Tài liệu Liên kết pptx

Chỉång 2:
LIÃN KÃÚT
A. KHẠI NIÃÛM CHUNG:
1.Khại niãûm:

Thẹp hçnh Liãn kãút Cáúu kiãûn Liãn kãút Cäng trçnh
Thẹp bn Cáúu kiãûn

- Liãn kãút âọng vai tr quan trng trong kãút cáúu thẹp (khäúi lỉåüng thiãút kãú v thi
cäng låïn). Tỉì thẹp hçnh, thẹp bn thäng qua liãn kãút thç âỉåüc cáúu kiãûn v cạc cáúu kiãûn
thäng qua liãn kãút âỉåüc cäng trçnh.
- Cạc loải liãn kãút: Liãn kãút hn, liãn kãút buläng, liãn kãút âinh tạn, liãn kãút dạn, liãn
kãút chäút, trong âọ liãn kãút hn sỉí dủng räüng ri nháút chiãúm hån 85%.
2.Âàûc âiãøm cạc loải liãn kãút
a.
Liãn kãút hn:
-Ỉu: * Liãn kãút hn tiãút kiãûm âỉåüc tỉì 15 ÷20% trng lỉåüng thẹp do tiãút diãûn cáúu
kiãûn khäng bë khoẹt läù, cng do váûy m kh nàng chëu lỉûc tàng.
* Liãn kãút hn kên, liãn tủc Ỉ cọ thãø thỉûc hiãûn våïi cạc cäng trçnh bãø chỉïa.
* Kh nàng tỉû âäüng họa cao, êt täún cäng chãú tảo.
-Nhỉåüc:
* Khọ kiãøm tra cháút lỉåüng âỉåìng hn.
* Chëu ti trng nàûng v ti trng âäüng kẹm, thỉåìng sinh ra ỉïng sút phủ
(do co ngọt khäng âãưu vç nhiãût )Ỉ biãún hçnh hn, màût khạc khi dng nhiãût âãø nọng
chy thẹp hn dãù lm thẹp tråí nãn dn
Ỉ Khàõc phủc: C
i thiãûn tênh cháút que hn bàòng cạch thãm håüp kim mu.
b.Liãn kãút âinh tạn:
-Ỉu: * Cháút lỉåüng liãn kãút âm bo, dãù kiãøm tra.

* Chëu âỉåüc ti trng nàûng v cháún âäüng
* Sỉí dủng nhiãưu våïi kãút cáúu chëu ti trng nàûng v âäüng nhỉ: Dáưm cáưu
chảy, dáưm cáưu âỉåìng sàõt
-Nhỉåüc:
* Täún váût liãûu.
* Tiãút diãûn thẹp cå bn bë gim úu (khong 15%) do khoẹt läù.
* Chãú tảo v thi cäng phỉïc tảp.
Ỉ Khàõc phủc: Thay bàòng liãn kãút bu läng cỉåìng âäü cao.

27


c.Liãn kãút bu läng:
-Ỉu: Thi cäng âån gin, cho phẹp thạo làõp dãù dng nháút l cạc cäng trçnh tảm
thåìi, làõp cạc kãút cáúu trỉåïc khi hn hay tạn, làõp cạc trủ thạp cao
-Nhỉåüc:
* Täún váût liãûu (bu läng , bn ghẹp )
* Do läù tra buläng > bu läng nãn khi chëu ti s cọ hiãûn tỉåüng biãún dảng
do trỉåüt tải liãn kãút. Màût khạc, do läù tra låïn nãn cạc bu läng khäng lm viãûc âäưng bäü Ỉ
gim kh nàng chëu lỉûc
Ỉ Khàõc phủc: Dng bng tinh chãú, bu läng cỉåìng âäü cao (lm bàòng thẹp håüp
kim v siãút chàût bàòng mạy), lỉûc ma sạt låïn Ỉ khäng cọ hiãûn tỉåüng trỉåüt tải liãn kãút.
B. LIÃN KÃÚT HN
ξ1.KHẠI NIÃÛM CHUNG:
1.1.Âënh nghéa:
Bn cháút ca liãn kãút hn l dng váût liãûu cng loải âãø liãn kãút nhỉỵng cáúu kiãûn råìi
rảc thnh cáúu kiãûn måïi cọ kh nàng chëu lỉûc nhỉ cáúu kiãûn ngun.
1.2.Cạc phỉång phạp hn:
Trong xáy dỉûng thỉåìng gàûp: hn xç, hn âiãûn, hn tiãúp xục häư quang âiãûn m phäø
biãún nháút l phỉong phạp häư quang âiãûn.

1.Hn tay häư quang âiãûn:

-Dỉåïi tạc dủng dng âiãûn, do chãnh lãûch âiãûn thãú nãn giỉỵa que hn v kim loải
cáưn hn, cọ ngn lỉía häư quang (nhiãût âäü lãn âãún 2500
0
C) lm nọng chy que hn v thẹp
cå bn âäưng thåìi vng xung quanh häư quang sinh ra tỉì trỉåìng. Lỉûc âiãûn trỉåìng hụt
nhỉỵng git kim loải åí que hn vo rnh hn tảo nãn âỉåìng hn khi ngüi. Nhåì âọ cọ thãø
hn ngỉåüc, rnh hn åí trãn, que hn åí dỉåïi, git kim loải váùn bë hụt råi vo rnh hn .


Hçnh 2.1: - Så âäư hn tay häư quang âiãûn













- Ỉu: * Thiãút bë gn nhẻ, dng tiãûn låüi nháút âäúi våïi cạc âỉåìng hn ngàõn, cong
queo hay åí nhỉỵng vë trê khọ hn.
- Nhỉåüc: * Cỉåìng âäü dng âiãûn nh nãn rnh hn khäng sáu.

28

* Cháút lỉåüng mäúi hn kẹm do häư quang khäng äøn âënh (vç khäng âm
bo khong cạch giỉỵa que hn v thẹp cå bn), täúc âäü hn khäng âãư âỉåìng hn chäù
dy, chäù mng.
* Nàng sút tháúp.
2.Hn tỉû âäüng häư quang âiãûn:
- Ngun l: Tỉång tỉû hn tay nhỉng quạ trçnh hn thỉûc hiãûn tỉû âäüng bàòng mạy.
Trỉåïc khi hn, thúc hn åí dảng bäüt vủn âỉåüc ri trãn âỉåìng hn. Que hn âỉåüc thay
bàòng cün dáy hn tráưn ngáûp sáu vo thúc hn âãø tiãúp xục våïi thẹp cå bn tảo thnh
häư quang âiãûn. Dáy hn tỉû âäüng nh v dëch chuøn theo rnh hn våïi täúc âäü ca mạy
n. Thúc hn sau khi hn âỉåüc hụt âỉa vo thng âãø ri tiãúp. h










Hçnh 2.2: - Så âäư hn tỉû âäüng häư quang âiãûn

- Ỉu : Hn tỉû âäüng khàõc phủc âỉåüc mäüt säú hản chãú ca hn tay:
* Bo âm cháút lỉåüng âỉåìng hn: Khong cạch giỉỵa que hn v thẹp cå
bn âãưu âàûn.
* Täúc âäü âỉåìng hn äøn âënh, mäúi hn âãưu, khäng cọ chäù dy, chäù mng.
* Khäng bë hiãûn tỉåüng non hay quạ gi.
* Hn nhanh 40 ÷50m/h gáúp 5÷10 láưn hn tay.

* Häư quang chạy dỉåïi låïp thúc nãn khäng gáy hải cho sỉïc khe thåü hn.

-Nhỉåüc: Chè hn âỉåüc nhỉỵng âỉåìng hn thàóng hồûc trn.
Ỉ Khàõ

c phủc : hn bạn tỉû âäüng (mạy hn di chuøn bàòng tay).
3.Hn xç:
- Ngun tàõc: Dng t
0
= 3200
0
C do âäút chạy oxy v axãtylen âãø nung nọng chy
kim loải hn.
- Âàûc âiãøm: Täúc âäü cháûm, nàng sút tháúp, thỉåìng dng âãø hn nhỉỵng táúm mng,
càõt thẹp.
1.3.Que hn:
- Cọ cạc loải ∋ 42, ∋ 42A, ∋50, ∋50 A
* Cạc chè säú l ỉïng sút bãưn ca mäúi hn khi kẹo âỉït (Vê dủ: R
b
= 4200
kg/cm
2
).
* Chỉỵ A: Cọ kim loải mu âãø tàng cháút lỉåüng, dng cho kãút cáúu chëu ti
trng âäüng.

