Tai lieu Ly 7 ca nam

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (985.46 KB, 66 trang )

(1)Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). Ch-¬ng I. Quang häc NhËn biÕt ¸nh s¸ng - Nguån s¸ng vµ vËt s¸ng I. KiÕn thøc c¬ b¶n - M¾t chØ cã thÓ nhËn biÕt ®-îc ¸nh s¸ng khi cã ¸nh s¸ng truyÒn vµo m¾t ta vµ g©y c¶m gi¸c s¸ng. - Chúng ta chỉ nhìn thấy vật khi có ánh sáng từ nó truyền đến mắt ta. - Nguån s¸ng lµ vËt tù nã ph¸t ra ¸nh s¸ng. VËt s¸ng gåm nguån s¸ng vµ nhøng vËt h¾t l¹i ¸nh s¸ng chiÕu vµo nã. II. bµi tËp c¬ b¶n 1. H-íng dÉn c¸c bµi tËp gi¸o khoa 1.1. §¸p ¸n: c©u C. 1.2 . Ta biÕt nguån s¸ng lµ nh÷ng vËt tù nã ph¸t ra ¸nh s¸ng. V× thÕ ta thÊy c¸c vËt nh- : C©y nến đang cháy ; Mặt trời và đèn ống đang cháy sáng là nguồn sáng. Còn mảnh chai sáng lên nhê cã ¸nh n¾ng chiÕu vµo nªn nã lµ vËt s¸ng chø kh«ng ph¶i nguån s¸ng. 1.3. Khi ở trong phòng gỗ đóng kín mắt ta không nhìn thấy mảnh giấy trắng vì không có ánh sáng chiếu vào mảnh giấy, do đó mảnh giấy không hắt ánh sáng truyền vào mắt ta. 1.4. Ta nh×n thÊy c¸c vËt xung quanh miÕng b×a ®en do vËy ph©n biÖt ®-îc miÕng b×a ®en víi c¸c vËt xung quanh nã. 1.5. G-¬ng kh«ng ph¶i lµ nguån s¸ng v× nã kh«ng tù ph¸t s¸ng mµ chØ h¾t l¹i ¸nh s¸ng chiÕu vµo nã. 2. Bµi tËp n©ng cao 1.6. Nh÷ng vËt sau ®©y vËt nµo lµ nguån s¸ng: a. B¶ng ®en b. Ngän nÕn ®ang ch¸y c. Ngän nÕn d. MÆt tr¨ng e. MÆt trêi vµ c¸c ng«i sao f. ¶nh cña chóng ta trong g-¬ng. 1.7. Tại sao ta không nhìn thấy các vật trong tủ khi đóng kín? 1.8. Vì sao khi đọc sách ng-ời ta th-ờng ngồi nơi có ánh sáng thích hợp? 1.9. Tại sao khi đi trong đêm tối ng-ời ta sử dụng đèn pin hoặc đuốc sáng? 1.10. T¹i sao cïng mét lo¹i mùc, viÕt trªn giÊy tr¾ng ta thÊy râ h¬n khi viÕt trªn giÊy sÉm mµu? 1.11. Vì sao trên đầu kim và các con số của đồng hồ ng-ời ta lại sơn “ Dạ quang” ? 1.12. T¹i sao trªn mÆt c¸c ®-êng nhùa ( mµu ®en) ng-êi ta l¹i s¬n c¸c v¹ch ph©n luång b»ng mµu tr¾ng ? 1.13. B»ng kiÕn thøc vËt lý h·y gi¶i thÝch c©u tôc ng÷: :” Tèi nh- hò nót” ? 1.14. T¹i sao trªn c¸c dông cô ®o l-êng c¸c v¹ch chØ thÞ ng-êi ta l¹i s¬n cã mµu s¾c kh¸c víi dông cô? 1.15. Bằng cách nào để phân biệt những nơi có luồng ánh sáng của đèn pin và nơi không có luồng ánh sáng đi qua ( không để mắt nơi có ánh sáng đi qua). 3.C¸c bµi tËp tr¾c nghiÖm 1.16. Nh÷ng vËt sau ®©y vËt nµo lµ nguån s¸ng: A. B¶ng ®en B. Ngän nÕn ®ang ch¸y C. Ngän nÕn D. MÆt tr¨ng E. ¶nh cña chóng ta trong g-¬ng. 1.

(2) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). Chọn câu đúng nhất trong các câu trên. 1.17. Chúng ta không nhìn thấy các vật trong tủ khi đóng kín là do: A. C¸c vËt kh«ng ph¸t ra ¸nh s¸ng. B. ¸nh s¸ng tõ vËt kh«ng truyÒn ®i. C. ánh sáng không truyền đ-ợc đến mắt ta D. VËt kh«ng h¾t ¸nh s¸ng v× tñ che ch¾n. E. Khi đóng kín các vật không sáng. Chọn câu đúng nhất trong các câu trên. 1.18. Khi đọc sách ng-ời ta th-ờng ngồi nơi có ánh sáng thích hợp bởi vì: A. ¸nh s¸ng qu¸ m¹nh g©y c¶m gi¸c chãi lµm mái m¾t. B. ¸nh s¸ng yÕu g©y c¨ng th¼ng cho m¾t C. ¸nh s¸ng thÝch hîp lµm m¾t ta kh«ng c¨ng th¼ng D. Giúp mắt thoải mái khi đọc sách. E. Các nhận định trên đều đúng. 1.19. Khi đi trong đêm tối ng-ời ta sử dụng đèn pin hoặc đuốc sáng bởi: A. Khi ®-îc chiÕu lèi ®i s¸ng lªn. B. Khi c¸c vËt s¸ng lªn ta ph©n biÖt ®-îc lèi ®i C. NÕu kh«ng chiÕu s¸ng ta kh«ng thÓ ®i ®-îc. D. Cã thÓ tr¸nh ®-îc c¸c vòng n-íc. E. Cã thÓ tr¸nh ®-îc c¸c vËt c¶n. Chọn câu đúng nhất trong các câu trên. 1.20. Vì sao trên đầu kim và các con số của đồng hồ ng-ời ta lại sơn “ Dạ quang” ? Chọn câu trả lời đúng nhất trong các câu sau: A. ChÊt d¹ quang gióp ta ph©n biÖt giê mét c¸ch dÔ dµng . B. Sơn các chất dạ quang để trang trí cho đồng hồ đẹp. C. Ban đêm chất dạ quang phát sáng vì thế ta có thể biết giờ. D. Sơn các chất dạ quang để bảo vệ kim và các con số của đồng hồ. E. Chất dạ quang có thể hắt sáng tốt làm đồng hồ sáng lên. 1.21. T¹i sao trªn c¸c dông cô ®o l-êng c¸c v¹ch chØ thÞ ng-êi ta l¹i s¬n cã mµu s¾c kh¸c víi dông cô lµ nh»m: A. §Ó trang trÝ c¸c dông cô. B. §Ó b¶o vÖ dông cô khi sö dông nhiÒu C. Để dễ phân biệt khi đo đạc. D. Để gây hấp dẫn ng-òi đo đạc. E. Đê gây chú ý khi tiến hành đo đạc. Chon câu đúng nhất trong các câu trên. 1.22. M¾t chØ nh× thÊy vËt khi: A. Khi vËt ph¸t ra ¸nh s¸ng vÒ c¸c phÝa. B. Khi ¸nh s¸ng tõ vËt truyÒn ®i c¸c phÝa. C. Khi có ánh sáng truyền đến mắt ta. D. Khi các vật đ-ợc đốt cháy sáng. E. Khi có ánh sáng từ vật phát ra thay đổi. Chọn câu đúng trên các nhận định trên. 1.23. Chän tõ thÝch hîp ®iÒn khuyÕt hoµn chØnh c©u sau: Trong mét m«i tr-êng trong suèt (1).... ¸nh s¸ng truyÒn theo.(2)...... Đáp án nào sau đây đúng: A. (1) - không đổi ; (2) - đ-ờng thẳng. 2.

(3) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). B. C. D. E.. (1) - thay đổi ; (2) - đ-ờng thẳng. (1) - đồng tính ; (2) - đ-ờng thẳng. (1) - đồng tính ; (2) - một đ-ờng thẳng. (1) - nh- nhau ; (2) - ®-êng th¼ng. Bµi 2. Sù truyÒn ¸nh s¸ng I. KiÕn thøc c¬ b¶n - Định luật truyền thẳng ánh sáng: Trong môi tr-ờng trong suốt và đồng tính, ánh sáng truyền theo ®-êng th¼ng. - §-êng truyÒn cña ¸nh s¸ng ®-îc biÓu diÔn b»ng mét ®-êng th¼ng cã h-íng gäi lµ tia s¸ng. - Chïm song song gåm c¸c tia s¸ng kh«ng giao nhau trªn ®-êng truyÒn cña chóng. - Chïm héi tô gåm c¸c tia s¸ng giao nhau trªn ®-êng truyÒn cña chóng. - Chïm ph©n kú gåm c¸c tia s¸ng loe réng ra trªn ®-êng truyÒn cña chóng. II. C¸c bµi tËp c¬ b¶n 1. H-íng dÉn c¸c bµi tËp gi¸o khoa 2.1. Không nhìn thấy vì ánh sáng từ đèn truyền theo đ-ờng thẳng CA. Khi đó mắt ở phía d-ới đ-ờng truyền CA, nên ánh sáng đèn không truyền vào mắt. Muốn nhìn thấy phải để mắt trên ®-êng truyÒn CA kÐo dµi. 2.2. Tr¶ lêi t-¬ng tù c©u C5 s¸ch gi¸o khoa. 2.3. Ta có thể di chuyển một màn chắn có đục 1 lỗ nhỏ sao cho mắt luôn nhìn thấy ánh sáng phát ra từ đèn. 2.4. Lấy miếng bìa đục lỗ thứ hai dặt sao cho lỗ của nó trùng với điểm C. Mắt ta nhìn thấy đèn th× cã nghÜa lµ ¸nh s¸ng ®i qua C. 2. Bµi tËp n©ng cao 2.5. Hãy chọn câu đúng trong các nhận xét sau: a. ¸nh s¸ng lu«n lu«n truyÒn theo ®-êng th¼ng trong mäi m«i tr-êng. b. Trong n-íc ¸nh s¸ng truyÒn theo ®-êng th¼ng. c. Trong kh«ng khÝ ¸nh s¸ng truyÒn theo ®-êng th¼ng. d. ¸nh s¸ng truyÒn tõ kh«ng khÝ vµo n-íc lu«n truyÒn theo ®-êng th¼ng. e. ¸nh s¸ng truyÒn tõ m«i tr-êng trong suèt nµy sang m«i tr-êng trong suèt kh¸c lu«n truyÒn theo ®-êng th¼ng. a. Giao nhau b. Loe réng ra. 2.6. Dùng các từ thích hợp trong khung để điền c. Héi tô khuyết để hoàn chỉnh các câu sau: d. Giao nhau a. Mét chïm s¸ng lµ (1).......... ............... .......... e. Ph©n kú NÕu lµ chïm (2)............. th× c¸c tia s¸ng (3)............ f. Song song b. Mét chïm s¸ng cã c¸c tia (4) ............... ®-îc gäi g. Kh«ng giao nhau lµ(5).................. 2.7. Dùng các từ thích hợp trong khung để điền khuyết để hoàn chỉnh các câu sau: a. Chïm s¸ng ph©n kú ®-îc giíi h¹n bëi c¸c tia........ a. Song song b. Chïm s¸ng song song ®-îc giíi h¹n bëi c¸c tia ...... b. Kh«ng song song c. Giao nhau c. Chïm s¸ng héi tô ®-îc giíi h¹n bëi c¸c tia............ d. Kh«ng giao nhau e. Loe réng ra f. Kh«ng loe réng. 2.8. Để kiểm tra độ phẳng của bức t-ờng, ng-ời thợ xây th-ờng dùng đèn chiếu là là mặt t-ờng. Tại sao? 2.9. Dùng ba tấm bìa đục lỗ ( hình 2.2 sách giáo khoa vật lý 7) và một thanh thép thẳng, nhỏ và một đèn phin. Em hãy đ-a ra ph-ơng án để kiểm tra sự truyền thẳng của ánh sáng.. 3.

