Sáng kiến kinh nghiệm công tác chủ nhiệm, kinh nghiệm xây dựng tập thể lớp vững mạnh

ĐỀ TÀI: “Biện pháp xây dựng tập thể lớp đoàn kết, vững mạnh trong
công tác chủ nhiệm lớp 10 ở trường THPT”
MỤC LỤC
Nhà nghiên cứu giáo dục Jean Jacques Rousseau đã từng nói “Khi đã hiểu rõ bản chất con
người thì việc giáo dục họ sẽ khơng cịn khó khăn nữa” . Thật vậy, giáo viên chủ nhiệm khi
đã hiểu rõ từng học sinh của mình thì cơng tác chủ nhiệm sẽ dễ dàng hơn rất nhiều. Từ đó,
bản thân người giáo viên chủ nhiệm sẽ cảm thấy vui, hứng thú và say mê hơn trong sự
nghiệp “trồng người” của mình, đặc biệt là trong cơng tác chủ nhiệm lớp............................2

DANH MỤC CHỮ CÁI VIẾT TẮT
1. Giáo viên chủ nhiệm

GVCN

2. Học sinh

HS

3. Phụ huynh học sinh

PHHS

4. Ban cán sự lớp

BCSL

5. Ban chấp hành chi Đồn

BCHCĐ

6. Trung học phổ thơng

THPT

7. Trung học cơ sở

THCS

8. Lớp trưởng

LT

9. Lớp phó học tập

LPHT

10. Lớp phó văn thể mĩ

LPVTM

11. Lớp phó lao động

LPLĐ

12. Tổ trưởng tổ 1

TT1

13. Tổ trưởng tổ 2

TT2

14. Tổ trưởng tổ 3

TT3

15. Tổ trưởng tổ 4

TT4

1


A. MỞ ĐẦU:
1. Lý do chọn đề tài:
Nhà nghiên cứu giáo dục Jean Jacques Rousseau đã từng nói “Khi đã
hiểu rõ bản chất con người thì việc giáo dục họ sẽ khơng cịn khó khăn nữa” .
Thật vậy, giáo viên chủ nhiệm khi đã hiểu rõ từng học sinh của mình thì cơng
tác chủ nhiệm sẽ dễ dàng hơn rất nhiều. Từ đó, bản thân người giáo viên chủ
nhiệm sẽ cảm thấy vui, hứng thú và say mê hơn trong sự nghiệp “trồng
người” của mình, đặc biệt là trong cơng tác chủ nhiệm lớp.
Nhiệm vụ chính trị quan trọng của nhà trường phổ thông là giáo dục
học sinh phát triển toàn diện nhằm đáp ứng yêu cầu mà Đảng đã đặt ra là xây
dựng con người mới có sự phát triển cao về trí tuệ, có đạo đức trong sáng,
cường tráng về thể chất và phong phú về tâm hồn.
Công tác chủ nhiệm lớp là một vấn đề không mới nhưng nó ln được
u cầu đổi mới cho phù hợp với sự phát triển. Giáo viên chủ nhiệm có vai
trị rất quan trọng đến sự phát triển nhân cách học sinh và các phong trào hoạt
động của một tập thể lớp. Để có một tập thể vững mạnh, điển hình, tiên tiến
là điều mong ước của nhiều thầy cô giáo làm công tác chủ nhiệm. Nhưng trên
thực tế, để làm được điều này không hề đơn giản.

Chúng ta ai cũng biết rằng, mỗi tập thể học sinh là mỗi mảnh ghép trong
một bức tranh toàn cảnh của tập thể lớn nhà trường. Mỗi tập thể lớp có một
khơng gian, một màu sắc riêng. Mỗi tập thể lớp có những thế mạnh, cũng có
những điểm yếu khác nhau nhưng đều chịu tác động bởi mục tiêu giáo dục
chung của nhà trường. Tập thể học sinh có đồn kết, vững mạnh hay khơng
cịn phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố. Thế nhưng, có thể khẳng định rằng, yếu
tố ảnh hưởng lớn nhất vẫn là vai trò của giáo viên chủ nhiệm lớp. Một tập thể
lớp đoàn kết, vững mạnh sẽ là một động lực lớn thúc đẩy mọi hoạt động khác
của học sinh. Bên cạnh đó, bản thân giáo viên khi đã làm tốt cơng tác chủ
nhiệm thì sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho họ hoàn thành tốt hơn các hoạt động
chuyên môn khác.
Đối với học sinh Trung học phổ thông, đây được xem là lứa tuổi có đặc điểm
tâm sinh lí phát triển khá phức tạp, trí tuệ biến đổi cả về chất và về lượng. Từ
đó, khả năng quan sát và cảm nhận của các em ngày càng nhạy bén, tinh tế
hơn, tư duy trừu tượng ở mức cao hơn. Thế nhưng, một vấn đề nan giải đặt ra
với khơng chỉ giáo viên chủ nhiệm, gia đình mà đối với cả nhà trường và xã
hội, đó là sự thay đổi tâm tính, thay đổi suy nghĩ vơ cùng phức tạp của các
em. Ở tuổi này, các em dễ bị cái xấu lôi kéo, dẫn đến sa ngã, đồng thời ý thức
2


muốn khẳng định mình rất dễ đưa các em vào những con đường tiêu cực. Đăc
biệt, các em học sinh lớp 10 là những học sinh đầu cấp nên còn gặp rất nhiều
khó khăn, bỡ ngỡ trong mọi mối quan hệ , trong mọi hoạt động của lớp, của
trường. Chính vì vậy, sự gắn kết giữa các em với nhau chưa thật sự sâu sắc,
đồn kết. Điều đó mang lại rất nhiều khó khăn cho mọi hoạt động của tập thể
lớp, đặc biệt là đối với việc xây dựng tập thể vững mạnh.
Trên cơ sở thực tế đó, giáo viên chủ nhiệm khơng những phải nắm rõ
nhiệm vụ của mình trong điều lệ trường phổ thơng mà cịn phải hiểu rõ vai
trị, vị trí quan trọng của mình trong việc giáo dục tư tưởng, giáo dục đạo đức

học sinh. Hơn thế nữa, giáo viên chủ nhiệm cần xem mình là một trong
những nhân tố thúc đẩy sự hình thành nhân cách học sinh, mang lại một phần
kết quả tích cực trong việc rèn luyện đạo đức và học tập của các em. Từ đó
góp phần đẩy mạnh phong trào “xây dựng trường học thân thiện học sinh tích
cực” trong nhà trường phổ thơng.
Nhận thức được những điều đó, với kinh nghiệm nhiều năm làm giáo
viên chủ nhiệm, tôi nhận thấy rằng trường trung học phổ thông Huỳnh Thúc
Kháng – huyện Vạn Ninh – tỉnh Khánh Hịa nơi tơi làm việc là một ngơi
trường có bề dày thành tích, cũng là trường đi đầu về công tác giáo dục thanh
thiếu niên của huyện nên nhiệm vụ chủ nhiệm đã trở thành một trong những
trọng điểm của nhà trường. Thế nhưng, trên thực tế, học sinh của trường đa số
là con em nông thôn, điều kiện học tập và rèn luyện của các em cịn nhiều hạn
chế. Trong khi đó, nhiệm vụ chủ nhiệm của hầu hết giáo viên là kiêm nhiệm,
chưa qua trường lớp bồi dưỡng về nghiệp vụ nào. Chính vì vậy, việc các giáo
viên chủ nhiệm muốn hồn thành xuất sắc nhiệm vụ chủ nhiệm của mình
khơng phải là vấn đề đơn giản.
Xuất phát từ những vấn đề nêu trên, tôi quyết định chọn đề tài: “Biện
pháp xây dựng tập thể lớp đồn kết, vững mạnh trong cơng tác chủ
nhiệm lớp 10 ở trường THPT Huỳnh Thúc Kháng” làm sáng kiến kinh
nghiệm của mình nhằm đóng góp và chia sẻ một chút kinh nghiệm làm giáo
viên chủ nhiệm cùng đồng nghiệp. Từ đó, bản thân tơi có thêm cơ hội học
hỏi, trao đổi để hoàn thành tốt hơn nữa cơng tác chủ nhiệm lớp của bản thân.
2. Mục đích nghiên cứu:
Dựa trên cơ sở nghiên cứu lý luận về thực trạng, vai trò, nhiệm vụ của
giáo viên chủ nhiệm lớp đối với công tác giáo dục HS để đề ra những giải
pháp hợp lý nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức HS và góp phần
hồn thiện nhân cách HS lớp 10 ở trường trung học phổ thông.
3

