Bai 6 Thach Sanh

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Chủ đề: TRUYỆN DÂN GIAN Ngày soạn: Ngày dạy:. Tiết 21- 22: Văn học THẠCH SANH (Truyện cổ tích) I. Mục tiêu bài học Học sinh nắm vững: 1. Kiến thức: - Thạch Sanh là truyện cổ tích ca ngợi người dũng sĩ diện chăn Tinh, đại bàng, cứu người bị hại, vạch mặt kẻ vong ân bội nghĩa, chiến thắng quân xâm lược, thể hiện ước mơ, niềm tin, đạo đức, công lí, xã hội và lí tưởng nhân đạo, yêu hoà bình của nhân dân ta. - Tích hợp với phân môn tiếng việt ở các lỗi dùng từ và cách chữa, với phân môn tập làm văn ở dàn ý, lời văn, đoạn văn tự sự. 2. Kĩ năng: - Rèn luyện kĩ năng kể chuyện cổ tích một cách diễn cảm. 3. Thái độ: - Thích đọc truyện dân gian, học được bài học từ nhân cách của Thạch Sanh. 4. Định hướng phát triển năng lực: - Năng lực tự học, sáng tạo, ... II. Chuẩn bị - GV: Đọc các tài liệu có liên quan, tranh giáo khoa - HS: Đọc và soạn bài trước khi đến lớp. III. Phương pháp: Đọc, phân tích, tổng hợp, ... IV. Tiến trình lên lớp. 1. Ổn định tổ chức 2. Kiểm tra bài cũ: ? Kể lại một cách diễn cảm truyện "Thánh Gióng " ? Những bài học được rút ra từ truyện "Thánh Gióng " 3. Giới thiệu bài mới. Thạch Sanh là một trong những truyện cổ tích tiêu biểu của kho tàng truyện cổ tích Việt Nam được nhân dân ta yêu thích. Đây là truyện cổ tích về người dũng sĩ diện chằn Tinh, diệt đại bàng cứu người bị hại, vạch mặt kẻ vong ân bội nghĩa... Truyện thể hiện ước mơ, niềm tin vào đạo đức, công lí xã hội và lí tưởng nhân đạo, yêu hòa bình của nhân dân ta. Cuộc đời và những chiến công của Thạch Sanh cùng với sự hấp dẫn của cốt truyện và của những chi tiết thần kì đã làm xúc động, say mê rất nhiều thế hệ người đọc, người nghe..