29


- Que hn cọ 2 pháưn: li kim loải v thúc hn bao quanh.

* Li kim loải láúp rnh hn nãn cọ tênh cháút cå l v thnh pháưn tỉång tỉû
thẹpcå bn.
* Thúc hn bao quanh dy 1 ÷ 1,5mm. Thnh pháưn gäưm
:
Pháưn tảo xè: ph lãn màût âỉåìng hn: bäüt âạ, âãø cạch ly häư quang våïi khäng khê,
trạnh cho nito v äxy khäng ha tan vo rnh hn âang chy lng lm âỉåìng hn tråí
nãn dn âäưng thåìi â cho âỉåìng hn ngüi tỉì tỉì, trạnh hiãûn tỉåüng nỉït khi ngüi âäüt
ngäüt.
Cạc cháút âãø ci thiãûn cháút lỉåüng âỉåìng hn: bäüt cạc håüp kim.
Cạc cháút tàng quạ trçnh ion họa: tảo häư quang äøn âënh v náng cao täúc âäü hn.
1.4.u cáưu khi hn & phphạp ktra cháút lỉåüng âỉåìng hn:
1.
u cáưu:
- Trỉåïc khi hn:
* Cảo sảch gè trãn màût ràơnh hn. Khi hn nhiãưu låïp, cáưn cảo sảch xè nhỉỵng
låïp hn trỉåïc, trỉåïc khi hn låïp sau.
* Kiãøm tra khe håí, mẹp rnh hn âãø âm bo quy âënh gia cäng mẹp.
* Chn que hn ph håüp.
- Khi hn:
* Dng cỉåìng âäü dng âiãûn håüp l âãø khäng cọ âỉåìng hn non lỉía hay
quạ lỉía.
(Non lỉía, nhiãût âäü tháúp, rnh hn khäng â chy
Ỉ
liãn kãút kim loải que hn v thẹp cå
bn úu
Ỉ
cháút lỉåüng tháúp. Qụa lỉía, nhiãût âäü cao lm äxy khäng khê lt vo thẹp tảo äxêt khi âäút
chạy C,Mn.
Ỉ
gim âäü bãưn âỉåìng hn.)

* Chn trçnh tỉû hn håüp l âãø trạnh biãún hçnh v ỉïng sút hn quạ låïn.
* Khong cạch giỉỵa que hn v mäúi hn tỉì 1 ÷ 2mm v giỉỵ täúc âäü âãưu.
* Giỉỵ màût trãn ca âỉåìng hn phàóng âãưu, khäng läùi lm.
2.Kiãøm tra cháút lỉåüng âỉåìng hn:
- Kiãøm tra trong khi hn: Âỉåìng hn phàóng, tiãút diãûn âãưu, khäng rỉït rản.
- Sau khi hn : Dng bụa g, nãúu nghe âãưu thç täút.
- Phỉång phạp váût l: Ri bäüt kim loải trãn mäúi hn räưi cho tỉì trỉåìng âi qua, nãúu
cọ bäüt vủn táûp trung cọ thãø cọ rản nỉït. Hồûc dng mạy siãu ám, quang tuún (Cäng
trçnh quan trng nhỉ bãø chỉïa, äúng cao ạp )
1.5.ỈÏng sút hn - Biãún hçnh hn:
1.
Hiãûn tỉåüng:
Xẹt thanh thẹp AB âỉåüc ngm chàût bàòng 1 khung thẹp bãn ngoi, khi nung nọng
riãng thanh AB thç thanh AB gin ra, tàng chiãưu di, lm khung bãn ngoi biãún dảng.
Khi t
0
> 600
0
C: thanh AB hoạ do, khäng chëu lỉûc âỉåüc, khung bãn ngoi tråí vãư trảng

30


thại ban âáưu, khi âọ cạc tinh thãø trong thanh AB sàõp xãúp lải. Sau âọ cho thanh AB
ngüi lải nhiãût âäü ban âáưu, thanh thẹp s co lải mäüt âoản ∆l, khung bãn ngoi giỉỵ lải
nãn xút hiãûn ỉïng sút kẹo trong thanh v khung bãn ngoi bë biãún dảng.



Hçnh 2.3: ỈÏng sút hn v biãún hçnh hn

- Quạ trçnh hn cng cọ hiãûn tỉåüng nhỉ váûy. Khi ngüi, âỉåìng hn co ngọt,
nhỉng vng thẹp lán cáûn âỉåìng hn cn ngüi tảo thnh ngm tỉû nhiãn cn tråí sỉû co
ngọt ca vng nọng chy quanh âỉåìng hn Ỉ tỉì âọ sinh ra ỉïng sút hn
(ỉïng sút nhiãût,
ỉïng sút do co ngọt) Ỉ lm tàng kh nàng phạ hoải dn (nháút l trong trảng thại ỉïng sút phàóng v
ỉïng sút khäúi, khọ biãún dảng do
). Màût khạc, cng do nh hỉåíng nhiãût âäü, cáúu kiãûn bë cong
vãnh gi l biãún hçnh hn Ỉ máút cäng sỉía chỉỵa.

2.Biãûn phạp khàõc phủc:
- Thiãút kãú âỉåìng hn vỉìa â u cáưu, trạnh cạc âỉåìng hn kên, táûp trung v càõt
nhau cn tråí biãún dảng tỉû do ca váût liãûu khi hn, khäng nãn dng âỉåìng hn quạ dy
lm tàng biãún hçnh hn.
- Trong chãú tảo v thi cäng: Chn qui trçnh hn håüp l hồûc chia nh cạc âoản
cáưn hn.

Hçnh 2.4: - Biãún hçnh ngỉåüc
- Dng biãún hçnh ngỉåüc âãø sau khi hn khäng
xút hiãûn biãún hçnh (hçnh 2.4).
- Dng biãún hçnh nọng nghéa l dng t
0
âãø cho
thẹp nåí càng theo phỉång ngỉåüc lải räưi måïi hn.
- Nung nọng vng xung quanh âỉåìng hn trỉåïc khi hn (gim båït sỉû phán bäú
khäng âãưu ca t
0
trong khu vỉûc hn v gim tháúp täúc âäü ngüi lải ca kim loải) Ỉ phán
bäø ỉïng sút âãưu hån.
- Hn nhiãưu låïp våïi nhỉỵng âỉåìng hn låïn âãø t
0
åí âỉåìng hn khäng quạ cao v åí
mäüt pháưn âỉåìng hn, ỉïng sút triãût tiãu láùn nhau båït.
- Dng khn cäú âënh cáúu kiãûn khi hn.

31


ξ2.CẠC LOẢI ÂỈÅÌNG HN - CỈÅÌNG ÂÄÜ Â.HN:
2.1.Cạc loải âỉåìng hn:

Hçnh 2.5: - Hn âäúi âáưu
1.
Theo cáúu tảo: Cọ 2 loải:
a.Âỉåìng hn âäúi âáưu:
Thẹp cå bn cáưn hn âỉåüc âàût âäúi âáưu nhau trãn
mäüt màût phàóng räưi hn lải. Âỉåìng hn coi nhỉ pháưn

kẹo di ca thẹp cå bn nãn lm viãûc nhỉ thẹp cå bn.
- Ỉu : * Truưn lỉûc täút.
* Tiãút kiãûm thẹp v khäng täún thẹp lm bn ghẹp.
* ỈÏng sút phán bäú âãưu âàûn, khäng cọ sỉû thay âäøi âäüt ngäüt tiãút diãûn åí
âỉåìng hn nãn hản chãú âỉåüc ỉïng sút táûp trung v ỉïng sút nhiãưu chiãưu Ỉ chëu âỉåüc
ti trng âäüng v nàûng.

- Nhỉåüc: Våïi thẹp cọ bãư dy δ > 10mm, khäng thãø h
n tỉì trãn xúng m phi gia
cäng mẹp âãø âỉa que hn xúng sáu âm bo nọng chy trãn ton bäü bãư dy Ỉ täún
cäng chãú tảo .
* Khi 10mm < δ < 20mm: Gia cäng mẹp mäüt phêa: Chỉỵ V, chỉỵ Y v chỉỵ U.
* Khi 20mm < δ: Gia cäng mẹp hai phêa: Chỉỵ K, chỉỵ X.