(4) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). 2.10. Dùng một tấm bìa có dùi một lỗ nhỏ đặt chắn sáng tr-ớc một ngọn nến đang cháy và quan s¸t ¶nh cña nã trªn mµn? H·y vÏ c¸c ®-êng truyÒn cña c¸c tia s¸ng xuÊt ph¸t tõ ngän nÕn. 2.11. Hãy chọn câu đúng nhất trong các nhận xét sau: A. ¸nh s¸ng lu«n truyÒn theo ®-êng th¼ng trong mäi m«i tr-êng. B. Trong m«i tr-êng n-íc ¸nh s¸ng truyÒn theo ®-êng th¼ng. C. Trong m«i tr-êng kh«ng khÝ ¸nh s¸mg truyÒn theo ®-êng th¼ng. D. ¸nh s¸ng truyÒn tõ kh«ng khÝ vµo n-íc lu«n truyÒn theo ®-êng th¼ng. E. Câu B và C đúng 2.12. Dùng các từ thích hợp trong khung để điền a. Giao nhau khuyết để hoàn chỉnh các câu sau: b. Loe réng ra Mét chïm s¸ng giíi h¹n bëi (1).......... .............. b. Héi tô NÕu lµ chïm ph©n kú th× c¸c tia s¸ng (2)............ c. Giao nhau Chọn đáp án đúng trong các đáp án sau: d. Hai tia s¸ng A. (1) - a ; (2) - b. e. Song song B. (1) - d ; (2) - b. f. C¸c tia s¸ng C. (1) - c ; (2) - b. D. (1) - e ; (2) - b. E. (1) - f ; (2) - b. 2.13. Dùng các từ thích hợp trong khung để a.Giao nhau điền khuyết để hoàn chỉnh các câu sau: b. Loe réng ra Mét chïm s¸ng cã c¸c tia (1) ............... ®-îc gäi c. Héi tô lµ chïm (2)............................... d. Giao nhau Chọn đáp án đúng trong các đáp án sau: e. Hai tia s¸ng A. (1) - f ; (2) - f f. Song song g. C¸c tia s¸ng B. (1) - c ; (2) - f C. (1) - b ; (2) - f D. (1) - c ; (2) - f a. Song song E. (1) - d ; (2) - f b. Kh«ng song song 2.14. Dùng các từ thích hợp trong khung để điền khuyết để hoàn chỉnh các câu sau: c. Giao nhau a. Chïm s¸ng ph©n kú ®-îc giíi h¹n bëi c¸c tia (1)........ d. Kh«ng giao nhau e. Loe réng ra b. Chïm s¸ng song song ®-îc giíi h¹n bëi c¸c tia (2...... f. Kh«ng loe réng Chọn đáp án đúng trong các đáp án sau: A. (1) - c ; (2) - d B. (1) - e ; (2) - d C. (1) - c ; (2) - d D. (1) - e ; (2) - f 2.15. Dùng các từ thích hợp trong khung điền khuyết để hoàn chỉnh các câu sau: a. Chïm s¸ng héi tô ®-îc giíi h¹n bëi c¸c tia (1)........ a. Song song b. Chïm s¸ng song song ®-îc giíi h¹n bëi c¸c tia (2)...... b. Kh«ng song song Chọn đáp án đúng trong các đáp án sau: c. Giao nhau d. Kh«ng giao nhau A. (1) - c ; (2) - e e. Loe réng ra B. (1) - e ; (2) - d f. Kh«ng loe réng C. (1) - c ; (2) - a D. (1) - e ; (2) - f E. (1) - c ; (2) - e 2.16. Dùng một tấm bìa có dùi một lỗ nhỏ đặt chắn sáng tr-ớc một ngọn nến đang cháy và quan s¸t ¶nh cña nã trªn mµn ta thÊy: A. ¶nh cïng chiÒu víi vËt. B. ¶nh ng-îc chiÒu víi vËt. C. ¶nh lµ mét ®iÓm s¸ng. D. Kh«ng cã ¶nh trªn mµn. E/ ¶nh vµ vËt b»ng nhau. 4.

(5) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). Chọn câu đúng trong các câu trên. 2.17. Chän c©u sai trong c¸c ph¸t biÓu sau: A. Tia s¸ng lu«n tån t¹i trong thùc tÕ. B. Trong thùc tÕ ¸nh s¸ng lu«n truyÒn theo chïm s¸ng. C. Chïm s¸ng gåm nhiÒu tia s¸ng hîp thµnh. D. Chïm s¸ng lu«n ®-îc giíi h¹n bëi c¸c tia s¸ng. E. C¸c tia s¸ng trong chïm song song lu«n cïng h-íng. 2.18. Tìm từ thích hợp trong khung để điền khuyết hoàn chỉnh câu sau: §-êng truyÒn cña ¸nh ¸nh s¸ng ®-îc biÓu a. ®-ßng th¼ng diễn bằng:..(1)...... có (2).... định h-ớng. b. ®-êng bÊt kú. c. ®-êng cong. Đáp án nào sau đây đúng? d. Mòi tªn A. (1) - a ; (2) - e e. VÐc t¬ B. (1) - a ; (2) - d C. (1) - b ; (2) - e D. (1) - c ; (2) - e E. (1) - b ; (2) - d Bài 3. ứng dụng định luật truyền thẳng của ánh sáng I. KiÕn thøc c¬ b¶n - Bãng tèi n»mphÝa sau vËt c¶n, kh«ng nhËn ®-îc ¸nh s¸ng tµ nguån s¸ng truyÒn tíi. - Bãng nöa tèi n»m ë phÝa sau vËt c¶n, nhËn ®-îc ¸nh s¸ng tõ mét phÇn cña nguån s¸ng truyÒn tíi. - NhËt thùc toµn phÇn (hay mét phÇn ) quan s¸t ®-îc ë chæ cã bãng tèi ( hay nöa bãng tèi ) của mặt trăng trên trái đất. - Nguyệt thực xảy ra khi mặt trăng bị trái đất che khuất không đ-ợc mặt trời chiếu sáng. II. C¸c bµi tËp c¬ b¶n 1. H-íng dÉn c¸c bµi tËp gi¸o khoa 3.1. B. Ban ngµy khi MÆt tr¨ng che khuÊt mmÆt trêi, kh«ng cho ¸nh s¸ng chiÕu tõ mÆt trêi chiÕu xuống mặt đất nơi ta đứng. 3.2. B. Ban đêm, khi Mặt trăng không nhận đ-ợc ánh sáng từ mặt trời vì bị Trái đất che khuất. 3.3. Đêm rằm Mặt trời, Trái đất và Mặt trăng mới có khả năng nằm trên cùng một đ-ờng thẳng, khi đó mới mới có thể chặn ánh sáng của mặt trờikhông chochiếu xuống mặt trăng. 3.4. Ta biÕt c¸c tia s¸ng cña mÆt trêi chiÕu song song, cái cọc và cột đèn đều vuông góc với mặt đất. Ta chọn tỷ lệ xích 1cm ứng với 1m để vẻ và xác định chiều cao của cột đèn. Ta cã chiÒu cao h = 6,25m 2. Bµi tËp n©ng cao 3.5. Tại sao trong các lớp học, ng-ời ta lắp nhiều bóng đèn cùng loại ở các vị trí khác nhau? 3.6. Có một bạn thắc mắc: Khi bật đèn pin thấy đèn sáng nh-ng không biết ánh sáng đã truyền theo đ-ờng nào đến mắt ta? Bằng thực nghiệm em hãy chứng tỏ cho bạn biết đ-ợc đ-ờng truyền của ánh sáng từ đèn đến mắt là đ-ờng thẳng. 3.7. Bằng kiến thức vật lý hãy giải thích tại sao khi xây dựng các đèn biển (Hải đăng) ng-ời ta th-êng x©y nã trªn cao. 3.8. Hãy giải thích tại sao khi ta đứng tr-ớc ngọn đèn: đứng gần ta thấy bóng lớn còn đứng xa thÊy bãng nhá h¬n? 3.9. Bằng kiến thức vật lý em hãy giải thích câu tục ngữ: “ Cọc đèn tối chân” . 5.

(6) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). 3. C¸c bµi tËp tr¾c nghiÖm 3.10. Trong các lớp học, ng-ời ta lắp nhiều bóng đèn cùng loại ở các vị trí khác nhau nhằm mục đích: A. Các vị trí đều đủ độ sáng cần thiết. B. Häc sinh kh«ng bÞ lo¸ khi nh×n lªn b¶ng. C. Tr¸nh bãng ®en vµ bãng mê cña ng-êi hoÆc vµ tay. D. Câu A và B đúng . E. Cả A, B và C đều đúng. Chọn câu trả lời đúng nhất trong các câu trên 3.11. Một vật chắn sáng đặt tr-ớc một nguồn sáng, khi đó: A. PhÝa sau nã lµ mét vïng bãng ®en. B. PhÝa sau nã lµ mét vïng nöa tèi. C. PhÝa sau nã lµ mét vïng võa bãng ®en vµ nöa tèi. D. PhÝa sau nã lµ mét vïng bãng ®en xen kÎ nöa tèi. E. PhÝa sau nã lµ mét vïng bãng ®en vµ hai vïng nöa tèi. Chọn câu đúng nhất trong các câu trên. 3.12. Khi cã hiÖn t-îng nhËt thùc toµn phÇn xÈy ra ta thÊy: A. Mặt đất bị che khuất hoàn toàn ánh nắng mặt trời. B. MÆt trêi bÞ che khuÊt hoµn toµn, xung quanh cã tai löa. C. MÆt trêi bÞ che khuÊt vµ kh«ng thÊy tia s¸ng nµo cña mÆt trêi. D. Mét phÇn mÆt trêi bÞ che khuÊt, phÇn cßn l¹i lµ bãng nöa tèi. E. Mét phÇn MÆt trêi bÞ che khuÊt vµ thÊy c¸c tai löa cña mÆt trêi Chọn câu đúng trong các câu trên. 3.13. Khi cã hiÖn t-îng nguyÖt thùc toµn phÇn xÈy ra ta thÊy: A. MÆt tr¨ng bÞ che khuÊt hoµn toµn ¸nh n¾ng mÆt trêi. B. MÆt tr¨ng bÞ che khuÊt hoµn toµn, xung quanh cã tai löa. C. MÆt tr¨ng bÞ che khuÊt vµ kh«ng thÊy tia s¸ng nµo cña mÆt trêi. D. Mét phÇn mÆt tr¨ng bÞ che khuÊt, phÇn cßn l¹i lµ bãng nöa tèi. E. Mét phÇn MÆt tr¨ng bÞ che khuÊt vµ thÊy c¸c tia s¸ng mÆt trêi 3.14.Vïng nöa tèi lµ: A. Vïng n»m sau vËt ch¾n s¸ng vµ kh«ng cã ¸nh s¸ng chiÕu tíi. B. Vïng chØ nhËn ®-îc ¸nh s¸ng tõ mét phÇn cña nguån s¸ng. C. Vïng võa cã ¸nh s¸ng chiÕu tíi võa lµ bãng ®en. D. Vïng n»m c¹nh v©th ch¾n s¸ng. E. Nã chiÕm mét phÇn lín diÖn tÝch cña bãng ®en. Chọn câu đúng trong các câu trên. 3.15. Một vật chắn sáng đặt tr-ớc một nguồn sáng nhỏ ( nguồn điểm). Phía sau nó sẽ là: A. Mét vïng tèi. B. Mét vïng nöa tèi. C. Mét vïng bãng ®en D. Mét vïng tèi lÉn nöa tèi. E. Vïng nöa tèi vµ mét phÇn vïng nöa tèi. Đáp án nào trên đây đúng? 3.16. Tại một nơi có xẩy ra nhật thực một phần, khi đó: A. Ng-ời ở đó không nhìn thấy mặt trăng. B. Ng-ời ở đó chỉ nhìn thấymột phần mặt trăng. C. ở đó nằm trong vùng bóng tối của mặt trăng. D. Ng-ời ở đó không nhìn thấy một phần mặt trời. 6.

(7) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). E. Ng-ời ở đó không nhìn thấy mặt trănglẫn mặt trời. Câu trả lời nào trên đây đúng. 3.17. Bãng tèi lµ nh÷ng n¬i: A. Vïng kh«ng gian phÝa sau vËt c¶n ch¾n ¸nh s¸ng cña nguån s¸ng. B. Vïng kh«ng gian kh«ng cã ¸nh s¸ng tõ nguån s¸ng chiÕu tíi. C. PhÇn trªn mµn kh«ng nhËn ®-îc ¸nh s¸ng tõ nguån s¸ng chiÕu tíi. D. Nh÷ng n¬i kh«ng cã ¸nh s¸ng tõ nguån s¸ng chiÕu tíi E. Lµ nh÷ng h×nh ¶nh ®-îc chiÕu lªn trªn mµn. Bµi 4. §Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng I. KiÕn thøc c¬ b¶n - HiÖn t-îng xÈy ra khi chiÕu mét tia s¸ng vµo g-¬ng bÞ g-¬ng h¾t trë l¹i m«i tr-êng cò. HiÖn t-ợng đó gọi là hiện t-ợng phản xạ ánh sáng. - §Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng: + Tia ph¶n x¹ n»m trong mÆt ph¼ng chøa tia tíi vµ ®-êng ph¸p tuyÕn cña g-¬ng t¹i ®iÓm tíi. + Gãc ph¶n x¹ b»ng gãc tíi. II. C¸c bµi tËp c¬ b¶n 1. H-íng dÉn c¸c bµi tËp gi¸o khoa 4.1. Vẽ pháp tuyến IN sau đó xác định i’ = i Gãc ph¶n x¹ i’ = i = 600 4.2. A. 200 S N 4.3. a. Vẽ pháp tuyến IN, xác định i’ = i sau đó xác định tia phản xạ. b. Từ vị trí I ta vẽ một tia nằm ngang sau đó dựng I R ®-êng ph©n gi¸cIN cña gãc t¹o bëi tia tíi vµ tia n»m ngang VÏg-¬ng vu«ng gãc víi IN . 4.4. B-íc 1. Tai mét ®iÓm I ta vÏ tia phản xạ IM sau đó vẽ pháp tuyến IN và xác định góc tới i’ = i ta có tia S1I. B-ớc 2. T-ơng tự ta xác định tia S2K. N. M. I K 2. Bµi tËp n©ng cao 4.5. Mét tia s¸ng SI ®Ëp vµo g-¬ng ph¼ng cho mét tia ph¶n x¹ hîp víi mÆt ph¼ng g-¬ng mét gãc 300. Hái gãc tíi cña tia SI lµ bao nhiªu? 4.6. Khi chiÕu mét tia SI ®Ëp vµo g-¬ng ph¼ng cho mét tia ph¶n x¹ hîp víi mÆt ph¼ng g-¬ng mét gãc 300. NÕu gi÷ nguyªn tia tíi vµ quay g-¬ng mét gãc 100 th× tia ph¶n x¹ quay mét gãc lµ bao nhiªu? 4.7. Cho biết góc tạo bởi giữa tia tới và tia phản xạ là 600. Bằng cách vẽ hãy xác định vị trí của g-¬ng? 4.8. §Æt hai g-¬ng ph¼ng vu«ng gãc víi I nhau chiÕu mét tia s¸ng SI bÊt kú vµo g-¬ng G1. H·y vÏ ®-êng ®i cña tia s¸ng qua G1,G2. I Cho biÕt tia ph¶n x¹ qua G2 cã ph-¬ng nh- thÕ nào đối với tia tới SI? 4.9. ChiÕu mét tia s¸ng SI lªn mÆt g-¬ng ph¼ng 7. S. S.