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1 Hướng dẫn tìm hiểu chung văn bản Giáo viên đọc mẫu một đoạn  Học sinh đọc  nhận xét cách đọc, kể của học sinh ? Theo em truyện được kể theo trình tự nào ? (Trình tự thời gian, sự việc) ? Bố cục gồm mấy phần ?. Hoạt động 2 Hoạt động 2.1 Hướng dẫn đọc - hiểu văn bản ? Nhân vật chính của truyện là ai ? ? Thuộc kiểu nhân vật gì trong truyện cổ tích ? ? Nguồn gốc xuất thân của Thạch Sanh có gì bình thường và khác thường ? -*Bình thường: + Là con của 1 gia đình nông dân tốt bụng. + Sống nghèo khổ bằng nghề kiếm củi. - *Khác thường : + Do Ngọc Hoàng sai Thái tử xuống đầu thai làm con.. Nội dung bài học I. Đọc, tìm hiểu chung văn bản 1.Đọc: Gợi không khí cổ tích, phân biệt giọng kể và giọng nhân vật. 2. Chú thích : 3, 6, 7, 8, 9, 11, 12, 13 3. Kết cấu, bố cục truyện. * Mở bài : Lai lịch, nguồn gốc của nhân vật chính Thạch Sanh. * Thân bài : gồm các chặng - Thạch Sanh kết nghĩa với Lý Thông. - Thạch Sanh diện chăn Tinh bị Lý Thông cướp công. - Thạch Sanh diệt đại bàng cứu công chúa lại bị cướp công. - Thạch Sanh diệt hồ tinh, cứu Thái tử, bị vụ oan, vào tù. -Thạch Sanh giải oan. - Thạch Sanh chiến thắng quân 18 nước chư hầu * Kết chuyện : - Thạch Sanh cưới công chúa, lên ngôi vua. II. Đọc - hiểu văn bản 1. Nhân vật Thạch Sanh - Người dũng sĩ dân gian. a. Sự ra đời và lớn lên của Thạch Sanh.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> + Thạch Sanh được thiên thần dạy *Ý nghĩa : cho đủ các môn võ nghệ và mọi + Thạch Sanh là con của người dân phép thần thông. thường, cuộc đời và số phận rất gần gũi với ? Ý nghĩa của việc giới thiệu đó ? nhân dân. + Tô đậm tính chất kì lạ, đẹp đẽ cho nhân vật lí tưởng  tăng sức hấp dẫn cho câu chuyện. Ra đời kì lạ, khác thường  lập chiến công. Những người bình thường cũng là những con người có phẩm chất, khả năng kì lạ, khác thường. b. Những chiến công thần diệu của Thạch GV treo tranh Sanh. ? Trong đời mình, Thạch Sanh đã lập bao nhiêu chiến công ? Thử thống kê các chiến công đó ? - Chém chăn tinh, trừ hại cho dân, thu được bộ cung tên vàng. - Diệt đại bàng, cứu công chúa. - Diệt hồ tinh, cứu thái tử con vua Thủy Tề, được nhà vua tặng cây đàn thần. - Đuổi quân xâm lược18 nước chư hầu từ tiếng đàn và niêu cơm kì diệu.  Kẻ thù càng hung ác, xảo quyệt, thử thách càng to lớn, chiến công càng rực rỡ vẻ vang, chính nghĩa * Thạch Sanh là người dũng sĩ dân gian càng sáng tỏ. bách chiến, bách thắng vì : ? Có thể nhận xét như thế nào về - Mục đích chiến đấu của chàng là luôn những chiến công của chàng ? sáng ngời chính nghĩa : cứu người bị hại, (Mục đích, tính chất, mức độ, cứu dân, bảo vệ đất nước. nguyên nhân thắng lợi) - Có sức khỏe tài năng vô địch Học sinh làm việc theo nhóm.Nhìn - Có trong tay những vũ khí, phương tiện tranh : kể lại, và nhận xét từng chiến đấu kì diệu. chiến công của Thạch Sanh. Có ý kiến cho rằng. ‘Thạch Sanh là người dũng sĩ dân gian bách chiến, bách thắng’ Em có nhận xét gì về ý kiến đó ? Nguyên nhân nào dẫn đến chiến công của * Đức tính quí báucủa Thạch Sanh:.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Thạch Sanh ? - Sự thật thà, chất phác. ? Qua những thử thách, chiến công, - Sự dũng cảm, tài năng. Thạch Sanh đã bộc lộ những đức - Lòng nhân đạo, yêu hòa bình. tính gì đáng quí ?  Đây cũng những phẩm chất rất tiêu biểu cho nhân dân ta  truyện được nhân dân yêu thích. ? Chúng ta cho rằng, cây đàn thần, * Cây đàn thần : giúp nhân vật được giải niêu cơm thần là 2 thứ vũ khí, oan, giải thoát (cứu công chúa, vạch mặt phương tiện, kì diệu nhất. Vì sao Lý Thông) Tiếng đàn của tình yêu, công vậy ? lí  chi tiết thần kì  ước mơ thực hiện ? Ý nghĩa của tiếng đàn kì diệu, công lí trong xã hội của nhân dân. niêu cơm thần kì ở trong truyện ? *Tiếng đàn: làm quân xâm lược xin hàng đại diện cho cái thiện, tình yêu chuộng hòa bình của nhân dân  cảm hóa kẻ thù  lòng nhân ái, ước vọng đoàn kết. * Niêu cơm : có khả năng phi thường  quân giặc khâm phục  tấm lòng nhân đạo, tình yêu hòa bình của nhân dân ta.  Thạch Sanh là người nhân hậu, độ lượng, trong sáng vô cùng. Thạch Sanh tài giỏi là vậy ? Nhưng Luôn tin người, sẵn sàng giúp đỡ người tại sao trong quan hệ với Lý Thông, bị hại, không bao giờ nghĩ tới việc người Thạch Sanh luôn tỏ ra ngờ nghệch, đền ơn. dại khờ, trung hậu quá đỗi ?  Với yêu quái thẳng tay trừng trị, với con ? Tại sao chàng luôn bị lừa mà vẫn người thì độ lượng, nhân ái. không hề oán giận ? ? Có phải Thạch Sanh không biết căm thù ? Học sinh thảo luận, phát biểu ? Em có nhận xét gì về sự đối lập tính cách, hành động của 2 nhân vật Thạch Sanh và Lý Thông. - Trong truyện cổ tích nhân vật chính diện, phản diện luôn tương phản, đối lập về hành động và tính cách  đây là đặc điểm xây dựng nhân vật của thể loại. - Sự đối lập giữa Thạch Sanh và Lý Thông là sự đối lập giữa thật thà và xảo trá, vị tha và ích kỉ, thiện và ác..

