Nghiên cứu một số vấn đề về thị trường điện và ứng dụng tính toán giá truyền tải cho hệ thống truyền tải điện của EVN

-1-

-2Cơng trình đư c hồn thành t i

B

Đ I H C ĐÀ N NG

GIÁO D C VÀ ĐÀO T O
Đ I H C ĐÀ N NG

Ngư i hư ng d n khoa h c: P G S . T S. ĐINH THÀNH VI T
TR N ĐÌNH PHÚC
Ph n bi n 1: PGS.TS. Nguy n Hoàng Vi t.

Ph n bi n 2: TS. Tr n Vinh T nh.
NGHIÊN C U M T S
VÀ

V N Đ V TH TRƯ NG ĐI N

NG D NG TÍNH TỐN GIÁ TRUY N T I

CHO H TH NG TRUY N T I ĐI N C A EVN

Lu n văn s ñư c b o v t i H i ñ ng ch m Lu n văn t t
nghi p th c sĩ k

Chuyên ngành: M ng và H th ng ñi n

t h u t h p t i Đ i h c Đà N ng tháng 6

năm 2011.

Mã s : 60.52.50

TÓM T T LU N VĂN TH C SĨ K THU T
Có th tìm hi u lu n văn t i:
Đà N ng – Năm 2011

- Trung tâm Thông tin -H c li u, Đ i h c Đà N ng
- Trung tâm H c li u, Đ i h c Đà N ng


-3M

Đ U

-43. M C ĐÍCH NGHIÊN C U:
Đ xu t mơ hình th trư ng, cơ s h t ng, phương pháp tính

1. LÝ DO L A CH N Đ TÀI:
Th trư ng ñi n hi n là v n ñ h t s c th i s , ñã và ñang nh n
ñư c s quan tâm c a nhi u nư c trên th gi i. Tuy nhiên ñây l i là
lĩnh v c khá m i m ñ i v i Vi t Nam, hi n nay ngành Đi n cũng đã
và đang tích c c chu n b xây d ng khung pháp lý, mơ hình th
trư ng ñi n, cơ s h t ng k thu t, phương pháp tính các chi phí

tốn giá truy n t i cho th trư ng ñi n Vi t Nam.
4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U:
Phương pháp nghiên c u: S d ng phương pháp t ng h p,

phân tích, th ng kê, k t h p v i kh o sát th c t .
Ph n m m s d ng: Tính tốn giá truy n t i b ng EXCEL.
5. Ý NGHĨA KHOA H C VÀ TH C TI N C A Đ TÀI:

d ch v ,…ñ chu n b cho vi c hình thành th trư ng đi n. Trong đó

Đ tài có th đư c xem xét, ng d ng cho th trư ng ñi n Vi t

vi c xác ñ nh rõ ràng, c th các chi phí c a q trình s n xu t,

Nam, trư c m t là cho th trư ng phát ñi n c nh tranh d ki n ñưa

truy n t i và phân ph i là r t quan tr ng, ñ c bi t giá truy n t i, m t

vào v n hành th nghi m trong năm 2011.

thành ph n cơ b n trong giá thành ñi n ñã và ñang dành ñư c nhi u

6. C U TRÚC C A LU N VĂN:

s quan tâm, chú ý, tuy nhiên vi c xác ñ nh giá truy n t i là m t v n
ñ ph c t p, ph thu c vào nhi u y u t b t ñ nh và hi n cịn r t

Ngồi ph n m đ u, k t lu n và ki n ngh , danh m c các tài
li u tham kh o, b c c lu n văn ñư c chia thành 4 chương.

nhi u tranh cãi. V n ñ này hi n nay l i tr nên b c thi t khi ngành

Chương 1: T ng quan v th trư ng ñi n.

ñi n d ki n ñưa vào v n hành th nghi m th trư ng phát ñi n c nh

Chương 2: Các phương pháp tính tốn giá truy n t i.

tranh trong năm 2011. Do v y ñ tài “Nghiên c u m t s v n ñ v

Chương 3: Cơ s h t ng cho th trư ng ñi n.

th trư ng đi n và ng d ng tính tốn giá truy n t i cho h th ng

Chương 4:

truy n t i ñi n c a EVN” là ñ tài có ý nghĩa th c ti n cao đ i v i

truy n t i ñi n c a EVN.

ngành Đi n hi n nay.
2. Đ I TƯ NG VÀ PH M VI NGHIÊN C U:
Đ i tư ng nghiên c u c a ñ tài: Th trư ng ñi n.
Ph m vi nghiên c u c a ñ tài: Nghiên c u m t s v n ñ v
th trư ng đi n (mơ hình th trư ng, cơ s h t ng, giá truy n t i và
ng d ng tính giá truy n t i cho h th ng truy n t i ñi n c a EVN).

ng d ng tính tốn giá truy n t i cho h th ng


-5-

-6-

CHƯƠNG 1

Mơ hình hi n nay c a EVN v n là mơ hình tích h p theo

T NG QUAN V TH TRƯ NG ĐI N

ngành d c, qu n lý v n hành toàn b c 3 khâu: s n xu t, truy n t i,
phân ph i và bán l ñi n năng.

