Tài liệu Mô hình kinh tế ppt

Tiểu luận Triết Học
T VN
Sau s sp ca mụ hỡnh kinh t XHCN Liờn Xụ nm 1991, cng nh
s lc hu ca nn kinh t tp trung quan liờu, bao cp giai on 1975 - 1986
nc ta ó li nhng bi hc v xõy dng mt nn kinh t sõu sc.
Khi m hin nay nc ta ang vo thi kỡ quỏ lờn CNXH, yờu cu v
mt nn kinh t hi nhp v xu th ton cu húa thỡ vic xõy dng mt nn kinh
t phự hp thỳc y tng trng kinh t i lờn l vic lm ht sc cn kớp. Theo
tinh thn ca ch ngha Mỏc - Lờnin, theo ng li ca v chớnh sỏch ca Nh
nc ta, trong i hi ng ton quc ln th VII, ng ó khng nh " xõy
dng mt nn kinh t th trng nh hng xó hi ch ngha Vit Nam vi
kinh t Nh nc gi vai trũ ch o ".
Tuy vy trong nhng nm qua, khi trin khai xõy dng mụ hỡnh kinh t ú,
do õy l mụ hỡnh ang trong quỏ trỡnh th nghim nờn bn thõn nú c ng
dng nc ta ó khụng th giu ni nhng thiu sút, m c th l nhng mõu
thun trong nn kinh t th trng nh hng xó hi ch ngha ó v ang tn
ti, nú kỡm hóm s phỏt trin nn kinh t Vit Nam
Vi mong mun tỡm hiu nguyờn nhõn vỡ sao Vit Nam la chn mụ hỡnh
kinh t ny; nhng mõu thun c th trong nn kinh t nh hng XHCN
nc ta; cng nh mt s gii phỏp c bn gii quyt nhng mõu thun ú, tụi
ó thc hin ti:
"Những mâu thuẫn trong nền kinh tế thị trờng định hớng xã hội chủ nghĩa ở
nớc ta hiện nay"
Đ ti c thc hin vi 3 mc tiờu:
1/ Tớnh tt yu la chn nn kinh t th trng nh hng XHCN
2/ Thc trng v nhng mõu thun trong nn KTTT nc ta hiờn nay
3/ Mt s gii phỏp c bn gii quyt nhng mõu thun trong nn kinh t
th trng nh hng XHCN Vit Nam hin nay
Sinh viên: Hoàng Văn Tráng MSSV: CQ 492919
1
Tiểu luận Triết Học

Nội dung
1. Nền kinh tế thị trờng định hớng XHCN ở Việt Nam
1.1 Khái niệm
Kinh tế thị trờng định hớng xã hội chủ nghĩa thực chất là nền kinh tế hàng
hoá nhiều thành phần, vận động theo cơ chế thị trờng có sự quản lý của Nhà nớc,
theo định hớng xã hội chủ nghĩa.
Kinh t th trng l mt kiu t chc kinh t phn ỏnh trỡnh phỏt trin
nht nh ca vn minh nhõn loi. Kinh t th trng va l vn ca lc lng
sn xut, va l vn ca quan h sn xut. Phi t n mt trỡnh phỏt trin
nht nh, nn sn xut xó hi mi thoỏt khi tỡnh trng t cung t cp, mi cú
sn phm d tha trao i. Cng phi trong nhng quan h xó hi nh th no
ca sn xut mi ny sinh cỏi tt yu kinh t: ngi sn xut hng húa phi mang
sn phm d tha ra th trng; k mua v ngi bỏn trao i sn phm vi nhau
trờn th trng.
1.2 Tớnh tt yu phỏt trin kinh t th trng nh hng xó hi ch ngha
Có thể nói đõy l s la chn con ng v mụ hỡnh phỏt trin ca Vit
Nam trong iu kin ton cu húa kinh t ỏp ng yờu cu "i tt, ún u" ang
t ra nh mt yu t sng cũn. Đó là một quá trình phỏt trin t thp lờn cao, t
cha y , hon thin ti ngy cng y , sõu sc v hon thin.
Ngay tại đại hi VII, ng ó khng nh: "phỏt trin nn kinh t hng
hoỏ nhiu thnh phn theo nh hng xó hi ch ngha, vn hnh theo c
ch th trng cú s qun lý ca Nh nc". Cú nhng khớa cnh ỏng lu ý,
quy nh tớnh tt yu ca vic la chn mụ hỡnh kinh t th trng nh hng
XHCN ở Việt Nam hiện nay, đó là:
Th nht, mụ hỡnh CNXH c in (h thng kinh t k hoch hoỏ tp
trung) sau gn 70 nm tn ti ó t ra lạc hậu và b va vp nng n trong thc
Sinh viên: Hoàng Văn Tráng MSSV: CQ 492919
2
Tiểu luận Triết Học
tin kinh tế. Trong khi ú, CNTB vi mc tiờu tỡm kim li nhun ó li dng

nhng mt mnh ca kinh t th trng to ra ng c v li ớch v s cnh
tranh mnh m, phỏt trin cỏc lc lng sn xut cng nh tim nng kinh
doanh.
Th hai, mc dự CNTB ó cú nhng thnh cụng nht nh trong phỏt
trin kinh t th trng, nhng phỏt trin kinh t th trng theo con ng
TBCN cng n cha y ry nhng cm by, ri ro. Ngy nay, nhõn loi ó nhn
thc c rng, mụ hỡnh phỏt trin kinh t th trng theo kiu phng Tõy hay
i theo con ng phng Tõy hoỏ khụng phi l cỏch ti u. Nhng mụ hỡnh
phỏt trin theo kiu ny ó t ra mõu thun sõu sc vi cỏc giỏ tr truyn thng,
lm tng tớnh bt n ca xó hi v khoột sõu h ngn cỏch giu - nghốo.
Th ba, trong thc t khụng cú mt mụ hỡnh kinh t th trng chung
cho mi quc gia, m trỏi li, mi quc gia - dõn tc tựy theo trỡnh phỏt trin,
c im c cu t chc v th ch chớnh tr, k c cỏc yu t vn hoỏ - xó hi
truyn thng, m xõy dng nhng mụ hỡnh kinh t th trng c thự ca riờng
mỡnh.
Th t, nn kinh t th trng hin i ngy cng th hin xu hng t
ph nh v tin hoỏ tt yu chuyn sang giai on mi cao hn - hu th
trng, hu cụng nghip v kinh t tri thc. Trong nhng iu kin hin i, con
ng phỏt trin rỳt ngn nh C.Mỏc ó tng d bỏo, đó chính là nền kinh tế thị
trờng định hớng XHCN đảm bảo trên c hai phng din: tớnh tt yu kinh t -
xó hi v tớnh tt yu cụng ngh - k thut.
Th năm, s la chn mụ hỡnh kinh t th trng nh hng xó hi ch
ngha Vit Nam l mt tt yu nu t trong bi cnh ton cu hoỏ; th gii
ang bc vo giai on quỏ sang trỡnh xó hi hu cụng nghip, hu th
trng v kinh t tri thc; yờu cu phỏt trin rỳt ngn v hi nhp. õy là sự
nhn thc sõu sc tớnh quy lut tt yu ca thi i, s khỏi quỏt hoỏ, ỳc rỳt t
kinh nghim phỏt trin kinh t th trng th gii, v c bit, t tng kt thc
Sinh viên: Hoàng Văn Tráng MSSV: CQ 492919
3
Tiểu luận Triết Học

