Hoạt động ngoại giao phục vụ phát triển kinh
tế của Việt Nam từ năm 2001 đến nay
Đinh Thị Xuân Tươi
Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn
Luận văn Thạc sĩ ngành: Quan hệ quốc tế; Mã số: 60 31 40
Người hướng dẫn: PGS.TS. Nguyễn Thị Quế
Năm bảo vệ: 2010
Abstract: Làm rõ chủ trương quan điểm, nhận thức của Đảng và Nhà nước Việt Nam
về “Ngoại giao phục vụ phát triển kinh tế”. Phân tích thực trạng của hoạt động “ngoại
giao phục vụ phát triển kinh tế” ở nước ta từ năm 2001 đến nay. Rút ra một số kinh
nghiệm trong thực hiện “ngoại giao phục vụ phát triển kinh tế” ở nước ta trong thời
gian qua. Nêu lên phương hướng và các giải pháp thúc đẩy hoạt động ngoại giao phục
vụ phát triển kinh tế thời gian tới.
Keywords: Quan hệ quốc tế; Phát triển kinh tế; Việt Nam; Ngoại giao
Content
MỞ ĐẦU
1.Tính cấp thiết của vấn đề nghiên cứu
Hoạt động ngoại giao của bất kỳ nước nào từ xưa đến nay bao giờ cũng nhằm phục vụ
ba mục tiêu cơ bản là: Góp phần bảo vệ độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ quốc gia;
nâng cao vị thế, mở rộng ảnh hưởng trên trường quốc tế; tranh thủ và tạo những điều kiện
quốc tế thuận lợi để phát triển đất nước; Ba mục tiêu ấy liên quan mật thiết với nhau, tác động
qua lại lẫn nhau, tạo thành một thể thống nhất nhằm làm cho đất nước hùng mạnh, phát triển,
trong đó sức mạnh kinh tế đóng vai trò rất quan trọng. Những mục tiêu trên có thể nói là
không thay đổi, song nội dung cụ thể của nó, nhất là phương pháp tiến hành để đạt được
những mục tiêu ấy không phải lúc nào cũng đứng yên mà chúng chuyển hoá theo thời gian,
tuỳ thuộc vào diễn biến của lịch sử, hoàn cảnh và điều kiện cụ thể của một quốc gia. Trong
bối cảnh thế giới hiện nay, mục tiêu tạo điều kiện quốc tế thuận lợi để phát triển có tầm quan
trọng hơn bao giờ hết. Nội dung của mục tiêu này không chỉ thể hiện ở chỗ xây dựng, duy trì
các mối quan hệ quốc tế ổn định, thuận lợi cả về mặt chính trị lẫn kinh tế và an ninh, mà còn ở
chỗ tìm kiếm được nhiều đối tác, tiếp thị và mở rộng thị trường. Yêu cầu về mở rộng thị
trường, tìm kiếm đối tác ngày nay đã quyết định việc lập cơ quan đại diện ngoại giao tuỳ
thuộc vào nước sở tại có phải là “đối tác sáng giá” hay không. Yêu cầu này càng trở nên cấp
2
bách khi cuộc chạy đua về kinh tế, cuộc cạnh tranh về đối tác và thị trường đang diễn ra quyết
liệt hơn bao giờ hết. Hiện nay tất cả các nước phát triển cũng như đang phát triển đều đứng
trước thách thức về tụt hậu. Do đó, mọi nước đều đặt ưu tiên cho phát triển kinh tế và hoạt
động ngoại giao phải phục vụ ưu tiên này.