2.1. Đối với Giáo viên chủ nhiệm:
Dựa vào kinh nghiệm 4 năm làm công tác chủ nhiệm lớp, vận dụng thực
tiễn, kinh nghiệm trong q trình làm cơng tác chủ nhiệm, GVCN giúp HS
lớp 10, rèn luyện ý thức tự giác trong học tập, rèn luyện đạo đức, thực hiện
điều lệ nhà trường phổ thông và nội quy nhà trường. GVCN cần yêu thương
học sinh, coi học sinh như người thân trong gia đình, tạo chỗ dựa, tạo niềm
tin vững chắc cho các em.
2.2. Đối với học sinh:
Học tập cách giao tiếp, ứng xử văn hóa với mọi người xung quanh.
Xác định rõ việc học là nhiệm vụ trọng tâm, khẳng định được năng lực
và chất lượng học tập của chính mình.
Tự giác trong rèn luyện nhân cách, có kĩ năng sống tích cực, biết đồn
kết, thương u, giúp đỡ bạn bè và mọi người trong xã hội, có tinh thần trách
nhiệm cao trong cộng đồng.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu:
3.1. Khách thể nghiên cứu:
HS thực nghiệm và đối chứng là học sinh lớp 10A5 và lớp 10A11 (năm
học 2018 – 2019) trường trung học phổ thông Huỳnh Thúc Kháng – huyện
Vạn Ninh – tỉnh Khánh Hòa.
3. 2. Đối tượng nghiên cứu:
Quá trình thực nghiệm biện pháp xây dựng tập thể lớp đồn kết, vững
mạnh trong cơng tác chủ nhiệm lớp 10 trường trung học phổ thông Huỳnh
Thúc Kháng.
4. Gỉả thuyết khoa học :
Nếu sáng kiến kinh nghiệm của tôi được thực hiện theo đúng nội dung,
phương pháp, ngun tắc thì sẽ góp phần nâng cao chất lượng giáo dục, đồng
thời mang lại hiệu quả cao trong việc xây dựng mơi trường “Trường học thân
thiện, học sinh tích cực”.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu:
Trình bày những vấn đề lý luận của đề tài biện pháp xây dựng tập thể

lớp đồn kết, vững mạnh trong cơng tác chủ nhiệm lớp 10 trường trung học
phổ thông Huỳnh Thúc Kháng.
Điều tra thực tiễn tình hình việc xây dựng tập thể lớp đồn kết, vững
4


mạnh của học sinh.
Đề xuất và kiểm nghiệm tính khả thi của các pháp xây dựng tập thể lớp
đoàn kết, vững mạnh trong công tác chủ nhiệm lớp 10 trường trung học phổ
thông Huỳnh Thúc Kháng.
6. Phạm vi nghiên cứu:
Xác định nội dung, phương pháp để thực hiện thông qua công tác chủ
nhiệm lớp 10 trường trung học phổ thông Huỳnh Thúc Kháng.
Khảo sát thực nghiệm và đối chứng đối với học sinh khối lớp 10 trường
trung học phổ thông Huỳnh Thúc Kháng – huyện Vạn Ninh – tỉnh Khánh
Hòa.
7. Phương pháp nghiên cứu:
7.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận:
Thu thập những thơng tin lý luận về vai trị của người giáo viên chủ
nhiệm lớp trong công tác giáo dục học sinh trung học phổ thông, các bài tham
luận trên Internet, một số sáng kiến có nói tới cơng tác giáo viên chủ nhiệm
của một số đồng nghiệp, bạn bè trường bạn. Chú trọng ý kiến hướng dẫn làm
đề tài của thầy Hiệu phó Nguyễn Quyết Thanh - Trường trung học phổ thông
Huỳnh Thúc Kháng.
7.2. Phương pháp điều tra:
Điều tra tình hình lớp, trước khi nhận lớp chủ nhiệm (hồ sơ, điểm thi
tuyển đầu vào của học sinh, học lực, hạnh kiểm, chức vụ cán sự lớp, cán bộ
Đội ở các lớp THCS, hồn cảnh gia đình, lý lịch học sinh )
Trị chuyện, trao đổi với giáo viên bộ mơn, với học sinh, với Hội cha
mẹ học sinh, với bạn bè của học sinh

Lập mẫu sơ yếu lý lịch để HS tự điền theo mẫu.
Lập mẫu điều tra khảo sát thực tế về chất lượng đạo đức và chất lượng
văn hoá đầu vào của hoc sinh lớp 10 (ở lớp 9 cuối cấp trung học cơ sở).
Thông qua phương pháp này giáo viên chủ nhiệm nắm rõ hơn tâm lý, tính
cách của từng học sinh, rõ hơn về học tập của từng em để tham mưu cho các
giáo viên bộ môn, phối hợp với cha mẹ học sinh được tốt hơn trong việc phân
cơng tổ, nhóm học tập. Đồng thời giúp giáo viên chủ nhiệm định hướng cán
sự lớp đầu cấp và tham mưu cho ban chấp hành Đoàn trường lựa chọn cán bộ
chi Đồn lớp thật sự có năng lực, chất lượng và làm việc có hiệu quả.

5


7.3. Phương pháp phỏng vấn:
Đây là phương pháp được sử dụng rộng rãi trong các cơng trình nghiên
cứu khoa học về tâm lý, giáo dục sư phạm... nhằm có thêm được những
nguồn kiến thức, các suy nghĩ và ý tưởng để có được tầm nhìn rộng hơn.
Thơng qua phỏng vấn các giáo viên đang làm công tác chủ nhiệm tại trường
THPT Huỳnh Thúc Kháng, cũng như kinh nghiệm của các giáo viên khác,
đặc biệt là giáo viên bộ môn đang trực tiếp giảng dạy lớp 10A11, từ đó
GVCN lựa chọn phương pháp giáo dục phù hợp nhất cho lớp chủ nhiệm.
7.4. Phương pháp quan sát sư phạm:
Đây là phương pháp nghiên cứu khoa học được sử dụng rộng rãi. Đặc
điểm nổi bật của phương pháp quan sát sư phạm là nghiên cứu tiếp cận trực
tiếp với thực tế khách quan (đối tượng thực nghiệm, đối tượng nghiên cứu).
Trong nghiên cứu khoa học quan sát sư phạm được thực hiện ở những nhóm
chính như:
Quan sát sư phạm trực tiếp: Nhà nghiên cứu tiếp cận trực tiếp hiện
tượng bằng giác quan của mình.
Quan sát sư phạm bằng máy: Nhà nghiên cứu tiếp cận hiện tượng thông

qua phương tiện kỹ thuật (Quay phim, chụp ảnh)
Khảo sát đo đạc…
Đối với đề tài này, GVCN sử dụng phương pháp quan sát sư phạm trực tiếp
và phương pháp tổng hợp các số liệu giúp cho việc nhận xét, đánh giá kết quả
của học sinh từng học kì, cuối năm học chính xác hơn.
7.5. Phương pháp phân tích tổng hợp tài liệu:
Phương pháp phân tích và tổng hợp tài liệu là một phương pháp nghiên
cứu khoa học rộng rãi và cần thiết. Mục đích của phương pháp nhằm thu thập
tài liệu, tổng hợp các nguồn thông tin hiện có đã được cơng nhận trên sách
báo và tạp chí, thực tế kinh nghiệm bản thân 4 năm làm công tác chủ nhiệm
lớp .... giúp bổ trợ cho việc giải quyết các mục tiêu nghiên cứu .
7.6. Phương pháp phân tích số liệu:
Kết quả cụ thể qua từng học kỳ của năm học và qua tổng kết của từng
năm học, giáo viên chủ nhiệm sẽ tìm ra những hạn chế và mặt tích cực để có
giải pháp phù hợp hơn cho năm chủ nhiệm tiếp theo.
7.7. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm:
Tham khảo những báo cáo tổng kết hàng năm của nhà trường.
6