tin my chc nm xõy dng ch ngha xó hi v gn hai thp k i mi ca
Vit Nam.
Vic Vit Nam la chn con ng phỏt trin kinh t th trng theo nh
hng xó hi ch ngha l s la chn va phự hp vi xu hng phỏt trin
khỏch quan ca thi i, va l s tip thu cỏc giỏ tr truyn thng ca t nc
v nhng yu t tớch cc trong giai on phỏt trin ó qua ca ch ngha xó hi
kiu c. Nú cng l con ng thc hin chin lc phỏt trin rỳt ngn, thu
hp khong cỏch tt hu v nhanh chúng hi nhp, phỏt trin.
1.3 Đặc điểm và bản chất
Trong nh hng phỏt trin ca mỡnh, ng ta ó xỏc nh rừ tng trng
kinh t phi gn lin vi tin b v cụng bng xó hi. Bn cht ca nn kinh t
th trng nh hng xó hi ch ngha ca Vit Nam khỏc hon ton vi bn
cht ca kinh t th trng nhiu nc khỏc. õy l nn kinh t c xõy dng
mt ch xó hi do nhõn dõn lm ch, Nh nc phỏp quyn xó hi ch
ngha qun lý, di s lónh o ca ng Cng sn m mc tiờu cao nht l
dõn giu, nc mnh, xó hi cụng bng, dõn ch, vn minh.
- H thng mc tiờu v ng lc: ng ta ó nờu lờn mc tiờu xõy dng mt
xó hi "dõn giu, nc mnh, xó hi cụng bng, dõn ch, vn minh". Chớnh mc
tiờu ú s quy nh phng tin, cụng c, ng lc ca kinh t th trng nh
hng xó hi ch ngha v con ng t ti mc tiờu. ú l s dng kinh t th
trng, m ca v hi nhp, y mnh cụng nghip húa, hin i húa v phỏt
trin rỳt ngn.
- Ch s hu v thnh phn kinh t: Trong nn kinh t th trng nh
hng xó hi ch ngha, vai trũ s hu nh nc, s hu tp th, s hu xó hi
s cú ý ngha ngy cng quan trng m bo tớnh k hoch v nh hng xó
hi ch ngha cho quỏ trỡnh phỏt trin. Điều đó đảm bảo tính công bằng xã hội
một cách triệt để nhằm thực thi những chính sách, đờng lối của Đảng.
Sinh viên: Hoàng Văn Tráng MSSV: CQ 492919
4
Tiểu luận Triết Học

- C ch vn hnh kinh t: ng nhiờn c ch th trng l c ch ch yu
vn hnh kinh t, nhm m bo phõn b hp lý cỏc li ớch v ngun lc, kớch
thớch phỏt trin cỏc tim nng kinh doanh v cỏc lc lng sn xut, tng hiu
qu v tng nng sut lao ng xó hi. Nh nc xó hi ch ngha thụng qua
chc nng t chc v qun lý v mụ, s dng tt cỏc cụng c hnh chớnh phỏp
lý v kinh t, c bit, cụng c k hoch hoỏ v cỏc chng trỡnh mc tiờu quc
gia, cỏc chin lc phỏt trin trung v di hn cng nh cỏc k hoch ngn hn,
cỏc cụng c ũn by, qun lý nn kinh t phỏt trin ỳng hng.
- Hỡnh thc phõn phi: Kt hp phõn phi theo lao ng, theo úng gúp v
c phn, trờn nguyờn tc u tiờn phõn phi theo lao ng v hiu qu, ng thi
m bo phõn phi cụng bng v hn ch bt bỡnh ng xó hi. iu ny va
khỏc vi phõn phi theo t bn ca kinh t th trng thụng thng, li va khỏc
vi phõn phi theo lao ng mang tớnh bỡnh quõn trong ch ngha xó hi kiu c.
- Ch th lónh o, qun lý kinh t th trng nh hng xó hi ch ngha
khụng th ai khỏc l ng Cng sn v Nh nc xó hi ch ngha. Vai trũ lónh
o ca ng Cng sn v qun lý ca Nh nc xó hi ch ngha cn khụng
ngng c cng c, trờn c s phỏt huy y quyn v trỏch nhim ca ton
dõn tham gia vo quỏ trỡnh t chc, xõy dng nhm sỏng to h thng kinh t th
trng mi. ú l nhng iu kin tiờn quyt cho vic phỏt trin kinh t th
trng nh hng xó hi ch ngha thnh cụng.
1.4 Thực trạng nền kinh tế thị trờng định hớng XHCN ở VN hiện nay
Trình độ phát triển nền kinh tế thị trờng ở nớc ta còn ở giai đoạn sơ khai
mà nguyên nhân chính là do xuất phát điểm thấp: cơ sở vật chất kĩ thuật còn ở
trình độ thấp; kết cấu hạ tầng lạc hậu; phân công lao động không rõ ràng; chuyển
dịch cơ cấu kinh tế chậm; khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp yếu
Thị trờng dân tộc đang trong quá trình hình thành và thống nhất nhng
cha đồng bộ do GTVT kém phát triển mà có nhiều loại thị trờng: thị trờng hàng
hoá - dịch vụ; thị trờng hàng hoá sức lao động; thị trờng tiền tệ, thị trờng vốn.
Sinh viên: Hoàng Văn Tráng MSSV: CQ 492919
5