Hçnh 2.6: - Gia cäng mẹp rnh hn.
b. Âỉåìng hn gọc:
Hçnh 2.7:- Âỉåìn
g
hn
g
ọc
Hai cáúu kiãûn cáưn hn âỉåüc âàût
chäưng lãn nhau hay thàóng gọc våïi nhau.

- Ty theo vë trê ca âỉåìng hn so
våïi phỉång ca lỉûc tạc dủng m chia ra:
* Âỉåìng hn gọc cảnh : Âỉåìng
hn gọc song song våïi phỉång ca lỉûc
tạc dủng.
* Âỉåìng hn gọc âáưu : Âỉåìng hn gọc vng våïi phỉång ca lỉûc tạc dủng.


Hçnh 2.8: - Âh gọc cảnh, âh gọc âáưu








32



- Sổỷ laỡm vióỷc: Hổồùng cuớa õổồỡng lổỷc trong lión
kóỳt thay õọứi phổùc taỷp, ổùng suỏỳt phỏn bọỳ khọng õóửu ặ
khọng duỡng õổồỡng haỡn quaù daỡi. ổồỡng haỡn goùc caỷnh
chởu caớ ổùng suỏỳt cừt vaỡ uọỳn; õổồỡng haỡn goùc õỏửu chởu
caớ ổùng suỏỳt cừt, keùo, uọỳn ặ Khi tờnh toaùn, coi nhổ chố
chởu cừt, phaù hoaỷi theo mọỹt trong hai tióỳt dióỷn quy ổồùc:

Hỗnh 2.9: - Tióỳt dióỷn laỡm
vióỷc cuớa õh goùc

* Tióỳt dióỷn 1: Doỹc theo kim loaỷi õổồỡng
haỡn.
* Tióỳt dióỷn 2: Doỹc theo bión noùng chaớy
cuớa theùp cồ baớn.

ặu: * ồn giaớn, khọng tọỳn cọng gia cọng
meùp.
-Nhổồỹc:* Tọỳn vỏỷt lióỷ
u.
* ổồỡng sổùc õi qua õổồỡng haỡn bở dọửn eùp vaỡ uọỳn cong do õoù sinh ra ổùng
suỏỳt tỏỷp trung vaỡ nhióửu chióửu taỷi õổồỡng haỡn nón chố õổồỹc duỡng cho kóỳt cỏỳu chởu taới
troỹng tộnh. óứ giaớm bồùt ổùng suỏỳt tỏỷp trung, khi chởu taới troỹng õọỹng, ta duỡng õổồỡng haỡn
goùc sỏu hay goùc thoaới.

Hỗnh 2.10: - ổồỡng haỡn goùc sỏu vaỡ õổồỡng haỡn goùc thoaới

- ióửu kióỷn cỏỳu taỷo: Theo quy phaỷm
* h
h min
= 4 mm : õóứ traùnh hióỷn tổồỹng haỡn khọng õổồỹc sỏu.
* h
hmax
= 1,5

min
õọỳi vồùi kóỳt cỏỳu chởu taới troỹng tộnh.
h
hmax
= 1,2

min
õọỳi vồùi kóỳt cỏỳu chởu taới troỹng õọỹng.
h
h
25mm. (
min
: bóử daỡy nhoớ nhỏỳt cuớa cỏỳu kióỷn lión kóỳt ) .
* l
h min
= 4 h
h
vaỡ l
h
40mm : traùnh aớnh hổồớng lóỷch tỏm gỏy uọỳn .
* l
h
60.h
h.
; ổồỡng haỡn goùc caỷnh l
h
85.

h
.

h
h
: traùnh ổùng suỏỳt phỏn bọỳ
khọng õóửu.
2.Phỏn loaỷi theo caùc hỗnh thổùc khaùc:

- Theo õióửu kióỷn laỡm vióỷc: ổồỡng haỡn cỏỳu taỷo, õổồỡng haỡn chởu lổỷc, õổồỡng haỡn kờn
- Theo chióửu daỡi : ổồỡng haỡn lión tuỷc, õổồỡng haỡn giaùn õoaỷn.
- Theo õióửu kióỷn chóỳ taỷo: ổồỡng haỡn cọng xổồớng, õổồỡng haỡn cọng trổồỡng. ổồỡng
haỡn cọng xổồớng chỏỳt lổồỹng cao hồn, laỡm vióỷc gỏửn nhổ theùp cồ baớn.
- Theo vở trờ khọng gian : ổồỡng haỡn nũm, ngang, õổùng ngổồỹc.

33



Chụ : Trong kháu thiãút kãú cáưn quan tám âãún cäng nghãû lm âãø trạnh nhỉỵng âỉåìng hn
báút låüi (âỉåìng hn ngỉåüc).

3.K hiãûu âỉåìng hn:
2.2.
Cỉåìng âäü tênh toạn âỉåìng hn:
Phủ thüc vo cháút lỉåüng que hn, thẹp cå bn, loải âỉåìng hn, phỉång phạp
hn v phỉång phạp kiãøm tra cháút lỉåüng âỉåìng hn.
1. Âỉåìng hn âäúi âáưu:
Phủ thüc váût liãûu âỉåìng hn v phỉång phạp kiãøm tra cháút lỉåüng âỉåìng hn.
Khi chëu nẹn: khäng nh hỉåíng båíi phỉång phạp hn cng nhỉ phỉång phạp
kiãøm tra. Cỉåìng âäü âỉåìng hn bo âm: R
n
h
= R.
Khi chëu kẹo:
- Dng phỉång phạp váût l âãø kiãøm tra cháút lỉåüng âỉåìng hn. Cỉåìng
âäü âỉåìng hn bo âm: R
k
h

= R.
- Dng phỉång phạp thäng thỉåìng, âån gin âãø kiãøm tra cháút lỉåüng
âỉåìng hn. Cỉåìng âäü âỉåìng hn khäng bo âm: R
k
h
= 0,85R.
2. Âỉåìng hn gọc:
Cỉåìng âäü âỉåìng hn gọc cảnh v gọc âáưu l nhỉ nhau.
Do âỉåìng hn gọc cọ thãø bë phạ hoải theo 2 tiãút diãûn khạc nhau âi qua hai miãưn
thẹp cọ âäü bãưn khạc nhau nãn cọ hai cỉåìng âäü tênh toạn chëu càõt (quy ỉåïc) nhỉ nhau.
Tỉång ỉïng våïi tiãút diãûn 1-1 (hçnh 2.9) cọ cỉåìng âäü tênh toạn chëu càõt ca thẹp
âỉåìng hn: R
g
h
(phủ thüc vo váût liãûu que hn);
Tỉång ỉïng våïi tiãút diãûn 2-2 (hçnh 2.9) cọ cỉåìng âäü tênh toạn ca thẹp cå bn trãn
biãn nọng chy: R
g
t
= 0,45.R
tcb
(R
tcb
: cỉåìng âäü tỉïc thåìi tiãu chøn ca thẹp cå bn).
Nãn chn que hn sao cho R
g
h
≈ R
g
t

.

34


ξ3.PH.PHẠP TÊNH TOẠN CẠC LOẢI ÂỈÅÌNG HN:
3.1.Âỉåìng hn chëu lỉûc dc trủc:
1.
Âỉåìng hn âäúi âáưu thàóng gọc våïi phỉång lỉûc:











Hçnh 2.11: - Âỉåìn
g
hn âäúi âáưu thàón
g

g
ọc våïi
p
hỉån
g

chëu lỉûc
- Âỉåìng hn âäúi âáưu lm viãûc gáưn giäúng thẹp cå bn nhỉng kh nàng chëu lỉûc
khi chëu kẹo kẹm hån chëu nẹn.
- Âiãưu kiãûn bãưn : ỈÏng sút trong âỉåìng hn phi tha:
* Chëu kẹo: σ
k
=
h
F
N
=
hh
l
N
δ
.
≤ γ. R
h
k
(2.1)
* Chëu nẹn: σ
n
=
h
F
N
=
hh
l
N

δ
.
≤ γ. R
h
n
(2.2)
Trong âọ: γ : Hãû säú âiãưu kiãûn lm viãûc (γ = 1)
N : Näüi lỉûc kẹo hồûc nẹn tạc dủng lãn liãn kãút.
δ
h
= δ
min
: Chiãưu dy tênh toạn âỉåìng hn bàòng chiãưu dy nh nháút ca cạc
cáúu kiãûn.
l
h
= b - 2
δ
: Chiãưu di tênh toạn âỉåìng hn.
R
n
h
, R
k
h
: Cỉåìng âäü tênh toạn ca mäúi hn âäúi âáưu chëu nẹn, kẹo.

