TÀI LIỆU THAM KHẢO VỀ BÀI HÁT NGƯỜI HÀ NỘI

Không giống bao cuộc du ngọan thường tình ngắm nhìn phong cảnh, con người Hà Nội. Cũng
không như những gì xưa nay mọi người viết, vẽ về Hà Nội… Nhắm mắt, lắng tâm hồn nghe ca
khúc “Người Hà Nội” của Nguyễn Đình Thi, một người Hà Nội cầm-kỳ-thi-họa đều là bậc kỳ tài,
cả một Hà Nội hiện ra với tất cả vẻ đẹp làm rung động bao trái tim những người Việt Nam hơn
nửa thế kỷ nay.
Tha thiết, lắng đọng, chầm chậm… giai điệu như một dòng chảy bất tận: “Đây Hồ Gươm, Hồng
Hà, Hồ Tây. Đây lắng hồn núi sông ngàn năm. Đây Thăng Long, đây Đông Đô, đây Hà Nội. Hà
Nội mến yêu…”. Những tên gọi thiêng liêng, tự hào mang bóng dáng hồn sông núi, khí thiêng trời
đất của dân tộc. Cả một chiều dài lịch sử Việt Nam cùng huyền thọai dựng nước, giữ nước đầy
máu và nước mắt, in dấu thời gian trên từng viên gạch nhỏ Hà Nội, từng hạt bụi phủ mờ rêu mái
phố… “Hà Nội đẹp sao; ôi nước Hồ Gươm xanh thắm lòng, bóng Tháp Rùa thân mật êm ấm
lòng…”. Hà Nội ảo huyền với những hàng cây lả lướt soi bóng nước mặt hồ trong xanh ăn tăn
sóng. Hà Nội bốn mùa hoa, ướp thơm cả trời đêm, trăng, sao cho quấn quít bước chân những
đôi tình nhân, cho ngọt môi hôn tình yêu. Hà Nội sương khói mê hoặc với bao truyền thuyết đậm
dấu cổ tích nơi kinh thành xưa. “Hà Nội đẹp sao…”. Chỉ có thể chìm đắm vào từng nốt nhạc để
cảm nhận cái đẹp của Hà Nội bằng cảm xúc chính ngay trong tâm hồn mình.
Như một chuyển cảnh với gam màu tươi vui trong giai điệu, Hà Nội hiện lên từ âm thanh rộn
ràng… “Hồng Hà tràn đầy, Hồng Hà cuốn ngàn nguồn sống tràn đầy dâng… Hà Nội vui sao,
những cửa đầu ô, tíu tít gánh gồng… Sống vui phố hè… Quanh co, chen quanh rộn ràng Đồng
Xuân…, bát ngát Tây Hồ…”. Dòng nhạc cuồn cuộn tuôn tràn như từng lớp sóng sông Hồng xô
lên nhau, bồi đắp phù sa cho cả một vùng châu thổ trù phú. Con sông uốn lượn ôm quanh Hà
Nội, gắn với bao thăng trầm, buồn vui, nước mắt, nụ cười của kinh thành Thăng Long xưa. Là
con sông nhớ, con sông thương, hiền hòa và dữ dội… của người Hà Nội, của người Việt Nam.
Và rạo rực bước chân ba mươi sáu phố phường Hà Nội, có ánh mắt lúng liếng, duyên dáng của
những chàng trai, cô gái thanh lịch, trẻ trung…, thấp thóang khung cảnh ấm áp, náo nhiệt của
những làng nghề Hà Nội vang bóng một thời… Và Tây Hồ, mặt gương soi những áng mây hàng
ngàn năm lờ lững cuốn theo từng bóng ảnh nhân gian cổ kim Hà Nội, từ huyền thọa Trâu Vàng
còn lung linh ảo ảnh tận ngày nay, đến huyền thọai “Pháo đài bay B.52” cắm đầu rơi xuống hồ
chôn vùi uy danh không lực Hoa Kỳ nơi làng hoa Ngọc Hà bé nhỏ đầy sắc màu.
Hà Nội mùa thu 1945. Hà Nội rực nắng Ba Đình. Hà Nội uy nghêim trang trọng vang lời Tuyên
Ngôn Độc Lập _ Khai sinh nước Việt Nam , có tên trên bảng đồ thế giới… Hà Nội cùng tòan quốc