Trong những năm gần đây, với sự phát triển mạnh mẽ của toàn cầu hoá và khi cạnh tranh kinh
tế trở nên hết sức gay gắt, nhiều nước đã coi “Ngoại giao kinh tế” như một chìa khoá mở cửa
ra thế giới. Khái niệm “Ngoại giao kinh tế” được hiểu là toàn bộ các hoạt động đối ngoại
mang nội dung kinh tế. Đó không chỉ là chính sách viện trợ và nhận viện trợ, chính sách thu
hút đầu tư nước ngoài, mà còn là những hoạt động mà thông qua đó có thể tác động tới luật
pháp, hay chính sách tiền tệ, chính sách xuất nhập khẩu, đầu tư của các nước khác, nhằm đem
lại những lợi ích kinh tế gián tiếp như tạo môi trường cho doanh nghiệp nước mình làm ăn,
tạo tương quan có lợi về tỷ giá tiền tệ. Tất nhiên, không loại trừ việc một số nước có thể dựa
vào ảnh hưởng của mình để gây sức ép ngoại giao nhằm đạt tới mục tiêu này. Nhiều nước cho
rằng, việc áp dụng khái niệm “Ngoại giao kinh tế”, cũng giống như ngoại giao an ninh và
ngoại giao văn hoá, trước hết là để nhấn mạnh nội dung của các hoạt động đối ngoại phục vụ
phát triển kinh tế. Còn việc ưu tiên lĩnh vực nào thì phải tuỳ vào từng nước cũng như tình
hình cụ thể. Có những giai đoạn, ngoại giao an ninh phải được chú trọng hàng đầu, lúc ngoại
giao văn hoá được coi là hiệu quả hơn để tạo mối quan hệ với các nước khác. Ngoại giao kinh
tế sẽ được nhấn mạnh khi đất nước có hoà bình và xác định phát triển kinh tế là nhiệm vụ
trung tâm.
Hoạt động “Ngoại giao phục vụ phát triển kinh tế”
(*)
ở nước ta không phải là vấn đề
mới, mà đã được tiến hành từ khá lâu và đạt được nhiều kết quả quan trọng, đóng góp vào
thắng lợi của sự nghiệp đổi mới toàn diện đất nước. Suốt hơn 20 năm qua năm qua, phát huy
truyền thống và những thành tựu đối ngoại trong xây dựng, bảo vệ Tổ quốc, ngoại giao Việt
Nam đã chuyển hướng mạnh sang phục vụ kinh tế, trong đó nhiệm vụ hàng đầu là tạo môi
trường hòa bình, ổn định và điều kiện quốc tế thuận lợi để phát triển kinh tế, lấy việc mở rộng
hoạt động kinh tế đối ngoại làm trọng tâm. Điều đó cũng dễ hiểu, vì một khi đất nước đã
giành được độc lập, thống nhất, nhưng vẫn đứng trước nguy cơ tụt hậu xa hơn về trình độ
phát triển so với nhiều nước khác, thì nhiệm vụ trọng tâm của nước ta là phải đẩy mạnh phát
triển kinh tế - xã hội. Và chính sách đối ngoại tất yếu phải phục vụ cho nhiệm vụ trọng tâm
(*)
Hiện nay trên thế giới và ở Việt Nam có nhiều cách gọi khác nhau về vấn đề này như: “Ngoại giao
kinh tế - Economy Diplomacy”, “Ngoại giao phục vụ kinh tế”, “Ngoại giao phục vụ phát triển kinh tế”
Những khái niệm đó dù có tên gọi khác nhau, nhưng về nội hàm là đồng nghĩa. Tuy nhiên, luận văn
sử dụng khái niệm “Ngoại giao phục vụ phát triển kinh tế” để thống nhất với khái niệm đã được Đảng
ta sử dụng trong các văn kiện Đại hội, nhất là trong Nghị quyết Đại hội X.
3
này. Đó vừa là lợi ích tối cao của dân tộc, những đồng thời cũng là thước đo hiệu quả mới của
hoạt động đối ngoại.
