Nghiên cứu xác định hàm lượng một số PAHs trong nước và bùn đất ở thôn trung sơn, xã hòa liên, hòa vang, đà nẵng bằng phương pháp sắc ký lỏng cao áp
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (202.26 KB, 28 trang )
1
B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O
Đ I H C ĐÀ N NG
NGUY N TH THU PHƯƠNG
NGHIÊN C U XÁC Đ NH HÀM LƯ NG M T S
PAHs TRONG NƯ C VÀ BÙN Đ T
THƠN
TRUNG SƠN, XÃ HỊA LIÊN, HÒA VANG, ĐÀ N NG
B NG PHƯƠNG PHÁP S C KÝ L NG CAO ÁP
Chuyên ngành: Hóa h u cơ
Mã s : 60.44.27
TÓM T T LU N VĂN TH C SĨ KHOA H C
Đà N ng, Năm 2011
2
Cơng trình đư c hồn thành t i
Đ I H C ĐÀ N NG
Ngư i hư ng d n khoa h c: TS. BÙI XUÂN V NG
Ph n bi n 1 : PGS.TS. LÊ T
H I
Ph n bi n 2: GS.TS. TR N VĂN SUNG
Lu n văn ñư c b o v t i H i ñ ng ch m Lu n văn t t
nghi p th c sĩ khoa h c h p t i Đ i h c Đà N ng vào ngày 31
tháng 12 năm 2011
* Có th tìm hi u lu n văn t i:
- Trung tâm thông tin h c li u, Đ i h c Đà N ng
- Thư vi n trư ng Đ i h c Sư ph m, Đ i h c Đà N ng.
3
M
Đ U
1. Lí do ch n đ tài
Trong nh ng năm g n ñây, n n kinh t c a ñ t nư c ta ñã và
ñang phát tri n nhanh chóng trên con đư ng cơng nghi p hóa, hi n
đ i hóa. Nhưng bên c nh nh ng thành qu đ t đư c, mơi trư ng c a
chúng ta đang xu ng c p nhanh chóng do nh ng ch t th i ñ c h i t
các nhà máy, cơ s d ch v …chưa qua x lý ho c x lý không hi u
qu . Đi u này ñang ñe d a ñ n s c kh e c ng ñ ng và là m t thách
th c lơn cho s phát tri n b n v ng.
M t trong nh ng ch t ô nhi m ñ t c n ñư c quan tâm là
PAHs. PAHs (Polycyclic Aromatic Hydrocarbons) là h p ch t h u
cơ có 2 hay nhi u vịng hydrocarbon thơm liên k t nhau t o thành
nh ng h p ch t r t b n v ng trong môi trư ng.
Hi n nay, tình tr ng nư c th i
KCN Hịa Khánh, thu c thơn
Trung Sơn, xã Hịa Liên (Hịa Vang, Đà N ng) đã gây ơ nhi m
nghiêm tr ng ñ n cu c s ng c a hàng trăm h dân nơi ñây. Nhưng
hi n nay các ñi u tra nghiên c u v hàm lư ng các ch t th i ñ c h i
là PAHs t KCN Hịa Khánh v n chưa có s li u chính xác. Chính vì
lý do trên nên chúng tơi ch n ñ tài: Nghiên c u xác ñ nh hàm
lư ng m t s Hydrocacbon thơm đa vịng (PAHs) trong nư c và
bùn đ t
thơn Trung Sơn, xã Hịa Liên, Hòa Vang, Đà N ng
b ng phương pháp s c khi l ng cao áp (HPLC).
2. M c đích nghiên c u
- Xây d ng quy trình chi t tách PAHs trong nư c và trong ñ t.
- Xác ñ nh PAHs t i m t s v trên ñ a bàn thành ph Đà n ng.
3. Đ i tư ng nghiên c u
+ M t s ñ t và bùn ñ t l y t i các ru ng lúa, ru ng rau, m u
ñ t g n khu cơng nghi p Hịa Khánh.
4
+ M t s ngu n nư c bao g m nư c gi ng, nư c mương, nư c
th i cơng nghi p
Thơn Trung Sơn, Xã Hịa Vang, Hịa Liên, Đà
N ng
4. Phương pháp nghiên c u:
- Phương pháp l y m u.
- Kh o sát phương pháp chi t tách và làm giàu: Phương pháp
chi t l ng-l ng, phương pháp chi t pha r n, phương pháp chi t
Soxhlet, phương pháp chi t Siêu âm.
- Phương pháp làm s ch.
- Ch n phương pháp chi t tách ñ xác ñ nh h p ch t PAHs
b ng HPLC
5. Ý nghĩa khoa h c và th c ti n c a ñ tài
- Ý nghĩa khoa h c: Xác ñ nh ñư c m t s phương pháp chi t
tách PAHs v i hi u su t cao.