1.1. S c n thi t ph i c i t ngành ñi n, t ng bư c hình thành th

1.3.1.2. Quan h gi a EVN và các ñơn v :

trư ng ñi n c nh tranh:

Đ i v i các đơn v h ch tốn ph thu c: Quan h c p trên, c p

Do nh ng h n ch c a mơ hình “th trư ng ñi n l c ñ c
quy n” v tính năng đ ng, hi u qu trong ho t ñ ng ñ u tư và s n

dư i; ñ i v i các đơn v h ch tốn đ c l p và các đơn v ngồi: Quan
h b ng h p ñ ng.

xu t kinh doanh, v n ñ v giá ñi n, ch t lư ng d ch v cung c p

1.3.1.3. Dòng ti n gi a EVN và các ñơn v :

ñi n, huy ñ ng v n đ đ u tư cơng trình đi n ph c v cho nhu c u

Dòng ti n luân chuy n gi a EVN và các ñơn v như hình 1.5

đi n năng c a tồn xã h i so v i “th trư ng ñi n l c có c nh tranh”.
1.2. M t s mơ hình th trư ng đi n c nh tranh:

NLDC

EVN

PC

Khách hàng

Khơng có m t mơ hình th trư ng đi n chu n nào áp d ng phù
EPTC

h p cho t t c các nư c, vì m i nư c có đ c ñi m khác nhau. Tuy

NMĐ ph thu c

nhiên tuỳ theo ph m vi, tính ch t c nh tranh mà t n t i 3 lo i mơ hình
th trư ng ñi n: Phát ñi n c nh tranh, bán buôn c nh tranh và bán l
c nh tranh. M i lo i mơ hình có nh ng ưu như c đi m khác nhau và

NPT

NMĐ

NMĐ ngồi EVN

đư c s d ng cho t ng giai ño n khác nhau c a th trư ng đi n.

Hình 1.5: Dịng ti n luân chuy n gi a EVN và các ñơn v

1.3. T ng quan v ngành Đi n Vi t Nam và th trư ng ñi n Vi t

Các PC thu ti n ñi n t khách hàng, ti n này đư c chuy n v
EVN. Sau đó EVN s c p kinh phí đ đ m b o s t n t i và ho t

Nam:
1.3.1. Ngành ñi n Vi t Nam:

đ ng cho các đơn.

1.3.1.1. Mơ hình qu n lý và kinh doanh hi n nay c a EVN:

1.3.2 Th trư ng đi n Vi t Nam:

Mơ hình qu n lý hi n nay c a EVN như hình 1.4

1.3.2.1 L trình hình thành và phát tri n th trư ng đi n Vi t

NMĐ ngồi
EVN

EVN

Nam:
Th trư ng đi n hình thành và phát tri n qua 3 c p ñ :
- C p ñ 1 (2005 - 2014): th trư ng phát ñi n c nh tranh.

NLDC

EPTC

NPT

NMĐ

PC

- C p ñ 2 (2015 - 2022): th trư ng bán bn đi n c nh tranh.
- C p ñ 3 (t sau 2022): th trư ng bán l đi n c nh tranh.

Hình 1.4 : Mơ hình qu n lý và kinh doanh hi n nay c a EVN

M i c p đ có hai bư c: thí ñi m và hoàn ch nh.


-7-

-8-

1.3.2.2. Các mơ hình th trư ng đi n Vi t Nam:

c a các nhà máy ñư c bán cho ñơn v mua duy nh t, vào trư c ngày

Trên cơ s các mơ hình th trư ng đi n trên th gi i, mơ hình

giao d ch, các nhà máy s n p b n chào cho NLDC, NLDC s s p

qu n lý và kinh doanh hi n t i c a EVN và l trình hình thành, phát

x p l ch huy ñ ng d ki n cho ngày t i c a các nhà máy theo giá

tri n c a th trư ng ñi n Vi t Nam, tác gi đ xu t 3 mơ hình th

chào t th p ñ n cao, nhà máy nào có giá th p nh t s đư c ưu tiên

trư ng cho th trư ng ñi n Vi t Nam (th trư ng phát ñi n c nh tranh

huy ñ ng trư c, cao hơn s huy ñ ng sau. Trong năm ñ u, t tr ng

m t ñơn v mua duy nh t, th trư ng bán buôn c nh tranh và th

ñi n bán qua h p ñ ng

trư ng bán l c nh tranh) ñ s d ng cho 3 c p ñ c a th trư ng.

