Xây dựng quy trình phục hồi,sửa chữa cơ cấu ly hợp một đĩa ma sát trên ô tô

Đồ án sửa chữa ô tô

GVHD: Ths. Đồng Minh Tuấn

MỞ ĐẦU
---------Trong đời sống hiện nay phương tiện giao thông vận tải là một phần khơng
thể thiếu. Đi kèm theo đó là ngành công nghiệp ô tô đang ngày càng phát triển
chứng tỏ vai trị quan trọng của mình. Đến nay hầu hết các nước trên thế giới
đều đã có ngành công nghiệp ô tô. Các thế hệ ô tô lần lượt ra đời đánh dấu các
giai đoạn phát triển ngày càng hoàn thiện nhằm đạt được các mục tiêu về kinh
tế, động lưc và tiêu chuẩn về mơi trường. Vì vậy ngành học Công Nghệ ô tô là
ngành học hứa hẹn nhiều tương lai.
Đồ án môn học là đề tài thiêt thực,không những giúp sinh viên nắm vững
cấu tạo, nguyên lý hoạt động của hệ thống, bảo dưỡng sủa chữa các bộ phận
thuộc phạm vi chuyên ngành mà còn giúp cho sinh viên mở rộng tầm hiểu biết
của mình về chuyên môn.
Là sinh viên được đào tạo tại Trường ĐH SPKT Hưng Yên. Em được giao
đề tài:Xây dựng quy trình phục hồi,sửa chữa cơ cấu ly hợp một đĩa ma sát trên
ô tô. Qua thời gian học tập lý thuyết cũng như thưc hành. Nay em đã hoàn
thành đồ án dựa trên những kiến thức mình đã được học kết hợp với tài liệu và
sự giúp đỡ của các thầy trong bộ mơn Cơ Khí Động Lực. Đặc biệt là nhận được
sự quan tâm giúp đỡ tận tình của thầy Đồng Minh Tuấn đã tạo điều kiện để em
hoàn thành tốt đê tài của mình đúng thời hạn. Do kiến thức của em cịn hạn chế
khơng thể tránh khỏi những thiếu sót. Vây em mong nhận đươc sự góp ý của
các thầy cô và các bạn.
Em xin chân thành cảm ơn !
Hưng Yên, ngày…..tháng….năm 2011.
Sinh viên thực hiện
Nguyễn Văn Mừng

SV: Nguyễn Văn Mừng

1

Lớp: ĐLK7


Đồ án sửa chữa ô tô

GVHD: Ths. Đồng Minh Tuấn

TOYOTA HIACECOMMUTER ĐỘNG CƠ XĂNG 16 CHỖ

SV: Nguyễn Văn Mừng

2

Lớp: ĐLK7


Đồ án sửa chữa ô tô

GVHD: Ths. Đồng Minh Tuấn
2TR-FE xăng khơng chì
5 số tay
16

Hộp số
Số chỗ ngồi
KÍCH THƯỚC & TRỌNG LƯỢNG
Dài x Rộng x Cao (mm)

4840 x 1880 x 2105
Chiều dài cơ sở (mm)
2570
Chiều rộng cơ sở
Trước/Sau (mm)
1655/1650
Khoảng sáng gầm xe (mm)
183
Trọng lượng không tải (kg)
1885 ± 30
Trọng lượng tồn tải kg
3100
Bán kính quay vịng tối thiểu
5.2m
KHUNG XE
Hệ thống treo
Trước
Địn kép với thanh xoắn và thanh cân bằng
Sau
Nhíp lá
Vị xe và mâm xe
195/70R15 chụp mâm kín
ĐỘNG CƠ
Kiểu
4 xi lanh thẳng hàng cam kép, VVT-i
Dung tích cơng tác (cc)
2694
Cơng suất tối đa (EEC Net)
151HP/4800rpm
Mo men xoắn tối đa (EEC Net)

