Thực hiện pháp luật về tổ chức chính quyền địa phương từ thực tiễn huyện vĩnh linh, tỉnh quảng trị TT

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ NỘI VỤ

.........../.......... ........../...............
HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

LÊ VĂN VƯƠNG

THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ TỔ CHỨC CHÍNH
QUYỀN ĐỊA PHƯƠNG – TỪ THỰC TIỄN HUYỆN
VĨNH LINH, TỈNH QUẢNG TRỊ
Chuyên ngành: Luật Hiến pháp và luật Hành chính
Mã số: 8 38 01 02

TĨM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ
LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH

THỪA THIÊN HUẾ - 2020


Cơng trình được hồn thành tại:
HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

Người hướng dẫn khoa học: TS. PHAN VĂN HÙNG
Phản biện 1:……………………………………………………
Phản biện 2:……………………………………………………

Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ, Học
viện Hành chính Quốc gia
Địa điểm: Phòng họp …....., Nhà...... - Hội trường bảo vệ luận

văn thạc sĩ, Phân viện Học viện Hành chính Quốc gia tại thành phố
Huế
Số: 201- Đường Phan Bội Châu – TP. Huế – tỉnh Thừa Thiên Huế
Thời gian: vào hồi …… giờ …… tháng …… năm 2020

Có thể tìm hiểu luận văn tại:
- Thư viện Học viện Hành chính Quốc gia hoặc trên trang Web
Ban quản lý đào tạo sau đại học, Học viện Hành chính Quốc gia


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Qua gần 05 năm triển khai thi hành Luật Tổ chức chính quyền
địa phương đã giúp hoạt động của các cấp CQĐP dần đi vào ổn định;
theo đó, cơ cấu tổ chức bộ máy của Hội đồng nhân dân (HĐND) và
Ủy ban nhân dân (UBND) được hướng dẫn cụ thể, có sự phân định
về cơ cấu tổ chức của chính quyền nơng thơn, đơ thị, hải đảo cơ bản
phù hợp thực tế quản lý theo từng địa bàn đơn vị hành chính.
Việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của CQĐP cấp huyện
cũng được quy định cụ thể, hướng tới tính quyền lực của HĐND cấp
huyện trong việc thực hiện chức năng quyết định các vấn đề quan
trọng tại địa phương và giám sát của cơ quan dân cử; đồng thời, phân
định rõ trách nhiệm của cá nhân Chủ tịch UBND và tập thể UBND;
của đại biểu HĐND với HĐND, trong đó đề cao vai trò trách nhiệm
của Chủ tịch UBND, đại biểu HĐND cấp huyện.
Tuy nhiên, qua quá trình triển khai thực hiện Luật Tổ chức
CQĐP 2015, cũng như tại huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị đã phát
sinh nhiều khó khăn, vướng mắc.
Trước yêu cầu của lý luận và thực tiễn về việc nâng cao chất
lượng, hiệu quả thực hiện pháp luật tổ chức CQĐP 2015 và Luật sửa

đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Chính phủ và Luật tổ
chức chính quyền địa phương 2019 nói chung, cấp huyện nói riêng,
học viên đã lựa chọn đề tài “Thực hiện pháp luật về tổ chức chính
quyền địa phương – từ thực tiễn huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng
Trị” làm luận văn tốt nghiệp Thạc sĩ Luật hiến pháp và luật hành
chính
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn
Đề tài khoa học cấp Bộ (2009), “Nghiên cứu cơ sở lý luận và
thực tiễn nhằm xây dựng mơ hình cơ cấu tổ chức bộ máy chính quyền
3


địa phương theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 5 khóa X”, Chủ
nhiệm: tác giả Lê Thị Vân Hạnh.
Cuốn sách Những vấn đề lý luận và thực tiễn về chính quyền
địa phương ở Việt Nam hiện nay, do PGS.TS Lê Minh Thông và
PGS.TS Nguyễn Như Phát (Đồng chủ biên), Nxb Chính trị quốc gia,
Hà Nội, 2002.
Sách tham khảo Đổi mới nội dung hoạt động các cấp chính
quyền địa phương trong kinh tế thị trường và hội nhập kinh tế quốc
tế của tác giả Nguyễn Ký, Nguyễn Hữu Đức, Đinh Xuân Hà (Đồng
chủ biên), Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2006.
Cuốn sách Chính quyền địa phương trong Nhà nước pháp
quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân do PGS.TS Lê Minh
Thơng (Chủ biên), Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2006.
Trong cuốn Tìm hiểu về chính quyền địa phương các cấp, tác
giả Nguyễn Kim Thoa, Nxb Tư pháp, 2005.
Tạp chí Lý luận chính trị số 4 năm 2012, có các bài nghiên cứu
liên quan tới đổi mới tổ chức CQĐP ở nước ta hiện nay, Một số ý
kiến sửa đổi, bổ sung Chương IX "HĐND và UBND" trong Hiến

pháp nước ta, PGS.TS Nguyễn Văn Mạnh đã đặt vấn đề có nên bỏ
HĐND khơng và nếu khơng bỏ thì sẽ tổ chức HĐND ở những cấp
nào.
Nguyễn Đăng Dung (2016), Về Luật Tổ chức Chính quyền địa
phương, Tạp chí Khoa học Đại học Quốc gia Hà Nội: Luật học, Tập
32, Số 3 (2016).
Đặng Minh Tuấn, Hoàng Thị Ái Quỳnh (2018), Hồn thiện cơ
chế kiểm sốt quyền lực nhà nước ở địa phương tại Việt Nam: Tiếp
cận dưới góc độ phân quyền, Tạp chí Khoa học Đại học Quốc gia Hà
Nội: Luật học, Tập 34, Số 2 (2018).

