Tài liệu Rối nhiễu tâm lý trong giai đoạn sau sinh pptx

Rối nhiễu tâm lý trong giai đoạn sau sinh
Nguồn: suckhoedoisong.vn
Những ngày sau sinh, mọi người trong gia đình thường rất hạnh phúc với sự
có mặt của một thành viên mới, nhất là với những người mẹ sinh con đầu
lòng. Tuy nhiên, giai đoạn sau sinh cũng là thời gian dễ phát triển những rối
nhiễu tình cảm và tâm lý, do đó nhiều bà mẹ sau sinh đã rơi vào tình trạng
trầm cảm ở những mức độ khác nhau trong nhiều ngày hoặc nhiều tuần.
Giai đoạn cuối của thời kỳ thai nghén và chính sự sinh đẻ có thể là nguyên nhân
của những rối nhiễu khi cơ thể người phụ nữ trải qua nhiều biến đổi, đặc biệt về
nội tiết. Trong những ngày đầu sau sinh, người phụ nữ thường phải chịu nhiều đau
đớn, khó chịu, lại phải thường xuyên chăm sóc con, đêm không được ngủ yên
giấc; mối quan hệ với chồng cũng thay đổi, đặc biệt là sau sinh đứa con đầu lòng
Do đó, nếu không nhận được sự giúp đỡ hỗ trợ của thầy thuốc, gia đình và xóm
giềng, người phụ nữ có thể bị một trong 3 kiểu rối nhiễu tâm lý sau sinh như sau:
Bệnh buồn
Đó là những rối loạn tính tình nhẹ, thể hiện sự bất ổn về tình cảm (tự nhiên có lúc
khóc vô cớ, mất ngủ, vui quá mức, lo hãi, nhức đầu, hay cáu gắt ). Bệnh thường
xảy ra trong tuần đầu sau sinh, kéo dài từ vài tiếng đồng hồ cho đến 10 ngày rồi tự
nhiên khỏi. Vì bệnh buồn sau sinh hay xảy ra (30-70%) nên đôi khi được coi là sự
cố sinh lý bình thường. Người ta cho rằng những thay đổi sinh học trong tuần đầu
sau sinh là nguyên nhân gây ra bệnh này.
Trầm cảm
Là trạng thái trầm cảm kéo dài hơn với những biểu hiện về tình cảm: người phụ nữ
trong tình trạng âu sầu, trầm cảm, khó chịu. Có thể có những biểu hiện về nhận
thức và đời sống như mất ngủ, không muốn ăn, rối loạn về khả năng tập trung, mất
ham muốn tình dục. Trầm cảm sau sinh không phải là một loại trầm cảm đặc biệt
nhưng với một số phụ nữ thì hoàn cảnh đặc biệt sau sinh, phối hợp với chức năng
làm mẹ có vai trò trong sự phát sinh bệnh. Rối loạn chức năng của tuyến giáp
trạng sau sinh cũng có thể là một yếu tố góp phần. Tỷ lệ trầm cảm sau sinh nặng
khoảng 6% và giai đoạn dễ bị trầm cảm nhất là từ tuần thứ 8 cho đến tuần 20.
Việc điều trị có thể gồm tâm lý liệu pháp cùng các thuốc chống trầm cảm và

không có gì khác so với việc điều trị trầm cảm nói chung. Người ta đã nghiên cứu
và thấy rằng nếu có sự hỗ trợ, chăm sóc của người thân thì tỷ lệ những phụ nữ bị
trầm cảm sau sinh giảm nhiều. Để phòng ngừa trầm cảm thì việc hỗ trợ tâm lý cho
người phụ nữ chuyển dạ xem ra cũng quan trọng. Một nghiên cứu về sự có mặt
của người chồng trong lúc người vợ chuyển dạ cho thấy tỷ lệ trầm cảm và lo sợ 6
tuần sau sinh thấp hơn.
Rối nhiễu tâm thần
Là một bệnh nghiêm trọng hơn nhiều, cần phân biệt với cả hai trạng thái trầm cảm
nói trên. Bệnh này có tỷ lệ khoảng 0,1-0,2% tổng số phụ nữ sau khi sinh. Những
triệu chứng thường bắt đầu vào cuối tuần thứ nhất, đôi khi vào tuần thứ hai sau
sinh nhưng ít khi muộn hơn. Người phụ nữ tỏ ra sợ hãi, bứt rứt, đôi khi cuồng với
những ý nghĩ hoang tưởng hoặc ảo giác. Bệnh nhân phản ứng một cách không
bình thường với cả người thân trong gia đình. Dần dần càng bộc lộ rõ có rối nhiễu
tâm thần và nhân cách của người bệnh, có thể trở nên nguy hiểm cho chính bệnh
nhân và trẻ sơ sinh. Trường hợp này, nên đưa bệnh nhân vào điều trị tại khoa tâm
thần hoặc bệnh viện và nên cùng với con. Bệnh rối nhiễu tâm thần như thế không
thể phân biệt được với các bệnh rối nhiễu tâm thần khác, tuy nhiên thời điểm bệnh
bộc lộ ra rõ ràng là không trùng hợp. Điều này có thể khẳng định được nhờ thực tế
cũng người phụ nữ ấy ở kỳ thai nghén sau lại càng có nhiều nguy cơ tái phát rối
nhiễu tâm thần sau sinh. Những phụ nữ này cũng tăng nguy cơ bị rối nhiễu tâm
thần trong các hoàn cảnh nhiều stress khác.
Nhiệm vụ của người chăm sóc là cảnh giác và chẩn đoán kịp thời; cần quan tâm
đến tiền sử bị rối nhiễu tâm thần của người phụ nữ để đề phòng những bệnh có thể
xảy ra. Khi đã có những dấu hiệu rõ ràng của bệnh rối nhiễu tâm thần thì cần đưa
bệnh nhân đi bệnh viện hoặc phòng khám để được hỗ trợ và điều trị.