- Ý nghĩa th c ti n: K t qu c a vi c nghiên c u này nh m
cung c p m t s thông tin nghiên c u và b o v môi trư ng cho
thành ph Đà N ng
6. B c c lu n văn
Lu n văn g m 89 trang trong đó có 15 b ng và 34 hình. Ph n
m đ u (3 trang), k t lu n và ki n ngh (2 trang), tài li u tham kh o
(2 trang) và ph n ph l c. N i dung c a lu n văn chia làm 3 chương:
Chương 1- T ng quan (38 trang )
Chương 2- Nh ng nghiên c u th c nghi m (20 trang)
Chương 3- K t qu và bàn lu n (27 trang)
5
CHƯƠNG 1: T NG QUAN
1.1. T ng quan v PAHs
1.1.1. Gi i thi u PAHs
1.1.2. Tính ch t v t lý và hóa h c c a PAHs
1.1.3. Gi i thi u m t s h p ch t thơm ña vòng quan tr ng trong
PAHs
1.1.4. Hi n tr ng ô nhi m PAHs trên th gi i và
Vi t Nam
1.1.5. M c đ nhi m hydrocacbon đa vịng c a các hàng hóa th c
ph m
1.1.6. Ngu n g c phát sinh
1.2. Phương pháp s c ký phân tích PAHs
1.2.1. M t s v n ñ chung s c ký
1.2.2. Phương pháp s c ký l ng cao áp
1.2.3. Phương pháp s c ký khí
1.3. Phương pháp l y m u
1.3.1. Phương pháp l y m u ñ t
1.3.2. Phương pháp l y m u nư c
1.4. Phương pháp b o qu n
1.5. Phương pháp chi t
1.5.1. Gi i thi u phương pháp chi t
1.5.2. Chi t l ng – l ng
1.5.3. Chi t l ng- r n
1.6. Phương pháp làm giàu và làm s ch m u
1.6.1. Khái ni m
1.6.2. C u t o c t SPE
1.6.3. Các bư c ti n hành trong quá trình chi t pha r n
1.6.4. Ch n cơ ch SPE theo m u phân tích
6
1.7. Đánh giá sai s th ng kê c a phương pháp
1.7.1. Sai s tuy t ñ i và sai s tương ñ i
1.7.2. Các ñ i lư ng ñ ñánh giá sai s trong phân tích
1.7.3. Cách xác ñ nh sai s
1.8. Gi i h n dị tìm c a phương pháp
1.9. Tìm hi u v thơn Trung Sơn, xã Hòa Liên, huy n Hòa Vang,
TP Đà N ng
7
CHƯƠNG 2: NGHIÊN C U TH C NGHI M
2.1. Nguyên li u, d ng c và hóa ch t
- M u ñ t và m u nư c ñư c l y
m t s nơi
thơn Trung
Sơn, Xã Hịa Vang, Hịa Liên, Đà N ng
- Máy HPLC c a hãng Agilent và máy GCMS c a hãng Perkin
Elmer t i trư ng Đ i H c Sư ph m
2.2. Sơ ñ nghiên c u
Hình 2.7. Sơ đ xây d ng quy trình phân tích
8
2.3. Xây d ng phương pháp phân tích
2.3.1. Chu n b m u gi
2.3.2. Kh o sát ñi u ki n phân tích m u trên máy HPLC
2.3.3. L p ñư ng chu n c a các ch t chu n
2.3.4. Kh o sát các y u t
nh hư ng ñ n quá trình chi t soxhlet
9
2.3.5. Kh o sát các y u t
2.3.6. Kh o sát y u t
nh hư ng đ n q trình chi t siêu âm
nh hư ng đ n q trình chi t l ng l ng
2.3.7. Làm giàu và làm s ch m u b ng c t chi t SPE
2.4. Đánh giá hi u su t thu h i c a phương pháp
2.5. Đánh giá sai s th ng kê c a phương pháp
2.6. Phân tích m u th t
2.6.1. Tính k t qu trong m u đ t
2.6.2. Tính k t qu trong m u nư c
2.6.3. Kh ng ñ nh k t qu b ng phương pháp GC/MS
CHƯƠNG 3: K T QU VÀ TH O LU N
3.1. K t qu kh o sát ñi u ki n phân tích m u trên máy HPLC
3.1.1. Bư c sóng h p th λmax c a các ch t chu n
B ng 3.1. Bư c sóng h p th λmax c a PAH
STT
Ch t chu n PAHs
Bư c sóng h p th λmax
1
Anthracene
254; 234; 329
2
Acenaphthalene
254; 234; 285
3
Phenanthrene
254; 234; 286
4
Fluorene
234; 290
5
Fluoranthene
234; 283
6
Naphthalene
254; 234; 290
7
Pyrene
254; 234; 316
K t lu n: D a vào k t qu trên, chúng tôi ti n hành kh o sát đi u
ki n phân tích m u trên máy HPLC v i detecto DAD dị tìm trên 2
bư c sóng: 254; 234 và 285.
