THIẾT KẾ KIẾN TRÚC NHÀ MÁY CẤP NƯỚC

9
ThS. KTS. Nguyn Cao Lãnh







HC LIU M










THIT K KIN TRÚC CÁC CÔNG TRÌNH
U MI H TNG K THUT Ô TH





THIT K KIN TRÚC

NHÀ MÁY CP NC




10
2. THIT K KIN TRÚC NHÀ MÁY CP NC
2.1. Khái nim chung v cp nc đô th
2.1.1. H thng cp nc đô th
H thng cp nc đô th (HTCN) là tp hp các công trình k thut dùng đ thu,
x lý, d tr, điu hòa, vn chuyn và phân phi nc đn các đi tng s dng.
H thng này bao gm: 1) Công trình thu nc: Dùng đ thu nc ngun (nc
mt, nc ngm); 2) Trm bm cp 1: Dùng đ chuyn nc t Công trình thu nc
đn TXL; 3) Trm x lý: Dùng đ làm sch nc cp theo tiêu chun quy đnh; 4) Các
b cha nc sch: Dùng đ cha nc đã làm sch, d tr nc cha cháy và điu
hòa áp lc gia các trm x lý (trm bm 1 và 2); 5) Trm bm cp 2: Dùng đ bm
nc t b cha nc sch lên đài hoc vào mng phân phi cung cp cho các đi
tng s dng; 6) ài nc: Dùng đ d tr nc, điu hòa áp lc cho mng gia các
gi dùng nc khác nhau; 7) ng ng truyn ti: Dùng đ vn chuyn nc t trm
bm cp 2 đn đim đu tiên ca mng li phân phi nc; 8) Mng li phân phi
nc: Dùng đ vn chuyn và phân phi nc trc tip đn các đi tng s dng.
Tùy theo yêu cu v cht lng nc, yêu cu v các ch tiêu kinh t k thut
và tùy theo điu kin t nhiên tng ni, ngi ta có th:
- T hp các công trình li vi nhau, ví d: t hp công trình thu nc vi trm
bm 1, hoc c công trình thu nc, trm bm 1, trm bm 2 thành mt khi;
- Bt mt s công trình nh b bt trm bm 2 và trm x lý nu chn đc
ngun nc tt, có th cp thng cho đi tng s dng mà không cn x lý;
- Có th không cn đài nc nu h thng cp nc có công sut ln, ngun đin
luôn bo đm và trm bm cp 2 s dng loi bm ly tâm điu khin t đng

Hình 2.1. S đ HTCN s dng nc mt

Hình 2.2. S đ HTCN s dng nc ngm



11

Hình 2.3. S đ HTCN s dng nhiu ngun hn hp
2.1.2. Yêu cu và tiêu chun v cp nc đô th
2.1.2.1. Yêu cu
a. Quy hoch cp nc đô th cn đm bo các yêu cu sau:
- Xác đnh đc tiêu chun và nhu cu cp nc cho đô th theo bc tin cy cp
nc ca tng giai đon;
- La chn ngun nc hp lý;
- La chn đc quy mô và đa đim xây dng các công trình đu mi;
- Xác đnh đc công ngh x lý nc.
b. Các công trình đu mi cp nc cn xác đnh đc:
- Trm bm ging (nu là ngun nc ngm): S lng ging, các thông s k
thut, bin pháp ci to nâng công sut các công trình đã có.
- Trm bm cp I (nu là ngun nc mt): Các thông s k thut, bin pháp ci
to nâng công sut các công trình đã có. Công trình thu nc mt phi  phía trên
dòng chy so vi đô th, KCN, khu dân c tp trung.
- Công trình x lý cn đm bo:  đu dòng nc so vi khu dân c và khu vc
sn xut; Thu đc lng nc tha mãn yêu cu trc mt và trong tng lai,
có cht lng nc tt và thun tin cho vic t chc bo v, v sinh ngun
nc; Phi  ch có b, lòng sông n đnh, ít b xói l bi đp và thay đi dòng
nc,  ch có điu kin đa cht công trình tt và tránh đc nh hng ca các
hin tng thu vn khác nh: sóng, thu triu

- Cung cp đin nng cho các công trình đu mi: Cn xác đnh ngun, tính toán
xây dng các trm bin áp riêng cp đin cho các trm bm ging, trm bm cp
I và trm x lý.
- Khu vc bo v nhà máy, trm cp nc: Trong phm vi 30m k t chân tng
các công trình x lý phi xây tng rào bo v bao quanh khu vc x lý nc.



