ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG ÂM NHẠC THƯỜNG THỨC THCS

Chuyên đề: Ứng dụng công nghệ thông tin trong phân mơn ÂNTT- Năm học: 2019-2020
------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Chun đề:
ỨNG DỤNG CƠNG NGHỆ THƠNG TIN TRONG
PHÂN MÔN ÂM NHẠC THƯỜNG THỨC
I. ĐẶT VẤN ĐỀ:
Để thực hiện tốt cho mục tiêu chung của giáo dục hiện nay là phát huy tối đa
tính tích cực học tập của học sinh trong việc đổi mới phương pháp dạy học nhằm
nâng cao hiệu quả chất lượng về mọi mặt. Đòi hỏi người giáo viên phải biết vận
dụng phối hợp các kĩ năng, phương pháp thủ thuật dạy học sao cho phù hợp với từng
nội dung mục tiêu bài học cụ thể. Đồng thời rèn luyện hình thành cho học sinh
những kỹ năng phương pháp học tập bộ môn một cách khoa học. Biết tự học tự tìm
hiểu, thơng qua gợi ý chi tiết ở tiết học để nắm bắt được kiến thức sau mỗi tiết học
theo mục tiêu yêu cầu chuẩn kiến thức chung của bộ môn.
Bộ môn Am nhạc cũng như các mơn học khác, góp phần rèn luyện kỹ năng
sống và còn cân bằng trạng thái tâm sinh lý, giúp não bộ hưng phấn tiếp tục phát
huy tốt vai trò chủ động học tập của học sinh. Qua âm nhạc bằng những âm thanh,
lời ca, tiếng nhac, trong các tác phẩm âm nhạc hay biễu diễn âm nhạc với nhiều hình
thức, Các em sẽ có cảm nhận tốt hơn về không gian, thời gian, biết cảm nhận cái
hay, cái đẹp trong cái chung của loại hình văn hố nghệ thuật riêng ở bộ mơn. Các
em thêm yêu quí thiên nhiên, đất nước, con người, thêm yêu cuộc sống và biết yêu
quý hơn chính lứa tuổi của các em, lứa tuổi hồn nhiên biết yêu thương và chia sẽ,
giúp đở nhau cùng gắn bó mái trường bên thầy cô, bè bạn cùng rèn luyện và phát
huy học tập tốt ở bộ môn.
Riêng môn âm nhạc thường thức (ANTT) do chưa đồng bộ trong việc cung
cấp trang thiết bị, tư liệu với nội dung chương trình học của học sinh ở SGK. Hầu
hết các tiết ANTT đều chưa có đủ tư liệu hình ảnh, âm thanh. Đặt biệt là các nội
dung được giới thiệu về nhạc cụ (rất cần các tư liệu tranh ảnh - âm thanh - clip video
- biễu diễn đặt trưng của từng nhạc cụ) nên dẫn đến việc chuyển tải nội dung ở một
số tiết học chưa phong phú chưa đạt hiệu quả và tính khoa học cao. Vì thế với sự

phát triển cơng nghệ thơng tin đã góp phần cung cấp một số dữ liệu, thơng tin rất bổ
ích cho mơn học, nên việc ứng dụng công nghệ thông tin vào soạn giảng đầu tư có
thể chuyển tải nội dung kiến thức ở phân môn ANTT một cách trọn vẹn đầy đủ và
khoa học hơn, thơng qua hình ảnh - âm thanh mà ở tiết học bình thường khơng
chuyển tải được.
II. THỰC TRẠNG:
1. Thuận lợi:
1.1. Về BGH- Nhà trường- PGD
- Tạo điều kiện thuận lợi, trang bị ứng dụng phòng máy phục vụ cho việc
giảng dạy điện tử, ứng dụng điện tử.
1


Chuyên đề: Ứng dụng công nghệ thông tin trong phân môn ÂNTT- Năm học: 2019-2020
------------------------------------------------------------------------------------------------------------