(8) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). a. Vẽ tia phản xạ (không dùng th-ớc đo độ) b. Xác định vị trí g-ơng để tia phản xạ vuông gãc víi tia tíi. 4.10. Cho hai ®iÓm M vµ N cïng víi g-¬ng ph¼ng ( h×nh vÏ ). H·y vÏ tia tíi qua M đến I trên g-ơng và phản xạ qua N? 4.11. Cho một tia sáng SI chiếu đến mặt của mét g-¬ng ph¼ng vµ t¹o víi mÆt g-¬ng mét gãc 300. Hái ph¶i quay g-¬ng mét gãc bao nhiêu và theo chiều nào để có tia phản xạ cã ph-¬ng n»m ngang? 4.12. Cho hai g-¬ng ph»ng hîp víi nhau mét gãc 600 vµ h-íng mÆt ph¶n x¹ vµo nhau. Hái chiÕu tia tíi SI t¹o víi mÆt g-¬ng G1 mét góc bao nhiêu để tia phản xạ cuối cùng tạo với mÆt g-¬ng G2 mét gãc 600? 4.13. Ng-ời ta đặt hai g-ơng phẳng G1 và G2 hîp víi nhau mét gãc, Mét ®iÓm s¸ng S cách đều hai g-ơng. Hỏi góc giữa hai g-ơng phải bằng bao nhiêu để sau hai lần ph¶n x¹ th× tia s¸ng h-íng th¼ng vÒ nguån.. I M *. N *. S I I. S. O K S*. G1. R. G2. 3. C¸c bµi tËp tr¾c nghiÖm 4.14. Mét tia s¸ng SI ®Ëp vµo g-¬ng ph¼ng cho mét tia ph¶n x¹ hîp víi mÆt ph¼ng g-¬ng mét góc 300. Khi đó góc tới của tia tới SI là: A. 300 ; B. 600 C. 900 D. 450 E. 750 Chọn kết quả đúng trong các đáp án trên. 4.15. Khi chiÕu mét tia SI ®Ëp vµo g-¬ng ph¼ng cho mét tia ph¶n x¹ hîp víi mÆt ph¼ng g-¬ng mét gãc 300. NÕu gi÷ nguyªn tia tíi vµ quay g-¬ng mét gãc 200 th× tia ph¶n x¹ sÏ quay mét gãc: A. 300 ; B. 600 C. 200 ; D. 400 ; E. 200 Chọn kết quả đúng trong các đáp án trên. 4.16. Cho biết góc tạo bởi giữa tia tới và tia phản xạ là 600. Nếu quay g-ơng 150 thì khi đó góc t¹o bëi gi÷a tia tíi vµ tia ph¶n x¹ b»ng: A. 300 hoÆc 750. B. 300 hoÆc 450. C. 300 hoÆc 900. D. 450 hoÆc 750. E. 600 hoÆc 750. Chọn đáp án đúng trong các đáp án trên. 4.17. §Æt hai g-¬ng ph¼ng vu«ng gãc víi nhau chiÕu mét tia s¸ng SI bÊt kú vµo g-¬ng G1 cã góc tới i = 300. Tia phản xạ cuối cùng qua G2 có ph-ơng nh- thế nào đối với tia tới SI? Chọn câu trả lời đúng trong các đáp án sau: A. Vu«ng gãc víi SI. B. Song song víi SI. C. Cã ph-¬ng c¾t tia SI D. Hîp víi SI 300. E. Hîp víi SI 600. 4.18. Chiếu một tia sáng SI vuông góc mặt g-ơng phẳng. Khi đó góc giữa tia tới và tia phản xạ b»ng: 8.

(9) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). A. 1800 ; B. 00 C. 900 ; D. 00 hoÆc 900 E. 900 hoÆc 1800 Chọn kết quả đúng trong các đáp án trên. 4.19. Cho hai g-¬ng ph»ng hîp víi nhau mét gãc 600 vµ h-íng mÆt ph¶n x¹ vµo nhau. Hái chiếu tia tới SI tạo với mặt g-ơng G1 một góc bao nhiêu để tia phản xạ cuối cùng tạo với mặt g-¬ng G2 mét gãc 600? Đáp án nào đúng trong các câu sau: A. 300 ; B. 600 C. 450 ; D. 750 E. 150 S 4.20. Ng-ời ta đặt hai g-ơng phẳng G1 và G2 * hîp víi nhau mét gãc  , Mét ®iÓm s¸ng S cách đều hai g-ơng. Hỏi góc  giữa hai g-ơng phải bằng bao nhiêu để sau hai lần ph¶n x¹ th× tia s¸ng quay ng-îc vÒ nguån. G1 G2 Chọn câu đúng trong các đáp án sau: A.  = 150 B.  = 600 C.  = 450 D.  = 750 E.  = 300 4.21. Khi chiếu một tia sáng vuông góc với mặt g-ơng phẳng, Khi đó: A. Kh«ng cã tia ph¶n x¹. B. Tia ph¶n x¹ biÕn mÊt. C. Gãc tíi b»ng 900. D. Gãc ph¶n x¹ b»ng 900 E. Gãc ph¶n x¹ b»ng 00 Chọn câu trả lời đúng trong các câu trên. 5. ¶nh cña mét vËt t¹o bëi g-¬ng ph¼ng I. KiÕn thøc c¬ b¶n - ảnh ảo tạo bởi g-ơng phẳng không hứng đ-ợc trên màn và có độ lớn bằng vật. - Khoảng cách từ một điểm của vật đến g-ơng bằng khoảng cách từ ảnh đến của điểm đó đến g-¬ng. - C¸c tia s¸ng tõ ®iÓm s¸ng S cho tia ph¶n x¹ cã ®-êng kÐo dµi qua ¶nh ¶o S’ . II. C¸c bµi tËp c¬ b¶n 2. H-íng dÉn c¸c bµi tËp gi¸o khoa S * N N’ R 5.1. C. Kh«ng høng ®-îc trªn mµn vµ lín R’ b»ng vËt. 5.2. a. VÏ ¶nh ( h×nh bªn) SS’ vu«ng gãc víi g-¬ng vµ SH = HS’ H I K b. VÏ SI, SK vµ c¸c ph¸p tuyÕn IN vµ KN’ sau đó lấy i’ = i ta có hai tia phản xạ IR và KR’ kÐo dµi chóng gÆp nhau t¹i S’ S’ * theo c¸ch a. A 5.3. §Ó vÏ ¶nh cña vËt AB ta dùng AA’ vu«ng gãc víi g-¬ng B sao cho AH = A’ H. T-¬ng tù ta cã BB’ H vu«ng gãc víi g-¬ng BH = HB’ . Nèi A’ B’ 9.

(10) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). ta có ảnh của AB.Nếu vẽ đúng ta dễ thấy góc bëi gi÷a A’ B’ víi g-¬ng b»ng 600. B’ A A *. 5.4. a. Tõ S vÐ SS’ vu«ng gãc víi g-¬ng sao cho SH = S’ H ta ®-îc ¶nh S’ b. Tõ S’ nèi S’ A c¾t g-¬ng t¹i I, nèi SI ta cã tia tíi cÇn t×m. S*. S’ * 2. Bµi tËp n©ng cao 5.5. Mét ®iÓm s¸ng S c¸ch mÐp g-¬ng ph¼ng mét kho¶ng l S * ( hình vẽ). Hỏi phải đặt mắt l trong khoảng nào để nhìn thấy ¶nh cña S qua g-¬ng? 5.6. Một tam giác vuông đặt tr-ớc mét g-¬ng ph¼ng ( h×nh bªn). Bằng phép vẽ hãy xác định ảnh của tam gi¸c nµy qua g-¬ng ph¼ng. 5.7. Khi quan s¸t ¶nh cña m×nh trong g-¬ng b¹n Nam th¾c m¾c: T¹i sao ¶nh cña m×nh cïng chiÒu víi m×nh m¸ ¶nh cña Th¸p rïa Hå g-¬m l¹i lén ng-îc? T¹i sao vËy? B»ng kiÕn thøc cña mình hãy giải đáp thắc mắc trên của bạn Nam. 5.8. Hai g-¬ng ph¼ng G1 vµ G2 hîp víi nhau mét gãc  . Gi÷a hai g-¬ng cã mét ®iÓm s¸ng S. ¶nh cña S qua g-¬ng thø nhÊt c¸ch S mét kho¶ng 6cm; qua g-¬ng thø 2 c¸ch S 8cm, kho¶ng c¸ch gi÷a hai ¶nh lµ 10 cm. TÝnh gãc  gi÷a hai g-¬ng. 5.9. Mét vËt n»m trªn mÆt bµn n»m ngang. §Æt mét g-¬ng ph»ng chÕch 450 so víi mÆt bµn. Hái ¶nh cña vËt n»m theo ph-¬ng nµo? 5.10. Hai g-ơng phẳng đặt song song với nhau, h-ớng mặt phản xạ vào nhau và cách nhau mét kho¶ng l = 1m. Mét vËt AB song song víi hai g-¬ng c¸ch g-¬ng G1 mét kho¶ng 0,4m . TÝnh kho¶ng c¸ch gi÷a hai ¶nh thø nhÊt cña AB qua hai g-¬ng G1, G2. 5.11. Hai g-¬ng ph¼ng G1 vµ G2 vu«ng gãc víi nhau. Gi÷a hai g-¬ng cã mét ®iÓm s¸ng S. ¶nh cña S qua g-¬ng thø nhÊt c¸ch mét kho¶ng 6cm; qua g-¬ng thø 2 c¸ch S mét kho¶ng 8cm. TÝnh kho¶ng c¸ch gi÷a hai ¶nh trªn. 3. C¸c bµi tËp tr¾c nghiÖm 5.12. Tõ mét ®iÓm s¸ng S tr-íc g-¬ng ( h×nh vÏ ) S * Mét chïm tia ph©n kú giíi h¹n bëi hai tia SI và SK đập vào g-ơng. Khi đó chùm phản xạ là: A. Chïm héi tô I B. Cã thÓ lµ chïmhéi tô B. Chïm song song C. Chïm ph©n kú D. Kh«ng thÓ lµ chïm ph©n kú. 5.13. Mét ®iÓm s¸ng S c¸ch mÐp g-¬ng ph¼ng mét kho¶ng l ( h×nh vÏ). Kho¶ng nh×n thÊy ¶nh cña S qua g-¬ng ®-îc giíi h¹n bëi:. S *. 10.