12
Bên trong tng rào này không đc xây dng nhà , công trình vui chi, sinh
hot, v sinh, không đc bón phân cho cây trng và chn nuôi súc vt.
4

c. Din tích ti thiu khu đt xây dng trm x lý nc xác đnh theo bng sau:
Bng 2.1. Din tích ti thiu khu đt xây dng trm x lý nc
Công sut trm x lý (1.000 m3/ngđ) Din tích ti thiu khu đt (ha)
1 0,5
T 1÷5 0,5
T >5÷10 1,0
T >10÷30 2,0
T >30÷60 3,0
T >60÷120 4,0
T >120÷250 5,0
T >250÷400 7,0
T >400÷800 9,0
T >800÷1.200 13,0
T 1.200 tr lên 16,0
Ngun: QCVN: 01/2008/BXD Quy chun k thut Quc gia v QHXD, Bng 5.4.
d. Cp nc cha cháy: Lu lng và s lng các đám cháy đng thi cn
đc tính toán phù hp vi quy mô đô th. Lu lng nc cp cho mt đám cháy

phi đm bo ≥15l/s; s lng đám cháy đng thi cn đc tính toán ≥2; áp lc t do
trong mng li cp nc cha cháy phi đm bo ≥10m.
Phi t
n dng các sông h, ao đ d tr nc cha cháy; phi đm bo có đ
lng nc d tr ti mi thi đim và có đng cho xe cha cháy ti ly nc. Chiu
sâu mt nc so vi mt đt ≤ 4m và chiu dày lp nc ≥0,5m.
Trên mng ng cp nc đô th, dc theo các đng ph phi b trí các hng ly
nc cha cháy (tr ni hoc hng ngm di mt đt). Hng cha cháy phi đc b
trí  ni thun tin cho vic ly nc cha cháy nh:  ngã ba, ngã t đng ph.
ng kính ng dn nc cha cháy ngoài nhà phi không nh hn 100mm. Quy đnh
v khong cách gia các hng ly nc cha cháy nh sau:
- Khong cách ti đa gia các hng: ti khu trung tâm đô th loi đc bit, loi I
và loi II, khu có mt đ dân c cao là 150m; ti các khu vc khác là 150m.
- Khong cách ti thiu gia hng và tng các ngôi nhà là 5m.
- Khong cách ti đa gia hng và mép đng (trng hp hng đc b trí 
bên đng, không nm di lòng đng) là 2,5m.
2.1.2.2. Tiêu chun cp nc đô th
a. Nhu cu dùng nc cho QHC cp nc đô th nh sau:
- Nc sinh hot cho dân c và khách vãng lai. Nhu cu cp nc sinh hot ca
dân c ngoi thành và khách vãng lai phi đm bo ti thiu 80% ch tiêu cp


4
Mc 5.3.1. Chng V. Quy chun QHXD Vit Nam 01:2008/BXD



13
nc sinh hot đô th tng ng. Ch tiêu cp nc sinh hot đô th phi đm bo
các quy đnh theo Bng 2.2.

- i vi khu dân c ch ly nc  các vòi công cng, yêu cu v cp nc sinh
hot là ≥40 lít/ngi-ngđ.
- Các ch tiêu cp nc khác theo Bng 2.3.
Bng 2.2. Ch tiêu cp nc sinh hot đô th
Loi đô th
Nhu cu dùng nc
t đu (10 nm) Dài hn (20 nm)
T l cp nc
(% dân s)
Tiêu chun
(lít/ngi-ngđ)
T l cp nc
(% dân s)
Tiêu chun
(lít/ngi-ngđ)
c bit ≥90 ≥180 100 ≥200
I ≥80 ≥150 ≥90 ≥180
II ≥80 ≥120 ≥90 ≥150
III, IV, V ≥80 ≥80 ≥90 ≥100
Ngun: QCVN: 01/2008/BXD Quy chun k thut Quc gia v QHXD, Bng 5.2.
Bng 2.3. Các ch tiêu cp nc khác cho QHC cp nc đô th
Hng mc cp nc Ký hiu n v tính Ch tiêu
Nc sinh hot Nsh lít/ngi-ngđ Theo Bng 2.2
Nc cho các CTCC, dch v Ncc % Nsh ≥10
Nc ti cây, ra đng Nxp % Nsh ≥8
Nc cho sn xut nh, TTCN Nttcn % Nsh ≥8
Nc cho các KCN tp trung Nkcn ha-ngđ Xác đnh theo loi hình công
nghip, đm bo ≥40m3/ha-ngđ
cho ti thiu 60% din tích
Nc d phòng, rò r Ndp % (Nsh + Ncc +