24.6kg.m/3800rpm
Hệ thống phun nhiên liệu
EFI
(Phun nhiên liệu điện tử)
Dung tích bình xăng (lít)
70
TRANG THIẾT BỊ CHÍNH
Đèn pha
Halogen, phản xạ đa chiều
Đèn sương mù
Khơng
Kính chiếu hậu ngồi
Đen, chỉnh tay
Tem hơng
Có
Chất liệu ghế
Nỉ
Hệ thống âm thanh
AM/FM, CD 1 đĩa, 4 loa
Điều hoà nhiệt độ
2 dàn lạnh với các cửa gió riêng biệt
Hệ thống sưởi phía sau
Khơng
Cửa sổ điều khiển điện
Khơng
Đèn báo phanh phía trên
Khơng
Ghế hành khách phía trước
Chức năng ngả ghế trước

Khơng
Đĩa 15'/Tang trống
NỘI DUNG

SV: Nguyễn Văn Mừng

3

Lớp: ĐLK7


Đồ án sửa chữa ô tô

GVHD: Ths. Đồng Minh Tuấn

CHƯƠNG I. Nhiệm vụ, yêu cầu, cấu tạo và hoạt động của ly hợp một đĩa ma
sát dẫn động thủy lực trên ô tô.
1. Nhiệm vụ, phân loại, yêu cầu
1.1 Nhiệm vụ của ly hợp
- Ly hợp dùng để truyền hoặc ngắt mô men quay từ động cơ đến hệ thống
truyền lực. Tách dứt khoát và nối êm dịu từ động cơ với hệ thống truyền lực khi
vào hoặc chuyển số
- Là bộ phận đảm bảo an toàn cho hệ thống truyền lực khi bị quá tải như khi
phanh xe đột ngột mà không đạp ly hợp (khi quá tải ly hợp sẽ bị trượt)
1.2 Phân loại ly hợp
1.2.1 Theo cách truyền mô men chia ra:
- Ly hợp ma sát: Mô men truyền qua ly hợp nhờ các bề mặt ma sát
- Ly hợp thuỷ lực: Mô men truyền nhờ động năng của dịng chất lỏng
- Ly hợp điện từ: Mơ men truyền dựa trên từ trường của nam châm điện.
- Ly hợp liên hợp: Là sự kết hợp của hai hoặc nhiều loại ly hợp nói trên.

1.2.2 Theo hình dạng và số đĩa ma sát chia ra:
- Ly hợp ma sát dạng đĩa:
+ Ly hợp một đĩa ma sát
+ Ly hợp nhiều đĩa ma sát
- Ly hợp hình nón
- Ly hợp hình trống
1.2.3 Theo phương pháp tạo ra lực ép chia ra:
- Ly hợp lò xo: Loại dùng lò xo trụ và loại dùng lò xo màng.
- Ly hợp ly tâm: Lực ép sinh ra do lực ly tâm cửa trọng khối phụ ép vào.
- Ly hợp nửa ly tâm: Loại này kết hợp cả hai loại kể trên.
1.2.4 Theo kết cấu của cơ cấu điều khiển ly hợp chia ra:

SV: Nguyễn Văn Mừng

4

Lớp: ĐLK7


Đồ án sửa chữa ô tô

GVHD: Ths. Đồng Minh Tuấn

- Ly hợp thường đóng
- Ly hợp thường mở
Hiện nay, loại ly hợp thường đóng dùng lị xo trụ hay được sử dụng trên các
loại xe du lịch và xe tải nhẹ vì nó có kết cấu đơn giản, gọn nhẹ và dễ sửa chữa.
1.3 Yêu cầu đối với ly hợp:
- Truyền được mô men quay lớn nhất của động cơ mà khơng bị trượt
trong mọi điều kiện sử dụng. Vì vậy mô men ma sát của ly hợp phải bằng hoặc

lớn hớn mô men quay cực đại của động cơ.
- Khi đóng ly hợp phải êm dịu, khơng gây va đập giữa các bánh răng và
các chi tiết của hệ thống truyền lực.
- Khi mở ly hợp phải nhanh và dứt khoát để việc chuyển số được dễ dàng
và êm dịu.
- Mơ men qn tính của các bộ phận bị động bên trong ly hợp phải nhỏ
để giảm tải trọng va đập lên các bánh răng của hộp số khi sang số.
- Điều khiển ly hợp phải dễ dàng, lực tác dụng lên bàn đạp ly hợp nhỏ.
- Các bề mặt ma sát của ly hợp phải thoát nhiệt tốt, tránh cho ly hợp bị quá
nhiệt gây cháy hỏng bề mặt ma sát.
- Kết cấu đơn giản, dễ điều chỉnh và sửa chữa.
- Ly hợp phải làm nhiêm vụ của bộ phận an toàn cho hê thống truyền lực khi bị
q tải. do đó hệ số dự trữ mơmen phải nằm trong giới hạn cho phép thích hợp
với từng loại ôtô.

2. Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của ly hợp một đĩa ma sát
2.1 Cấu tạo chung của ly hợp một đĩa ma sát

SV: Nguyễn Văn Mừng

5

Lớp: ĐLK7


Đồ án sửa chữa ô tô

GVHD: Ths. Đồng Minh Tuấn

* Ly hợp một đĩa ma sát bao gồm các bộ phận sau:

- Bộ phận dẫn động ly hợp
Bao gồm các chi tiết như: Bàn đạp ly hợp, cơ cấu dẫn động từ bàn đạp đến ly
hợp, càng cua, đòn mở, vòng bi phân ly, các lò xo hồi vị. Cơ cấu dẫn động ly
hợp thủy lực.
- Bộ phận tạo lực ép
Bao gồm vỏ đĩa ép, lò xo ép (loại trụ hoặc loại màng). Lị xo ép ln ở trạng
thái chịu nén nên gây ra lực ép làm cho đĩa ép ép chặt đĩa ma sát với bánh đà.
- Phần chủ động
Bao gồm bánh đà và cụm đĩa ép. Cụm đĩa ép được lắp vào bánh đà bằng các
bu lông.
- Phần bị động: là đĩa ma sát, nó nhận mơ men quay từ đĩa ép và bánh đà
nhờ lực ma sát khi ly hợp đóng. Đĩa ma sát truyền mơ men xoắn cho trục sơ cấp
của hộp số nhờ lắp ghép bằng then hoa.
SV: Nguyễn Văn Mừng

6

Lớp: ĐLK7


Đồ án sửa chữa ô tô

GVHD: Ths. Đồng Minh Tuấn

2.2 Nguyên lý làm việc
Trên ô tô, ly hợp nằm giữa động cơ và hộp số. Nó truyền mơ men xoắn
của động cơ cho trục sơ cấp của hộp số khi ly hợp ở trạng thái đóng và khơng
truyền mơ men này khi ly hợp ở trạng thái mở.
2.2.1 Trạng thái đóng:

Đây là trạng thái làm việc thường xuyên của ly hợp. Khi không tác dụng lực
vào bàn đạp ly hợp, vỏ ly hợp và cụm đĩa ép được bắt chặt với bánh đà bằng
các bu lơng nên nó quay cùng bánh đà. Dưới tác dụng của các lò xo ép, đĩa ma
sát được ép chặt vào bánh đà. Lúc đó bánh đà, cụm đĩa ép, đĩa ma sát tạo thành
một khối. Khi trục khuỷu động cơ quay thì bánh đà, đĩa ép và đĩa ma sát quay
theo. Moayơ đĩa ma sát dược lắp trượt trên trục sơ cấp hộp số bằng các rãnh
then hoa. Do đó mơ men của động cơ được truyền qua các bề mặt ma sát tới
trục sơ cấp của hộp số.

SV: Nguyễn Văn Mừng

7

Lớp: ĐLK7


Đồ án sửa chữa ô tô

GVHD: Ths. Đồng Minh Tuấn

2.2.2 Trạng thái mở
Đây là trạng thái làm việc không thường xuyên của ly hợp. Khi người lái
tác động một lực vào bàn đạp ly hợp, thông qua cơ cấu dẫn động thủy lực làm
quay càng cua, đầu càng cua gạt khớp trượt (vòng bi phân ly) chuyển động tịnh
tiến về phía địn mở (hoặc lị xo đĩa). Khớp trượt tỳ vào đầu đòn mở làm đòn
mở quay xung quanh chốt của nó. Khi đó đĩa ép chuyển động nén lị xo ép lại,
tách các bề mặt ma sát ra không tiếp xúc với nhau. Lúc đó cụm đĩa ép vẫn quay
cùng bánh đà còn đĩa ma sát ở trạng thái tự do, nó khơng truyền mơ men quay
cho trục sơ cấp của hộp số.