4


Luận án Tiến sĩ (2017), Hoàn thiện pháp luật về quyền tự chủ,
tự chịu trách nhiệm của CQĐP ở Việt Nam hiện nay, của tác giả
Nguyễn Thị Hạnh, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh.
Trịnh Tuấn Thành (2005), Đổi mới tổ chức và hoạt động của
UBND cấp huyện ở nước ta hiện nay, Luận văn thạc sĩ luật học, Đại
học Quốc gia Hà Nội.
Phạm Thị Hải (2016), Tổ chức và hoạt động của chính quyền
huyện miền núi - từ thực tiễn huyện Hoành Bồ, tỉnh Quảng Ninh, luận
văn thạc sĩ Quản lý cơng, Học viện Hành chính Quốc gia.
3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn
- Mục đích nghiên cứu: Trên cơ sở lý luận và thực tiễn, luận
văn phân tích, đánh giá thực trạng thực hiện pháp luật về tổ chức
CQĐP từ thực tiễn huyện Vĩnh Linh, rút ra kết quả đạt được, những
hạn chế và những vấn đề đặt ra cần giải quyết từ đó đưa ra những giải
pháp có tính khả thi nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý của
CQĐP tại huyện Vĩnh Linh.

- Nhiệm vụ nghiên cứu:
+ Hệ thống hóa những vấn đề lý luận và thực tiễn về thực hiện
pháp luật về tổ chức CQĐP cấp huyện.
+ Phân tích, đánh giá thực trạng thực hiện pháp luật về tổ chức
CQĐP tại huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị, rút ra những kết quả đạt
được, những hạn chế và nguyên nhân của hạn chế đó.
+ Đề xuất quan điểm và giải pháp nhằm bảo đảm thực hiện
pháp luật tổ chức chính quyền địa phương cấp huyện tại huyện Vĩnh
Linh trong giai đoạn hiện nay và những năm tiếp theo
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn
- Đối tượng nghiên cứu: thực hiện pháp luật về tổ chức CQĐP
tại huyện Vĩnh Linh
- Phạm vi nghiên cứu:
5


+ Về không gian: huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị
+ Về thời gian: từ năm 2016 đến năm tháng 6 năm 2020
+ Về nội dung: thực hiện Luật Tổ chức chính quyền địa
phương năm 2015 tại huyện Vĩnh Linh
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận
văn
- Phương pháp luận: Phương pháp duy vật biện chứng và duy
vật lịch sử của Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh để nhìn
nhận, phân tích, đánh giá các vấn đề nghiên cứu, quan điểm của
Đảng Cộng sản Việt Nam về tổ chức và hoạt động của CQĐP cấp
huyện.
- Phương pháp nghiên cứu cụ thể:
+ Phương pháp thu thập tài liệu thứ cấp: tổng hợp những thơng
tin có sẵn từ các nguồn như: sách báo, các báo cáo hoạt động của

UBND, HĐND huyện Vĩnh Linh, các kết quả nghiên cứu đến đề tài
đã được công bố.
+ Phương pháp thống kê mô tả kết hợp với phương pháp phân
tích số liệu từ kết quả điều tra thu thập số liệu để đánh giá thực trạng
thực hiện pháp luật về tổ chức CQĐP tại huyện Vĩnh Linh từ năm
2015 đến năm 2020
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
- Ý nghĩa về mặt lý luận: luận văn góp phần làm rõ hơn cơ sở
lý luận về thực hiện pháp luật tổ chức CQĐP cấp huyện.
- Ý nghĩa thực tiễn của luận văn: Kết quả nghiên cứu của
luận văn có thể được các cơ quan có thẩm quyền sử dụng trong quá
trình thực hiện luật tổ chức CQĐP cấp huyện. Đồng thời qua thực
tiễn tại huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị tác giả đã đề xuất sửa đổi
một số điều của Luật Tổ chức CQĐP, các văn bản hướng dẫn thi

6


hành Luật và các giải pháp chủ yếu tiếp tục đổi mới tổ chức và hoạt
động CQĐP cấp huyện trong thời gian tới.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và
phụ lục, luận văn được kết cấu thành 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về thực hiện pháp luật tổ chức chính
quyền địa phương cấp huyện.
Chương 2: Thực trạng thực hiện pháp luật tổ chức chính quyền
địa phương – từ thực tiễn huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị
Chương 3: Quan điểm và giải pháp bảo đảm thực hiện pháp
luật tổ chức chính quyền địa phương tại huyện Vĩnh Linh, tỉnh
Quảng Trị

7


Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THỰC HIỆN PHÁP LUẬT
TỔ CHỨC CHÍNH QUYỀN ĐỊA PHƯƠNG CẤP HUYỆN
1.1. Pháp luật về tổ chức chính quyền địa phương
1.1.1. Khái niệm pháp luật về tổ chức chính quyền địa phương
Luật Tổ chức CQĐP năm 2015 có hiệu lực thi hành từ ngày
01/01/2016 đã góp phần thể chế hóa Hiến pháp năm 2013. Luật quy
định về đơn vị hành chính và tổ chức, hoạt động của CQĐP ở các
đơn vị hành chính.
1.1.2. Nội dung của pháp luật về tổ chức chính quyền địa phương
Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2015 gồm 08 chương và
143 điều
1.2. Thực hiện pháp luật về tổ chức chính quyền địa phương
1.2.1. Khái niệm thực hiện pháp luật tổ chức chính quyền địa
phương
Thực hiện pháp luật về tổ chức CQĐP là q trình hoạt động có
mục đích của các chủ thể pháp luật tổ chức CQĐP nhằm hiện thực hóa
các quy định của pháp luật tổ chức CQĐP, tạo cơ sở pháp lý cho hoạt
động thực tế của các chủ thể pháp luật, làm cho những quy định của
pháp luật tổ chức CQĐP trở thành hiện thực trong cuộc sống.
1.2.2. Các hình thức thực hiện pháp luật về tổ chức chính
quyền địa phương
1.2.2.1. Tuân thủ pháp luật về tổ chức chính quyền địa phương
Tn thủ pháp luật là hình thức thực hiện pháp luật, trong đó
yêu cầu các chủ thể pháp luật kiềm chế không tiến hành những hoạt
động mà pháp luật cấm. Những quy phạm pháp luật cấm đốn được

thực hiện ở hình thức này.
1.2.2.2. Chấp hành pháp luật về tổ chức chính quyền địa phương