Nxp + Nttcn +
Nkcn + Nch)
H thng nâng cp ci to: ≤20%,
H thng xây mi: ≤15%
Nc cho bn thân khu x lý Nbt % (Nsh + Ncc +
Nxp + Nttcn +
Nkcn+Nch+Ndp)
≥4
Ngun: QCVN: 01/2008/BXD Quy chun k thut Quc gia v QHXD, Mc 5.3.1.
b. Nhu cu dùng nc cho QHCT cp nc các khu chc nng đô th nh sau:
Bng 2.4. Các ch tiêu cp nc cho QHCT cp nc đô th
Hng mc cp nc n v tính Ch tiêu
Nc sinh hot lít/ngi-ngđ Theo Bng 2.2
Nc cho các CTCC, dch v lít/m2 sàn-ngđ. ≥2 (tùy theo tính cht c th ca công trình)
Nc trng hc lít/hc sinh-ngđ ≥20
Nc trng mu giáo, mm non lít/cháu-ngđ ≥100
Nc ti vn hoa, công viên lít/m2-ngđ ≥3
Nc ra đng lít/m2-ngđ ≥0,5
Ngun: QCVN: 01/2008/BXD Quy chun k thut Quc gia v QHXD, Mc 5.3.2.
c. Bc tin cy ca h thng cp nc nh sau:



14
Bng 2.5. Bc tin cy ca h thng cp nc
TT c đim h dùng nc Bc tin cy
1
Các xí nghip luyn kim, ch bin du la, công nghip hoá hc, nhà máy
đin, h thng cp nc sinh hot ca đim dân c trên 50.000 ngi, đc
phép gim lu lng cp nc không quá 30% lu lng tính toán trong 3

ngày và ngng cp nc không quá 10 phút
I
2
Các xí nghip khai thác m, ch to c khí và các loi công nghip khác, h
thng cp nc sinh hot ca đim dân c đn 50.000 ngi đc phép
gim lu lng nc cp không quá 30% lu lng trong 10 ngày hoc
ngng cp nc trong 6 gi.
II
3
Các xí nghip công nghip nh, h thng ti nông nghip, h thng cp
nc ca khu công nghip đc phép gim lu lng cp nc không quá
30% trong 15 ngày và ngng cp nc trong 1 ngày.
III
Ngun: QCVN: 01/2008/BXD Quy chun k thut Quc gia v QHXD, Bng 5.3.
2.2. Các c s đ QH, thit k kin trúc nhà máy cp nc
2.2.1. Các phng pháp x lý nc
Quá trình x lý nc bao gm: làm trong và kh màu, kh st hay các cht đc
hi khác và các x lý đc bit khác nh làm mm, làm ngui, kh mui,… Các quá
trình x lý trên đc thc hin theo các phng pháp sau:
- Phng pháp c hc: Song và li chn rác, lng t nhiên, lc qua li;
- Phng pháp lý hc: Kh trùng bng tia t ngoi, làm ngui nc;
- Phng pháp hóa hc: Keo t bng phèn, kh trùng clo, làm mm bng vôi.
Tùy thuc vào cht lng ngun nc và yêu cu cht lng nc cp mà xác
đnh phng pháp và dây chuyn công ngh x lý nc phù hp.
2.2.2. Các dây chuyn công ngh x lý nc
a. S đ công ngh không dùng hóa cht đ keo t, dùng b lc chm: Áp dng
cho ngun nc có hàm lng cn l lng ≤50mg/l, đ màu ≤500coban, công sut
trm ≤1.000m3/ngđ, đc qun lý th công hay c gii. V nguyên tc không kh
đc đ màu.