Chụ : ÅÍ âáưu âỉåìng hn do cháút lỉåüng kẹm (bë chạy) nãn mäùi âáưu âỉåìng hn
phi trỉì mäüt âoản
δ

Ỉ l
h
= b - 2
δ

Ỉ Âãø trạnh hiãûn tỉåüng trãn cọ thãø âỉa thãm 2 táúm âãûm vo 2 âáưu, sau khi hn
thç càõt nọ ra: l
h
= b.
2.Âỉåìng hn âäúi âáưu xiãn gọc våïi phỉång lỉûc:









Hçnh 2.12: - Âỉåìng hn âäúi âáưu xiãn gọc våïi phỉång chëu lỉûc

35


Duỡng õổồỡng haỡn xión goùc õóứ tng chióửu daỡi õổồỡng haỡn khi õổồỡng haỡn thúng goùc
khọng õuớ chởu lổỷc.
- ióửu kióỷn bóửn :
* Chởu keùo:
k
=

h
F
N
. sin =
hh
l
N

.
.sin . R
h
k
(2.3)
* Chởu neùn:
n
=
h
F
N
. sin =
hh
l
N

.
.sin . R
h
n
(2.4)
* Chởu cừt:

c
=
h
F
N
. cos =
hh
l
N

.
.cos . R
h
c
(2.5)
Trong õoù: = 1



2
sin
=
b
l
h
(: Goùc giổợa phổồng cuớa lổỷc doỹc va ỡ mọỳi haỡn)

h
=
min

Khi: tg = 2 ặ cổồỡng õọỹ õổồỡng haỡn gỏỳp õọi nón khọng cỏửn kióứm tra.
3.ổồỡng haỡn goùc:

Hỗnh 2.9: - tióỳt dióỷn laỡm
vióỷc cuớa õổồỡng haỡn goùc
- ổồỡng haỡn goùc caỷnh vaỡ goùc õỏửu tờnh nhổ nhau.
Phaù hoaỷi chuớ yóỳu laỡ do cừt trón hai tióỳt dióỷn quy ổồùc 1 vaỡ 2.
- ióửu kióỷn bóửn:
* Tióỳt dióỷn 1:


hhh
lh
N

. R
gh
(2.6)
* Tióỳt dióỷn 2 :


hht
lh
N

. R
gt
(2.7)

h
,

t
: Hóỷ sọỳ chióửu sỏu noùng chaớy ổùng vồùi tióỳt dióỷn 1
vaỡ 2
Haỡn tay :

h
= 0,7;

t
=1 ặ thổồỡng bở phaù hoaỷi theo tióỳt dióỷn 1


l
h
: Tọứng chióửu daỡi õổồỡng haỡn goùc.
R
g
h
,R
g
t
: Cổồỡng õọỹ tờnh toaùn chởu cừt quy ổồùc cuớa theùp õổồỡng haỡn vaỡ theùp cồ baớn.
Khi thióỳt kóỳ, nóỳu choỹn trổồùc h
h
dổỷa vaỡo chióửu daỡy
min

ặ

=
h
l
()
hg
hR
N

min

(2.8 )
3.2.ổồỡng haỡn chởu mọmen M:
1.
ổồỡng haỡn õọỳi õỏửu:

Hỗnh 2.13: - ổồỡng haỡn õọỳi õỏửu chởu M
ióửu kióỷn bóửn:

h
=
h
W
M
=
2
.
.6
hh

l
M

. R
h
k
(2.9)
W
h
: Mọmen chọỳng uọỳn cuớa
õổồỡng haỡn: W
h
=
6
.
2
hh
l



36


2.ổồỡng haỡn goùc caỷnh:

Hỗnh 2.14: - h goùc caỷnh chởu M
Mọmen gỏy ra cỷp ngỏựu lổỷc:
N
M

=
h
M
.
ióửu kióỷn bóửn :



1M
=

hhh
M
lh
N


.R
g
h
(2.10)

2M
=

hht
M
lh
N

.R
g
t
(2.11)

3. ổồỡng haỡn goùc õỏửu:
ặẽng suỏỳt trón õổồỡng haỡn laỡ ổùng suỏỳt
tióỳp phỏn bọỳ dổồùi daỷng ổùng suỏỳt phaùp do
mọmen taùc duỷng.
ióửu kióỷn bóửn :

1M
=
h
g
W
M
.R
g
h
(2.12)

2M
=
t
g
W
M
.R

g
t
(2.13)
W
g
h
: Mọmen chọỳng uọỳn cuớa õổồỡng haỡn trón tióỳt dióỷn 1: W
g
h
=
()
6

2
hhh
lh



Hỗnh 2.15: - h goùc õỏửu chởu M
W
g
t
: Mọmen chọỳng uọỳn cuớa theùp cồ baớn trón tióỳt dióỷn 2: W
g
t
=
()
6

2
hht
lh



3.3.ổồỡng haỡn chởu mọmen M, lổỷc cừt Q vaỡ lổỷc doỹc N:
- Nguyón từc: Tờnh ổùng suỏỳt cho mọựi loaỷi nọỹi lổỷc rọửi duỡng nguyón lyù cọỹng taùc
duỷng õóứ kióứm tra bóửn.
Hỗnh 2.16: - h õọỳi õỏửu chởu M,N,Q
Q
Q
1.ổồỡng haỡn õọỳi õỏửu:

N
=
h
F
N


M
=
h
W
M



Q

=
h
F
Q

ặ
tõ
=
()
2
2
.3
QMN

++ 1,15. .R
h
k
(2.14)
Vồùi: F
h
=

h
.l
h

W
h
=

h
.l
2
h
/6


37


Hçnh 2.17:- Âh
g
ọc âáưu ch
ë
u M, Q
3.Âỉåìng hn gọc âáưu:
τ
M
=
h
W
M

τ
Q
=
h
F
Q

Ỉ
=
tâ
τ
h
g
R.
γ
≤
22
QM
ττ
+
(2.15)

ξ4.PHỈÅNG PHẠP TÊNH TOẠN LIÃN KÃÚT HN:
4.1. Liãn kãút âäúi âáưu:
- Dng âỉåìng hn âäúi âáưu (thàóng gọc hay xiãn gọc)
- Dng âãø näúi cạc thẹp bn + thẹp bn.
- Cạc bỉåïc tênh (khi chëu lỉûc dc trủc N )
* Kiãøm tra thẹp cå bn:

σ
cb
=
cb
F
N
=

b
N
.
δ
≤ γ . R
h
k,n
(2.16)
* Chn âỉåìng hn:
δ
h
=
δ
; l
h
= b - 2
δ

* Kiãøm tra âỉåìng hn:

σ
h
=
hh
l
N
.
δ
≤ γ . R
h

k,n
(2.17)
Nãúu khäng tha thç dng âỉåìng hn âäúi âáưu xiãn gọc hay âỉåìng hn häùn håüp.
Khi thẹp cå bn cọ bãư räüng khạc nhau phi càõt vạt âãø hản chãú ỉïng sút táûp trung.


Hçnh 2.19: - Lk chäưng dng âh gọc âáưu




4.2. Liãn kãút
chäưng dng âỉåìng hn gọc:

Hçnh 2.18:-Liãn kãút âäúi âáưu
- Dng âãø näúi thẹp bn + thẹp bn; thẹp bn + thẹp hçnh.
1.Näúi thẹp bn våïi thẹp bn:
- Âỉåìng hn gọc âáưu:
Cọ chiãưu räüng thẹp bn b
Ỉ
Σ
l
h
= 2(b - 1)
Ỉ h
h



38

Hỗnh 2.20: Lk chọửng duỡng õh goùc caỷnh

- ổồỡng haỡn goùc caỷnh:
Choỹn: h
h
=

min


ặ


l
h






2.Nọỳi theùp hỗnh vồùi theùp baớn:
- Khi lión kóỳt theùp goùc vồùi theùp baớn,
õổồỡng haỡn goùc ồớ sọỳng theùp goùc chởu lổỷc nhióửu
hồn õổồỡng haỡn goùc ồớ meùp. Goỹi k laỡ hóỷ sọỳ phỏn
phọỳi lổỷc cho õổồỡng haỡn sọỳng

Hỗnh 2.21: -Lk nọỳi theùp hỗnh + baớn
k =
'''
''
ee
e
+

Hóỷ sọỳ k phuỷ thuọỹc theùp goùc õóửu hay
khọng õóửu caỷnh.