ñư c bán qua th trư ng giao ngay. T tr ng ñi n bán qua h p ñ ng

1.3.2.3. Các thành viên chính và ho t đ ng c a th trư ng phát
ñi n c nh tranh:
Các thành viên chính c a th trư ng:
Các NMĐ có cơng su t l p đ t t 30MW tr lên và n i lên
lư i ñi n Qu c gia (tr các nhà máy đi n gió và đi n đ a nhi t).
Cơng ty mua bán đi n (EPTC), là ñơn v mua ñi n duy nh t
trong th trư ng phát ñi n c nh tranh.

m c 90–95% t ng đi n phát, ph n cịn l i

s gi m d n trong các năm ti p theo nhưng không nh hơn 60%.
1.4 K t lu n:
Xu hư ng chuy n d ch t h th ng ñi n ñ c quy n, cơ c u theo
chi u d c (giá ñi n ch u s ñi u ti t c a Nhà nư c) sang th trư ng
ñi n c nh tranh (giá ñi n do th trư ng quy t ñ nh b i quy lu t cung c u) là nhu c u c n thi t.
Khơng có m t mơ hình th trư ng chu n ñ áp d ng phù h p

Đơn v v n hành h th ng ñi n và th trư ng ñi n (SMO) là

cho t t c các qu c gia. Nhìn t góc đ c nh tranh, tùy thu c vào

Trung tâm Đi u ñ H th ng ñi n Qu c gia (NLDC) và các Trung

ph m vi và tính ch t c nh tranh mà có 3 mơ hình cơ b n: Mơ hình

tâm Đi u ñ H th ng ñi n mi n (RLDC).

phát ñi n c nh tranh v i m t đơn v mua duy nh t, mơ hình th

Cơng ty phân ph i là các T ng Công ty Đi n l c (PC).

trư ng bán buôn c nh tranh và mơ hình th trư ng bán l c nh tranh,

Cơ quan ñi u ti t là C c Đi u ti t Đi n l c (ERAV).

m i lo i mơ hình thích ng cho m i giai đo n nh t ñ nh.

Các ñơn v cung c p d ch v bao g m:

S hình thành và phát tri n th trư ng ñi n ph i phù h p v i

Đơn v cung c p d ch v thu th p và qu n lý s li u ño ñ m

ñ c ñi m H th ng ñi n, th ch chính tr xã h i…c a qu c gia đó.

đi n năng là Trung tâm Cơng ngh Thông tin (EVN-IT) thu c Công

Do v y, vi c xây d ng và hình thành th trư ng ñi n là m t vi c làm

ty vi n thông Đi n l c.

lâu dài, c n ph i h t s c c n tr ng, có l trình rõ ràng và bư c đi

Đơn v cung c p d ch v truy n t i là T ng Cơng ty Truy n t i
đi n Qu c gia (NPT).
Ho t ñ ng c a th trư ng:
Th trư ng phát ñi n c nh tranh t i Vi t Nam là th trư ng ñi u
ñ t p trung chào giá ngày t i theo chi phí, tồn b đi n năng phát

thích h p.
Trên cơ s phân tích các mơ hình th trư ng đi n trên th gi i,
xem xét v i ñi u ki n c th

Vi t Nam k t h p v i l trình hình

thành, phát tri n c a th trư ng ñi n Vi t Nam, tác gi ñã đ xu t mơ
hình th trư ng đi n đ áp d ng cho Vi t Nam.


-9CHƯƠNG 2

- 10 2.3. Phương pháp tính tốn:
2.3.1 Phương pháp ñ nh giá truy n t i theo th c t :

CÁC PHƯƠNG PHÁP TÍNH TỐN GIÁ TRUY N T I

Đây là phương pháp xác ñ nh giá truy n t i theo các chi phí
2.1. Ý nghĩa, vai trị và m c tiêu c a giá truy n t i trong th

th c t c u thành giá truy n t i như chi phí v n (bao g m chi phí

trư ng đi n:

kh u hao, tr lãi vay, l i nhu n), chi phí v n hành b o dư ng (bao

2.1.1. Ý nghĩa, vai trò c a giá truy n t i:

g m chi phí v t li u, ti n lương, s a ch a l n,…).

Trong th trư ng ñi n, ñơn v cung c p d ch v truy n t i có

Trong th trư ng ñi n Vi t Nam, NPT là ñơn v cung c p d ch

nhi m v truy n t i năng t v trí đ u n i nhà máy đi n đ n v trí

v truy n t i. Giá truy n t i ñi n bình qn năm th N c a NPT đư c

nh n đi n c a các Cơng ty phân ph i, do v y ñơn v này ñư c hư ng

tính theo cơng th c:

m t kho n ti n ñ ph c v cho vi c cung c p d ch v truy n t i ñư c

gTTN =

g i là giá truy n t i.
Giá truy n t i c n t o ñi u ki n cho vi c ñưa ra quy t ñ nh

trư ng.

(2.1)

∑A

DB
GNi ,N

Trong ñó:

GTTN

T ng doanh thu truy n t i ñi n cho phép năm th

:

N c a NPT (ñ ng).