Với ý nghĩa đó, Đảng và Nhà nước ta đã nhiều lần nhấn mạnh yêu cầu phải gắn kết
chính trị đối ngoại với kinh tế đối ngoại, gắn ngoại giao với kinh tế. Nội dung của hoạt động
ngoại giao phục vụ phát triển kinh tế được xác định là: Thứ nhất, tạo môi trường quốc tế
thuận lợi cho kinh tế đối ngoại thông qua việc kiến tạo, duy trì khuôn khổ pháp lý song
phương và đa phương; Thứ hai, nghiên cứu, cung cấp thông tin và cơ hội hợp tác kinh tế; Thứ
ba, tham gia các hoạt động kinh tế ở tầm vĩ mô như vận động ODA, FDI hay tìm thị trường
xuất khẩu…; Thứ tư, giúp các địa phương, các doanh nghiệp thiết lập quan hệ kinh tế với đối
tác nước ngoài; Thứ năm, tạo điều kiện để người Việt Nam ở nước ngoài đóng góp về nước;
Thứ sáu, bảo vệ lợi ích kinh tế của Nhà nước, bảo hộ quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức,
cũng như cá nhân Việt Nam ở nước ngoài.
Trong 5 năm nhiệm kỳ của Đại hội IX, hoạt động ngoại giao đã chú trọng công tác
phục vụ phát triển kinh tế, nội dung kinh tế ngày càng được thể hiện rõ nét trong mọi hoạt
động chính trị đối ngoại. Các hoạt động nghiên cứu, tham mưu, vận động viện trợ, thu hút đầu
tư, mở rộng thị trường buôn bán, lao động, quảng bá du lịch… ngày càng được đẩy mạnh,
nhất là ở các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài. Những hoạt động đó đã góp phần hiệu
quả trong việc khuếch trương hình ảnh và những lợi thế cạnh tranh của nước ta trên thị trường
thế giới, tăng tính hấp dẫn để thu hút đầu tư nước ngoài, thực hiện thành công nhiệm vụ phát
triển kinh tế - xã hội và nâng cao sức mạnh tổng hợp của đất nước. Đó chính là cơ sở để Đại
hội X, trong khi đề ra mục tiêu phát triển đất nước cho giai đoạn 2006 - 2010 là “sớm đưa
nước ta ra khỏi tình trạng kém phát triển, tạo nền tảng để đến năm 2020 nước ta cơ bản trở
thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại”, thì cũng đồng thời chỉ rõ nhiệm vụ của
công tác đối ngoại trong những năm tới, đó là tiếp tục “giữ vững môi trường hoà bình, tạo các
điều kiện quốc tế thuận lợi cho công cuộc đổi mới, đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội, công
nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”. Cụ thể hơn, Nghị quyết Đại
hội X nhấn mạnh: “Chủ động và tích cực hội nhập kinh tế quốc tế…”, “Đẩy mạnh hoạt động
kinh tế đối ngoại, hội nhập sâu hơn và đầy đủ hơn với các thể chế kinh tế toàn cầu, khu vực và
song phương, lấy phục vụ lợi ích của đất nước làm mục tiêu cao nhất”, “nhiệm vụ ngoại giao
phục vụ phát triển kinh tế là ưu tiên hàng đầu” của hoạt động đối ngoại. Quán triệt tinh thần
đó, hoạt động đối ngoại của nước ta từ sau Đại hội X đã được triển khai một cách chủ động
hơn, tích cực và năng động hơn, nội dung phục vụ phát triển kinh tế tiếp tục trở thành mục
tiêu, yêu cầu hàng đầu trong các hoạt động ngoại giao song phương cũng như đa phương. Có
thể nói rằng, chưa bao giờ thuật ngữ “ngoại giao phục vụ phát triển kinh tế” lại được sử dụng
4
nhiều như những năm gần đây, nhất là trong bối cảnh Việt Nam cơ bản đã hội nhập đầy đủ
với quốc tế, khởi đầu là gia nhập ASEAN, ASEM, APEC và nay là WTO, thì nhiệm vụ ngoại
giao phục vụ phát triển kinh tế ngày càng có vai trò quan trọng và được coi là một mục tiêu
hàng đầu của hoạt động đối ngoại.
Chính vì vậy, việc phân tích một cách toàn diện về thực trạng hoạt động ngoại giao
phục vụ phát triển kinh tế ở nước ta, nhất là trong bối cảnh thực hiện chủ trương chủ động và
tích cực hội nhập kinh tế quốc tế theo tinh thần Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ X,
từ đó rút ra những kinh nghiệm quý giá là rất cần thiết cả về lý luận và thực tiễn.
