Sinh lý hệ thần kinh tự chủ

Sinh lý h thn kinh t ch

Nguyễn Thị Bình
Bộ môn Sinh lý học
Đại học Y Hà nội


Mục tiêu học tập
Trình

bày đợc đặc điểm cấu
tạo của hệ thần kinh tự chủ.
Trình bày đợc chức năng và
điều hoà chức năng của hệ thần
kinh tự chủ.


Hệ thần kinh thực vật


Hệ TK
giao
cảm


Tuỷ sống

Nhánh sau
Đờng sau

Sợi trớc

và sau
hạch
giao
cảm

N
trớc hạch

Đờng trớc

Hạch
trớc cs

Sợi sau
hạch
Xám tuỷ
Sừng giữa

Thông xám
Sợi thông trắng
N
sau hạch





Hệ
ph
ó

gia
o
cả
m


Dẫn truyền qua synap hệ
TKTC


Tận cùng TKTC
Phó

gc: tương tự synap TK-cơ vân
Giao cảm: K tiếp xúc trực tiếp tb
đáp ứng
Tổng hợp và phân giải
Achetylcholine


Tận cùng TKTC


Tổng hợp và phân giải
Noradrenaline


Receptor của cơ quan đáp
ứng
Thay

đổi tính thấm màng tb đối
với ion
Kích thích hoặc ức chế Enzym
Acetylcholine và Re Muscarinic &
Nicotinic
Noradrenalin và Re Adrenergic:
Alpha 1&2; Beta 1&2


Re Muscarinic& Nicotinic


Tác dụng kích thích và ức
chế hệ giao cảm và phó giao
cảm/cơ quan


Hệ thần kinh thực vật


Điều hoà hoạt động
Vỏ

não
Thân não
Dưới đồi: trung tâm cao nhất của hệ TKTC;
kthich trước t/d giống kthich phó giao cảm; vùng
sau giống giao cảm

Hormon: Tuyến giáp; Tuỷ thượng thận(t/d gián
tiếp)

Stress: đáp ứng với stress của hệ giao
cảm(fight or flight)



Thuốc tác dụng
Thuốc

t/d cơ quan đ/ư adrenergic

◦ Thuốc giống giao cảm
◦ Thuốc làm giải phóng Nor: kthich bọc nhỏ gf noradrenalin,
t/d gián tiếp
◦ Thuốc kìm hãm hoạt tính Adrenergic: Ngăn chặn t/h; Ức
chế gf; Ức chế Re; Ưc chế dẫn truyền tại hạch
◦ Thuốc t/d cơ quan đ/ư cholinergic


Thuốc tác dụng
Thuốc

t/d cơ quan đ/ư cholinergic

◦ Thuốc t/d phó giao cảm: t/d trực tiếp Re muscarinic,
tiết mồ hôi, giãn mạch(pilocarpin, metacholin)

◦ Thuốc tăng t/d phó giao cảm: Kháng

Cholinesterase(neostigmin, pyrigostigmin)

◦ Ức chế hoạt tính cholinergic/cq đáp ứng: kháng
muscarin, Atropin

Thuốc

t/d lên hạch:

◦ Kích thích hạch: Nicotin kích thích Re nicotinic;

Metacholin kthich Re muscarinic và nicotinic; Pilocarpin
kthich Re muscarinic

◦ Ức chế hạch: Thuốc ức chế dẫn truyền/hạch giao cảm
và phó gc


Tài liệu tham khảo
Bài

giảng Sinh lý học Y2 giành
cho đối tượng bác sỹ đa khoa,
Nhà xuất bản Y học.
Guyton and Hall, Text book of
Medical Physiology, eleventh
edition