(11) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). l. I. K. P. A. Tia ph¶n x¹ cña tia SI vµ SK B. Tia ph¶n x¹ cña tia SI vµ SP C. Tia ph¶n x¹ cña tia SK vµ SP D. Hai vùng nói trên đều đúng. E. Tuỳ thuộc vào cách đặt mắt. 5.14. ¶nh cña mét vËt qua g-¬ng ph¼ng lµ : A. ảnh ảo, lớn bằng vật và đối xứng qua g-ơng. B. ảnh ảo, lớn hơn vật, đối xứng ng-ợc qua g-ơng. C. ảnh ảo, lớn bằng vật, đối xứng với vật. D. ảnh ảo, lớn bằng vật không đối xứng với vật. E. ảnh ảo, cao bằng vật và đối xứng lộn ng-ợc. Chọn câu đúng nhất trong các câu trên. 5.15. Hai g-¬ng ph¼ng G1 vµ G2 hîp víi nhau mét gãc  . Gi÷a hai g-¬ng cã mét ®iÓm s¸ng S. ¶nh cña S qua g-¬ng thø nhÊt c¸ch S mét kho¶ng 6cm; qua g-¬ng thø 2 c¸ch S 8cm, kho¶ng c¸ch gi÷a hai ¶nh lµ: A. 12cm B. 8 cm C. 6cm D. 10cm E. 14cm. Chọn kết quả đúng trong các đáp án trên. 5.16. Mét vËt n»m trªn mÆt bµn n»m ngang. §Æt mét g-¬ng ph»ng chÕch 450 so víi mÆt bµn. Hỏi ảnh của vật nằm theo ph-ơng nào? Câu trả lời nào sau đây đúng nhất. A. N»m theo ph-¬ng chÕch 450. B. N»m theo ph-¬ng chÕch 750. C. N»m theo ph-¬ng chÕch 1350. D. Nằm theo ph-ơng thẳng đứng. E. Theo ph-¬ng n»m ngang. 5.17. Hai g-ơng phẳng đặt song song với nhau, h-ớng mặt phản xạ vào nhau và cách nhau một kho¶ng l = 1m. Mét vËt AB song song víi hai g-¬ng c¸ch g-¬ng G1 mét kho¶ng 0,4m . TÝnh kho¶ng c¸ch gi÷a hai ¶nh thø nhÊt cña AB qua hai g-¬ng G1, G2. Kết quả nào sau đây đúng: A. 1,2m B. 1,6m C. 1,4m D. 2m E. 2,2m 5.18. Hai g-ơng phẳng đặt song song với nhau, h-ớng mặt phản xạ vào nhau và cách nhau một kho¶ng l . Mét vËt AB n»m trong kho¶ng gi÷a hai g-¬ng. Qua hai g-¬ng cho: A. 2 ¶nh. B. 6 ¶nh. C. 10 ¶nh. D. 18 ¶nh E. V« sè ¶nh. Chọn kết quả đúng trong các trả lời trên. 5.19. Hai g-¬ng ph¼ng G1 vµ G2 vu«ng gãc víi nhau. Gi÷a hai g-¬ng cã mét ®iÓm s¸ng S. ¶nh cña S qua g-¬ng thø nhÊt c¸ch mét kho¶ng 6cm; qua g-¬ng thø 2 c¸ch S mét kho¶ng 8cm. Kho¶ng c¸ch gi÷a hai ¶nh trªn b»ng: A. 6cm B. 14cm C. 12cm D. 10cm E. 8cm Chọn câu đúng trong các đáp án trên. 7. G-¬ng cÇu låi I. KiÕn thøc c¬ b¶n - ánh sáng đến g-ơng cầu lồi phả xạ tuân theo định luật phản xạ ánh sáng. 11.

(12) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). - ¶nh t¹o bëi g-¬ng cÇu låi nhá h¬n vËt. - Vïng nh×n thÊy cña g-¬ng cÇu låi lín h¬n vïng nh×n thÊy cña g-¬mh ph¼ng. II. C¸c bµi tËp c¬ b¶n 1. H-íng dÉn c¸c bµi tËp gi¸o khoa 7.1. A. Kh«ng høng ®-îc trªn mµn, nhá h¬n vËt. 7.2. C. Vïng nh×n thÊy cña g-¬ng cÇu låi lín h¬n vïng nh×n thÊy cña g-¬ng ph¼ng. 7.3. MÆt ngoµi c¸i th×a bãng, c¸i n¾p cèc bãng, c¸i vung nåi bãng. Cµng ®-a vËt l¹i gÇn g-¬ng ¶nh cµng lín. 7.4. Tõ hµng däc trong « in ®Ëm lµ: ¶nh ¶o 1. Hµng ngang thø nhÊt: ¶nh ¶o 2. Hµng ngang thø hai: G-¬ng cÇu 3. Hµng ngang thø ba : NhËt thùc 4. Hµng ngang thø t- : ph¶n x¹ 5. Hµng ngang thø n¨m: Sao a. b. c. d. e. f. g. h.. Mét phÇn T©m Xa t©m Ph¼ng CÇu ThËt ¶o ph¶n x¹. 2. Bµi tËp n©ng cao 7.5. Dùng các từ thích hợp trong khung để diền khuyÕt hoµn chØnh c¸c c©u sau: a. G-¬ng cÇu låi lµ (1)....... mÆt cÇu (2) .... ¸nh s¸ng. b. MÆt ph¶n x¹ cña g-¬ng cÇu låi quay vÒ phÝa (3)...... c. ¶nh cña vËt tr-íc g-¬ng (4) ....... vµ g-¬ng (5)....... đều là (6)..... 7.6. Tại sao ng-ời ta th-ờng dùng g-ơng cầu lồi lắp đặt vào xe cộ và các chổ gấp khúc trên các trôc ®-êng giao th«ng mµ Ýt khi dïng g-¬ng ph¼ng? 7.7. H·y vÔ ¶nh cña mét ®iÓm s¸ng s tr-íc g-¬ng c©u låi. 7.8. Cho S vµ S’ lµ vËt vµ ¶nh qua g-¬ng cÇu låi. đ-ờng thẳng xx’ là đ-ờng nối tâm và đỉnh của g-ơng. Bằng phép vẽ hãy xác định đỉnh g-¬ng vµ t©m cña g-¬ng. S * S’ * x x’ 7.9.. H·y vÔ ¶nh cña vËt AB qua g-¬ng cÇu låi A B. O. 7.10. Cho AB và A’ B’ là vật và ảnh qua g-ơng cầu lồi bằng phép vẽ hãy xác định vị trí của g-¬ng, t©m g-¬ng. A A’ B B’ 7.11. Cho S và S’ là hai điểm sáng và đ-ờng thẳng xx’ là đ-ờng nối tâm và đỉnh của g-ơng cầu lồi. Bằng phép vẽ hãy xác định đỉnh g-ơng và tâm của g-ơng. S * 12.

(13) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). x. x’ * S’. 3. Bµi tËp tr¾c nghiÖm 7.12. Dùng các từ thích hợp trong khung để diền khuyết hoàn chỉnh các câu sau: G-¬ng cÇu låi lµ (1)....... mÆt cÇu (2) .... ¸nh s¸ng. MÆt ph¶n x¹ cña g-¬ng cÇu låi quay vÒ phÝa (3)...... a. Mét phÇn Đáp án nào sau đây đúng? b. T©m c. Xa t©m A. (1)- a; (2) - g; (3) -f d. Ph¼ng B. (1)- a; (2) - g; (3) - g e. GÇn t©m C. (1)- a; (2) - g; (3) - e f. §Ønh g-¬ng D. (1)- a; (2) - g; (3) - c g. ph¶n x¹ E. (1)- a; (2) - d; (3) - c 7.13. Để nhì thấy ảnh của một vật trong g-ơng cầu lồi khi đó: A. M¾t ta ph¶i nh×n vµo phÝa g-¬ng. B. M¾t nh×n th¼ng vµo vËt s¸ng C. Mắt đặt vào vị trí có chùm phản xạ. D. Mắt luôn để phía tr-ớc g-ơng. E. Mắt phải đặt ở gần g-ơng. Chọn câu trả lời đúng nhất trong các trả lời trên. 7.14. ¶nh cña mét ngän nÕn t¹o bëi g-¬ng cÇu låi lµ: A. Mét ¶nh ¶o b»ng vµ ng-îc chiÒu víi vËt. B. Một ảnh thật bé hơn vật đối xứng với vật qua g-ơng. C. Một ảnh ảo bé hơn vật đối xứng với vật qua g-ơng. D. Mét ¶nh ¶o lu«n lu«n bÐ h¬n vËt. E. Mét ¶nh ¶o lu«n lu«n lín h¬n vËt. Chọn câu trả lời đúng trong các câu trên. 7.15. Ng-ời ta đặt hai ngọn nến giống hệt nhau, một tr-ớc g-ơng cầu lồi và một tr-ớc g-ơng phẳng với những khoảng cách nh- nhau. Khi đó: A. ¶nh qua g-¬ng cÇu låi lín h¬n ¶nh qua g-¬ng ph¼ng. B. ¶nh qua g-¬ng cÇu låi bÐ h¬n ¶nh qua g-¬ng ph¼ng. C. ¶nh qua g-¬ng cÇu låi b»ng ¶nh qua g-¬ng ph¼ng. D. ảnh luôn đối xứng với vật qua qua các g-ơng. E. ảnh không đối xứng với vật qua qua các g-ơng. Chọn câu trả lời đúng trong các câu trên. 7.16. Một điểm sáng S nằm tr-ớc g-ơng cầu lồi khi đó: A. Chïm ph¶n x¹ sÏ lµ mét chïm héi tô xem nh- xuÊt ph¸t tõ ¶nh cña S. B. Chïm ph¶n x¹ lµ mét chïm song song xem nh- xuÊt ph¸t tõ ¶nh cña S. C. Chïm ph¶n x¹ lµ mét chïm ph©n kú xem nh- xuÊt ph¸t tõ ¶nh cña S. D. Chùm hội tụ hay phân kỳ phụ thuộc vào vị trí đặt vật. E. Chïm ph¶n x¹ kh«ng thÓ lµ chïm song song. Chọn câu trả lời đúng trong các câu trên. 7.17. Vïng nh× n thÊy cña g-¬ng cÇu låi so víi vïng nh×n thÊy cña g-¬ng ph¼ng lu«n: A. BÐ h¬n. B. Lín h¬n. C. B»ng nhau . 13.

(14) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). D. Bé hơn hay lớn hơn phụ tuộc vào vị trí đặt mắt. E. Lín h¬n hay bÐ h¬n tuú vµo ®-êng kÝnh cña chóng. Chọn câu trả lời đúng trong các câu trên. 7.18. ¶nh cña vËt s¸ng qua g-¬ng cÇu låi lµ: A. ¶nh ¶o cã thÓ høng ®-îc trªn mµn. B. ¶nh ¶o lín h¬n vËt. C. ¶nh ¶o cã thÓ quay phim chôp ¶nh ®-îc. D. ¶nh ¶o kh«ng chôp ¶nh ®-îc. E. ¶nh ¶o hay ¶nh thËt tuú thuéc vµo vÞ trÝ cña vËt. Chọn câu trả lời đúng trong các câu trên. 7.19. G-ơng cầu lồi có đặc điểm nh- sau: A. Tạo ra ảnh ảo của các vật đặt tr-ớc g-ơng. B. Vïng nh×n thÊy cña g-¬ng cÇu låi lín. C. T¹o ra ¶nh ¶o nhá h¬n vËt vµ cïng phÝa víi vËt. D. Vïng qua s¸t ®-îc nhá h¬n g-¬ng ph¼ng. E. Gièng g-¬ng ph¼ng t¹o ra ¶nh ¶o cã cïng tÝnh chÊt. 8. G-¬ng cÇu lâm I. KiÕn thøc c¬ b¶n - ¶nh ¶o t¹o bëi g-¬ng cÇu lâm lín h¬n vËt. - G-ơng cầu lõm có tác dụng biến đổi một chùm tia song song thành chùm tia phản xạ hội tụ vào một điểm và ng-ợc lại có thể biến đổi một chùm tia tới phân kỳ thành chùm tia phản xạ song song. II. C¸c bµi tËp c¬ b¶n 1. H-íng dÉn c¸c bµi tËp gi¸o khoa 8.1. XÕp c¸c g-¬ng cÇu nhá theo h×nh mét chám cÇu, mÆt ph¶n x¹ t¹o thµnh mét g-¬ng cÇu lâm. H-êng mÆt lâm cña g-¬ng vÒ phÝ mÆt trêi vµ ®iÒu chØnh sao cho ®iÓm héi tô ¸nh s¸ng h-íng vµo thuyÒn giÆc. 8.2. MÆt lâm cña th×a, mu«i, vung. VËt cµng gÇn g-¬ng, ¶nh ¶o cµng nhá. 8.3. Ta biÕt ¶nh ¶o cña mét vËt qua g-¬ng cÇu låi nhá h¬n ¶nh ¶o qua g-¬ng ph¼ng: A1B1 < AB. Mặt khác ảnh ảo tạo bởi g-ơng cầu lõm lớn hơn vật nên: A 2B2 > AB. Từ đó ta có : A1B1 < A2B2 . 2. Bµi tËp n©ng cao 8.4. Dùng các từ thích hợp trong khung để diền khuyết hoàn chỉnh các câu sau: a. G-¬ng cÇu lâm lµ (1)....... mÆt cÇu (2) .... ¸nh s¸ng. a. Mét phÇn b. MÆt ph¶n x¹ cña g-¬ng cÇu lâm quay vÒ phÝa (3)...... b. T©m c. ảnh của vật tr-ớc và sát g-ơng (4) ......và đều là (5)..... c. Xa t©m d. e. f. g. h.. Ph¼ng CÇu lâm ThËt ¶o ph¶n x¹. 8.5. Trong thÝ nghiÖm h×nh 8. 2 ( s¸ch gi¸o khoa) khi chiÕu hai tia song song vµo g-¬ng cÇu lâm c¸c tia ph¶n x¹ gÆp nhau t¹i mét ®iÓm F. Trên đ-ờng thẳng nối đỉnh g-ơng O với F ta lấy một điểm C sao cho OC = 2OF. Sau đó chiếu các tia sáng qua C tíi g-¬ng cÇu lâm. a. T×m tia ph¶n x¹ cña c¸c tia tíi nµy vµ cho biÕt nã cã tÝnh chÊt g×? b. Cho biÕt tÝnh chÊt cña ®iÓm C. 14.