3.1.2. Đi u ki n ch y máy HPLC
10
Chúng tơi ti n hành kh o sát đi u ki n phân tích m u trên
máy HPLC như sau:
B ng 3.2. Chương trình gradient dung mơi c a máy s c ký l ng
H p ph n pha ñ ng
Kênh A
Kênh B
(% Nư c c t)
(% acetonitril)
60
40
60
40
0
100
0
100
60
40
60
40
Th i gian
( phút)
0
5
7
10
15
20
Detector DAD: 254, 234, 285 nm
Detector FLD:
B ng 3.3. Bư c sóng dùng cho detector FLD đ i v i các PAH
PAH
Naphthalene
Acenaphthlene
Fluorene
Phenanthrene
Anthracene
Fluoranthene
Pyrene
Bư c sóng kích
thích (nm)
280
280
280
280
250
250
250
Bư c sóng phát x
(nm)
355
355
355
355
420
420
420
Nhi t đ c t: 30oC
T c đ dịng : 0.8 ml/phút
3.1.3. Tìm th i gian lưu c a các ch t chu n
B ng 3.4. Th i gian lưu c a các ch t chu n PAH
STT
Các ch t PAHs
Ký hi u vi t
t t
Th i gian lưu
1
Anthracene
Anth
9.834
2
Acenaphthalene
Ace
8.784
3
Phenanthrene
Phe
8.948
11
4
Fluorene
Flu
8.418
5
Fluoranthene
Fl
12.584
6
Naphthalene
Naph
5.562
7
Pyrene
Pyr
14.155
Hình 3.1. Tách pic PAHs chu n dùng phương pháp s c ký l ng
3.1.4. L p ñư ng chu n
B ng 3.5. S ph thu c c a di n tích pic vào n ng đ h p ch t cơ
clo trong dung d ch h n h p m u chu n
N ng ñ ch t (ppb)
Ch t
Di n tích pic (mAU*s)
40
80
200
400
600
Anthracene
2592.54
5262.6
13272.4
26622.5
39972
Acenaphthlene
5092.8
12004
32740.8
67300.8
101860
Fluorene
768
4354
15112
33042
50972
Fluoranthene
203.8
1102.6
3799
8293
12787
52.24
146.404
428.896
899.716
1370.536
Pyrene
1356.98
3339.86
9288.5
19202.9
29117.3
Naphthalene
463.74
962.94
2460.5
4956.54
7452.5
Phenanthrene
12
B ng 3.6. Phương trình đư ng chu n và h s R2
Phương trình đư ng
chu n
Y = 66.75x -77.46
H s R2
STT
Ch t chu n
1
Anthracene
2
Acenaphthlene
Y = 172.8x – 1819
1
3
Fluorene
Y = 89.65x - 2818
0.983
4
Fluoranthene
Y = 15.714x – 168.22
0.990
5
Phenanthrene
Y = 2.354x – 41.92
1
6
Pyrene
Y = 49.572x – 625.9
1
7
Naphthalene
Y = 12.48x - 35.46
1
0.990
3.2. K t qu kh o sát phương pháp chi t soxhlet
3.2.1. Kh o sát t l dung môi chi t
B ng 3.7. Kh o sát t l dung môi chi t soxhlet
PAH
Anth
Ace
Flu
Fl
Phe
Pyr
Naph
5:1
Co=40.00
C= 11.35
H= 54.27
Co=40.00
C= 15.48
H= 58.70
Co=40.00
C= 14.33
H= 55.83
Co=40.00
C= 13.32
H= 53.30
Co=40.00
C= 13.78
H= 54.45
Co=40.00
C= 14.57
H= 66.12
Co=40.00
C= 13.88
H= 54.70
T l dung môi CH2Cl2 : n - C6H14
5:2
5:3
5:4
Co=40.00
C= 11.20
H= 58.00
Co=40.00
C= 12.37
H= 60.93
Co=40.00
C= 12.38
H= 60.95
Co=40.00
C= 15.39
H= 58.47
Co=40.00
C= 14.77
H= 66.93
Co=40.00
C= 13.89
H= 54.73
Co=40.00
C= 12.78
H= 61.95
Co=40.00
C= 12.38
H= 60.95
Co=40.00
C= 13.10
H= 52.27
Co=40.00
C= 11.93
H= 69.83
Co=40.00
C= 11.46
H= 68.65
Co=40.00
C= 14.53
H= 56.33
Co=40.00
C= 11.95
H= 49.87
Co=40.00
C= 12.09
H= 60.23
Co=40.00
C= 15.32
H= 68.30
Co=40.00
C= 15.93
H= 79.82
Co=40.00
C= 14.49
H= 56.23
Co=40.00
C= 12.76
H= 61.90
Co=40.00
C= 15.05
H= 57.63
Co=40.00
C= 14.90
H= 67.25
Co=40.00
C= 14.89
H= 67.23
5:5
Co=40.00
C= 13.56
H= 63.9
Co=40.00
C= 14.32
H= 75.8
Co=40.00
C= 14.01
H= 65.03
Co=40.00
C= 14.95
H= 67.37
Co=40.00
C= 14.12
H= 55.30
Co=40.00
C= 13.87
H= 54.67
Co=40.00
C= 12.59
H= 61.47
13
(Trong đó. H: hi u su t thu h i, Co: n ng ñ chu n thêm vào, C:
n ng ñ m u thu h i.)
