Bai 21 Dot bien gen

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Biến dị. Không di truyền (Thường biến) Đột biến ADN (gen). Di truyền Biến dị tổ hợp Nhiễm sắc thể.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Tuaàn 11 – Tieát 22. I.Đột biến gen là gì?. ? Các em quan sát hình 21.1 và trả lời các caâu hoûi sau:. • •. Cấu trúc của đoạn gen bị biến đổi khác với đoạn gen ban đầu như thế nào? Hãy đặt tên cho từng dạng biến đổi đó.. a d. b c. a. b. d. c. HÌNH 21.1 MỘT SỐ DẠNG ĐỘT BIẾN. HÌNH 21.1 MỘT SỐ DẠNG ĐỘT BIẾN.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> PHIEÁU HOÏC TAÄP * Phieáu hoïc taäp: . Đoạn ADN ban đầu (a): + Coù………………………………………… caëp nucleâoâtit; + Trình tự các cặp nuclêôtit. Đoạn ADN bị biến đổi. Đoạn ADN b. c. d.. Soá caëp nucleâ oâtit. Ñieåm khaùc so với đoạn (a). Ñaëc teân daïng biến đổi.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> * Đoạn ADN bị biến đổi.. Đoạ Số Điểm khác n caëp nhau so AD nuclê với đoạn N oâtit (a). b. 4. c. 6. d. 5. Ñaët teân dạng đột bieán. Maát moät Maát caëp caëp G–X nucleâoâtit Theâm Theâm caëp moät caëp T–A nucleâoâtit Thay moät Thay caëp caëp nucleâoâtit T-A naøy baèng Baèng caëp caëp G-X nucleâoâtit.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> ? Qua cấu trúc của gen, biến đổi của một đoạn gen. Em hãy cho biết đột bieán gen laø gì ? - Đột biến gen: là những biến đổi trong cấu trúc của gen, liên quan tới một hoặc một số cặp nuclêôtit. Đột biến gen di truyền được. - Các dạng đột biến gen: + Maát moät caëp nucleâoâtit + Theâm moät caëp nucleâoâtit + Thay moät caëp nucleâoâtit.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> * Trường hợp thay thế cặp nuclêôtít này bằng các nuclêôtít khác có hai trường hợp: - Trường hợp dị hoán: gốc purin thay bằng gốc pirimidin ( A-T) bị thay bằng ( T-A ). - Trường hợp đồng hoán là gốc purin này thay bằng gốc purin khác ( A-T G-X ).. Ví dụ 1: bệnh tạng bạch do một gen lặn đột biến gây ra. Bệnh nhaân coù toùc maøu traéng, maét maøu hoàng. Ví dụ 2: Một đột biến gen lặn khác lại gây ra chứng câm điếc bẩm sinh. Bệnh này thường thấy ở những bệnh nhân bị nhiễm chất phóng xạ hoặc chất hóa học trong chiến tranh, hay không cẩn thận trong việc sử dụng thuốc trừ sâu và thuốc diệt cỏ.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Hình 21.2 Đột biến gen làm mất kha tổng hợp nên diệp lục ở cây mạ (màu.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Đột biến gen tạo ra maøu saéc treân caùnh bướm..

<span class='text_page_counter'>(9)</span> - Đột biến gen: là những biến đổi trong cấu trúc của gen, liên quan tới một hoặc một số cặp nuclêôtit. Đột biến gen di truyền được. - Các dạng đột biến gen: + Maát moät caëp nucleâoâtit + Theâm moät caëp nucleâoâtit + Thay moät caëp nucleâoâtit.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> II. Nguyeân nhaân phaùt sinh đột biến gen: ? Neâu nguyeân nhaân phát sinh đột biến gen?..

<span class='text_page_counter'>(11)</span> + Do ảnh hưởng của môi trường. + Do con nguời gây đột bieán nhaân taïo..

<span class='text_page_counter'>(12)</span>

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Ảnh hưởng chất độc maøu da cam haäu quaû cuûa chieán tranh..

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Ảnh hưởng chất độc maøu da cam haäu quaû cuûa chieán tranh..

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Ảnh hưởng chất độc maøu da cam haäu quaû cuûa chieán tranh..

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Ảnh hưởng chất độc maøu da cam haäu quaû cuûa chieán tranh..

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Ảnh hưởng chất độc maøu da cam haäu quaû cuûa chieán tranh..

<span class='text_page_counter'>(18)</span> - Trong điều kiện tự nhiên là do sao chép nhầm của phân tử ADN đồng thời do tác động của môi trường trong và ngoài cơ thể như tia phóng xạ, chất hóa học… - Đột biến thực nghiệm (hay đột biến nhân tạo) các em được học trong bài 33..