Hình 2.4. S đ công ngh không dùng hóa cht đ keo t
b. S đ công ngh dùng hóa cht keo t:
b1. S dng hóa cht c bn: Áp dng cho ngun nc có hàm lng cn l lng
và đ màu bt k, công sut trm thng ≥20.000m3/ngđ vi các mc c gii hóa
khác nhau hay có th t đng hoàn toàn.
b2. S dng b trn và b lc tip xúc: Áp dng cho ngun nc có hàm lng
cn l lng ≤150mg/l, đ màu ≤1500coban, công sut trm bt k.



15

Hình 2.5. S đ công ngh s dng hóa cht c bn

Hình 2.6. S đ công ngh s dng b trn đng và b lc tip xúc
c. S đ công ngh x lý nc ngm:
c1. Kh st bng làm thoáng đn gin và lc nhanh: Ngun nc có hàm lng
st ≤15mg/l, đ màu ≤150coban, đ oxi hóa ≤[0,15(Fe2+).5] mmg/l O2, NH4 <1mg/l,
PH sau làm thoáng ≥6,8, đ kim còn li trong nc > (1+Fe2+/28) mgđl/l.
c2. Giàn ma-lng tip xúc-lc: Áp dng cho ngun nc có hàm lng C
Fe
≤25mg/l, nc sau làm thoáng có PH ≥6,8; Ki ≥2mgđl/l; H
2
S <0,2mg/l; NH
4
<1mg/l,
công sut trm bt k.
c3. Thùng qut gió-lng tip xúc-lc: Áp dng cho trm x lý công sut ln và
ngun nc có hàm lng st cao.

Hình 2.7. S đ công ngh kh st bng làm thoáng đn gin và lc nhanh

Hình 2.8. S đ công ngh kh st bng làm thoáng, lng tip xúc và lc

Hình 2.9. S đ công ngh kh st bng thùng qut gió, lng tip xúc và lc
2.3. Các b phn chc nng trong NMCN và nguyên tc b trí, thit k
2.3.1. Khu vc trc nhà máy
ây là ni b trí cng ra vào, các công trình hành chính qun lý, dch v công
cng (nhà n, th thao,…), ch đ xe (gara) cho ngi lao đng và khách đn giao



16
dch, kt hp vi h thng cây xanh cnh quan. B phn kim tra, xét nghim, thí
nghim, lu mu nc,… cng có th đc b trí chung ti đây.
Khu vc này đc t hp v không gian kin trúc vi vai trò là b mt ca NM,
mang tính đi ngoi và đóng góp vào cnh quan chung ca khu vc, thng đc b
trí  đu hng gió ch đo và tip cn thun tin vi giao thông đng b bên ngoài
nhà máy.
2.3.2. Khu vc sn xut - x lý
Khu vc sn xut- x lý bao gm:
1) Khu vc x lý nc;
2) Các b cha nc sch;
3) Trm bm cp 2.
Tùy thuc vào v trí ngun nc mà trong nhà máy có th có thêm: Công trình
thu nc (nc ngm), trm bm cp I hay đài nc.
2.3.2.1. Khu vc x lý nc
ây là b phn chc nng chính và quan tr
ng nht ca NMCN. Bao gm:
a. Công trình x lý nc (b trn, b lc, b phn ng, giàn ma,…): Vic xác

đnh các hng mc trong công trình, quy mô và b trí hoàn toàn tùy thuc vào dây
chuyn công ngh.
NMCN có công sut ≥3.000m3/ngđ phi có ti thiu 2 công trình đn v (modul
x lý) đ đm bo cp nc liên tc và phi có h thng x lý thu hi s dng li nc
x cn b lng, nc ra các b lc.
Chim din tích ln nht trong khu vc này là các b x lý nc thô (b phn
ng, b keo t, b lng, b lc), thng kiu na ngm hay ni, có hành lang công tác
bên trên (vi lan can cao ≥0,8m bao quanh), có hoc không có mái che.
b. B phn điu khin: ây là b phn điu khin và kim soát toàn b quá trình
x lý nc, bao gm các phòng điu khin, kim tra kim soát và phòng chuyên môn.
i vi nhng dây chuyn công ngh có mc đ t đng hóa cao, b phn này có th
đc b trí trong nhà hành chính, qun lý.
Hình 2.10. Cu to b lng ngang
(1) ng dn nc t b phn ng
sang
(2) Máng phân phi nc
(3) Vách phân phi đu b
(4) Vùng lng
(5) Vùng cha cn
(6) Vách ngn thu nc cui b
(7) Máng thu nc
(8) ng dn nc sang b lc
(9) ng x cn