Hỗnh 2.22: Hóỷ sọỳ phỏn phọỳi lổỷc cho õổồỡng haỡn sọỳng k






Choỹn trổồùc chióửu cao õổồỡng haỡn õổồỡng haỡn sọỳng:
h

h
1,2

min
ặ Chióửu daỡi õổồỡng haỡn sọỳng:

()
1

.
min
'
'
+=
gh
h
Rh
Nk
l

(2.18)
Choỹn trổồùc chióửu cao õổồỡng haỡn õổồỡng haỡn meùp:
h

h
=

g
- (1
ữ
2)mm
ặ Chióửu daỡi õổồỡng haỡn meùp:

()
1

.
min

''
''
+=
gh
h
Rh
Nk
l

(2.19)

4.3. Lión kóỳt duỡng baớn gheùp:
Duỡng õóứ nọỳi theùp baớn + theùp baớn; theùp hỗnh + theùp hỗnh.

39


1. Nọỳi theùp baớn vồùi theùp baớn:
Coù caùc caùch:



Hỗnh 2.24: -Lk õọỳi õỏửu duỡng õh goùc caỷnh

Hỗnh 2.23: -Lk õọỳi õỏửu duỡng õh goùc õỏửu

Hỗnh 2.25: -Lk õọỳi õỏửu duỡng õh voỡng









50 mm khọng haỡn: óứ traùnh ổùng suỏỳt haỡn.
10 mm: Traùnh chóỳ taỷo khọng chờnh xaùc.
Baớn gheùp vaùt goùc õóứ traùnh ổùng suỏỳt tỏỷp trung.

- Caùc bổồùc tờnh toaùn:
* Kióứm tra theùp cồ baớn: =
cb
F
N
R (2.20)
* Choỹn baớn gheùp:
ổồỡng haỡn goùc õỏửu : choỹn bóử rọỹng baớn gheùp b
bg
= b.
ổồỡng haỡn goùc caỷnh: choỹn bóử rọỹng baớn gheùp b

bg
= b -(20
ữ
30)mm (õuớ bọỳ trờ
õổồỡng haỡn).
ặ Choỹn bóử daỡy baớn gheùp

bg
theo õióửu kióỷn:


F
bg


F
cb
(2.21)
* Tờnh õổồỡng haỡn:
ổồỡng haỡn 1 nổớa baớn gheùp chởu toaỡn bọỹ lổỷc N.
ổồỡng haỡn goùc õỏửu: Coù

l
h
ặ Chióửu cao õổồỡng haỡn h
h
ổồỡng haỡn goùc caỷnh, õổồỡng haỡn voỡng: Choỹn chióửu cao õổồỡng haỡn h
h

bg
.
ặ Tờnh chióửu daỡi õổồỡng haỡn

l
h
. ặ Chióửu daỡi baớn gheùp L
bg
.
- Chuù yù:
Coù thóứ duỡng 1 hay 2 baớn gheùp. Loaỷi 1 baớn gheùp coù hióỷn tổồỹng lóỷch tỏm nón ờt duỡng

40



Hỗnh 2.26: -Lk theùp hỗnh vaỡ theùp hỗnh duỡng baớn gheùp hoỷc theùp goùc.
2. Nọỳi theùp hỗnh vồùi theùp hỗnh:






4.4.
Lión kóỳt họựn hồỹp:
Khi õổồỡng haỡn õọỳi õỏửu thúng goùc khọng õuớ khaớ nng chởu lổỷc, gia cổồỡng thóm
baớn gheùp lión kóỳt vồùi theùp cồ baớn bũng õổồỡng haỡn goùc ặ Lión kóỳt họựn hồỹp .

Hỗnh 2.27: Lión kóỳt họựn hồỹp







- ặu : Tng khaớ nng chởu lổỷc.
- Nhổồỹc: ặẽng suỏỳt tỏỷp trung lồùn, tọỳn cọng chóỳ taỷo (sau khi haỡn õọỳi õỏửu phaới gia
cọng nguọỹi laỡm phúng mỷt rọửi mồùi haỡn caùc baớn gheùp) ặ chố duỡng khi thỏỷt cỏửn thióỳt.
- ặẽng suỏỳt trong õổồỡng haỡn õọỳi õỏửu vaỡ trong baớn gheùp bũng nhau:

=

+
bgcb
FF
N
=

+
bgh
FF
N
R
k
h

(2.22)
F
h
: Dióỷn tờch õổồỡng haỡn õọỳi õỏửu = F
cb
: Dióỷn tờch theùp cồ baớn.
Tọứng dióỷn tờch baớn gheùp:


F
bg
=
h
k
R
N
- F
h
(2.23)
Choỹn bóử rọỹng baớn gheùp b
bg
= b -(20 ữ30)mm (õuớ bọỳ trờ õổồỡng haỡn).
ặ Tờnh chióửu daỡy baớn gheùp:

bg
.
- Lổỷc truyóửn qua baớn gheùp: N
bg
=

h
. F
bg
- Choỹn chióửu cao õổồỡng haỡn h
h




bg
.
- Tọứng chióửu daỡi cỏửn thióỳt cuớa õổồỡng haỡn goùc õóứ lión kóỳt mọỹt baớn gheùp ồớ mọỹt
phờa lión kóỳt:

l
h
=
()
min

gh
bg
Rh
N

(2.24)


41

C. LIÃN KÃÚT ÂINH TẠNC. LIÃN KÃÚT ÂINH TẠN
ξ1. KHẠI NIÃÛM CHUNG:
1.1.Khại niãûm:

Hçnh 2.28: Liãn kãút âinh tạn
1.
Âinh tạn:
Lì âoản thẹp trn mäüt âáưu tảo m sàơn,
mäüt âáưu tạn thnh m sau khi tra âinh vo liãn
kãút. Chãú tảo: Dng thẹp càõt thnh tỉìng âoản räưi
dng phỉång phạp dáûp hay rn âãø chãú tảo m
âinh.
2.Cáúu tảo âinh:
- Chiãưu di ca âinh: Gäưm 2 pháưn:
* Pháưn láúp âáưy läù âinh sau khi tạn
xong.
* Pháưn tảo m.
l
â
= 1,12.
∑δ
+1,4.d (mm) (2.25)
- Âỉåìng kênh läù: d = d
0
+ ( 1÷1,5) (mm) (2.26)
Våïi: d
o
: Âỉåìng kênh âinh.

d
o
12 14 16 18 20 22 24 27 30
d 13 15 17 19 21 23 25 28,5 31,5
(Kãút cáúu nhẻ) (Kãút cáúu vỉìa) (Kãút cáúu nàûng)
Âỉåìng kênh liãn kãút âinh tạn l âỉåìng kênh läù gi lì âỉåìng kênh tênh toạn. Khi
tênh toạn cho phẹp láúy d=d
lä
ù
- Váût liãûu lm âinh: Phi cọ tênh cháút cå l tỉång âỉång thẹp cå bn nhỉng do
hån. Thỉåìng dng l thẹp CT
3â
(tênh cháút cå l giäúng thẹp CT
3
nhỉng do hån).
3.Cạc loải âinh tạn:

Hçnh 2.29:Cạc loai âinh tạn
Âinh tạn gäưm cạc loải:





- Âinh âáưu bạn cáưu: Dng phäø biãún nháút
- Âinh âáưu chçm: Dng cho nhỉỵng kãút cáúu u cáưu phàóng màût (cạnh trãn ca
dáưm cáưu chảy).
- Âinh âáưu nỉía chçm: Dng khi khäng gian phêa âáưu âinh bë hản chãú .

42


- Âinh âáưu cao: Dng khi täøng bãư dy cạc bn thẹp
Σδ
> 5d âãø trạnh bë sỉït m
âinh .
1.2.Cạc phỉång phạp tảo läù:
Cọ 3 phỉång phạp
1.Phỉång phạp âäüt:

Hçnh 2.30: phỉång phạp âäüt
K hiãûu loải C
- Ỉu: Nhanh, giạ thnh hả.
- Nhỉåüc: Chè âäüt âỉåüc thẹp bn cọ chiãưu
dy
δ
≤ 25 mm v âỉåìng kênh låïn nháút 26,5mm.
Âäüt tỉìng táúm ghẹp lải nãn thiãúu chênh xạc.
Thnh läù khäng nhàơn, xung quanh vng läù tỉì 2
÷3mm cọ hiãûn tỉåüng cỉïng ngüi thẹp dn Ỉ
kh nàng chëu ti trng âäüng v chëu ỉïng sút
táûp trung kẹm.
2.Phỉång phạp khoan:
K hiãûu läù loải C
- Ỉu: * Mỉïc âäü chênh xạc ca liãn kãút cao hån.
* Khàõc phủc nhỉåüc âiãøm cọ hiãûn tỉåüng cỉïng ngüi xung quanh thnh läù.
* Dng cho mi bãư dy v mi âỉåìng kênh våïi nhiãưu loải thẹp khạc nhau.
- Nhỉåüc: Nàng sút tháúp (cháûm hån âäüt khong 4
÷5 láưn).

