
mọi người nghĩ bạn vơ lý và sẽ có ai đó than phiền. Nhưng điều này cũng dễ
hiểu vì có những việc phải tạm dừng để đợi việc kia, trong khoảng thời gian
trống đó khơng nên để nhân viên nói rằng: “Tơi hết việc, vì cơng việc hiện
tại đang đợi phía đối tác trả lời trong 2-3 ngày nữa”. (Theo Thời Báo Kinh
Tế Sài Gòn)(về đầu trang)
7 kỹ năng chúng ta cần để “sống sót” sau khi ra trường

Tony Wagner làm việc tại ĐH Harvard cho rằng, dạy-học-để-thi không chỉ
khiến sinh viên nản học, mà còn cản trở việc truyền dạy 7 “kỹ năng sống
cịn” mà sinh viên nào cũng cần có trước khi tốt nghiệp.
Wagner đưa ra một danh sách 7 “kỹ năng sống cịn” mà sinh viên cần để
thành cơng trong thế giới thông tin ngày nay, và theo ông, các trường đại

học cần đảm bảo sinh viên có được những kỹ năng này trước khi tốt nghiệp:
1. Giải quyết vấn đề và suy nghĩ theo kiểu phân tích - đánh giá.
2. Hợp tác trong các mạng lưới và lãnh đạo bằng ảnh hưởng của mình.
3. Nhanh nhẹn và thích nghi.
4. Chủ động hành động.

8


5. Viết và giao tiếp bằng lời hiệu quả.
6. Tiếp cận và phân tích thơng tin.
7. Tị mị và có khả năng tưởng tượng, sáng tạo.
“Chúng ta không nên chỉ lo đảm bảo các bài thi hằng năm bất chấp cái giá
phải trả là sinh viên của chúng ta không thể thành cơng trong cuộc sống. Có
những điều nhất định cần thay đổi”, Wagner kết luận. (Theo Sinh Viên Việt
Nam)(về đầu trang)
Diễn thuyết trước đám đông – Chuyện nhỏ!!!

Ngày nay, thuyết trình là một kỹ năng khơng thể thiếu, dù bạn làm việc
trong cty lớn hay nhỏ. Đặc biệt, khi làm việc ở các cty nước ngoài, chuyện
diễn thuyết bằng ngoại ngữ là điều hiển nhiên. Do đó, bạn cần chế ngự được
nỗi sợ hãi này nếu không muốn cơ hội thăng tiến của mình bị cản trở.
Theo các chuyên gia tâm lý nhận xét, sự tự tin không biến bạn thành một
diễn giả giỏi. Kỹ năng của bạn cần được trau dồi mỗi ngày, đồng thời bạn
phải hiểu thật rõ những điều mình cần nói và chuẩn bị kỹ càng. Nhưng nếu
bạn thấy những bí quyết này vẫn chưa đủ để giúp bạn giữ vững tâm lý, hãy
tham khảo thêm những lời khuyên dưới đây.
1. Không nên quá cầu tồn: Phần lớn những người sợ nói trước đám đơng
bởi vì họ lo mình sẽ mắc phải những lỗi nào đó và bị người nghe cười chê.
Ngay cả những diễn giả chun nghiệp cũng phạm lỗi khi nói nhưng họ

khơng bao giờ xem đây là trở ngại. Khơng ai hồn hảo, do đó, nếu bạn lỡ nói
nhầm, cứ xem như đây chỉ là “chuyện nhỏ”, sửa lỗi và bình tĩnh, tập trung
vào những điều sắp nói và tiếp tục như chưa có gì xảy ra.
2. Tưởng tượng một kết cuộc như mong muốn: Nếu bạn sợ nói trước đám
đơng, bạn sẽ vẽ trong đầu cảnh mình quên bài giữa chừng, lấy “râu ơng nọ
cắm cằm bà kia”, và biến mình thành trò cười trước khán giả. Nhưng bạn
hãy ngừng ngay trí tưởng tượng đầy phong phú và tiêu cực tại đây! Quan

9


trọng hơn cả, bạn hãy hình dung buổi thuyết trình thành cơng tốt đẹp. Khi
bạn chuẩn bị tinh thần tích cực, kết quả bạn đạt được cũng sẽ khả quan hơn.
3. Chuẩn bị đề tài cẩn thận: Thay vì cứ ngồi lo sợ, bạn hãy tập trung sự chú
ý vào đề tài sắp trình bày. Hãy nghĩ rằng bạn sẽ nói những điều thật hay và
khán giả sẽ rất thích. Nếu có thể, hãy chọn một chủ đề mà bạn thích và hiểu
rõ. Khi bạn thật sự yêu thích những gì mình nói, khán giả sẽ cũng sẽ cảm
nhận được điều này.
4. Hít thở: Khi bạn lo lắng, các cơ ngực và cổ họng thường thắt lại và khiến
giọng nói của bạn bị “biến dạng”. Hãy hít thở sâu để tập trung đầu óc và giữ
cho tinh thần bình tĩnh.
5. Luyện tập và luyện tập: Bạn không thể tự tin nói năng lưu lốt trước nhiều
người nếu bạn khơng luyện tập. Những diễn giả nổi tiếng đều đã từng lo sợ
như bạn nhưng họ đã vượt qua nhờ chăm chỉ tập luyện. Bạn có thể bắt đầu
bằng việc tham gia vào các lớp giao tiếp, qua đó, bạn sẽ dần thấy thoải mái
khi nói chuyện với nhiều người.
Cuối cùng, hãy nghỉ ngơi đầy đủ, tránh các chất gây kích thích như cà phê,
rượu, thuốc lá…và dành chút thời gian chăm chút cho diện mạo của mình.
Nếu trước giờ thuyết trình bạn vẫn thấy lo lắng, hãy nhớ một điều: Bạn sẽ
thành công nếu bạn tập trung tinh thần vào thành cơng bạn mong muốn, thay

vì cứ chăm chăm nghĩ về những gì khiến bạn lo sợ. (Theo Vietnamwork)(về
đầu trang)
Học trị thiếu kỹ năng sống

Trang bị kỹ năng sống cho học trò là rất cần thiết nhưng xem ra các trường
và Bộ GD&ĐT vẫn chưa chú trọng nhiều đến việc này. Hệ lụy là nhiều học
sinh tỏ ra thụ động trong giao tiếp, lúng túng trước những tình huống gặp
phải trong cuộc sống và không biết cách để vượt qua thất bại.
Cơ Vũ Thị Thanh Thủy, Hiệu phó Tiểu học Sơng Đà, Hịa Bình kể: “Học trị
của tơi yếu nhất vẫn là kỹ năng giao tiếp. Khi thấy người lạ, các em thường
nhút nhát không dám chủ động bắt chuyện và làm quen”.

10



×