Tài liệu Sự di truyền của các gene ty thể docx

Sự di truyền của các
gene ty thể


1. Đặc điểm di truyền của các gene ty
thể

Theo Mendel, khi tạp giao những
sinh vật lưỡng bội thì có sự phân ly
tính trạng theo đúng định luật của
Mendel vì những gene ở trong nhân
đều nằm trên nhiễm sắc thể và trong
giảm phân được phân chia cho các
giao tử cùng với nhiễm sắc thể. Đối
với những tính trạng ở trong tế bào
chất không có một hệ thống phân chia
nào đảm nhận nên không có sự phân
ly theo một quy luật nhất định. Ở
nấm men có một thể đột biến có
thể hình thành những khuẩn lạc
petite kích thước nhỏ hơn bình
thường, đường kính chỉ bắng 1/2 - 1/2
khuẩn lạc bình thường. Các tế bào tạo
nên khuẩn lạc petite có kích thước
giống kích thước tế bào bình thường.
Nguyên nhân tạo nên khuẩn lạc kích
thước nhỏ là do các tế bào đột biến
petite bị hỏng hệ thống hô hấp, tức là
những enzyme oxy hóa trong ti thể là
các cytochrom b, c, a, a3 và

cytochrom oxydase bị phá hủy. Đây là
những enzyme của màng trong ty thể.
Khác với kiểu dại, các đột biến petite
không thực hiện được phản ứng
phosphoryl hóa để sản ra năng lượng,
vì vậy tốc độ sinh trưởng và phân bào
của chúng thấp hơn.

Ở ty thể của nấm men
(Saccharomyces cerevisiae) có 3
kiểu đột biến chủ yếu: petite, antR và
mit-.

Một ví dụ về ty thể là đột biến
thiểu năng hô hấp ở nấm men.
Vào những năm 1940, Boris Ephrussi
và cs. đã mô tả các đột biến đặc biệt ở
nấm men.Các đột biến này được gọi
là petite, có khuẩn lạc nhỏ hơn nhiều
so với khuẩn lạc hoang dại. Theo
phương thức di truyền, các đột biến
petite chia làm 3 loại khác nhau:

- Petite phân ly (Segregation petites):
khi lai với dạng hoang dại khuẩn lạc
bình thường thì tỷ lệ phân ly trong các
nang bào tử (ascospore) là 1 khuẩn lạc
to: 1 petite.

- Petite trung tính (Neutral petites):

khi lai với khuẩn lạc to thì sự phân ly
trong nang bào tử chỉ có dạng
khuẩn lạc to bình thường, thể hiện sự
di truyền theo một cha mẹ
(Uniparental)

- Petite ức chế (Suppressive petites):
khi lai tạo các nang bào tử, một số
mọc thành khuẩn lạc to bình thường,
một số khác tạo khuẩn lạc petite. Tỷ
lệ giữa khuẩn lạc to và nhỏ dao động
nhưng có tính đặc hiệu của chủng,
một số petite ức chế chỉ tạo thế hệ con
khuẩn lạc petite. Qua các petite ức chế
cho thấy có sự di truyền ngoài nhân tế
bào và một số có sự di truyền theo
một cha mẹ.

Khi lai nấm men 2 tế bào cha mẹ, hai
tế bào cha mẹ kết hợp với nhau và
góp tế bào chất như nhau vào tế
bào con lưỡng bội. Sự di truyền của
các petite trung tính và ức chế độc lập
với kiểu bắt cặp thể hiện rõ sự di
truyền ngoài nhân nên được gọi là
petite tế bào chất. Qua nghiên cứu
chúng có các đặc điểm kiểu hình như
sau:

- Chuỗi chuyền điện tử của ty thể bị

sai hỏng ở các petite tế bào chất. Do
sai hỏng này, chúng lên men để tạo
ATP kém nên mọc chậm.