Tuan 5 Uylitxo tro ve

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Tuần: Tiết: Ngày soạn:. Ngày dạy:. UY-LÍT-XƠ TRỞ VỀ. Văn học:. (Trích sử thi Ô-ĐI-XÊ – HÔ-ME-RƠ) I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: - Thấy được diện mạo tinh thần của người Hi Lạp cổ đại thể hiện ở trí tuệ và lòng chung thủy của nhân vật lí tưởng; - Nắm được đặc điểm của sử thi Ô-đi-xê I. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG: 1. Kiến thức: - Trí tuệ và tình yêu cao đẹp của Uy-lít-xơ và Pê-nê-lốp, biểu tượng của những phẩm chất cao đẹp mà người cổ đại Hi Lạp khát khao vươn tới. - Đặc sắc của nghệ thuật sử thi Hô-me-rơ: miêu tả tâm lí, lối so sánh, sử dụng ngôn từ, giọng điệu kể chuyện. 2. Kĩ năng: - Đọc – hiểu văn bản theo đặc trưng thể loại. - Phân tích nhân vật qua đối thoại. III TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY HỌC: 1. Ổn định lớp: 2. Kiểm tra bài cũ: 3. Bài mới: Tác phẩm Ô-đi-xê ra đời khi người Hy Lạp bắt đầu từ giã chế độ công xã thị tộc với lối sống thành từng cộng đồng để thay vào đó tổ chức gia đình. Hôn nhân một vợ một chồng xuất hiện. Nó đòi hỏi tình cảm quê hương, gia đình gắn.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> bó, thủy chung giữa vợ chồng. Hô-me-rơ là một thiên tài dự đoán cho thời đại ông. Cả hai ý tưởng trí tuệ và tình yêu thủy chung được thể hiện trong đoạn trích “Uylít-xơ trở về”. Hoạt động của Gv & HS. Nội dung cần đạt. Ghi chú. Hoạt động 1: Hướng dẫn HS tìm hiểu I. Tìm hiểu chung: chung TT 1: Tìm hiểu về tác giả. 1. Tác giả:. ? Nêu vài nét về tác giả?. - Hômerơ: nhà thơ mù, người. GV bổ sung: Vấn đề Hô-me-rơ: 2 luồng ý HiLạp, sống vào khoảng TK IX kiến chưa hoàn toàn thống nhất:. VIII TCN.. - Hô-me-rơ là một asset (ca sĩ hát rong) – - Tác giả 2 thiên sử thi nổi tiếng: nhà thơ mù có thật, 11 thành phố Hy Lạp Iliát, Ôđixê. đều tự nhận là quê hương của Hô-me-rơ..  tác phẩm đầu tiên của nền VH. - Hô-me-rơ chỉ là cái tên do người đời sau HiLạp cổ đại, bút tích xưa nhất tưởng tượng ra. Tác giả của hai sử thi là của VH châu Âu. tập thể nhân dân Hy Lạp. GV: “Không có văn minh Hy Lạp thì không thể có châu Âu hiện đại” (C.Mác). TT 2: Tìm hiểu về tác phẩm Ô-đi-xê. 2. Sử thi Ô-đi-xê:. ? Tác phẩm thuộc thể loại gì?. - Thể loại: sử thi anh hùng ca.. - Thể loại: sử thi anh hùng ca; thể văn: thơ, - Hoàn cảnh ra đời: đối thoại giữa các nhân vật, lời kể chậm - Nội dung: rãi, trang trọng, đầy hình ảnh. ? Hoàn cảnh ra đời của tác phẩm? - Ôđixê được viết vào giai đoạn:.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> + Chiến tranh kết thúc, người HiLạp bắt đầu bước vào công cuộc xây dựng hoà bình, khát khao mở rộng địa bàn cư trú ra biển. + Hy Lạp từ giã chế độ công xã thị tộc  chiếm hữu nô lệ  gia đình hình thành… TT 3: Tìm hiểu đoạn trích. 3. Đoạn trích “Uy-lít-xơ trở. ? Đoạn trích nằm ở vị trí nào?. về”:. - Vị trí: khúc ca 23.. - Vị trí: khúc ca 23.. ? Em hãy nêu nội dung chính của đoạn - Nội dung: đoạn trích thuật lại trích?. chuyện sau 20 năm đánh thắng. - Qua hai nhân vật Uylixơ và Pênêlốp thành Tơ-roa và lênh đênh phiêu trong buổi hội ngộ sau 20 năm trời, đoạn bạt. Uy-lít-xơ trở về quê hương, văn ca ngợi trí tuệ khôn ngoan, tỉnh táo chiến thắng bọn cầu hôn Pê-nêsáng suốt, tình yêu quê hương xứ sở, tình lốp, đoàn tụ cùng gia đình. vợ chồng kiên định thủy chung và tình mẫu tử thắm thiết trong thời đại Hôme. ? Tóm tắt ngắn gọn cốt truyện của đoạn trích? - Tóm tắt đoạn trích: + Uy-lít-xơ bắn cung giết chết bọn cầu hôn và gia nhân phản bội. + Nhũ mẫu lên gác gọi Pê-lê-nốp và báo tin chồng nàng đã trở về. + Pê-lê-nốp rất thận trọng mặc cho những tác động của nhũ mẫu và con trai. + Pê-lê-nốp thử thách Uy-lit-xơ..

