Đo lường rủi ro trong kinh doanh ngoại hối tại các ngân hàng thương mại việt nam một ứng dụng của value at risk

ĐẠI HỌC HUẾ

tế
H

uế

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
KHOA TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG

in

h

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

cK

ĐO LƯỜNG RỦI RO TRONG KINH DOANH NGOẠI HỐI
TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM:

Đ
ại

họ

MỘT ỨNG DỤNG CỦA VALUE AT RISK

Giảng viên hướng dẫn
TS. Phạm Thị Thanh Xuân

Tr

ườ

ng

Sinh viên thực hiện: Nguyễn Thị Khánh Linh
Lớp
: K45A-TCNH
Niên khóa
: 2015 - 2016

Huế, tháng 5 năm 2015

i


Lời Cám Ơn

Tr

ườ

ng

Đ
ại

họ

cK

in

h

tế
H

uế

Đầu tiên, tôi xin gửi lời cám ơn chân thành đến
tồn thể q thầy, cơ giáo trong trường, đặc biệt là các
thầy cơ giáo của khoa Tài chính - ngân hàng đã tận tình
dạy dỗ, truyền đạt kiến thức cho sinh viên trong suốt
bốn năm học. Vốn kiến thức tiếp thu được trong q trình
học khơng chỉ là nền tảng cho q trình nghiên cứu khóa
luận mà cịn là hành trang quý báu để tôi bước vào đời
một cách vững chắc và tự tin.
Tôi cũng xin gửi lời cám ơn sâu sắc nhất đến cô
giáo, TS. Phạm Thị Thanh Xuân, người đã tận tình hướng
dẫn, dìu dắt, hỗ trợ tơi rất nhiều trong q trình hồn
thành luận văn tốt nghiệp này. Chính cơ là người đã động
viên, khích lệ, truyền đam mê nghiên cứu khoa học của
mình cho sinh viên. Tơi bày tỏ lịng biết ơn chân thành
đến sự giúp đỡ của cô.
Cuối cùng, tôi xin gửi lời cám ơn đến các anh chị,
cán bộ nhân viên phòng Tổng hợp – NHTM cổ phần
Vietcombank đã nhiệt tình chỉ dẫn, cung cấp số liệu,
giúp đỡ và tạo điều kiện cho tơi trong q trình hồn

thành khóa luận.
Mặc dù đã có nhiều cố gắng để thực hiện đề tài một
cách hoàn chỉnh nhất, song do buổi đầu mới làm quen với
công tác nghiên cứu khoa học, cũng như hạn chế về kiến
thức và kinh nghiệm nên không thể tránh khỏi những thiếu
sót nhất định mà bản thân chưa thấy được. Rất mong nhận
được sự góp ý sửa chữa của quý thầy cơ giáo để bài luận
văn được hồn chỉnh hơn.
Huế, tháng 5 năm 2015
Sinh viên thực hiện
Nguyễn Thị Khánh Linh

i


DANH MỤC CÁC CHỮ CÁI VÀ KÍ HIỆU VIẾT TẮT

: Ngân hàng thương mại cổ phần Á Châu Việt Nam

uế

ACB

Eximbank : Ngân hàng thương mại cổ phần Xuất Nhập khẩu Việt Nam
: Giá thực hiện

KDNT

: Kinh doanh ngoại tệ

NHNN

: Ngân hàng nhà nước

NHTM

: Ngân hàng thương mại

NXB

: Nhà xuất bản

QCB

: Quyền chọn bán

QCM

: Quyền chọn mua

QTRR

: Quản trị rủi ro

RRTG

: Rủi ro tỷ giá

họ

cK

in

h

tế
H

GTH

Đ
ại

Sacombank : Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gịn Thương tín Việt Nam
: Tổ chức tín dụng

TSSL

: Tỷ suất sinh lợi

ng

TCTD

: Value at risk

VCB

: Ngân hàng thương mại cổ phần ngoại thương Việt Nam

ườ

VaR

Tr

Vietinbank : Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam
VIB

: Ngân hàng thương mại cổ phần Quốc tế Việt Nam

ii


MỤC LỤC
Trang
TÓM TẮT NGHIÊN CỨU ................................................................................... viii
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ ............................................................................................ 1

uế

1. Tính cấp thiết của đề tài ....................................................................................1
2. Mục tiêu nghiên cứu .......................................................................................... 3

tế
H

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ....................................................................3
4. Phương pháp nghiên cứu ..................................................................................4