8


Đây là hình thức thực hiện pháp luật, trong đó các chủ thể
pháp luật thực hiện các nghĩa vụ pháp lý của mình bằng hành động
tích cực. Những quy phạm pháp luật bắt buộc (những quy phạm quy
định nghĩa vụ phải thực hiện những hành vi tích cực nhất định) được
thực hiện ở hình thức này.
1.2.2.3. Sử dụng pháp luật về tổ chức chính quyền địa phương
Đây là hình thức thực hiện pháp luật, trong đó các chủ thể
pháp luật thực hiện quyền, tự do pháp lý của mình (những hành vi mà
pháp luật cho phép chủ thể thực hiện). Những quy phạm pháp luật
quy định về các quyền và tự do pháp lý của các tổ chức, cá nhân
được thực hiện ở hình thức này.
1.2.2.4. Áp dụng pháp luật về tổ chức chính quyền địa phương
Đây là hình thức thực hiện pháp luật, trong đó nhà nước (thơng
qua các cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân có thẩm quyền) tổ chức cho
các chủ thể pháp luật thực hiện các quy định của pháp luật; hoặc tự
mình căn cứ vào các quy định của pháp luật để tạo ra các quyết định
làm phát sinh, thay đổi, đình chỉ hoặc chấm dứt những quan hệ pháp
luật cụ thể. Ở hình thức này, các chủ thể pháp luật thực hiện các quy
định của pháp luật ln có sự can thiệp của cơ quan nhà nước hay các
cá nhân có thẩm quyền.
1.2.3. Nội dung thực hiện pháp luật tổ chức chính quyền địa
phương
1.2.3.1. Ban hành văn bản hướng dẫn, chỉ đạo, giáo dục, phổ biến
pháp luật tổ chức chính quyền địa phương

Muốn thực hiện pháp luật về tổ chức CQĐP đạt hiệu quả cần
có sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ đối với tổ chức và hoạt động
của CQĐP. Nhiều văn bản mang tính chiến lược sẽ được ban hành để
chỉ đạo các Sở, ngành và địa phương triển khai đồng bộ các giải pháp
tổ chức hợp lý CQĐP.
9


1.2.3.2. Tổ chức bộ máy, chuẩn bị nhân lực, vật lực thực hiện pháp
luật về tổ chức chính quyền địa phương
- Các Sở, ngành và UBND các huyện, thị xã, thành phố trong
phạm vi quản lý của cơ quan, đơn vị mình chủ động, tích cực triển
khai thực hiện Luật tổ chức CQĐP theo nhiệm vụ được phân công,
bảo đảm đúng tiến độ, chất lượng, hiệu quả, tiết kiệm, tránh hình
thức, lãng phí.
1.2.3.3. Áp dụng thực tế pháp luật về tổ chức chính quyền địa phương
Đây là nội dung quan trọng nhất trong quá trình thực hiện pháp
luật tổ chức CQĐP. Luật Tổ chức CQĐP năm 2015 đã có những quy
định mới về tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương. Vì
vậy, q trình này địi hỏi sự quyết tâm chuyển đổi, sự nỗ lực triển
khai thực hiện để những quy định mới đi vào thực tiễn. Khi đó, Luật
Tổ chức CQĐP sẽ phát huy được những mặt thuận lợi, tạo điều kiện
đổi mới về tổ chức CQĐP, góp phần từng bước nâng cao chất lượng,
hiệu quả và hiệu lực trong hoạt động của chính quyền địa phương các
cấp.
1.2.3.4. Kiểm tra, giám sát thực hiện luật tổ chức chính quyền địa
phương
Mục đích của việc kiểm tra, giám sát là nắm tình hình triển
khai, thực hiện các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của
Nhà nước, việc tổ chức chỉ đạo triển khai về tổ chức CQĐP tại các

sở, ban, ngành, đoàn thể tỉnh và CQĐP.
1.2.3.5. Tổng kết đánh giá
Tổng kết, đánh giá quá trình thực hiện Luật tổ chức CQĐP là
xem xét, nhận định về giá trị các kết quả đạt được khi ban hành và
thực thi Luật tổ chức CQĐP. Từ đó, đánh giá những quy định pháp
luật về tổ chức và hoạt động của CQĐP có phù hợp với những yêu

