Bài thuyết trình: CÁC CẶP PHẠM TRÙ CỦA PHÉP BIỆN CHỨNG DUY VẬT

Chào mừng Cơ và các bạn đến với
buổi thuyết trình của nhóm 3
ngày hơm nay .

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

Nguyễn Võ Thanh Tuyền
Nguyễn Thị Yến Nhi
Đặng Kim Ngân
Đặng Thị Như Ý
Nguyễn Hương Cầm
Võ Nguyễn Mỹ Tuyền
Trần Gia Huệ
Lê Thị Quỳnh Như


CHỦ ĐỀ 4

CÁC CẶP PHẠM TRÙ CỦA PHÉP
BIỆN CHỨNG DUY VẬT


Các cặp phạm trù cơ bản của
phép biện chứng duy vật
Cái chung và cái riêng

Nguyên nhân và kết quả

Nội dung và hình thức


PHẠM TRÙ CÁI CHUNG, CÁI RIÊNG & CÁI
ĐƠN NHẤT.
Là phạm trù dùng để chỉ những mặt, những
Cái chung thuộc tính giống nhau ở nhiều sự vật, hiện
tượng, quá trình riêng lẻ.


PHẠM TRÙ CÁI CHUNG, CÁI RIÊNG & CÁI
ĐƠN NHẤT.
Cái riêng

Là phạm trù dùng để chỉ một sự vật, một hiện
tượng, một quá trình riêng lẻ nhất định.


PHẠM TRÙ CÁI CHUNG, CÁI RIÊNG & CÁI
ĐƠN NHẤT.

Cái đơn
nhất

Là phạm trù dùng để chỉ những nét, những
mặt, những thuộc tính, chỉ có ở một kết cấu
vật chất nhất định và khơng lặp lại ở bất kì một
kết cấu nào khác.


Mối quan hệ biện chứng của cái chung,
cái riêng, cái đơn nhất
Cái chung chỉ tồn tại trong cái riêng,
thông qua cái riêng
2. Cái riêng chỉ tồn tại trong mối liên hệ
đưa đến cái chung
3. Cái chung là 1 bộ phận của cái riêng, cịn
cái riêng khơng gia nhập vào cái chung
4. Cái đơn nhất có thể biến thành cái chung
và cái chung có thể biến thành cái đơn
nhất
1.


Ý nghĩa phương pháp luận của cái
chung, cái riêng, cái đơn nhất
o Phải

xuất phát từ cái riêng để tìm cái
chung
o Cần nghiên cứu cải biến cái chung khi áp

dụng vào cái riêng
o Không lảng tránh giải quyết những vấn đề
chung khi giải quyết những vấn đề riêng
o Khi cần thiết cần tạo cho cái đơn nhất
biến thành cái chung và ngược lại


VÍ DỤ
Cái chung của thủ đơ là thuộc tính “trung tâm chính trị,
kinh tế, văn hố của một quốc gia”. Nhưng, từng thủ đơ cụ
thể cịn có nhiều nét riêng khác về diện tích, dân số, vị trí
địa lý, v.v. Cho nên, một thủ đô cụ thể – với tư cách là cái
riêng – có nhiều đặc điểm, thuộc tính hơn thủ đô (với tư
cách là cái chung). Do vậy, cái riêng phong phú hơn cái
chung. Nhưng rõ ràng, thuộc tính “trung tâm chính trị,
kinh tế, văn hố của một quốc gia dân tộc” sâu sắc hơn, nó
phản ánh được bản chất sâu xa, ổn định, bền vững của thủ
đô, những thuộc tính về dân số, vị trí, diện tích, v.v khơng
nói lên được bản chất của thủ đơ.


PHẠM TRÙ NGUYÊN NHÂN VÀ KẾT QUẢ.


PHẠM TRÙ NGUYÊN NHÂN VÀ KẾT QUẢ.


VÍ DỤ

Cuộc đấu tranh giữa giai cấp vơ sản và giai cấp tư sản là

nguyên nhân đưa đến kết quả là cuộc cách mạng vô sản nổ
ra.


MỐI QUAN HỆ BIỆN CHỨNG GIỮA NGUYÊN
NHÂN VÀ KẾT QUẢ.

Nguyên nhân sinh ra kết quả như thế nào?


MỐI QUAN HỆ BIỆN CHỨNG GIỮA NGUYÊN
NHÂN VÀ KẾT QUẢ.


VÍ DỤ

Bão

Nguyên nhân

Thiệt hại

Kết quả


Tuy
Tuynhiên
nhiên

Ngun nhân và kết quả khơng chỉ có

mối liên hệ về thời gian


VÍ DỤ

Sấm ln ln đến sau chớp, nhưng chớp khơng phải là
nguyên nhân của sấm, mà là do sự phóng điện rất mạnh từ
các đám mây tích điện, tốc độ lan truyền của ánh sáng lớn
hơn tốc độ lan truyền của âm thanh nên ta thường thấy
chớp trước khi nghe tiếng sấm.


Cùng một nguyên nhân có thể sinh ra
nhiều kết quả khác nhau tùy vào hoàn
cảnh cụ thể


Có ánh sáng để
mọi người làm
việc

Đốt ngọn lửa vào
đèn dầu

Bấc ngắn, dầu
dần cạn đi

Làm tăng nhiệt
độ môi trường
xung quanh

Cùng một kết quả có thể được gây nên
từ nhiều nguyên nhân khác nhau


Do cọ xác

Vật thể nóng lên

Mặt trời chiếu
vào

Do bị đốt nóng


TÍNH CHẤT

TÍNH
KHÁCH
QUAN

TÍNH PHỔ
BIẾN

TÍNH TẤT
YẾU


VÍ DỤ

TÍNHKHÁCH
KHÁCH
TÍNH
QUAN
QUAN
Khơng
Sự vật
phụ
hiện
thuộc vào
tượng tồn việc ta
tại ngồi
nhận
ý muốn
thức
của con được nó
người
hay
khơng

 Người cổ đại khơng tìm ra
ngun nhân của các hiện
tượng tự nhiên nhưng người
hiện đại đã tìm ra nguyên nhân
của chúng


TÍNHPHỔ
PHỔBIẾN
BIẾN

TÍNH

Khơng
Mọi sự
có hiện
vật hiện
tượng
tượng
nào là
đều có
ngun khơng có
ngun
nhân
nhân
nhất định

VÍ DỤ


VÍ DỤ
TÍNHTẤT
TẤTYẾU
YẾU
TÍNH

Một ngun
nhân nhất
định trong
một hồn cảnh
nhất định chỉ

có thể gây ra
một kết quả
nhất định

 Nước cất ở áp
suất 1 atm ln
sơi ở 1000C

 Sắt để ngồi
khơng khí sẽ bị
gỉ