- Tổ chức các buổi tập huấn soạn giảng điện tử giúp ứng dụng CNTT trong
giảng dạy, đảm bảo có chất lượng mang tính khoa học đạt hiệu quả cao trong giáo
dục.
- Tổ chức tập huấn các kỹ năng vận dụng phương pháp dạy học đạt hiệu quả.
1.2. Về giáo viên
- Xác định được mục tiêu, chuẩn kiến thức ở từng nội dung bài giảng.
- Nắm vững các bước thực hành soạn giảng đầu tư hoặc ứng dụng điện tử cho
mơn học.
- Có khả năng khai thác, xử lí tình huống sư phạm trong nội dung bài giảng.
1.3. Về học sinh
- Đã được học môn tin học.
- Yêu thích học tập với bài giảng điện tử ở các mơn.
2. Khó khăn:
2.1. Khách quan

- Do phịng học sử dụng tiết dạy ứng dụng CNTT bộ phận máy, loa đã q cũ
nên đơi khi cịn bị trục trặc trong lúc khởi động máy hoặc lúc đang trình chiếu khi
dạy.
2.2. Về giáo viên
- Không khéo léo hay chưa kịp theo tình huống đã soạn giảng từ đó dễ dẫn
đến quá thời lượng 1 tiết học.
- Mất nhiều thời gian tìm kiếm thu thập thơng tin tư liệu, cịn gặp nhiều trở
ngại ở một số trang web không cho truyền tải.
- Khi gặp trường hợp trình chiếu hư hỏng dễ dẫn đến lúng túng, chưa đảm bảo
tính logic khi thực hiện tiếp bài giảng.
2.3. Về học sinh
- Việc vừa tìm hiểu vừa ghi nhận sẽ khó theo kịp bài học nếu học sinh chưa
chuẩn bị bài kỹ ở nhà theo hướng dẫn.
III. TỔ CHỨC TRIỂN KHAI THỰC HIỆN CHUYÊN ĐỀ:
1. Các giải pháp thực hiện
Để phát huy tốt những thuận lợi, đồng thời có thể khắc phục tốt hơn những
mặt hạn chế, góp phần thúc đẩy việc giảng dạy ứng dụng công nghệ thông tin hiệu
quả, giúp cho việc truyền tải nội dung ở một số tiết âm nhạc thường thức được
phong phú đảm bảo tính khoa học, trọn vẹn, giúp học sinh hiểu biết kiến thức sâu
sắc đạt chất lượng hiệu quả giáo dục theo mục tiêu yêu cầu bộ môn. Cần thực hiện
những biện pháp sau:
1.1. Về BGH- PGD
- Tiếp tục quan tâm tạo mọi điều kiện thuận lợi tốt về trang thiết bị máy chiếugiúp giáo viên có thể thực hiện đạt hiệu quả tốt tiết giảng đầu tư theo kế hoạch soạn
giảng.
1.2. Về giáo viên
- Phát huy việc sử dụng, tìm hiểu thu thập các thơng tin, dữ liệu cần thiết cho
nội dung bài giảng ở các trang web giáo dục…
2

Chuyên đề: Ứng dụng công nghệ thông tin trong phân môn ÂNTT- Năm học: 2019-2020
------------------------------------------------------------------------------------------------------------

- Học hỏi và nhờ sự trợ giúp của đồng nghiệp, những người hiểu biết về
CNTT để giúp chuyển tải được các nội dung theo hướng thiết kế bài giảng và điều
chỉnh kiểm soát máy trước khi thực hành tiết dạy.
- Giáo viên phải chuẩn bị cả hai phương án, giáo án điện tử, giáo án word dạy
bình thường đề phịng khi bị cúp điện bất thường để cho tiết dạy đảm bảo tính liên
tục.
- Giáo viên biết xử lí thơng tin đưa bài giảng những hình ảnh tư liệu tiêu biểu
mang tính thiết thực khoa học, thẩm mỹ đảm bảo khai thác, chuyển tải nội dung rõ
ràng theo chuẩn kiến thức chung cho từng nội dung ở bài.
- Chú ý cách tạo các slide có tư liệu chẵ sao cho hợp lí, khoa học, đảm bảo
học sinh quan sát, tìm hiểu, nghe cảm nhận và ghi nhận tốt.
- Vận dụng các phương pháp thủ thuật dạy học phù hợp theo thiết kế bài
giảng, phát huy tích cực chủ động của học sinh, giúp học sinh có thể tiếp thu nhận
biết kiến thức một cách sâu sắc từ trực quan đến tư duy sáng tạo để đảm bảo học
sinh nắm bắt được nội dung kiến thức ở bài đạt hiệu quả chất lượng hoàn chỉnh nhất
sau tiết học.
- Phát huy khả năng khai thác, xử lí tình huống trong mọi hoạt động có tính sư
phạm cao, nhằm hướng các em tìm hiểu bài giảng theo định hướng thiết kế có định
lượng trước được sự dao động trong khoảng thời gian cho phép để đảm bảo tối thiểu
về thời lượng trong một tiết học truyền đạt đầy đủ nội dung có hiệu quả theo mục
tiêu.
- Rèn kĩ năng, phương pháp học tập cho học sinh, giúp học sinh tự tin sáng
tạo khi học hành. Biết vận dụng những hiểu biết, kiến thức đã học có liên quan đến
nội dung bài học mới theo gợi ý hướng dẫn.
- Giúp tiết học nhẹ nhàng, sinh động.
1.3. Về học sinh
- Thường xuyên ôn tập các kiến thức đã học.

