VL9 tuan20

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngày soạn: 03/01/2010 Ngaøy daïy: 06/01/2010 Tuaàn 20 tieát 39 Baøi 33. DOØNG ÑIEÄN XOAY CHIEÀU. A/ Muïc tieâu. * Kiến thức : - Nêu được sự phụ thuộc của chiều dòng điện cảm ững vào sự biến đổi của số đường sức từ qua tieát dieän S cuûa cuoän daây. - Phát biểu được đặc điểm của dòng điện xoay chiều là dòng điện cảm ứng có chiều luân phiên thay đổi. - Boá trí thí nghieäm taïo ra doøng ñieän xoay chieàu trong cuoän daây kín thoe 2 caùch, cho nam châm quay hoặc cho cuộn dây quay. Dùng đèn LED để phát hiện sự đổi chiều của dòng ñieän. - Dựa vào quan sát thí nghiệm để rút ra điều kiện chung làm xuất hiện dòng điện cảm ững xoay chieàu. * Kỹ năng : Quan sát và mô tả chính xác hiện tượng xãy ra. * Thái độ : Cẩn thận, tỉ mỉ, yêu thích môn học. B/ Chuaån bò. Mỗi nhóm : 1 cuộn dây dẫn kín có 2 bóng đèn LED mắc song song, ngược chiều vào mạch điện ; 1 nam châm vĩnh cửu có thể quay quanh một trục thẳng đứng. GV : 1 boä thí nghieäm phaùt hieän doøng ñieän xoay chieàu goàm moät cuoäc daây daãn kín coù mắc bóng đèn LED song song, ngược chiều có thể quay trong từ trường cua một nam châm. C/ Tieán trình daïy hoïc. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh 1/ Hoạt động 1:Ổn định lớp Lớp trưởng báo cáo sĩ số lớp. 2/ Hoạt động 2: Kiểm tra bài cũ. GV neâu caâu hoûi, goïi HS traû baøi. - Laøm baøi 32.1 vaø 32.3. Qua phaàn baøi taäp, GV nhaán maïnh laïi ñieàu kieän xuaát hieän doøng điện cảm ứng, rèn cho HS kĩ năng sử dụng thuật ngữ “dòng điện cảm ứng”. GV đặt vấn đề như SGK. 3/ Hoạt động 3: Bài mới. Hoạt động 3.1: Phát hiện dòng điện cảm ứng có thể đổi chiều và tìm hiểu trong trường hợp nào dòng điện cảm ứng đổi chiều. I/ Chiều của dòng điện cảm ứng. 1/ Thí nghieäm. - GV yeâu caàu HS laøm thí nghieäm hình 33.1 - HS tieán haønh thí nghieäm hình 33.1 theo theo nhóm, quan sát kĩ hiện tượng xãy ra để nhóm. trả lời câu hỏi C1. - GV yêu cầu HS so sánh sự biến thiên số - HS quan sát kĩ thí nghiệm, mô tả chính đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn xác thí nghiệm so sánh được: Khi đưa nam châm từ ngoài vào trong cuộn dây số đường dây dẫn kín trong 2 trường hợp. sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây tăng, còn khi kéo nam châm từ trong ra ngoài cuộn dây thì số đường sức từ xuyên.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> qua tieát dieän S cuûa cuoän daây giaûm. - Yêu cầu HS nhơ lại cách sử dụng đèn LED - Khi đưa nam châm từ ngoài vào trong đã học ở lớp 7 (đèn LED chỉ cho dòng điện cuộn dây 1 bóng đèn LED sáng còn khi đưa theo một chiều nhất định). Từ đó cho biết nam châm từ trong ra ngoài cuộn dây thì chiều dòng điện cảm ứng trong hai trường đèn LED thứ hai sáng. Mà hai đèn LED hợp trên có gì khác nhau? được mắc song song và ngược chiều nhau, đèn LED được mắc song song và ngược chiều nhau, đèn LED chỉ cho dòng điện theo moät chieàu nhaát ñònh  Chieàu doøng điện trong 2 trường hợp trên là ngược nhau. - HS ghi vở kết luận. 2/ keát luaän: HS trình baøy nhö SGK. Hoạt động 3.2: Tìm hiểu khái niệm mới: Dòng điện xoay chiều. 