CÂU đặc BIỆT THI 18 19

PHÒNG GD & ĐT HUYỆN ÂN THI

Ngữ văn 7

TRƯỜNG THCS TÂN PHÚC

KÍNH CHÀO Q THẦY CƠ GIÁO &
CÁC EM HỌC SINH THÂN MẾN !


KIỂM TRA BÀI CŨ:
1.Trong các câu sau, câu nào là câu rút gọn?
a) Mùa xuân đến rồi!
b) Ngày mai, tôi đi chơi.
c) Học ăn, học nói, học gói, học mở.

2. Có nên sử dụng câu rút gọn như trường hợp dưới đây
không?
Thầy giáo gọi Nam lên kiểm tra bài cũ, Nam chần chừ
khơng muốn lên.
- Thầy: Em có học bài không?
- Nam: Không.


TÌNH HUỐNG:
Nam và các bạn đang chơi trên sân trường,
bỗng trời đổ mưa. Nam kêu lên:
- Mưa!
Nga bảo “ Mưa” là từ, Tùng lại bảo đó là câu.

Tiếng Việt:

CÂU ĐẶC BIỆT


I. Thế nào là câu đặc biệt?
Ôi, em Thuỷ! Tiếng kêu sửng sốt của cơ giáo
làm tơi giật mình. Em tơi bước vào lớp.
(Khánh Hồi)
Hãy lựa chọn câu trả lời đúng trong các câu sau?
A. Đó là câu bình thường có đủ chủ ngữ- vị ngữ.
B. Đó là câu rút gọn, lược bỏ chủ ngữ, vị ngữ.
C. Đó là câu khơng thể có chủ ngữ, vị ngữ.


TÌNH HUỐNG:
Nam và các bạn đang chơi trên sân trường,
bỗng trời đổ mưa. Nam kêu lên:
- Mưa!
Nga bảo “ Mưa” là từ, Tùng lại bảo đó là câu.


Hãy xác định câu đặc biệt, câu rút gọn
trong các ví dụ dưới đây ?
a. Mùa xuân. Mùa xuân đã về.
Câu đặc biệt
b. A hỏi B:
- A: Mùa đầu tiên trong năm gọi là gì?
- B: Mùa xuân.
Câu rút gọn

Thảo luận:
Hãy so sánh điểm giống và khác nhau
giữa câu đặc biệt với câu rút gọn?


* Giống nhau: Có cấu tạo gồm một từ hoặc một
cụm từ.
* Khác nhau:
Câu rút gọn:
Câu đặc biệt:
- Về bản chất, câu rút gọn được - Câu đặc biệt không được tạo
tạo ra theo mơ hình chủ ngữ ra theo ra theo mơ hình chủ
vị ngữ.
ngữ - vị ngữ.
- Dựa vào hồn cảnh sử dụng có - Từ hoặc cụm từ trong câu
đặc biệt làm trung tâm cú
thể xác định thành phần rút
pháp của câu. Không thể
xác định từ hoặc cụm từ đó
gọn của câu, qua đó có thể
làm thành phần nào trong
khôi phục các thành phần bị
câu.
lược bỏ thành câu đầy đủ.


Ghi nhớ:
Câu đặc biệt là loại câu
không cấu tạo theo mơ hình

chủ ngữ - vị ngữ.


Trời. Đêm. Sấm. Chớp.


II. Tác dụng của câu đặc biệt
TÁC DỤNG
CÂU ĐẶC BIỆT
a. Một đêm mùa xn. Trên
dịng sơng êm ả, cái đị cũ
của bác tài Phán từ từ trơi.
(Ngun Hồng)
b. Đồn người nhốn nháo
lên. Tiếng reo. Tiếng vỗ tay.
(Nam Cao)
c. “Trời ơi!”, cơ giáo tái
mặt và nước mắt giàn giụa.
(Khánh Hồi)
d. An gào lên:
- Sơn ! Em Sơn! Sơn ơi!
- Chị An ơi!
Sơn đã nhìn thấy chị.
(Nguyễn Đình Thi)

Bộc lộ
cảm xúc

Liệt kê, thông
báo sự tồn tại

của sự vật, hiện
tượng

Xác định
thời gian,
nơi chốn

Gọi
đáp


Ghi nhớ:
Câu đặc biệt thường được dùng để:
-Xác định thời gian, nơi chốn diễn ra sự
việc được nói đến trong đoạn;
-Liệt kê, thông báo về sự tồn tại của sự vật,
hiện tượng;
-Bộc lộ cảm xúc;
-Gọi đáp.


Đọc và cho biết tác dụng của câu đặc biệt trong
các ví dụ sau?
• 1. Sài Gịn. Mùa xn năm 1975. Các cánh
quân đã sẵn sàng cho trận tấn công lịch sử.
Xác định nơi chốn, thời gian...
• 2. Ơi, đẹp q! Sao lại có bơng hoa bằng
lăng nở muộn thế kia.
Bộc lộ cảm xúc.

III. LUYỆN TẬP
Bài tập 1 . SGK T 29

Bài tập 1 + Bài tập 2:

Xác định câu đặc biệt, câu rút gọn và nêu tác dụng
của nó?
-Tổ 1: Câu a
-Tổ 2: Câu b
-Tổ 3: Câu c
-Tổ 4: Câu d
-> Chú ý: + Một gạch câu rút gọn (Chỉ ra được thành
phần bị rút gọn)
+ Hai gạch câu đặc biệt


Bài tập 3: Viết đoạn văn ngắn tả cảnh quê hương
em, trong đó có một vài câu đặc biệt.
Gợi ý:
- Hình thức:
+ Phương thức biểu đạt: Biểu cảm, miêu tả.
+ Độ dài : 5 –> 8 câu
+ Có sử dụng một vài câu đặc biệt.
- Nội dung: Cảnh quê hương em.


Bài tập 3:
Ơi! Thật đẹp biết bao, q hương tơi. Ở
mỗi mùa, q tơi đều có những nét đẹp riêng,

khơng thể quên. Mùa xuân. Làng quê như
một tấm thảm xanh khổng lồ, đẹp ngút ngàn
tầm mắt. Mùa hè. Quê tôi là một bản nhạc
được hòa tấu bởi lũ ve ẩn náu dưới cánh
phượng già và tiếng nơ đùa í ới gọi nhau của
bọn trẻ. Dù ai đi đâu, về đâu, cũng sẽ không
quên được hồn quê, điệu quê. Tôi cũng vậy,
tôi yêu quê nhiều lắm. Quê ơi!


.
p
ậ
t
i
à
b
h
n
ỉ
h
c
n
à
o
h
n
ậ
m
u

l
à
l
p
à
ậ
l
v
i
p
à
á
b
h
p
c
ọ
g
H
n
ơ
ư
h
p
ề
v
p
ậ
t
n

ệ
y
.
u
n
L
ậ
:
u
i
l
à
ị
b
h
g
n
n
ă
-Soạn
v
i
à
trong b


XIN CẢM ƠN QUÝ
THẦY CÔ CÙNG CÁC EM