Chất xơ có lợi cho bệnh đái tháo đường
Ảnh minh họa.
Thức ăn có nhiều chất xơ thì không hấp dẫn bằng đồ ăn có mỡ đường
ngọt ngào thơm lừng cho nên đối với nhiều người có thể hơi khó nuốt, đặc
biệt là những người chỉ khoái khẩu với những món ăn béo ngậy. Nhưng các
loại rau xanh, hoa quả tươi chứa nhiều vitamin, khoáng chất và chất xơ tốt
cho sức khỏe của cả người bình thường và đặc biệt cần thiết cho bệnh đái
tháo đường.
Chất xơ có gì đặc biệt?
Chất xơ (fiber) hay chất sợi thường có nhiều trong các loại trái cây, rau quả,
củ được khuyến cáo là chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể. Chất xơ không có
năng lượng hay bổ dưỡng gì cả, không có mùi vị lại thêm khó ăn vì dai. Tuy
nhiên, chất xơ không bị phân tán nhỏ hay tiêu hóa bởi hệ thống tiêu hóa vì vậy
chất xơ không hấp thụ vào trong cơ thể được mà theo đường tiêu hóa ra ngoài sau
khi được tiêu thụ.
Có hai loại chất xơ: Loại tan trong nước giúp giảm hấp thụ cholesterol qua
đường ruột và giảm tăng lượng đường trong máu nên tốt cho những bệnh nhân bị
đái tháo đường. Loại chất xơ này có trong yến mạch, đậu, trái cây như lê, dâu, táo,
xoài, cam, quít, mận; Loại không tan trong nước giúp việc đại tiện được điều hòa,
có thể làm giảm tỷ lệ bị ung thư ruột. Loại chất xơ này có trong ngũ cốc, gạo lứt,
các loại rau màu xanh thẫm, cà rốt, cà chua, dưa leo...
Cần bao nhiêu chất xơ mỗi ngày?
Nghiên cứu cho thấy trung bình một người thường ăn khoảng 5-10g chất xơ
mỗi ngày. Trong khi theo Hội Dinh dưỡng Hoa Kỳ, phái nam cần dùng khoảng
30-38g, phái nữ 21-25g chất xơ mỗi ngày để có hiệu quả dinh dưỡng tốt cho cơ
thể.
Mặc dù chất xơ không hấp dẫn khẩu vị nhưng tập ăn các thức ăn có nhiều
xơ, chúng ta sẽ thấy quen và thích ăn các thức ăn này. Ăn những thức ăn có chất
xơ mà chúng ta thích thí dụ như cam, táo. Nên chia thức ăn có chất xơ ra nhiều
bữa ăn khác nhau. Cần uống nhiều nước mỗi ngày nếu chúng ta dùng thêm chất
xơ. Chất xơ thường hút nước giống như đất sét. Nếu có nước đất sét sẽ mềm dẻo,
thiếu nước đất sét khô cứng. Nếu không uống đủ nước mà dùng chất xơ thêm mỗi
ngày có thể làm cho phân bị cứng gây táo bón.
Những thực phẩm giàu chất xơ như: một bát cơm gạo lứt (4g chất xơ); một
trái táo (5g chất xơ); 1 trái chuối (3g chất xơ); 1 trái lê (4g chất xơ); 1 ly dâu tây
xay (4 g chất xơ), 1 bát cà rốt luộc (5g chất xơ), 1 củ khoai lang (4g chất xơ), nửa
đĩa rau muống (3g chất xơ).
Lợi ích của chất xơ
Chính vì đặc tính không năng lượng, không bổ dưỡng, không hấp thụ, làm
mau no mà các nghiên cứu y khoa cho thấy chất xơ có các công dụng sau:
Giảm cân: Nếu ăn nhiều chất xơ sẽ làm cho mau no khiến cho bớt ăn vặt,
bớt ăn các thức ăn mỡ, đường. Thêm vào đó chất xơ hòa lẫn thấm mỡ và đường
trong đồ ăn nên làm giảm, cũng như làm chậm đi lượng mỡ đường và năng lượng
hấp thụ qua ruột để vào trong cơ thể. Nghiên cứu cho thấy những người ăn nhiều
thức ăn có chất xơ ít bị lên cân và bị mập hơn những người dùng thức ăn nhiều mỡ
và ít chất xơ.
Điều hòa đường huyết: Những thực phẩm giàu chất xơ rất thích hợp cho
bệnh nhân đái tháo đường, do những thực phẩm này ít làm tăng đường huyết sau
khi ăn so với loại ít chất xơ. Đây là một tiêu chí quan trọng cho người bệnh đái
tháo đường.
Các thực phẩm chứa nhiều chất xơ, đặc biệt là dạng hoà tan thường có chỉ
số đường huyết thấp. Những người ăn nhiều thức ăn ngọt và ít chất xơ dễ bị bệnh
đái tháo đường, ngược lại các nghiên cứu cho thấy tỷ lệ bị bệnh đái tháo đường
giảm nếu dùng các thức ăn có nhiều chất xơ. Chất xơ còn làm cho mau no nên
giảm bị béo mập giúp phòng tránh bị bệnh đái tháo đường.Chất xơ còn có thể giúp
điều hòa lượng đường trong máu và chất insulin.
Giảm cholesterol trong máu: một số nghiên cứu y khoa cho thấy dùng thức
ăn có nhiều chất xơ giúp giảm loại cholesterol xấu (LDL- C), giúp giảm
cholesterol không đóng trên các thành mạch máu làm giảm nguy cơ nghẽn mạch
máu, một nguyên nhân chính dẫn đến bệnh nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu
não.
Giúp việc đại tiện dễ dàng vì chất xơ tạo ra nhiều chất bã trong phân và
giúp ruột già co thắt được điều hòa, dễ dàng, bớt bị táo bón, tránh bị trĩ. Chất xơ là
một trong những “thuốc” căn bản bác sĩ dùng chữa bệnh nhân bị bệnh táo bón.
Giảm nguy cơ ung thư ruột: Một số nghiên cứu cho thấy những người ăn
chất xơ nhiều giảm được tỷ lệ ung thư ruột so với những người ăn nhiều thịt đỏ và
ít chất xơ.