<span class='text_page_counter'>(19)</span> - Tự nhiên: do rối loạn trong quaù trình sao chép dưới ảnh hưởng của môi trường trong và môi trường ngoài cơ theå. - Thực nghiệm (đột bieán nhaân taïo): con người gây ra đột biến baèng taùc nhaân vaät lí, hoùa hoïc..

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Như vậy ta đã hiểu thế nào về đột biến gen vaø nguyeân nhaân cuûa noù. Vấn đề đặt ra ở đây là chính đột biến gen nó có vai trò gì đối với sinh vật và con người hay không?. Để hiểu rõ ta tiếp tục tìm hiểu ở mục 3..

<span class='text_page_counter'>(21)</span> III. Vai trò của đột bieán gen ? Caùc em quan saùt hình 21.2, 21.3, 21.4 vaø traû lời các câu hỏi sau: ? + Đột biến nào có lợi cho sinh vật và con người ? + Đột biến nào có hại cho sinh vaät?.

<span class='text_page_counter'>(22)</span> Hình 21.4. Đột biến có lợi: cây cứng nhiều boâng luùa..

<span class='text_page_counter'>(23)</span> Hình 21.2. Hình 21.3. Đột biến coù haïi: laù maï maøu traéng, đầu vaø chaân sau của lợn bị dò daïng..

<span class='text_page_counter'>(24)</span> ? Tại sao đột biến gen gây ra biến đổi kieåu hình?. Biến đổi ADN  thay đổi trình tự các axit amin  proâteâin  kieåu hình..

<span class='text_page_counter'>(25)</span> - Đột biến gen gây ra biến đổi kiểu hình vì: biến đổi cấu trúc phân tử của gen dẫn đến biến đổi của loại prôtêin mà nó mã hóa..

<span class='text_page_counter'>(26)</span> ? Tại sao đột biến gen theå hieän ra kieåu hình laïi coù haïi cho sinh vaät?..

<span class='text_page_counter'>(27)</span> - Biến đổi gen thể hiện kiểu hình có hại cho sinh vật: vì chúng phá vở sự thống nhất hài hòa trong kiểu gen đã qua chọn lọc tự nhiên và được duy trì lâu đời trong điều kiện tự nhiên, gây ra những rối loạn trong quá trình tổng hợp prôtêin..

<span class='text_page_counter'>(28)</span>

<span class='text_page_counter'>(29)</span> Ví dụ (đột biến nhân tạo) Ở giống lúa Tám Thơm Hải Hậu Đột bieán laøm maát tính cảm ứng quang chu kì phát sinh  Đột bieán  troàng 2 vuï/naêm treân nhieàu điều kiện đất đai, kể cả vùng đất trung du mieàn nuùi..

<span class='text_page_counter'>(30)</span> Ví dụ: Đột biến tự nhiên Cừu chân ngắn ở Anh, làm cho chúng khoâng nhaûy qua haøng rào để phá vườn..

<span class='text_page_counter'>(31)</span> Ví duï (Taïo bieán di toå hợp) cho lai giữa gioáng luùa DT10 (naêng xuất cao) với giống luùa OM80 (haït gaïo daøi trong, côm deõo)  Taïo ra gioáng luùa cho naêng xuaát cao, haït gaïo daøi, trong, côm deõo)..

<span class='text_page_counter'>(32)</span> Đột biến gen tạo ra maøu saéc treân caùnh bướm..

<span class='text_page_counter'>(33)</span>

<span class='text_page_counter'>(34)</span> Ví dụ 1: beänh taïng baïch do moät gen laën đột biến gây ra. Bệnh nhaân coù toùc maøu traéng, maét maøu hoàng. Ví dụ 2: Cặp A-T (ở người bình thường) bị thay bằng cặp T–A (ở người bị thiếu maùu hồng cầu, lưỡi liềm)..

<span class='text_page_counter'>(35)</span> Ví dụ 3: Một đột biến gen laën khaùc laïi gaây ra chứng câm điếc baåm sinh. Beänh naøy thường thấy ở những beänh nhaân bò nhieãm chaát phoùng xaï, hoùa hoïc trong chieán tranh, hay khoâng caån thaän trong việc sử dụng thuốc trừ sâu và thuốc dieät co.û.

<span class='text_page_counter'>(36)</span> -Hình 21.3 Lợn con có đầu và chân sau dò daïng..

<span class='text_page_counter'>(37)</span> Hình 21.2 Đột biến gen làm mất kha tổng hợp nên diệp lục ở cây mạ (màu.

<span class='text_page_counter'>(38)</span> ? Từ những ví dụ trên ta ruùt ra keát luaän gì về vai trò của đột bieán gen?..

<span class='text_page_counter'>(39)</span> - Vai trò của đột biến gen: + Đột biến gen đôi khi có lợi cho con người. + Laø nguyeân lieäu cho quaù trình choïn loïc vaø tieán hoùa. + Coù yù nghóa trong chaên nuoâi vaø troàng troït..