- Phát huy tinh thần chủ động, tích cực học tập.
- Biết vận dụng kiến thức đã học vào thực hành và vận dụng vào tìm hiểu kiến
thức mới có liên quan.
- Chuẩn bị tìm hiểu bài theo hướng dẫn, và tư liệu ở SGK cùng các thơng tin
khác (nếu có điều kiện: như thông tin mạng, các thông tin truyền thông cộng đồng,
báo chí, đài phát thanh, các kênh truyền hình… )
- Đảm bảo ghi nhận các thông tin, nội dung bài học chính xác, đầy đủ, rõ ràng
qua các tiến trình bài giảng, tìm hiểu tư liệu và củng cố bài học, đạt hiệu quả giáo
dục đúng theo mục tiêu chuẩn kiến thức.
- Biết trao đổi chia sẻ giúp các bạn cùng tiến bộ trong học tập bộ môn, cùng
phát huy tích cực trao đổi tìm hiểu bài trong tiết học góp phần tạo hiệu quả tiết học
sinh động, hứng thú. Từ đó học sinh u thích bộ mơn, học tập tốt…
Với những biện pháp trên tôi ứng dụng thực hành tiết giảng với bài giảng điện
tử vào tuần 14 lớp 8 với nội dung Âm nhạc thường thức mới trong nội dung tiết học
theo trình tự sau:
3


Chuyên đề: Ứng dụng công nghệ thông tin trong phân mơn ÂNTT- Năm học: 2019-2020
------------------------------------------------------------------------------------------------------------

* Bài 4 tiết 14
- Ơn tập bài hát: Hị ba lí
- Ơn tập Tập đọc nhạc: TĐN Số 4
- Âm nhạc thường thức: Một số nhạc cụ dân tộc
Tóm lại với một số biện pháp trên, thầy và trò đều phải thể hiện tốt trong mỗi
vai trò: Thầy ? chủ đạo học sinh chủ động trong không gian thời gian tiết học nhất
định ? để đảm bảo tính thiết thực nhất trong việc tìm hiểu cung cấp và nắm bắt
thông tin kiến thức một cách chuẩn xác đầy đủ rõ ràng có hệ thống giúp cho chất
lượng bộ mơn mang tính hiệu quả cao đạtn được mục tiêu chuẩn kiến thức trong hệ