3/ Doøng ñieän xoay chieàu. - Yêu cầu cá nhân HS đọc mục 3 – Tìm hiểu - HS từ tìm hiểu mục 3, trả lời câu hỏi của GV. Yêu cầu nêu được: Dòng điện luân khaùi nieäm doøng ñieän xoay chieàu. - GV có thể liên hệ thực tế: Dòng điện trong phiên đổi chiều gọi là dòng điện xoay maïng ñieän gia ñình laø doøng ñieän xoay chieàu. chieàu. Trên các dụng cụ dùng điện thường ghi AC 220V. AC là chữ viết tắc alternating current của từ tiếng Anh có nghĩa là dòng điện xoay chiều, hoặc ghi DC (direct current) 6V, DC có nghĩa là dòng điện 1 chiều không đổi. Hoạt động 3.3: Tìm hiểu 2 cách tạo ra dòng điện xoay chiều. - GV gọi HS đưa ra các cách tạo ra dòng điện - HS có thể nêu 2 cách đó là: Cho nam xoay chieàu. châm quay trước cuộn dây hoặc cho cuộn dây quay trong từ trường sao cho số đường sức từ xuyên qua tiết diện của cuộn dây daãn kín phaûi luaân phieân taêng giaûm. II/ Caùch taïo ra doøng ñieän xoay chieàu. 1/ Cho nam châm quay trước cuộn dây dẫn kín. - Cá nhân HS nghiên cứu câu C2 nêu dự + TH1: - Yêu cầu HS đọc câu C2, nêu dự đoán về đoán về chiều dòng điện cảm ứng. chiều dòng điện cảm ứng xuất hiện trong cuoän daây, giaûi thích. - Làm thí nghiệm theo nhóm kiểm tra dự - Tham gia thí nghiệm kiểm tra dự đoán theo nhoùm. đoán  Đưa ra kết luận. - Thảo luận trên lớp kết quả để đưa ra kết luaän. C2: Khi cực N của nam châm lại gần cuộn dây thì số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây tăng. Khi cực N ra xa cuộn dây thì số đường sức từ xuyên qua S giảm..

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Khi nam châm quay liên tục thì số đường sức từ xuyên qua S luân phiên tăng giảm. Vậy dòng điện cảm ứng xuất hiện trong cuoän daây daãn laø doøng ñieän xoay chieàu. 2/ Cho cuộn dây dẫn quay trong từ trường. TH2: tương tự. - HS nghiên cứu câu C3, nêu dự đoán. - Gọi HS nêu dự đoán về chiều dòng điện - HS quan sát thí nghiệm GV làm chung cả lớp, phân tích thí nghiệm và so sánh với dự cảm ứng có giải thích. - GV làm thí nghiệm kiểm tra, yêu cầu cả lớp đoán ban đầu  Rút ra kết luận câu C3. quan saùt. Löu yù HS quan saùt kó thí nghieäm vì khi quay dòng điện trong khung đổi chiều rất nhanh. GV coù theå giaûi thích cho HS lí do thaáy 2 bóng đèn sáng gần như đồng thời do hiện tượng lưu ảnh trên võng mạc. - Hướng dẫn HS thaoe luận đi đến kết luận 3/ keát luaän. cho caâu C3. Khi cho cuộn dây dẫn kín quay trong từ trường của nam châm hay cho nam châm - Yêu cầu HS ghi kết luận chung cho 2 trường quay trước cuộn dây dây dẫn thì trong cuộn daây daãn coù theå xuaát hieän doøng ñieän caûm hợp. ứng xoay chiều. Hoạt động 3.4: Vận dụng. - Hướng dẫn HS hoàn thành câu C4 của phần - Cá nhân HS hoàn thành câu C4. Yêu cầu vaän duïng SGK. nêu được: Khi khung dây quay nữa vòng tròn thì số đường sức từ qua khung dây tăng. Trên nữa vòng tròn sau, số đường sức từ giảm nên dòng điện đổi chiều, đèn thứ hai saùng. - Cho HS đọc để tìm hiểu phần “có thể em - HS đọc phần “có thể em chưa biết”. chöa bieát”. 4/ Hoạt động 4: Củng cố. - Yêu cầu HS nhắc lại điều kiện xuất hiện dòng điệ cảm ứng xoay chiều trong cuộn dây daãn kín. - Doøng ñieän xoay chieàu laø gì? Caùch taïo ra doøng ñieän xoay chieàu. 5/ Hoạt động 5: Dặn dò. - Hoïc vaø laøm baøi taäp 33 (SBT) - Xem trước bài mới..