<span class='text_page_counter'>(4)</span> + Uy-lit-xơ vượt qua thử thách, giải tỏa mọi hoài nghi, hai vợ chồng chính thức đoàn tụ sau 20 năm xa cách. Hoạt động 2: Hướng dẫn HS tìm hiểu II. Đọc – hiểu văn bản: văn bản. 1. Nhân vật Pê-nê-lốp:. ? Ngay câu đầu đoạn trích – và sau đó nhiều lần nữa, khi giới thiệu nhân vật Pênê-lốp đều kèm theo từ nào? Đặc tính này được thể hiện như thế nào qua cách ứng xử của Pê-nê-lốp? - Từ thận trọng (có bản dịch là khôn ngoan) không chỉ hành động mà chỉ tính chất, một trong những đặc tính nổi bật của người vợ Uy-lít-xơ. Chính vì thận trọng, khôn ngoan, nghị lực, mưu trí mà nàng có thể chờ đợi chồng 20 năm trời, chống lại được sự quấy nhiễu của 108 tên cầu hôn (bằng mưu kế dệt tấm khan mãi mãi chưa hoàn thành). GV: đây cũng là một biện pháp nghệ thuật phổ biến của thể loại sử thi: thường gắn với mỗi nhân vật một đặc điểm nổi bật nào đó. Ví dụ: Uy-lít-xơ trí xảo, A-sin chạy nhanh như gió, Hê-ra mắt bò cái, Thần Dớt dồn mây mù, mang khiên da…). TT 1: Tìm hiểu sự tác động của nhũ a. Tác động của nhũ mẫu Ơ-rimẫu Ơ-ri-clê đối với Pê-nê-lốp. clê.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> ? Khi Uy-lit-xơ trở về, nhũ mẫu Ơ-Ri-clê Nhũ mẫu Pênêlốp đã có những cử chỉ, hành động gì đối với Ơriclê -Pê-nê-lốp? Báo tin: Uy- - Không tin, lit-xơ trở về nghi ngờ: - Báo tin: Uy-lit-xơ trở về. +Phán đoán: 1 ? Trước những vị thông tin Uđóđã thái độ của thần; chết→ là người Pê-nê-lốp ra sao? thận trọng, - Không tin, nghichung ngờ: thuỷ với chồng, luôn +Phán đoán: 1 vị thần; Uy-lit-xơ đã chết→ tỉnh táo, đề cao là người thận trọng, cảnhchung giác. thuỷ với chồng, Thuyết - Phân vân, xúc luôn tỉnh táo, đề cao cảnh giác. phục: động. ? VìĐưa sao bằng Pê-nê-lốp có thái bác độ như vậy? + + Không chứng: vết bỏ thần bí Điều đó chứng tỏ nàng là người như thế sẹo. hóa câu nào? + Đánh cược chuyện. bằng tính + Xuống lầu: ? Hành động tiếp theo của nhũ mẫu Ơ-rimạng. không biết ứng clê là gì? xử ntn; lặng thinh; sửng sốt; - Thuyết phục: đăm đăm, âu + Đưa bằng chứng: vết sẹo. yếm….  Đoạn đối thoại như là 1 màn kịch nhỏ thể hiện những xung đột trong tình cảm của Pê-nê-lốp - tô đậm cá tính: thận trọng, tỉnh táo, biết kìm nén tình cảm. b. Tác động của Tê-lê-mác đối với Pê-nê-lốp: Têlêmác. Pênêlốp. - Trách mẹ gay - Thận trong. + Đánh cược bằng tính mạng.. gắt: tàn nhẫn, giải. ? Tâm trạng và thái độ của Pê-nê-lốp. độc ác, sắt đá. trước sự tác động đó.. ->Thương yêu độ, xúc động.. - Phân vân, xúc động.. cha.. + Không bác bỏ thần bí hóa câu chuyện.. -> Nóng nảy, đổi cách cư. + Xuống lầu: không biết ứng xử ntn; lặng. bộc trực, thiếu xử.. thinh; sửng sốt; đăm đăm, âu yếm…. kiên nhẫn.. thích;. phân vân cao - Không thay. -. Tỉnh. táo,. ? Nhận xét chung về nghệ thuật xây dựng. khôn. ngoan. đoạn đối thoại giữa Ơ-ri-clê và Pê-nê-. thử. thách. lốp?. chồng..