thống giáo dục bộ mơn cho học sinh, giúp học sinh hồn thành tốt chương trình giáo
dục trong việc hiểu biết một số kiến thức Âm nhạc phổ thơng cần thiết góp phần cho
việc phát triển nhân cách con người hoàn thiện theo mỗi lứa tuổi mỗi cấp học.
2. Tổ góp ý xây dựng chuyên đề
- Chuyên đề: Ứng dụng công nghệ thông tin trong phân môn ÂNTT
3. Tổ chức triển khai tiết dạy
Với những biện pháp thực hành tiết giảng với bài giảng điện tử vào tuần 15
tiết 14 (vì thiếu 01 tiết trong tuần khai giảng năm học mới) lớp 8a với nội dung
ÂNTT là kiến thức mới trong nội dung tiết học theo trình tự như sau:
- Xác định đúng theo mục tiêu chuẩn kiến thức.
- Giáo viên và học sinh thực hiện tốt bước chuẩn sau.
+ Giáo viên:
* Sưu tầm tư liệu hình ảnh, video clip phù hợp với nội dung thiết kế bài giảng.
* Ứng dụng việc trình chiếu các tư liệu một cách hợp lí và khoa học cho từng nội
dung theo đúng mục tiêu yêu cầu bài học, đảm bảo thơng tin chuẩn xác mang tính
hiệu quả cao trong giáo dục.
* Vận dụng tốt phương pháp động não viết (nhóm 4 học sinh theo bàn học) và kĩ
thuật khám phá mới ở nội dung âm nhạc thường thức.
* Phát huy tính sáng tạo của học sinh ở nội dung ơn tập, trình bày bài, bài hát, bài
Tập đọc nhạc.
* Định hướng tình huống sư phạm hướng học sinh theo thiết kế bài giảng với ứng
dụng thời gian cho mỗi nội dung.
* Thời gian và nội dung ôn tập trong khoảng 22-25 phút.
* Nội dung kiến thức mới và củng cố từ 18- 20 phút.
* Hướng dẫn tự học ở nhà 2 phút.
+ Học sinh:
* Ôn tập thực hiện các phần ơn tập và trình bày theo nội dung tiết học. Xem tìm hiểu
và ghi nhận những hiểu biết kiến thức mới qua nội dung tư liệu SGK hoặc tìm thêm
tư liệu khác (nếu có).
- Thực dạy: Trình tự tiết thực dạy qua hướng soạn bài giảng như sau- (giáo án kèm

theo)
NS: 11/12/2018
ND: 13/12/2018
4


Chuyên đề: Ứng dụng công nghệ thông tin trong phân mơn ÂNTT- Năm học: 2019-2020
------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Bài 4 tiết 14
- Ơn tập bài hát: Hị ba lí
- Ơn tập Tập đọc nhạc: TĐN Số 4
- Âm nhạc thường thức: Một số nhạc cụ dân tộc
I/ Mục tiêu: Thông qua bài học nhằm giúp HS:
- Trình bày bài hát với phần Xướng và phần Xô. Hát diễn cảm, tự tin, mạnh
dạn, thể hiện tốt bài hát Hị ba lí.
- Trình bày bài TĐN: Đọc nhạc và ghép lời hịa giọng. Đọc nhạc có sắc thái
bài TĐN Số 4.
- Hiểu biết thêm về một số loại nhạc cụ dân tộc. Nhận biết các nhạc cụ: Cồng,
chiêng- Đàn T’rưng- Đàn đá.
II/ Chuẩn bị:
1. Chuẩn bị của GV:
- Nhạc cụ.
- Tư liệu, tranh ảnh, đoạn video liên quan đến các loại nhạc cụ Dân tộc
và nhạc cụ phương Tây.
2. Chuẩn bị của HS:
- Đọc nhạc kết hợp gõ tiết tấu, hát lời kết hợp đánh nhịp bài TĐN Số 4.
- Viết lời mới theo giai điệu bài TĐN Số 4.
- Sưu tầm tranh ảnh, mơ hình, hiện vật về các loại nhạc cụ dân tộc.
III/ Tiến trình lên lớp:

1. Ổn định tổ chức:
2. Kiểm tra bài cũ: lồng ghép trong khi ôn tập 02 nội dung bài cũ.
3. Bài mới:

NỘI DUNG
Tiết 14
ƠN TẬP BÀI HÁT: HỊ BA LÍ
ƠN TẬP TẬP ĐỌC NHẠC: TĐN SỐ 4
ÂM NHẠC THƯỜNG THỨC:
MỘT SỐ NHẠC CỤDÂN TỘC
I/ Ơn tập bài hát:
Hị ba lí
Dân ca Quảng Nam

HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG
CỦA HS

Giới thiệu bài mới.
Ghi đề bài lên bảng.

Lắng nghe.
Ghi vở.

Yêu cầu HS đứng dậy khởi động
giọng.
Nhắc HS một số điểm cần lưu ý.
Đàn và yêu cầu HS hát nhẩm theo.

Khởi động
giọng.
Lắng nghe.
Nghe đàn và hát
nhẩm theo.
Thực hiện hát
Nhóm thực hiện.