Tiểu luận Triết Học
Trong những năm qua khi Việt Nam theo xu thế toàn cầu hoá đang dần
hội nhập với khu vực và quốc tế gắn với việc mở rộng kinh tế đối ngoại thì không
thể giấu nổi những yếu kém lạc hậu về khoa học kĩ thuật công nghệ và còn thấp
xa so với hầu hết các nớc khác.
Trong vn qun lý nh nc i vi nn kinh t, hiu lc qun lý nh
nc cũn nhiu hn ch; h thng chớnh sỏch v phỏp lut kinh t cũn thiu ng
b, thiu nht quỏn v nhiu mt cha phự hp; phõn nh chc nng cha rừ
rng, cũn biu hin buụng lng trong mt s lnh vc, nhng li duy trỡ quỏ lõu
c quyền trong các lĩnh vực khác.
Trong nhng nm qua, có một số nhng vn ln trong quỏ trỡnh xõy
dng th ch KTTT nh hng XHCN đó là: bt bỡnh ng xó hi vn cú xu
hng tng; t l tht nghip trung bỡnh hng nm vn mc trờn 6%, nht l
vựng ụ th; tỡnh trng thiu vic lm cũn khỏ ph bin, tp trung khu vc nụng
thụn; khong cỏch gia giu v nghốo cú xu hng m rng; cỏc t nn xó hi
tham nhng, ma tỳy, mi dõm cha ngn chn c, din bin phc tp v cú xu
hng tng lờn, gõy nờn ni bt bỡnh v lo õu chung trong xó hi.
Nhng hn ch trờn khin mt s nc cho rng, Vit Nam cha cú nn
KTTT. H cho rng kinh t Vit Nam phi th trng vi 3 lý do sau : Nh nc
can thip vo giỏ c, nh nh giỏ v in v mt s mt hng thit yu khỏc; th
hai l vic u t khụng theo tớn hiu th trng; ba l, h thng doanh nghip
nh nc cng knh, thua l nhiu vỡ th Nh nc vn phi tip tc h tr.
Sinh viên: Hoàng Văn Tráng MSSV: CQ 492919
6
Tiểu luận Triết Học
2. THựC TRạNG Về NHữNG MÂU THUẫN TRONG NềN KINH Tế
THị TRƯờNG ĐịNH HƯớNG XHCN ở NƯớC TA HIệN NAY
2.1 Mõu thun gia lớ thuyt XHCN vi thc tin nn kinh t Vit Nam
hin nay
CNTB hin i ó v ang cú nhng bc tin vt bc trờn tt c cỏc mt

LLSX v QHSX theo hng xó hi húa, ci to dõn ch cỏc quỏ trỡnh ton cu
húa, s can thip nh nc vo chu trỡnh kinh t v nhng thnh tu ca cuc
cỏch mng KHCN mi, CNTB khụng ch kộo di s tn ti ca mỡnh, m trong
nhng chng mc ỏng k, cũn tip tc phỏt trin v c tip thờm sc sng
mi.
iu ny khin cho cú nhng nghi ng lun im Mỏcxit v s tt yu
dit vong ca CNTB v s thay th nú bng hỡnh thỏi xó hi cao hn - xó hi
cng sn. Nht v t khi CNXH hin thc b sp Liờn Xụ v ụng u,
ngi ta t cõu hi: phi chng CNTB ó loi b c cỏc mõu thun v s duy
trỡ s tn ti vnh vin ca nú nh mt th nh mnh - t nhiờn?
Câu hỏi đó đang chứng minh cho một thực tế ngợc lại ở Việt Nam hiện
nay, đó là việc xây dựng môn học về lí thuyết kinh tế Mác Lênin. Môn học
này xây dựng một nền tảng lí thuyết XHCN rất sâu sắc và có đợc những ứng
dụng trong thực tế, nó giải thích đúng đắn mối quan hệ biện chứng giữa LLSX và
QHSX. Trong những năm qua, khi áp dụng lí thuyết này Việt Nam đã đi theo con
đờng XHCN và xây dựng nó một cách rất thành công. Nhng mâu thuẫn ở chỗ lí
thuyết kinh tế Mác Lênin mà Việt Nam áp dụng không hề hớng đến nền kinh
tế t bản, mà hiện thực thì nền kinh tế XHCN nớc ta hiện nay lại đang đi theo xu
hớng của nền kinh tế t bản.
Trên lập trờng chủ nghĩa Mác, Việt Nam xây dựng mô hình kinh tế thị tr-
ờng định hớng XHCN với kinh tế nhà nớc giữ vai trò chủ đạo. Đó là kiểu mô
hình kinh tế khác với CNTB nhng thực tế thì không hoàn toàn nh vậy. Ví dụ nh
nền kinh tế XHCN ở Việt Nam tồn tại kinh tế t nhân, cá thể?
Sinh viên: Hoàng Văn Tráng MSSV: CQ 492919
7
Tiểu luận Triết Học
Từ đó ta có thể thấy rằng những mâu thuẫn giữa lí thuyết XHCN với thực
tiễn nền kinh tế Việt Nam hiện nay vẫn đang xuất hiện và tồn tại, nó chỉ có thể đ-
ợc giải quyết khi có Đảng và Nhà nớc lãnh đạo, thực hiện một cách đồng bộ có
sự ủng hộ nhiệt tình của nhân dân trong và ngoài nớc.