17

Hình 2.11. Cu to b lng đng

(1) Ngn phn ng xoáy
(2) Vùng lng
(3) Vùng cha cn
(4) ng dn nc t b trn ti
(5) Vòi phun
(6) Máng thu
(7) ng dn nc sang b lc
(8) ng x cn


Hình 2.12. Cu to b lng ly tâm


1. ng dn nc t b trn ti
2. Máng thu nc
3. Cánh gt bùn bng cao su
4. H thng cào bùn
5. ng dn nc sang b lc
6. ng x cn


Hình 2.13. Cu to b lc nhanh trng lc
1. ng dn nc vào
2. Máng dn nc
3. Máng phân phi ph
4. Vt liu lc
5. Vt liu đ

6. Tm đan có khe l đ vt
liu lc
7. ng dn nc sang b
cha nc sch
8. ng ng cp nc ra
b lc
9. ng ra nc x lc.
10. Van x nc lc đu
11. C
a qun lý.
12. Hm thu nc
13.ng cp gió ra lc



18
c. B phn thí nghim: ây là b phn xét nghim, thí nghim các mu nc
nhm đa ra các yêu cu, quy đnh hay quy trình cho b phn điu khin và x lý
nc, bao gm các phòng xét nghim, thí nghim, các phòng chuyên môn nghip v
(hóa, lý), k thut công ngh, lu mu nc,… B phn này có th đc b trí trong
nhà hành chính, qun lý.
d. Các kho hóa cht, vt liu,… phc v cho x lý nc đc b trí tách ri hay
gn vi công trình x lý nc đ thun tin cho vic s dng. Mt bng và kt cu kho
thng đn gin, d xây dng nhng phi đm bo an toàn khi cha các hóa cht theo
quy đnh trong TCXD66:1991: Vn hành khai thác h thng cp thoát nc - Yêu cu
an toàn.
Trong NMCN có nhiu mođul (đn v) x lý nc thì kho có th đc b trí
phân tán theo tng mođul, theo tng nhóm 2-3 mođul (phù hp vi vic xây dng và
vn hành theo tng giai đon) hay tp trung li thành mt khu vc riêng.
Các vt liu x lý nc (cát, si,…) và hóa cht thông thng đc đng trong

bao, ch ti kho bng xe ti thông thng. Riêng Clo lng đc cha trong bình áp
lc, vn chuyn bng xe chuyên dng. Vic vn chuyn, lu tr, s dng Clo tuân th
các quy đnh trong Phn 8. TCXD66:1991: Vn hành khai thác h thng cp thoát
nc - Yêu cu an toàn.
Kho bình Clo phi là công trình bit lp, mt tng, không có trn, có h thng
thông gió hút (ming hút phi đt sát sàn, ming x nhn chìm trong b trung hoà),
công tc đin đt  phía ngoài, nhit đ không khí trong kho không đc vt
quá 35
0
C. Kho phi làm bng vt liu không cháy. Quanh kho phi có tng rào bo
v. Khong cách cho phép t kho / ni s dng Clo đn nhà xng / nhà  nh sau:
Bng 2.6. Khong cách an toàn ca kho hoc ni s dng Clo
Sc cha ca kho (tn) 1 1-2 2-5 5-25 25-50 50-75
Khong cách ti thiu cho phép (m) 12 25 50 150 250 300
Ngun: Bng 1. TCXD66:1991: Vn hành khai thác h thng cp thoát nc - Yêu cu an toàn.
e. Các phòng phc v ngi lao đng: Bao gm phòng ngh công nhân, phòng
thay qun áo, v sinh,… đc b trí tách ri hay gn lin vi các b phn khác.
Các công trình chính trong dây chuyn công ngh x lý nc phi bng bê tông
ct thép, tui th ca công trình là 100 nm. Phi u tiên din tích đ b trí các công
trình chính theo hng t chy t công trình đu tiên ti b cha nc sch.
2.3.2.2. Các b cha nc sch
Nc sau x lý đc cha  các b cha nc sch. Dung tích các b cha tính
toán theo công sut và yêu cu phc v ca NMCN.
B cha nc thng hình ch nht, dng na ngm và có np. B có công sut
≤2.000m3 có th xây tròn. B cha ≥100m3 phi bng BTCT, thép lp ghép hay
composite. B <100m3 đc phép xây bng gch.