10


cầu của cuộc sống hay không và chúng được vận hành như thế nào
trên thực tế.
1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến thực hiện pháp luật tổ chức chính
quyền địa phương
1.3.1. Mức độ hoàn thiện của pháp luật về tổ chức chính quyền địa
phương
Để đánh giá hệ thống quy phạm pháp luật có hồn thiện hay
khơng phải xem xét trên các phương diện sau: xem xét tính tồn diện,
tính đầy đủ, tính đồng bộ, tính phù hợp, tính kỹ thuật trong việc xây
dựng văn bản quy phạm pháp luật về tổ chức CQĐP, nghĩa là chất
lượng của văn bản pháp luật phải phù hợp với thực tiễn, có tính khả
thi, có tính ổn định tương đối, chất lượng kỹ thuật lập pháp cao hơn
với ngôn ngữ, diễn đạt rõ ràng, ngắn gọn.
1.3.2. Ý thức pháp luật và trách nhiệm của các chủ thể tham gia
quan hệ pháp luật về tổ chức chính quyền địa phương
Thực tế cho thấy, một trong những nguyên nhân dẫn đến hành
vi vi phạm pháp luật là trình độ nhận thức pháp luật của cơng dân cịn
hạn chế. Một chính sách pháp luật có được nhận thức đầy đủ và tự
giác thi hành hay không phụ thuộc vào trình độ văn hóa pháp lý và ý
thức pháp luật của các chủ thể pháp luật đó. Nếu ý thức pháp luật

kém sẽ dẫn đến tình trạng vi phạm pháp luật diễn ra thường xuyên
làm ảnh hưởng lớn đến quá trình quản lý xã hội.
1.3.3. Năng lực tổ chức thực hiện pháp luật về tổ chức chính
quyền địa phương của các chủ thể có thẩm quyền
Thứ nhất, năng lực tổ chức thực hiện, triển khai luật trước hết
là việc đảm bảo điều kiện thi hành văn bản quy phạm pháp luật.
Thứ hai, là khả năng theo dõi, đánh giá thi hành pháp luật,
trong đó quan trọng là khả năng xây dựng khung theo dõi thi hành
pháp luật và hệ thống thu thập dữ liệu về theo dõi thi hành pháp luật.
11


Thứ ba, cơng chức cần có khả năng soạn thảo văn bản chi tiết
hoặc văn bản hướng dẫn thi hành phù hợp với điều kiện phát triển
kinh tế – xã hội.
1.4. Kinh nghiệm của một số địa phương về thực hiện pháp luật
tổ chức chính quyền địa phương và bài học rút ra cho huyện
Vĩnh Linh
1.4.1. Huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị
1.4.2. Huyện Tuần Giáo, tỉnh Điện Biên
1.4.3. Bài học cho huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị
- Tổ chức và hoạt động của HĐND phải được sự quan tâm lãnh
đạo, chỉ đạo sâu sát, trực tiếp của Thường trực, Thường vụ cấp ủy
các cấp.
- Trong hoạt động phải bám sát chủ trương, đường lối của
Đảng và tính hình thực tế của địa phương để ban hành và thực hiện
Nghị quyết.
- Người đại biểu dân cử phải có bản lĩnh chính trị vững vàng,
phẩm chất đạo đức tốt, trình độ, năng lực, trách nhiệm cao, tâm huyết
với công việc, luôn giữ mối quan hệ chặt chẽ, gắn bó với cử tri, biết

lắng nghe và tiếp thu có chọn lọc các ý kiến đóng góp cử tri.
- Thực hiện tốt nguyên tắc tập trung dân chủ, tăng cường sự
đoàn kết, phát huy sức mạnh tập thể HĐND, đề cao trách nhiệm các
nhân; tăng cường mối quan hệ phối hợp giữa HĐND, UBND, Ủy ban
Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cùng cấp cũng như phối hợp giữa HĐND
các cấp.
- Không ngừng đổi mới, cải tiến nội dung và phương thức hoạt
động của HĐND, thường trực HĐND, các Ban HĐND, Tổ đại biểu
HĐND và đại biểu HĐND các cấp để tiếp tục phát huy hiệu quả
trong thời gian tới.

12


Tiểu kết chương 1
Trên cơ sở lý luận về nhà nước và pháp luật nói chung và thực
hiện pháp luật tổ chức CQĐP nói riêng; chương 1 của luận văn đã tập
trung luận giải một số vấn đề lý luận cơ bản về thực hiện pháp luật tổ
chức CQĐP.
Luận văn chỉ ra và phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến quá
trình thực hiện pháp luật tổ chức CQĐP: mức độ hoàn thiện của pháp
luật; ý thức pháp luật và trách nhiệm của các chủ thể tham gia quan
hệ pháp luật; năng lực tổ chức thực hiện pháp luật . Nghiên cứu tham
khảo thực hiện pháp luật tổ chức CQĐP tại huyện Hướng Hóa, huyện
Tuần Giáo để có thể vận dụng cho huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị.
Những vấn đề nêu trên thực sự là cơ sở lý luận để nghiên cứu,
đánh giá thực trạng, đề xuất các quan điểm và giải pháp nhằm bảo
đảm thực hiện pháp luật tổ chức CQĐP tại huyện Vĩnh Linh, tỉnh
Quảng Trị.

13


Chương 2
THỰC TRẠNG THỰC HIỆN PHÁP LUẬT
TỔ CHỨC CHÍNH QUYỀN ĐỊA PHƯƠNG – TỪ THỰC TIỄN
HUYỆN VĨNH LINH, TỈNH QUẢNG TRỊ
2.1. Tổng quan về huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị
2.1.1. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế - xã hội
Vĩnh Linh là một huyện phía Bắc tỉnh Quảng Trị. Phía Đơng
giáp biển Đơng; phía Tây giáp huyện Hướng Hóa; phía Nam giáp
huyện Gio Linh và phía Bắc giáp huyện Lệ Thủy (tỉnh Quảng Bình).
Dân số 93.939 người trong đó có 2.708 người dân tộc Vân Kiều, tồn
huyện có 25.151 hộ; 15 xã, 3 thị trấn; 149 thôn, khu phố.
2.1.2. Cơ cấu tổ chức của Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân
huyện Vĩnh Linh
2.1.2.1. Số lượng, chất lượng đại biểu HĐND
Nhiệm kỳ 2016 – 2021, HĐND huyện Vĩnh Linh có 31 đại
biểu trúng cử, chất lượng, cơ cấu thành phần đại biểu HĐND.
2.1.2.2. Số lượng, chất lượng thành viên UBND
Cơ cấu thành viên UBND gồm Chủ tịch, 03 phó chủ tịch
(trong đó có 01 phó chủ tịch luân chuyển từ tỉnh về) và 14 ủy viên
UBND là Trưởng công an huyện, chỉ huy Ban chấp hành quân sự
huyện và thủ trưởng 12 cơ quan chun mơn thuộc hun.
2.2. Tình hình thực hiện pháp luật tổ chức chính quyền địa
phương tại huyện Vĩnh Linh
2.2.1. Hoạt động ban hành văn bản hướng dẫn, chỉ đạo, phổ biến
giáo dục pháp luật tổ chức chính quyền địa phương tại huyện Vĩnh
Linh
Thực hiện kế hoạch số 06/KH-UBND ngày 06 tháng 01 năm