2.2 Mõu thun ca quỏ trỡnh phỏt trin nn kinh t Vit Nam hin nay
Nh trit hc Hờgen ó khng nh: Cuc sng tin lờn thụng qua nhng
mõu thun. Thc tin phỏt trin t nc ta hin nay mt ln na khng nh tớnh
ỳng n ca lun im ú.
Qua gn 20 nm i mi, nh ng li ỳng n ca ng v tớnh tớch
cc, ch ng, sỏng to ca nhõn dõn trong vic hin thc hoỏ ng li ú,
chỳng ta ó t dc nhng thnh tu to ln, cú ý ngha lch s. Nn kinh t th
trng nh hng xó hi ch ngha ang tng bc c xõy dng. Nn dõn
ch XHCN vi Nh nc phỏp quyn ca dõn, do dõn, vỡ dõn ó c thit nh
trờn nhng ng nột c bn. Nn vn hoỏ tiờn tin, m bn sc dõn tc, s
thng nht trong a dng ó hỡnh thnh. Khi i on kt ton dõn tc m nn
tng l liờn minh gia giai cp cụng nhõn vi giai cp nụng dõn v i ng trớ
thc ngy cng c cng c, thc s tr thnh mt ng lc quan trng ca i
mi t nc. ú l nhng nh hng quan trng giỳp chỳng ta tip tc y
mnh ton din s nghip i mi nhm a nc ta thoỏt khi tỡnh trng kộm
phỏt trin vo nm 2010 v c bn tr thnh nc cụng nghip theo hng hin
i vo nm 2020.
Song, bờn cnh nhng thnh tu, tin b ó t c sau gn 20 nm i
mi, vn cũn nhng yu kộm, khuyt im lm gay gt nhng mõu thun ca
quỏ trỡnh phỏt trin. Nn kinh t phỏt trin cha bn vng, cht lng, hiu qu
v sc cnh tranh thp. Khú khn ny s tng lờn rt ln, c bit l i vi
doanh nghip, khi AFTA cú hiu lc y i vi nc ta v nc ta chớnh
thc gia nhp WTO. Nhiu ngun lc v tim nng trong nc phỏt trin kinh
t cha c huy ng v s dng tt. Tht thoỏt, lóng phớ trong qun lý kinh t,
Sinh viên: Hoàng Văn Tráng MSSV: CQ 492919
8
Tiểu luận Triết Học
c bit trong qun lý t ai, u t xõy dng c bn, qun lý doanh nghip
Nh nc cũn rt nghiờm trng. Cuc vn ng xõy dng, chnh n ng v
ci cỏch hnh chớnh trong h thng chớnh quyn cha t yờu cu ra. Nhiu

ni cũn vi phm quyn lm ch ca nhõn dõn, vic thc hin lut phỏp, k cng
khụng nghiờm. Nhiu vn xó hi bc xỳc chm hoc cha gii quyt ttT
ú, cú th thy, a cụng cuc i mi tip tc tin lờn, chỳng ta phi gii
quyt rt nhiu mõu thun phc tp, trong ú ni lờn nhng mõu thun sau:
1. Mõu thun gia yờu cu tng trng, phỏt trin kinh t vi s bt cp ca
c ch, chớnh sỏch khai thỏc ngun lc hin nay.
t mc tiờu n nm 2010 thoỏt khi tỡnh trng mt nc kộm phỏt
trin, tc phỏt trin kinh t thi gian ti phi t mc trung bỡnh khong
8%/nm
(1)
. Ch bng c ch, chớnh sỏch nh hin nay, chỳng ta khú cú th thc
hin phỏt trin t bin v kh nng khai thỏc nhng tim nng ln v ti
nguyờn, lao ng trong nc, v kh nng tn dng nhng c hi quc t gia
tng mnh v s dng tt cỏc ngun lc t bờn ngoi. Nn kinh t hin vn rt d
b tn thng trc tỏc ng khụng ln lm ca nhng bin i kinh t bờn
ngoi. Khong cỏch v kinh t gia nc ta vi nhiu nc trong khu vc v th
gii ngy cng m rng. S tt hu trờn lnh vc ny cha c ngn chn.
2. Mõu thun gia tớnh u vit ca nn kinh t th trng inh hng XHCN
vi nhng hn ch trong vic tỡm ra quyt sỏch khc phc mt trỏi ca kinh t
th trng.
Tớnh u vit ca quỏ trỡnh phỏt trin nn kinh t th trng nh hng xó
hi ch ngha phi c th hin ngy cng m nột trc ht v ch yu kh
nng bo m s kt hp hi ho gia tng trng kinh t vi phỏt trin vn hoỏ,
thc hin tin b v cụng bng xó hi, trong khi ú, chỳng ta cha tỡm c
nhng gii phỏp hu hiu gii quyt nhng hu qu xó hi do tỏc ng tiờu
Sinh viên: Hoàng Văn Tráng MSSV: CQ 492919
9
Tiểu luận Triết Học
cc ca nhng mt trỏi thuc kinh t th trng v hi nhp kinh t quc t gõy
ra. Nhiu vn xó hi cú xu hng ngy cng gay gt. c bit, iu lm cho

nhõn dõn ht sc bt bỡnh, lo lng l t quan liờu, tham nhng, lóng phớ, nhng
nhiu dõn, suy thoỏi v t tng chớnh tr v phm cht o c, li sng ca
.mt b phn khụng nh cỏn b, ng viờn rt nghiờm trng. Vn hoỏ lai cng cú
xu hng phỏt trin. Hin tng ma chay, ci xin, hi hố vi nhiu h tc c
khụi phc nhiu ni. o lý xó hi, gia ỡnh xung cp. Tỡnh hung mt n
nh cc b cú kh nng xy ra nhiu hn, mc phc tp ca tỡnh hỡnh gia
tng hn Chỳng ta cha tỡm c nhng phng hng ngn chn cú hiu qu
tỡnh trng ú.
3. Mõu thun gia tớnh tt yu khỏch quan phi nõng cao s ng thun xó
hi trong i t nc vi s tn cụng ca cỏc th lc thự ch trong v ngoi
nc nhm phỏ hoi khi i on kt ton dõn tc.
S thng nht trong ng, s ng thun trong nhõn dõn l mt iu kin
tt yu a cụng cuc i mi tin lờn mnh m hn. Nhng, cựng vi nhng
yu kộm ca chớnh chỳng ta, thỡ s tỏc ng ca cỏc th lc thự ch nhm thc
hin chin lc din bin ho bỡnh i vi nc ta bng nhiu con ng,
nhiu bin phỏp v phng tin, c trc tip ln giỏn tip qua mt s phn t c
hi v chớnh tr chng phỏ trờn lnh vc t tng -lý lun ó lm cho mt b
phn cỏn b, ng viờn v nhõn dõn phõn tõm Chỳng ta cú phn cũn lỳng
tỳng, hu khuynh trong cuc u tranh trờn lnh vc ny.
4. Mõu thun gia yờu cu nõng cao tớnh tớch cc chớnh tr vi li sng thc
dng trong mt b phn cỏn b, ng viờn v nhõn dõn.
Trong khi cuc sng ũi hi phi thu hỳt mnh m s quan tõm ca nhõn
dõn, phỏt huy úng gúp ca nhõn dõn vo vic hon thin v t chc thc hin
ng li i mi, thỡ tỡnh trng th chớnh tr, ch lo vun vộn cho li ớch ca
Sinh viên: Hoàng Văn Tráng MSSV: CQ 492919
10
Tiểu luận Triết Học
bn thõn v gia ỡnh, li sng thc dng chy theo ng tin ca mt b phn
cỏn b, ng viờn v nhõn dõn cú chiu hng gia tng. Chỳng ta cha tỡm c
cỏch khc phc tỡnh hỡnh ny vi hiu qu cao.

