Bài giảng Trắc địa đại cương - Chương 8: Lập lưới khống chế tọa độ đo vẽ bằng đường chuyền kinh vĩ

CHƯƠNG 8
LẬP LƯỚI KHỐNG CHẾ TỌA ĐỘ ĐO VẼ BẰNG
ĐƯỜNG CHUYỀN KINH VĨ

125


8.1 KHÁI NiỆM VỀ ĐƯỜNG CHUYỀN KINH VĨ
8.1.1 HÌNH DẠNG ĐƯỜNG CHUYỀN

Có 3 dạng:
B
x

4
αAB

A

5

3
1

C

ĐC khép kín

6
2

ĐC phù hợp

B

A

1

3
2

ĐC treo

126


8.1.2 CÁC CHỈ TIÊU KỸ THUẬT CỦA Đ/C KV
Khu vực

Đồng bằng

Chiều dài đường chuyền cho các tỉ lệ đo vẽ (m)
1:500

1:1000

1:2000

1:5000

400

800

1600

4000

1200

2400

6000

Vùng núi

Chiều dài cạnh đường chuyền:
+ Cạnh dài nhất: 400m
+ Cạnh ngắn nhất: 20m

Số điểm trong đường chuyền:
+ Tối đa 30 điểm

f

1
Sai số khép tương đối giới hạn:
≤
[ S ] 2000

127


8.2. ĐO ĐƯỜNG CHUYỀN KINH VĨ

1. Đo góc:
-Thiết bị: máy kinh vĩ, đo bằng phương pháp đo
góc đơn giản.
+ Sai số trung phương đo góc: mβ = 20”
gh
f
+ Sai số khép góc giới hạn: β = ±40" n

2. Đo dài:
-Thiết bị: thước dây, mỗi cạnh phải đo đi và đo
về.
+ Sai số giới hạn:

∆s
1
≤
sTB 2000

128


8.3 BÌNH SAI TUYẾN KINH VĨ KHÉP KÍN
- Bước 1: tính sai số khép góc fβ
f β = ∑ β đo − ∑ β lt = ∑ β đo − (n − 2) × 180 0

So sánh fβ với sai số khép góc giới hạn, các
góc đo đạt nếu:
f β ≤ f βgh = 40"× n

Trường hợp sai số đo góc khơng thỏa mãn thì
phải đo lại góc

129


8.3 BÌNH SAI TUYẾN KINH VĨ KHÉP KÍN

- Bước 2: tính số hiệu chỉnh góc νβ và tính góc
bằng hiệu chỉnh βhc
f
vβ = −

β

n

Số hiệu chỉnh góc bằng được tính bằng cách chia
đều sai số khép
Tính góc bằng hiệu chỉnh: β

hc
i

=β

đo
i

+ vβ

130


8.3 BÌNH SAI TUYẾN KINH VĨ KHÉP KÍN
- Bước 3: tính góc định hướng cho các cạnh trong

đường chuyền dựa vào góc bằng hiệu chình và
góc định hướng gốc
Hoặc:

α j −k = α i − j + β − 180
hc
j

α j −k = α i − j − β + 180
hc
j

0

0

131

8.3 BÌNH SAI TUYẾN KINH VĨ KHÉP KÍN

- Bước 4: Tính số gia tọa độ trước bình sai
∆xi − j = S i − j × cos(α i − j )
∆yi − j = S i − j × sin(α i − j )
- Bước 5: Tính sai số khép tuyến đường chuyền
f x = ∑ ∆x; f y = ∑ ∆y
fS =

f +f
2
x

2
y

Điều kiện đạt là fS/ ΣS ≤ 1/2000; nếu khơng thỏa
thì phải đo lại cạnh trong đường chuyền
132


8.3 BÌNH SAI TUYẾN KINH VĨ KHÉP KÍN
- Bước 6: Tính số hiệu chỉnh số gia tọa độ và tính

số gia tọa độ hiệu chỉnh
v∆x

i− j

f

= − x × Si − j ; v∆y
∑S

i− j

=−

fy

∑S

× Si − j

Số hiệu chỉnh cho số gia tọa độ phân phối theo
nguyên tắc tỷ lệ thuận với chiều dài cạnh
Tính số gia tọa độ hiệu chỉnh:
∆x

hc
i− j

= ∆xi − j + v∆xi− j ; ∆y

hc
i− j

= ∆yi − j + v∆yi− j
133

8.3 BÌNH SAI TUYẾN KINH VĨ KHÉP KÍN

- Bước 7: Tính tọa độ bình sai

x j = xi + ∆x

hc
i− j

y j = yi + ∆y

hc
i− j

134


8.4 BÌNH SAI TUYẾN KINH VĨ PHÙ HỢP

Trình tự tính tốn bình sai tương tự 7 bước trong
bình sai tuyến khép kín, chỉ khác về cơng thức
tính ở các bước sau:
- Bước 1: tính sai số khép góc fβ

do
− N ×1800 − α cuoi
f β = ∑ β đo − ∑ β lt = α dau + ∑ β trai

Hoặc:
do

+ N ×1800 − α cuoi )
f β = ∑ β đo − ∑ β lt = −(α dau − ∑ β phai

Với N là tổng số góc đo trong tuyến, kể cả góc đo
nối. αcuoi là góc định hướng cạnh gốc cuối tuyến;
αdau là góc định hướng cạnh gốc đầu tuyến
135


8.4 BÌNH SAI TUYẾN KINH VĨ PHÙ HỢP

- Bước 5: Tính sai số khép tuyến đường chuyền
f x = ∑ ∆x − ( xcuoi − xdau )

f y = ∑ ∆y − ( ycuoi − ydau )
fS =

f x2 + f y2

Với xcuoi , ycuoi là tọa độ điểm gốc ở cuối tuyến;
xdau , ydau là tọa độ điểm gốc đầu tuyến

136