Tham khảo kinh nghiệm của đồng nghiệp trường bạn, trường mình. Từ
kinh nghiệm của chính bản thân qua 3 năm làm công tác chủ nhiệm lớp 10
đầu cấp.
7.8. Phương pháp thực nghiệm sư phạm:
Với mục đích của đề tài, GVCN tiến hành thực nghiệm sư phạm nhằm
kiểm định tính khoa học, tính thực tiễn và tính hiệu quả của phương pháp
giáo dục đạo đức theo hướng “Xây dựng tập thể lớp 10 đoàn kết, vững mạnh”
bằng các biện pháp cụ thể:
Thiết lập, cơ cấu bộ máy ban cán sự lớp có năng lực.
Bồi dưỡng những kĩ năng cần thiết cho ban cán sự lớp.

Lập sơ đồ tổ chức lớp học.
Phân công nhiệm vụ cho học sinh.
Kiểm tra và đánh giá kết quả thực hiện.
Lấy kết quả từ việc thi đua giữa các tổ trong tuần, so sánh các kết quả
ban đầu và sau thực nghiệm để đánh giá mức độ và khẳng định được tính hiệu
quả của phương pháp trên.
7.9. Phương pháp kiểm tra sư phạm:
Sau khi tổ chức thực nghiệm các kết quả được thu thập thống kê và đưa
ra kết quả đánh giá cụ thể cho từng học sinh trong lớp:
Tổng điểm thi đua tuần – Xếp loại
Tổng điểm thi đua tháng – Xếp loại
Tổng điểm học kì, cả năm – Xếp loại
(Theo quy định thi đua đề ra trong bảng phương hướng của lớp từ đầu năm
học)
B. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU:
Chương 1: Cơ sở lí luận của cơng tác xây dựng tập thể lớp 10 đồn kết,
vững mạnh ở trường trung học phổ thông
Theo điều lệ trường Trung học phổ thơng quy định về vị trí, vai trị,
nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm:
1.1 Vị trí của giáo viên chủ nhiệm lớp:

7


Ở nhà trường trung học phổ thông, trong mỗi lớp học đều có một giáo
viên chủ nhiệm lớp, giáo viên chủ nhiệm lớp là người được ban giám hiệu bổ
nhiệm, chịu trách nhiệm quản lý công tác giáo dục và đào tạo học sinh ở lớp
mình phụ trách, là người chịu toàn bộ trách nhiệm trước ban giám hiệu và nhà
trường về mọi vấn đề thuộc lớp mình.
GVCN là người thay mặt hiệu trưởng, hội đồng nhà trường và cha mẹ

học sinh quản lý tịan diện HS lớp mình phụ trách. Điều này đòi hỏi giáo viên
chủ nhiệm vừa quản lý tập thể học sinh, vừa quan tâm đến từng cá nhân trong
lớp về mọi phương diện: Tư tưởng, học tập, tu dưỡng, lao động và sinh hoạt
tập thể.
GVCN lớp là người lãnh đạo, tổ chức, điều hành, kiểm tra mọi hoạt
động và các mối quan hệ ứng xử thuộc lớp mình phụ trách theo đúng chương
trình và kế hoạch của nhà trường.
GVCN là nhân vật chủ đạo để hình thành nhân cách cho từng HS trong
tập thể lớp.
GVCN lớp là cầu nối là nhân vật trung gian thiết lập các mối quan hệ
hai chiều: Nhà trường - tập thể học sinh, tập thể học sinh - xã hội. Như vậy,
một mặt giáo viên chủ nhiệm lớp vừa là đại diện cho nhà trường để giáo dục
học sinh, vừa đại diện cho tập thể học sinh để liên lạc với nhà trường. Mặt
khác giáo viên chủ nhiệm phải làm cho quan hệ giữa tập thể HS với xã hội trở
nên gắn bó hơn.
1.2. Chức năng của giáo viên chủ nhiệm lớp:
GVCN xây dựng, tổ chức tập thể lớp mình thành đơn vị vững mạnh.
Giáo viên chủ nhiệm tổ chức điều khiển, lãnh đạo các hoạt động giáo
dục của tập thể lớp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện.
Giáo viên chủ nhiệm luôn thiết lập và phát triển các mối quan hệ với
các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường để giáo dục học sinh.
1.3. Những phẩm chất chủ yếu của giáo viên chủ nhiệm:
Giáo viên chủ nhiệm phải hết lòng thương yêu học sinh, vui mừng,
hạnh phúc với những tiến bộ hay thành công trong học tập của học sinh, cũng
như lo âu, trăn trở với những khuyết điểm mà học sinh mắc phải. giáo viên
chủ nhiệm ln có những tìm tịi, sáng tạo và mong muốn đem đến những gì
tốt đẹp cho học sinh.
Giáo viên chủ nhiệm phải có lịng u nghề, tận tâm với nghề và có
8

tinh thần trách nhiệm cao, có ý chí vượt qua khó khăn để hồn thành nhiệm
vụ.
Ln khiêm tốn học hỏi, trao đổi kinh nghiệm với đồng nghiệp và
không ngừng nâng cao trình độ chun mơn nghiệp vụ.
Có lối sống mẫu mực, gần gũi, thân thiện với học sinh và đồng nghiệp.
Lời nói phải đi đơi với việc làm. giáo viên chủ nhiệm khơng thể nói với học
sinh những điều mà mình khơng thực sự suy nghĩ và khơng thể u cầu học
sinh làm những việc mà mình khơng thể làm được.
1.4. Những năng lực sư phạm cần thiết đối với GVCN:
Giáo viên chủ nhiệm phải là người nắm vững tâm lý của học sinh, có
kỹ năng lập kế hoạch hoạt động giáo dục, có năng lực tổ chức, quản lý các
hoạt động giáo dục, có sự hiểu biết sâu rộng về nhiều lĩnh vực, có năng lực
giao tiếp và trình độ lý luận sư phạm tốt, có năng lực kiểm tra, đánh giá kết
quả hoạt động của HS.
1.5. Ý nghĩa của công tác chủ nhiệm lớp:
Công tác chủ nhiệm lớp là cơng tác chiến lược trong nhà trường, có ảnh
hưởng trực tiếp đến quá trình giáo dục và kết quả đào tạo ở nhà trường.
Công tác chủ nhiệm gây nên những ảnh hưởng lớn và lâu dài đối với
HS, ảnh hưởng về mọi mặt chứ không chỉ là về học tập hay đạo đức.
Công tác chủ nhiệm lớp rất cần thiết cho lứa tuổi thanh niên THPT với
những đặc điểm sinh lý, trình độ hiểu biết và vốn sống cịn hạn chế. Công tác
chủ nhiệm lớp sẽ đáp ứng cho nhu cầu có một chỗ dựa tinh thần của HS để
các em có thể nhận được sự hỗ trợ, giúp đỡ hoặc sự hướng dẫn, chỉ dạy, uốn
nắn cần thiết kịp thời.
Chương 2: Thực trạng của công tác chủ nhiệm lớp
2.1. Tình hình chung:
Hiện nay cơng tác chủ nhiệm mặc dù được chú ý đến nhưng vẫn còn nhiều
giáo viên chỉ chú tâm vào bồi dưỡng chuyên môn mà xem nhẹ công tác chủ
nhiệm.

