BÁO CÁO KHOA HỌC: LECTURE ONST Management PART II RD METHODOLOGY

1
LECTURE ON
ST Management
PART II
RD METHODOLOGY
Khu Phi Nguyen. - 2011
VIETNAM NATIONAL UNIVERSITY HCMC
UNIVERSITY OF INFORMATION TECHNOLOGY
Jun-12
ST Management. Part II. RD Methodology. Instructor: Dr. Khu P. N.
2
NỘI DUNG TRÌNH BÀY
1. Hoạt động NCKH
2. Phương pháp luận NCKH
3. Tổ chức nghiên cứu đề tài
4. Báo cáo khoa học của đề tài
Jun-12
ST Management. Part II. RD Methodology. Instructor: Dr. Khu P. N.
3
1. HOẠT ĐỘNG NCKH
HÌNH THỨC TỔ CHỨC NCKH
Jun-12
a. Các khái niệm
• Tổ chức nghiên cứu: tổ chức thực hiện đề tài của cá nhân;
phối hợp, trao đổi với các thành viên, chuyên gia, các đối tượng
để triển khai nghiên cứu,
• Đề tài : là một hình thức tổ chức NCKH được đặc trưng bởi
nhiệm vụ NC do các cá nhân hoặc một tập thể thực hiện.
• Dự án: là một dạng đề tài có mục đích ứng dụng cụ thể về
kinh tế xã hội, có điều kiện cụ thể về thời hạn và nguồn lực.
• Chương trình: là một tập hợp các đề tài và/hoặc dự án được

tập hợp lại để nhằm đạt được một mục đích xác định. Tiến độ
thực hiện các đề tài và/hoặc dự án có thể không quá khắc khe;
nhưng những nội dung của chương trình vốn có quan hệ tương
hỗ mặc dù và cần có một cơ cấu đồng bộ.
ST Management. Part II. RD Methodology. Instructor: Dr. Khu P. N.
4
LỰA CHỌN ĐỀ TÀI
Jun-12
b. Hướng lựa chọn đề tài
• 1 : đề tài được chỉ định từ nhu cầu thực tế,
các thành viên thực hiện đề tài phải tìm các tư liệu để
minh chứng về nhu cầu và tính cấp thiết của đề tài.
• 2 : đề tài được cá nhân hay tập thể đề xuất, lúc đó cần:
- Minh chứng tính cấp thiết phải nghiên cứu đề tài:
 vì sao phải
NC đề tài, không có nó thì sao?
 người ta đã giải quyết vần đề của đề tài như thế nào?
- Có đủ điều kiện đảm bảo hoàn thành đề tài không?
 thông tin, tư liệu, phương tiện, trang thiết bị ?
 thời gian, năng lực, sở trường của các thành viên
NC ?
1. HOẠT ĐỘNG NCKH
ST Management. Part II. RD Methodology. Instructor: Dr. Khu P. N.
5
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Jun-12
c. Phân loại đề tài
• Theo tính chất sản phẩm: (hệ thống quản lý KHCN)
 Nghiên cứu cơ bản,
 Nghiên cứu ứng dụng,

 Nghiên cứu triển khai.
• Theo chức năng nghiên cứu: (đặc tính của đề tài NC)
 Nghiên cứu mô tả, giải thích,
 Nghiên cứu dự báo,
 Nghiên cứu sáng tạo.
• Theo phương pháp thu nhận thông tin : (nhóm NC)
 Nghiên cứu tài liệu,
 Nghiên cứu hiện trường,
 Nghiên cứu thực nghiệm.
1. HOẠT ĐỘNG NCKH
ST Management. Part II. RD Methodology. Instructor: Dr. Khu P. N.
6
2. PHƯƠNG PHÁP LUẬN NCKH
TRÌNH TỰ LOGIC CỦA NCKH
Jun-12
a. Tổng quan
• Khái niệm: Luận đề (cần chứng minh cái gì?)
Luận cứ (dựa vào đâu?) : lý thuyết - thực tiễn
Luận chứng (chứng minh bằng cách nào?)
• Trình tự NC: 1. Phát hiện vấn đề NC: (những gì cần giải quyết)
2. Đặt giả thuyết nghiên cứu (luận cứ - luận đề),
3. Xây dựng luận chứng (phương pháp giải ),
4. Tìm luận cứ lý thuyết (cơ sở lý luận),
5. Tìm luận cứ thực tiễn (thu thập dữ liệu),
6. Phân tích và tổng hợp kết quả xử lý,
7. Tổng hợp kết quả, kết luận, khuyến nghị.
ST Management. Part II. RD Methodology. Instructor: Dr. Khu P. N.
7
2. PHƯƠNG PHÁP LUẬN NCKH
Jun-12