Khi người lái buông bàn đạp ly hợp ra, ly hợp lại trở về trạng thái đóng nhờ
lực ép của các lị xo ép. Trong q trình đóng và mở ly hợp, lực ép của lị xo
ln thay đổi gây nên hiện tượng trượt giữa các bề mặt ma sát. Hiện tượng
trượt tuy xảy ra trong thời gian ngắn nhưng cũng sinh nhiệt gây mài mòn, cháy
bề mặt ma sát. Tuy nhiên hiện tượng trượt giúp cho ly hợp đóng êm dịu hơn.

SV: Nguyễn Văn Mừng

8

Lớp: ĐLK7


Đồ án sửa chữa ô tô

GVHD: Ths. Đồng Minh Tuấn

3. Cấu tạo các bộ phận của ly hợp:
3.1 Bánh đà:
Bánh đà có bề mặt phẳng tiếp xúc với đĩa ma sát và có các lỗ ren để bắt vỏ đĩa
ép bằng các bu lông. Bề mặt ma sát được gia cơng phẳng với độ phẳng cao để
đảm bảo diện tích tiếp xúc lớn nhất.

3.2 Đĩa ma sát:

SV: Nguyễn Văn Mừng

9

Lớp: ĐLK7

Đồ án sửa chữa ô tô

GVHD: Ths. Đồng Minh Tuấn

Đĩa ma sát ly hợp tiếp xúc một cách đồng đều với về mặt ma sát của đĩa ép
và bánh đà để truyền cơng suất được êm. Nó cũng giúp làm giảm sự va đập khi
bắt đầu đóng ly hợp. Đĩa ma sát bao gồm:
- Moay ơ có rãnh then hoa ăn khớp với then hoa trên trục sơ cấp của hộp số để
truyền mô men xoắn. Điều này làm cho trục sơ cấp và đĩa ma sát quay cùng với
nhau. Tuy nhiên đĩa ma sát có thể trượt trên trục về phía trước hoặc phía sau.
Trên moayơ có những lỗchữ nhật để lắp lò xo giẳm chấn.
- Xương đĩa bằng thép mỏng có dạng hình trịn trên đó có gắn các tấm ma sát.
Xương đĩa được chia thành nhưng hình rẻ quạt đều nhau giúp giảm độ cứng,
tăng độ đàn hồi iarm khối lượng , hạn chế cong vênh khi đĩa bị quá nóng. Có
những loại xương đĩa có lắp lị xo tạo gợn sóng giữa xương đĩa và tầm ma sát.
- Các tấm ma sát được gắn trên xương thép bằng cách tán đinh hoặc dán bằng
loại keo đặc biệt. Các đinh tán thường bằng đồng hoặc nhôm, sau khi tán xong
các đầu đinh tán phải tụt sâu so vơi bề mặt tấm ma sát từ 1đến 2mm. Tấm ma
sát được chế tạo bằng amiang chịu lực cao, sợi cotton và dây đồng đỏ ép lại
hoặc đúc lien kết vơi nhau hoăc làm bằng thép với kim loại sứ. Tấm ma sát phải
có hệ số ma sát cao và ổn định với nhiệt, phải chịu được nhiệt và truyền nhiệt
tốt. Để tăng khả năng truyền nhiệt của tấm ma sát, trên bề mặt ma sát được xẻ
các rãnh chéo tản nhiệt và thoát một phần vật liệu bị mài mòn.
- Các lò xo giảm chấn (hoặc cao su chống xoắn) nằm trên đĩa ma sát, nó làm
giảm sự rung động khi ly hợp bắt đầu tiếp hợp. Khi ly hợp vào ăn khớp, đĩa ép
sẽ ép chặt đĩa ma sát vào với bánh đà đang quay, các bề mặt ma sát bắt đầu tiếp
xúc thì các lị xo này bị nén lại làm giảm sự rung giật cho ly hợp khi đĩa băt đầu
quay cùng với bánh đà (ly hợp tiếp xúc một cách êm dịu).