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Tiểu kết : giáo viên khái quát những phẩm chất của nhân vật Thạch Sanh. Thạch Sanh là biểu tượng tuyệt đẹp của con người Việt Nam trong cuộc sống lao động và chiến đấu trong tình yêu và hạnh phúc gia đình. Hoạt động 2.2 ? Em hãy cho biết truyện có kết cục như thế nào ? Em có nhận xét gì về kết cục ấy ?. Hoạt động 3 Hướng dẫn tổng kết - Luyện tập HS thảo luận theo nhóm : ? Khái quát những đặc sắc tư tưởng - nghệ thuật của truyện " Thạch Sanh ". ?Nêu ý nghĩa của truyện ?. 2. Số phận các nhân vật khác trong truyện. - Công chúa kết hôn cùng Thạch Sanh . - Thạch Sanh lên nối ngôi vua. - Mẹ con Lý Thông tham lam, độc ác, xảo quyệt, tàn nhẫn ... mặc dù được Thạch Sanh tha tội chết nhưng đã bị lưới tầm sét của thần lôi và cũng là của công lý nhân dân trừng trị  hóa thành bọ hung đời đời sống dơ bẩn  trừng trị tương xứng với thủ đoạn, tội ác mà chúng gây ra.  Cách kết thúc có hậu  thể hiện công lí xã họi ‘ở hiền gặp lành, ác giả, ác báo’ ước mơ của nhân dân về một sự đổi mới. III. Tổng kết - Luyện tập 1. Những nét đặc sắc tư tưởng, nghệ thuật của truyện cổ tích : - Quy mô tầm vóc sâu, rộng nhất - Đội hình nhân vật đông dảo nhất. - Kết cấu, cốt truyện mạch lạc, sắp xếp tình tiết rất khéo léo, hoàn chỉnh. - Hai nhân vật đối lập, tương phản hầu như xuyên suốt truyện Thạch Sanh và Lý Thông tạo cho cốt truyện vững chắc, tâp trung. - Các chi tiết, yếu tố thần kì có ý nghĩa tử – thẩm mĩ. 2.Ý nghĩa truyện : - Ngợi ca những chiến công rực rỡ và những phẩm chất cao đẹp của người anh hùng – dũng sĩ dân gian, đồng thời thể hiện ước mơ đạo lí nhân dân : Thiện thắng ác, chính nghĩa thắng gian tà, hòa bình thắng chiến tranh, các dân tộc sống trong hòa bình và yên ổn, làm ăn. 3. Học sinh đọc lại ghi nhớ SGK..

<span class='text_page_counter'>(6)</span> V. Củng cố, hướng dẫn về nhà: ? Nêu ý nghĩa của niêu cơm và tiếng đàn ? - Kể lại chuyện Thạch Sanh. Nêu ý nghĩa truyện. - Soạn bài : Em bé thông minh. * Rút kinh nghiệm: ................................................................................................................................................ .................................................................................................................................................

<span class='text_page_counter'>(7)</span>