Giáo viên chủ nhiệm chưa thấy hết được vị trí và chức năng của mình.
Các giáo viên chủ nhiệm chưa có phương pháp tối ưu, hoặc có dùng
một số phương pháp trong công tác chủ nhiệm nhưng chưa hiệu quả. Nhất là
9


đối với các giáo viên trẻ mới ra trường.
Trong công tác chủ nhiệm chỉ chú tâm vào việc rèn luyện, không chú ý
đến việc xây dựng tập thể lớp vững mạnh. Do vậy một số lớp mặc dù là lớp
tiên tiến, được xếp thứ hạng cao trong trường nhưng lại không phải là một tập
thể lớp vững mạnh, chưa phát huy hết vai trị của tập thể.
Từ đó, đạo đức học sinh đi xuống dần, tác phong không đúng, lời nói cử
chỉ chưa phù hợp với lứa tuổi của mình, lực học sa sút, các thành viên trong
lớp có tinh thần tập thể chưa cao, thậm chí khơng có tinh thần tập thể.
2.2. Tình hình trường trung học phổ thơng Huỳnh Thúc Kháng:
Công tác chủ nhiệm được ban giám hiệu và Đồn trường chú trọng và
quan tâm, từ đó trường thường xuyên tổ chức các nhóm chủ nhiệm theo khối
để sinh hoạt trao đổi và cùng nhau tháo gỡ khó khăn trong công tác chủ
nhiệm lớp, chia sẻ kinh nghiệm giữa các giáo viên chủ nhiệm với nhau.
Một số giáo viên mới ra trường được phân công làm giáo viên chủ
nhiệm chưa có kinh nghiệm xử lí các tình huống sư phạm nên thường tỏ ra
lúng túng, hiệu quả giáo dục chưa cao, thậm chí cịn làm việc theo ngun tắc
áp đặt.
Hơn nữa đa phần học sinh ở đây đều là con em nơng thơn nên cần hiểu
rõ để có những phương pháp phù hợp với từng đối tượng HS.
Chương 3: Các biện pháp xây dựng tập thể lớp đoàn kết, vững mạnh
trong công tác chủ nhiệm lớp 10
3.1. Ổn định tổ chức lớp học:
3.1.1. Lựa chọn ban cán sự lớp:
* Cơ sở lựa chọn:

Căn cứ vào sơ yếu lý lịch và bảng khảo sát chất lượng đầu năm học.
Giáo viên chủ nhiệm cùng các thành viên trong lớp bầu ra ban cán sự lớp lâm
thời hoạt động 3 tuần đầu năm học, tuần 4 cho lớp tiến hành đại hội lớp cơng
khai, bầu chọn. Căn cứ sự tín nhiệm của tập thể lớp, thông qua bầu dân chủ
để bầu ban chấp hành chi đoàn và ban cán sự lớp
* Phân công nhiệm vụ cho ban cán sự lớp:
Bước 1: Thành lập sơ đồ cơ cấu ban cán sự lớp:
LỚP TRƯỞNG
10


LỚP PHĨ

LỚP
PHĨ
HỌC
TẬP

TỔ 1

LỚP
PHĨ
VĂN
THỂ

TỔ 2

BÍ THƯ CHI ĐỒN

LỚP

PHĨ
LAO
ĐỘNG

TỔ 3

PHĨ
BÍ
THƯ
CĐ

ỦY
VIÊN
BCH
CĐ

CHỨC DANH KHÁC

SAO
ĐỎ

THƯ
KÍ
LỚP

THỦ
QUỸ
LỚP

TỔ 4

Bước 2: Bầu ban cán sự và ban chấp hành chi Đoàn:
Bầu BCS lớp lâm thời trong 3 tuần học đầu:
GV yêu cầu HS viết bản sơ yếu lí lịch và căn cứ vào các yếu tố sau để
bầu chọn, giới tính, chức vụ từng đảm nhận, xếp loại hai mặt ở lớp 9 (học lực
và hạnh kiểm), năng khiếu, nguyện vọng, sự đề xuất và ý kiến chung của
HS trong lớp
Với cách thức bầu chọn này, GVCN vừa nhanh chóng tìm ra được HS
tạm thời giữ các chức vụ lớp, làm tiền đề cho những bình bầu về sau, vừa tỏ
rõ tính chất dân chủ và tinh thần đồn kết thống nhất trong tập thể lớp ngay từ
những buổi ban đầu, cụ thể:
Danh sách BCS lớp 10A11 tạm thời (2018 – 2019)
Stt

11

Họ và tên HS

Giới Chức vụ
tính
từng
đảm
nhận

Xếp loại 2
mặt lớp 9
(HL –
HK)

Năng

khiếu

Nguyện Chức vụ
vọng
tạm thời


1

Nguễn Thành Tín

Nam

LT

G–T

Làm LT

LT

2

Đỗ Thị Hồi Nhi

Nữ

LPHT

G–T

Ngoại
ngữ

Làm cán
sự lớp

LPHT

3

Trần Nguyễn Hạ
Vy

Nữ

Chị đội
trưởng

G–T

Chỉ
huy

4

Nguyễn Tài

Nam

Tổ
trưởng

G–T

Làm cán
sự lớp

LPLĐ

5

Nguyễn Ngô Kim
Châu

Nữ

LPHT

G–T

Làm cán
sự lớp

TT tổ 1

6

Nguyễn Phú Huỳnh

Nữ

LPVTM

G–T

Văn
nghệ

Làm cán
sự lớp

TT tổ 2

7

Nguyễn Thị Thanh
Ny

Nữ

Tổ
trưởng

K–T

Văn
nghệ

Làm cán

sự lớp

TT tổ 3

8

Đồn Thị Kì Dun

Nữ

Tổ
trưởng

G–T

Làm cán
sự lớp

TT tổ 4

Làm cán LPVTM
sự lớp

Bầu BCS lớp và ban chấp hành chi Đồn chính thức thơng qua đại hội
lớp:
Căn cứ vào thành tích lớp đạt được trong 3 tuần học đầu, căn cứ vào
những biểu hiện nỗ lực và tinh thần trách nhiệm của mỗi HS trong lớp,
GVCN định hướng cho tập thể lớp đề cử HS tham gia vào danh sách bầu cử.
Trên tinh thần đánh giá khách quan, công bằng tập thể lớp bỏ phiếu bầu
để chọn ra một đội ngũ BCS lớp và BCH Đoàn gương mẫu, làm việc hiệu

quả, có tinh thần trách nhiệm cao nhằm xây dựng một tập thể lớp đoàn kết
vững mạnh
Cụ thể:
Danh sách BCS và BCH Đồn lớp 10A11 chính thức (2018 – 2019)

12

Stt

Họ và tên HS

Giới
tính

Chức vụ

1

Nguễn Thành Tín

Nam

Lớp trưởng

2

Đỗ Thị Hồi Nhi

Nữ

Lớp phó học tập


3

Nguyễn Phú Huỳnh

Nữ

Lớp phó văn thể mĩ

4

Nguyễn Tài

Nam

Lớp phó lao động

5

Nguyễn Ngô Kim Châu

Nữ

Tổ trưởng tổ 1

6

Nguyễn Thị Thanh Ny

Nữ

Tổ trưởng tổ 2

7

Nguyễn Thị Bích Thoa

Nữ

Tổ trưởng tổ 3

8

Đồn Thị Kì Dun

Nữ

Tổ trưởng tổ 4

9

Lê Kim Oanh

Nữ

Bí thư Đồn

10

Nguyễn Thị Mỹ Linh

Nữ

Phó bí thư Đồn

Ngồi ra cịn một số chức danh khác, GVCN trên cơ sở nguyện vọng và
ý kiến chung của tập thể lớp để bầu chọn, cụ thể:
Stt