2016 của UBND tỉnh Quảng Trị triển khai thi hành Luật tổ chức
CQĐP, UBND huyện Vĩnh Linh đã ban hành kế hoạch triển khai thi
14


hành Luật tổ chức CQĐP trên địa bàn huyện. Kế hoạch triển khai đã
xác định cụ thể các nội dung cơng việc, thời hạn, tiến độ hồn thành
và trách nhiệm của các phịng ban, ngành, đồn thể từ cấp huyện đến
cấp cơ sở trong việc triển khai thi hành Luật tổ chức CQĐP trên địa
bàn huyện, đảm bảo kịp thời, đồng bộ, thống nhất và hiệu quả.
2.2.2. Tổ chức bộ máy, nhân lực, vật lực phục vụ thực hiện pháp
luật tổ chức chính quyền địa phương
Việc tổ chức triển khai thi hành Luật tổ chức CQĐP phải gắn
với trách nhiệm và phát huy vai trị chủ động, tích cực của các phịng,
ban, ngành, đồn thể từ cấp huyện đến cấp cơ sở, đảm bảo chất
lượng, tiến độ hồn thành cơng việc và sự phối hợp thường xuyên,
hiệu quả giữa các phòng, ban, ngành các cấp trong việc triển khai
thực hiện. Trong quá trình thực hiện phải thường xuyên, kịp thời
kiểm tra, đôn đốc để đảm bảo tiến độ và hiệu quả của việc thực hiện
Luật tổ chức CQĐP trên địa bàn toàn huyện Vĩnh Linh.
2.2.3. Áp dụng thực tế pháp luật tổ chức chính quyền địa phương
2.2.3.1. Kết quả hoạt động thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND
huyện Vĩnh Linh
HĐND huyện Vĩnh Linh đã thực hiện đúng chức năng theo
luật định và thể hiện được cơ quan quyền lực nhà nước tại địa
phương, đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của nhân
dân.
Qua các kỳ họp đã ban hành 71 nghị quyết; trong đó 54 nghị
quyết cá biệt, 17 nghị quyết quy phạm pháp luật, không có nghị
quyết chuyên đề. Các nghị quyết cơ bản thực hiện đúng quy định của

Luật tổ chức CQĐP. Các nghị quyết của HĐND huyện ngày càng có
chất lượng và có tính khả thi cao. Các nghị quyết đã được UBND
huyện và các đơn vị liên quan cụ thể hóa bằng nhiều hình thức trên
nhiều lĩnh vực phù hợp với tình hình, điều kiện thực tiễn địa phương
15


góp phần phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững ổn định chính trị, đảm
bảo quốc phịng - an ninh và được triển khai có hiệu quả, thiết thực đi
vào cuộc sống.
- Về hoạt động giám sát tại kỳ họp, giám sát giữa hai kỳ họp:
Tổ chức 27 cuộc giám sát, cơng tác giám sát tập trung vào tình hình
thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo
an ninh - quốc phòng; hoạt động xét xử các loại vụ án; công tác quản
lý và hoạt động của các chợ trên địa bàn huyện; việc quy hoạch và
triển khai xây dựng cơng trình Nhà văn hóa, Nhà sinh hoạt cộng đồng
và Trụ sở xã trên địa bàn....
- Công tác tiếp công dân, đôn đốc giải quyết khiếu nại, tố cáo
của công dân: Tổ chức tiếp công dân theo quy định, tiếp 03 lượt cơng
dân, gồm 05 người kiến nghị về chế độ, chính sách về bồi thường, hỗ
trợ tái định cư và công tác giao đất ở. Qua nghiên cứu, xem xét,
Thường trực HĐND huyện đã chuyển các đơn đến cơ quan chuyên
môn có thẩm quyền để xem xét giải quyết theo quy định.
- Xem xét, giải quyết các vấn đề thuộc thẩm quyền của
Thường trực HĐND huyện Vĩnh Linh:
2.2.3.2. Kết quả hoạt động thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của UBND
huyện Vĩnh Linh
UBND và Chủ tịch UBND huyện đã tập trung điều hành với
tinh thần đoàn kết, kiên quyết, trách nhiệm cao, chỉ đạo sâu sát, quyết
liệt, đảm bảo tốt nhiệm vụ thường xuyên, thể hiện sự năng động, sáng

tạo, linh hoạt, giải quyết có hiệu quả các vấn đề cụ thể, đột xuất và
bức xúc.
Tóm lại, từ đầu nhiệm kỳ 2016 – 2021 đến nay, Thường trực
HĐND, các Ban HĐND huyện đã thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ,
quyền hạn theo quy định của pháp luật và chương trình cơng tác đã
đề ra. Công tác chuẩn bị tổ chức kỳ họp của HĐND huyện được quan
16