3.Phỉång phạp âäüt räưi khoan:
K hiãûu läù loải B
- Âäüt läù nh hån, âỉåìng kênh thiãút kãú tỉì 2
÷3mm, sau âọ âënh vë cạc bn thẹp räưi
khoan theo âỉåìng kênh u cáưu. Phỉång phạp ny hản chãú nhỉåüc âiãøm v giỉỵ âỉåüc ỉu
âiãøm ca 2 phỉång phạp trãn nãn thỉûc tãú thỉåìng sỉí dủng.
1.3.K thût tạn âinh:
Cọ 2 cạch: Tạn nọng v tạn ngüi
1.Tạn nọng:
- Nung âinh âãún nhiãût âäü t
0
= 700
0
÷800
0
C, láúy âinh ra v âàût vo läù, tç chàût âáưu
cọ m sàơn, räưi dng bụa tạn âáưu kia. Khi tạn thç thán âinh phçnh ra láúp kên läù. Khi
ngüi thán âinh co lải tảo khe håỵ tỉì 0,05
÷ 0,2mm (khe cng nh liãn kãút cng chàût).
Chiãưu di âinh cng co lải nhỉng do bë cạc bn thẹp giỉỵ nãn thán âinh chëu kẹo (ỉïng
sút tải thán âinh âảt âãún 1200
÷ 1500kg/cm
2
) cn cạc bn thẹp bë xiãút chàût lm tàng lỉûc
ma sạt giỉỵa cạc màût liãn kãút Ỉ sỉû truưn lỉûc giỉỵa cạc táúm thẹp âãưu.
- Màût khạc, âinh tạn bë nung nọng v ngüi cháûm nãn do, liãn kãút cọ âäü dai låïn.
Nhåì tênh chàût v tênh dai ca liãn kãút nãn cọ kh nàng chëu ti trng âäüng v ti trng
nàûng.

43



2.
Tạn ngüi:
Chè dng khi âỉåìng kênh nh, dng åí xỉåíng cå khê cọ bụa mạy låïn. Âãø âinh
khäng bë cong khi tạn, täøng bãư dy liãn kãút
Σδ
≤ 5d. Thán âinh v läù khêt våïi nhau
nhỉng ỉïng sút ban âáưu nh tỉì 200
÷ 600 kg/cm
2
.
ξ2.CÁÚU TẢO LIÃN KÃÚT ÂINH TẠN:
2.1.Cạc hçnh thỉïc liãn kãút âinh tạn:
1.
Näúi thẹp bn:
- Liãn kãút chäưng: Âån gin nhỉng trong liãn kãút cọ hiãûn tỉåüng lãûch tám nãn chè
dng trong trỉåìng håüp cọ ti trng nh.
- Liãn kãút âäúi âáưu 01 bn ghẹp: Âån gin, âỉåüc dng khi khäng gian bë hản chãú.
Cng cọ hiãûn tỉåüng lãûch tám nãn chè dng khi ti trng khäng låïn.
- Liãn kãút âäúi âáưu 02 bn ghẹp: Truưn lỉûc âãưu âàûn, chëu lỉûc täút.


Hçnh 2.32: Liãn kãút däúi âáưu dng bn ghẹp

Hçnh 2.31: Liãn kãút chäưng










- Chụ :
Khi näúi 02 thẹp cå bn khäng cng bãư dy thç phi âãûm thãm thẹp bn âãø cng
bãư dy, bn âãûm ny kẹo di ra khi bn ghẹp âãø â tạn 1 hng âinh liãn kãút bn âãûm
våïi thẹp cå bn .
- u cáưu:
* Âiãư
u kiãûn diãûn têch ca bn ghẹp:

∑
F
bg

≥
F
cb
(2.27)

* Bäú trê âinh phi thûn tiãûn cho chãú tảo v thi cäng, Âãø âinh chëu lỉûc täút, tám
thán âinh phi trng våïi tám m âinh. Nãn chn mäüt loải âinh âãø trạnh phỉïc tảp v

nháưm láùn.
* Våïi liãn kãút cọ hiãûn tỉåüng lãûch tám (liãn kãút chäưng, liãn kãút 01 bn ghẹp) Ỉ
phi tàng thãm 10% säú lỉåüng âinh cáưn thiãút.

44



2.Näúi thẹp hçnh:
Thỉåìng dng liãn kãút âäúi âáưu cọ bn ghẹp hồûc thẹp gọc ghẹp l thẹp cng säú
hiãûu, gt b båït säúng gọc.

Hçnh 2.33: Näúi thẹp hçnh











2.2.Bäú trê âinh:
1.
Khại niãûm:
* Âỉåìng âinh: Cạc âinh nàòm trãn mäüt âỉåìng thàóng trong liãn kãút.
* Dy âinh : Âỉåìng âinh song song våïi phỉång lỉûc tạc dủng.
* Hng âinh: Âỉåìng âinh vng gọc våïi phỉång lỉûc tạc dủng

* Khong cạch min: Khong cạch täúi thiãøu giỉỵa cạc âinh trong liãn kãút âm bo
âiãưu kiãûn thi cäng v âiãưu kiãûn ẹp màût cho cạc bn thẹp. Thỉåìng dng cho khong cạch
giỉỵa 2 hng âinh âãø liãn kãút gn, êt täún thẹp.
* Khong cạch max: Khong cạch täúi âa giỉỵa cạc âinh trong liãn kãút âm bo âãø
cạc bn thẹp cng lm viãûc âỉåüc våïi nhau. Thỉåìng dng bäú trê cho cạc liãn kãút khäng
chëu lỉûc v khong cạch ca cạc dy âinh.
2.Bäú trê âinh
- Bäú trê âinh trãn thẹp bn v trãn thẹp hçnh phi âm bo âiãưu kiãûn vãư chëu lỉûc
v thûn tiãûn chãú tảo. Cọ 02 cạch bäú trê âinh:
* Bäú trê song song : Âån gin nãn dng nhiãưu.
* Bäú trê so le: Phỉïc tảp, nhỉng tiãút kiãûm bn ghẹp.

Hçnh 2.34: Bäú trê âinh song song




Hçnh 2.35: Bäú trê âinh song song








45


- u cáưu:

* Khong cạch giỉỵa hng âinh ngoi cng âãún mẹp biãn vng gọc våïi
phỉång chëu lỉûc:
min 2d; max (4d; 8
δ
)
* Khong cạch giỉỵa dy âinh ngoi cng âãún mẹp biãn song song våïi
phỉång chëu lỉûc:
min 1,5d; max (4d; 8
δ
)
* Khong cạch giỉỵa cạc âinh trong liãn kãút:
min 3d; max (8d; 12
δ
)
Våïi:
δ
: bãư dy mng nháút trong cạc bn thẹp liãn kãút.
* Khi thiãút kãú cạc khong cạch, bỉåïc âinh nãn lm trn 5mm mäüt âãø dãù gia cäng.
* Bäú trê âinh trãn thẹp gọc thç ty kêch thỉåïc bãư räüng b ca cạnh thẹp gọc âãø bäú
trê mäüt hồûc hai hng âinh so le hay song song.
b < 100 mm: Bäú trê 1 hng âinh
100
≤ b ≤ 150mm: Bäú trê 2 hng so le.
b > 150mm : Bäú trê 2 hng song song
* Thẹp chỉỵ I v U: Cạch bäú trê âinh cng âỉåüc qui âënh nhỉ âäúi våïi thẹp gọc.