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Ngày soạn: 05/01/2010 Ngaøy daïy: 08/01/2010 Tuaàn 20 tieát 40 Baøi 34. MAÙY PHAÙT ÑIEÄN XOAY CHIEÀU. A/ Muïc tieâu. * Kiến thức : - Nhận biết được hai bộ phận chính của một máy phát điện xoay chiều, chỉ ra được rôto và stato của mỗi loại máy. - Trình bày được nguyên tắc hoạt động của máy phát điện xoay chiều. - Nêu được cách làm cho máy phát điện có thể phát điện liên tục. * Kỹ năng : Quan sát, mô tả trên hình vẽ. Thu nhận thông tin từ SGK. * Thái độ : Thấy được vai trò của vật lí học. B/ Chuaån bò. Hình 34.1 ; 34.2 phoùng to. Moâ hình maùy phaùt ñieän xoay chieàu. C/ Tieán trình daïy hoïc. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh 1/ Hoạt động 1: Ổn định lớp. Lớp trưởng báo cáo sĩ số lớp. 2/ Hoạt động 2 : Kiểm tra bài cũ. GV neâu caâu hoûi, goïi HS traû baøi. - Neâu caùch taïo ra doøng ñieän xoay chieàu. - Nêu hoạt động của đinamô xe đạp. Máy đó có thể thắp sáng được loại bóng đèn nào ? GV: Dòng điện xoay chiều lấy ở lưới điện sinh hoạt là HĐT 220V đủ để thắp sáng được hàng triệu bóng đèn cùng lúc Vậy giữa đinamô xe đạp và máy phát điện ở nhà máy điện coù ñieåm gì gioáng vaø khaùc nhau ? 3/ Hoạt động 3: Bài mới. Hoạt động 3.1: Tìm hiểu các bộ phần chính của máy phát điện xoay chiều và hoạt động cuûa chuùng khi phaùt ñieän. I/ Cấu tạo và hoạt động của máy phát điện xoay chieàu. - GV thông báo: Ở bài trước, chúng ta đã 1/ Quan sát. biết cách tạo ra dòng điện xoay chiều. Dựa trên cơ sơ đó người ta chế tạo ra 2 loại máy phaùt ñieän xoay chieàu coù caáu taïo ngö hình 34.1 vaø 34.2. - GV yêu cầu HS quan sát hình 34.1; 34.2 - HS quan sát hình vẽ 34.1 và 34.2 để trả lời trả lời câu hỏi C1. câu hỏi C1. Yêu cầu chỉ được 2 bộ phận chính - Hướng dẫn HS thảo luận câu C1, C2. cuûa maùy phaùt ñieän xoay chieàu. C1: - Hai boä phaän chính laø cuoän daây vaø nam chaâm. - Khaùc nhau: + Maùy hình 34.1: Roâto laø cuoän daây vaø stato laø nam chaâm. Coù theâm boä phaän goùp ñieän goàm: Vaønh khuyeân.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> vaø thanh queùt. + Maùy hình 34.2: Roâto laø nam chaâm vaø stato laø cuoän daây. C2: Khi nam châm hoặc cuộn dây quay thì số đường sức từ qua tiết diện S của cuộn dây luân phiên tăng giảm  thu được dòng điện xoay chiều trong các máy trên khi nối hai cực của máy với các dụng cụ tiêu thụ điện. - Cá nhân HS suy nghĩ trả lời các câu hỏi thêm - GV hoûi theâm: của GV để hiểu rõ hơn về cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của máy phát điện: + Loại máy nào cần có bộ góp điện? Bộ + Loại máy có cuộn dây dẫn quay cần có goùp ñieän coù taùc duïng gì? Vì sau khoâng coi theâm boä goùp ñieän. Boä goùp ñieän chæ giuùp laáy boä goùp ñieän laø boä phaän chính? dòng điện ra ngoài dễ dàng hơn. + Vì sao các cuộn dây của máy phát điện + Các cuộn dây của máy phát điện được quấn lại được quấn quanh lõi sắt? quanh lõi sắt để từ trường mạnh hơn. + Hai loại máy phát điện xoay chiều có + Hai loại máy phát điện trên tuy cấu tạo có cấu tạo khác nhau nhưng nguyên tắc hoạt khác nhau nhưng nguyên tắc hoạt động đều động có khác nhau không? dựa vào hiện tượng cảm ứng điện từ. + Như vậy 2 loại máy phát điện ta vừa xét - HS ghi vở. 2/ Keát luaän. ở trên có các bộ phận chính nào? Các máy phát điện xoay chiều đều có hai bộ phaän chính laø nam chaâm vaø cuoän daây daãn. Hoạt động 3.2: Tìm hiểu một số đặc điểm của máy phát điện trong kĩ thuật và sản xuất. II/ Maùy phaùt ñieän xoay chieàu trong kó thuaät. - Yêu cầu HS tự nghiên cứu phần II sau đó - Cá nhân HS tự nghiên cứu phần II để nêu yêu cầu HS nêu những đặc điểm kĩ thuật được một số đặc điểm kĩ thuật: cuûa maùy phaùt ñieän xoay chieàu trong kó thuaät nhö: + Cường độ dòng điện + Cường độ dòng điện đến 2000A + Hieäu ñieän theá + Hiệu điện thế xoay chiều đến 25000V + Taàn soá + Taàn soá 50Hz + Kích thước + Cách làm quay máy phát điện: dùng động cơ + Cách làm quay rô to của máy phát điện. nổ, dùng tua bin nước, dùng cánh quạt gió, …. - Neáu coù ñieàu kieän GV coù theå cho HS quan saùt moät soá hình aûnh chuïp veà caùc maùy phaùt điện trong kĩ thuật ở các nhà máy điện, thoâng soá kó thuaät, coâng suaát cuûa moät soá naøh máy phát điện trong nước … 4/ Hoạt động 4: Vận dụng - Củng cố. - Yêu cầu HS dựa vào thông tin thu thập - Cá nhân HS suy nghĩ trả lời câu C3. được trong bài trả lời câu C3. C3: Đinamô xe đạp và máy phát điện ở nhà maùy phaùt ñieän. + Giống nhau: Đều có nam châm và cuộn dây daãn, khi moät trong 2 boä phaän naøy quay thì xuaát.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> hieän doøng ñieän xoay chieàu. + Khác nhau: Đinamô xe đạp có kích thước nhoû hôn  Coâng suaát phaùt ñieän nhoû, hieäu ñieän thế, cường độ dòng điện ở đầu ra nhỏ hơn. - HS đọc phần “có thể em chưa biết”. - Yêu cầu HS đọc phần có thể em chưa bieát. 5/ Hoạt động 5: Dặn dò. - Hoïc baøi vaø laøm baøi taäp 34 (SBT) ------------------------------------------------------------------------Ngày soạn: 12/01/2010 Ngaøy daïy: 15/01/2010 Tuaàn 21 tieát 41 Baøi 35. CAÙC TAÙC DUÏNG CUÛA DOØNG ÑIEÄN XOAY CHIEÀU – ĐO CƯỜNG ĐỘ VAØ HIỆU ĐIỆN THẾ XOAY CHIỀU. A/ Muïc tieâu. * Kiến thức : - Nhận biết được các tác dụng nhiệt quang tù của dòng điện xoay chiều. - bố trí thí nghiệm chứng tỏ lực đổi chiều khi dòng điện đổi chiều. - Nhận biết được kí hiệu của ampe kế và vôn kế xoay chiều, sử dụng được chúng để đo cường độ và hiệu điện thế hiệu dụng của dòng điện xoay chiều. * Kỹ năng : Sử dụng các dụng cụ đo điện, mắc mạch điện theo sơ đồ, hình vẽ. * Thái độ : - Trung thực, cẩn thận, ghi nhớ sử dụng an toàn. - Hợp tác trong hoạt động nhóm. B/ Chuaån bò. 1 nam châm điện, nam châm vĩnh cửu, 1 nguồn điện 1 chiều ; 1 nguồn điện xoay chiều, 1 ampe kế, vôn kế xoay chiều, 1 bóng đèn có đui, 8 sợi dây nối C/ Tieán trình daïy hoïc. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh 1/ Hoạt động 1: Ổn định lớp. HS báo cáo sĩ số lớp. 2/ Hoạt đông 2: Kiểm tra bài cũ. GV neâu caâu hoûi, goïi HS traû baøi. - Dòng điện xoay chiều có đặc điểm gì khác so với dòng điện một chiều? - Dòng điện 1 chiều có những tác dụng gì? GV: Liệu dòng điện xoay chiều có tác dụng gì? Đo cường độ và hiệu điện thế của doøng ñieän xoay chieàu nhö theá naøo? 3/ Hoạt động 3: Bài mới. Hoạt động 3.1: Tìm hiểu các tác dụng của dòng điện xoay chiều. I/ Taùc duïng cuûa doøng ñieän xoay chieàu. GV laøm 3 thí nghieäm bieåu dieãn nhö hình 35.1, - HS quan saùt GV laøm 3 thí nghieäm. Yeâu yêu cầu HS quan sát thiư nghiệm và nêu rõ cầu mô tả được thí ghiệm và nêu rõ tác mỗi thí nghiệm dòng điện xoay chiều có tác dụng của dòng điện ở mỗi thí nghiệm:.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> duïng gì?. + Thí nghieäm 1: Cho doøng ñieän xoay chieàu đi qua bóng đèn dây tóc làm bóng đèn nóng leân  doøng ñieän coù taùc duïng nhieät. + Dòng điện xoay chiều làm bóng đèn của bút thử điện sáng lên  Dòng điện xoay chieàu coù taùc duïng quang. + Doøng ñieän xoay chieàu qua nam chaâm ñieän, nam chaâm ñieän huùt ñinh saét  Doøng điện xoay chiều có tác dụng từ. - HS so sánh với các tác dụng của dòng điện một chiều, có thể nêu được dòng điện xoay chieàu coøn coù taùc duïng sinh lí vì doøng - GV: Ngoài 3 tác dụng trên, dong điện xoay điện xoay chiều trong mạng điện gia đình chieàu coøn coù taùc duïng gì? Taïi sao em bieát? có thể gây điện giật chết người … - GV thoâng baùo: Doøng ñieän xoay chieàu trong lưới điện sinh hoạt có HĐT 220V nên tác duïng sinh lí raát maïnh, gaây nguy hieåm, vì vaäy khi sử dụng điện chúng ta phải đảm bảo an toàn. * Khi cho doøng ñieän xoay chieàu vaøo nam chaâm ñieän thì nam chaâm ñieän cuõng huùt ñinh saét gioáng nhö doøng ñieän moät chieàu. Vaäy coù phải tác dụng từ của dòng điện xoay chiều giống hệt của dòng điện một chiều không? - HS nêu dự đoán về tác dụng từ của dòng Việc đổi chiều dòng điện có ảnh hưởng đến điện xoay chiều. HS có thể nêu được: Khi lực từ không? Em hãy thử dự đoán. đổi chiều thì cực từ của nam châm điện - GV có thể yêu cầu HS nêu bố trí thí nghiệm thay đổi, do đó chiều lực tù thay đổi. kiểm tra dự đoán đó. Nếu HS gặp khó khăn, - HS nêu cách bố trí thí nghiệm kiểm tra dự GV có thể gợi ý cách bố trí thí nghiệm như đoán. SGK. Hoạt động 3.2: Tìm hiểu tác dụng từ của dòng điện xoay chiều. II/ Tác dụng từ của dòng điện xoay chiều 1/ Thí nghieäm. - GV yeâu caàu HS boá trí thiö nghieäm nhö hình - HS tieán haønh thí nghieäm theo nhoùm, quan 35.2 và 35.3 (SGK). GV hướng dẫn kĩ HS sát kĩ để mô tả hiện tượng xãy ra, trả lời caùch boá trí thí nghieäm sao cho quan saùt nhaän caâu hoûi C2. biết rõ, trao đổi nhóm trả lời câu hỏi C2. C2: Trường hợp sử dụng dòng điện một chiều không đổi, nếu lúc đầu cực N của thanh nam châm bị hút thì khi đổi chiều dòng điện nó sẽ bị đẩy và ngược lại. Khi doøng ñieän xoay chieàu chaïy qua oáng dây thì cực N của nam châm lần lượt bị hút, đẩy. Nguyên nhân là do dòng điện luân phiên đổi chiều. 2/ Keát luaän..