tâm thực hiện theo đúng quy định, các Ban HĐND huyện đã chủ
động triển khai các hoạt động theo đúng quy định về trình tự, thủ tục;
cơng tác thẩm tra được thực hiện chu đáo, kỹ lưỡng; các thành viên
của Ban tham dự các cuộc họp và giám sát tương đối đầy đủ; các
thành viên trong Ban đã chủ động tích cực nghiên cứu và có nhiều ý
kiến tham gia chất lượng.
2.2.4. Kiểm tra, giám sát thực hiện pháp luật tổ chức chính quyền
địa phương
Kiểm tra, giám sát là cơng tác rất quan trọng trong thực hiện
pháp luật nói chung và pháp luật tổ chức CQĐP nói riêng. Những
năm qua, công tác giám sát của HĐND tỉnh Quảng Trị đối với việc
chấp hành Luật tổ chức CQĐP năm 2015 tại huyện Vĩnh Linh đã
được thực hiện hiệu quả.
Triển khai các hoạt động giám sát thực hiện pháp luật tổ chức
CQĐP 2015 trên địa bàn huyện Vĩnh Linh, một mặt là để tăng cường
nắm bắt thực tiễn, đánh giá hiệu quả thực hiện pháp luật; mặt khác
khẳng định tính minh bạch trong hoạt động của chính quyền nhà
nước ở địa phương. HĐND tỉnh đã áp dụng các hình thức, biện pháp
giám sát, kiểm tra, khảo sát thực tế phù hợp để đạt hiệu quả cao nhất.
2.2.5. Tổng kết, đánh giá thực hiện pháp luật tổ chức chính
quyền địa phương

Năm 2018, sau 03 năm triển khai thực hiện pháp luật tổ chức
CQĐP, huyện Vĩnh Linh đã tiến hành tổng kết, đánh giá quá trình
thực thi pháp luật, những kết quả đạt được; những khó khăn cịn tồn
tại.
Luật tổ chức CQĐP được triển khai thực hiện trong bối cảnh
tình hình kinh tế - xã hội của huyện có nhiều chuyển biến, đan xen cả
thuận lợi và khó khăn, thách thức. Mặc dù chịu ảnh hưởng nặng nề của
thiên tai lũ lụt, song với sự đoàn kết, nỗ lực quyết tâm cao của các cấp
17


ủy đảng, chính quyền, Mặt trận, đồn thể, các tầng lớp nhân dân trên
địa bàn huyện, cùng với sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, giúp đỡ của
tỉnh Quảng Trị nên trong thời gian vừa qua, huyện Vĩnh Linh đã tổ
chức thực hiện Luật tổ chức CQĐP 2015 bảo đảm kịp thời, đồng bộ,
thống nhất và hiệu quả trên địa bàn huyện. Và huyện Vĩnh Linh đã
tổng kết, đánh giá một số kinh nghiệm sau thời gian thực hiện pháp
luật tổ chức CQĐP.
2.3. Đánh giá chung về thực hiện pháp luật về tổ chức CQĐP tại
huyện Vĩnh Linh
2.3.1. Kết quả đạt được
Thứ nhất, Ủy ban nhân dân huyện Vĩnh Linh đã ban hành kế
hoạch triển khai thực hiện Luật và các văn bản hướng dẫn thi hành đến
các cơ quan, tổ chức, địa phương trên toàn huyện.
Thứ hai, việc phối hợp thực hiện Luật tổ chức CQĐP được
UBND huyện quan tâm thực hiện có hiệu quả.
Thứ ba, từ đầu nhiệm kỳ đến nay, HĐND huyện đã thực hiện
đúng chức năng theo luật định.
Thứ tư, hoạt động kiểm tra, giám sát của HĐND tỉnh Quảng
Trị đối với thực hiện pháp luật tổ chức CQĐP tại huyện vĩnh Linh

luôn được đổi mới; hiệu lực, hiệu quả đã được nâng lên.
Cuối cùng, trong quá trình thực hiện Luật tổ chức CQĐP,
huyện Vĩnh Linh đã tiến hành tổng kết, đánh giá của toàn bộ quá
trình này.
2.3.2. Hạn chế và nguyên nhân
2.3.2.1. Hạn chế
Một là, tại một số đơn vị, địa phương chưa tích cực, chủ
động trong việc triển khai Luật tổ chức CQĐP 2015.

18


Hai là, phiên họp Thường trực HĐND - hình thức hoạt động
chủ yếu của Thường trực HĐND huyện chưa được tổ chức theo quy
định.
Ba là, tuy công tác thành lập đoàn giám sát thực hiện pháp luật
tổ chức CQĐP tại huyện Vĩnh Linh đã được HĐND tỉnh tổ chức,
nhưng cũng chỉ dừng lại ở mức độ tổ chức đoàn đi giám sát và xây
dựng báo cáo kết quả giám sát.
2.3.2.2. Nguyên nhân của hạn chế
Hiến pháp năm 2013 được ban hành với nhiều tư tưởng mới về
CQĐP, nhưng Luật Tổ chức CQĐP năm 2015 chưa hồn tồn cụ thể
hóa được đầy đủ, toàn diện các quy định mới của Hiến pháp, có
những quy định đã được “chuyển hóa” nhưng chưa thể hiện đầy đủ
chức năng, nhiệm vụ, bản chất của cơ quan đại diện quyền lực nhân
dân, cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương. Mơ hình tổng thể về
tổ chức bộ máy, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của CQĐP chưa
được hoàn thiện, một số quy định của Luật chưa phù hợp với yêu
cầu, nhiệm vụ của thời kỳ mới, đáp ứng điều kiện ứng dụng những
thành tựu công nghệ hiện đại của cuộc cách mạng 4.0 vào quản lý

nền hành chính nhà nước.
Tiểu kết chương 2
Tại chương này, tác giả đã khái quát về điều kiện tự nhiên,
kinh tế, xã hội của huyện Vĩnh Linh cũng như cơ cấu tổ chức của
HĐND và UBND huyện. Chương 2 đã tập trung phân tích tình hình
thực hiện pháp luật tổ chức CQĐP tại huyện Vĩnh Linh, cũng như
đánh giá thực trạng thực hiện pháp luật tại huyện, qua quá trình thực
hiện chỉ ra được những kết quả đạt được và mặt còn hạn chế này. Từ
đố, biết được những khó khăn cịn tồn tại và ngun nhân để đưa ra
những giải pháp thích hợp để cho việc thực hiện pháp luật tổ chức
CQĐP tại huyện Vĩnh Linh đạt hiệu quả hơn.
19