5. Mõu thun gia yờu cu y mnh i mi h thng chớnh tr vi s thiu
ht trong nhng bin phỏp mang tớnh t phỏ trờn lnh vc ny.
Cụng cuc i mi kinh t ó phỏt trin ti mc ũi hi phi y mnh
hn na vic i mi t chc, phng thc hot ng ca h thng chớnh tr, s
kt hp hi ho hn na gia cỏc b phn cu thnh h thng ú, song, chỳng ta
cha cú nhng t phỏ trờn lnh vc ny. ó cú nhiu ngh quyt, nhiu ch
trng chng quan liờu, tham nhng, lóng phớ, nhng hiu qu thc tin cũn
thp. B mỏy ca h thng chớnh tr cũn quỏ cng knh, c ch vn hnh cha
tht khoa hc, tỡnh trng ln ln chc nng, nhim v gia cỏc b phn cu thnh
h thng chớnh tr cũn xut hin nhiu cp, nhiu a phng. Vic thc hin
lut phỏp, k cng khụng nghiờm. Nhiu ni cũn vi phm quyn lm ch ca
nhõn dõn. i ng cỏn b, cụng chc cha mnh, phng phỏp hot ng ca
nhiu cỏn b ng, on th cũn trong tỡnh trng viờn chc hoỏ S yu kộm
ú, nu khụng c khc phc cú hiu qu, thỡ mt s phng din ca h thng
chớnh tr s tr thnh lc cn ln i vi i mi trờn lnh vc kinh t.
6. Mõu thun gia quỏ trỡnh phỏt trin dõn ch vi tỡnh trng thiu giỏ v
lý lun v thc tin cho quỏ trỡnh ú.
Dõn ch hoỏ i sng xó hi va l mc tiờu, va l ng lc ca i mi.
Nhng chỳng ta cha tỡm c nhng gii phỏp tt nht xỏc lp vng chc
quan im khoa hc v dõn ch phự hp vi iu kin mt ng duy nht cm
quyn, khụng a nguyờn v chớnh tr, khụng t chc quyn lc Nh nc theo
nguyờn tc phõn quyn, cha tỡm c nhng c ch v hỡnh thc thc hin dõn
ch thớch hp vi truyn thng vn hoỏ chớnh tr, vi trỡnh dõn trớ, trỡnh
Sinh viên: Hoàng Văn Tráng MSSV: CQ 492919
11
Tiểu luận Triết Học
vn hoỏ chung ca nhõn dõn. Dõn ch trong ng, trong xó hi v c s tuy ó
c nhn mnh trong nhiu ngh quyt, ch th ca ng v cỏc vn bn phỏp
quy ca Nh nc, nhng kt qu t c trờn thc t cũn nhiu hn ch. Ci
cỏch hnh chớnh tin hnh chm, thiu kiờn quyt, hiu qu thp. Cha cú c ch

bo m quyn lc Nh nc thc s thuc v nhõn dõn, vai trũ giỏm sỏt thc
hin quyn kim tra ca nhõn dõn i vi chớnh quyn v cỏn b, ng viờn cũn
m nht.
7. Mõu thun gia tớch cc, ch ng hi nhp kinh t quc t vi kh nng
gi vng c lp t ch trong hi nhp v khc phc nhng tỏc ng tiờu cc
ca hi nhp.
Hi nhp kinh t khu vc v quc t l mt nhõn t tt yu phỏt trin,
nhng chỳng ta cũn thiu nht quỏn v lỳng tỳng, b ng trong vic x lý mi
quan h gia mt tớch cc v tiờu cc ca quỏ trỡnh hi nhp kinh t quc t, gia
c lp t ch v kinh t v hi nhp kinh t quc t, lỳng tỳng trong vic gii
quyt mi quan h gia hi nhp ng thi nhiu cp hn, sõu hn, rng hn,
a dng hn vi vic gi vng bn sc vn hoỏ dõn tc.
8. Mõu thun gia vic gi vng v tng cng vai trũ lónh o ca ng
nhõn t quyt nh thnh cụng s nghip i mi vi tỡnh trng mt s mt
ca ng cha tht ngang tm trc ũi hi ca tỡnh hỡnh.
i mi thnh cụng, iu kin tiờn quyt l phi gi vng v tng
cng vai trũ lónh o ca ng. iu ú ch cú c duy trỡ c vi tin :
ng phi vng vng v chớnh tr - t tng, mnh v t chc v cỏn b, trong
sch v o c, li sng, ng tm cao v trớ tu, cú phng thc lónh o
thc s khoa hc. Yờu cu ú t ra trong tỡnh hỡnh ng ang ng trc s bt
cp khụng nh trờn hu ht cỏc phng din ú.
Sinh viên: Hoàng Văn Tráng MSSV: CQ 492919
12
Tiểu luận Triết Học
ng ta núi chung, hu ht cỏn b, ng viờn núi riờng kiờn nh mc tiờu
xó hi ch ngha ó la chn, kiờn nh nn tng t tng l ch ngha Mỏc -
Lờnin, t tng H Chớ Minh, kiờn trỡ i mi vỡ ch ngha xó hi song, cng
cú mt b phn khụng nh cỏn b, ng viờn, thm chớ c mt b phn t chc
ng phai nht lý tng, ri vo dũng xoỏy ca th trng, bnh tham nhng
cha cú du hiu suy gim, mt b phn sa o v o ỳc, li sng. Cuc vn