Mở phần đàn cài sẳn, yêu cầu HS hát.
Chia nhóm hát đối đáp phần xướng,xơ.
Kiểm tra cá nhân, nhóm đơi.
Mời HS nhận xét.
Nhận xét, sửa sai nếu có.
5

Trình bày.
Nhận xét.


Chuyên đề: Ứng dụng công nghệ thông tin trong phân môn ÂNTT- Năm học: 2019-2020
------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yêu cầu HS đứng dậy luyện thang âm.
II/ Ơn tậpTập đọc nhạc: TĐN Số 4
(Trích)
Chim hót đầu xuân
(Nguyễn Đình Tấn)

III/ Âm nhạc thường thức: Một số nhạc
cụ dân tộc

Luyện gam Đô
trưởng.
Đàn giai điệu, yêu cầu HS đọc nhẩm
Nghe đàn và đọc
theo.
nhẩm.
Đàn giai điệu yêu cầu HS đọc hoà
Nghe đàn và đọc
giọng.
hoà giọng.
Đệm đàn và yêu cầu HS hát lời.
Hát lời.
Chia nhóm đọc và hát lời cùng một lúc. Nhóm thực hiện.
Kiểm tra nhóm đơi HS đọc nhạc và
hát lời cùng một lúc (đổi ngược lại)
Thực hiện.
Mời HS nhận xét.
Nhận xét.
Nhận xét, xếp loại.
Lắng nghe.
Mời HS xung phong đọc nhạc và hát
Xung phong.
lời mới do mình sáng tác.
Mời HS nhận xét.
Nhận xét.
Nhận xét, xếp loại.
Lắng nghe.
? Trong chương trình lớp 6 các em đã
Lắng nghe.

được nghe giới thiệu qua một số nhạc
cụ dân tộc.
Mời các em quan sát màn hình và cho Quan sát, nghe
biết tên các loại nhạc cụ đó?
và trả lời.
- Kiểm tra lại kiến thức lớp 6 bằng
Quan sát, nghe
cách chỉ định HS quan sát hình nhạc cụ và trả lời.
và gọi đúng tên nhạc cụ đó.
- Hơm nay chúng ta cùng đi tìm hiểu
Lắng nghe.
thêm về một số loại nhạc cụ dân tộc:
Cồng, chiêng; đàn t’rưng; đàn đá. Mời
các em chúng ta chuyển sang nội dung
thứ III.
- Như chúng ta đã biết: Nhạc cụ là
phương tiện để diễn tả âm nhạc
bằng âm thanh. Mỗi dân tộc trên thế
giới đều có những loại nhạc cụ riêng
của mình. Người Việt Nam đã chế
tạo và sử dụng nhiều loại nhạc cụ
độc đáo bằng nhiều chất liệu khác
nhau.
- Theo em người ta dùng những chất - Thạch (đá), thổ
liệu nào để làm các loại nhạc cụ dân (đất), kim (sắt,
tộc?
đồng), mộc (gỗ),
trúc (tre, nứa…),
bào (vỏ bầu), ti
(dây tơ), cách

(da)
- Cho HS quan sát hình nhạc cụ cồng,
Quan sát, lắng
6


Chuyên đề: Ứng dụng công nghệ thông tin trong phân môn ÂNTT- Năm học: 2019-2020
------------------------------------------------------------------------------------------------------------

chiêng .
? Em hãy cho biết đây là nhạc cụ gì?
- Để hiểu rõ hơn về nguồn gốc, cấu
tạo của nhạc cụ cồng, chiêng chúng
ta vào phần 1.
- Mở hình ảnh cồng, chiêng, yêu cầu
HS quan sát.
? Em hãy nêu những hiểu biết của
mình về nhạc cụ cồng, chiêng?
1- Cồng, chiêng: SGK/ tr 31

nghe, trả lời.
Cồng, chiêng .