Họ và tên HS

Giới
tính

Chức vụ

1

Lê Thị Thu Uyên

Nữ

Thủ quỹ

2

Trần Thị Yến Nhi

Nữ

Thư kí

3

Trần Thị Trúc Linh

Nữ

Sao đỏ

4

Trương Thị Như Quỳnh

Nữ

Cán sự môn Tự nhiên

5

Nguyễn Thị Thu Hương

Nữ

Cán Sự môn xã hội

6

Đõ Thị Hồi Nhi

Nữ

Cán sự mơn ngoại ngữ

7

Phạm Thi Tiến

Nữ

Tổ phó tổ 1

8

Lê Nguyễn Phương Quỳnh

Nữ

Tổ phó tổ 2

9

Nguyễn Thị Thanh Luận

Nữ

Tổ phó tổ 3

10

Huỳnh Thị Thủy Ngân

Nữ

Tổ phó tổ 4

Bước 3 : Giao nhiệm vụ cụ thể:
- Lớp trưởng: là người chịu sự điều hành, quản lý trực tiếp của GVCN lớp, có
13


nhiệm vụ điều hành, quản lý toàn bộ các hoạt động của lớp và từng thành
viên trong lớp, cụ thể:
+ Tổ chức, quản lý lớp thực hiện các nhiệm vụ học tập, rèn luyện theo quy
định của nhà trường.
+ Theo dõi, đôn đốc lớp chấp hành đầy đủ và nghiêm chỉnh quy chế, quy
định, nội quy về học tập và sinh hoạt của nhà trường, xây dựng tập thể lớp
thành khối thống nhất, đoàn kết, vững mạnh.
+ Tổ chức, động viên giúp đỡ những HS gặp khó khăn trong học tập, rèn
luyện và đời sống.
+ Chủ trì các cuộc họp lớp để đánh giá kết quả học tập, rèn luyện, bình xét
học bổng, đề nghị thi đua khen thưởng đối với tập thể và cá nhân HS trong
lớp. Cụ thể là: Quản lý 15 phút đầu giờ, theo dõi chung các hoạt động của
lớp, tổng hợp kết quả thi đua và điều hành tiết sinh hoạt cuối tuần/ tháng.
- Lớp phó học tập: lên danh sách học sinh học tốt nhất của từng bộ môn, phân
công phụ trách giúp đỡ bạn học yếu hơn, quản lý, giữ gìn sổ đầu bài, ghi các
mục: ngày, HS vắng, bỏ tiết, báo cáo việc học tập của lớp cho giáo viên chủ
nhiệm, duy trì truy bài 15 phút đầu giờ.

- Lớp phó lao động : đôn đốc vệ sinh lao động của lớp, trực cờ đỏ, mang ghế
tiết chào cờ.
- Lớp phó văn thể mĩ: phụ trách văn nghệ, giải trí, thể dục thể thao của lớp
- Thủ quỹ: thu chi các khoản tiền quỹ của lớp.
- Thư ký: ghi chép các phiên họp lớp, biên bản sinh hoạt lớp.
- Sao đỏ: theo dõi kiểm tra, đánh giá, giữ trật tự, kỉ luật, thực hiện nội quy của
lớp và tổ, báo cáo kết quả hàng tuần, tháng cho lớp trưởng và báo cáo trước
lớp. Sao đỏ có nhiệm vụ đặc biệt quan trọng đối với thứ hạng thi đua của lớp
nên cần phải thường xuyên nhắc nhở các thành viên của lớp thực hiện tốt nội
quy, quy định thi đưa của lớp, của trường
- Tổ trưởng: điều hành các hoạt động của tổ theo sự phân cơng của lớp
trưởng, lớp phó. Theo dõi, ghi chép điểm thi đua của các thành viên trong tổ
qua phiếu điểm, tổng hợp, báo cáo kết quả cho lớp trưởng vào thứ 7 hàng
tuần để xếp loại thi đua.
- Tổ phó: hỗ trợ cho tổ trưởng trong việc đôn đốc các hoạt động của tổ, điều
hành tổ khi tổ trưởng vắng.
- Bí thư chi Đồn: nắm bắt tiếp thu những thơng báo, chỉ thị của Đồn trường
14


kịp thời triển khai cho chi Đồn mình thực hiện đầy đủ.
- Phó bí thư chi Đồn: hỗ trợ, thay mặt bí thư chi Đồn khi cần thiết trong
cơng tác hoạt động Đồn.
- Cán sự mơn tự nhiên: có nhiệm vụ trao đổi, tư vấn, hỗ trợ, nhắc nhở, tổ chức
nhóm học tập với các thành viên trong lớp để nâng cao chât lượng học tập các
mơn Tốn, Lý, Hóa
- Cán sự mơn xã hơi: có nhiệm vụ trao đổi, tư vấn, hỗ trợ, nhắc nhở, tổ chức
nhóm học tập với các thành viên trong lớp để nâng cao chât lượng học tập các
môn Văn, Sử, Địa
- Cán sự môn ngoại ngữ: có nhiệm vụ trao đổi, tư vấn, hỗ trợ, nhắc nhở, tổ

chức nhóm học tập với các thành viên trong lớp để nâng cao chât lượng học
tập môn Tiếng Anh
Bước 4: Lập sổ theo dõi thi đua theo từng bộ phận:
Đặc trưng tâm lý học sinh trung học phổ thơng là ln có nhu cầu được
thể hiện, muốn tự khẳng định mình, mong muốn có một chỗ đứng trong tập
thể. GVCN hướng dẫn cho HS lập các sổ theo dõi thi đua teo từng bộ phận để
có một sự đánh giá khách quan và công bằng nhất cho quá trình xét hạnh
kiểm HS về sau.
Như vậy, mỗi HS trong lớp đều có thể tham gia làm cán sự lớp. Trong
một năm học, tùy vào tình hình và điều kiện cụ thể, GVCN có thể thay đổi
luân phiên các HS đảm nhiệm một số chức vụ trong ban cán sự lớp. Qua đó,
hầu hết các thành viên trong lớp đều có ý thức trong việc xây dựng tập thể lớp
vững mạnh, có kĩ năng lãnh đạo, biết chia sẻ, học tập lẫn nhau, có tinh thần
tập thể, đồn kết và thân thiện.
3.1.2 . Lập sơ đồ lớp học:
Căn cứ vào học lực của HS: chia đều số HS trung bình và yếu cho mỗi
tổ và xen kẽ với HS khá giỏi.
Căn cứ vào tình trạng sức khoẻ, thị lực, vóc dáng để xếp vị trí ngồi cho
HS.
Căn cứ vào nhiệm vụ của ban cán sự lớp: cán sự lớp phải bố trí rải khắp
các tổ và ở vị trí dễ quan sát các thành viên của lớp.
Căn cứ vào đặc điểm tính cách của HS: HS hiếu động xếp ở những vị
trí tập trung tầm nhìn của giáo viên.
Căn cứ vào địa phương : Lớp có học sinh đến từ nhiều xã khác nhau,
15


GVCN cần cân nhắc việc xếp chỗ ngồi tránh tình trạng cục bộ, chia rẽ, mất
đoàn kết.
Cụ thể:

SƠ ĐỒ LỚP 10A11
BÀN GV

NGỌC

H.NHƯ

CHÂU
(TT1)

QUỲNH

LUYẾN

AN

K.YẾN

HẢI

HIỀN
UYÊN
(TQ)
ẢIẢI

H.YẾN

H.NHI
(LPHT)

TIẾN

OANH
(BTĐ)

Y.NHI

H.MY

HUỲNH
(LPVTM)

LAM

TÀI
(LPLĐ)

P.QUỲNH

N.QUỲNH

M.LINH
(PBT)

T.MY

THUẬN

NHUNG

T.NY
(TT3)

2. Lập kế hoạch chủ nhiệm:

THOA
(TT2)

Ý NHƯ

TRÂN

LUẬN

VY

TRÚC

THẠNH

THÙY

DINH

NHẬT

T.LINH
(SĐ)

TÍN
(LT)

DUYÊN
(TT4)

HƯƠNG

NỮ

HÂN

NGÂN

ĐANG

Chú ý: Trong sơ đồ khơng chỉ nêu tên HS theo vị trí chỗ ngồi mà cần kí
hiệu các chức năng, nhiệm vụ HS được giao: Lớp trưởng (LT), Bí thư (BT),
Lớp phó (LP)
3.2. Xây dựng kế hoạch chủ nhiệm:
Công tác chủ nhiệm lớp là một cơng tác khó khăn vất vả và địi hỏi sự
khoa học, tránh tình trạng tùy hứng, tùy tiện, thiếu kế hoạch. Vì thế vấn đề
xây dựng kế hoạch là một yêu cầu cần thiết để bảo đảm hiệu quả giáo dục học
sinh.
Dự kiến kế hoạch chủ nhiệm: cần phải:
Nắm được kế hoạch, chương trình giáo dục chung của nhà trường.