Xuất phát từ nhận thức trên đây, tác giả chọn đề tài “Hoạt động ngoại giao phục vụ
phát triển kinh tế của Việt Nam từ năm 2001 đến nay” để viết luận văn thạc sĩ, chuyên
ngành quốc tế học.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Như đã nói, ngoại giao phục vụ phát triển kinh tế không phải là vấn đề mới mà đã
được triển khai trong thực tiễn hoạt động đối ngoại của Đảng và Nhà nước ta từ khá lâu. Do
vậy, việc nghiên cứu về vấn đề này cũng đã được các nhà nghiên cứu quan tâm chú ý. Trong
nhiều công trình nghiên cứu về đường lối, chính sách đối ngoại của Đảng và Nhà nước Việt
Nam, nội dung “Ngoại giao phục vụ phát triển kinh tế” được dành một dung lượng khá thỏa
đáng. Có thể thấy điều đó qua một số công trình sau: Võ Văn Kiệt, Nền ngoại giao đổi mới,
Tuần báo Quan hệ Quốc tế, 1994; Võ Văn Đức, Kinh tế đối ngoại của nước ta trong chiến
lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2001-2010, Tạp chí Ngân hàng, số 8/2002; Trình
Mưu, Nguyễn Thế Lực, Nguyễn Hoàng Giáp (chủ biên), Quá trình triển khai thực hiện chính
sách đối ngoại của Đại hội IX Đảng Cộng sản Việt Nam, Nxb Lý luận chính trị, Hà Nội 2005;
Phí Như Chanh, Phạm Xuân Thâu, Phạm Văn Linh (chủ biên), Đối ngoại Việt Nam thời kỳ
đổi mới, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội 2005; Vũ Dũng, Hội nhập kinh tế quốc tế - tác động
và giải pháp, Tạp chí Nghệ thuật quân sự Việt Nam, số 6/2005; Vũ Dương Ninh, Quan hệ đối
ngoại Việt Nam trên chặng đường 60 năm (1945-2005), Tạp chí Lịch sử Đảng, số 8/2005;
Nguyễn Mạnh Cầm, Ngoại giao thời kỳ đổi mới - giai đoạn mới của nền ngoại giao Việt Nam
hiện đại, Tạp chí Cộng sản tháng 10/2005; Vũ Khoan, Thành tựu trong lĩnh vực đối ngoại qua
20 năm đổi mới, báo Nhân Dân ngày 14/11/2005; Phạm Đức Thành, Vũ Tuyết Loan (chủ
biên), APEC và sự tham gia của Việt Nam, Nxb Từ điển bách khoa, Hà Nội 2006; Nguyễn
Hữu Tuất, Một số suy nghĩ về chiến lược phát triển kinh tế của Việt Nam trong bối cảnh hội
nhập quốc tế, Tạp chí Kinh tế và Dự báo, số 6/2006; Vũ Khoan, Đại hội X của Đảng và
đường lối đối ngoại, báo Nhân Dân ngày 24/8/2006; Nguyễn Mạnh Hùng, Thực hiện nhất
quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hợp tác và phát triển, Tạp chí Cộng sản
5
tháng 9/2006; Nguyễn Văn Hoài, Đôi nét về đường lối đối ngoại, hội nhập của Đảng Cộng
sản Việt Nam trong thời kỳ đổi mới 1986 – 2005, Tạp chí Thông tin Khoa học xã hội, số
11/2006; Hà Đăng, Hội nhập quốc tế và vai trò lãnh đạo của Đảng ta, Tạp chí Cộng sản số
123 (tháng 2/2007); Phạm Gia Khiêm; Đẩy mạnh triển khai thực hiện thắng lợi đường lối,
chính sách đối ngoại Đại hội X của Đảng, Tạp chí Cộng sản điện tử, Số 13 (133) năm 2007
v.v.