<span class='text_page_counter'>(8)</span> - HS: Khi dòng điện chạy qua ống dây đổi - Như vậy tác dụng từ của dòng điện xoay chiều thì lực từ của ống dây có dòng điện chiều có đặc điểm gì khác so với dòng điện tác dụng lên nam châm cũng đổi chiều. moät chieàu? - Ghi vở kết luận trên. Hoạt động 3.3: Tìm hiểu các dụng cụ đo, cách đo cường độ và hiệu điện thế của dòng ñieän xoay chieàu. ĐVĐ: Ta biết cách dùng ampe kế và vôn kế III/ Đo cường độ dòng điện và hiệu điện một chiều (kí hiệu DC) để đo cường độ dòng thế của mạch điện xoay chiều. ñieän vaø hieäu ñieän theá cuûa maïch ñieän moät chiều. Có thể dùng dụng cụ này để đo cường độ dòng điện và hiệu điện thế của mạch điện xoay chiều được không? Nếu dùng thì sẽ có hiện tượng gì xãy ra với kim của các dụng cụ đó? - GV mắc vôn kế hoặc ampe kế vào mạch - HS nêu dự đoán cho câu hỏi của GV. HS điện xoay chiều, yêu cầu HS quan sát và so có thể nêu được: Khi dòng điện đổi chiều sánh với dự đoán. thì kim của dụng cụ đo đổi chiều. - Nếu HS không giải thích được tại sao kim - HS quan sát thấy kim nam châm đứng của dụng cụ đo đứng yên thì GV thông báo: yên. Kim của dụng cụ đo đứng yên vì lực từ tác dụng vào kim luân phiên đổi chiều theo sự đổi chiều của dòng điện. Nhưng vì kim có quán tính, cho nên không kịp đổi chiều quay và đứng yên. - GV giới thiệu: Để đo cường độ và hiệu điện thế của dòng điện xoay chiều người ta dùng voân keá vaø ampe keá xoay chieàu coù kí hieäu AC (hay ). GV có thể dành thời gian giải thích kí hiệu. Trên dụng cụ đo đó 2 chốt không cần coù kí hieäu (+), (–). - GV làm thí nghiệm sử dụng vôn kế, ampe - HS theo dõi GV thông báo, ghi nhớ cách kế xoay chiều đo cường độ, hiệu điện thế nhận biết vôn kế, ampe kế xoay chiều, xoay chieàu. caùch maéc vaøo maïch ñieän. - Gọi 1 vài HS đọc các giá trị đo được, sau đó đổi chổ chốt lấy điện và gọi HS đọc lại. - Goïi HS neâu laïi caùch nhaän bieát voân keá, ampe keá xoay chieàu, caùch maéc vaøo maïch ñieän. *Cường độ dong điện và hiệu điện thế xoay - HS nêu được kết luận: chiều luôn biến đổi. Vậy các dụng cụ đo đó + Đo hiệu điện thế và cường độ dòng điện cho ta bieát giaù trò naøo? xoay chieàu baèng voân keá vaø ampe keá coù kí - Gv thông báo về ý nghĩa của cường độ dòng hiệu là AC (hay ). điện và hiệu điện thế hiệu dụng như SGK. + Kết quả đo không thay đổi khi ta đổi chổ Giaûi thích theâm giaù trò hieäu duïng khoâng phaûi hai choát cuûa phít caém vaøo oå laáy ñieän. là giá trị trung bình mà là do hiệu quả tương - HS ghi nhớ ý nghĩa của cường độ dòng đương với dòng điện một chiều có cùng giá điện và hiệu điện thế hiệu dụng của dòng.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> trò.. ñieän xoay chieàu. 4/ Hoạt động 4: Vận dụng – Củng cố. - GV neâu caâu hoûi: - HS trả lời các câu hỏi củng cố của GV, tự + Dòng điện xoay chiều có những tác dụng ghi nhớ kiến thức tại lớp. gì? Trong các tác dụng đó, tác dụng nào phụ thuoäc vaøo chieàu doøng ñieän? + Voân keá, ampe keá xoay chieàu cso kí hieäu IV/ Vaän duïng. nhö theá naøo? Maéc vaøo maïch ñieän nhö theá C3: naøo? - Yêu cầu cá nhân HS tự trả lời câu C3 - Cá nhân trả lời câu C3. 