2.1.2. M c tiêu c a quá trình thi t l p cơ ch giá truy n t i:
Có nhi u cách ti p c n giá truy n t i, m i cách ñ u nh m ñ t

n
i =1

ñúng v v trí xây d ng nhà máy và ph t i.
Giá truy n t i quan tr ng d n theo m c ñ c nh tranh c a th

GTTN

DB
GN i , N

A

T ng ñi n năng giao nh n d báo c a ñơn v i t i

:

t t c các ñi m giao nh n trong năm th N (kWh).

ñư c m t s m c tiêu nh t ñ nh, tùy theo vi c xem xét m c tiêu nào
là quan tr ng nh t mà ñưa ra s l a ch n cách ti p c n phù h p. Có 3

n

:

S các đơn v ph i tr chi phí truy n t i đi n.

m c tiêu chính khi thi t l p cơ ch giá truy n t i: hi u qu kinh t ,

g TTN

:

Giá truy n t i đi n bình qn năm th N c a NPT

doanh thu ñ l n, ñi u ti t có hi u qu .

G TTN

2.2. Ngun t c tính tốn và các thành ph n cơ b n c a giá
truy n t i:
2.2.1 Nguyên t c tính tốn giá truy n t i:

CCAPTTN

2.2.2 Các thành ph n cơ b n c a giá truy n t i:
G m 2 thành ph n: chi phí s d ng lư i và chi phí đ u n i.

N

(2.2)

N

: T ng chi phí v n truy n t i cho phép năm th N
c a NPT (ñ ng).

Đơn gi n, rõ ràng minh b ch; thu h i đư c v n và có l i
nhu n; ñưa ra tín hi u ñúng ñ ng v trí xây d ng ngu n và ph t i,…

(ñ ng/kWh).
= CCAPTT + COMTT + CLTT( N−2)

COM TTN

: T ng chi phí v n hành và b o dư ng truy n t i cho
phép năm th N c a NPT (ñ ng).


- 11 -

CL TT( N−2)

- 12 -

: Chênh l ch chi phí và doanh thu c a năm th N-2

Phân b chi phí cho các đơn v s d ng d ch v truy n t i theo

ñư c ñi u ch nh vào t ng doanh thu truy n t i ñi n

phương pháp t l d a trên cơng su t c c đ i và đi n năng s d ng

cho phép năm th N (ñ ng).

c a đơn v đó.

CCAP TTN = C KH N + C LVDH N + LN N

Phương pháp này tính tốn ñơn gi n, ph n nh ñư c các thành
ph n chi phí trong giá truy n t i, phù h p v i ñ c thù c a Vi t Nam.

(2.3)

2.3.2. Phương pháp tem thư (Postage stamp rates Method ):

Trong đó:

C KH N

:

T ng chi phí kh u hao tài s n c ñ nh năm th N

v truy n t i theo qui t c t l (thư ng phân b theo cơng su t c c

(đ ng).

CLVDHN

:

đ i và ñi n năng s d ng).

T ng chi phí lãi vay dài h n và các kho n phí đ
vay v n, ph i tr trong năm th

Ưu đi m c a phương pháp này là tính tốn ñơn gi n, d áp

N cho tài s n

truy n t i ñi n (ñ ng).
LNN

:

d ng. Như c ñi m c a phương pháp là không ph n ánh ñư c trào lưu
công su t th c t qua các m ng truy n d n.

L i nhu n truy n t i ñi n cho phép năm th

N

(ñ ng).

COM TT = CVLN + CTLN + C SCLN + CMN N + C K N

Các thành ph n chi phí đư c phân b cho đơn v s d ng d ch

2.3.3. Phương pháp MW- mile (MW-Mile Method):
Các thành ph n chi phí phân b cho các đơn v theo trào lưu
cơng su t.

(2.5)

Như c đi m l n c a phương pháp là tính tốn khá ph c t p,

N

Trong đó:

khơng ph n nh đư c các thành ph n chi phí trong giá truy n t i.
2.4. K t lu n:

CVLN

: T ng chi phí v t li u năm th N (ñ ng).

CTLN

: T ng chi phí ti n lương năm th N (đ ng).

C SCLN

: T ng chi phí s a ch a l n năm th N (ñ ng).

C MN N

: T ng chi phí d ch v mua ngồi năm th N (đ ng).

CKN

: T ng chi phí b ng ti n khác trong năm th

Có nhi u phương pháp tính giá truy n t i, m i phương pháp có
đ u có nh ng ưu ñi m, như c ñi m riêng, tùy theo ñ c thù c a h
th ng ñi n, th ch chính tr m i qu c gia cũng như m c tiêu khi xây
d ng mà ch n phương pháp tính tốn phù h p. Trong 3 phương pháp
tính tốn giá truy n t i mà tác gi đã nghiên c u, thì phương pháp

(đ ng).