Chương 3
QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP BẢO ĐẢM THỰC HIỆN PHÁP
LUẬT TỔ CHỨC CHÍNH QUYỀN ĐỊA PHƯƠNG TẠI
HUYỆN VĨNH LINH, TỈNH QUẢNG TRỊ
3.1. Quan điểm bảo đảm thực hiện pháp luật tổ chức chính quyền
địa phương tại huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị
3.1.1. Những vấn đề đặt ra trong quá trình triển khai Luật Tổ chức
chính quyền địa phương năm 2015
Căn cứ Hiến pháp năm 2013, ngày 19/6/2015 Quốc hội đã ban
hành Luật Tổ chức CQĐP. Luật này đã cụ thể hóa các quy định của
Hiến pháp và các chủ trương, định hướng của Đảng về CQĐP các
cấp. Việc phân cơng, phân cấp, phân quyền giữa Chính phủ với
CQĐP đã được đẩy mạnh, đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính, bảo
đảm sự chỉ đạo, điều hành thống nhất của Chính phủ, Thủ tướng
Chính phủ và phát huy sự chủ động, sáng tạo, tự chủ, tự chịu trách
nhiệm trong phạm vi thẩm quyền của CQĐP các cấp, góp phần nâng

cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, bảo đảm tính thống nhất,
thơng suốt của hệ thống hành chính từ Trung ương đến cơ sở.
3.1.2. Quan điểm
Một là, thể chế hóa các chủ trương của Đảng, thực hiện Nghị
quyết của Quốc hội về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy hành
chính nhà nước tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả theo tinh thần
Nghị quyết số 18-NQ/TW của Hội nghị Trung ương 6 Khóa XII và
Nghị quyết số 56/2017/QH14 của Quốc hội, bảo đảm sự phù hợp với
các quy định của Hiến pháp năm 2013.
Hai là, bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp, tính đồng bộ, thống
nhất của hệ thống pháp luật, trong đó có các luật quy định về tổ chức
Quốc hội, Tòa án nhân dân, Viện Kiểm sát nhân dân và các quy định

20


của các Luật chuyên ngành khác liên quan đến nhiệm vụ, quyền hạn
của Chính phủ, HĐND và UBND các cấp.
Ba là, sửa đổi những quy định khơng cịn phù hợp, vướng mắc,
bất cập; bổ sung những vấn đề mới qua quá trình tổng kết thi hành
các luật này.
Bốn là, bảo đảm sự lãnh đạo, chỉ đạo tập trung thống nhất của
Chính phủ, đồng thời thực hiện phân quyền, phân cấp mạnh mẽ, hợp
lý giữa Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các Bộ, cơ quan ngang Bộ
với chính quyền địa phương; giữa các cấp chính quyền địa phương.
Năm là, bảo đảm đẩy mạnh cải cách hành chính, tăng cường
kỷ luật, kỷ cương, xây dựng nền hành chính thống nhất, thơng suốt,
liên tục, dân chủ, hiện đại, phục vụ Nhân dân.
3.2. Giải pháp bảo đảm thực hiện pháp luật tổ chức chính quyền
địa phương tại huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị

3.2.1. Tăng cường công tác phổ biến, giáo dục pháp luật về tổ chức
chính quyền địa phương
Một là, Hội đồng phối hợp công tác phổ biến giáo dục pháp
luật huyện cần xây dựng các chương trình hành động cụ thể tuyên
truyền, phổ biến pháp luật về Luật tổ chức CQĐP (sửa đổi, bổ sung
2019), Luật Tiếp cơng dân, Luật tổ chức Chính phủ (sửa đổi, bổ sung
2019)...
Hai là, các biện pháp tuyên truyền phải thiết thực, đơn giản, dễ
hiểu mang tính trực quan sinh động và đi vào chiều sâu.
Ba là, khi tuyên truyền phải lựa chọn phương pháp cho phù
hợp với đối tượng, đặc biệt đối với vùng đồng bào dân tộc thiểu số,
vùng biên giới.
Bốn là, hệ thống đài truyền thanh từ huyện, đến xã, thị trấn cần
phối hợp với các cơ quan, tổ chức có liên quan xây dựng và triển khai