ng xõy dng, chnh n ng cha t yờu cu ra. Nhng yu kộm ny ó
v ang lm suy gim mt cỏch ỏng k mm tin ca mt b phn nhõn dõn vo
tin ca i mi, vo v trớ ca ng ta. ú l nguy c ln e da s sng cũn
ca ng, ca ch .
Cuc sng tin lờn thụng qua nhng mõu thun. Nhng mõu thun sinh
ng thỡ muụn hỡnh, muụn v, di do hn nhiu so vi iu m ngi ta suy
ngh ban u (Hờgen). Mt s mõu thun v vn cú tớnh mõu thun nờu trờn
khụng phi l tt c nhng mõu thun ang cú trong quỏ trỡnh i mi hin nay
nc ta. Song, vic im danh mt cỏch i th nh vy cng cho chỳng ta
thy tớnh phc tp ca tỡnh hỡnh m chỳng ta ang phi gii quyt.
Vic gii quyt cú hiu qu nhng mõu thun v nhng vn cú tớnh
mõu thun trờn õy l mt iu kin cn bn nõng cao nng lc lónh o v
sc chin u ca ng, phỏt huy sc mnh ton dõn tc, y mnh ton din
cụng cuc i mi, sm a nc ta thoỏt khi tỡnh trng kộm phỏt trin.
3. một số giải pháp cơ bản để giải quyết những mâu
thuẫn cơ bản trong nền kinh tế thị trờng định hớng xã
hội chủ nghĩa ở việt nam hiện nay
Hn 10 nm qua, k t khi Vit Nam bc vo thc hin mụ hỡnh kinh t
th trng nh hng xó hi ch ngha, nn kinh t Vit Nam ó t c nhiu
Sinh viên: Hoàng Văn Tráng MSSV: CQ 492919
13
Tiểu luận Triết Học
kt qu v thnh tu ỏng mng, lm thay i khỏ rừ tỡnh hỡnh t nc. Kinh t
ra khi tỡnh trng khng hong, hot ng ngy cng nng ng v cú hiu qu.
Ca ci xó hi ngy cng nhiu, hng húa ngy cng phong phỳ. i sng nhõn
dõn tng bc c ci thin. t nc chng nhng gi vng c n nh
chớnh tr trc nhng chn ng ln trờn th gii m cũn cú bc phỏt trin i
lờn. Tng sn phm trong nc (GDP) tng bỡnh quõn 7% /nm. Nụng nghip
phỏt trin liờn tc, c bit l v sn xut lng thc, nuụi trng v khai thỏc
thy sn. Giỏ tr sn xut cụng nghip tng 13,5%/nm. H thng kt cu h tng

c tng cng. Cỏc ngnh dch v, xut khu v nhp khu phỏt trin. Quan
h i ngoi v hi nhp kinh t quc t khụng ngng c m rng, Tuy
nhiờn, cng cú nhiu vn mi t ra cn c tip tc nghiờn cu v gii
quyt.
T thc tin phỏt trin kinh t th trng nh hng xó hi ch ngha
trong thi gian qua v cn c vo yờu cu phỏt trin trong thi gian ti, cú th
xỏc nh nhng phng hng, nhim v, giải pháp c bn để giải quyết những
mâu thuẫn trong nn kinh t th trng nh hng xó hi ch ngha Vit Nam
hiện nay nh sau:
1 - Phi tip tc thc hin mt cỏch nht quỏn chớnh sỏch phỏt trin kinh t
nhiu thnh phn, coi cỏc thnh phn kinh t kinh doanh theo phỏp lut u l b
phn cu thnh quan trng ca nn kinh t th trng nh hng xó hi ch
ngha, cựng phỏt trin lõu di, hp tỏc v cnh tranh lnh mnh. Khụng nờn cú
thỏi nh kin v k th i vi bt c thnh phn kinh t no.


Kinh t nh nc phi phỏt huy c vai trũ ch o trong nn kinh t
quc dõn, l nhõn t m ng cho s phỏt trin kinh t, l lc lng vt cht
quan trng v l cụng c Nh nc nh hng v iu tit v mụ nn kinh t.
Doanh nghip nh nc gi nhng v trớ then cht; i u ng dng tin b khoa
Sinh viên: Hoàng Văn Tráng MSSV: CQ 492919
14
Tiểu luận Triết Học
hc v cụng ngh; nờu gng v nng sut, cht lng, hiu qu kinh t - xó hi
v chp hnh phỏp lut.
y mnh vic cng c, sp xp, iu chnh c cu ca cỏc doanh nghip
nh nc; ng thi tip tc i mi c ch, chớnh sỏch to ng lc phỏt
trin v nõng cao hiu qu hot ng ca cỏc doanh nghip nh nc theo hng
xúa bao cp; doanh nghip thc s cnh tranh bỡnh ng trờn th trng, t chu
trỏch nhim v sn xut, kinh doanh; np thu v cú lói; thc hin tt quy ch

dõn ch trong doanh nghip.


Kinh t tp th gm cỏc hỡnh thc hp tỏc a dng, trong ú hp tỏc xó
l nũng ct. Cỏc hp tỏc xó da trờn s hu ca cỏc thnh viờn v s hu tp th,
liờn kt rng rói nhng ngi lao ng, cỏc h sn xut, kinh doanh, cỏc doanh
nghip nh v va, khụng gii hn quy mụ, lnh vc v a bn; liờn kt cụng
nghip v nụng nghip, doanh nghip nh nc v kinh t h nụng thụn. Nh
nc giỳp hp tỏc xó o to cỏn b, ng dng khoa hc v cụng ngh, thụng
tin, m rng th trng, xõy dng cỏc qu h tr phỏt trin hp tỏc xó.

Kinh t cỏ th, tiu ch c nụng thụn v thnh th cú v trớ quan trng
lõu di. Nh nc to iu kin v giỳp phỏt trin, bao gm c cỏc hỡnh thc
t chc hp tỏc t nguyn, lm v tinh cho cỏc doanh nghip hoc phỏt trin ln
hn.