đ nh giá truy n t i theo th c có ưu đi m r t l n là tính tốn đơn gi n,
N

d áp d ng, khá phù h p v i ñ c thù c a ngành ñi n Vi t Nam, là
m t gi i pháp thích h p cho h th ng ñi n ñ u tư theo d ng quy
ho ch t p trung, do v y tác gi ñ xu t ch n phương pháp này ñ áp
d ng cho th trư ng ñi n Vi t Nam.


- 13 CHƯƠNG 3
CƠ S

- 14 3.4. Đ xu t, ki n ngh xây cơ s h t ng cho th trư ng ñi n Vi t

H T NG CHO TH TRƯ NG ĐI N

Nam:
3.4.1. Sơ ñ c u trúc cơ s h t ng công ngh thông tin ph c

3.1. Ý nghĩa, vai trò c a cơ s h t ng cơng ngh thơng tin:
Đây là đi u ki n tiên quy t ñ xây d ng và phát tri n th

v th trư ng phát ñi n c nh tranh Vi t Nam:
T mơ hình th trư ng ñi n, ch c năng nghi m v cũng như

trư ng đi n l c.

nhu c u thơng tin c a các ñơn v tham gia trong th trư ng, có th

3.2. Các u c u đ i v i cơ s h t ng t i các ñơn v chính tham

đưa ra mơ hình c u trúc cơ s h t ng công ngh thông tin ph c v

gia th trư ng ñi n c a Vi t Nam:

th trư ng phát ñi n c nh tranh Vi t Nam.

Đ th c hi n t t ch c năng nhi m v c a mình trong th trư ng
đi n, các đơn v c n có k t n i và trao đ i thơng tin l n nhau ñ ñ m
b o cho s ho t ñ ng c a th trư ng. Tùy theo ch c năng nhi m v
mà m i đơn v có nhu c u trao đ i thơng tin, d li u khác nhau.

3.4.2 Ki n ngh trang b , nâng c p cơ s h t ng t i các ñơn
v ñ ph c v cho th trư ng ñi n:
Xu t phát t tình tr ng th c t và các yêu c u ñ i v i cơ s h
t ng k thu t t i các ñơn v tham gia trong th trư ng ñi n, ñ xây

3.2.1. Yêu c u cơ s h t ng t i NLDC:

d ng và phát tri n th trư ng ñi n l c t i Vi t Nam, địi h i h th ng

3.2.2. Yêu c u cơ s h t ng t i RLDC:

cơng ngh thơng tin các đơn v tham gia th trư ng ph i ñư c trang b

3.2.3. Yêu c u cơ s h t ng t i EPTC:

thêm thì m i có th đáp ng đư c nhu c u. Trên cơ s s li u th c t

3.2.4. Yêu c u cơ s h t ng t i NPT:

ñã thu th p ñư c t các ñơn v , tác gi ñã t ng h p ñư c nhu c u

3.2.5. Yêu c u cơ s h t ng t i các PC:

thi t b c n ñư c trang b thêm t i các ñơn v (NLDC, ERAV, NPT,..)

3.2.6. Yêu c u cơ s h t ng t i ERAV:

ñ ñ m b o cơ s h t ng ph v cho nhu c u c a th trư ng ñi n

3.2.7. Yêu c u cơ s h t ng t i EVN-IT:

Vi t Nam, trư c m t là cho th trư ng phát ñi n c nh tranh.

3.3. Th c tr ng cơ s h t ng t i các ñơn v :
3.3.1. Đơn v v n hành h th ng ñi n và th trư ng ñi n
(SMO):

3.5 K t lu n:
Nhu c u v k t n i, trao ñ i thơng tin, d li u trong ho t đ ng
th trư ng ñi n là r t l n, địi h i cơ s h t ng cơng ngh thông tin

3.3.2. Đơn v qu n lý v n hành lư i ñi n truy n t i (NPT):

ph i ñư c trang b khá ñ ng b , trong khi đó ph n l n cơ s h t ng

3.3.3. Đơn v mua buôn duy nh t (EPTC):

t i các đơn v chính tham gia ho t đ ng trong th trư ng ñi n

3.3.4. Đơn v phân ph i đi n - các T ng Cơng ty Đi n l c:

Nam hi n t i chưa th ñáp ng nhu c u. Do v y c n ph i trang b b

3.3.5. C c Đi u ti t Đi n l c (ERAV):

sung h th ng cơ s h t ng công ngh thông tin t i các ñơn v tham

3.3.6. Trung tâm Công ngh Thông tin (EVN-IT):

gia th trư ng, t o ñi u ki n thu n l i ñ các ñơn v này th c hi n t t
ch c năng, nhi m v c a mình trong th trư ng đi n.

