Tài liệu Người làm ra máy "ăn" tiền pptx

Người làm ra máy “ăn” tiền
Cập nhật lúc 13h07" , ngày 26/01/2006
Tôi đẩy cửa, bước vào. Trong góc phòng, một người đàn ông gầy gò, nét mặt cứng cỏi, ngồi bên
chiếc bàn nhỏ, trên có ổ bánh mì đã nguội ngắt và một chén lớn đậu phộng luộc. Nhận ra tôi, ông
đứng dậy, nói: “Đây là một vài trong số 58 bằng sáng chế liên quan đến máy ATM và những thiết
bị viễn thông của tôi. Chúng ở tất trên mạng, chỉ cần tải xuống, in ra”. Tôi nhìn vào trang giấy đầu
tiên, chứng nhận “Đỗ Đức Cường, inventor of Automated Teller Machine" (người sáng chế máy
giao dịch tự động ATM) của Cơ quan Bản quyền - Phát minh Mỹ. Ra thế, ông là "cha đẻ" máy
ATM.

Một giấc mơ, một đời người

Năm 1977, đang là kỹ sư trưởng của một công ty đồ họa máy tính để tạo ra hình ảnh trong làm
phim, Đỗ Đức Cường được Walter Briston, Tổng giám đốc Citibank lúc đó, mời về làm việc.
Citibank vừa hoạch định xong chiến lược mở rộng hoạt động ra các quốc gia, tăng nhanh lượng
khách hàng trên cơ sở giảm thiểu chi phí nhằm tối đa hóa lợi nhuận. ý tưởng của W. Briston là
chuyển khách hàng từ kênh chi nhánh qua kênh giao dịch tự động. Muốn thế, phải có những
công cụ mới. Công cụ ấy thế nào, ông Cường là người được giao phó trách nhiệm. Ông cùng đội
ngũ kỹ sư bắt đầu mày mò với quyết tâm tạo ra giao dịch viên bằng máy. ở Mỹ thời điểm này,
máy bán kẹo, thuốc lá tự động đã xuất hiện, nhưng giao dịch ngân hàng thì không thể giống máy
bán kẹo được. Một năm sau, chiếc máy giao dịch tự động đầu tiên ra đời, nó to gấp bốn lần máy
ATM bây giờ, nặng nề và "ngốn" của Citibank một triệu đô la Mỹ chi phí. To thế, nhưng máy chỉ
làm được một việc cơ bản: đọc thẻ, gửi yêu cầu của khách hàng về kho dữ liệu để triển khai giao
dịch rút tiền, gửi tiền. Từ chiếc máy đơn giản ấy, ông Cường cải tiến, hoàn thiện, đeo đuổi mãi
như một giấc mơ trong suốt 20 năm gắn bó cùng Citibank. "Tôi nhận ra một điều khi làm việc với
Citibank: nếu ngân hàng không nhìn những người dân bình thường như khách hàng tiềm năng,
ngân hàng không phát triển được. Quần chúng hóa các dịch vụ, ngân hàng sẽ thành công", ông
nói.

Tháng 6-2003, theo yêu cầu của Việt Nam trợ giúp kỹ thuật cho SEA Games 22, ông Cường về
nước sau hơn 30 năm ở Mỹ. Ông tìm hiểu, làm quen với ngân hàng Việt Nam. Đó là bước ngoặt

trong đời ông. Khi ấy, ở Hà Nội và TPHCM mới chỉ có máy ATM của một số ngân hàng nước
ngoài và Vietcombank, chủ yếu dành cho khách hàng sử dụng thẻ quốc tế. Hiển nhiên dân
thường đâu biết nhiều về ATM. Vậy mà ông lại là một trong những người sáng chế ra nó. Phải
làm sao để cái máy phục vụ mọi người, trở thành cầu nối đưa dịch vụ ngân hàng đến với giới
bình dân. Ông Cường khát khao thế, một khát khao lạ lùng ở cái tuổi của ông.

"Chuyên gia vé số"

Nghỉ hưu ở Citibank, ông có thể sống những năm tháng còn lại của cuộc đời an nhàn cùng gia
đình bên Mỹ. Nhưng ông đã về Việt Nam, làm hùng hục. Ông chẳng ham tiền, ham giàu, chỉ
nghiện việc. Với căn bệnh tim, đã từng qua phẫu thuật và trái tim hiện đập với bảy chiếc lò xo trợ
lực, sức khỏe không còn hào phóng với ông.

Tôi nhớ có một lần, ông Trần Phương Bình, Tổng giám đốc Ngân hàng Đông á, nói mục tiêu của
Đông á là làm sao để khách hàng có thể giao dịch ngoài giờ, làm sao để ngân hàng hoạt động
24/24 giờ. Bẵng đi một thời gian, ông vui mừng báo "tìm ra rồi". Cái "tìm ra rồi" ấy là giải pháp
ATM. Và Đông á đang trên con đường biến các máy ATM thành điểm giao dịch ngân hàng tự
động bằng cách trang bị thêm các dịch vụ cho nó.