K t lu n: H dung môi diclometan : hexan v i t l 5:4 cho hi u su t
thu h i t i ưu ñ i v i phương pháp chi t soxhlet
3.2.2. Kh o sát th i gian chi t
B ng 3.8. Kh o sát t l th i gian chi t soxhlet
Th i gian chi t (gi )
PAH
Anth
Ace
Flu
Fl
Phe
Pyr
Naph
5 gi
6 gi
7 gi
8 gi
10 gi
Co=40.00
C= 12.74
H= 61.38
Co=40.00
C= 12.48
H= 61.20
Co=40.00
C= 11.84
H= 69.60
Co=40.00
C= 15.22
H= 68.05
Co=40.00
C= 12.63
H= 61.57
Co=40.00
C= 11.98
H= 59.95
Co=40.00
C= 14.84
H= 56.20
Co=40.00
C= 14.59
H= 56.47
Co=40.00
C= 12.74
H= 61.85
Co=40.00
C= 13.54
H= 53.85
Co=40.00
C= 12.73
H= 61.83
Co=40.00
C= 12.66
H= 61.65
Co=40.00
C= 12.38
H= 60.95
Co=40.00
C= 12.47
H= 61.17
Co=40.00
C= 17.64
H= 64.10
Co=40.00
C= 15.38
H= 68.45
Co=40.00
C= 14.93
H= 67.33
Co=40.00
C= 13.83
H= 64.57
Co=40.00
C= 12.67
H=61.67
Co=40.00
C= 12.78
H= 71.95
Co=40.00
C= 13.90
H= 64.75
Co=40.00
C= 17.65
H= 64.12
Co=40.00
C= 15.56
H= 78.90
Co=40.00
C= 14.92
H= 67.32
Co=40.00
C= 13.70
H= 54.25
Co=40.00
C= 12.84
H= 52.10
Co=40.00
C= 12.93
H= 52.33
Co=40.00
C= 14.84
H= 54.89
Co=40.00
C= 17.63
H= 54.09
Co=40.00
C= 15.33
H= 58.34
Co=40.00
C= 15.02
H= 67.56
Co=40.00
C= 13.82
H= 54.57
Co=40.00
C= 12.90
H=52.25
Co=40.00
C= 12.34
H= 50.85
Co=40.00
C= 11.33
H= 58.32
Nh n xét: Chi t soxhlet trong th i gian 7 gi cho hi u su t thu
h i t i ưu
K t lu n:
Sau khi kh o sát các ñi u ki n chi t soxhlet, chúng tơi đưa ra
giá tr t i ưu cho phép chi t như sau
-
Chi t soxhlet v i 10 gam m u ñ t
14
-
Th tích dung mơi là 120 ml v i t l dung mơi là 5:4 đ i
v i diclometan và n - hexan
-
Nhi t ñ chi t là 50oC
-
Th i gian chi t là 7 gi
3.3. K t qu kh o sát chi t rung siêu âm
3.3.1. Kh o sát t l dung môi chi t
B ng 3.9. Kh o sát t l dung môi chi t siêu âm
T l dung môi CH2Cl2 : n - C6H14
PAH
Anth
Ace
Flu
Fl
Phe
Pyr
Naph
5:1
5:2
5:3
5:4
5:5
Co=40.00
C= 20.22
H= 50.55
Co=40.00
C= 18.77
H= 56.93
Co=40.00
C= 21.81
H= 54.53
Co=40.00
C= 17.22
H= 63.05
Co=40.00
C= 12.39
H= 60.97
Co=40.00
C= 15.21
H= 68.03
Co=40.00
C= 23.78
H= 69.45
Co=40.00
C= 23.45
H= 58.63
Co=40.00
C= 19.24
H= 48.10
Co=40.00
C= 21.86
H= 54.65
Co=40.00
C= 16.55
H= 61.37
Co=40.00
C= 15.44
H= 68.60
Co=40.00
C= 15.90
H= 59.75
Co=40.00
C= 18.52
H= 66.30
Co=40.00
C= 19.31
H= 58.27
Co=40.00
C= 20.00
H= 70.00
Co=40.00
C= 19.33
H= 58.33
Co=40.00
C= 19.23
H= 68.08
Co=40.00
C= 17.56
H= 63.90
Co=40.00