Vi t


- 15 -

- 16 -

CHƯƠNG 4

giá truy n t i c a NPT đã đư c B Cơng Thương phê duy t trong k

NG D NG TÍNH TỐN GIÁ TRUY N T I
CHO H TH NG TRUY N T I ĐI N C A EVN

ho ch năm 2010.
4.2 Thu th p và x lý d li u:
Đ th c hi n tính tốn giá truy n t i cho NPT, tác gi đã ti n

4.1 Cơ sơ phương pháp tính toán:

hành thu th p và x lý s li u t NPT b ng phương pháp ñi u tra

Phương pháp tính giá truy n t i mà tác gi đã ñ xu t áp d ng

th c t , th ng kê, phân tích, t ng h p. Đơn giá v t li u dùng đ tính

cho th trư ng ñi n Vi t Nam ñư c xây d ng khá chi ti t, khơng ch

tốn, t m th i tác gi l y theo Quy ch khốn chi phí truy n t i ñi n,

ñư c dùng ñ xác ñ nh giá truy n t i ñi n hàng năm cho NPT mà cịn

có đi u ch nh theo ch s CPI v năm 2010.

dùng ñ xác ñ nh chi phí truy n t i mà các T ng Công ty Đi n l c

Đơn giá s a ch a l n hi n nay chưa ñư c NPT l p đ trình phê

ph i tr cho NPT. Tuy nhiên, do ñ c thù c a Vi t Nam hi n nay, vi c

duy t ban hành, t m th i tác gi d a vào t ng chi phí và kh i lư ng

tính phí truy n t i cho các T ng Công ty Đi n l c là chưa th c s c n

s a ch a l n năm 2010 c a t ng lo i ñư ng dây, t ng lo i máy bi n

thi t, do v y tác gi ch

ng d ng phương pháp đ tính tốn giá

truy n t i cho NPT.
Theo cách tính c a phương pháp, t i th i đi m hi n nay s
tính tốn giá truy n t i cho năm N (t c năm 2012) trên s li u c a

áp và t ng lo i tr m bi n áp 110kV, 220kV và 500kV cùng v i gi
thuy t r ng ñơn giá khu v c đ ng b ng tính v i h s là 1, vùng
trung du h s 1,1 vùng núi cao h s là 1,2; m ch ñơn h s 1, m ch
kép h s 1,1 ñ xây d ng các đơn giá tính tốn.

năm N đư c d báo d a trên s li u hi n có c a năm th N-2 (t c

T ng chi phí d ch v mua ngồi, t ng chi phí b ng ti n khác

năm 2010) và s li u d ki n c a năm th N-1. Nhưng trên th c t ,

ñư c xác ñ nh theo hai phương án, ta g i phương án 1 là phương án

do ñi u ki n c th c a Vi t Nam hi n nay, tác gi ñã làm vi c v i

ng v i trư ng h p t ng chi phí d ch v mua ngồi và t ng chi phí

các đơn v liên quan c a ngành đi n như EVN, NPT, các Công ty

b ng ti n khác ñư c xác ñ nh trên cơ s kh i lư ng ñư ng dây, máy

Truy n t i Đi n,… ñ thu th p s li u làm cơ s tính tốn giá truy n

bi n áp, tr m bi n áp trong năm 2010 thu c s h u c a NPT và ñơn

t i cho năm 2012 nhưng khơng thu th p đư c vì hi n nay chưa có s

giá theo quy đ nh t i Quy ch khốn chi phí truy n t i đi n, có đi u

li u này.

ch nh ch s CPI v năm 2010; phương án 2 là phương án ng v i

Vì nh ng lý do nêu trên, tác gi đã ch n cách tính tốn là s

trư ng h p t ng chi phí d ch v mua ngồi và t ng chi phí b ng ti n

d ng s li u ñã thu th p ñư c t NPT trong năm 2010 như là năm th

khác ñư c xác đ nh theo chi phí th c t mà tác gi đã thu th p đư c

N đ tính toán th nghi m giá truy n t i. K t qu tính tốn s là cơ s

t NPT.

đ ki m nghi m tính kh thi và chính xác c a phương pháp tính tốn

T l đ nh m c chi phí s a ch a l n cơng trình ph tr và ph c

giá truy n t i mà tác gi ñã ñ xu t, trên cơ s ñ i chi u, so sánh v i

v so v i t ng chi phí s a ch a l n ñư ng dây, máy bi n áp và tr m
bi n áp l y b ng 12,64% (l y theo t l th c hi n năm 2010).


- 17 Chi phí kh u hao đư c tính theo Thơng tư s 203/2009/TT-

- 18 (đi n, nư c,…), ñi u ki n k thu t, trình ñ qu n lý, s bi n ñ ng giá

BTC ngày 20/10/2009. Chi phí lãi vay ph i tr đư c xác ñ nh theo

c , th i ti t,…

các h p đ ng tín d ng, trong đó lãi xây d ng cơ b n (lãi trong giai

4.4. K t lu n:

đo n đ u tư xây d ng) s tính vào nguyên giá c a tài s n, lãi s n xu t

Vi c tính tốn m t cách chính xác giá truy n t i là r t ph c

kinh doanh (lãi khi tài s n ñã ñư c ñưa vào s d ng) s ñư c tính vào

t p, ñ c bi t ñ i v i các nư c như Vi t Nam hi n nay m i b t ñ u

giá thành tuy n t i. Các chi phí kh u hao, lãi vay, chi phí lương l y

hình thành th trư ng đi n thì v n đ này l i càng khó khăn. Tác gi

theo s li u thu th p ñư c t NPT.