16

Nắm bắt tình hình cụ thể của lớp chủ nhiệm từ các thơng tin nói
trên,GVCN dự kiến kế hoạch, đặt ra các yêu cầu trọng điểm cho từng giai
đoạn. Sau đó phác thảo kế hoạch chủ nhiệm thơng qua các hoạt động cụ thể
theo trình tự thời gian.
Xây dựng kế hoạch chủ nhiệm: Sau khi phác thảo kế hoạch, giáo viên chủ
nhiệm cần tham khảo ý kiến đồng nghiệp và cán sự lớp, cán bộ chi đoàn để
thống nhất một số nội dung cần thiết.
3.2.1. Kế hoạch năm học:
Căn cứ kế hoạch, nhiệm vụ năm học của trường THPT Huỳnh Thúc
Kháng.
Căn cứ vào chủ đề các đợt thi đua của trường, các đồn thể.
Căn cứ các nhiệm vụ cơng tác chủ nhiệm năm học.
Căn cứ vào đặc điểm tình hình lớp (thuận lợi, khó khăn).
Cụ thể : Đặc điểm tình hình lớp 10A11
+ Ưu điểm:
Lớp có đầu vào tương đối chất lượng, phần lớn là học sinh có thành
tích tốt trong học tập và rèn luyện ở cấp dưới, trong đó có nhiều học sinh xuất
sắc ở các hoạt động đoàn đội, nhiều học sinh từng tham gia đội tuyển học
sinh giỏi và đạt giải cấp huyện, cấp tỉnh.
HS có tinh thần tự giác, khả năng hịa nhập nhanh, có ý thức đoàn kết
tốt, …
PHHS của lớp rất quan tâm đến con em, có tinh thần phối hợp cao với
GVCN lớp..
+ Hạn chế:
Một số ít các em cịn có hạn chế trong học tập, đặc biệt là các môn tự
nhiên, ý thức học tập chưa tốt, chưa có tinh thần nỗ lực phấn đấu
Một số HS còn rụt rè chưa hồ nhập với lớp, chưa có tinh thần đồn kết
Một vài em có hồn cảnh đặc biệt khó khăn, có em phải ở trọ sống xa
gia đình, hồn tồn tự lập về đời sống sinh hoạt…
Dựa và các căn cứ trên, GVCN thiết lập kế hoạch năm học với tinh thần

rèn luyện các kĩ năng hoạt động tích cực cho học sinh, kết nối các em thành
khối đàn kết nhất trí vì mục tiêu xây dựng một tập thể lớp vững mạnh, tiến
bộ.
17


3.2.2. Kế hoạch hoạt động tuần, tháng:
Chỉ đạo tập thể học sinh thực hiện kế hoạch:
+ Giáo viên chủ nhiệm ln có sự chỉ đạo thật tốt để đạt hiệu quả như mong
muốn.
+ Phổ biến rõ công tác cho cho tập thể lớp, thống nhất quyết tâm thực hiện tốt
kế hoạch, biến kế hoạch thành chương trình hành động cụ thể.
+ Chuẩn bị các điều kiện vật chất và kỹ thuật để thực hiện các hoạt động.
+ Phối hợp với đội ngũ cán bộ tự quản thực hiện và điều hành công việc.
+ Theo dõi kiểm tra và điều chỉnh hoạt động để các hoạt động luôn đi đúng
hướng.
+ Kết thúc một công việc cần tổng kết đánh giá phân tích ưu điểm và hạn chế
rút kinh nghiệm, khuyến khích tập thể hay cá nhân phấn đấu tốt, phê bình các
cá nhân thiếu tích cực, thiếu cố gắng.
+ Triển khai các hoạt động tiếp theo: trong kế hoạch chủ nhiệm cần đặt ra các
yêu cầu ngày càng cao nhưng vừa sức với HS để kích thích sự tiến bộ khơng
ngừng.
Ví dụ: Kế hoạch hoạt động tuần 1 tháng 10 của lớp 10A11 năm học 2018 –
2019
Hoạt động tuần 1 tháng
10/2014 (29/94/10/2014)

Đối tượng
tham gia

Biện pháp thực
hiện

1. Kỉ niệm ngày truyền Cả lớp
thống nhà trường

Tham gia đầy
đủ, hoàn thành
tốt nhiệm vụ
được giao

+ Lễ kỉ niệm

Cả lớp

+ Văn nghệ

Đội văn nghệ Tập và biểu diễn

+ Làm tập san

Cả lớp

Sáng tác, vẽ tranh

+Hội chợ ẩm thực

Cả lớp

Thi nấu ăn, mở

gian hàng

2. Thi đua

Cả lớp

+ Học tập

Cả lớp

Nỗ lực học tập

+ Rèn luyện

Cả lớp

Chấn

18

Mục tiêu cần đạt

Dự lễ đầy đủ

Lớp xếp loại A
chỉnh

Đạt tuần học tốt
nề Khơng

có

vi


nếp

phạm về nề nếp

3. Hồn thành học phí Cả lớp
HKI, quỹ hội cha mẹ HS

Nộp các khoản Hồn
thành
thu
trong tuần

4. Cơng tác từ thiện xã Cả lớp
hội

Ủng hộ gạo cho Hoàn
thành
hộ gia đình nghèo trong tuần
ở xã Vạn Phú

3.3. Bồi dưỡng kĩ năng xây dựng tập thể lớp đoàn kết, vững mạnh:
Một tập thể lớp chỉ trở nên vững mạnh khi có tinh thần địan kết, nhất
trí giữa các thành viên trong lớp. GVCN cần có kế hoạch bồi dưỡng kĩ năng
xây dựng tập thể lớp đồn kết thơng qua việc thực hiện các biện pháp cụ thể
như sau:

3.3.1. Kĩ năng xây dựng tập thể lớp tự quản:
Xây dựng tập thể tự quản với tinh thần trách nhiệm cao, ở đó mỗi thành
viên trong lớp đều luôn ý thức rõ vai trị và nhiệm vụ của mình với tập thể
lớp. Từ đó, học sinh tự thiết lập mối liên kết chặt chẽ với nhau để hòan thành
nhiệm vụ chung. Lúc này, GVCN chỉ đóng vai trị cố vấn, bồi dưỡng hỗ trợ
đội ngũ tự quản, giúp các em phân tích, đánh giá, khái quát hóa kinh nghiệm
hoạt động tự quản, khắc phục khó khăn, xây dựng và giữ gìn khối đồn kết
tập thể.
GVCN khơng được khốn trắng cho đội ngũ tự quản, hoặc biến đội ngũ
cán bộ tự quản thành công cụ quản lý lớp, tạo ra sự đối lập giữa đội ngũ tự
quản với các thành viên khác trong tập thể. Đội ngũ cán bộ lớp tự quản có
những vai trò và trách nhiệm như sau:
* Dự kiến chỉ tiêu đạt được trong năm học:
Việc thiết lập bảng chỉ tiêu thi đua có tác dụng tích cực cho việc thúc
đẩy sự tiến bộ của tập thể lớp, giúp các thành viên trong lớp xây dựng được
kế hoạch phấn đấu trên tinh thần mục tiêu đã đề ra. Đặc biệt, chỉ tiêu thi đua
địi hỏi phải có sự đồng thuận, nhất trí của cả tập thể lớp. Đó là một trong
những tiền đề quan trọng để xây dựng tập thể đoàn kết, vững mạnh.
Cụ thể: Bảng chỉ tiêu thi đua lớp 10A11 - năm học 2018– 2019 (cả
năm)

19


TỐT

KHÁ

TRUNG BÌNH

YẾU

LỚP (SỈ SỐ)

SL

%

SL

%

SL

%

SL

%

10A11 (43 HS)

35

81,4

7

16,3

1

2.3

0

0

GIỎI

KHÁ

TRUNG BÌNH

YẾU

LỚP (SỈ SỐ)

SL

%

SL

%

SL

%

SL

%

10A11 (43 HS)

1

2.3

22

51.2

20

46.5

0

0

Tập thể lớp xếp loại A - vị thứ từ 1 đến 5 trong hoạt động thi đua của toàn
trường
* Thiết lập hệ thống chấm điểm thi đua theo đơn vị cá nhân, đơn vị tổ:
Cụ thể: Tiêu chí xếp loại thi đua học sinh của lớp 10A11:
Loại tốt:
Học sinh có đóng góp cho phong trào lớp.
Tích cực tham gia phát biểu xây dựng bài.
Không bị điểm yếu.