- Tấm đệm: là các tấm lị xo lá dạng lượn sóng, nó nằm giữa hai tấm ma sát ở
khoảng hở của xương thép. Tấm đệm có tác dụng làm giảm lực ma sát khi ly
hợp bắt đầu tiếp xúc, điều này làm cho quá trình vào ăn khớp êm dịu.

SV: Nguyễn Văn Mừng

10

Lớp: ĐLK7


Đồ án sửa chữa ô tô

GVHD: Ths. Đồng Minh Tuấn

3.3 Đĩa ép ly hợp:
Đĩa ép thường được làm bằng vật liệu chịu tải. Bề mặt ma sát của đĩa ép có
độ phẳng cao. Đĩa ép được điều khiển để đóng hoặc mở ly hợp, nó ln chịu
lực ép của lị xo nén.
Đĩa ép thường được chế tạo bằng gang hoặc thép. Bề mặt sau của đĩa ép có các
lỗ và đòn bẩy được gắn với quang treo. Trong suốt quá trình hoạt động của ly
hợp, đĩa ép di chuyển tịnh tiến theo chiều trục bên trong vỏ ly hợp.

3.4 Lò xo ép:
3.4.1 Lò xo ép dạng trụ:(coil spring)
Lò xo ép nằm giữa đĩa ép và vỏ ly hợp, nó tạo ra lực ép của ly hợp. Có hai
Vỏ ly hợp
Lị xo ép

Vòng bi phân ly

Đòn mở
Lò xo giảm
chấn
Ốc điều chỉnh
Bu lơng treo
Đĩa ép

loại lị xo ép:Bao gồm nhiều lị xo bố trí xung quanh đĩa ép. Là những lị xo trụ
nhỏ tương tự như lò xo xupáp. Mỗi lò xo có một đầu lồng vào vấu trên đĩa ép,
đầu cịn lại lồng vào vấu trên vỏ ly hợp. Nó tạo ra lực ép để ép chặt đĩa ép, đĩa
ma sát với bánh đà.
3.4.1 Lò xo màng ( Diaphragm spring): Còn gọi là lị xo mặt trời
Lị xo màng có dạng hình nón cụt, nó khơng phải là tấm liền mà được cắt
theo đường sinh thành nhiều phần. Lò xo màng được gắn chặt lên đĩa ép bằng

SV: Nguyễn Văn Mừng

11

Lớp: ĐLK7


Đồ án sửa chữa ô tô

GVHD: Ths. Đồng Minh Tuấn

đinh tán. Một vòng thép gắn trên lò xo để lò xo được ổn định trong quá trình
làm việc đồng thời để liên kết với vỏ ly hợp.

Lị xo màng ngồi nhiệm vụ tạo ra lực ép như lò xo trụ còn thực hiện nhiệm vụ
của đòn mở. Khi khớp trượt (vịng bi phân ly) bị đẩy về phía động cơ tỳ lên
phần trung tâm của lị xo, cạnh ngồi của nó bị kéo ra xa bánh đà làm tách các
bề mặt ma sát. Các dải băng được lắp theo chiều tiếp tuyến để truyền mônen
quay. Khi khớp trượt không tiếp xúc vào đầu trong của lị xo thì lị xo sẽ trở lại
trạng thái bình thường của nó. Lúc đó cạnh ngồi của đĩa lị xo mặt trời sẽ đẩy
đĩa ép ép chặt vào đĩa ma sát vào bánh đà.
3.4.2 Đặc tính của lị xo ép:

SV: Nguyễn Văn Mừng

12

Lớp: ĐLK7


Đồ án sửa chữa ô tô

GVHD: Ths. Đồng Minh Tuấn

Đồ thị ở hình trên trình bày sự dịch chuyển của đĩa ép ly hợp dọc theo trục
hoành và lực ép lên đĩa ép ly hợp dọc theo trục tung. Đường nét liền chỉ các đặc
tính của lị xo đĩa, và đường nét đứt chỉ các đặc tính của lị xo trụ.
a. Ở điều kiện bình thường, ly hợp hồn tồn mới:
Khi đặt vào đĩa ép ly hợp một lực ép (P0) như nhau đối với cả hai loại: loại lò
xo trụ và loại lò xo đĩa, khi ấn hết cỡ bàn đạp ly hợp, mỗi sức ép trở thành P 2 và
P’2. Điều này có nghĩa là đối với loại lò xo đĩa, lực cần phải ấn vào bàn đạp ly
hợp nhỏ hơn đối với lò xo trụ với mức chênh lệch được thể hiện bằng “a”.
b. Khi ly hợp bị mòn bề mặt ma sát quá giới hạn cho phép
Lực ép của lò xo lên đĩa ép ly hợp của loại lò xo trụ giảm đến P’ 1 và lực ép của

lò xo lên đĩa ép ly hợp của loại lò xo đĩa là P 1, cũng bằng P0. Điều đó có nghĩa
là, khả năng truyền cơng suất của ly hợp kiểu lị xo đĩa khơng bị giảm cho tới
giới hạn mòn của đĩa. Ngược lại, lực ép đặt lên đĩa ép ly hợp của loại lò xo trụ
giảm xuống P’1. Do đó, khả năng truyền cơng suất giảm xuống, làm cho ly hợp
bị trượt.
3.5 Vòng bi phân ly:
Là một dạng vịng bi đặc biệt có gắn với giá trượt. Trên giá trượt có rãnh để lắp
đầu càng cua. Khi làm việc, vòng bi phân ly chuyển động tịnh tiến trên trục sơ
cấp của hộp số. Một lò xo giúp cho vịng bi phân ly trở về vị trí ban đầu khi ly
hợp đóng.
3.6 Địn mở.
Địn mở ly được lắp bên trong dĩa ép, nó quay xung quanh chốt khi vịng bi
phân ly tì vào đầu bên trong, khi đó đầu ngồi sẽ dịch chuyển kéo đĩa ép ra xa
bánh đà. Các lị xo hình trụ nằm chung quanh mâm ép xen giữa những cần đẩy
để giữ chúng từ vị trí tự do về vị trí làm việc.

SV: Nguyễn Văn Mừng

13

Lớp: ĐLK7


Đồ án sửa chữa ô tô

GVHD: Ths. Đồng Minh Tuấn

3.7 Vỏ ly hợp
Được dập bằng thép, nó liên kết đĩa ép, lò xo ép, đòn mở với bánh đà. Vỏ
ly hợp có các lỗ để bắt chặt vào bánh đà.

3.8 Trục ly hợp.
Thông thường trục ly hợp là trục sơ cấp của hộp số, trừ một số xe hộp số
đặt cách xa ly hợp thì trục ly hợp với trục sơ cấp hộp số nối với nhau qua trục
các-đăng
Trục ly hợp phải có độ cứng vững cao, khơng bị cong, xoắn khi làm việc.

3.9 Cơ cấu dẫn động ly hợp (Dẫn động thủy lực)
Cơ cấu dẫn động ly hợp có tác dụng điều khiển ly hợp gồm có các chi
tiết: Bàn đạp ly hợp, xi lanh chính của ly hợp, xi lanh con (xi lanh cắt ly hợp),
đường ống dẫn dầu, thanh nối, lò xo hồi vị, bộ phận điều chỉnh hành trình tự do
của bàn đạp ly hợp. Loại này được sử dụng phổ biến trên các xe ô tơ hiện nay.
- Xi lanh chính làm nhiệm vụ cung cấp dầu có áp suất cao cho cơ cấu dẫn động.
Bên trong xi lanh có pittơng, hai đầu pittơng có cúppen bằng cao su để bao kín
giữa pittong với xilanh. Phía trên xi lanh có bình chứa dầu bằng nhựa cung cấp
dầu cho cơ cấu điều khiển. Một lò xo có xu hướng đẩy pittơng về vị trí ban đầu
khi chưa tác động vào bàn đạp ly hợp. Một van nạp để điều tiết dầu lưu thông
giữa xi lanh và bình chứa.
SV: Nguyễn Văn Mừng

14

Lớp: ĐLK7


Đồ án sửa chữa ô tô

GVHD: Ths. Đồng Minh Tuấn

- Xilanh con (xilanh cắt ly hợp): gồm có pittơng nối với càng gạt bằng
thanh địn có cơ cấu điều chỉnh. Trên pittơng có cúppen bao kín giữa xilanh và

pittơng khơng cho dầu chảy ra ngoài. Khi dầu được đẩy từ xi lanh chính tới với
áp suất nhất định thì pittơng được đẩy tịnh tiến trong xilanh làm dịch chuyển
càng gạt thơng qua thanh địn điều chỉnh, ly hợp mở. Một lị xo kéo pittơng trở
về khi khơng có áp suất dầu tác dụng.