ξ3.TÊNH TOẠN LIÃN KÃÚT ÂINH TẠN
3.1.Sỉû lm viãûc ca liãn kãút âinh tạn
Trong bn thán âinh tạn khi
khäng cọ lỉûc tạc dủng cng â cọ ỉïng

sút trỉåïc trong thán âinh N
ct
do quạ
trçnh tạn âinh. Khi chëu lỉûc, liãn kãút
lm viãûc qua 3 giai âoản:
Hçnh 2.36: Sỉû lm viãûc ca liãn kãút âinh tạn
- Giai âoản 1: (Giai âoản ân häưi)
Khi cọ ngoải lỉûc N tạc dủng s xút
hiãûn lỉûc ma sạt N
ms
giỉỵa cạc bn thẹp
do cọ lỉûc càng trỉåïc N
ct
.
Khi N
≤
N
ms
= f. N
ct
(f: Hãû säú ma
sạt phủ thüc bãư màût tiãúp xục giỉỵa
giỉỵa cạc bn thẹp) Ỉ lỉûc truưn tỉì bn thẹp ny sang bn thẹp kia nhåì ma sạt. ÅÍ mäùi
bn thẹp, ỉïng sút tải âáưu A låïn nháút räưi gim dáưn, âãún âáưu B s triãût tiãu (1) Ỉ Âinh
chỉa chëu tạc dủng ngoải lỉûc N.
- Giai âoản 2: Khi N
≤
N
ms
= f. N

ct
, thán âinh chëu tạc dủng ngoải lỉûc N bë ẹp chàût
vo thnh läù. Thán âinh chëu ỉïng sút ẹp màût hồûc chëu lỉûc càõt giỉỵa hai táúm. Cọ hiãûn
tỉåüng trỉåüt giỉỵa cạc bn thẹp v ỉïng sút trong cạc thán âinh phán bäú khäng âãưu. Cạc
âinh ngoi cng chëu lỉûc låïn hån âinh åí giỉỵa (2)
- Giai âoản 3: (Giai âoản do). ỈÏïng sút trong cạc thán âinh phán bäú âãưu (3)

46


- Giai âoản 4: (Giai âoản phạ hoải) Âinh bë phạ hoải do bë ẹp màût hay bë càõt khi
ỉïng sút âảt cỉåìng âäü chëu càõt hồûc cỉåìng âäü chëu ẹp màût ca âinh.
3.2.Kh nàng chëu lỉûc ca âinh tạn:
1.
Kh nàng chëu càõt:
Âãún trảng thại giåïi hản, nãúu thán âinh mãưm hån thẹp cå bn Ỉ âinh cọ thãø bë
phạ hoải do càõt hay bë ún. Cạc hiãûn tỉåüng trãn gi l hiãûn tỉåüng càõt ca âinh.



Hçnh 2.37
: Kh nàng chëu càõt ca âinh tạn

Âãún trảng thại giåïi hản ỉïng sút càõt trong cạc âinh v trong tỉìng màût càõt nhỉ
nhau, nãn kh nàng chëu càõt ca 1 âinh:
[N ]
â
c
= n
c
.
4
2
π
.R
â
c
(2.28)
n
c
: Säú màût càõt trãn mäüt thán âinh
R
â
c
: Cỉåìng âäü chëu càõt ca âinh (phủ thüc thẹp cå bn, váût liãûu âinh,
phỉång phạp tảo läù).
d: Âỉåìng kênh âinh sau khi tạn.
2.Kh nàng chëu ẹp màût:
Dỉåïi tạc dủng ca lỉûc vng gọc våïi thán
âinh, thán âinh s bë ẹp sạt thnh läù. ỈÏng sút ẹp
màût

σ
em
phán bäú khäng âãưu trãn thán âinh, âãún
TTGH s âảt cỉåìng âäü chëu ẹp màût ca âinh R
â
em
.
Kh nàng chëu ẹp màût ca mäüt âinh :

Hçnh 2.38: Kh nàng chëu ẹp màût
ca âinh tạn
[N ]
â
em
= d. .R
∑
δ
â
em
(2.29)
: Täøng bãư dy nh nháút ca thẹp cå
bn cng chëu kẹo vãư mäüt phêa.
∑
δ
R
â
em
: Cỉåìng âäü tênh toạn chëu ẹp màût ca
âinh (phủ thüc âäü nhàơn thnh läù, phỉång phạp
tạn âinh v tênh cháút cå hc ca thẹp cå bn)

47


3.3.Tênh toạn liãn kãút âinh tạn:
1.
Trçnh tỉû tênh toạn:
* Xạc âënh lỉûc tạc dủng lãn liãn kãút. Dỉû kiãún cáúu tảo liãn kãút.
* Xạc âënh kh nàng chëu lỉûc ca 1 âinh.
* Tênh säú lỉåüng âinh cáưn thiãút v bäú trê.
* Kiãøm tra liãn kãút.
2.Tênh liãn kãút âinh tạn chëu lỉûc dc trủc:
a. Xạc âënh lỉûc tạc dủng lãn liãn kãút:
- Âäúi våïi kãút cáúu vỉìa v nhẻ: Tênh liãn kãút theo näüi lỉûc do ti trng ngoi gáy ra.
- Âäúi våïi kãút cáúu nàûng: Tênh lk theo diãûn têch (theo kh nàng chëu lỉûc ca kãút cáúu)

Näüi lỉûc tênh toạn : N = F
th
.R= 0,85.F.R ( 2.30)
R: Cỉåìng âäü chëu lỉûc ca thẹp cå bn.
F
th
: Diãûn têch tiãút diãûn thu hẻp: Diãûn têch thẹp cå bn sau khi trỉì läù âinh.
F: Tiãút diãûn ngun.
Âiãưu kiãûn:
Kh nàng cl ca liãn kãút ≥ kh nàng cl ca thẹp cå bn
b.Xạc âënh kh nàng chëu lỉûc ca 1 âinh:
ÅÍ TTGH, âinh s bë phạ hoải theo kh nàng chëu lỉûc nh nháút:
[N ]
â

min
= min ([N ]
â
c
, [N ]
â
em
)
[N ]
â
c
, [N ]
â
em
xạc âënh theo (2.28) v (2.29).
Âäúi våïi thẹp CT3:
* Khi
Σδ
< 0,65 d
Ỉ
([N ]
â
c
< [N ]
â
em
Ỉ
Âinh bë phạ hoải do ẹp màût.
* Khi
Σδ

> 0,65 d
Ỉ
[N ]
â
c
> [N ]
â
em

Ỉ
Âinh bë phạ hoải do càõt.
Chỉïng minh: d .
Σδ
. R
â
em
=
4
.
2
d
π
. R
â
c
Ỉ

Σδ
=
4

.
π
d
.
â
em
â
c
R
R
=
4
.
π
d
.
4200
1800
= 0,65 d
c.
Tênh säú lỉåüng âinh:
Gi N l lỉûc tạc dủng lãn liãn kãút thç säú lỉåüng âinh cáưn cọ trong liãn kãút:
n
≥

â
N
N
min
][

(2.31 )
Ỉ Chn säú lỉåüng âinh ngun, ph håüp hçnh thỉïc liãn kãút.

d.Kiãøm tra thẹp cå bn:

σ
=
th
F
N
≤ R (2.32 )
Hçnh 2.39: Diãûn têch tiãút diãûn thu hẻp
F
th
: Diãûn têch tiãút diãûn thu hẻp ca thẹp
cå bn.
- Bäú trê song song:
F
th
= F
ng
- F
läù

=
δ
. b - n
1
.
δ

. D
=
δ
. (b - n
1
.d ) (2.33 )
n
1
: Säú âinh åí hng âáưu tiãn.

48


- Bäú trê so le: Ngoi viãûc kiãøm tra cho hng âinh âáưu cn phi kiãøm tra tiãút diãûn
thu hẻp theo màût càõt chỉỵ chi.
F
th
=
δ
.[2.e
1
+ (n
2
-1)
22
ea +
- n
2
.d ] (2.34)

Hçnh 2.40
a
: Màût càõt chỉỵ chi.
n
2
: Säú âinh âi qua âỉåìng chỉỵ chi.


e
e
1



-
Âiãưu kiãûn: Sau khi bäú trê âinh F
th
> 0,7 F
ng


3.Mäüt säú dảng chëu lỉûc khạc ca âinh tạn:
a.Liãn kãút âinh tạn chëu kẹo:
- Khi ngoải lỉûc cọ phỉång song song våïi thán
âinh tạc dủng lãn liãn kãút lm tạch råìi cạc phán täú ca
liãn kãút lm tạch råìi cạc phán täú ca liãn kãút gáy cho âinh
tạn chëu kẹo.