Không vi phạm nội quy về nề nếp.
Vắng học không quá 02 phép (kể cả vắng lao động).
Tích cực tham gia các hoạt động tập thể.
Loại khá:
Có tham gia phát biểu xây dựng bài nhưng không thường xuyên.
Bị điểm yếu không quá 02 lần.
Vi phạm nề nếp không quá 01 lần.
Vắng học không quá 04 phép (kể cả vắng lao động).
Tham gia đầy đủ các hoạt động tập thể.
20


Loại trung bình:
Ít tham gia phát biểu xây dựng bài.
Bị điểm yếu và kém không quá 03 lần.
Vi phạm nề nếp không quá 02 lần.
Vắng học không quá 06 phép và không quá 01 không phép.
Tham gia hoạt động tập thể thiếu tích cực.
Loại yếu:
HS vi phạm kỷ luật như: đánh nhau, vơ lễ, nói tục, ăn cắp, hút thuốc
lá.....
Phá hoại tài sản nhà trường.
Vi phạm các quy định của pháp luật
Vi phạm an tồn giao thơng
Vi phạm qui chế kiểm tra, thi cử.
Vi phạm nề nếp và bị điểm yếu, kém có hệ thống.
Các thành viên trong lớp đảm bảo việc ghi chép nhật kí học tập và rèn
luyện vào sổ thi đua cá nhân. Ban cán sự lớp theo dõi, kiểm nghiệm tính xác
thực của việc ghi chép đó để rồi tổng hợp, xếp loại thi đua theo đơn vị tổ, đơn
vị lớp. Hàng tháng, GVCN ghi nhận xét, kí xác nhận và gửi cho PHHS cập

nhật các thơng tin về con em mình. Sau đó, PHHS có ý kiến phản hồi kịp thời
để phối hợp chặt chẽ với GVCN trong công tác giáo dục HS. Bằng cách đó
GVCN đã đào tạo được kĩ năng quản lý, ý thức tự giác cho HS ngay từ khi
các em đang học phổ thông và sẽ là hành trang rất hữu ích cho các em bước
vào đời.
Xếp loại hạnh kiểm học sinh trong một học kỳ là tổng hợp kết quả xếp
loại hạnh kiểm học sinh trong các tháng của học kỳ đó. Việc đánh giá hạnh
kiểm học sinh cần phải tùy theo tình hình thực tế mà vận dụng tiêu chí một
cách linh hoạt, khơng cứng nhắc tránh sự thiệt thịi cho học sinh.
Ví dụ: Bảng tổng kết thi đua lớp 10A11 tháng 11/2018 (Phụ lục 1)
* Tổ chức hoạt động sinh hoạt lớp trên tinh thần tự quản :
Tổ chức có chất lượng giờ sinh hoạt chủ nhiệm hàng tuần và các buổi
sinh hoạt tập thể. Với mơ hình lớp tự quản, đây là những cơ hội rất có ý nghĩa
để thử thách và rèn luyện ý thức và khả năng tự quản của các em. Nội dung

21


sinh hoạt một giờ chủ nhiệm thường diễn ra như sau: quản ca bắt nhịp, cả lớp
vui vẻ mở đầu bằng bài đồng ca thật khí thế; lớp trưởng mời các tổ trưởng và
các lớp phó lần lượt báo cáo, nhận xét, tuyên dương kịp thời, phê bình đối với
các thành viên trong tổ, trong lớp một cách công khai.
Trên cơ sở việc theo dõi thực hiện nội qui, đến tiết sinh hoạt cuối tháng, tổ
trưởng và BCS lớp tiến hành bình bầu hạnh kiểm, thi đua của từng bạn trong
lớp. Lớp sẽ có phần thưởng để động viên đối với những HS có thành tích.
Dựa vàokế hoạch hoạt động của Đoàn trường hàng tuần/ tháng, BCS lớp tiến
hành xây dựng kế hoạch hoạt động thích ứng cho tập thể lớp.
Những kế hoạch này được thảo luận dân chủ, cởi mở, được đơng đảo
thành viên trong lớp tích cực góp ý, đề xuất nội dung lẫn giải pháp thực hiện
và được biểu quyết nhất trí thơng qua với tỉ lệ tuyệt đối. Hễ cịn có điều gì

băn khoăn thì cả lớp phải tìm cách giải quyết các băn khoăn đó để đạt được
sự đồng thuận cao. Cuối cùng công bố trọng tâm công việc tuần tới .
GVCN quản lý thông qua chức năng cố vấn hoạt động tự quản của HS.
hát huy sự tham gia và quyền ra quyết định cho HS. Lúc này GVCN không
trực tiếp tham gia điều khiển công việc của lớp mà ủy quyền cho đội ngũ cán
bộ lớp, tổ tự quản và tổ chức mọi hoạt động của HS.
Cụ thể: Biên bản sinh hoạt lớp 10A11 theo từng tháng ( Phụ lục 1)
3.3.2. Kĩ năng phát động phong trào thi đua:
Phong trào thi đua là điều kiện tốt gắn kết các thành viên trong đơn vị
lớp, sự gắn kết ấy càng chặt chẽ càng thúc đẩy sự phát triển vững mạnh của
tập thể đoàn kết lớp. Và để có được những hiệu quả tốt nhất trong phong trào
thi đua của tập thể lớp đòi hỏi GVCN cũng như BCS lớp phải có kĩ năng phát
động phong trào thi đua từ trong nội bộ lớp cho đến cả phong trào do nhà
trường, Đoàn trường tổ chức để từ đó khơi gợi hứng thú thi đua, lịng nhiệt
tình và nhu cầu thể hiện bản thân trong mỗi HS.
* Phong trào thi đua do nhà trường phát động:
Đây là một trong những tiêu chí lớn đánh giá khả năng tích cực sáng
tạo của từng học sinh và cũng là cơ hội kết nối các thành viên thành một khối
địa kết cùng phấn đấu nỗ lực vì thành tích chung của tập thể lớp.
Các hoạt động về học tập như đăng kí tiết học tốt, tuần học tốt, bơng
hoa điểm 10, ngoại khóa bộ mơn, cuộc thi rung chng vàng, đường lên đỉnh
Ôlimpia, cuộc thi sáng tạo khoa học kĩ thuật, cuộc thi sáng tạo tên lửa nước…
cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các thành viên trong lớp trên cơ sở sự chỉ