b. Vấn đề nghiên cứu
• Tình huống: “có vấn đề”, “không có vấn đề”, “tựa có vấn đề”
• Phân lớp: theo sự vật - hiện tượng; hoặc từ phương pháp NC.
• Phát hiện vấn đề: có thể xuất phát từ việc
 Phân tích cấu trúc logic của các tài liệu nhận được theo:
luận đề, luận cứ, luận chứng và các điểm mạnh, yếu;
điểm mạnh→luận cứ,luận chứng; yếu→nhận dạng v.đề
 Nhận dạng các bất đồng trong tranh luận lúc báo cáo,
 Suy nghĩ ngược với quan điểm thông thường,
 Nhận dạng các vướng mắc, tồn tại trong thực tế,
 Phân tích những lời phàn nàn của người ngoài, những
câu hỏi bất chợt không vì lý do nào.
TRÌNH TỰ LOGIC CỦA NCKH
ST Management. Part II. RD Methodology. Instructor: Dr. Khu P. N.
8
2. PHƯƠNG PHÁP LUẬN NCKH
Jun-12
c. Giả thuyết nghiên cứu
• Nhận định sơ bộ, hay những giả định về vấn đề nghiên cứu;
là những phán đoán ban đầu
qua phân tích mối quan hệ giữa
cái có trước và cái vừa được nhận biết.
“các ý tưởng sơ khai về luận đề”.
• Cơ sở xây dựng:
- Quan sát thực tế; lý thuyết và kết quả có trước;
- Mối quan hệ giữa lý thuyết và thực tế;
- Cần kiểm chứng thực tế, nhằm: xác nhận tính đúng đắn;
bổ sung những thiếu sót; và khái quát hóa nếu có thể.
• Kiểm chứng:
- Chứng minh: (cs lý luận+xử lý dữ liệu thực nghiệm>!)

- Phương pháp chứng minh: quy nạp, phản chứng,
suy diễn, loại trừ,
TRÌNH TỰ LOGIC CỦA NCKH
ST Management. Part II. RD Methodology. Instructor: Dr. Khu P. N.
9
2. PHƯƠNG PHÁP LUẬN NCKH
Jun-12
d. Thu nhận thông tin, dữ liệu
• Nguồn: Cơ sở lý luận liên quan,
Kết quả nghiên cứu có trước,
Sự kiện, dữ liệu, tài liệu thống kê, Một tập hợp.
• Tập dữ liệu:
Quan điểm - cổ , (classical set)
- mờ, (fuzzy set)
- thô (rough set).
• Đặc tính dữ liệu:
Định tính, định lượng,
Tính hệ thống, tính tất nhiên-ngẫu nhiên, tính logic,
• Xử lý dữ liệu: phương pháp thu nhận dữ liệu, điều tra mẫu,
Xử lý kết quả : thử-sai, heurictics, thống kê,
Các chương trình máy tính, các hệ CSDL,
TRÌNH TỰ LOGIC CỦA NCKH
ST Management. Part II. RD Methodology. Instructor: Dr. Khu P. N.
10
2. PHƯƠNG PHÁP LUẬN NCKH
Jun-12
e. Xử lý kết quả nghiên cứu
• Dạng số liệu : định tính (sự kiện), định lượng (số liệu).
• Phương pháp xử lý :
Xử lý toán học đối với số liệu,

Xử lý logic đối với các sự kiện:
logic hình thức; logic biện chứng; tiếp cận hệ thống.
• Kỹ thuật xử lý :
- Tuần tự,
- Song song,
- Hỗn hợp: dựa trên những tương tác, phản hồi,
> So sánh các kết quả có trước.
> Minh chứng hiệu quả của kết quả nghiên cứu.
TRÌNH TỰ LOGIC CỦA NCKH
ST Management. Part II. RD Methodology. Instructor: Dr. Khu P. N.
11
2. PHƯƠNG PHÁP LUẬN NCKH
Jun-12
f. Viết báo cáo khoa học
• Văn phong: thể thụ động, ngôn ngữ trình bày của toán học,
hình ảnh, sơ đồ, biểu bảng,
(scale)
• Trích dẫn: xếp theo alphabet tên tác giả hoặc năm công bố,
[23] Nguyen Phi Khu (2005) , “Flood Simulation in the Vietnam Mekong
Delta”, Proceedings of the 3
rd
International Symposium on Flood
Defense. Taylor & Francis Publ., pp.611-616. Netherlands.
[32] Nguyen Phi Khu, Nguyen Thanh Trung (2010) “An Improved
Algorithm for Frequent Patterns Mining Problem”, Intl’ IAENG
Conf. in the World Congress on Eng., ISBN 978-88-7012-9-9.
[39] Hai Bang Truong, Ngoc Thanh Nguyen, Phi Khu Nguyen (2011),
“Fuzzy Ontology Building and Integration for Fuzzy Inference
Systems in Weather Forecast Domain”. LNAI 6592, the 3
rd