Hçnh 2.41: Liãn kãút âinh
tạn chëu kẹo

Kh nàng chëu kẹo ca 1 âinh tạn:
[N ]
â
k
=
4
.
2
d
π
. R
â
k
(2.35)
R
â
k
: Cỉåìng âäü tinh toạn chëu kẹo ca âinh.

b.Liãn kãút âinh tạn chëu M, Q:
Hçnh 2.42: Liãn kãút âinh tạn
chëu M,Q
*Chëu M:
∑
=
2
max
max
.
.

i
em
eM
N


(2.36)
*Chëu Q:
n
Q
T =



(2.37)
*Cäng thỉïc kiãøm tra:

[
]
â
NTN
min
22
max
≤+
(2.38)
n: Säú âinh trãn liãn kãút
m: Säú âinh trãn 1 dy ngoi cng.

Chỉïng minh: Coi M cán bàòng våïi cạc càûp ngáùu lỉûc tạc dủng
lãn nhỉỵng dy âinh âäúi xỉïng qua trủc liãn kãút :
M=
Σ
N
i
.e
i
= N
1
.e
1
+ N
2
.e
2
+ +N
i
.e
i
+
Cọ:

2
2
1
1
====
i
i

e
N
e
N
e
N
Ỉ
ii
e
e
N
N .
1
1
=

Ỉ
⎟
⎟
⎠
⎞
⎜
⎜
⎝
⎛
++++=
2
1
1
2

2
1
1
11 i
e
e
N
e
e
N
eNmM

Ỉ
∑
=
2
max
max
.
.
i
em
eM
N


49


D. LIÃN KÃÚT BULON

ξ 1.KHẠI NIÃÛM CHUNG :

Hçnh 2.43: Cáúu
tảo bulon
1.1.Khại niãûm:
Bu läng l âoản thẹp trn d= 12÷48mm.
Buläng neo dỈ100mm.
Chiãưu di buläng l=35
÷300mm. Pháưn thán khäng ren nh
hån täøng chiãưu dy cáúu kiãûn tỉì 2
÷3 m. Pháưn ren l
0
= 2,5d. M v ãcu
(âai äúc), long âen Ỉ phán phäúi ạp lỉûc âai äúc lãn thẹp cå bn.

1.2.Phán loải:
1.
Buläng thä:
d
BL
< d läù tỉì 2÷3 mm. Sn xút tỉì thẹp C bàòng cạch rn, dáûp Ỉ êt chênh xạc, cháút
lỉåüng khäng cao, biãún dảng nhiãưu khi lm viãûc Ỉ dng buläng thä, thỉåìng âãø chëu kẹo
hồûc âënh vë cáúu kiãûn làõp ghẹp, khäng dng chëu lỉûc cäng trçnh quan trng.
2.Buläng tinh:
d
BL
< d läù tỉì 0,3 mm. Sn xút tỉì thẹp C, thẹp håüp kim bàòng cạch tiãûn hay khoan
läù Ỉ chênh xạc, liãn kãút khêt, chàût nhỉng khọ làõp rạp.
3.Buläng thỉåìng:
Dng phäø biãún. Cọ cạc loải âỉåìng kênh: d=10,12,14,16,18,20,22,24,27,30

4.Buläng cỉåìng âäü cao:
Sn xút tỉì thẹp håüp kim sau âọ gia cäng nhiãût. Âäü chênh xạc tỉång tỉû nhỉ
buläng thỉåìng nhỉng nhåì lm bàòng thẹp cỉåìng âäü cao nãn cọ kh nàng xiãút chàût ãcu,
thán buläng chëu kẹo tảo nãn lỉûc ẹp låïn lãn cạc bn thẹp. Khi chëu lỉûc, giỉỵa cạc màût tiãúp
xục ca cạc bn thẹp s cọ lỉûc ma sạt låïn chäúng lải sỉû trỉåüt giỉỵa cạc bn thẹp.
Thiãút kãú säú lỉåüng âinh tha mn âãø ngoải lỉûc < lỉûc ma sạt Ỉ liãn kãút lm viãûc
nhỉ thãø thäúng nháút, khäng bë ẹp màût v càõt, êt biãún dảng, chëu âỉåüc ti trng âäüng, ti
trng nàûng dng cho cạc cäng trçnh quan trng thay cho liãn kãút âinh tạn. Âãø âm bo
kha
í nàng chëu lỉûc ca liãn kãút cáưn gia cäng màût cạc cáúu kiãûn âãø tàng âäü ma sạt.
Khạc våïi liãn kãút âinh tạn (sau khi tạn nọng, âinh ngüi v co lải, thán âinh chëu
kẹo gáy nãn lỉûc ma sạt giỉỵa cạc bn thẹp) trong liãn kãút buläng, thán âinh chëu kẹo gáy
nãn ma sạt giỉỵa cạc bn thẹp l nhåì lỉûc xiãút buläng.
5.Buläng neo:
Âãø neo cạc bäü pháûn lải våïi nhau.
Vê dủ: Neo cäüt vo mọng. Mäüt âáưu chän vo bã täng, mäüt âáưu bàõt chàût vo kãút
cáúu.

50


ξ 2.CÁÚU TẢO LIÃN KÃÚT BULÄNG:
Hçnh thỉïc liãn kãút v cạch bäú trê liãn kãút buläng khäng khạc máúy so våïi liãn kãút
âinh tạn.
2.1.Hçnh thỉïc liãn kãút:
a.
Näúi thẹp bn:
* Liãn kãút âäúi âáưu 02 bn ghẹp âäúi xỉïng Ỉ truưn lỉûc täút.
* Liãn kãút âäúi âáưu 01 bn ghẹp, liãn kãút ghẹp chäưng: Cọ hiãûn tỉåüng lãûch támỈ
Chëu thãm mämen phủ Ỉ tàng thãm 10% buläng so våïi tênh toạn.

* Liãn kãút 2 bn thẹp khạc chiãưu dy Ỉ dng bn âãûm âãø chiãưu dy 2 bn thẹp
bàòng nhau Ỉ tàng thãm 10% buläng åí phêa cọ bn âãûm.
b.Näúi thẹp hçnh:
* Liãn kãút âäúi âáưu näúi bàòng bn ghẹp hay thẹp gọc ghẹp. Khi dng 1 bn ghẹp,
cọ hiãûn tỉåüng lãûch tám, nhỉng do thẹp hçnh cỉïng nãn êt nh hỉåíng Ỉ khäng cáưn tàng
thãm buläng.
* Liãn kãút ghẹp chäưng: Liãn kãút khäng âäúi xỉïng âäúi våïi cáúu kiãûn mãưm Ỉ tàng
10% buläng.
2.2.Bäú trê buläng:
-u cáưu: Truưn lỉûc täút, âån gin, dãù chãú tảo.
- Bäú trê buläng: Tỉång tỉû nhỉ liãn kãút âinh tạn, cng bäú trê theo 2 cạch : song song
hồûc sole dỉûa vo khong cạch min, max:
* Khong cạch min: Âm bo âäü bãưn bn thẹp v khong cạch täúi thiãøu âãø vàûn
ãcu (âai äúc)
* Khong cạch max: Âm bo äøn âënh pháưn bn thẹp giỉỵa 2 buläng (cáúu kiãûn
chëu nẹn), âäü chàût liãn kãút, khäng cho håi nỉåïc bủi báøn lt vo àn mn liãn kãút.
Liãn kãút chëu lỉûc thỉåìng bäú trê theo khong cạch min âãø gn v êt täún thẹp. Cạc
khong cạch min, max tỉång tỉû liãn kãút âinh tạn chè khạc khong cạch min giỉỵa 2
buläng l 2,5d.
- Ty theo bãư räüng thẹp gọc b m bäú trê 1 hay 2 d
y buläng song song hay sole
trãn cạnh thẹp gọc nhỉ liãn kãút âinh tạn.
ξ 3.TÊNH TOẠN LIÃN KÃÚT BULÄNG:
3.1.Sỉû lm viãûc ca liãn kãút buläng:
1.
Buläng thỉåìng, thä, tinh:
Khi vàûn ãcu buläng Ỉ buläng chëu kẹo, cạc bn thẹp bë xiãút chàût tảo ra lỉûc ma sạt
giỉỵa cạc bn thẹp. Khi chëu lỉûc trỉåüt, cọ 4 giai âoản:
- Giai âoản 1: Lỉûc trỉåüt < lỉûc ma sạt: Cạc bn thẹp chỉa trỉåüt, buläng chỉa chëu
ti ngoi lỉûc kẹo ban âáưu.

51