22


đạo của các cán sự, đặc biệt là cán sự bộ mơn. Từ đó tập thể lớp tìm ra các hạt
nhân đại diện cho tập thể lớp tham gia phong trào. Và để công tác hoạt động
phong trào thực sự có hiệu quả địi hỏi cả lớp cần chung tay góp sức chuẩn bị

mọi điều kiện tốt nhất cho các thành viên đại diện lớp tham gia.
Các hoạt động phong trào thể dục thể thao, văn hóa văn nghệ, vui chơi,
giải trí lành mạnh được xem là các hoạt động bề nổi mang lại nhiều hứng thú
tích cực cho học sinh. Các hoạt động này rèn luyện hiệu quả kĩ năng hoạt
động tập thể, kĩ năng vận động, sáng tạo, phát huy cao độ tinh thần tự nguyện
tự giác đối với hoạt động giáo dục trong ý thức HS. Đăc biệt, việc phát động
cho học sinh tham gia các phong trào này cịn giúp cho các em có thêm cơ hội
phát huy tinh thần tập thể cao độ, biết yêu thương, hỗ trợ nhau trong phong
trào, cùng ghi lại dấu ấn tích cực vui vẻ trong đơ tuổi học sinh ngồi trên ghế
nhà trường.
GVCN tạo điều kiện, hỗ trợ và tư vấn cho học sinh cách thức thiết lập
các đội tuyển chuyên dụng cốt cán của lớp sẵn sàn cho các phong trào thi đua
như: đội bóng đá lớp, đội văn nghệ lớp, đội thi hội khỏe Phù Đổng lớp…Các
đội thi đua này chịu sự quản lí và điều hành trực tiếp từ lớp phó văn thể mỹ.
Khi nhà trường hoặc Đòan trường phát động phong trào thi đua các đội thi
đua tổ chức tập luyện, thống nhất phương án thi đua để mang lại thành tích
tốt nhất cho lớp.
Trên cở sở sự nỗ lực của các đội nhóm và cá nhân thi đua của lớp,
GVCN cùng ban cán sự lớp tổ chức khen thưởng, động viên và ghi nhận
trong lớp, đồng thời cũng nhận được sự khích lệ tích cực từ phía nhà trường
về vật chất và tinh thần. Đó chính là một trong những động lực lớn thúc đẩy
sự phấn đấu về sau của tập thể học sinh
* Phong trào thi đua do lớp phát động:
Hòa chung với phong trào thi đua học tập, nề nếp do Đoàn trường phát
động, GVCN cùng với BCS lớp phát động phong trào thi đua giữa các tổ
như : Thi đua phát biểu xây dựng bài, thi đua làm việc tốt, thi đua làm đồ
dùng học tập, thi đua điểm tốt…Khi phát động lớp chuẩn bị sổ thi đua để các
tổ và các cá nhân đăng kí, tạo sự nghiêm túc và sự phấn khởi trong học sinh.
Sau đợt thi đua, GVCN cùng ban cán sự lớp tổ chức khen thưởng, động viên
trong giờ sinh hoạt lớp.

Cụ thể: Một số hình ảnh về phong trào thi đua lớp 10A11 ( Phụ lục 2)
3.3.3. Kĩ năng tổ chức các sinh hoạt tập thể, các hoạt động kết
nối:
23


Là một hoạt động diễn ra ngoài giờ lên lớp, các sinh hoạt tập thể, các
hoạt động kết nối góp phần khơng nhỏ cho mục đích xây dựng tập thể đoàn
kết, vững mạnh. Để thực hiện được các hoạt động này yêu cầu đặt ra là tập
thể lớp cần có sự chuẩn bị kĩ lưỡng từ tri thức, kinh nghiệm cho đến những
cách thức hành động đúng đắn áp dụng vào thực tiễn.
GVCN định hướng cho học sinh thực hiện các hoạt động này theo các
nhóm kĩ năng, mỗi nhóm kĩ năng cần có sự phân cơng cơng tác cụ thể, hợp
lý, cụ thể :
+ Nhóm kĩ năng nhận thức: thơng hiểu mục đích, ý nghĩa, phương tiện, điều
kiện và đối tượng để thực hiện thành công các hoạt động
+ Nhóm kĩ năng thiết kế, xây dựng tổ chức hoạt động: Xây dựng chương
trình hoạt động cho cá nhân và tập thể
+ Nhóm kĩ năng kết cấu chương trình hoạt động: Sắp xếp các hoạt động theo
trình tự nhất định
+ Nhóm kĩ năng giao tiếp: xây dựng các mối quan hệ hợp lí giữa người tổ
chức và người được tổ chức trong q trình sinh hoạt
+ Nhóm tổ chức thực hiện: thực hiện các hoạt động theo các kế hoạch và mục
đích đã đề ra
Trên tinh thần đó, HS tích cực sáng tạo, tự giác và nhiệt tình thực hiện
hiệu quả nhiệm vụ được giao
Một số loại hình sinh hoạt tập thể:
+ Diễn đàn - đối thoại - hội thảo:
Đây là cách thức tổ chức nhằm mục đích nâng cao nhận thức, tuyên
truền giáo dục về một chủ đề đang được các em quan tâm như: Tình u học

trị, hướng nghiệp, kết nối yêu thương…
+ Tổ chức các câu lạc bộ kết nối:
Với loại hình này HS khơng chỉ có cơ hội gắn kết với các thành viên
trong lớp mà còn được giao lưu, học hỏi kết nối với các cá nhân và đồn thể
tích cực khác. Một số câu lạc bộ kết nối: câu lạc bộ tình nguyện xã hội, Hội
từ thiện, câu lạc bộ tài năng, câu lạc bộ văn hóa - văn nghệ, câu lạc bộ thể dục
- thể thao…
Với các loại hình hoạt động trên, GVCN nên định hướng rõ ràng cho học
sinh nguyên tắc tôn chỉ hoạt động dự trên tinh thần:

24


+ Hiệu quả giáo dục
+ Đảm bảo tính thiết thực và quần chúng rộng rãi
+ Đảm báo tính tự nguyện, tự quản
+ Sử dụng thời gian rảnh rỗi sau khi đã hoàn thành tốt nhiệm vụ học tập rèn
luyện trong nhà trường
Cụ thể: Một số hình ảnh về hoạt động tập thể, hoạt động kết nối (Phụ lục
2)
3.3.4. Kĩ năng cần thiết của giáo viên chủ nhiệm:
Kỹ năng kết nối:
Trong quá trình khảo sát, quan sát các hoạt động của lớp chủ nhiệm,
GVCN tạo sự gắn kết các thành viên trong lớp bằng nhiều cách thức khác
nhau. Để làm được điều này, GVCN cần có sự kết hợp với BCSL tiến hành
các hoạt động kết nối từ môi trường lớp học, mơi trường nhà trường đến đồn
thể xã hội.
Kỹ năng thiết kế công việc:
GVCN biết những công việc cần thiết trong năm học, trong tháng, tuần
để thiết kế kế hoạch cho tập thể lớp hoạt động, mà trong đó đội ngũ cán bộ

lớp là những người có trách nhiệm theo dõi, điều hành dưới sự giám sát chỉ
đạo chặt chẽ của GVCN. Với mục tiêu và nhiệm vụ như trên, công tác tự
quản chỉ thực sự phát huy hiệu quả, tác dụng khi HS tham gia các hoạt động
với tư cách là chủ thể thực sự. Điều đó có nghĩa là các em phải có đủ khả
năng để tích cực, chủ động tham gia vào các công đoạn của việc tổ chức hoạt
động. Vì vậy, cần bồi dưỡng cho HS biết cách tổ chức các hoạt động khi các
em có nhu cầu thực hiện
Kỹ năng bồi dưỡng:
Bồi dưỡng khả năng tự quản cho HS địi hỏi phải có q trình hướng
dẫn, chỉ bảo, giúp đỡ các em từ thấp đến cao, để các em tự giải quyết công
việc từ đơn giản đến phức tạp. Biện pháp trong giai đoạn đầu là bắt tay chỉ
việc, sau đó để các em từng bước tự lực giải quyết những công việc cụ thể
trong tồn bộ tiến trình tổ chức hoạt động có sự theo dõi, uốn nắn của GVCN
Bồi dưỡng khả năng tham gia các hoạt động tập thể để học sinh vừa có
cơ hội vui chơi giả trí lành mạnh vừa học hỏi kinh nghiệm sống, có thêm kĩ
năng giao tiếp, kĩ năng sống
Kỹ năng kiểm tra - đánh giá:
25