19

NMCN có công sut ≥30.000m3 phi có ngn cha nc ra lc cha qua kh
trùng. Trong b cha phi có các vách ngn đ to dòng nc chy vòng vi thi gian
lu nc phi ln hn 30 phút, đ thi gian tip xúc cn thit cho vic kh trùng.
2.3.2.3. Trm bm cp 2
Trm bm cp 2 dùng đ bm nc t các b cha nc sch ti MLCN. Trong
trm bm cp 2 b trí bm nc sinh hot, sn xut, bm nc cha cháy và có th c
bm ra lc, máy gió ra lc.
Mi nhóm bm phi có bm d phòng. Nu bm cha cháy và bm nc sinh
hot cùng loi thì bm d phòng đc chn chung cho c hai nhóm bm.
Các trm bm cp 2 thng đt trên mt đt, có hình dng ch nht vì có nhiu
máy bm, các đng ng hút có th ni thông vi nhau qua các khóa.
2.3.3. Khu vc cung cp và đm bo k thut
Bao gm:
a. Trm bin th: NMCN cn có trm bin th riêng, ngun cp đin u tiên
đm bo cp liên tc 24/24h. Trng hp trong dây chuyn công ngh có b lng
trong có tng cn l lng thì phi có máy phát đin d phòng.
b. Trm x lý bùn thi ra t quá trình x lý nc: ây là ni thu gom, làm khô
bùn thi, bùn cn t các b lng, lc,… Sau đó bùn khô đc chuyên ch ti ni chôn
lp hp v sinh hoc tái s dng. Không đc phép x bùn cn trc tip ra môi trng
xung quanh.
c. Trm c khí sa cha, bo dng: ây là ni sa cha, bo dng các máy
móc, thit b ca NMCN. Có th b trí các kho nguyên vt liu, ph tùng sa cha,
thay th,… cùng trong trm này.
d. Gara xe chuyên dng: Cho các loi xe bn ch nc, xe ch bùn cn hay hóa
cht x lý nc, Gara đc b trí ti các v trí thun tin cho vic chuyên ch, lu
thông trong và ngoài NM, gn lin vi h thng đng giao thông và sân bãi.
2.3.4. Khu vc cây xanh, mt nc
ây là khu vc không th thiu trong NMCN. Bao gm các vn hoa, h nc
cnh quan (kt hp vi các tiu cnh), cây xanh cách ly, đm. B trí các sân th thao
(cu lông, tennis) kt hp trong khu vc này.

Cn tn dng ti đa các khu đt trng, đt d tr phát trin đ trng cây xanh.
Din tích cây xanh ti thiu trong khu đt là 10%.
m bo khong cách an toàn gia cây xanh vi các b ngm, na ngm và các
tuyn ng k thut ngm theo quy đnh hin hành.
2.3.5. ng giao thông, sân bãi
ng giao thông, sân bãi nhm đm bo vic vn chuyn nguyên vt liu, thit
b máy móc và liên h gia các b phn chc nng (lung ngi) trong NMCN.
ng giao thông có mt ct nh do khi lng vn chuyn không ln. ng



20
chính có lòng đng rng 5,5-6,5m, đng ph có lòng đng rng 3,5m. Các li đi
b hay xe đp liên h gia các công trình rng 1,5-2,5m. Có th không có va hè dc
tuyn giao thông ph. Các tuyn đng ct phi b trí ch quay xe.
B trí cây xanh bóng mát và cnh quan hp lý dc các tuyn giao thông và xung
quanh các sân bãi.