1 HS trình bày, cả Hướng dẫn chung cả lớp thảo luận. Nhấn lớp chú ý theo dõi nêu nhận xét. maïnh hieäu ñieän theá hieäu duïng töông ñöông với hiệu điện thế của dòng điện một chiều có cuøng trò soá. - C4 thaûo luaän theo nhoùm caâu C4. - Cho thaûo luaän caâu C4. - GV löu yù: + Doøng ñieän chaïy qua nam chaâm ñieän A laø doøng ñieän xoay chieàu. + Từ trường của ống dây có dòng điện xoay chieàu coù ñaëc ñieåm gì? + Từ trường này xuyên qua cuộn dây dẫn kín B seõ coù taùc duïng gì? - Nếu không đủ thời gian cho C4 về nhà. 5/ Hoạt động 5: Dặn dò. - Hoïc baøi vaø laøm baøi taäp 35 (SBT) ------------------------------------------------------------------------------------------Ngày soạn: 13/01/2009 Ngaøy daïy: 16/01/2009 Tuaàn 21 tieát 42 Baøi 36. TRUYEÀN TAÛI ÑIEÄN NAÊNG ÑI XA. A/ Muïc tieâu. * Kiến thức : - Lập được công thức tính năng lượng hao phí do tỏa nhiệt trên đường dây tải điện. - Nêu được hai cách làm giảm hao phí điện năng trên đường dây tải điện và lí do vì sao chọn cách tăng hiệu điện thế ở hai đầu đường dây. * Kỹ năng : Tổng hợp kiến thức đã học để đi đến kiến thức mới. * Thái độ : Ham học hỏi, hợp tác trong hoạt động nhóm. B/ Chuaån bò. Ôn lại kiến thức về công suất của dòng điện và công duất tỏa nhiệt của dòng điện. C/ Tieán trình daïy hoïc. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh 1/ Hoạt động 1: Ổn định lớp. HS báo cáo sĩ số lớp. Hoạt động 1 : Kiểm tra bài cũ. GV neâu caâu hoûi, goïi HS traû baøi..

<span class='text_page_counter'>(10)</span> - Dòng điện xoay chiều có những tác dụng nào ? Cho ví dụ về các tác dụng đó. - Tác dụng từ của dòng điện xoay chiều phụ thuộc vào chiều dòng điện như thế nào ? GV đặt vấn đề : - Viết các công thức tính công suất của dòng điện. - Ở khu dân cư thường có trạm biến thế. Trạm biến thế dùng để làm gì ? - Vì sao ở trạm biến thế thường ghi kí hiệu nguy hiểm không lại gần? - tại sao đường dây tải điện có hiệu điện thế lớn ? Làm thế có lợi gì ? 3/ Hoạt động 3: Bài mới. Hoạt động 3.1: Phát điện sự hao phí điện năng vì tỏa nhiệt trên đường dây tải điện. Lập công thức tính công suất hao phí P hf khi truyền tải một công suất điện P bằng một đường dây có điện trở R và đặt vào hai đầu đường dây một hiệu điện thế U. I/ Sự hao phí điện năng trên đường dây - GV thông báo: Truyền tải điện năng từ nơi tải điện. sản xuất tới nơi tiêu thụ bằng đường dây - HS chú ý lắng nghe GV thông báo. truyền tải. Dùng dây dẫn có nhiều thuận lợi hơn so với việc vận chuyển các dạng năng lượng khác như than đá, dầu lửa … - GV nêu câu hỏi: Liệu tải điện bằng đường - Cá nhân HS suy nghĩ trả lời câu hỏi của dây dẫn như thế có hao hụt, mất mát gì dọc GV  Nguyên nhân hao phí trên đường dây đường không? truyeàn taûi. - Nếu HS không nêu được nguyên nhân hao 1/ Tính điện năng hao phí trên đường