Intl’
Conference, ACIIDS 2011. Korea. Springer, ISSN 0302-9743,
ISBN 978-3-642-20042-7.
TRÌNH TỰ LOGIC CỦA NCKH
ST Management. Part II. RD Methodology. Instructor: Dr. Khu P. N.
12
2. PHƯƠNG PHÁP LUẬN NCKH
Jun-12
g. Công bố kết quả nghiên cứu
• Bài báo và báo cáo khoa học:
Loại bài: Cấu trúc các phần trong bài viết:
Nêu vấn đề
Luận đề Luận cứ Luận chứng
1.Công bố ý tưởng x x - -
2.Công bố kết quả x x x x
3.Tham luận khoa học x
x x x
4. Thông báo khoa học không nhất thiết phải tuân theo cấu trúc
• Thông báo khoa học :
Mục đích để đưa nhanh thông tin, khoảng
100-200 từ, trình bày
khoảng 5 phút.
• Kỷ yếu khoa học: công bố các công trình đã hoàn thành trong
một giai đoạn thông qua hội nghị khoa học; Kỷ yếu phản ánh về:
tổ chức, chương trình, báo cáo khoa học, của hội nghị.
TRÌNH TỰ LOGIC CỦA NCKH
ST Management. Part II. RD Methodology. Instructor: Dr. Khu P. N.
13
2. PHƯƠNG PHÁP LUẬN NCKH
Jun-12

g. Công bố kết quả nghiên cứu
• Tổng luận khoa học: mô tả khái quát thành tựu và các vấn đề
liên quan đến một công trình, hướng nghiên cứu, thường gồm:
1. Đặt vấn đề (lý do làm tổng luận),
2. Giới thiệu tổng quan về chủ đề tổng luận,
3. Trình bày các nội dung liên quan đến chủ đề tổng luận,
4. Tóm tắt các luận đề, cách tiếp cận, phương pháp
nghiên cứu và các trường phái khoa học liên quan,
5. Nhận xét về các thành tựu, phương pháp nghiên cứu,
mặt mạnh, yếu và những vấn đề chưa giải quyết được.
Tổng luận thường là phần dẫn đề của hội nghị khoa học, là phần
mở đầu của các báo cáo khoa học, các tác phẩm khoa học.
TRÌNH TỰ LOGIC CỦA NCKH
ST Management. Part II. RD Methodology. Instructor: Dr. Khu P. N.
14
2. PHƯƠNG PHÁP LUẬN NCKH
Jun-12
g. Công bố kết quả nghiên cứu
• Báo cáo kết quả nghiên cứu: từng phần, giữa kỳ, cuối cùng.
Nội dung của báo cáo gồm:
1. Giới thiệu về vấn đề nghiên cứu,
2. Trình bày vắn tắt về hoạt động nghiên cứu đề tài,
3. Cơ sở lý thuyết (kế thừa, hoặc tự phát triển cho đề tài),
4. Mô tả các phương pháp nghiên cứu đã thực hiện,
5. Trình bày về các kết quả đã đạt được của đề tài,
6. Phân tích kết quả NC và những gì chưa giải quyết được,
7. Khuyến nghị về kết quả NC, những NC tiếp theo.
Người viết tự phân định chương, mục theo bố cục các phần:
mở đầu, nội dung chính, và phụ đính (phụ lục, tham khảo, )
TRÌNH TỰ LOGIC CỦA NCKH

ST Management. Part II. RD Methodology. Instructor: Dr. Khu P. N.
15
Jun-12
a. Các bước tổ chức nghiên cứu
• Định hướng nghiên cứu: hội đồng khoa học, chủ nhiệm các
hướng nghiên cứu, các đề tài, dự án,
• Hồ sơ đề tài nghiên cứu:
Đề cương
NC; Thuyết minh chi tiết về đề tài,
để trình các cấp thẩm định, phê duyệt.
• Tiến trình xây dựng đề cương nghiên cứu:
1. Xác định nhiệm vụ nghiên cứu đề tài,
2. Phân tích ý nghĩa: khoa học, kỹ thuật, kinh tế, xã hội,
3. Xác định các mục tiêu
NC đề tài: là đích về nội dung NC,
4. Các điều kiện đảm bảo hoàn thành
NC đề tài:
thời gian, thông tin, dữ liệu, chuyên gia,
CSVC, kỹ thuật,
5. Viết đề cương theo mẫu quy định (của từng nơi).
ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
3. TỔ CHỨC NGHIÊN CỨU
ST Management. Part II. RD Methodology. Instructor: Dr. Khu P. N.
16
Jun-12
b. Thuyết minh đề tài
• Nội dung thuyết minh đề tài:
1. Sự cần thiết phải nghiên cứu,
2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu,
3. Giới thiệu thổng quan nội dung