C= 14.89
H=67.23
Co=40.00
C= 20.78
H= 61.95
Co=40.00
C= 24.78
H= 61.59
Co=40.00
C= 21.69
H= 64.23
Co=40.00
C= 22.89
H= 67.23
Co=40.00
C= 20.11
H= 60.27
Co=40.00
C= 18.62
H= 66.55
Co=40.00
C= 22.17
H= 65.43
Co=40.00
C= 22.50
H= 66.25
Co=40.00
C= 22.67
H= 66.67
Co=40.00
C= 20.99
H= 62.47
Co=40.00
C= 20.15
H= 70.37
Co=40.00
C= 18.67
H= 66.67
Co=40.00
C= 14.25
H= 65.63
Co=40.00
C= 14.66
H= 66.65
Co=40.00
C=21.80
H= 74.5
K t lu n: H dung môi diclometan : hexan v i t l 5:5 cho hi u su t
thu h i t i ưu ñ i v i phương pháp chi t siêu âm
15
3.3.2. Kh o sát th i gian chi t
B ng 3.10. Kh o sát th i gian chi t siêu âm
PAH
Th i gian chi t siêu âm
15 phút
25 phút
35 phút
45 phút
55 phút
Anth
Co=40.00
C= 12.82
H= 32.05
Co=40.00
C= 14.09
H= 35.22
Co=40.00
C= 15.08
H= 37.70
Co=40.00
C= 19.33
H=48.33
Co=40.00
C= 14.55
H= 36.38
Ace
Co=40.00
C= 14.90
H= 37.25
Co=40.00
C= 15.07
H= 37.67
Co=40.00
C= 16.77
H= 41.93
Co=40.00
C= 17.99
H= 44.98
Co=40.00
C= 13.43
H= 33.57
Flu
Co=40.00
C= 15.40
H= 38.50
Co=40.00
C= 15.56
H= 38.90
Co=40.00
C= 15.73
H= 39.33
Co=40.00
C= 15.78
H= 39.45
Co=40.00
C= 15.00
H= 37.50
Fl
Co=40.00
C= 11.46
H= 28.65
Co=40.00
C= 12.04
H= 30.10
Co=40.00
C= 12.56
H= 31.40
Co=40.00
C= 13.78
H= 34.45
Co=40.00
C= 12.90
H= 32.33
Phe
Co=40.00
C= 11.45
H= 28.63
Co=40.00
C= 12.00
H= 30.00
Co=40.00
C= 12.12
H= 30.30
Co=40.00
C= 12.32
H=30.80
Co=40.00
C= 11.89
H= 29.73
Pyr
Co=40.00
C= 20.15
H= 50.37
Co=40.00
C= 22.67
H= 56.67
Co=40.00
C= 23.00
H= 57.50
Co=40.00
C= 23.15
H= 57.88
Co=40.00
C= 21.13
H= 52.83
Naph
Co=40.00
C= 17.35
H= 43.08
Co=40.00
C= 17.67
H= 44.17
Co=40.00
C= 18.02
H= 45.05
Co=40.00
C= 18.14
H= 45.35
Co=40.00
C= 19.65
H= 49.13
K t lu n: Sau khi kh o sát các ñi u ki n chi t siêu âm, chúng tơi đưa
ra giá tr t i ưu cho phép chi t như sau
-
Chi t siêu âm v i 5 gam m u đ t
-
Th tích dung mơi là 50 ml v i t l dung mơi là 5:4 đ i v i
diclometan và n - hexan
-
Th i gian chi t là 45 phút
3.4. Kh o sát y u t
3.4.1. K t qu
diclometan
nh hư ng đ n q trình chi t l ng l ng
kh o sát chi t b ng h
dung môi n-hexan :
16
Ti n hành như
m c 2.3.4.1, thu ñư c k t qu
b ng 3.5:
B ng 3.11. K t qu kh o sát chi t b ng h dung môi n-hexan
và diclometan
T l dung môi n - C6H14 : CH2Cl2
PAH
Anth
Ace
Flu
Fl
Phe
Pyr
Naph
5:1
Co=40.00
C= 23.90
H= 59.75
Co=40.00
C= 20.45
H=
Co=40.00
C= 18.22
H= 45.55
Co=40.00
