THÍ NGHIỆM tâm lí

THÍ NGHIỆM TÂM LÍ: TẠI SAO LẠI CÓ NHỮNG LÚC CON NGƯỜI
TRỞ NÊN XẤU XA?
"Nhân chi sơ, tính bản thiện", vậy mà trong nhiều trường hợp, bản thân chúng ta cũng trở nên
độc ác và vô tình
►1. Tâm lí đám đông
Đó là hiện tượng hành động của con người bị ảnh hưởng bởi hành động của những người khác.
Vào thập niên 1950, nhà tâm lý học Solomon Asch đã tiến hành một thí nghiệm thú vị về hiện
tượng này: Ông yêu cầu một nam sinh viên cùng những người bạn của anh ta bước vào một căn
phòng và trả lời các câu hỏi đơn giản. Người tham gia thử nghiệm không hề biết rằng, Asch sẽ ra
hiệu cho tất cả những sinh viên khác thỉnh thoảng cùng đưa ra các đáp án sai cho một câu hỏi
tưởng chừng rất dễ.
Kết quả thật bất ngờ, những người sinh viên tham gia thí nghiệm đã trả lời sai 1/3 số câu hỏi,
trong khi cùng bộ câu hỏi ấy, những người không ở trong “căn phòng diễn viên” chỉ làm sai với
tỉ lệ 1/35.
=> Câu trả lời của người tình nguyện viên bị ảnh hưởng bởi các "diễn viên" ngồi bên cạnh.
►2. Thờ ơ với bất hạnh của người khác
Ngày nay, nhiều người cho rằng, “Lòng tốt trở thành thứ xa xỉ khi cuộc sống trở nên quá gấp
gáp”. Để chứng minh câu nói này, hai nhà khoa học John Darley và C. Daniel Batson đã dàn
dựng một thí nghiệm thú vị.
Họ tuyển hai nhóm sinh viên tham gia một bài trắc nghiệm rồi yêu cầu họ đi bộ sang khu nhà
khác để làm tiếp phần hai. Trên đường đi, một diễn viên sẽ đóng vai người ốm nặng nằm trên
phố.
Những thành viên của nhóm 1 được yêu cầu sang ngay toà nhà kia vì đã bị muộn giờ, còn nhóm
2 được nói rằng, họ vẫn còn thời gian. Kết quả là chỉ có 10% những người ở nhóm 1 dừng lại và
giúp đỡ “người bệnh” còn nhóm 2 thì tỉ lệ này là 40%!
=> Khi vội vã, chúng ta ít giúp đỡ người khác hơn.
►3. Hiệu ứng người ngoài cuộc
Năm 1968, hai nhà khoa học John Darley và Bibb Latané yêu cầu một nữ diễn viên thể hiện sự
đau đớn trong một căn phòng với các tình nguyện viên tham gia thí nghiệm.
Họ nhận thấy một sự điều kì lạ: phòng càng đông người thì số lần người phụ nữ nhận được sự
giúp đỡ càng ít đi. Hiện tượng trên được biết đến với tên gọi “hiệu ứng người ngoài cuộc” trong

tâm lý học. Khi có người bị nạn, những người chứng kiến có ý nghĩ “ai đó sẽ giúp chứ không
phải tôi”. Suy nghĩ này càng được củng cố ở những nơi đông người và hậu quả là “sự vô cảm của
xã hội”, người bị nạn không được cứu dù có rất nhiều người xung quanh.
Cái này đã từng thấy rất nhiều trên các mặt báo, đặc biệt là Trung Quốc phải không các mem?
=> Càng đông người, sự giúp đỡ người bị nạn càng ít đi.
►4. Ảnh hưởng của mệnh lệnh tới đạo đức
Stanley Milgram là một trong những nhà tâm lý học hàng đầu người Mỹ và nổi tiếng với thí
nghiệm “sốc điện” của ông.
Trong cuộc thử nghiệm, các tình nguyện viên đóng vai một “giáo viên” đặt ra những câu hỏi cho
“sinh viên”. Nếu sinh viên này trả lời sai, người giám sát thí nghiệm yêu cầu “giáo viên” phải
phạt anh ta bằng cách nhấn các nút gây sốc điện với cường độ lớn dần, cao nhất lên đến 450 volt.
Những “giáo viên” tham gia thử nghiệm được yêu cầu không được ngừng tra tấn, mặc dù họ thấy
người "sinh viên" phải chịu sự khổ sở cùng cực.
Thí nghiệm của Milgram đã hứng chịu không ít chỉ trích và phê phán. Thực ra, người “sinh viên”
bị giật điện chỉ là một diễn viên giả vờ đau đớn mà thôi.
Trước khi thực hiện thí nghiệm, người ta dự đoán sẽ dưới 3% các tình nguyện viên dám bấm nút
450 volt khi người giám sát ra lệnh. Nhưng thực tế, đã có 26 trên tổng số 40 người bấm nút tra
tấn cực đại (tỉ lệ lên đến 65%).
=> Nếu con người bị đặt vào những tình huống phải chấp hành mệnh lệnh của cấp trên, họ có thể
làm những điều đi ngược lại niềm tin đạo đức của chính họ dù không hề muốn!
_________________________________________
Nhìn lại năm 2013 đầy những sóng gió, không khó để nhìn thấy những sự vô tình, ác độc của
con người trong xã hội. Bạn, chúng ta, hãy là những người đầu tiên nhìn nhận lại và giúp xã hội
này trở nên tươi đẹp hơn nhé!