Tai lieu tham khao noi dung 2 BDTX

<span class='text_page_counter'>(1)</span>DẠY HỌC VÀ KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC CỦA HỌC SINH 1. Khái niệm về năng lực: 1.1 Năng lực là khả năng vận dụng những kiến thức, kinh nghiệm, kĩ năng, thái độ và hứng thú để hành động một cách phù hợp và có hiệu quả trong các tình huống đa dạng của cuộc sống 1.2 Đặc điểm của năng lực: - Có sự tác động của một cá nhân cụ thể tới một đối tượng cụ thể (kiến thức, quan hệ xã hội, …) để có một sản phẩm nhất định; do đó có thể phân biệt người này với người khác. - Năng lực là một yếu tố cấu thành trong một hoạt động cụ thể. Năng lực chỉ tồn tại trong quá trình vận động, phát triển của một hoạt động cụ thể. Vì vậy, năng lực vừa là mục tiêu, vừa là kết quả hoạt động. - Đề cập tới xu thế đạt được một kết quả nào đó của một công việc cụ thể, do một con người cụ thể thực hiện (năng lực học tập, năng lực tư duy, năng lực tự quản lý bản thân, … Vậy không tồn tại năng lực chung chung. 1.3 Phân loại năng lực: - Năng lực chung: Năng lực chung là những năng lực cơ bản, thiết yếu hoặc cốt lõi… làm nền tảng cho mọi hoạt động của con người trong cuộc sống và lao động nghề nghiệp. Một số năng lực cốt lõi của học sinh THCS: Năng lực tự học: năng lực giải quyết vấn đề, năng lực sáng tạo, năng lực tự quản lý, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực sử dụng CNTT và TT, năng lực sử dụng ngôn ngữ , năng lực tính toán - Năng lực chuyên biệt: Là những năng lực được hình thành và phát triển trên cơ sở các năng lực chung theo định hướng chuyên sâu, riêng biệt trong các loại hình hoạt động, công việc hoặc tình huống, môi trường đặc thù, cần thiết cho những hoạt động chuyên biệt, đáp ứng yêu cầu hạn hẹp hơn của một hoạt động như Toán học, Âm nhạc, Mĩ thuật, Thể thao, Địa lí,…Một số năng lực chuyên biệt môn địa lí: Năng lực tư duy tổng hợp theo lãnh thổ, năng lực học tập tại thực địa, năng lực sử dụng bản đồ, năng lực sử dụng số liệu thống kê, năng lực sử dụng ảnh, hình vẽ, video clip, mô hình... 2. Dạy học và kiểm tra đánh giá theo định hướng phát triển năng lực: Chuyển mạnh quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học. Học đi đôi với hành; lý luận gắn với thực tiễn; giáo dục nhà trường kết hợp với giáo dục gia đình và giáo dục xã hội Chương trình dạy học truyền thống được xem là chương trình giáo dục định hướng nội dung, định hướng đầu vào. Chú trọng vào việc truyền thụ kiến thức, trang bị cho người học hệ thống tri thức khoa học khách quan về nhiều lĩnh vực khác nhau. Chương trình giáo dục định hướng năng lực dạy học định hướng kết quả đầu ra nhằm mục tiêu phát triển năng lực người học: a- Về nội dung: - Học nội dung chuyên môn → có năng lực chuyên môn: Có tri thức chuyên môn để ứng dụng vận dụng trong học tập và cuộc sống. - Học phương pháp chiến lược → có năng lực phương pháp: lập kế hoạch học tập, làm việc có phương pháp học tập, thu thập thông tin đánh giá. - Học giao tiếp xã hội → có năng lực xã hội: hợp tác nhóm học cách ứng xử, có tinh thần trách nhiệm khả năng giải quyết trong các mối quan hệ hợp tác. - Học tự trải nghiệm đánh giá → có năng lực nhân cách: Tự đánh giá để hình thành các chuẩn mực giá trị đạo đức. b- Chuẩn đầu ra: - Phẩm chất: Yêu gia đình quê hương đất nước, nhân ái, khoan dung, trung thực … - Năng lực chung: năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực sáng tạo, … - Năng lực chuyên biệt:.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Năng lực. Mức 1. Mức 2. Mức 3. Mức 4. Mức 5. Xác định đượcXác định đượcXác định được hệGiải thích được hệPhân tích được mối quan hệmối quan hệquả của mối quanquả của mối quanmối quan hệ tương Tư duy tương hỗ giữatương hỗ giữahệ tương hỗ giữahệ tương hỗ giữahỗ giữa các thành tổng hợp hai thành phầnnhiều thành phầncác thành phần tựcác thành phần tựphần tự nhiên và theo lãnh tự nhiên, kinh tếtự nhiên, kinh tếnhiên và kinh tế -nhiên và kinh tế -kinh tế - xã hội thổ - xã hội trên một- xã hội trên mộtxã hội trên mộtxã hội trên mộtcũng như hệ quả lãnh thổ lãnh thổ lãnh thổ lãnh thổ của mối quan hệ đó trong thực tiễn Quan sát và ghiQuan sát và ghiThu thập các thôngPhân tích cácĐánh giá về hiện chép một số yếuchép