C= 24.67
H= 61.67
Co=40.00
C= 21.10
H= 52.75
Co=40.00
C= 16.09
H= 40.23
Co=40.00
C= 18.34
H= 45.85
5:2
Co=40.00
C= 23.98
H= 59.95
Co=40.00
C= 22.12
H= 53.9
Co=40.00
C= 18.17
H= 45.43
Co=40.00
C= 25.10
H= 62.75
Co=40.00
C= 22.45
H= 56.13
Co=40.00
C= 17.23
H= 43.08
Co=40.00
C= 18.91
H= 42.28
5:3
Co=40.00
C= 24.12
H= 60.30
Co=40.00
C= 19.23
H= 53.9
Co=40.00
C= 19.89
H= 49.73
Co=40.00
C= 25.47
H= 63.67
Co=40.00
C= 22.66
H= 56.65
Co=40.00
C= 17.35
H= 43.38
Co=40.00
C= 19.54
H= 48.85
5:4
Co=40.00
C= 24.22
H=60.55
Co=40.00
C= 14.23
H= 35.58
Co=40.00
C= 19.01
H= 47.53
Co=40.00
C= 26.13
H= 65.33
Co=40.00
C= 23.22
H=58.05
Co=40.00
C= 17.89
H= 44.73
Co=40.00
C= 19.78
H= 49.45
5:5
Co=40.00
C= 24.23
H= 60.58
Co=40.00
C= 20.17
H= 50.43
Co=40.00
C= 20.12
H= 50.30
Co=40.00
C= 26.13
H= 65.33
Co=40.00
C= 23.23
H= 58.33
Co=40.00
C= 18.00
H= 45.00
Co=40.00
C= 19.78
H= 49.45
3.4.2. K t qu kh o sát chi t b ng h dung môi diclometan : nhexan
Ti n hành như
m c 2.3.4.2, thu ñư c k t qu
b ng 3.6:
17
B ng 3.13. K t qu kh o sát chi t b ng h dung môi diclometan và
n-hexan
T l dung môi CH2Cl2 : n - C6H14
PAH
Anth
Ace
Flu
Fl
Phe
Pyr
Naph
5:1
Co=40.00
C= 22.56
H= 56.40
Co=40.00
C= 20.49
H= 51.23
Co=
40.00
C= 18.55
H= 46.37
Co=40.00
C= 19.10
H= 47.75
Co=40.00
C= 18.11
H= 45.27
Co=40.00
C= 20.37
H= 50.92
Co=40.00
C= 20.92
H= 52.30
5:2
5:3
5:4
Co=40.00
C= 24.67
H= 61.67
Co=40.00
C= 22.64
H= 56.60
Co=40.00
C= 25.89
H= 64.73
Co=40.00
C= 23.22
H= 58.05
Co=40.00
C= 26.90
H=67.25
Co=40.00
C= 33.59
H= 83.97
Co=40.00
C= 19.78
H= 49.45
Co=40.00
C= 25.56
H= 63.90
Co=40.00
C= 28.90
H= 72.25
Co=40.00
C= 23.29
H= 58.23
Co=40.00
C= 22.47
H= 56.17
Co=40.00
C= 21.74
H= 54.35
Co=40.00
C= 21.11
H= 52.78
Co=40.00
C= 24.88
H= 62.20
Co=40.00
C= 25.35
H= 53.38
Co=40.00
C= 20.81
H= 52.03
Co=40.00
C= 24.38
H= 60.95
Co=40.00
C= 28.43
H= 71.08
Co=40.00
C= 27.38
H=68.45
Co=40.00
C= 25.76
H= 64.40
Co=40.00
C= 24.95
H= 62.37
Nh n xét: H dung môi diclometan : hexan v i t l 5:4 cho hi u
su t thu h i t i ưu ñ i v i phương pháp chi t l ng l ng
3.5. Đánh giá sai s th ng kê c a phương pháp
3.5.1. Sai s th ng kê c a phương pháp chi t soxhlet
Đ ñánh giá sai s th ng kê c a phương pháp, chúng tơi ti n
hành 5 l n thí nghi m l p l i trên 5 m u phân tích. Tiêm chu n 40
ppb cho m i m u th và ti n hành chi t soxhlet, thu k t qu trung
bình.