<span class='text_page_counter'>(6)</span> - Đoạn đối thoại như là 1 màn kịch nhỏ thể hiện những xung đột trong tình cảm của Pê-nê-lốp - tô đậm cá tính: thận trọng, tỉnh táo, biết kìm nén tình cảm. TT 2: Tìm hiểu đoạn đối thoại giữa Têlê-mác và Pê-nê-lốp ? Trước thái độ của Pê-nê-lốp, Tê-lê-mác đã có thái độ như thế nào?Dẫn chứng? - Trách mẹ gay gắt: tàn nhẫn, độc ác, sắt đá..  Tô đậm tính cách thuỷ chung, tâm hồn trong sáng, thái độ thận. ? Thái độ ấy bộc lộ tình cảm và nét tính trọng, tỉnh táo của Pê-nê-lốp. cách gì ở nhân vật? - Thái độ ấy cho thấy Tê-lê-mác rất thương yêu cha  Nóng nảy, bộc trực, thiếu kiên nhẫn. ? Trước lời oán trách của con, Pê-nê-lốp có tâm trạng, thái độ như thế nào?. 2. Thử thách và sum họp:. * Cuộc đấu trí giữa Pê-nê-lốp và - Tâm trạng: xúc động, phân vân cao độ: Uy-lit-xơ.. Nếu người đó đích thực là chồng thì tại sao ông không nói ra? Tại sao ông giả làm hành khất? Tại sao khi giết hết và đánh đuổi bọn cầu hôn rồi, ông vẫn không nói ra thân phận của mình?... chính vì chưa trả lời được những băn khoăn, thắc mắc đó mà Pê-nê-lốp càng thêm kinh ngạc đến mức không nói được một lời, không dám nhìn thẳng vào mặt người đối diện.. Pê-nê-lốp - Mượn lời con nói với Uy-lit-xơ  ngầm tỏ ý muốn thử thách. → Vẻ đẹp tâm hồn, trí tuệ, thận trọng, khôn ngoan. - Sai khiêng. Uy-lit-xơ + Mỉm cười: đồng tình chấp nhận thử thách; hiểu ý vợ; tin: trí tuệ, tài năng. + Mượn lời nói với con- nói với vợ: tế nhị, khôn khéo. - Yêu cầu kê.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> GV: câu nói tin chắc cha mẹ sẽ nhận được nhau dễ dàng vì cả cha mẹ có những dấu hiệu riêng... không chỉ nhằm nói với Tê-lêmác mà đã có ý thử người hành khất, lại chứng minh thêm sự khôn ngoan, thận trọng của người vợ từng trải qua bao thử thách. ? Trước lời thử thách của Pê-nê-lốp, thái. giường  sự giường, trầm thử thách tĩnh, cặn kẽ, miêu tả tỉ mỉ chi tiết đặc điểm chiếc giường→ giải mã được bí mật. Thông - Thông minh, minh, khôn trí tuệ, nhạy khéo. bén.. độ của Uy-lit-xơ ra sao? Chi tiết Uy-lit-xơ  Sự gặp gỡ của hai tâm hồn, trí tuệ. mỉm cười có ý nghĩa gì? * Sum họp: - Trước lời thử thách, Uy-lit-xơ mỉm cười: - Khi Uy-lit-xơ miêu tả chi tiết, tỉ đồng tình chấp nhận thử thách. Uy-lit-xơ mỉ chiếc giường đầy bí mật  mỉm cười vì có thể hiểu ý vợ và tin vào trí “bủn rủn chân tay”, “chạy lại tuệ, tài năng của vợ cũng như của bản nước mắt chan hòa, ôm lấy cổ thân. chàng, hôn lên trán chàng”, bày ? Khi Uy-lit-xơ trút bỏ bộ dạng hành khất, tỏ lý do. trông đẹp như một vị thần, Pê-nê-lốp có - Hình ảnh: “dịu hiền… mong còn ý định thử thách không?Nàng đã làm đợi”: so sánh có đuôi dài  nỗi gì để xác định xem đó có phải là chồng vui sướng khi gặp lại chồng. mình không? - Nàng vẫn có ý định thử thách (lần 2). Pênê-lốp sai nhũ mâu khiêng chiếc giường kiên cố ra ngoài  buộc Uy-lit-xơ phải  Pê-nê-lốp là hình tượng phụ nữ đầu tiên trong văn học thế lên tiếng. GV giảng thêm: sự cẩn trọng của Pê-nê- giới: thủy chung, sắt son với lốp cũng đồng thời cho thấy sự phức tạp chồng, thông minh, thận trọng, của thời đại họ đang sống, những mối khôn ngoan trong cách ứng xử,.