đã trình bày và v n d ng phương pháp tính tốn giá truy n t i khá

4.3 K t qu tính tốn:

đơn gi n cho h th ng truy n t i ñi n c a NPT, k t qu tính tốn cho

Trên cơ s phương pháp tính tốn như m c 4.1, thu th p và x

th y phương pháp này khá phù h p v i ñi u ki n th c t c a Vi t
ng d ng đ tính tốn giá truy n t i cho

lý d li u như m c 4.2, b ng cách s d ng ph n m m EXCEL, tính

Nam hi n nay, do v y có th

đư c giá truy n t i năm 2010 cho H th ng truy n t i ñi n c a NPT

h th ng truy n t i ñi n c a EVN trong cơ ch th trư ng phát ñi n

v i k t qu theo phương án 1 là 76,32 ñ ng/kWh, phương án 2 là

c nh tranh. K t qu tính tốn là cơ s đ minh ch ng cho tính th c

78,02đ ng/kWh. Sai s gi a 2 phương án là 1,7 ñ ng/kWh (tương

ti n, kh thi c a phương pháp trong cơ ch th trư ng ñi n t i Vi t

ng 2%), sai s này nh và có th ch p nh n đư c. M c khác k t qu

Nam, trư c m t ñ ph c v cho th trư ng phát ñi n c nh tranh d

tính tốn c a c 2 phương án là khá phù h p v i giá truy n t i ñi n
theo k ho ch năm 2010 ñã ñư c B Công Thương phê duy t là
80,4ñ ng/kWh.
Như v y, c 2 phương án đ u có th ch p nh n ñư c. Tuy
nhiên ñ ng trên quan đi m kinh doanh, thì phương án 1 có ý nghĩa
tích c c hơn, b t bu c NPT s ph i ti t ki m chi phí ñ tăng l i
nhu n, nhưng phương án này l i mang tính ch quan, áp đ t c a đơn
v giao khốn, t

n đ nh chi phí d a theo kinh nghi m th c t , do

v y mà nó ít ch u nh hư ng b i nh ng y u t khách quan, nên ít
bi n đ ng. Trong khi phương án 2 thì hồn tồn ngư c l i, khơng
khuy n khích ti t ki m chi tiêu, m t khác khi tính theo chi phí th c t
thì r t d b bi n ñ ng và nh hư ng b i nh ng y u t khách quan
như: ph thu c nhi u vào các cơ quan ñơn v cung c p d ch v ngồi

ki n đưa vào v n hành trong năm 2011.


- 19 K T LU N VÀ KI N NGH
1. K t lu n:

- 20 - T p trung nghiên c u, trình bày m t s phương pháp tính
tốn giá truy n t i ñư c s d ng ph bi n hi n nay, qua đó phân tích,

Th trư ng ñi n hi n là v n ñ h t s c th i s , ñã và ñang nh n

bình lu n ñ ch n phương pháp tính tốn phù h p cho th trư ng đi n

ñư c s quan tâm c a nhi u nư c trên th gi i. Vi t Nam ñang trong

Vi t Nam. Tác gi cũng ñã ng d ng phương pháp này đ tính tốn

giai đo n tích c c chu n b cho q trình đưa vào v n hành th

th nghi m giá truy n t i ñi n cho h th ng truy n t i ñi n c a NPT,

nghi m th trư ng phát ñi n c nh tranh d ki n di n ra vào tháng

bình lu n k t qu tính tốn, đánh giá tính kh thi c a phương pháp có

7/2011, trong ñó có vi c nghiên c u chu n b các khung pháp lý, mô

th áp d ng cho th trư ng đi n Vi t Nam trong tương lai.

hình th trư ng, cơ s h t ng công ngh thơng tin, phương pháp tính

2. Ki n ngh :

tốn giá truy n t i là nhi m v quan tr ng và ph c t p. Tác gi ñã t p
trung nghiên c u và gi i quy t m t s v n ñ sau ñây:
- Nghiên c u m t s mơ hình th trư ng đi n ph bi n trên th
gi i hi n nay, xem xét, đánh giá mơ hình qu n lý và kinh doanh hi n

- C n c i t , cơ c u l i b máy t ch c c a EVN, xây d ng cơ
ch rõ ràng h p lý ñ ñ m b o cho th trư ng ñi n ho t ñ ng th c s

hi u qu và minh b ch.
- C n ph i quan tâm, đ y m nh hơn n a cơng tác quy ho ch h

t i c a EVN. Căn c trên cơ s đó cùng v i l trình hình thành và

th ng đi n có chi n lư c, b n v ng, lâu dài và rõ ràng v i m c đích

phát tri n c a th trư ng ñi n Vi t Nam ñã ñư c phê duy t, tác gi ñã

là ñ các nhà ñ u tư có cơ s tham gia đ u tư xây d ng các cơng trình

đ xu t mơ hình th trư ng ñ áp d ng cho th trư ng ñi n Vi t Nam,

ñi n, m t khác ñ các đơn v tham gia th trư ng có cơ s th c hi n

trư c m t là cho giai ño n th trư ng phát ñi n c nh tranh d ki n

t t ch c năng nghi m v c a mình, vì theo cơ ch th trư ng, m t s

ñưa vào v n hành trong năm 2011.