Quan sát, lắng
nghe và trả lời
câu hỏi.
- Cồng, chiêng
thuộc bộ gõ, làm
bằng đồng thau,
hình trịn, đường

kính từ 20cm60cm, ở giữa có
núm hoặc khơng
có núm, dùng
dùi gỗ có quấn
vải hoặc tay để
đánh.
- Cho HS nghe âm thanh của tiếng
- Lắng nghe,
cồng, chiêng.
cảm nhận và trả
? Cảm nhận âm thanh của tiếng
lời.
cồng, chiêng như thế nào?
- Âm thanh như
+ Cồng, chiêng càng to thì tiếng càng tiếng sấm rền.
trầm.
- Quan sát và
+ Cồng, chiêng càng nhỏ thì tiếng
lắng nghe và trả
càng cao.
lời.
? Cồng khác chiêng ở điểm nào?
- HS trả lời theo
- Cồng có núm, chiêng khơng có núm. sự hiểu biết.
- Cho HS quan sát hình nhạc cụ Não
- Quan sát và
bạt.
lắng nghe.
? Theo em đây là nhạc cụ gì?
- Giới thiệu một số tranh hình và thơng Lắng nghe.

tin về Văn hóa cồng, chiêng.
- Cồng chiêng được coi là nhạc cụ
thiêng của dân tộc Tây Nguyên. Lúc
đầu cồng, chiêng chỉ được dùng
trong lễ tế thần linh, về sau mới
được dùng trong các lễ hội dân gian.
- Để hiểu thêm về nét Văn hóa cồng,
chiêng Tây Nguyên mời các em xem
đoạn videoclip cồng, chiêng.
- Chính vì lẽ đó, ngày 25/11/2005,
Văn hóa cồng, chiêng Tây Ngun
được UNESCO chính thức cơng
nhận là kiệt tác truyền khẩu và là di
7


Chuyên đề: Ứng dụng công nghệ thông tin trong phân môn ÂNTT- Năm học: 2019-2020
------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2- Đàn t’rưng: SGK/ tr 31,32

sản văn hóa phi vật thể của nhân
loại.
Chuyển ý: Ở Việt Nam cũng như
một số nơi trên thế giới có nhiều tộc
người biết dùng tre nứa để làm nên
những nhạc cụ. Tuy nhiên khơng nơi
nào có một nhạc cụ làm từ tre nứa
độc đáo như ở Tây Nguyên. Đó là
nhạc cụ gì? Chúng ta cùng nhau tìm

hiểu phần 2.
- GV giới thiệu mơ hình đàn t’rưng.
? Em hãy mơ tả cấu tạo và nêu hiểu
biết của em về cách sử dụng đàn
t’rưng?
- Chiếu rõ hình (hoặc mơ hình) phân
tích thêm về cấu tạo đàn t’rưng.

- Cho HS nghe âm thanh tiếng đàn
t’rưng.
? Cảm nhận âm thanh của tiếng đàn
t’rưng như thế nào?

- Để cảm nhận rõ hơn về tiếng đàn
t’rưng và nghệ thuật biểu diễn đàn
t’rưng mời các em xem đoạn video
8

Quan sát.
Trả lời theo hiểu
biết của mình.
- Đàn t’rưng
thuộc bộ gõ,
được làm bằng
ống nứa to, nhỏ,
dài, ngắn khác
nhau. Một đầu
bịt kín bằng đầu
mấu, đầu kia vót
nhọn, dùng dùi

gõ vào các ống,
âm thanh cao,
thấp khác nhau
tùy độ to, nhỏ,
dài, ngắn của
ống.
- Lắng nghe,
cảm nhận và trả
lời.
- Âm sắc hơi
đục không vang
to, vang xa,
nhưng có cảm
giác như tiếng
suối róc rách,
tiếng thác đổ,
tiếng xào xạc
của rừng tre nứa
khi gió thổi.
Quan sát và lắng
nghe.


Chuyên đề: Ứng dụng công nghệ thông tin trong phân môn ÂNTT- Năm học: 2019-2020
------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3. Đàn đá: SGK/ tr 32

clip.
- Cho HS xem đoạn video clip đàn

t’rưng.
Chuyển ý: Ở Việt Nam những nhạc
cụ được xếp vào bộ gõ: cồng chiêng,
đàn t’rưng thì đàn đá cũng được
xem là nhạc cụ rất độc đáo và cổ
nhất nước ta. Để hiểu thêm về đàn
đá mời các em sang nội dung 3.
- Cho HS quan sát những hình ảnh về
đàn đá .
- Cho HS quan sát lại hình đàn đá.
? Em hãy nêu những hiểu biết của
mình về bộ đàn đá ở Việt Nam?