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> nguy hiểm luôn đe dọa họ.. bản lĩnh cao.. ? Sau lời trần tình của Uy-lit-xơ về chiếc 2. Nhân vật Uy-lit-xơ: giường, Pê-nê-lốp đã thể hiện như thế - Đẹp như một vị thần (người kể nào?. chuyện).. - Khi Uy-lit-xơ miêu tả chi tiết, tỉ mỉ chiếc - Nổi tiếng là người khôn ngoan giường đầy bí mật  “bủn rủn chân tay”, (con trai). “chạy lại nước mắt chan hòa, ôm lấy cổ - Có trong đầu những ý nghĩ rất chàng, hôn lên trán chàng”, bày tỏ lý do.. khôn (nhũ mẫu).. ? Biện pháp nghệ thuật gì được sử dụng  Phẩm chất của người anh qua hình ảnh này? Tác dụng?. hùng.. - Hình ảnh: “dịu hiền… mong đợi”: so sánh có đuôi dài  nỗi vui sướng khi gặp lại chồng.. - Trước sự lạnh nhạt của vợ: nhận. ? Cảm nhận chung của em về hình tượng nại, coa quý, cười. nhân vật Pê-nê-lốp?. - Khi nhận ra nhau: “Uy-lit-xơ”. - Pê-nê-lốp là hình tượng phụ nữ đầu tiên không chùng bước trước nguy trong văn học thế giới: thủy chung, sắt son hiểm “ôm lấy vợ, khóc dầm dề”, với chồng, thông minh, thận trọng, khôn đoàn tụ sau 20 năm. ngoan trong cách ứng xử, bản lĩnh cao. Tìm hiểu về nhân vật Uy-lit-xơ: GV: Uy-lit-xơ nổi tiếng là người xảo trí, nhờ trí tuệ Uy-lit-xơ đã giúp quân Hi Lạp thắng lợi trong trận chiến thành Tơ-roa. Thử thách nàng Pê-nê-lốp đưa ra là thử  Uy-lit-xơ là con người anh thách cuối cùng cũng là thử thách khó hùng, là biểu tượng cho sức mạnh nhất, Uy-lit-xơ đã vượt qua thử thách để về trí tuệ của con người. Đặc biệt.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> đoàn tụ với gia đình.. là tình cảm sâu nặng với gia đình,. ? Tìm những đặc điểm, phẩm chất của quê hương. nhân vật Uy-lit-xơ qua cách miêu tả của III. Tổng kết: các nhân vật khác?. 1. Ý nghĩa văn bản:. ? Trước sự thử thách của vợ, Uy-lit-xơ đã - Ca ngợi sức mạnh kì diệu của trí có thái độ như thế nào?. tuệ Hi Lạp cổ đại và khát vọng. - Uy-lit-xơ là con người anh hùng, chàng đấu tranh bảo vệ hạnh phúc gia đã cùng con trai tiêu diệt 108 tên cầu hôn.. đình.. - Uy-lít-xơ là con người giàu trí tuệ, nhờ 2. Nghệ thuật: có trí tuệ nên chàng đã vượt qua được thử - Miêu tả tâm lí của nhân vật một thách cuối cùng này để đoàn tụ với gia cách chi tiết, cụ thể. đình.. - Lối so sánh có đuôi dài rất sinh. - Chàng rất yêu thương và tin tưởng vợ động, giàu hình ảnh, mang đặc con: Thế nào mẹ con cũng nhận ra cha, trưng của sử thi. chắc chắn như vậy.. - Ngôn ngữ trong sáng, hào hùng,. - Tắm xong chàng đẹp như một vị thần.. giọng điệu kể chuyện chậm rãi,.  Uy-lit-xơ là con người anh hùng, là tha thiết. biểu tượng cho sức mạnh về trí tuệ của con người.. ? Ý nghĩa của văn bản?.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> ? Nêu những đặc sắc nghệ thuật của đoạn trích? - Miêu tả tâm lí của nhân vật một cách chi tiết, cụ thể. - Lối so sánh có đuôi dài rất sinh động, giàu hình ảnh, mang đặc trưng của sử thi. - Ngôn ngữ trong sáng, hào hùng, giọng điệu kể chuyện chậm rãi, tha thiết.. 4. Củng cố: -Tập đọc theo kiểu đối thoại nhân vật kịch, thể hiện diễn biến tâm lí nhân vật và xung đột kịch. - Giá trị nội dung và nghệ thuật của đoạn trích. - HS cần nắm được hình tượng nhân vật chính: - Pê-nê-lốp là người phụ nữ thủy chung. - Uy-lít-xơ tiêu biểu cho vẻ đẹp trí tuệ của con người. 5. Dặn dò: - Soạn bài theo PPCT..

<span class='text_page_counter'>(11)</span>