5. Kết cấu của nghiên cứu .....................................................................................4
PHẦN II: NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU .........................................5

h

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ....................5

in

1.1. Rủi ro tỷ giá và tính tất yếu của rủi ro tỷ giá ...............................................5

cK

1.2. Tổng quan về quản trị rủi ro tỷ giá ............................................................... 6
1.2.1. Khái niệm ...................................................................................................6
1.2.2. Sự cần thiết của quản trị rủi ro tỷ giá ......................................................... 6

họ

1.3. Value at Risk và cơ sở khoa học để đo lường rủi ro tỷ giá ......................... 7
1.3.1. Khái quát về sự phát triển của các phương pháp phân tích và QTRR .......7

Đ
ại

1.3.2. Lý luận chung về VaR và sự phát triển thực nghiệm của VaR ..................9
1.3.3. Các phương pháp tính VaR ......................................................................10
1.3.3.1. Phương pháp mơ phỏng lịch sử (Historical Method) ........................ 10

ng

1.3.3.2. Phương pháp phương sai-hiệp phương sai (Variance-Covariance
Method) ...........................................................................................................11

ườ

1.3.3.3. Phương pháp mô phỏng Monte-Carlo (Monte-Carlo Simulation) ....13

1.3.4. Các thông số ảnh hưởng đến VaR của danh mục.....................................14

Tr

1.3.4.1. Độ tin cậy ........................................................................................... 14
1.3.4.2. Khoảng thời gian đo lường VaR ........................................................ 14
1.3.4.3. Lựa chọn phương pháp tính VaR ....................................................... 15

1.3.5. Các hạn chế của phương pháp tính VaR ..................................................15
1.3.6. Giới thiệu Back-test ..................................................................................16

iii


1.3.7. Giới thiệu Stress-test và E-VaR ............................................................... 17
1.4. Tóm tắt các nghiên cứu trước......................................................................18
1.4.1. Các nghiên cứu trong nước ......................................................................18
1.4.2. Các nghiên cứu ngoài nước ......................................................................19

uế

Kết luận chương 1 ................................................................................................ 21

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG KDNT CỦA CÁC NHTM

tế
H

VIỆT NAM GIAI ĐOẠN 2012-2014. ỨNG DỤNG CÁC PHƯƠNG PHÁP

TÍNH VaR TRONG VIỆC ĐO LƯỜNG RỦI RO TỶ GIÁ TẠI CÁC NHTM
............................................................................................................................... 22
2.1. Thực trạng kinh doanh ngoại tệ tại các NHTM VN giai đoạn 2012-2014

h

............................................................................................................................... 22

in

2.1.1. Khung pháp lý trong hoạt động kinh doanh ngoại tệ tại Việt Nam .........22

cK

2.1.2. Các giao dịch ngoại tệ đang được triển khai ở các NHTM Việt Nam .....23
2.1.2.1. Giao dịch ngoại tệ giao ngay (Spot operation) ..................................24
2.1.2.2. Giao dịch ngoại tệ kỳ hạn (Forward operation) .................................25

họ

2.1.2.3. Giao dịch ngoại tệ hoán đổi (Swap Operation)..................................26
2.1.2.4. Giao dịch ngoại tệ quyền chọn (Option Operation) ........................... 27

Đ
ại

2.1.3. Thực trạng hoạt động kinh doanh ngoại tệ tại các NHTM Việt Nam ......28
2.1.3.1. Tình hình biến động tỷ giá USD/VND giai đoạn 2012-2014 ............28
2.1.3.2. Kết quả hoạt động kinh doanh ngoại tệ tại các NHTM giai đoạn
2012-2014 .......................................................................................................29

ng

2.2. Vận dụng các phương pháp tính VaR trong việc đo lường rủi ro tỷ giá
tại các NHTM Việt Nam...................................................................................... 31

ườ

2.2.1. Tình huống nghiên cứu.............................................................................31

Tr

2.2.2. Cơ sở dữ liệu ............................................................................................ 32
2.2.3. Sơ lược về chuỗi biến động tỷ giá ............................................................ 33
2.2.4. Ứng dụng mơ hình VaR để đo lường rủi ro tỷ giá ...................................35
2.2.4.1. Phương pháp mô phỏng lịch sử (Historical Method) ........................ 35
2.2.4.2. Phương pháp phương sai-hiệp phương sai (Variance-Covariance
Method) ...........................................................................................................36

iv