ñơn v c a ngành ñi n d n d n s ñư c tách ra kh i EVN, tr thành

- Phân tích đánh giá nhu c u trao ñ i thông tin, d li u trong
cơ ch th trư ng ñi n, ñ i chi u k t qu kh o sát, ñánh giá th c
tr ng v cơ s h t ng công ngh thông tin t i các ñơn v tham gia

các ñơn v ñ c l p c nh tranh trên th trư ng, nên s rõ ràng trong
quy ho ch là th c s c n thi t.
- Đ y m nh công tác ñ u tư, t ng bư c chu n hóa và hồn

trong th trư ng đi n. Trên cơ s đó, k t h p v i mơ hình th trư ng

thi n h th ng ñi n Vi t Nam nói chung và cơ s h t ng cơng ngh

ñi n Vi t Nam, ch c năng nhi m v c a các đơn v tham gia th

thơng tin nói riêng phù h p v i mơ hình th trư ng và l trình hình

trư ng và trên cơ s s li u th c t ñã thu th p ñư c t các ñơn v ,

thành và phát tri n th trư ng ñi n l c Vi t Nam, nh m ñ m b o cho

các tài li u tham kh o, tác gi ñã ñ xu t mơ hình c u trúc h t ng

th trư ng ñi n ho t ñ ng th c s hi u qu , trư c m t là cho th

công ngh thông tin ph c v th trư ng phát ñi n c nh tranh, ñ ng

trư ng phát ñi n c nh tranh và sau ñó là cho các giai ño n phát tri n

th i cũng ñã t ng h p ñư c nhu c u thi t b công ngh thông tin c n

ti p theo c a th trư ng ñi n. Trư c m t, c n ñ y nhanh ti n ñ tri n

ph i l p ñ t thêm t i các ñơn v ñ ñ m b o ph c v th trư ng ñi n.

khai l p ñ t b sung thi t b h t ng công ngh thông tin ñ ph c v
k p th i cho th trư ng phát ñi n c nh tranh, ưu tiên tri n khai l p ñ t

- 21 t i NLDC, NPT, EPTC và ERAV, t i các PC có th tri n khai l p ñ t
giai ño n sau.
- Qua th c t cho th y, ñ c thù c a các thi t b công ngh
thông tin r t d b l i th i l c h u, vi c nâng c p m r ng ph thu c
r t nhi u vào công ngh c a nhà s n xu t,... . Cho nên c n ph i h t
s c cân nh c, c n tr ng khi trang b m i h th ng cơ s h t ng cơng
ngh thơng tin, vì th trư ng phát đi n đi n c nh tranh hồn ch nh
khơng ph i là m c tiêu cu i cùng c a th trư ng ñi n, do v y thi t b
h t ng thơng tin l p đ t m i khơng nh ng đáp ng nhu trư ng phát
đi n đi n c nh tranh hồn ch nh mà cịn s n sàng cho các giai ño n
ti p theo c a th trư ng đi n. Có nghĩa là thi t b trang b m i ph i
ñáp ng trong th i gian dài h n, khơng có s gi i h n v vịng đ i, có
th nâng c p m r ng khi c n thi t, h th ng ph i ñư c thi t k d a
trên cơ s các tiêu chu n công ngh tiên ti n.
3. Kh năng ng d ng và hư ng m r ng c a ñ tài:
Đ tài ñã t p trung nghiên c u m t s v n ñ cơ b n trong th
trư ng ñi n (mơ hình th trư ng, cơ s h t ng cơng ngh thơng tin,
phương pháp tính giá truy n t i), trong đó phương pháp tính giá
truy n t i có ưu đi m r t l n là tính tốn đơn gi n, d áp d ng và khá
phù h p v i ñ c thù c a ngành đi n Vi t Nam, k t qu tính tốn khá
phù h p v i th c t . Do v y đ tài có th đư c xem xét, ng d ng
cho th trư ng phát ñi n c nh tranh d ki n ñưa vào v n hành th
nghi m trong năm 2011.
Phương pháp tính tốn giá truy n t i này khơng nh ng áp đư c
cho th trư ng phát ñi n c nh tranh mà cịn có th tri n khai áp d ng
cho các giai ño n ti p theo c a th trư ng đi n. Ngồi ra phương
pháp này cịn có th đư c s d ng đ tính tốn chi phí truy n t i cho
các ñơn v s d ng d ch v truy n t i.