SV: Nguyễn Văn Mừng

15

Lớp: ĐLK7


Đồ án sửa chữa ô tô

GVHD: Ths. Đồng Minh Tuấn

Trên một số ô tô hiện nay sử dụng bộ phận tự điều chỉnh hành trình tự do
của bàn đạp ly hợp (xilanh cắt ly hợp tự điều chỉnh): Lò xo côn trong xilanh cắt
ly hợp luôn luôn ép cần đẩy vào càng cắt bằng lực lò xo để giữ hành trình tự do
của bàn đạp ly hợp khơng thay đổi.
Hoạt động của cơ cấu dẫn động thuỷ lực:
- Khi đạp lên bàn đạp li hợp, píttơng bị cần đẩy dịch chuyển về bên trái. Dầu
phanh trong xilanh chảy qua van nạp đến bình chứa và đồng thời đến xilanh cắt
ly hợp. Khi píttơng dịch chuyển tiếp về bên trái, thanh nối sẽ tách khỏi bộ phận
hãm lò xo, và van nạp đóng đường dầu đi vào bình chứa bằng lị xo cơn, do đó
tạo thành áp suất trong buồng A và áp suất này truyền đến pittông của xilanh
cắt ly hợp.

SV: Nguyễn Văn Mừng

16

Lớp: ĐLK7


Đồ án sửa chữa ô tô

GVHD: Ths. Đồng Minh Tuấn

Đạp bàn đạp ly hợp
- Khi thả bàn đạp ly hợp, lị xo nén đẩy pittơng trở về bên phải và áp suất thuỷ
lực giảm xuống. Khi pít tơng trở lại hồn tồn, bộ phận hãm lị xo đẩy thanh nối
về bên phải. Như vậy van nạp mở đường đi vào bình chứa và nối với buồng A
và B.

Nhả bàn đạp ly hợp
Chú ý:
- Nếu khơng khí xâm nhập vào đường dẫn dầu sẽ không tạo ra được đủ áp suất
dầu làm mở ly hợp. Khi đó tác dụng của ly hợp sẽ kém đi và không thể chuyển
số được.

SV: Nguyễn Văn Mừng

17

Lớp: ĐLK7


Đồ án sửa chữa ô tô

GVHD: Ths. Đồng Minh Tuấn

- Cơ cấu dẫn động thuỷ lực có thể được cường hố bằng cách chế tạo xi
lanh con có đường kính lớn hơn xilanh chính. Khi đó lực đạp vào bàn đạp ly
hợp sẽ giảm đi
3.10 Hành trình tự do của bàn đạp ly hợp

Hành trình tự do của bàn đạp ly hợp là khoảng cách mà bàn đạp có thể dịch
chuyển cho đến khi vòng bi phân ly ép vào lị xo đĩa. Khi đĩa ly hợp bị mịn,
hành trình tự do này giảm đi. Nếu đĩa tiếp tục mòn và bàn đạp khơng có hành
trình tự do, thì sẽ làm cho ly hợp bị trượt. Do đó, cần phải điều chỉnh chiều dài
của cần đẩy xilanh cắt ly hợp, và duy trì hành trình tự do này khơng đổi.
Trong các kiểu xe hiện nay, người ta sử dụng các xilanh cắt ly hợp tự điều
chỉnh, do đó hành trình tự do của bàn đạp ly hợp không thay đổi.
Điều chỉnh độ cao của bàn đạp ly hợp bằng bu lơng chặn bàn đạp, và điều chỉnh
hành trình tự do của bàn đạp bằng độ dài của cần đẩy. Khi hành trình tự do của
bàn đạp ly hợp khơng đúng quy định thì điều chỉnh bằng cách thay đổi chiều
dài của cần đẩy giữa píttơng của xi lanh cắt ly hợp và càng gạt.
-Theo tiêu chuẩn từng loại xe bằng cách lấy ê cu đầu thanh kéo hoặc lấy ốc
hãm vặn thanh đẩy cho đến khi đạt tiêu chuẩn.