dây phí trên đường dây tải điện Gv có thể thông tải điện. baùo nhö SGK. - HS tự đọc mục 1, thảo luận nhóm tìm - Yêu cầu HS tự đọc mục 1 trong SGK, trao công thức tính công suất hao phí theo P, U, đổi nhóm tìm công thức liên hệ giữa công R theo các bước: suaát hao phí vaø P, U, R. + Coâng suaát cuûa doøng ñieän: P = U.I P  I = U (1). + Coâng suaát toûa nhieät (hao phí): Phf I 2 . R  2 . + Từ (1) và (2)  Công suất hao phí do tỏa - Gọi đại diện các nhóm lên trình bày lập R.P 2 Php  luận để tìm công thức tính Phf. GV hướng dẫn U2 nhieät: thảo luận chung cả lớp đi đến công thức tính R.P 2 Php  U2 Hoạt động 3.2: Căn cứ vào công thức tính công suất hao phí do tỏa nhiệt, đề xuất các biện pháp làm giảm công suất hao phí và lựa chọn cách nào có lợi nhất. 2/ Caùch laøm giaûm hao phí. - Yêu cầu các nhóm trao đổi nhóm tìm câu - HS trao đổi theo nhóm, trả lời câu C1, C2, trả lời cho các câu C1, C2, C3. C3. - Gọi đại diện các nhóm trình bày câu trả lời. - Đại diện các nhóm trình bày trước lớp kết Hướng dẫn thảo luận chung cả lớp. quaû laøm vieäc cuûa nhoùm mình. - Với câu C2, nếu HS chưa nêu được các cách - Yêu cầu: giảm điện trở, GV có thể gợi ý HS dựa vào C1: Có hai cách làm giảm hao phí trên.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> công thức tính R =. .. l S.. - Để tăng hứng thú cho HS. GV có thể nêu theâm: Nếu làm dây dẫn điện bằng chất có điện trở suaát nhoû nhö baïc thì raát ñaét tieàn khoâng coù neàn kinh teá naøo chòu noåi. - GV neâu caâu hoûi: Trong hai caùch giaûm hao phí trên đường dây. Cách giảm hao phí nào có lợi hơn? - GV thoâng baùo theâm: Maùy taêng theá chính laø maùy bieán theá, coù caáu taïo raát ñôn giaûn, ta seõ xét ở bài sau.. đường dây truyền tải là cách làm giảm R hoặc U. .. l S , Chất làm dây đã chọn. C2: Bieát R = trước và chiều dài đường dây không đổi, vậy phải tăng S tức là dùng dây có tiết diện lớn hơn, có khối lượng lớn, đắt tiền, nặng, dễ gãy, phải có hệ thống cột điện lớn. Tổn phí để tăng tiết diện S của dây còn lớn hơn giaù trò ñieän naêng hao phí. C3: Taêng U, coâng suaát hao phí seõ giaûm raát nhiều (tỉ lệ nghịch với U2). Phải chế tạo maùy taêng hieäu ñieän theá. - Qua đó HS rút ra kết luận: Muốn giảm hao phí trên đường dây truyền tải cách đơn giaûn nhaát laø taêng hieäu ñieän theá. 4/ Hoạt động 4: Vận dụng – củng cố. - Yêu cầu HS làm việc cá nhân, lần lượt trả - Cá nhân HS hoàn thành câu hỏi C4, C%. lời câu hỏi C4, C5. - Tham gia thảo luận trên lớp hoàn thành - Hướng dẫn thảo luận chung cả lớp về kết câu trả lời, ghi vở. quaû. C4: vì công suất hao phí tỉ lệ nghịch với bình phöông hieäu ñieän theá neân hieäu ñieän theá taêng 5 laàn thì coâng suaát hao phí giaûm 5 2 (baèng 25) laàn. C5: Bắt buộc phải dùng máy biến thế để giảm công suất hao phí, tiết kiệm, bớt khó khaên vì neáu khoâng daây daãn seõ quaù to vaø naëng. 5/ Hoạt động 5: Dặn dò. - Laøm baøi taäp 36 (SBT). - Xem trước bài mới..

<span class='text_page_counter'>(12)</span>