Giới thiệu vài thông tin về đàn đá:
- Vào ngày 5/9/1949, bộ đàn đá đầu
tiên ở Việt Nam, gồm 11 thanh đá xám,
thanh dài nhất là 101,7cm nặng
11,210kg, thanh ngắn nhất là 65,5cm
nặng 5,820kg. Hiện bộ đàn đá này
được trưng bày tại Bảo tàng con người
ở Pari (Pháp).
- Năm 1979, bộ đàn đá gồm 12 thanh
được tìm thấy ở huyện Khánh SơnCam Ranh- Khánh Hịa.
(giới thiệu hình ảnh bộ đàn đá Khánh
Sơn)
- Khoảng nửa tháng 6 năm 1990, ông
Huỳnh Văn Hồng ở thôn Trung Lương
xã An Nghiệp huyện Tuy An tỉnh Phú
Yên đã phát hiện được bộ đàn đá gồm
8 thanh.

- Ở Việt Nam đa phần các bộ đàn đá
được tìm thấy tập trung ở khu vực
Nam Trung Bộ và Đông Nam Bộ.
(ĐăkLăk, Lâm Đồng, Đồng Nai, Ninh
Thuận, Sông Bé, Khánh Hòa, Phú
Yên…)
* Để cảm nhận về âm thanh của tiếng
9

Lắng nghe.

Quan sát.
Quan sát và trả
lời.
- Thuộc bộ gõ cổ
nhất ở Việt Nam.
- Được làm bằng
các thanh đá với
kích thước to,
nhỏ, dài, ngắn
khác nhau.
- Quan sát, lắng
nghe.


Chuyên đề: Ứng dụng công nghệ thông tin trong phân môn ÂNTT- Năm học: 2019-2020
------------------------------------------------------------------------------------------------------------

đàn đá như thế nào, các em chú ý lắng
nghe.

- Cho HS nghe âm thanh của tiếng đàn
đá.
? Em cảm nhận về âm thanh tiếng
đàn đá như thế nào?

- Vì sao người xưa lại quan niệm âm
thanh của đàn đá như một phương
tiện để nối liền cỏi âm với cỏi dương,
giữa con người với trời đất linh
thiêng, giữa hiện tại với quá khứ, để
hiểu rõ hơn về quan niệm này thì các
em xem đoạn video clip đàn đá.
- Cho HS xem đoạn video clip đàn đá.
- Cho HS quan sát một số tranh hình về
2 nhóm nhạc cụ.
? Nhóm nhạc cụ số 1 thuộc nhóm
nhạc cụ nào?
? Nhóm nhạc cụ số 2 thuộc nhóm
nhạc cụ nào?
- Các em đã được nghe giới thiệu
qua một số nhạc cụ dân tộc ở lớp 6
và trong tiết học hôm nay? Vậy, theo
em vì sao chúng ta cần phải biết giữ
gìn và bảo vệ các loại nhạc cụ dân
tộc Việt Nam?
Vì: - Nhạc cụ dân tộc Việt Nam là nét
vốn q, là di sản Văn hóa âm nhạc
truyền thống vơ giá, là gốc của con
người Việt Nam có từ ngàn xưa và cịn
lưu truyền mãi cho đến ngày hơm nay.

- Có thể nói nhạc cụ là phương tiện để
diễn tả âm nhạc bằng âm thanh. Mỗi
nhạc cụ đều có nét độc đáo riêng:
+ Tuy được làm bằng chất liệu và công
cụ thô sơ nhưng khi nghe âm thanh của
từng nhạc cụ ta thấy lịng mình trải dài
ra như mây bay gió thổi.
- Mặc dù trên thế giới đã trải qua
10

- Lắng nghe,
cảm nhận và trả
lời.
- Âm vực cao
tiếng thánh thót,
xa xăm.
- Âm vực trầm
vang như tiếng
dội của vách đá.

Quan sát
Quan sát và trả
lời.
- Thuộc nhóm
nhạc cụ phương
tây.
- Thuộc nhóm
nhạc cụ dân tộc.