SV: Nguyễn Văn Mừng

18

Lớp: ĐLK7


Đồ án sửa chữa ô tô

GVHD: Ths. Đồng Minh Tuấn

CHƯƠNG II. Các biện pháp nâng cao tuổi thọ của ly hợp một đĩa ma sát trong
sử dụng và bảo dưỡng sửa chữa.
1. Hiện tượng, nguyên nhân hư hỏng của bộ ly hợp ma sát.
1.1 Li hợp bị trượt
* Hiện tượng:
- Có mùi khét
- Khi chạy tăng ga nhưng xe vẫn chạy chậm
* Nguyên nhân:
- Tấm ma sát mòn, bề mặt bị chai cứng
- Bề mặt ma sát bị dính dầu mỡ
- Đĩa chủ động mòn làm giảm lực ép
- Hành trình tự do của bàn đạp nhỏ hoặc khơng có
- Lị so ép hình trụ hoặc lị xo lá bị yếu, gãy
- Điều chỉnh chiều cao đầu địn mở khơng đúng và không bằng nhau
* Tác hại:- Làm đĩa ép, đĩa ma sát và bánh đà mòn nhanh
- Phát sinh ra nhiệt độ cao làm cháy các bề mặt ma sát, các đĩa bị rạn nứt, cong
vênh, các lò xo bị giảm đàn tính.
- Khơng truyền hết mơmen ra phía sau
1.2. Ly hợp ngắt khơng hồn tồn ( dính cơn)
* Hiện tượng:
- Khi đạp bàn đạp hết hành trình, trục ly hợp vẫn quay theo bánh đà làm cho
quá trình vào số khó khăn và gây va đập.
Nguyên nhân:
- Hành trình tự do quá lớn
- Đĩa ma sát bị cong vênh
- Đĩa ép bị vênh

SV: Nguyễn Văn Mừng

19

Lớp: ĐLK7


Đồ án sửa chữa ô tô

GVHD: Ths. Đồng Minh Tuấn

- Chiều cao các địn mở khơng bằng nhau
- Khi ngắt li hợp có vật cớng rơi vào
- Moay ở đĩa ma sát bị kẹt trên trục ly hợp
- Điều chỉnh không đúng đối với ly hợp kép
* Tác hại: Gây ra các va đập ở bánh trăng hộp số và vào số khó khăn.
1.3. Ly hợp bị rung giật khi nối động lực ( khi nhả ly hợp từ từ )
* Nguyên nhân:
- Rãnh then hoa trục ly hợp và moay ơ đĩa ma sát bị mòn
- Đinh tán giữa tấm ma sát và đĩa thép bị rơ lỏng
- Lò xo giảm chấn đĩa ma sát bị yếu, gẫy.
- Đĩa ép bị vênh, đảo.
* Tác hại: Làm tăng tốc độ mòn của các chi tiết và người lái xe mệt mỏi.
1.4. Ly hợp làm việc có tiếng kêu
Tiếng kêu thường thấy ở hai trường hợp:
a. Khi ly hợp ở trạng thái đóng
* Ngun nhân:
- Lị xo ép gị gẫy
- Lị xo giảm chấn bị gẫy
- Đòn mở ly hợp bị gẫy
- Các bulông bắt không chặt.

b. Khi ly hợp ở trạng thái mở
* Nguyên nhân:
- Vòng bi đỡ trục bị mịn, vỡ.
- Vịng bi tỳ mịn, dơ, lỏng, khơ dầu mỡ.
- Trục ly hợp không trùng tâm với trục khuỷu.
- Đối với ly hợp kép cịn có tiếng kêu do va đập giữa chốt với đĩa ép trung gian
* Tác hại: Làm hư hỏng các chi tiết do va đập.

SV: Nguyễn Văn Mừng

20

Lớp: ĐLK7