Kinh t t bn t nhõn c khuyn khớch phỏt trin rng rói trong
nhng ngnh ngh sn xut, kinh doanh m phỏp lut khụng cm. To mụi
trng kinh doanh thun li v chớnh sỏch, phỏp lý kinh t t bn t nhõn phỏt
trin trờn nhng nh hng u tiờn ca Nh nc, k c u t ra nc ngoi;
chuyn thnh doanh nghip c phn, bỏn c phn cho ngi lao ng; liờn
doanh, liờn kt vi nhau, vi kinh t tp th v kinh t nh nc. Xõy dng quan
h tt gia ch doanh nghip v ngi lao ng.
Sinh viên: Hoàng Văn Tráng MSSV: CQ 492919
15
Tiểu luận Triết Học
To iu kin kinh t cú vn u t nc ngoi phỏt trin thun li,
hng vo cỏc sn phm xut khu, xõy dng kt cu h tng kinh t, xó hi gn
vi thu hỳt cụng ngh hin i, to thờm nhiu vic lm. Ci thin mụi trng

kinh t v phỏp lý thu hỳt mnh vn u t nc ngoi.
Phỏt trin a dng kinh t t bn nh nc di dng cỏc hỡnh thc liờn
doanh, liờn kt gia kinh t nh nc vi kinh t t bn t nhõn trong nc v
ngoi nc, mang li li ớch thit thc cho cỏc bờn u t kinh t. Chỳ trng cỏc
hỡnh thc t chc kinh doanh an xen, hn hp nhiu hỡnh thc s hu, gia cỏc
thnh phn kinh t vi nhau, gia trong nc v ngoi nc. Phỏt trin mnh
hỡnh thc t chc kinh t c phn nhm huy ng v s dng rng rói vn u t
xó hi.
2 - Tip tc to lp ng b cỏc yu t th trng; i mi v nõng cao hiu lc
qun lý kinh t ca Nh nc. Nhỡn chung, kinh t th trng nh hng xó hi
ch ngha Vit Nam mi c bt u, trỡnh cũn thp, cht lng, hiu qu,
kh nng cnh tranh cha cao. Nhiu th trng cũn s khai, cha ng b. Vỡ
vy, phi i mi mnh m t duy hn na, y mnh vic hỡnh thnh cỏc loi
th trng. c bit quan tõm cỏc th trng quan trng nhng hin cha cú hoc
cũn s khai nh: th trng lao ng, th trng chng khoỏn, th trng bt
ng sn, th trng khoa hc v cụng ngh, ỏp ng nhu cu a dng v nõng
cao sc mua ca th trng trong nc, c thnh th v nụng thụn, chỳ ý th
trng cỏc vựng cú nhiu khú khn. Ch ng hi nhp th trng quc t. Hn
ch v kim soỏt c quyn kinh doanh.
Mt khỏc, phi i mi sõu rng c ch qun lý kinh t, phỏt huy nhng
yu t tớch cc ca c ch th trng, trit xúa b bao cp trong kinh doanh,
tng cng vai trũ qun lý v iu tit v mụ ca Nh nc, u tranh cú hiu
qu chng cỏc hnh vi tham nhng, lóng phớ, gõy phin h. Nh nc to mụi
Sinh viên: Hoàng Văn Tráng MSSV: CQ 492919
16
Tiểu luận Triết Học
trng phỏp lý thun li, bỡnh ng cho cỏc doanh nghip cnh tranh v hp tỏc
phỏt trin; bng chin lc, quy hoch, k hoch v chớnh sỏch, kt hp vi
s dng lc lng vt cht ca Nh nc nh hng phỏt trin kinh t - xó
hi, khai thỏc hp lý cỏc ngun lc ca t nc, bo m cõn i v mụ nn

kinh t, iu tit thu nhp; kim tra, thanh tra mi hot ng kinh doanh theo quy
nh ca phỏp lut, chng buụn lu, lm hng gi, gian ln thng mi.
Tip tc i mi cỏc cụng c qun lý v mụ ca Nh nc i vi nn
kinh t, trong ú c bit coi trng vic xõy dng v hon thin h thng cỏc c
ch chớnh sỏch, lut phỏp, i mi cụng tỏc k hoch húa, nõng cao cht lng
cụng tỏc xõy dng cỏc chin lc, quy hoch v k hoch phỏt trin kinh t - xó
hi; tng cng cụng tỏc thụng tin kinh t - xó hi trong nc v quc t, cụng
tỏc k toỏn, thng kờ; ng dng rng rói cỏc thnh tu khoa hc v cụng ngh
trong cụng tỏc d bỏo, kim tra tỡnh hỡnh thc hin c cp v mụ v doanh
nghip.
3 - Gii quyt tt cỏc vn xó hi, hng vo phỏt trin v lnh mnh húa xó
hi, thc hin cụng bng xó hi, coi õy l mt ni dung rt quan trng ca nh
hng xó hi ch ngha, bo m tớnh u vit ca ch xó hi mi. iu ú
chng nhng to ng lc mnh m nhm phỏt trin sn xut, tng nng sut lao
ng m cũn thc hin bỡnh ng trong cỏc quan h xó hi, khuyn khớch nhõn
dõn lm giu chớnh ỏng v hp phỏp, iu tit cỏc quan h xó hi.
Trong tỡnh hỡnh c th hin nay Vit Nam, phi bng nhiu gii phỏp to
ra nhiu vic lm mi. Chm lo ci thin iu kin lm vic, bo m an ton v
sinh lao ng, phũng chng tai nn v bnh ngh nghip cho ngi lao ng.
Tng bc m rng h thng bo him xó hi v an sinh xó hi. Sm xõy dng
v thc hin chớnh sỏch bo him cho ngi lao ng tht nghip. Ci cỏch c
bn ch tin lng i vi cỏn b, cụng chc, khuyn khớch ngi cú ti,
Sinh viên: Hoàng Văn Tráng MSSV: CQ 492919
17
Tiểu luận Triết Học
ngi lm vic gii, khc phc tỡnh trng lng v tr cp bt hp lý; tụn trng
thu nhp hp phỏp ca ngi kinh doanh.
Tip tc thc hin chng trỡnh xúa úi, gim nghốo, chm súc nhng
ngi cú cụng vi nc, thng binh, bnh binh, cha m, v con lit s, gia ỡnh
chớnh sỏch - mt yờu cu rt ln i vi mt t nc phi chu nhiu hu qu