Đông Á là ngân hàng đầu tiên mà ông Cường hợp tác. Ban đầu, khi nghe ông nói sẽ cố gắng để
những tiểu thương ở chợ cũng có thể gửi tiền bằng ATM, có người cười trừ. Họ bảo ông giống
người bán vé số hơn chuyên gia ngân hàng, mà lại là chuyên gia kỹ thuật! Ông im lặng, lấy công
1
việc để minh chứng. Nhân viên Ngân hàng Đông Á nể và "sợ" ông. Ông giúp đào tạo họ, những
chuyên viên kỹ thuật mạng, vận hành, bảo trì máy ATM. Ông có thể đột ngột ba giờ sáng tới
kiểm tra xem trung tâm xử lý dữ liệu của Đông á có chạy đều không. Ông có thể nửa đêm chạy
tới bất kỳ máy ATM nào của mạng VNBC để coi nó có hoạt động tốt không. Có máy vào 23 giờ
trên mạng báo hết tiền, ông kêu nhân viên đi nạp. Nguyên tắc của ông là dịch vụ phải trên hết,
khách hàng luôn luôn đúng. Có lẽ vì thế mà các máy ATM của mạng VNBC chưa bao giờ xảy ra
sự cố trả tiền thiếu, sai hay mất tiền trong tài khoản của khách hàng.

“Công nghệ không phải là cuộc chạy đua thời trang”

Đỗ Đức Cường sinh ra và lớn lên ở Quảng Ngãi, mảnh đất, như ông tả, bốn tháng nắng, tám
tháng mưa, đất cằn không trồng nổi khoai mì. Ông bảo nghèo vẫn có cách đi lên của người
nghèo. Với máy ATM cũng thế. Khi hợp tác với SaigonBank, ông giải thích: “Công nghệ không
phải là cuộc chạy đua thời trang”. Và ATM phải mang đến cho khách hàng lợi ích, cho ngân hàng
lợi nhuận lâu dài, phải giúp những ngân hàng ít vốn cũng có thểxây dựng hệ thống tương thích
với các ngân hàng lớn. Hệ thống VNBC hiện mới chỉ có hai ngân hàng, nhưng đã kết nối với hệ
thống China Union Pay của Trung Quốc. Sắp tới sẽ có Ngân hàng Phát triển nhà ĐBSCL, Ngân
hàng Nhà Hà Nội gia nhập VNBC. Trong chuyến trở về Mỹ gần đây, ông Cường đã thuyết phục
được Citibank gia nhập hệ thống VNBC.

Để giúp các thành viên VNBC trang bị máy ATM, ông Cường trao bản quyền tám phát minh của
mình, không lấy một xu, cho một cựu đô đốc thủy sư của Hải quân Trung Quốc để họ chế tạo
những chiếc máy ATM cho ngân hàng Việt Nam. Ông ra điều kiện nơi chế tạo không được bán
máy qua công ty trung gian nhằm giảm giá thành cho ngân hàng Việt Nam, đồng thời phải hỗ trợ
kỹ thuật miễn phí dài hạn. Đó là một trong những lý do giải thích vì sao máy của Đông Á,
SaigonBank khấu hao nhanh, chỉ 1,5-2 năm là hòa vốn. Sau đó, các ngân hàng bắt đầu thu lợi.

Phía trước là cạnh tranh

Nếu hỏi ông Cường về thế giới máy ATM, ông sẵn sàng bộc bạch hết những gì ông biết. Từ cấu
tạo từng loại máy, đời mới, cũ, bộ phận đếm tiền chân không hay ma sát, sản xuất ở đâu, giá cả
thế nào, phù hợp với mạng thanh toán nào Khi ngân hàng đầu tư cho hệ thống thẻ, một trong
những điểm cốt yếu là hệ thống đó phải nối mạng được với các mạng thanh toán quốc tế, để thẻ
nội địa cũng xài được ở nước ngoài. "Đó là cách để các ngân hàng Việt Nam chuẩn bị cho cạnh
tranh ngay từ giờ", ông Cường nhấn mạnh. Vì như ở Mỹ, ở châu Âu và bây giờ là châu Á, các
công ty cung cấp dịch vụ độc lập quốc tế đầu tư rất nhiều cho máy ATM. Họ tạo mạng lưới máy
ATM cho khách hàng của ngân hàng sử dụng và họ thu phí. Những máy ATM này sẽ đáp ứng
chuẩn mực mạng quốc tế, và thẻ của những ngân hàng nào kết nối được với mạng quốc tế, sẽ

xài được ở những máy ATM đó. Những máy ATM chỉ cung ứng dịch vụ cho một loại thẻ của một
ngân hàng sẽ không có cơ may cạnh tranh và tồn tại. Hiện nay các ngân hàng trong nước vẫn
đang được bảo hộ tuyệt đối ở mảng ATM. Thế nhưng, áp lực chấm dứt bảo hộ đang ngày một
mạnh và thời gian bảo hộ đang rút ngắn dần.

Ông Cường có thói quen nhâm nhi ly cà phê ở quán ven đường. Một lần, ông bảo ông vui kinh
khủng khi thấy cô bán cà phê, vào cuối ngày, tất tả vuốt thẳng những đồng tiền, rồi chạy lại cái
máy ATM để gửi tiền vào đó. Cô phân bua với người khách là ông, rằng cái máy tiện lợi quá, biết
"ăn" tiền. Cô làm thế vừa tiết kiệm mỗi ngày một ít, vừa đỡ phải giữ tiền bên mình. Hôm sau, nếu
cần tiền, cô ra rút lại. Ông Cường tự hỏi những người dân lao động, buôn thúng bán bưng như
cô, liệu có bao giờ vào ngân hàng gửi 30.000- 50.000 đồng không nhỉ! Rồi phải ký giấy, mở sổ
tiết kiệm, nhiều thủ tục lắm. Nhưng quan trọng hơn là cái không khí ngân hàng, với những ô tô
chở tiền, những người thu nhập cao, giới tài chính, thương mại có khiến cô bán cà phê ngại
ngùng? Khi tất cả các cô bán cà phê biết xài ATM như cô bán cà phê của ông Cường, hẳn bộ
mặt ngân hàng VN sẽ khác!
(theo Thời báo Kinh tế Sài gòn)
2
3