Bài 1 : Khái nim và cách c in tr
in tr cng là mt phn t không th thiu c trong mch in t, và nó là phn t chúng ta hay gp
nht. vì vy vic nghiên cu in tr cng rt cn thit, và quan trng. hôm nay mình s hng dn các bn
khái nim v in tr và cách c tr s ca nó.
1. Khái nim v in tr.
in tr là gì ? Ta hiu mt cách n gin – in tr là s cn tr dòng in ca
mt vt dn in, nu mt vt dn in tt thì in tr nh, vt dn in kém thì
in tr ln, vt cách in thì i
n tr là vô cùng ln.
in tr ca dây dn :
in tr ca dây dn ph thc vào cht liu, dài và tit din ca dây. c tính theo công thc sau:
R = .L / S
Trong ó là in tr xut ph thuc vào cht liu
L là chiu dài dây dn
S là tit din dây dn
R là in tr n v là Ohm
2. in tr trong thit b in t.
a) Hình dáng và ký hiu : Trong thit b in t in tr là mt linh kin quan trng, chúng c làm t hp
cht cacbon và kim loi tu theo t l pha trn mà ngi ta to ra c các loi in tr có tr s khác nhau
Hình dng ca in tr trong thit b in t.
Ký hiu ca in tr trên các s nguyên lý.
B) n v ca in tr
n v in tr là (Ohm) , K , M
1K = 1000
1M = 1000 K = 1000.000
B) Cách ghi tr s ca in tr
Các in tr có kích thc nh c ghi tr s bng các vch mu theo mt quy c chung ca th gii.(
xem hình trên )
Các in tr có kích thc ln hn t 2W tr lên thng c ghi tr s trc tip trên thân. Ví d nh các
in tr công xut, in tr s.
Tr s công xut ln , tr s c ghi trc tip.
3. Cách c tr s in tr .
Quy c mu Quc t
Mu sc Giá tr Mu sc Giá tr
en 0
Nâu 1
2
Cam 3
Vàng 4
Xanh lá 5
Xanh l 6
Tím 7
Xám 8
Trng 9
Nh vàng -1
Nh bc -2
in tr thng c ký hiu bng 4 vòng mu , in tr chính xác thì ký hiu
bng 5 vòng mu.
in tr thng c ký hiu bng 4 vòng mu , in tr chính xác thì ký hiu
bng 5 vòng mu.
* Cách c tr s in tr 4 vòng mu :
nh có bn quyn
* Cách c tr s in tr 5 vòng mu : ( in tr chính xác )
Vòng s 5 là vòng cui cùng , là vòng ghi sai s, tr 5 vòng mu thì mu sai s có
nhiu mu, do ó gây khó khn cho ta khi xác inh âu là vòng cui cùng, tuy
nhiên vòng cui luôn có khong cách xa hn mt chút.
i din vòng cui là vòng s 1
Tng t cách c tr s ca tr 4 vòng mu nhng ây vòng s 4 là bi s ca c s 10, vòng s 1, s 2,
s 3 ln lt là hàng trm, hàng chc và hàng n v.
Tr s = (vòng 1)(vòng 2)(vòng 3) x 10 ( m vòng 4)
Có th tính vòng s 4 là s con s không “0 thêm vào
Hin này các nhà sn xut cho ra nhiu loi in tr theo quy n nh : 100 – 300
– 1k – 2k2 – 3k3 – 3k9…. ko phi là mua loi nào là có âu. các giá tr này là các
giá tr chun
Bài 2 : Phân loi và công sut in tr
in tr trên th trng thì có rt nhiu loi vi công sut khác nhau, bài này mình s hng dn các bn
cách phân loi in tr và công sut ca chúng.
1. Phân loi in tr.
in tr thng : in tr thng là các in tr có công xut nh t 0,125W
n 0,5W
in tr công xut : Là các in tr có công xut ln hn t 1W, 2W, 5W, 10W.
in tr s, in tr nhit : Là cách gi khác ca các in tr công xut , in tr
này có v bc s, khi hot ng chúng to
nhit.
Tr thng Tr s
2. Công xut ca in tr.
Khi mc in tr vào mt on mch, bn thân in tr tiêu th mt công xut P
tính c theo công thc
P = U . I = U2 / R = I2.R
Theo công thc trên ta thy, công xut tiêu th ca in tr ph thuc vào dòng in i qua in tr hoc
ph thuc vào in áp trên hai u in tr.
Công xut tiêu th ca in tr là hoàn toàn tính c trc khi lp in tr vào mch.
Nu em mt in tr có công xut danh nh nh hn công xut nó s tiêu th thì in tr s b cháy.
Nên khi mc in tr các pác chú ý n công sut ca in tr.
Thông thng ngi ta lp in tr vào mch có công xut danh nh > = 2 ln
công xut mà nó s tiêu th.
3. Bin tr, trit áp :
Bin tr Là in tr có th chnh thay i giá tr, có ký hiu là VR chúng có
hình dng nh sau :
Hình dng bin tr vít xaoay
Hình dng trong các b iu chnh âm thanh
Hình dng bin tr Ký hiu trên s
Bin tr thng ráp trong máy phc v cho quá trình sa cha, cân chnh ca k thut viên, bin tr có cu
to nh hình bên di.
Cu to ca bin tr
Trit áp : Trit áp cng tng t bin tr nhng có thêm cn chnh và thng b trí phía trc mt máy cho
ngi s dng iu chnh. Ví d nh – Trit áp Volume, trit áp Bass, Treec v.v.. , trit áp ngha là trit ra
mt phn in áp t u vào tu theo mc chnh.
Hình nh mang tính bn quyn
Ký hiu trit áp trên s nguyên lý.