Chuyên đề: Ứng dụng công nghệ thông tin trong phân môn ÂNTT- Năm học: 2019-2020
------------------------------------------------------------------------------------------------------------

nhiều trào lưu âm nhạc, nhưng dịng
âm nhạc dân tộc vẫn mãi lưu truyền
trong kí ức của người dân Việt Nam.
Bởi vì trong mỗi loại nhạc cụ đều
mang nét độc đáo riêng và có thể
khẳng định là rất tuyệt vời. Ví dụ: Đàn
bầu tuy chỉ có một dây thơi, nhưng âm
thanh lại gợi lên trong lịng người nghe
cảm xúc nỉ non; tha thiết; lúc buồn khi
vui. Tìm đến với đàn t’rưng, thì chỉ
bằng những thanh tre thơ sơ nhưng khi
nghe thì ta có cảm giác như tiếng suối
róc rách, tiếng thác đổ, tiếng xào xạc
của rừng tre nứa. Nói đến nhà thơ Huy
Cận, khi nghe tiếng đàn t’rưng ơng lại
có cảm nhận về tiếng đàn t’rưng: “Như
dậy rừng nứa reo. Tiếng đá lồng tiếng
nứa. Bậc cao như đỉnh núi. Bậc trầm
hơn đáy sông”. Đàn đá với cung bậc
lúc thánh thót xa xăm, khi thì hùng hồn
dữ dội… Chính vì những điều đó làm
cho chúng ta càng yêu hơn và phát huy
bản sắc, truyền thống Văn hóa âm
nhạc. Đất nước muốn phát triển thì
cũng cần phải có trào lưu âm nhạc
truyền thống.
- Trong mỗi người dân Việt Nam, ngay

cả bản thân cô và thế hệ các em hơm
nay, mai sau đều phải có trách nhiệm
biết giữ gìn và bảo vệ, khắc sâu mãi
mãi các loại nhạc cụ dân tộc đi vào
trong lòng mỗi người dân Việt Nam.
? Qua 3 loại nhạc cụ vừa học em
thích nhất là nhạc cụ nào nhất? Vì
sao?

HS có thể suy
nghĩ trả lời tại
lớp hoặc về nhà
suy nghĩ tiết sau
trả lời.

IV- Củng cố:
- Qua quan sát hình, câu hỏi gợi ý: Đây là nhạc cụ gì? Chiếu hình ảnh (Đàn đá).
- Nhạc cụ nào có âm thanh nghe như tiếng xào xạc của rừng tre, nứa? (Đàn T’rưng).
- Nhạc cụ nào được làm bằng đồng thau, có núm hoặc khơng có núm? (Cồng,
chiêng).
- Có quan điểm cho rằng khơng nên phát huy nhạc cụ dân tộc vì khó phù hợp với
trào lưu âm nhạc hiện đại ngày nay, theo em đúng hay sai? Vì sao? (Chưa đúng, cần
11


Chuyên đề: Ứng dụng công nghệ thông tin trong phân môn ÂNTT- Năm học: 2019-2020
------------------------------------------------------------------------------------------------------------

phải tiếp tục phát huy nét độc đáo đặc trưng riêng của nhạc cụ Việt Nam trong và
ngoài nước)

V- Hướng dẫn bài học:
* Bài vừa học:
- Thuộc lời và hát diễn cảm bài Hị ba lí. Viết lời mới theo giai điệu bài Hị ba lí.
- Tập đọc nhạc có sắc thái bài TĐN Số 4
- Tìm hiểu thêm về một số loại nhạc cụ dân tộc.
* Bài sắp học: Chuẩn bị nội dung ôn tập
- Ôn lại toàn bộ kiến thức từ tiết 9 đến tiết 14
IV. KẾT LUẬN:
Nhằm để đảm bảo cho học sinh học thêm hứng thú trong phân môn Âm nhạc
thường thức, những phương pháp tôi đã nêu trên, thực tế đã áp dụng vào giảng dạy
tại điểm trường THCS Sơn Nguyên, hầu hết các em học sinh hứng thú trong tiết học
ứng dụng CNTT và u thích học phân mơn này. Kết quả chất lượng đạt được rất
thực chất.
Duyệt của CM

Sơn Nguyên, ngày 13 tháng 12 năm 2019
Người thực hiện

Trương Thị Mỹ Dung

12