(15) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). 8.6. Trong thí nghiệm trên bài 8.2. Sau khi xác định điểm F hãy chiếu các tia sáng qua F tới g-¬ng cÇu lâm. Cho biÕt c¸c tia ph¶n x¹ cã tÝnh chÊt g×. 8.7. Cho c¸c ®iÓm F, C vµ g-¬ng cÇu lâm ( h×nh vÏ). H·y vÏ ¶nh cña ®iÓm s¸ng S. 8.8. Cho c¸c ®iÓm F, C vµ g-¬ng cÇu lâm( h×nh vÏ). H·y vÏ ¶nh cña vËt s¸ng AB. B *. C. *. A. *. F. O. 8.9. Cho c¸c ®iÓm F, C vµ g-¬ng cÇu lâm ( h×nh vÏ). H·y vÏ ¶nh cña ®iÓm s¸ng S. B *. C. *. F. *. A. O. 8.10. Cho S và S’ là vật, ảnh qua g-ơng cầu lõm và đ-ờng thẳng nối tâm g-ơng và đỉnh g-ơng. Bằng phép vẽ hãy xác định vị trí của g-ơng và tâm g-ơng. S * S’ * 3. Bµi tËp tr¾c nghiÖm 8.11. Dùng các từ thích hợp trong khung để điền khuyết hoàn chỉnh các câu sau: a. G-¬ng cÇu lâm lµ (1)....... mÆt cÇu (2) .... ¸nh s¸ng. b. MÆt ph¶n x¹ cña g-¬ng cÇu lâm quay vÒ phÝa (3)...... a. Mét phÇn b. T©m c. ảnh của vật tr-ớc và sát g-ơng (4) ......và đều là (5)..... c. Xa t©m Đáp án nào sau đây đúng? d. MÆt ph¼ng A. (1) - a ; (2) - h ; (3) - c ; (4) - e ; (5) - g e. CÇu lâm B. (1) - a ; (2) - d ; (3) - b ; (4) - e ; (5) - g f. ThËt C. (1) - a ; (2) - h ; (3) - b ; (4) - e ; (5) - g g. ¶o D. (1) - a ; (2) - h ; (3) - b ; (4) - e ; (5) - f h. ph¶n x¹ E. (1) - a ; (2) - h ; (3) - b ; (4) - d ; (5) - g 8.12. Dùng các từ thích hợp trong khung để diền khuyết hoàn chỉnh các câu sau: G-¬ng cÇu lâm lµ (1)....... mÆt cÇu (2) .... ¸nh s¸ng. a. Mét phÇn MÆt ph¶n x¹ cña g-¬ng cÇu lâm quay vÒ phÝa (3)...... b. T©m Đáp án nào sau đây đúng? c. Xa t©m A. (1)- a; (2) - g; (3) - f d. Ph¼ng B. (1)- a; (2) - g; (3) - b e. GÇn t©m f. §Ønh g-¬ng C. (1)- a; (2) - g; (3) - c g. ph¶n x¹ D. (1)- a; (2) - f; (3) - c E. (1)- a; (2) - d; (3) - c 8.13. Ng-ời ta đặt hai ngọn nến giống hệt nhau, một tr-ớc g-ơng cầu lõm và một tr-ớc g-ơng phẳng với những khoảng cách nh- nhauvà gần sát g-ơng. Khi đó: A.¶nh qua g-¬ng cÇu lâm lín h¬n ¶nh qua g-¬ng ph¼ng. B. ¶nh qua g-¬ng cÇu lâm bÐ h¬n ¶nh qua g-¬ng ph¼ng. C. ¶nh qua g-¬ng cÇu lâm b»ng ¶nh qua g-¬ng ph¼ng. 15.

(16) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). D. ảnh luôn đối xứng với vật qua qua các g-ơng. E. ảnh không đối xứng với vật qua qua các g-ơng. Chọn câu trả lời đúng trong các câu trên. 8.14. ảnh của vật sáng đặt gần g-ơng cầu lõm là: A. ¶nh ¶o cã thÓ høng ®-îc trªn mµn. B. ¶nh ¶o bÐ h¬n vËt. C. ¶nh ¶o cã thÓ quay phim chôp ¶nh ®-îc. D. ¶nh ¶o kh«ng chôp ¶nh ®-îc. E. ¶nh ¶o hay ¶nh thËt tuú thuéc vµo vÞ trÝ cña vËt. Chọn câu trả lời đúng trong các câu trên. 8.15. ảnh của một ngọn nến đặt sát g-ơng cầu lõm là: A. Mét ¶nh ¶o b»ng vµ ng-îc chiÒu víi vËt. B. Một ảnh thật bé hơn vật đối xứng với vật qua g-ơng. C. Một ảnh ảo bé hơn vật đối xứng với vật qua g-ơng. D. Mét ¶nh ¶o lu«n lu«n bÐ h¬n vËt. E. Mét ¶nh ¶o lu«n lu«n lín h¬n vËt. Chọn câu trả lời đúng trong các câu trên. 8.16. Khi khám răng bác sỹ nha khoa sử dụng loại g-ơng nào để quan sát tốt hơn? Đáp án nào sau đây đúng? A. G-¬ng ph¼ng. B. G-¬ng cÇu låi C. G-¬ng cÇu lâm. D. G-¬ng cÇu låi vµ g-¬ng cÇu lâm. E. G-¬ng cÇu låi vµ g-¬ng ph¼ng. 8.17. G-¬ng cÇu lâm cã t¸c dông: A. Biến đổi chùm tia tới song song thành chùm tia phân kỳ đi ra từ một điểm. B. Biến đổi chùm tia tới song song thành chùm tia phản xạ hội tụ vào một điểm. C. Biến đổi chùm tia tới phân kỳ thành chùm tia phản xạ hội tụ vào một điểm. D. Biến đổi chùm tia song song thành chùm tia hội tụ vào một điểm và sau đó phân kỳ. E. Biến đổi chùm tia tới phân kỳ thành chùm tia song song. Chọn câu đúng trong các trả lời trên. 8.18. G-¬ng cÇu lâm cã t¸c dông: A. Biến đổi chùm tia tới song song thành chùm tia phân kỳ đi ra từ một điểm. B. Biến đổi chùm tia tới phân kỳ thành chùm tia phản xạ hội tụ vào một điểm. C. Biến đổi chùm tia song song thành chùm tia hội tụ vào một điểm và sau đó phân kỳ. D. Biến đổi chùm tia tới phân kỳ thành chùm tia song song. E. Biến đổi chùm tia tới phân kỳ thích hợp thành chùm tia phản xạ song song. Bµi 9. Tæng kÕt ch-¬ng I: Quang häc I. KiÕn thøc c¬ b¶n  Hai định luật về sự truyền ánh sáng: - §Þnh luËt truyÒn th¼ng ¸nh s¸ng. - §Þnh luËt ph¶n x¹ ¸nh s¸ng.  §-êng truyÒn cña tia s¸ng, c¸c lo¹i chïm s¸ng tíi .  C¸c lo¹i quang cô : g-¬ng ph¼ng, g-¬ng cÇu låi, g-¬ng cÇu lâm. - CÊu t¹o cña c¸c lo¹i g-¬ng - Sù t¹o ¶nh cña vËt qua c¸c g-¬ng. 16.

(17) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). - Tính chất và đặc điểm của ảnh của các vật tạo bởi các loại g-ơng. - Mét sè øng dông cña c¸c g-¬ng II. C¸c bµi tËp c¬ b¶n 1. C¸c bµi tËp «n tËp. 9.1. Tìm từ thích hợp điền vào chổ trống để hoàn chỉnh các câu sau: a. Trong n-íc nguyªn chÊt, ¸nh s¸ng truyÒn theo (1).............................. b. Khi ánh sáng tuyền trong môi tr-ờng trong suất không đồng tính nó sẽ truyền theo (2)......... c. M¾t chóng ta chØ nh×n thÊy vËt khi cã (3)......... tõ nã (4) ....... m¾t ta. 9.2. Một tia sáng rọi tới g-ơng phẳng tạo với mặt g-ơng một góc   300 khi đó góc tạo thành gi÷a tia tíi vµ tia ph¶n x¹ mét gãc bao nhiªu? 9.3. VÏ ¶nh A’ B’ cña vËt AB qua g-¬ng ph¼ng vµ chØ râ vïng nh×n thÊy ¶nh A’ B’ ?. B A. 9.4. Hãy giải thích vì sao có thể dùng g-ơng cầu lõm để tập trung ánh sáng mặt trời? 9.5. Một điểm sáng S đặt tr-ớc g-ơng cầu lồi Hãy xác định vùng nhìn thấy ảnh S’ của S.. *S. 9.6. Tìm từ thích hợp điền vào chổ trống để hoàn chỉnh các câu sau: a. ¶nh cña c¸c vËt t¹o bëi g-¬ng (1)........... kh«ng thÓ (2)....... trªn mµn. b. ảnh ảo của các vật tạo bởi g-ơng: (3)......... có độ lớn(4).................... 9.7. Tìm từ thích hợp điền vào chổ trống để hoàn chỉnh câu sau: ảnh ảo của các vật tạo bởi g-ơng cầu lõm (1)......... ảnh ảo (2)..........của vật đó nhìn thấy trong g-¬ng (2)........ 9.8. Một vật đặt cách đều một g-ơng phẳng và một g-ơng cầu lồi h-ớng mặt phản xạ vào nhau. Hái cã bao nhiªu ¶nh vµ ¶nh cña chóng cã b»ng nhau kh«ng? 2. Bµi tËp tr¾c nghiÖm. 9.9. Khi có một chùm sáng song song chiếu vào g-ơng phẳng. Khi đó chùm phản xạ sẽ là: A. Chïm ph©n kú trong mäi tr-êng hîp B. Chïm héi tô trong mäi tr-êng hîp. C. Chïm song song trong mäi tr-êng hîp D. Mét chïm phøc t¹p v× ch-a biÕt gãc chiÕu. E. NÕu chiÕu vu«ng gãc sÏ kh«ng cã chïm ph¶n x¹. Chọn câu đúng điền khuyết để hoàn chỉnh nhận định trên. 9.10. Khi có một chùm sáng song song chiếu vào g-ơng cầu lõm. Khi đó chùm phản xạ sẽ lµ:..... A. Chïm ph©n kú trong mäi tr-êng hîp B. Chïm héi tô trong mäi tr-êng hîp. C. Chïm song song trong mäi tr-êng hîp D. Mét chïm phøc t¹p v× ch-a biÕt gãc chiÕu. E. NÕu chiÕu vu«ng gãc sÏ kh«ng cã chïm ph¶n x¹. Chọn câu đúng điền khuyết để hoàn chỉnh nhận định trên. 9.11. Khi có một chùm sáng song song chiếu vào g-ơng cầu lồi. Khi đó chùm phản xạ sẽ là: A. Chïm ph©n kú trong mäi tr-êng hîp 17.

(18) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). B. Chïm héi tô trong mäi tr-êng hîp. C. Chïm song song trong mäi tr-êng hîp D. Mét chïm phøc t¹p v× ch-a biÕt gãc chiÕu. E. NÕu chiÕu vu«ng gãc sÏ kh«ng cã chïm ph¶n x¹. Chọn câu đúng điền khuyết để hoàn chỉnh nhận định trên. 9.12. Định luật phản xạ ánh sáng áp dụng đúng cho đ-ờng truyền của các tia sáng tới : ............. A. G-¬ng cÇu låi vµ g-¬ng cÇu lâm. B. G-¬ng cÇu lâm vµ g-¬ng ph¼ng C. G-¬ng ph¼ng vµ g-¬ng cÇu låi. D. G-¬ng ph¼ng vµ g-¬ng cÇu låi. E. G-¬ng ph¼ng, g-¬ng cÇu låi vµ g-¬ng cÇu lâm. Chọn câu đúng nhất điền khuyết để hoàn chỉnh nhận định trên. 9.13. ảnh ảo của vật tạo bởi g-ơng cầu lõm có đặc điểm: A. Cïng chiÒu vµ b»ng vËt B. Cïng chiÒu bÐ h¬n b»ng vËt C. Cïng chiÒu vµ lín h¬n vËt D. Cùng chiều, đối xứng với vật. E. Ng-îc chiÒu lín h¬n vËt. Chọn câu đúng trong các đáp án trên. 9.14. ảnh của vật tạo bởi g-ơng cầu lồi có đặc điểm: A. Cïng chiÒu vµ b»ng vËt B. Cïng chiÒu bÐ h¬n b»ng vËt C. Cïng chiÒu vµ lín h¬n vËt D. Cùng chiều, đối xứng với vật. E. Ng-îc chiÒu lín h¬n vËt. Chọn câu đúng trong các đáp án trên. 9.15. ảnh của vật tạo bởi g-ơng lõm có đặc điểm: A. ¶nh ¶o cïng chiÒu vµ b»ng vËt B. ¶nh ¶o cïng chiÒu bÐ h¬n b»ng vËt C. ¶nh ¶o cïng chiÒu vµ lín h¬n vËt D. ảnh ảo cùng chiều, đối xứng với vật. E. ¶nh ¶o ng-îc chiÒu lín h¬n vËt. Chọn câu đúng nhất trong các đáp án trên. 9.16. M¾t ta nh×n thÊy vËt khi: A. Khi cã ¸nh s¸ng ph¸t ra tõ vËt truyÒn ®i. B. Khi có ánh sáng phát ra từ vật truyền đến mắt ta. C. Khi m¾t ta h-íng vÒ phÝa vËt. D. Khi vËt ph¸t ra ¸nh s¸ng thÝch hîp. E. Khi vËt kh«ng bÞ che khuÊt. Chọn câu đúng nhất trong các trả lời trên trên. III. H-ớng dẫn và đáp án 1.6. Ta biết nguồn sáng là những phát ra ánh sáng. Do đó các vật nh- : - Ngän nÕn ®ang ch¸y - MÆt trêi vµ c¸c ng«i sao. 18.