Nghiên cứu về chủ đề này cũng đã có một số xuất bản phẩm, bài viết đăng tải trên các
tạp chí nghiên cứu lý luận và chuyên ngành, cụ thể như: Nguyễn Hoàng Giáp, Ngoại giao
kinh tế - một nội dung cơ bản của kinh tế đối ngoại hiện nay, Tạp chí Thương mại, 10/1995;
Ngô Xuân Bình,; Trọng tâm là “Ngoại giao phục vụ phát triển kinh tế”, Báo Quốc Tế điện tử,
Số 7, ra ngày 12/2/2004; Trần Tuấn Anh, 30 năm Ngoại giao phục vụ kinh tế, Tuần báo Quốc
Tế, số ra ngày 26/2/2004; Ngoại giao phục vụ kinh tế: Chủ động, năng động và chuyển động,
Báo Sài Gòn giải phóng, số ra ngày 30/06/2004; Vũ Dũng, Ngoại giao với tiến trình hội nhập
kinh tế quốc tế, Báo Đầu tư, số ra ngày /2005; Mỗi đại sứ Việt Nam phải có chương trình
hành động ngoại giao phục vụ kinh tế, báo Lao Động, số 332, ngày 02/12/2006; Phạm Gia
Khiêm ; Phạm Gia Khiêm, Ngoại giao kinh tế là nhiệm vụ trọng tâm, báo Đầu tư, số ra ngày
02/01/2008; Kinh tế thế giới - kinh tế đối ngoại của Việt Nam và ngoại giao phục vụ phát
triển kinh tế, ; Cộng hưởng sức mạnh ngoại giao và doanh nghiệp,
; 30 năm Ngoại giao phục vụ kinh tế, ; Nhìn lại
một năm “Ngoại giao phục vụ kinh tế”, ; Ngoại giao thúc đẩy kinh tế
phát triển, v.v…
Tuy nhiên, cho đến nay chưa thấy xuất hiện một công trình có tính chuyên sâu về chủ đề
này. Do vậy, việc lựa chọn đề tài nghiên cứu “Hoạt động ngoại giao phục vụ phát triển
kinh tế của Việt Nam từ năm 2001 đến nay ” là có tính cấp thiết, kế thừa những kết quả
của các công trình đi trước, tác giả luận văn mong muốn tiếp tục nghiên cứu sâu hơn nữa
nhằm mục đích làm rõ các luận cứ khoa học để làm sáng tỏ hơn các vấn đề lý luận và thực
tiễn đổi mới hoạt động đối ngoại nói chung và thực trạng của hoạt động ngoại giao phục vụ
kinh tế nói riêng ở nước ta từ năm 2001 đến nay.
3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn
3.1 Mục đích nghiên cứu
Làm rõ chủ trương quan điểm, nhận thức của Đảng và Nhà nước Việt Nam về “Ngoại
giao phục vụ phát triển kinh tế; phân tích thực trạng của hoạt động ngoại giao phục vụ phát triển
kinh tế” của Việt Nam từ năm 2001 đến nay; phương hướng và các giải pháp thúc đẩy hoạt
động ngoại giao phục vụ phát triển kinh tế năm tới.
6
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn
Phân tích chủ trương quan điểm, nhận thức của Đảng và Nhà nước Việt Nam về “Ngoại
giao phục vụ phát triển kinh tế”.
Phân tích thực trạng của hoạt động “ngoại giao phục vụ phát triển kinh tế” ở nước ta từ
năm 2001 đến nay.
Rút ra một số kinh nghiệm trong thực hiện “ngoại giao phục vụ phát triển kinh tế” ở
nước ta trong thời gian qua
Nêu lên phương hướng và các giải pháp thúc đẩy hoạt động ngoại giao phục vụ phát
triển kinh tế thời gian tới.
4. Phạm vi nghiên cứu của luận văn
Luận văn tập trung nghiên cứu khái quát hoạt động “ngoại giao phục vụ phát triển kinh
tế” ở nước ta trước năm 2000 và thực trạng hoạt động “ngoại giao phục vụ phát triển kinh
tế” ở nước ta những năm đầu thế kỷ XXI.