sau 30 nm chin tranh. ng thi y mnh cuc u tranh phũng chng ti
phm, gi gỡn trt t v k cng xó hi, ngn chn v bi tr cỏc t nn xó hi,
nht l t nn ma tuý, mi dõm, li sng khụng lnh mnh, nhng hnh vi trỏi
phỏp lut v o lý. Kiờn quyt u tranh vi t tham nhng, hi l, lm giu bt
chớnh, kinh doanh khụng hp phỏp, gian ln thng mi cựng vi nhng tiờu
cc khỏc do mt trỏi ca c ch th trng gõy ra. Kt qu c th ca cuc u
tranh ny l thc o bn lnh, trỡnh v nng lc qun lý ca Nh nc phỏp
quyn xó hi ch ngha ca dõn, do dõn v vỡ dõn.
4 - Gi vng v tng cng s lónh o ca ng Cng sn. õy l vn cú
tớnh nguyờn tc v l nhõn t quyt nh nht bo m nh hng xó hi ch
ngha ca kinh t th trng, cng nh ton b s nghip phỏt trin ca t nc.
õy cng l mt trong nhng bi hc ln nht c rỳt ra trong nhng nm i
mi.
Cng i vo kinh t th trng, thc hin dõn ch húa xó hi, m rng hp
tỏc quc t cng phi tng cng v i mi s lónh o ca ng Cng sn.
Thc t mt s nc cho thy, ch cn mt chỳt m h, buụng lng s lónh o
ca ng l lp tc to iu kin cho cỏc th lc thự ch dn ti phỏ ró s lónh
o ca ng, cp chớnh quyn, a t nc i con ng khỏc.
Hin nay, cú ý kin cho rng, ó chuyn sang kinh t th trng - tc l
nn kinh t vn ng theo quy lut giỏ tr, quy lut cung cu, quy lut cnh
tranh thỡ khụng cn phi cú s lónh o ca ng Cng sn. S lónh o ca
Sinh viên: Hoàng Văn Tráng MSSV: CQ 492919
18
Tiểu luận Triết Học
ng nhiu khi cn tr, lm "vng chõn" s vn hnh ca kinh t (?). í kin
ny khụng ỳng v thm chớ rt sai lm. Bi vỡ nh trờn ó núi, Vit Nam ch
trng phỏt trin kinh t th trng nhng khụng phi cho nú vn ng mt
cỏch t phỏt, mự quỏng m phi cú lónh o, hng dn, iu tit, phỏt huy mt
tớch cc, hn ch mt tiờu cc, vỡ li ớch ca i a s nhõn dõn, vỡ mt xó hi
cụng bng v vn minh. Ngi cú kh nng v iu kin lm c vic ú khụng

th ai khỏc ngoi ng Cng sn - l ng phn u cho mc tiờu lý tng xó
hi ch ngha v cng sn ch ngha, tht s i din v bo v li ớch ca giai
cp cụng nhõn v nhõn dõn lao ng.
ng lónh o cú ngha l ng ra ng li, chin lc phỏt trin ca
t nc núi chung, ca lnh vc kinh t núi riờng, bo m tớnh chớnh tr, tớnh
nh hng ỳng n trong s phỏt trin kinh t, lm cho kinh t chng nhng cú
tc tng trng v nng sut lao ng cao, cú lc lng sn xut khụng
ngng ln mnh m cũn i ỳng nh hng xó hi ch ngha, tc l hn ch
c bt cụng, búc lt, chm lo v bo v li ớch ca i a s nhõn dõn lao
ng. Trờn c s ng li, chin lc ú, ng lónh o ton b h thng
chớnh tr v gung mỏy xó hi, trc ht l Nh nc, t chc thc hin bng
c phng hng v nhim v ó ra.
ng nhiờn, cú trỡnh , nng lc lónh o, ng phi thc s
trong sch, vng mnh c v chớnh tr, t tng v t chc, gn bú cht ch vi
nhõn dõn, c nhõn dõn tin cy v ng h. c bit, trong tỡnh hỡnh hin nay,
i ng cỏn b, ng viờn ca ng phi cú bn lnh chớnh tr vng vng, kiờn
nh mc tiờu lý tng, cú trớ tu, cú kin thc, gi gỡn o c cỏch mng v li
sng lnh mnh, u tranh khc phc cú hiu qu t tham nhng v cỏc hin
tng thoỏi húa, h hng trong ng v trong b mỏy ca Nh nc.
Sinh viên: Hoàng Văn Tráng MSSV: CQ 492919
19
TiÓu luËn TriÕt Häc
Tóm lại, sự hình thành tư duy kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa không chỉ đơn thuần là sự tìm tòi và phát kiến về mặt lý luận của chủ
nghĩa xã hội, mà còn là sự lựa chọn và khẳng định con đường và mô hình phát
triển trong thực tiễn mang tính cách mạng và sáng tạo của Việt Nam. Phát triển
kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là một quá trình tất yếu phù hợp
với quy luật phát triển của thời đại và đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước.
Tuy nhiên, đây là sự nghiệp vô cùng khó khăn, phức tạp, lâu dài, bởi lẽ nó
rất mới mẻ, chưa có tiền lệ, phải vừa làm vừa rút kinh nghiệm. Riêng về mặt lý

luận cũng còn không ít vấn đề phải tiếp tục đi sâu nghiên cứu, tổng kết, làm sáng
tỏ. Chẳng hạn như: các vấn đề về chế độ sở hữu và các thành phần kinh tế; về lao
động và bóc lột; về quản lý doanh nghiệp nhà nước ra sao để nó đóng được vai
trò chủ đạo; làm thế nào để thực hiện được công bằng xã hội trong điều kiện
kinh tế còn thấp kém; vấn đề bản chất giai cấp công nhân của Đảng trong điều
kiện phát triển kinh tế nhiều thành phần; các giải pháp tăng cường sức mạnh và
hiệu lực của Nhà nước xã hội chủ nghĩa, chống quan liêu, tham nhũng, v.v
Với phương châm "Hãy bắt tay vào hành động, thực tiễn sẽ cho câu trả
lời", hy vọng rằng từng bước, từng bước, thực tiễn sẽ làm sáng tỏ được các vấn
đề nêu trên, góp phần làm phong phú thêm lý luận về chủ nghĩa xã hội và con
đường đi lên chủ nghĩa xã hội phù hợp với điều kiện Việt Nam trong thời đại
ngày nay.

Sinh viªn: Hoµng V¨n Tr¸ng MSSV: CQ 492919
20
TiÓu luËn TriÕt Häc
Sinh viªn: Hoµng V¨n Tr¸ng MSSV: CQ 492919
21