<span class='text_page_counter'>(40)</span> Các em đọc kết luận chung trong saùch giaùo khoa Trang 64..

<span class='text_page_counter'>(41)</span> Câu hỏi và bài tập. Câu 1: Đột biến gen là gì ?..

<span class='text_page_counter'>(42)</span> Đột biến gen: là những biến đổi trong cấu trúc của gen, liên quan tới một hoặc một số cặp nuclêôtit. Đột biến gen di truyền được. - Cácdạng đột biến gen: +Maátmoätcaëpnucleâoâtit. nucleâoâtit. nucleâoâtit.. +Maátmoätcaëp +Maátmoätcaëp.

<span class='text_page_counter'>(43)</span> Câu 2: Hãy đánh dấu + vào ô  chỉ câu trả lời đúng nhất trong caùc caâu sau?.

<span class='text_page_counter'>(44)</span> - Nguyên nhân gây đột biến là gì?  a) Do quaù trình giao phoái giữa các cá thể khác loài.  b) Đột biến gen phát sinh do rối loạn của quá trình tự sao chép AND dưới tác dụng của các yếu tố tự nhiên.  c) Con người gây ra đột biến nhaân taïo baèng taùc nhaân hoùa hoïc.  + d) Caû b vaø c.

<span class='text_page_counter'>(45)</span> Câu 3: Hãy đánh dấu + vào ô  chỉ câu trả lời đúng trong các câu sau?. * Tại sao đột biến gen thường có hại cho bản thaân sinh vaät nhöng laïi coù ý nghĩa đối với chăn nuôi, troàng troït?.

<span class='text_page_counter'>(46)</span> +. a) Đột biến gen biểu hiện ra kiểu hình thường có hại cho bản thân sinh vật. Vì chúng phá vỡ sự thoáng nhaát haøi hoøa trong kieåu gen và gây ra những rối loạn trong quá trình tổng hợp prôtêin.. +. b) Đột biến gen có ý nghĩa với chăn nuôi, trồng trọt, vì trong thực tế có những đột biến có lợi cho con người.. + c) Đột biến có thể làm tăng khả năng thích ứng của sinh vật với các điều kiện ngoại cảnh..  d) Đột biến gen luôn có lợi cho sinh vật, con người..

<span class='text_page_counter'>(47)</span> 3/ Tìm một số ví dụ về đột biến gen phát sinh trong tự nhiên hay do con người tạo ra?..

<span class='text_page_counter'>(48)</span> Ví dụ: Đột biến tự nhiên cừu chân ngắn ở Anh, làm cho chúng khoâng nhaûy qua haøng rào để phá vườn..

<span class='text_page_counter'>(49)</span> Ví dụ: Ở giống lúa Taùm Thôm Haûi Haäu Đột biến làm mất tính cảm ứng quang chu kì phaùt sinh  Đột biến  trồng 2 vuï/naêm treân nhieàu điều kiện đất đai, kể cả vùng đất trung du mieàn nuùi..

<span class='text_page_counter'>(50)</span> Đột biến gen tạo ra maøu saéc treân caùnh bướm..

<span class='text_page_counter'>(51)</span> Ví dụ: beänh taïng baïch do moät gen laën đột biến gây ra. Bệnh nhaân coù toùc maøu traéng, maét maøu hoàng..

<span class='text_page_counter'>(52)</span> Ví dụ: Một đột biến gen laën khaùc laïi gaây ra chứng câm điếc baåm sinh. Beänh naøy thường thấy ở những beänh nhaân bò nhieãm chaát phoùng xaï hoùa hoïc trong chieán tranh, hay khoâng caån thaän trong việc sử dụng thuốc trừ saâu vaø thuoác dieät coû.

<span class='text_page_counter'>(53)</span> Hình 21.2 Đột biến gen làm mất kha tổng hợp nên diệp lục ở cây mạ (màu.

<span class='text_page_counter'>(54)</span> -Hình 21.3 Lợn con có đầu và chân sau dò daïng.

<span class='text_page_counter'>(55)</span> Baøi hoïc veà nhaø: - Hoïc thuoäc baøi theo noäi dung saùch giaùo khoa vaø phaàn ghi trong taäp hoïc.. - Laøm caâu hoûi 2 SGK vào vở bài tập. - Đọc trước bài 22 và chú ý những điểm sau:.

<span class='text_page_counter'>(56)</span> - Đột biến cấu trúc nhieãm saéc theå laø gì?. - Nguyeân nhaân gaây ra đột biến cấu trúc nhieãm saéc theå?. Vai trò của đột bieán caáu truùc nhieãm sắc thể đối với chăn nuoâi vaø troàng troït?..

<span class='text_page_counter'>(57)</span>