21


thực hiện kế hoạch phổ biến giáo dục pháp luật nói chung và pháp
luật tổ chức CQĐP nói riêng.
Năm là, tăng cường chất lượng nguồn nhân lực, vật lực cho
công tác phổ biến, giáo dục pháp luật nói chung và pháp luật tổ chức
CQĐP nói riêng.
3.2.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật tổ chức
chính quyền địa phương tại huyện Vĩnh Linh
3.2.2.1. Đổi mới, tổ chức hoạt động của HĐND huyện
Một là, phát huy vai trò của HĐND trong việc quyết định các
vấn đề của địa phương theo quy định của pháp luật.
Hai là, nâng cao chất lượng hoạt động giám sát tại kỳ họp
Ba là, nâng cao chất lượng hoạt động tiếp xúc cử tri, tiếp công

dân, xử lý, đôn đốc giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo
Bốn là, đổi mới phương thức làm việc, nâng cao vai trò, trách
nhiệm của Thường trực HĐND huyện, các Ban HĐND huyện, Tổ đại
biểu HĐND huyện, đại biểu HĐND huyện, Văn phòng HĐND UBND huyện
Năm là, tăng cường công tác phối hợp, trao đổi kinh nghiệm
với các cơ quan dân cử.
Sáu là, đảm bảo các điều kiện hoạt động của HĐND huyện
3.2.2.2. Đổi mới tổ chức, hoạt động của UBND cấp huyện
Thứ nhất, nâng cao chất lượng phiên họp của UBND.
Thứ hai, nâng cao trách nhiệm hoạt động của Chủ tịch UBND.
Thứ ba, nâng cao chất lượng thực thi công vụ của đội ngũ cán bộ,
công chức
3.2.3. Nâng cao chất lượng giám sát thực hiện pháp luật tổ chức
chính quyền địa phương
Thứ nhất, quán triệt và nâng cao hơn nữa nhận thức đúng đắn
về tầm quan trọng hoạt động giám sát của HĐND tỉnh đối với thực
hiện pháp luật tổ chức CQĐP.

22


Thứ hai, tăng cường đổi mới kỹ năng giám sát của đại biểu
HĐND.
Thứ ba, bảo đảm việc thực hiện kết luận, kiến nghị giám
sát của HĐND
3.2.4. Nâng cao ý thức thực hiện pháp luật tổ chức chính quyền
địa phương của đội ngũ cán bộ, công chức
Đội ngũ cán bộ, công chức là lực lượng chủ yếu có nhiệm vụ
tổ chức thực hiện pháp luật, đảm bảo việc đưa pháp luật vào cuộc
sống. Nếu cán bộ, công chức hiểu biết pháp luật tốt, có ý thức tơn

trọng và bảo vệ pháp luật thì sẽ bảo đảm tổ chức CQĐP đạt hiệu quả
cao. Ngược lại, nếu cán bộ, cơng chức có ý thức pháp luật kém, có
hành vi vi phạm pháp luật sẽ có tác động xấu đến tổ chức và hoạt
động của CQĐP. Đội ngũ cán bộ, công chức hiểu biết pháp luật ngày
càng đúng đắn, đầy đủ sẽ góp phần làm tăng niềm tin của dân đối với
Nhà nước, pháp luật tổ chức CQĐP và hiệu quả công tác của đội ngũ
cán bộ, công chức tạo cơ sở định hướng cho hành vi pháp luật của
công dân.
Tiểu kết chương 3
Các giải pháp bảo đảm thực hiện pháp luật về tổ chức CQĐP
được đề xuất trên cơ sở bám sát các vấn đề lý luận về thực hiện pháp
luật về tổ chức CQĐP, kế thừa những kết quả, thành tựu đã đạt được,
khắc phục hạn chế, yếu kém trong thực hiện pháp luật về tổ chức
CQĐP có tính đến u cầu của thực tiễn tại huyện Vĩnh Linh; tương
ứng với mỗi giải pháp sẽ có các nhiệm vụ và hoạt động chủ yếu cần
phải được triển khai thực hiện nghiêm túc, có hệ thống và đặt trong
chỉnh thể thống nhất nhằm đạt được các mục tiêu, yêu cầu đề ra. Đây
là những giải pháp chủ yếu, vừa cấp bách, vừa lâu dài, vì thế cần
triển khai thực hiện nhằm bảo đảm thực hiện pháp luật về tổ chức
CQĐP tại huyện Vĩnh Linh nói riêng và tại tỉnh Quảng Trị nói chung.

23


KẾT LUẬN
Qua thực tiễn tổ chức và hoạt động của CQĐP cấp huyện thời
gian qua cho thấy, mơ hình tổ chức và phương thức hoạt động còn
bộc lộ nhiều hạn chế:
Về cơ cấu và tổ chức hoạt động của cấp chính quyền cấp dưới
là bản sao của chính quyền cấp trên. Cấp trên có cơ cấu tổ chức và

các hình thức hoạt động nào, thì cấp dưới cũng có cơ cấu và hình
thức đó. Việc tổ chức và hoạt động của CQĐP cịn thể hiện sự bảo
trợ của chính quyền cấp trên, nặng về việc cấp dưới xin ý kiến chỉ
đạo, đã hạn chế sự chủ động, sáng tạo của chính quyền cấp dưới.
Chính vì vậy, CQĐP cấp dưới chưa thực sự phát huy được vị trí, vai
trị trong cơng tác quản lý Nhà nước ở địa phương và chưa thực sự là
nhân tố quyết định trong việc phát huy tối đa tiềm lực phát triển kinh
tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh ở địa phương.
Mặt khác trong quy định của Luật Tổ chức CQĐP năm 2015
cịn có một số nội dung quy định chung chung, chưa có văn bản
hướng dẫn cụ thể, nên trong quá trình triển khai thực hiện cịn lúng
túng.
Trong thời gian tới, tiếp tục tiến trình cải cách hành chính Nhà
nước ở địa phương, xây dựng chính quyền gần dân, vì dân, nâng cao
hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước là một trong những đòi hỏi của
thực tiễn, yêu cầu đổi mới, phát triển hiện nay. Cần xây dựng các thể
chế, chính sách phù hợp nhằm đổi mới cơ cấu tổ chức, định rõ chức
năng, nhiệm vụ, thẩm quyền và phương thức hoạt động phù hợp đối
với chính quyền địa phương theo quy định của Hiến pháp và các định
hướng lớn của Đảng.

24