Về mặt thời gian, luận văn tập trung nghiên cứu về “ngoại giao phục vụ phát triển kinh
tế” ở nước ta từ năm 2001 đến nay.
5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
Cơ sở lý luận của luận văn được dựa trên quan điểm, thế giới quan và phương pháp luận
của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và đường lối đối ngoại của Đảng cộng
sản Việt Nam.
Luận văn chủ yếu vận dụng phương pháp lịch sử và phương pháp lôgíc, đồng thời kết
hợp chặt chẽ với các phương pháp khác như: phân tích, tổng hợp, so sánh, đối chiếu,
phương pháp liên ngành… Mọi nhận định, đánh giá trong đề tài đều được xây dựng
trên cơ sở phân tích, khái quát những dữ kiện thực tế và kết quả của những công trình
khoa học đã công bố liên quan đến đề tài.
6. Đóng góp mới về khoa học của luận văn
Một mặt góp phần quan trọng vào việc cung cấp các luận cứ khoa học để làm sáng tỏ
hơn các vấn đề lý luận và thực tiễn đổi mới hoạt động đối ngoại nói chung và hoạt động đối
ngoại phục vụ kinh tế nói riêng ở nước ta hiện nay. Mặt khác, những kết quả nghiên cứu của
đề tài cũng góp phần vào việc thực hiện chủ trương của Đảng về tổng kết công tác lý luận và
thực tiễn thời kỳ đổi mới.
7. Ý nghĩa thực tiễn của luận văn:
Đề tài còn có thể được sử dụng làm tài liệu tham khảo cho việc nghiên cứu và
giảng dạy những nội dung về quan hệ quốc tế và đường lối đối ngoại của Đảng, góp phần
7
vào việc nâng cao kiến thức cho đội ngũ những người làm công tác đối ngoại, công tác
giáo dục tuyên truyền chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng trên lĩnh vực đối ngoại
8. Kết cấu của luận văn :
Ngoài phần mở đầu , kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn gồm 3 chương
8 tiết
References
1. Trần Tuấn Anh, 30 năm Ngoại giao phục vụ kinh tế, Tuần báo Quốc Tế, số ra ngày
26/2/2004.
2. Báo Lao Động Mỗi đại sứ Việt Nam phải có chương trình hành động ngoại giao
phục vụ kinh tế, số 332, ngày 02/12/2006.
3. Báo Quốc Tế điện tử, Trọng tâm là "Ngoại giao phục vụ phát triển kinh tế", , số 7,
ra ngày 12/2/2004.
4. Báo sài gòn giải phóng, Ngoại giao phục vụ kinh tế: Chủ động, năng động và
chuyển động, số ra ngày 30/06/2004
5. Ngô Xuân Bình, Tìm hiểu chính sách "Ngoại giao kinh tế" của Nhật Bản với Đông
Nam Á, Tạp chí Nghiên cứu Nhật Bản, số 2/1999.
6. Bộ Ngoại giao, Ngoại giao phục vụ phát triển kinh tế - Việt Nam và kinh nghiệm
quốc tế, Kỷ yếu Hội thảo, Hà Nội 7/2005.
7. Nguyễn Mạnh Cầm, Ngoại giao thời kỳ đổi mới - giai đoạn mới của nền ngoại giao
Việt Nam hiện đại, Tạp chí Cộng sản tháng 10/2005.
8. Phí Như Chanh, Phạm Xuân Thâu, Phạm Văn Linh (chủ biên), Đối ngoại Việt Nam
thời kỳ đổi mới, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội 2005.
9. Chính phủ, Nghị định 08/NĐ- CP của Chính phủ, ngày 10/02/2003
10. Colin Budd - Phil Evans - Matthew Goodman - Patrick Rabe, Ngoại giao kinh tế mới - Ra
quyết định và đàm phán trong các mối quan hệ kinh tế quốc tế (The New Economic
Diplomacy - Decision-Making and Negotiation in International Economic Relations),
Ashgate Publishing Limited, Hampshire 2003.