18
B ng 3.13. Hi u su t thu h i c a 5 l n chi t soxhlet
L n
thí
Anth
Ace
Flu
Phe
Pyr
1
56.39
67.39
78.49
58.45
59.30
67.48
64.21
2
57.45
58.59
72.86
67.48
74.69
73.93
68.42
3
58.40
87.37
77.49
73.09
68.69
71.59
70.52
58.48
67.94
82.49
76.48
68.90
74.68
74.39
5
59.38
69.89
80.55
78.49
70.84
75.74
75.38
Htb
58.02
70.24
78.37
70.80
69.50
72.68
70.58
nghi m
Fl
Naph
4
70.027
Htb 7
PAHs
B ng 3.14. Đánh giá m t s sai s th ng kê c a phương pháp soxhlet
PAH
N ng ñ
trung bình
X
Phương
sai
S2
Đ
l ch
chu n
б
Đ
sai
chu n
Biên gi i
tin c y ε
Sai
tương đ i
∆%
SX
s
Anth
23.37
10.63
3.25
1.45
1.80
7.70
Ace
25.84
46.68
6.97
3.11
3.86
14.94
Flu
19.15
5.184
2.27
1.02
1.27
6.61
Fl
22.81
52.37
7.27
3.25
4.03
17.68
Phe
15.34
6.86
2.62
1.17
1.45
9.47
Pyr
19.83
28.33
5.32
2.37
2.94
14.83
Naph
30.72
99.92
9.99
4.47
5.54
18.06
19
3.5.2. Sai s th ng kê c a phương pháp chi t siêu âm
B ng 3.15. Hi u su t thu h i c a 5 l n chi t siêu âm
L n thí
Anth
Ace
Flu
Fl
Phe
Pyr
1
47.29
45.38
78.48
89.39
63.68
74.28
78.49
2
55.39
67.49
68.46
84.22
89.48
72.83
84.23
3
78.49
77.59
79.43
84.78
90.24
77.59
85.94
4
83.68
84.59
83.57
86.38
90.87
83.69
83.56
5
84.03
90.38
85.90
90.23
91.54
86.49
89.59
Htb
69.77
73.09
79.17
87.00
85.16
78.97
84.36
nghi m
Naph
79.647
Htb 7
PAHs
B ng 3.16. Đánh giá m t s sai s th ng kê c a phương pháp
siêu âm
PAH
Phương
sai
S2
Đ
l ch
chu n
S
Đ
sai
chu n
23.45
0.60
0.77
0.34
0.42
1.79
17.94
2.87
1.69
0.75
0.93
5.19
15.166
3.30
1.82
0.81
1.00
6.63
14.69
5.63
2.37
1.05
1.30
8.87
22.69
1.45
1.20
0.53
0.65
2.89
21.25
1.17
1.08
0.48
0.60
2.80
24.16
0.94
0.96
0.43
0.53
2.20
N ng đ
trung bình
X
Anth
Ace
Flu
Fl
Phe
Pyr
Naph
SX
Biên
gi i
tin c y ε
Sai
s
tương
ñ i
∆%
20
3.5.3. Sai s th ng kê c a phương pháp chi t l ng l ng
B ng 3.17. Hi u su t thu h i c a 5 l n chi t l ng l ng
L n thí
Anth
Ace
Flu
Fl
Phe
Pyr
Naph
1
64.37
56.84
78.43
81.32
67.12
78.49
70.48
2
65.38
78.49
80.58
78.66
85.32
79.45
79.56
3
78.54
66.43
83.22
90.58
89.23
82.56
78.58
4
85.84
66.89
86.48
90.38
88.57
83.00
84.91
5
90.48
75.32
89.59
90.34
91.34
83.28
85.37
Htb
76.92
68.79
83.66
86.25
84.32
81.37
79.78
nghi m
80.155
Htb 7
PAHs
B ng 3.18. Đánh giá m t s sai s th ng kê c a phương pháp chi t
l ng l ng
Phương
sai
S2
Đ l ch
chu n
S
Đ sai
chu n
SX
Biên
gi i
tin c y ε
20.25
16.04
4.00
1.78
4.96
24.53
24.52
0.92
0.95
0.42
1.17
4.81
22.27
11.17
3.34
1.49
4.14
18.62
24.11
0.38
0.61
0.27
0.75
3.14
21.47
0.07
0.26
0.12
0.33
1.5
23.35
4.81
2.19
0.98
2.72
11.64
21.22
1.82
1.34
0.60
1.66
7.83
N ng đ
trung bình
PAH
Anth
Ace
Flu
Fl
Phe
Pyr
Naph
X
Sai s
tương
đ i
∆%
Nh n xét: Qua phân tích sai s th ng kê c a các phương pháp chi t.