NC,
4. Tình hình
NC ở trong và ngoài nước,
5. Nhận dạng những vấn đề chưa được giải quyết,
6. Mục tiêu nghiên cứu,
7. Phương pháp nghiên cứu,
8. Kế hoạch về tiến độ và tiềm lực nghiên cứu,
9. Dự toán kinh phí thực hiện đề tài,
10. Dự kiến về kết quả và hiệu quả đầu tư nghiên cứu,
dự kiến kinh phí thu hồi nếu có.
ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
3. TỔ CHỨC NGHIÊN CỨU
ST Management. Part II. RD Methodology. Instructor: Dr. Khu P. N.
17
Jun-12
c. Dự kiến kết quả và tài liệu tham khảo
• Dự kiến kết quả nghiên cứu, có thể là:
- Đề xuất được một hệ quan điểm,
- Đưa ra được một báo cáo hiện trạng,
- Đề xuất được một hệ các biện pháp về tổ chức, quản lý,
- Tạo lập được mô hình, sản phẩm, công nghệ mẫu,
v.v
Cần phân tích ý nghĩa
NC đề tài và về kết quả dự kiến
một cách thuyết phục
• Tài liệu tham khảo: trình bày theo mẫu, gồm nhưng tài liệu
có liên quan nhất, ngoài những tài liệu kinh điển phải có
những tài liệu cận đại (năm năm trở lại), Trong thuyết minh
đề tài cần phải tham chiếu đến các tài liệu tham khảo này.
ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC

3. TỔ CHỨC NGHIÊN CỨU
ST Management. Part II. RD Methodology. Instructor: Dr. Khu P. N.
18
4. BÁO CÁO KHOA HỌC CỦA ĐỀ TÀI
Jun-12
a. Tổng quan
• Chuẩn bị đầy đủ các nội dung như thuyết minh đề tài
(xem slide 16)
• Hình thức của báo cáo : do đơn vị chủ quản đề tài quy định
(mẫu chung của Bộ KH&CN), có hai loại:
- Báo cáo khoa học về đề tài (toàn văn),
- Báo cáo tóm tắt (kết quả nghiên cứu).
Trình bày: file trình chiếu, bảng biểu, sàn phẩm, minh chứng
phần minh họa (demo)
chương trình máy tính, hệ
CSDL,
• Bố cục của báo cáo: Phần tổng quan, Phần cơ sở lý luận,
Phần nội dung nghiên cứu chính của đề tài, Phần thử nghiệm
và so sánh, Phần kết luận và khuyến nghị,
ST Management. Part II. RD Methodology. Instructor: Dr. Khu P. N.
ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
19
4. BÁO CÁO KHOA HỌC CỦA ĐỀ TÀI
Jun-12
b. Luận văn và báo cáo chuyên đề
• Trang bìa, trang đầu, lời cam kết, cám ơn,
mục lục về : báo cáo, hình vẽ, bảng biểu, (đánh chỉ mục),
thuật ngữ và các từ viết tắt,
• Chương 1: mở đầu, tổng quan về đề tài nghiên cứu, ý nghĩa
của đề tài, tính mới, tính khoa học, tính thực tiễn.

• Chương 2: cơ sở lý luận, phân tích thiết kế, phương pháp,
• Chương 3: nội dung nghiên cứu, triển khai của đề tài
• Chương 4: kiểm tra, thử nghiệm, so sánh, đánh giá, kết quả
• Chương 5: kết luận, những gì đã giải quyết được và chưa
giải quyết được; những tồn tại và khuyến nghị.
• Các phụ lục: tài liệu khảo (theo mẫu, có trích dẫn), phụ lục về
dữ liệu, tư liệu (minh chứng), về chương trình máy tính,
ST Management. Part II. RD Methodology. Instructor: Dr. Khu P. N.
ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
20
Jun-12
ST Management. Part II. RD Methodology. Instructor: Dr. Khu P. N.
Mẫu đề cương thuyết minh cho đề tài,
dự án KH&CN do đơn vị quản lý quy định.
Người đọc cần tham khảo các mẫu cụ thể này
để là thủ tục đăng ký đề tài.