11. Vũ Dũng, Ngoại giao với tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế, Báo Đầu tư, số ra ngày
/2005
12. Vũ Dũng, Hội nhập kinh tế quốc tế - tác động và giải pháp, Tạp chí Nghệ thuật quân
sự Việt Nam, số 6/2005.
8
13. Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI, Nxb
Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 1976
14. Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ V, Nxb
Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 1976
15. Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI, Nxb Sự
thật, , Hà Nội, 1976
16. Đảng Cộng sản Việt Nam, Nghị quyết Hội nghị làn thứ 6 Ban chấp hành Trung
ương khóa VI, lưu hành nội bộ, Hà Nội 1989, trang 40
17. Đảng Cộng sản Việt Nam, Nghị quyết Hội nghị làn thứ 7 Ban chấp hành Trung
ương khóa VI, lưu hành nội bộ, Hà Nội 1989, trang 17
18. Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII, Nxb Sự
thật, , Hà Nội, 1991, trang 147
19. Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII, Nxb Sự
thật, Hà Nội, 1996
20. Đảng Cộng sản Việt Nam, Nghị quyết Hội nghị làn thứ 4 Ban chấp hành Trung
ương khóa VIII, lưu hành nội bộ, Hà Nội 1998.
21. Đảng Cộng sản Việt Nam Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb
Chính trị quốc gia Hà Nội, 2001, tr 119.
22. Đảng Cộng sản Việt Nam Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X, Nxb Chính
trị quốc gia Hà Nội, tr 112-113-114.
23. Võ Văn Đức, Kinh tế đối ngoại của nước ta trong chiến lược phát triển kinh tế - xã
hội giai đoạn 2001-2010, Tạp chí Ngân hàng, số 8/2002.
24. Nguyễn Hoàng Giáp, Ngoại giao kinh tế - một nội dung cơ bản của kinh tế đối ngoại
hiện nay, Tạp chí Thương mại, 10/1995.
25. Gi Kappon de la Kappiep, Ngoại giao kinh tế: Nhà ngoại giao và thị trường, Nxb
Rospen, Matxcơva 2003, trang 52 (tiếngNga)
26. Hồng Hà, Tìm hiểu một số điểm mới về đường lối, chính sách đối ngoại trong văn
kiện Đại hội X của Đảng, Tạp chí Thông tin Công tác Tư tưởng Lý luận, số 9/2006
27. Nguyễn Văn Hoài, Đôi nét về đường lối đối ngoại, hội nhập của Đảng Cộng sản
Việt Nam trong thời kỳ đổi mới 1986 – 2005, Tạp chí Thông tin Khoa học xã hội, số
11/2006.
9
28. Vũ Dương Huân (chủ biên), Ngoại giao Việt Nam hiện đại vì sự nghiệp đổi mới
(1975 - 2002), Lưu hành nội bộ, Học viện Quan hệ quốc tế, Hà Nội 2002.
29. Nguyễn Mạnh Hùng, Thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa
bình, hợp tác và phát triển, Tạp chí Cộng sản tháng 9/2006.
30. Phạm Gia Khiêm, Nâng cao hiệu quả công tác ngoại giao phục vụ kinh tế, góp phần
thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội X của Đảng, báo Nhân dân số ra ngày /2006
31. Phạm Gia Khiêm; Đẩy mạnh triển khai thực hiện thắng lợi đường lối, chính sách đối
ngoại Đại hội X của Đảng, Tạp chí Cộng sản điện tử, Số 13 (133) năm 2007.
32. Phạm Gia Khiêm, Ngoại giao kinh tế là nhiệm vụ trọng tâm, báo Đầu tư, số ra ngày
02/01/2008.
33. Vũ Khoan, Ngoại giao phục vụ sự nghiệp phát triển kinh tế của đất nước, Tạp chí
Nghiên cứu quốc tế, số 7 (tháng 9/1995).
34. Vũ Khoan, Thành tựu trong lĩnh vực đối ngoại qua 20 năm đổi mới, báo Nhân Dân
ngày 14/11/2005.