(19) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). 1.7. Mắt ta chỉ nhìn thấy những vật khi có ánh sáng truyền vào mắt. Khi các vật ở trong tủ đóng kín do đó không có ánh sáng truyền từ vật đến mắt chúng ta vì thế ta không thể nhìn thấy. 1.8. Khi đọc sách ta th-ờng ngồi nơi có ánh sáng thích hợp bởi: Khi đọc sách nơi có ánh sáng quá mạnh thì ánh sáng hắt từ sách đến mắt nhiều làm cho m¾t ta bÞ chãi g©y c¶m gi¸c khã chÞu vµ lµm mái m¾t. Ng-îc l¹i nÕu ngåi n¬i ¸nh s¸ng yÕu th× l-îng ¸nh s¸ng h¾t tõ s¸ch vµo m¾t yÕu, m¾t ta rÊt khã nhËn thÊy râ c¸c dßng ch÷ v× thÕ lµm cho mắt rất căng thẳng. Nếu đọc trong những tình trạng nêu trên dễ làm hỏng mắt. 1.9. Khi dùng đèn pin hoặc đuốc sáng có tác dụng chiếu sáng các vật xung quanh. Khi đó các vËt h¾t ¸nh s¸ng vµo m¾t ta vµ ta ph©n biÖt ®-îc lèi ®i dÔ dµng. 1.10. Mùc viÕt cã mµu ®en (hoÆc tèi ) kh«ng h¾t ¸nh s¸ng ( hoÆc Ýt h¾t) ¸nh s¸ng trë l¹i. M¾t ta phân biệt đ-ợc chữ viết nhờ ánh sáng đ-ợc hắt từ phần giấy trống đến mắt. Nên giấy trắng thì viÖc ph©n biÖt râ rµng h¬n giÊy n©u sÉm. 1.11. Chất dạ quang có khả năng phát ra ánh sáng, vì thế ban đêm ta có thể xem đồng hồ một c¸ch dÔ dµng. 112. §-êng nhùa mµu ®en kh«ng ph¸t vµ còng kh«ng h¾t l¹i ¸nh s¸ng. Mµu tr¾ng cã kh¶ n¨ng hắt ánh sáng tốt khi có ánh sáng chiếu vào. Vì thế để phân biệt luồng đ-ờng một cách dễ dàng khi mäi ng-êi tham gia giao th«ng ng-êi ta s¬n c¸c v¹ch mµu tr¾ng. 1.13. Các vật đựng trong hũ nút kín ví thế không có ánh sáng từ đó đến mắt ta nên ta không thÊy g×. 1.14. Các vật chỉ thị sơn khác màu để dễ phân biệt. 1.15. Khi ánh sáng phát ra từ đèn pin không truyền đến mắt thì ta không thể nhìn thấy và kh«ng ph©n biÖt ®-îc n¬i cã ¸nh s¸ng chiÕu vµo hay kh«ng. §Ó ph©n biÖt mét c¸ch dÔ dµng ta lấy một nén h-ơng đốt tạo khói. Khi khói bay qua chỗ có ánh sáng chiếu vào nó sẽ sáng lên và hắt ánh sáng đến mắt và chúng ta phân biệt đ-ợc nơi có ánh sáng chiếu vào. C©u A B C D E C©u A B C D E 1.16 x 1.20 x 1.17 x 1.21 x 1.18 x 1.22 x 1.19 x 1.23 x 2.5. Dïng c¸c cÆp cïm tõ thÝch hîp ®iÒn vµo: VÝ du: a. (1) - c ; (2) - c ; (3) - d... 2.6. a - e ; b - d ; c - c 2.7. Khi chiÕu s¸ng, tia s¸ng truyÒn theo ®-êng th¼ng do vËy chæ låi lâm trªn t-êng sÏ kh«ng cïng n»m trªn ®-êng truyÒn cña tia s¸ng. Nh÷ng chæ låi s¸ng lªn, cßn chæ lâm sÏ tèi. V× vËy ng-ời thợ có cơ sở để sữa chữa cho t-ờng đ-ợc phẳng hơn. 2.9. B-íc 1: §Æt lÇn l-ît ba tÊm b×a A, B, C sao cho m¾t ta nh×n thÊy bãng đèn pin cháy sáng. B-íc 2. Dïng thanh thÐp th¼ng luån qua c¸c lç A, B, C ( luån ®-îc) B-ớc 3. Xê dịch một trong ba tấm bìa, khi đó mắt ta không thấy đèn pin cháy sáng. Dùng thanh thép thẳng để luồn qua các lỗ ( không luồn đ-ợc ) KÕt luËn: trong kh«ng khÝ, ¸nh s¸ng truyÒn theo ®-êng th¼ng. 2.10. Ta thÊy ¶nh cña ngän nÕn lén ng-îc. C©u 2.11 2.12 2.13 2.14. A. B. C. x x x. D. E x. C©u 2.15 2.16 2.17 2.18. A. B. C x. x x x 19. D. E.

(20) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). 3.5. Việc lắp nhiều đèn trong lớp học đảm bảo thoả mãn 3 yêu cầu: - Đủ độ sáng cần thiết. - Häc sinh ngåi häc kh«ng bÞ lo¸ khi nh×n lªn b¶ng. - Tr¸nh bãng ®en vµ bãng mê trªn trang giÊy do cña tay hoÆc ng-êi cã thÓ t¹o ra. 3.6. Xem bµi 2.5. 3.7. Ban đêm đèn biển chiếu sáng và truyền ánh sáng đến các tàu thuyền trên biển theo đ-ờng thẳng. Vì thế nó trở thành cột mốc đánh dấu cho các tàu thuyền h-ờng vào bờ một cách nhanh nhất. Mặt khác trái đất hình cầu vì thế nó phải đ-ợc xây dựng trên cao để chiếu xa nếu không nã dÔ khuÊt ( H×nh vÏ). 3.8. Ngọn đèn phát ra một chùm sáng về mọi phía. Khi ta đứng gần chúng ta chắn phần lớn các tia sáng, do vậy tạo ra một cái bóng lớn. Khi ta đứng xa chỉ chắn các tia sáng phía d-ới, còn c¸c tia s¸ng phÝa trªn kh«ng bÞ ch¾n s¸ng. V× thÕ bãng t¹o ra bÐ h¬n. C©u 3.10 3.11 3.12 3.13. A. B. C x x. x. D. E x. C©u 3.14 3.15 3.16 3.17.. A. B x. C. D. E. x x x. 4.5. 600 4.6. Khi quay g-¬ng theo bÊt cø chiÒu nµo v× thÕ gãc tíi t¨ng (hoÆc gi¶m) 10 0. Ta biÕt gãc ph¶n x¹ lu«n b»ng gãc tíi do vËy tia ph¶n x¹ quay mét gãc 100. 4.7. Dựng phân giác của góc SIR. Sau đó dựng g-ơng vuông góc với phân giác của góc SIR. 4.8. Dựa vào định luật phản xạ vẽ các S tia phản xạ IJ nó vừa là tia tới đối với G2, R sau đó vẽ tia phản xạ JR. Tia phản xạ cuối I song song víi tia tíi SI. J N 4.9. a. Trªn tia SI ta lÊy mét ®iÓm M bÊt kú M Sau đó dựng điểm M’ đối xứng vơi M qua pháp tuyÕn NI. Nèi I víi M’ ta ®-îc tia ph¶n x¹.. M’ I S. b. Dựng một góc vuông SIR, sau đó dựng ph©n gi¸c NI cña gãc SIR. TiÕp theo ta dựng doạn thảng vuông góc với NI đó chÝnh lµ vÞ trÝ cña g-¬ng.. N. I. R. M *. N *. 4.10. Lấy M’ đối xứng với M qua g-ơng, sau đó nèi M’ N c¾t g-¬ng t¹i I I. 20.

(21) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). 4.11. Nếu tia phản xạ có ph-ơng nằm ngang khi đó góc SIR có hai giá trị : 1500 và 300. - Khi ta quay g-ơng cùng chiều kim đồng hồ một góc 150 nó sẽ ứng với tr-ờng hợp thứ nhÊt - Khi quay g-ơng 750 ng-ợc chiều kim đồng hồ ứng với tr-ờng hợp hai. 4.12. Tia tíi SI t¹o víi mÆt g-¬ng G1 600 th× tia ph¶n x¹ IK còng t¹o víi mÆt g-¬ng G1 mét gãc 600 . Do vậy ta thấy tam giác IOK đều vì thế tia IK hợp với mặt g-ơng G2 một góc 600 và khi đó tia KR t¹o víi mÆt g-¬ng G2 mét gãc 600. 4.13. Sau hai lÇn ph¶n x¹ mµ tia s¸ng ®i th¼ng tíi nguån th× tia s¸ng v¹ch thµnh mét tam giác đều. Vì vậy góc tới các g-ơng đều bằng 300. Do đó các góc mà chúng tạo với g-ơng bằng 600. G1 0 Tam giác G1G2O là tam giác đều do vậy góc bằng 60 C©u 4.14 4.15 4.16 4.17. A. B x. C x x. x. D. E x. C©u 4.18 4.19 4.20 4.21. A x. B. C. D. S * G2 E. x x x. 5.5. Từ S kẻ hai tia SI , SK đến hai S* mÐp g-¬ng vµ dùng tia ph¶n x¹ cña chóng. KÐo dµi hai tia ph¶n x¹ chóng gÆp nhau t¹i S’ lµ ¶nh cña S qua g-ơng. Khi đó ta thấy để mắt S’ * trong vïng giíi h¹n bëi hai tia ph¶n x¹ ta sÏ thÊy S’ . 5.6. VÏ AA’ vu«ng gãc víi g-¬ng sao cho AH = A’ H t-¬ng tù BB’ vu«ng gãc víi g-¬ng vµ BH’ = B’ H’ vµ CK = C’ K ta ®-îc ¶nh cña tam gi¸c ABC. 5.7. Ta biết khoảng cách từ một điểm của vật đến g-ơng phẳng bao giờ cũng bằng khoảng cách từ ảnh của điểm đó đến g-ơng ( hay nói cách khác là ảnh bao giờ cũng đối xứng với vật qua g-¬ng). Khi soi g-¬ng, phÝa “ tr-íc” cña chóng ta gÇn g-¬ng h¬n phÝa “ l-ng” vµ ¶nh cña phÝa “ tr-íc” còng gÇn g-¬ng h¬n ¶nh cña phÝa “ l-ng” . Nh- vËy ¶nh cña chóng ta thùc chÊt lµ “ lén ng-îc” ch¼ng kh¸c g× ¶nh cña Th¸p rïa Hå g-¬m. B¹n cã thÓ kiÓm chøng bµng c¸ch ®-a trang s¸ch lªn phÝa tr-íc g-¬ng hoÆc ®-a tay tr¸i ra tr-íc g-¬ng th× ®iÒu nãi trªn c¸ng nhËn thÊy râ h¬n. 5.8. Nguån s¸ng S vµ c¸c ¶nh S1, S2 hîp víi nhau thµnh tam gi¸c vu«ng víi c¹nh huyÒn lµ S1S2 S* *S2 0  Từ đó ta thấy SS1 vuông góc với SS2. Do đó = 90 S1 * 5.9. Ph-ơng thẳng đứng. 5.10. Khi một vật đứng tr-ớc hai g-ơng đặt song song với nhau sẽ cho vô số ảnh của AB. Nếu tÝnh ¶nh thø nhÊt cña AB qua hai g-¬ng ta cã: 21.

(22) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). - ảnh A1B1 qua G1 đối xứng với AB qua g-ơng và các g-ơng một khoảng 0,4m - T-ơng tự ta có ảnh A2B2 cũng đối xứng với vật qua G2 cách g-ơng 0,6m. Nh- vËy hai ¶nh trªn c¸ch nhau 2m. 5.11.Nguån s¸ng S vµ c¸c ¶nh S1, S2 hîp víi nhau thµnh tam gi¸c vu«ng víi c¹nh huyÒn lµ S1S2 S* *S2 Do đó ta dễ thấy S1S2 bằng 10cm S1 * C©u A B C D E C©u A B C D E 5.12 x 5.16 x 5.13 x 5.17 x 5.14 x 5.18 x 5.15 x 5.19 x 7.5. (1) - a; (2) - h; (3) - c; (4)- d; (5) - e ; (6)- g. 7.6. V× vïng nh×n thÊy cña g-¬ng cÇu låi lín h¬n vïng nh×n thÊy cña g-¬ng ph¼ng. 7.7. Dựa vào định luật phản xạ ánh sáng ta vÏ c¸c tia ph¶n x¹ øng víi c¸c tia tíi víi việc xác định các pháp tuyến là các đ-ờng trïng víi b¸n kÝnh cña mÆt cÇu t¹i ®iÓm tíi.. S* *. 7.8. Lấy một điểm S” đối xứng với S* S qua xx’ , sau đónối S” với S’ * S’ Cắt trục xx’ ở đâu đó là đỉnh g-ơng. O Nèi S víi mét ®iÓm I bÊt kú trªn g-ơng, sau đó nối S’ với I và dựng đ-ờng S’ ’ * phân giác của góc SIR kéo dài cắt xx’ ở đâu đó là tâm g-ơng.. S’. C. 7.9. Dựa vào định luật phản xạ ánh sáng Ta vÏ c¸c tia ph¶n x¹ øng víi c¸c tia A tới với việc xác định các pháp tuyến lµ c¸c ®-êng trïng víi b¸n kÝnh cña B mÆt cÇu t¹i ®iÓm tíi. 7.10. Lấy điểm A” đối xứng với A qua đ-ờng thẳng BB’ sau đố nối A” với A’ cắt trục BB’ ở đâu đó là tâm g-ơng. Từ A nối với một điểm I bất kỳ trên g-ơng và nôí I với A’ ta có góc AIR. TiÕp theo ta dùng ®-êng ph©n gi¸c cña AIR vµ kÐo dµi c¾t BB’ t¹i C. §ã lµ t©m g-¬ng. R I A B. A’ O B’. C. A” 22.