Chúng tơi nh n th y, đ i v i m u đ t thì phương pháp chi t siêu âm
21
cho hi u su t chi t cao hơn so v i phương pháp chi t soxhlet. Ngoài
ra phương pháp này t n ít th i gian ti n hành, d ng c đơn gi n. Tuy
nhiên chúng tơi cũng nh n th y, phương pháp này dùng t t cho vi c
phân tích m u có kh i lư ng tương đ i th p, c n ít dung môi. N u
kh i lư ng m u l n (l n hơn 5 gam) thì nên ti n hành phương pháp
soxhlet. Vì n u dùng phương pháp chi t siêu âm cho s chi t này s
gây ra t n nhi u dung môi. Dung môi r t d bay hơi trong quá trình
rung siêu âm.
M u nư c có hi u su t thu h i cao hơn h n so v i m u ñ t ñ ng th i
quy trình ti n hành thí nghi m đơn gi n.
3.5.4. Gi i h n dị tìm c a phương pháp (MDL)
B ng 3.19. K t qu tính toán gi i h n phát hi n c a phương pháp
(ĐVT : ppb)
Ch
tiêu
MD
L
Anth
Ace
Flu
Fl
Phe
Pyr
Naph
0.012
ppb
12ng/l
0.006
ppb
6ng/l
0.013
ppb
13ng/l
0.008
ppb
8ng/l
0.008
ppb
8ng/l
0.005
ppb
5ng/l
0.006
ppb
6ng/l
Nh n xét: K t qu trên b ng 3.19 cho th y gi i h n phát hi n th p
nh t c a phương pháp trong 7 ch t trên ñ u nh hơn 0,06 ppb, tương
đương v i 0,06µ/l. Đi u này cho phép chúng ta yên tâm v ki m soát
ch t lư ng s li u phân tích trong phương pháp xác ñ nh lư ng v t
h p ch t trong nư c, trong ñ t mà ñ tài nghiên c u.
3.6. Phân tích m u th c t
3.6.1. Quy trình phân tích hàm lư ng PAHs trong đ t
Trên cơ s nghiên c u các ñi u ki n t i ưu c a phương pháp
phân tích, các k t qu kh o sát đư c chúng tơi đ xu t quy trình phân
tích (hình 3.1) như sau:
22
Hình 3.1. Quy trình Phân tích PAHs
3.6.2. Quy trình phân tích hàm lư ng PAHs trong mơi trư ng
nư c
23
Hình 3.2. Quy trình phân tích hàm lư ng PAHs trong m u nư c
3.7. K t qu phân tích m u th c t
3.7.1. Phân tích m t s m u th c t
B ng 3.20. Hàm lư ng PAHs c a m t s m u th c
Ngày
M u
l ym u
Hàm lư ng PAH (ng/g)
Anth
Ace
Flu
Fl
Phe
Pyr
Naph
24
M u Đ1
02/01/09
-
-
-
-
-
-
-
M u Đ2
02/01/09
-
-
-
-
-
-
-
M u Đ3
02/01/09
1.0
-
-
-
2.3
-
-
M u NR
02/01/09
-
-
-
-
-
-
-
M u NM
02/01/09
-
1.4
-
-
-
-
-
M u
02/01/09
-
-
1.7
-
-
1.2
-
-
-
-
-
-
-
-
NCN
M u NG
02/01/09
Trong đó:
M u Đ1 là m u ñ t rau mu ng
M u Đ2 là m u ñ t rau ru ng
M u Đ3 là m u ñ t g n mương nư c th i ra t khi cơng nghi p Hịa
Khánh.
M u NR là m u nư c ru ng
M u NM là m u nư c mương
M u NCN là m u nư c th i công nghi p t khu công nghi p Hòa
Khánh
M u NG là m u nư c gi ng l y t các gi ng sinh ho t c a h dân
thôn Trung Sơn.
(-) Dư i gi i h n phát hi n
Nh n xét
Theo nh t trí c a hi p h i Oeko Tex bao g m 14 vi n ki m
nghi m thành viên thì t ng s hàm lư ng c a 16 ch t thu c h p ch t
PAHs ñã ñư c xác ñ nh không ñư c quá 10 mg/kg và theo đó ch t
benzopyrene khơng đư c q 1 mg/kg. Vì v y, t k t qu trên b ng
3.20 cho th y t t c các m u ñ t ñ u có ch a PAHs. Tuy nhiên hàm
25
lư ng PAHs trong các m u ñ t thu c thơn Trung Sơn, xã Hịa Liên,
huy n Hịa Vang, thành ph Đà N ng không vư t quá hàm lư ng
cho phép.