được mộttin được về các đặcthông tin thu thậptrạng của các đặc tố tự nhiên hoặcsố đặc điểm khóđiểm tự nhiên vàđược về các đặcđiểm tự nhiên và kinh tế - xã hộinhận biết hơnkinh tế - xã hội ởđiểm tự nhiên vàkinh tế - xã hội ở Học tập đơn giản ởcủa các yếu tố tựphạm vi mộtkinh tế - xã hội ởphạm vi một tại thực quanh trườngnhiên và kinh tếphương/xã phạm vi mộtquận/huyện hoặc địa học hoặc nơi cư- xã hội ở khu quận/huyện hoặctỉnh/thành phố trú vực quanh tỉnh/thành phố trường học hoặc nơi cư trú Đo đạc, tínhMô tả được đặcSo sánh đượcGiải thích được sựSử dụng bản đồ để toán được mộtđiểm về sự phânnhững điểm tươngphân bố hoặc mốiphục vụ các hoạt số yếu tố sơbố, quy mô, tínhđồng và khác biệtquan hệ của cácđộng trong thực đẳng như độchất, cấu trúc,giữa các yếu tố tựyếu tố tự nhiên vàtiễn như khảo sát, cao, độ sâu,động lực của cácnhiên và kinh tế -kinh tế - xã hộitham quan, thực chiều dài, xácđối tượng tựxã hội trong một tờđược thể hiện trênhiện dự án… ở một Sử dụng định đượcnhiên và kinh tếbản đồ hay giữabản đồ khu vực ngoài thực bản đồ phương hướng,- xã hội được thểnhiều tờ bản đồ địa tọa độ địa lí củahiện trên bản đồ các đối tượng tự nhiên và kinh tế - xã hội trên bản đồ Nêu các nhậnSo sánh về quyGiải thích đượcPhân tích mối quanSử dụng số liệu xét về quy mô,mô, cấu trúc vàquy mô, cấu trúc,hệ của đối tượngthống kê để chứng cấu trúc và xuxu hướng biếnxu hướng biến đổitự nhiên và kinh tếminh, giải thích hướng hiến đổiđổi của các đốihoặc nét tương- xã hội được thểcho các vấn đề tự Sử dụng của các đốitượng tự nhiênđồng hay khác biệthiện qua số liệunhiên hay kinh tế số liệu tượng tự nhiênvà kinh tế - xãcủa các đối tượngthống kê với lãnhxã hội của một thống kê và kinh tế - xãhội thông quathể hiện qua số liệuthổ chứa đựng sốlãnh thổ nhất định hội thông quađọc số liệu thốngthống kê liệu đọc số liệu thốngkê kê Sử dụng tranh, ảnh địa lí (hình vẽ, ảnh chụp. Nhận biết đượcTìm ra đượcNhận biết đượcGiải thích đượcSử dụng tranh, ảnh các đặc điểm củanhững điểmmối quan hệ giữamối quan hệ củađể chứng minh hay các đối tượng tựtương đồng,các yếu tố tự nhiêncác yếu tố tự nhiêngiải thích cho các nhiên và kinh tếkhác biệt giữavà kinh tế - xã hộivà kinh tế - xã hộihiện tượng tự - xã hội được thểcác đối tượng tựđược thể hiện trênvà hệ quả của nónhiên hay kinh tế -.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Năng lực. Mức 1. Mức 2. Mức 3. gần, ảnh hiện trên tranh,nhiên và kinh tếtranh, ảnh máy bay, ảnh - xã hội được thể ảnh vệ hiện trên tranh, tinh) ảnh. Mức 4. Mức 5. tới lãnh thổ thểxã hội của một hiện trên tranh ảnh lãnh thổ cụ thể. c- Kỹ thuật dạy học theo định hướng năng lực: - Kỹ thuật đặt câu hỏi. - Kỹ thuật khăn trải bàn - Kỹ thuật các mảnh ghép - Kỹ thuật học tập hợp tác d- Hình thức tổ chức dạy học theo định hướng: Chính khoá, ngoại khoá. 3. Quy trình biên soạn hệ thống câu hỏi dạy học và kiểm tra đánh giá theo định hướng phát triển năng lực. Mục tiêu: Giáo viên biết căn cứ vào chương trình giáo dục phổ thông soạn hệ thống câu hỏi dạy học có định hướng phát triển năng lực. - Phân loại được câu hỏi theo các mức độ nhận thức: biết, hiểu, vận dụng thấp, vận dụng cao. Giới thiệu quy trình: - Bước 1: Lựa chọn chủ đề trong chương trình để xác định kiến thức, kỹ năng, thái độ và định hướng hình thành năng lực.(Chủ đề đó phải góp phần hình thành năng lực chuyên biệt cụ thể nào đó của bộ môn.) - Bước 2: Xác định chuẩn kiến thức , kỹ năng của chủ đề lựa chọn, xếp vào ô của ma trận sao cho tương ứng với mức độ nhận thức; xác định các năng lực được hình thành. - Bước 3: Mô tả các mức độ yêu cầu của các chuẩn bằng các động từ hành động. Bước 4: Biên soạn câu hỏi/bài tập theo các mức độ nhận thức của kiến thức, kỹ năng và định hướng hình thành năng lực. - Bước 5: Tổ chức các hoạt động học tập cho chủ đề lựa chọn + Vận dụng các phương pháp, kỹ thuật và hình thức tổ chức dạy học tích cực để học sinh đạt được mục tiêu về những kiến thức kỹ năng và định hướng năng lực cần hình thành. + Học sinh được chủ động tìm tòi phát hiện kiến thức; được thực hành và vận dụng kiến thức vào thực tế cuộc sống. + Tăng cường sử dụng các phương pháp và kĩ thuật dạy học đặc thù của bộ môn..

<span class='text_page_counter'>(4)</span>