(23) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). 7.11.Không thể xác định đ-ợc vì S’ không phải là ảnh của S qua g-ơng. C©u 7.12 7.13 7.14 7.15. A. B. C. D x. E. C©u 7.16 7.17 7.18 7.19. x x x. A. B. C x. D. E. x x x. 8.4.. (1) - a; (2) - h ; (3) - b ; (4)- d; (5)- g.. 8.5.. a. Tia ph¶n x¹ trïng tia tíi ( ph¶n x¹ ng-îc). b. §iÓm C lµ t©m g-¬ng.. 8.6. C¸c tia ph¶n x¹ t¹o thµnh chïm song song víi ®-êng t¼ng FO. 8.7. ChiÕu lÇn l-ît c¸c tia SO vµ tia SI c¸c tia ph¶n x¹ cña c¸c tia tíi nµy gÆp nhau t¹o thµnh ¶nh cña S. * S* *. *. C. *. F. O. 8.8. Vẽ lần l-ợt các tia song song với trục chính. Tia qua đỉnh g-ơng từ đó vẽ các tia phản xạ ta sẽ có ảnh A’ B’ . B A’. *. C. *. A. *. F. O. B’ 8.9.. VÏ t-¬ng tù 8.8.. 8.10. Lấy một điểm S” đối xứng với S’ qua trục, nối S với S” cắt trục CO ở đâu thì đó chính là đỉnh g-ơng. Tiếp đến vẽ một tia bất kỳ cắt g-ơng cầu tại điểm I, nối I với S’ ta có góc SIS’ sau đó dựng đ-ờng phân giác của góc trên kéo dài cắt trục tại tâm C. S * * C. O *S’. C©u 8.11 8.12 8.13 8.14. A. B. C x. x x x. D. E. C©u 8.15 8.16 8.17 8.18. A. B. C. D. E x. x x x. 23.

(24) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). 9.1. a. (1) - ®-êng th¼ng b. (2) - ®-êng kh«ng th¼ng. c. (3) - ¸nh s¸ng ; (4) - truyÒn tíi 9.2. 1200. 9.3. Tiến hành vẽ ảnh A’ , B’ của hai điểm A và B sau đó nối A’ B’ ta có ảnh của AB qua g-ơng ph¼ng. Vïng nh×n thÊy ®-îc giíi h¹n bëi hai tiaph¶n x¹ IR vµ KR’ R B R’ A I A’. K. B’ 9.4. Vì mặt trời ở rất xa do đó các tia sáng xuất phát từ mặt trời tới g-ơng coi nh- các tia song song. Khi ph¶n x¹ trªn g-¬ng sÏ cho chïm ph¶n x¹ tËp trung t¹i mét ®iÓm. R 9.5. §Ó x¸c ®inh vïng nh×n thÊy ta vÏ c¸c tia ph¶n xạ của các tia tới xuất phát từ S đến c¸c mÐp cña g-¬ng I, K C Vïng nh×n thÊy lµ vïng giíi h¹n bëi Tia ph¶n x¹ IR vµ kR’. I *S K. R’ 9.6. a. (1) - g-¬ng ph¼ng ( hoÆc g-¬ng cÇu låi) ; (2) - høng ®-îc b. (3) - G-¬ng ph¼ng ; (4) - b»ng vËt (3) - G-¬ng cÇu låi ; (4) - bÐ h¬n vËt (3) - G-p-ng cÇu lâm ; (4) lín h¬n v©t. 9.7. (1) - lín h¬n ; (2) - ph¼ng (1) - lín h¬n ; (2) - c©u låi 9.8. Cã v« sè ¶nh vµ chóng kh«ng b»ng nhau. C©u 9.9 9.10 9.11 9.12. A. B. C x. D. E. x x x. C©u 9.13 9.14 9.15 9.16. A. B. C x. D. E. x x x Ch-¬ng II . ¢m häc. 10. Nguån ©m Ch-¬ng 2. ¢m häc Bµi 10. Nguån ©m. 24.

(25) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). I. KiÕn thøc c¬ b¶n - C¸c vËt ph¸t ra ©m gäi lµ nguån ©m. - Các nguồn âm đều dao động. II. C¸c bµi tËp c¬ b¶n 1. H-íng dÉn c¸c bµi tËp gi¸o khoa 10.1. D. Dao động. 10.2. D. khi làm cho vật dao động. 10.3. Khi gẫy đàn ghi ta: Dây đàn dao động. Khi thổi sáo : cột không khí trong ống sáo dao động. 10.4. Dây cao su dao động. 10.5. a. ống nghiệm và n-ớc trong ống nghiệm dao động. b. Cột không khí trong ống nghiệm dao động. 2. Bµi tËp n©ng cao. 10.6. Khi đi qua cây thông ta nghe tiếng vi vu. Khi đó lá thông hay gó phát ra tiếng kêu? 10.7. Khi dùng tay miết vào tờ giấy ta nghe tiếng rít. Khi đó vật nào phát ra tiếng kêu. 10.8. T¹i sao khi gâ th×a vµo thµnh cèc thuû tinh ta nghe ®-îc ©m thanh? 10.9. Khi ng-êi ta th¶ S¸o diÒu chóng ta nghe tiÕng s¸o vi vu trong kh«ng gian . VËy vËt nµo dao động để phát ra âm thanh. 10.10. Khi ng-ời ta gãy đàn bầu thì dây đàn hay bầu đàn phát phát ra âm thanh? 10.11. Khi ®i qua mét ®-êng d©y ®iÖn ta nghe tiÕng ï ï. §ã cã ph¶i lµ ©m ph¸t ra do dßng ®iÖn chạy trong dây dao động phát ra không? 2. Bµi tËp tr¾c nghiÖm 10.12. Khi dùng dùi gỗ gõ vào mõ. Khi đó: A. Dïi gç ph¸t ra tiÕng kªu. B. Mâ ph¸t ra tiÕng kªu. C. Mâ cïng dïi ph¸t ra tiÕng kªu. D. Cét kh«ng khÝ trong mâ ph¸t ra tiÕng kªu. Chọn câu đúng trong các trả lời trên. 10.13. Khi rót n-ớc vào cốc thuỷ tinh: Khi đó: A. Cèc thuû tinh ph¸t ra tiÕng kªu. B. N-íc trong cèc ph¸t ra tiÕng kªu C. Cét kh«ng khÝ trong cèc ph¸t ra tiÕng kªu. D. N-íc cïng cè ph¸t ra tiÕng kªu. E. Dßng n-íc ph¸t ra tiÕng kªu. Chọn câu trả lời đúng nhất trong các câu trên. 10.14. Khi có gió thổi qua rặng cây, tai ta nghe tiếng lào xào. Âm đó do: A. Ngän c©y ph¸t ra. B. Lµ c©y ph¸t ra. C. Luång giã ph¸t ra. D. Luång giã cïng l¸ c©y ph¸t ra. E. Th©n c©y ph¸t ra. Chọn câu trả lời đúng nhất. 1.15. Khi ta thổi tù và, khi đó: A. MiÖng cuØa tï vµ ph¸t ra tiÕng kªu. B. Th©n cña tï vµ ph¸t ra tiÕng kªu. C. Cét kh«ng khÝ trong tï vµ ph¸t ra tiÕng kªu D. Kh«ng khÝ xung quanh tï vµ ph¸t ra tiÕng kªu 25.

(26) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). Chọn câu trả lời đúng trong các câu trên. 10.16. Những nhạc cụ phát ra âm nhờ cột không khí dao động: A. §µn bÇu B. S¸o. C. KhÌn. D. Tï vµ. E. A, B vµ C Chọn câu trả lời đúng nhất. 10.17. Khi ta thổi còi, khi đó vật phát ra tiếng kêu là: A. MiÖng cßi n¬i ta thæi. B. H¹t bi trong cßi. C. Lç tho¸t h¬i cña cßi. D. Luång khÝ ta thæi. E. Cßi vµ luång khÝ ta thæi. Chọn câu trả lời đúng nhất. 10.18. Khi ng-ời ta huýt sáo, khi đó: A. Miệng ng-òi đó phát ra âm thanh. B. L-ỡi ng-ời đó phát ra âm thanh. C. Luång khÝ ta thæi ph¸t ra ©m thanh. D. MiÖng vµ luång khÝ ph¸t ra ©m thanh. E. Thanh quản của ng-ời đó phát ra âm thanh. Chọn câu trả lời đúng nhất. Bµi 11. §é cao cña ©m I. KiÕn thøc c¬ b¶n - Tần số là số dao động trong một giây. Đơn vị của tần số là 1/s gọi là héc (Hz). - Âm phát ra càng cao ( càng bổng) khi tần số dao động càng lớn. - Âm phát ra càng thấp ( càng trầm) khi tần số dao động càng bé. II. C¸c bµi tËp c¬ b¶n 1. H-íng dÉn c¸c bµi tËp gi¸o khoa 11.1. D. Khi tần số dao động lớn. 11.2. Số dao động trong một giây gọi là (tần số). Đơn vị đo tần số là (héc) (Hz). Ta bình th-ờng nghe đ-ợc những âm có tần số từ ( 20Hz) đến (20 000 Hz). Âm càng bổng thì tần số dao động càng (lớn) Âm càng trầm thì tần số dao động càng (nhỏ). 11.3. - Tần số dao động của âm cao lớn hơn tần số dao động của âm thấp. - Tần số của âm “ đồ” nhỏ hơn tần số của âm “ rê” . - Tần số của âm “ đồ” nhỏ hơn tần số của âm “ đố” . 11.14. a. Con muỗi vỗ cánh nhiều hơn con ong đất. b. Tần số dao động của cánh chimnhỏ hơn 20 Hz nên không nghe đ-ợc âm do cánh chim t¹o ra. 11.5. 1. C¸ch t¹o ra nèt nh¹c Gâ vµo thµnh c¸c chai (tõ Thæi m¹nh vµo c¸c miÖng chai 1 đến chai số 7) chai từ 1 đến 7 2. Tªn nguån ©m (bé phËn Nguån ©m lµ: Chai vµ Nguån ©m lµ: Cét kh«ng ph¸t ra ©m) n-íc trong chai khÝ trong chai. 3. NhËn xÐt vÒ khèi l-îng Khèi l-îng cña nguån ©m Khèi l-îng cña nguån ©m cña nguån ©m t¨ng dÇn gi¶m dÇn 4. Lắng nghe và ghi nhận Độ cao các âm phát ra độ cao của âm phát ra về độ cao các âm gi¶m dÇn t¨ng dÇn. 26.