35. Vũ Khoan, Đại hội X của Đảng và đường lối đối ngoại, báo Nhân Dân ngày
24/8/2006.
36. Võ Văn Kiệt, Nền ngoại giao đổi mới, Tuần báo Quan hệ Quốc tế, 1994.
37. Nguyễn Văn Lịch, Hội nhập kinh tế quốc tế - Nhận diện và giải pháp đối với Việt
Nam, Tạp chí Kinh tế và Phát triển, số 93 tháng 3/2005.
38. Đinh Xuân Lý, Quá trình hội nhập khu vực châu Á - Thái Bình Dương theo đường
lối đổi mới của Đảng, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội 2003.
39. Trình Mưu, Nguyễn Thế Lực, Nguyễn Hoàng Giáp (chủ biên), Quá trình triển khai
thực hiện chính sách đối ngoại của Đại hội IX Đảng Cộng sản Việt Nam, Nxb Lý
luận chính trị, Hà Nội 2005
40. Tin tham khảo đặc biệt Nga: Chuyển trọng tâm ngoại giao kinh tế sang châu Á, ,
TTXVN, 10/8/2005.
41. Ngoại giao thúc đẩy kinh tế phát triển,
42. Ngoại giao phục vụ kinh tế và kinh tế đối ngoại: Chớ hiểu nhầm,
43. Cộng hưởng sức mạnh ngoại giao và doanh nghiệp,
44. Nhìn lại một năm "Ngoại giao phục vụ kinh tế",
45. 30 năm Ngoại giao phục vụ kinh tế,
10
46. Kinh tế thế giới - kinh tế đối ngoại của Việt Nam và ngoại giao phục vụ phát triển
kinh tế,
47. Nguyễn Dy Niên, Hoạt động đối ngoại phục vụ phát triển kinh tế, Tạp chí Quê
Hương, số 223/2003.
48. Vũ Dương Ninh, Quan hệ đối ngoại Việt Nam trên chặng đường 60 năm (1945-
2005), Tạp chí Lịch sử Đảng, số 8/2005.
49. Tôn Nữ Thị Ninh, Một số yêu cầu của hội nhập kinh tế quốc tế đối với chính sách và
phương thức hoạt động đối ngoại của nước ta, Tạp chí Cộng sản điện tử, Số 2+3
(122 +123) năm 2007.
50. Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 4,5 Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2000, trang 470.
51. Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 4,5 Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2000, trang 170.
52. Phạm Đức Thành, Vũ Tuyết Loan (chủ biên), APEC và sự tham gia của Việt Nam,
Nxb Từ điển bách khoa, Hà Nội 2006
53. Tạp chí Tài chính doanh nghiệp Ấn Độ với sách lược ngoại giao kinh tế trong thời
đại mới, , số 4/2006.
54. Nhật Bản với chính sách "Ngoại giao kinh tế", TLTKĐB, ngày 29/8/2006
55. Nguyễn Hữu Tuất, Một số suy nghĩ về chiến lược phát triển kinh tế của Việt Nam
trong bối cảnh hội nhập quốc tế, Tạp chí Kinh tế và Dự báo, số 6/2006
56. Trường Đại học Quan hệ quốc tế. Công tác ngoai giao, Nxb Rospen Matxcơva 2003.
57. Văn kiện Đại hội Đảng thời kỳ đổi mới (Đại hội VI, VII, VIII, IV), Nxb Chính trị
quốc gia, Hà Nội 2005
58. Vụ Tổng hợp Kinh tế - Bộ Ngoại giao, Sổ tay công tác kinh tế của cán bộ Ngoại
giao tại các Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài, Nxb Chính trị quốc gia, Hà
Nội 2005.
59. Viện kinh tế tài chính- Tài chính Vịêt Nam 2009, Nhà xuất bản tài chính, Hà Nội
2010.
60. Tin tức kinh doanh và tài chính, vneconomy.vn, Báo Điện tử- Thời báo kinh tế Việt
Nam.