Hình 2.14. ng giao thông ni b trong NMCN

Hình 2.15. S đ dây chuyn công ngh NMCN
2.4. Quy hoh tng mt bng và thit k kin trúc NMCN
2.4.1. Quy hoch tng mt bng
Nhà máy cp nc cng là mt dng XNCN vi nguyên liu đu vào chính là
nc thô, các nguyên liu ph là vt liu và hóa cht x lý, sn phm đu ra là nc
sch, cht thi là các loi bùn cn (không qua hoc qua x lý làm khô) và các loi vt
liu, hóa cht sau x lý hay ht thi hn s dng (cát, si, hóa cht kh, trung hòa,…)
Do đc thù ca dây chuyn công ngh x lý nc, gii pháp QH TMB ch yu
ca NMCN là gii pháp phân tán theo kiu ô c và lp li theo tng mođul x lý.
Các hng mc công trình ch yu đc b trí tách ri nhau, dòng nguyên liu đc

vn chuyn và x lý thông qua các trm bm (ngm, ni), đng ng (ngm, ni) và
b (ch yu là ngm, na ngm).



21

Hình 2.16. NMCN c Hòa (TP H Chí Minh - Gii pháp phân tán theo kiu ô c

Hình 2.17. NMCN H Núi Cc (Thái Nguyên) - Gii pháp lp li theo tng mođul
i vi các NMCN hin đi, dây chuyn công ngh đc t đng hóa hoàn toàn.
Các phòng điu khin vn hành, thí nghim, kim soát,… đc hp khi cùng vi b
phn qun lý hành chính trong mt tòa nhà. Công nhân ch yu làm công vic sa
cha, bo dng và thay th vt liu, hóa cht.
Các khu vc đt trng bên cnh các b x lý hay b cha, bên trên các tuyn ng
ngm, bên trên các b ngm (có np đm bo an toàn v kt cu) có th trng c.



22
Các kho vt liu, Clo nên gn dây chuyn x lý nhng  cui hng gió và đm
bo khong cách ATMT ti các công trình khác. Trm x lý bùn cn nên b trí tách
bit cui hng gió, có đng vn chuyn bùn khô thun tin.
Các tuyn giao thông ni b chính, ph b trí bao quanh các khu vc chc nng
chính, đm bo liên h thông sut và đm bo kh nng vn chuyn thit b, vt liu
thay th (cho xe chuyên dng, xe ti ti trng ln, xe cu,…) ti tng công trình x lý.
2.4.2. Thit k kin trúc mt s hng mc công trình chính
2.4.2.1. Khu vc trc nhà máy
Nhà hành chính, qun lý và các b phn phc v công cng (nhà n, gii khát,
hi trng,…), b phn điu khin vn hành, kim soát, thí nghim,… nên b trí tp

trung trong mt tòa nhà ti khu vc trc NM, va thun tin cho vi
c qun lý vn
hành, va to quy mô đ ln đ tng hiu qu s dng đt cng nh tng kh nng
sáng to ca thit k kin trúc.
Công trình này có th đc đc thit k nhiu tng, phong cách kin trúc và kt
cu hin đi, vi h thng sân vn, mt nc và cnh quan bao quanh, là b mt
chính ca NMCN và đóng góp chính cho cnh quan ca khu vc. Tiêu chun thit k
theo tiêu chun ca công trình công cng, thí nghim,… tng ng. Quy mô các công
trình đc tính toán theo s lng ngi lao đng, ph thuc vào yêu cu ca dây
chuyn công ngh và yêu cu qun lý. Các ch tiêu tính toán có th tham kho nh sau:
Bng 2.7. Ch tiêu tính toán din tích tham kho
Hng mc n v tính Ch tiêu Chi chú
Cán b hành chính m2 sàn/ngi 10 - 15 Tính theo tng din tích sàn
Phòng n, gii khát (c
kho, bp và ph tr)
m2 sàn/ngi 2,5 - 3
i vi NM có s lng lao đng
≥ 100 ngi có th chia làm 2 ca
Hi trng m2 sàn/ngi 0,8 - 1,2 Ch tính riêng cho phn khán gi
Khu vc v sinh
ngi / 1 ch tiu
ngi / 1 bn cu
12 - 16
15 - 20