hơn ba ngàn ngày anh dũng, kiên cường “quyết chiến cho Tổ quốc quyết sinh”, giữ gìn nền độc
lập non trẻ của đất nước, làm nên một Điện Biên Phủ chấn động địa cầu, kết thúc sự đô hộ xâm
lược của chế độ thực dân Pháp. “Người Hà Nội” vang nét nhạc hào hùng, đầy kiêu hãnh, lời
nhạc nhuộm hồng từng gương mặt người với niềm tự hào không thể che dấu… “Một ngày thu
non sông chiến khu về, đường vang tiếng hát cuốn dòng người. Đòan quân Việt Nam đi. Hà Nội
say mê chen đón Cha về… Ngày ấy vinh quang… Việt Nam yêu dấu, ngả soi bóng sông Hồng
Hà…”. Năm cửa ô Hà Nội như năm cánh hoa xòe nở đón chào những người chiến thắng trở về,
đón chào người lãnh tụ kiệt xuất của dân tộc đã tìm ra con đường cứu nước – Chủ tịch Hồ Chí
Minh… Hà Nội anh hùng, Hà Nội hiên ngang bất khuất… Âm vang “Người Hà Nội”, như một bản
anh hùng ca… “Mỗi tấc đất Hà Nội đượm thắm máu hồng tươi”.
Bức tranh giai điệu “Người Hà Nội” khép lại bằng những dòng nhạc rộn rã reo vui, bằng những
nốt nhạc nhảy múa cùng nắng cùng màu cờ Tổ quốc, làm ngây ngất lòng người trong niềm vui
bất tận của ngày chiến thắng. “Này lớp lớp người đi ánh sao tưng bừng chói lói lòng ta… Bóng cờ
bát ngát ngày vui nước non reo cười…”
Hơn nửa thế kỷ, ca khúc “Người Hà Nội” vang xa, thấm vào từng trái tim, là niềm tự hào không
chỉ của riêng người Hà Nội, mà trở thành tài sản tinh thần của các thế hệ Việt Nam. Giai điệu, ca
từ của “Người Hà Nội” lắng đọng trong tâm hồn người Việt Nam một tình yêu Tổ quốc. Với biểu
tượng thiêng liêng Thủ đô Hà Nội. Mỗi người Việt Nam dù ở bất cứ đâu, không thể không không
xao xuyến không cháy bỏng một tình yêu Tổ quốc khi giai điệu tha thiết vang lên “Đây Hồ Gươm.
Hồng Hà, Hồ Tây. Đây lắng hồn núi sông ngàn năm. Đây Thăng Long, đây Đông Đô, đây Hà Nội.
Hà Nội mến yêu…”./.
(Wikipedia) Nhạc sĩ Nguyễn Đinh Thi sáng tác bài hát này đầu năm 1947,
khi cuộc kháng chiến chống Pháp chỉ vừa mới nổ ra được ít ngày, sau khi
cả Hà Nội đã lên đường sơ tán theo lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến
tháng 12 năm 1946 của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Tên gọi ban đầu là Bài hát của một người Hà Nội. Mặc dù bản thân nhạc
sĩ từng thổ lộ ông không được học cao về âm nhạc, bài Người Hà Nội của
ông thực sự đòi hỏi ca sĩ trình bày phải có trình độ thanh nhạc tốt bên cạnh
một nhạc cảm tốt, cái nhạy bén vốn có của người Tràng An.
Trong bài hát này, Nguyễn Đình Thi đã có một câu hát nhắc lại nguyên văn

câu mở đầu một tác phẩm nổi tiếng của nhạc sĩ Văn Cao. Đó là câu "Đoàn
quân Việt Nam đi" của bài Tiến quân ca.
Bài hát này được một số nghệ sĩ trình bày thành công như Lê Dung, Cao
Minh và Ánh Tuyết.