Phòng bo v m2 sàn/ngi 5 - 6 K c din tích v sinh và ph tr
Ch đ xe (gara):
- Xe đp
- Xe máy
- Ô tô con

m2 / xe

0,9
2,35 - 3
15 - 18


Hình 2.18. S đ chc nng b phn Kim soát, iu khin



23

Hình 2.19. S đ chc nng b phn Xét nghim, Thí nghim
2.4.2.2. Các b x lý và cha
Các b x lý và cha ch yu bng BTCT, thng kiu na ngm hay ni, có
hành lang công tác bên trên (vi lan can cao ≥0,8m bao quanh). Quy mô và cu to b
theo yêu cu ca công ngh.
Vì các b có kích thc rt ln nên đ tng tính sinh đng cho TMB, các b có
th đc phân chia nh và sp xp theo kiu mođul.

Hình 2.20. Mt s gii pháp b trí h thng các b theo mođul
S dng mái che b cng là mt gii pháp đ tng cng hình thc kin trúc vn
khô cng ca các công trình HTKT. Mái che thng có cu to khung, dàn không gian
thép, lp mái nh (tôn, PolyCacbon, ETFE,…)

Hình 2.21. Các gii pháp cu to mái che cho b

24
Ti khu vc có nhiu nng, có th s dng các tm pin nmg lng mt tri làm
mái che b, va to hình thc kin trúc va cung cp đin cho hot đng ca NM.
Trng c và hoa xung quanh các b cha cng mang li hiu qu kin trúc cnh
quan đp cho tng th NMCN. Np b cng có th đc s dng đ trng c và hoa
nh mt gii pháp “xanh” cho NMCN.

Hình 2.22. Gii pháp tng cng tính “xanh” cho các b
Trong điu kin đa hình phc tp, không bng phng, cn nghiên cu b trí các
b phù hp vi đa hình và cnh quan t nhiên xung quanh đ tng cng tính sinh
đng cho NM và đáp ng các yêu cu v phát trin bn vng.

Hình 2.23. Gii pháp b trí h thng các b theo đa hình, cnh quan
2.4.2.3. Trm bm cp 2
Trm bm cp 2 thng đc xây dng kin c trên mt đt vi khung và mái
BTCT, tng gch chc chn. Trm bm bao gm ni b trí các máy bm, đng c
đin, đng ng, van khóa, thit b điu khin, kim tra, các bng đin, phòng qun lý,
phòng sa cha lp ráp cng nh phòng v sinh, thay qun áo cho công nhân.
Thit k trm bm cp 2 cn lu ý đn kh nng tng công sut trm hay thay đi
thit b (thêm máy bm, thay máy bm công sut ln hn).

Hình 2.24. S đ b trí các b phn trong trm bm cp 2

B. Máy bm
. ng c / iu
khin đin
T. iu khin chung
QL. Qun lý vn hành
SC. Sa cha
WC. Thay qun áo, tm

ra, v sinh



25
2.5. Gii thiu mt s NMCN
2.5.1. NMCN Th Xuân, Thanh Hóa

a) S đ công ngh và các hng mc công trình chính trong NM



26

b) S đ tng mt bng NM
2.5.2. NMCN Vinaconex (Hòa Bình)

a) Phi cnh toàn nhà máy

b) Khu x lý nc (b trn - keo t - lng - lc) c) Nhà pha trn phèn



27
2.5.3. NMCN Whitney, New Heaven, Connecticut (Hoa K)

a) S đ tng mt bng

b) Phi cnh toàn NM

c) S đ b trí các b phn chc nng trong NM



28





d) Cnh quan trong và xung quanh NM



29



e) Nhà hành chính, qun lý, điu hành,…



30



d) Nhà hành chính, qun lý, điu hành,…- Các chi tit kin trúc và ni tht
Thông tin công trình: Quy mô: 13.000m2
Thit k: Stephen Holl Architects
Gii thng: AIA/COTE Top Ten Green Project, USA, 2007

AIA NY Honor Award, USA, 2005
Van Alen Institute International Projects in Public Architecture, USA, 2001