(27) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). 5. rót ra mèi liªn hÖ g÷a Trong c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c nh- nhau, khèi l-îng cña khèi l-îng cña nguån ©m nguån ©m cµng ( nhá, hoÆc lín) th× ©m ph¸t ra cµng 9 và độ cao của âm phát ra cao, hoặc trầm). 2. Bµi tËp n©ng cao 11.6. Dùng các từ thích hợp để điền khuyết hoàn chỉnh các câu sau: a. Vật phát ra âm thanh .(1)....... khi vật dao động a. TrÇm ; b. Bæng víi tÇn sè (2)......... c. Cao ; d.ThÊp b. Khi vật dao động với (3)........ thì âm e. TÇn sè cao ph¸t ra(4)....... f. TÇn sè thÊp c. Tần số dao động.(5)...... thì âm phát ra(6)...... g. Kh¸c nhau h. Gièng nhau. 11. 7. Chọn câu đúng trong các nhận định sau: a. Vật dao động càng mạnh âm phát ra càng cao. b. Vật dao động càng nhanh âm phát ra càng cao. c. Vật dao động yếu phát ra âm trầm. d. Vật dao động chậm phát ra âm trầm. e. Khi tần số thay đổi thì âm phát ra thay đổi. 11.8. Chän c©u sai trong c¸c c©u sau: a. Khi gâ trèng nhanh ©m ph¸t ra cµng cao b. Khi gâ trèng chËm, ©m ph¸t ra trÇm. c. ¢m cao hay thÊp kh«ng phô thuéc vµo c¸ch gâ nhanh hay chËm. d. Khi gâ trèng m¹nh th× ©m ph¸t ra cµng cao, vµ khi gâ nhÑ ph¸t ra ©m trÇm. 11.9. Chän c©u sai trong c¸c c©u sau: a. Khi ng-êi ta nãi nhanh ph¸t ra ©m cao. b. Khi nãi chËm ph¸t ra ©m trÇm. c. Khi nãi nhá ph¸t ra ©m trÇm. d. Khi nãi to ph¸t ra ©m cao. 11.10. Chọn câu đúng trong các câu sau: a. Khi giã thæi m¹nh qua cµnh c©y th«ng th× ph¸t ra ©m cao. b. Khi giã thæi nhÑ qua cµnh c©y th«ng th× ph¸t ra ©m trÇm. c. Cành cây thông phát ra âm cao hay trầm không phụ thuộc vào tốc độ của gió ( mạnh hay yÕu). 11.11. Tại sao khi có gió nhẹ mặt hồ gợn sóng lăn tăn ( dao động) ta lại không nghe thấy tiÕng? 11.12. T¹i sao khi b¬m lèp xe «t« ng-êi thî l¹i lÊy bóa hoÆc thanh s¾t gâ vµo lèp. Gi¶i thÝch?. 11.13. Khi ta vç tay: NÕu hai bµn tay khum sÏ ph¸t ra ©m trÇm cßn nÕu xoÌ tay ph¸t ra ©m cao h¬n t¹i sao? 3. Bµi tËp tr¾c nghiÖm 11.14. Khi mÆt hå gîn sãng l¨n t¨n, nh-ng tai ta kh«ng nghe ©m ph¸t ra vi: A. MÆt n-íc kh«ng thÓ ph¸t ra ©m thanh. B. MÆt n-íc kh«ng ph¶i lµ nguån ©m. C. Tần số dao động của mặt n-ớc bé. D. Sãng kh«ng ph¶i lµ nguån ©m. E. Tần số dao động nhỏ hơn 20Hz. Chọn câu đúng nhât trong các câu trả lời trên. 11.15. TiÕng chu«ng nghe bæng h¬n tiÕng trèng v×: A. MÆt trèng lµm b»ng da, tang trèng lµm b»ng gç. B. Chuông làm bằng đồng và có hình dáng thon. 27.

(28) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). C. Mặt trống dao động với tần số cao hơn chuông. D. Chuông dao động với tần số cao hơn trống. E. Trèng ®-îc bÞt kÝn, chu«ng th× hë mét phÝa. Chọn câu đúng nhât trong các câu trả lời trên. 11.16. Kéo lệch một con lắc dây và buông nhẹ cho dao động. Khi đó ta không nghe thấy âm ph¸t ra v×: A. Con l¾c kh«ng ph¶i lµ nguån ©m. B. Con lắc dao động quá nhẹ. C. Chiều dài con lắc dao động ngắn. D. Con lắc dao động với tần số bé. E. Con lắc dao động với tần số quá cao. Chọn câu đúng nhât trong các câu trả lời trên. 11.17. Khi gẫy đàn ghi ta, trên cùng một dây nếu ta bấm vào các phím khác nhau thì âm phát ra kh¸c nhau v×: A. Chiều dài của dây thay đổi làm tần số dao động thay đổi. B. Chiều dài của dây không thay đổi nh-ng do gẫy nhanh. C. Chiều dài của dây không thay đổi nh-ng do gẫy chậm. D. Chiều dài của dây dao động thay đổi và do gẫy nhanh. E. Chiều dài của dây dao động không đổi nh-ng do gẫy khác nhau. Chọn câu trả lời đúng trong các câu trên. 11.18. TiÕng nãi cña ng-êi kh¸c nhau lµ do: A. TÇn sè mÊp m¸y cña miÖng kh¸c nhau. B. Tần số dao động của thanh quản khác nhau. C. Tần số dao động của thanh quản và vòm họng khác nhau. D. Cã ng-êi nãi nhanh, ng-êi nãi chËm kh¸c nhau. E. Khèi l-îng cña mçi ng-êi lµ kh¸c nhau. Chọn câu trả lời đúng trong các câu trên. 11.19. Khi gâ vµo cïng mét vÞ trÝ cña mÆt trång, nÕu: A. Gâ nhanh th× ©m ph¸t ra cao ( bæng). B. Gâ chËm ©m ph¸t ra trÇm. C. Gâ nhanh hay chËm ©m ph¸t ra vÉn cïng tÇn sè. D. Gâ m¹nh ©m ph¸t ra cao ( bæng). E. Gâ nhÑ ©m ph¸t ra trÇm. Chọn câu trả lời đúng trong các câu trên. 11.20. Khi đi xe đạp, ta bóp phanh khi đó ta nghe tiếng rít là do: A. Bánh xe đạp quay nhanh quá. B. M¸ phanh c¶n trë sù quay cña b¸nh xe. C. Má phanh cùng với bánh xe dao động. D. B¸nh xe quay chËm dÇn. E. Khi phanh xe đạp rung động. Chọn câu trả lời đúng trong các câu trên. 12. §é to cña ©m I. KiÕn thøc c¬ b¶n - Biên độ dao động càng lớn âm phát ra càng to. - Độ to của âm đ-ợc đo bằng đơn vị đêxiben (db) II. C¸c bµi tËp c¬ b¶n 1. H-íng dÉn c¸c bµi tËp gi¸o khoa 28.

(29) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). 12.1. C©u B. 12. 2. Đơn vị đo độ to của âm là đêxiben (dB). Dao động càng mạnh thì âm phát ra càng to. Dao động càng yếu thì âm phát ra càng nhỏ. 12.3. Hải chơi đàn ghi ta: a. bạn ấy đã thay đổi độ to của âm bằng cách gẫy mạnh dây đàn. b. Dao động của dây đàn mạnh khi bạn ấy gảy mạnh và yếu khi gẫy nhẹ. c. Dao động của dây dàn nhanh khi chơi nốt caovà chậm khi chơi nốt thấp. 12.4. Khi thổi mạnh, ta làm cho lá chuối của kèn dao động mạnh và kèn kêu to. 12.5. Khi thæi s¸o khi thæi m¹nh th× ©m ph¸t ra cµng to. 2. bµi tËp n©ng cao 12.6. Chọn câu đúng trong các câu sau: a. Khi gâ vµo cïng mét vÞ trÝ cña mÆt trång, nÕu gâ nhanh th× ©m ph¸t ra to. b. Khi vật dao động nhanh phát ra âm to. c. Khi vật dao động chậm phát ra âm bé. d. Để phân biệt đ-ợc âm to hay âm bé ta phải căn cứ vào biên độ dao động của âm. 12.7. Chọn câu đúng trong các câu sau: a. Khi giã thæi m¹nh qua cµnh c©y th«ng th× ph¸t ra ©m to. b. Khi giã thæi nhÑ qua cµnh c©y th«ng th× ph¸t ra ©m bÐ. c. Cành cây thông phát ra âm to hay bé phụ thuộc vào tốc độ của gió ( mạnh hay yếu). 12.8. Khi c¸c diÔn viªn biÓu diÔn ca nh¹c tr-íc c«ng chóng t¹i sao ng-êi ta ph¶i dïng m¸y t¨ng ©m? Nªu c«ng dông cña nã? 12.9. Xác định câu sai trong các câu sau: a. Khi gâ kÎng: gâ m¹nh kÎng kªu to, gâ yÕu kÎng kªu nhá. b. Âm phát ra trầm hay bổng do vật dao động mạnh hay yếu. c. ¢m ph¸t ra to do cã tÇn sè lín d. Âm phát ra lớn hay bé do vật dao động mạnh hay yếu. 12.10. Một ng-ời khẳng định: khi Ông ta nghe tiếng sáo diều ông có thể biết đ-ợc gió mạnh hay yếu. Bằng những kiến thức vật lý hãy giải thích và cho biết lời khẳng định trên đúng hay sai? 12.11. B»ng kiÕn thøc vËt lý h·y gi¶i thÝch c©u tôc ng÷: “ Thïng rçng kªu to” 3. Bµi tËp tr¾c nghiÖm. 12.12. Một con lắc dây dao động, nh-ng ta không nghe âm phát ra vì: A. Con l¾c kh«ng ph¶i lµ nguån ©m. B. Con l¾c ph¸t ra ©m qu¸ nhá. C. Con l¾c kh«ng cã ©m ph¸t ra. D. Biên độ dao động của con lắc bé. E. Tần số dao động của con lắc nhỏ hơn 20Hz. Chọn câu trả lời đúng trong các câu trên. 12.13. ë xa kh«ng nghe rç tiÕng ng-êi nãi cßn tiÕng loa phãng thanh th× nghe rÊt râ v×: A. TÇn sè ©m thanh cña loa ph¸t ra lín h¬n. B. ¢m thanh cña loa ph¸t ra ro h¬n. C. ¢m cña loa ph¸t ra trÇm h¬n. D. TÇn sè ©m cña ng-êi kh¸c tÇn sè ©m cña loa. E. TÇn sè ©m cña ng-êi cao h¬n tÇn sè ©m cña loa. Chọn câu trả lời đúng trong các câu trên. 12.14. Khi một nghệ sỹ thổi sáo, muốn âm thanh phát ra lớn khi đó: A. Ng-êi nghÖ sü ph¶i thæi m¹nh. 29.

(30) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). B. Ng-ời nghệ sỹ phải thổi nhẹ và đều. C. Tay ng-ời nghệ sỹ bấm các nốt phải đều. D. Tay phải bấm đóng tất cả các nốt trên sáo. E. Ng-êi nghÖ sü sö dông sáo cã th©n dµi. Chọn câu trả lời đúng trong các câu trên. 12.15. Khi gõ trống, để có âm lớn phát ra khi đó ta phải: A. Gâ nhanh vµo mÆt trèng. B. Gõ chậm rãi và đều vào trống. C. Gâ m¹nh vµo mÆt trèng. D. Chän dïi trèng ch¾c, khoÎ. E. Gõ nhanh và đều. Chọn câu trả lời đúng trong các câu trên. 12.16. Khi gõ giống nhau vào mặt của hai trống khác nhau, khi đó: A. Trèng nhá ©m ph¸t ra to. B. Trèng lín ©m ph¸t ra to. C. Trèng lín ©m ph¸t ra cao h¬n trèng nhá. D. Trèng nhá ph¸t ra ©m trÇm vµ nhá. E. ¢m ph¸t ra to hay nhá kh«ng phô thuéc vµo trèng nhá hay to. Chọn câu trả lời đúng trong các câu trên. 12.17. Khi th¶ s¸o diÒu ta biÕt: A. ¢m ph¸t ra to khi cã giã to. B. ¢m ph¸t ra to khi cã giã võa ph¶i. C. ¢m ph¸t ra to khi cã giã nhá. D. Giã to hay nhá kh«ng ¶nh h-ëng sù ph¸t ©m. E. C¸nh diÒu to s¸o ph¸t ra ©m to. Chọn câu trả lời đúng trong các câu trên. 13. M«i tr-êng truyÒn ©m I. KiÕn thøc c¬ b¶n - ChÊt r¾n, chÊt láng vµ chÊt khÝ lµ nh÷ng m«i tr-êng cã thÓ truyÒn ®-îc ©m. - Ch©n kh«ng kh«ng thÓ truyÒn ©m. - Nãi chung vËn tèc truyÒn ©m trong chÊt r¾n lín h¬n trong chÊt láng, trong chÊt khÝ. II. C¸c bµi tËp c¬ b¶n 1. H-íng dÉn c¸c bµi tËp gi¸o khoa 13.1. A. Kho¶ng ch©n kh«ng. 13.2. Tiếng động của chân ng-ời đi đ-ợc truyền qua đất và n-ớc cá nhận thấy và bỏ đi. 13.3. Ta biÕt ¸nh s¸ng truyÒn trong kh«ng khÝ nhanh h¬n ©m thanh: VËn tèc cña ¸nh s¸ng truyền trong kông khí là 300000000 m/s trong khi đó âm thnh chỉ truyền với vận tốc 340m/s. Vì thÕ thêi gian ¸nh s¸ng truyÒn Ýt h¬n thêi gian ©m truyÒn, m¾t ta thÊy chíp snga tr-íc ©mthanh lµ lÏ ®-¬ng nhiªn. 13.4. Kho¶ng 1km ( 340 m/s . 3s = 1020m). 13.5. ¢m ®-îc truyÒn tõ b¹n nµy qua b¹n kia theo m«i tr-êng khÝ vµ r¾n. 2. Bµi tËp n©ng cao 13.6. Chọn các câu đúng trong các câu sau: a. ¸nh s¸ng vµ ©m cã thÓ truyÒn ®-îc trong c¸c m«i tr-êng. b. ¸nh s¸ng vµ ©m cã thÓ truyÒn ®-îc trong c¸c m«i tr-êng trong suèt. c. ¢m cã thÓ truyÒn ®i trong c¸c m«i tr-êng nh-: chÊt láng, chÊt r¾n vµ c¸c m«i tr-êng trong suèt kh¸c. 30.

(31) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). d. ¢m cã thÓ truyÒn trong c¸c chÊt láng, r¾n vµ chÊt khÝ . 13.7. Tại sao khi xem phim nếu đứng xa màn ảnh ta th-ờng thấy miệng các diễn viên mấp máy sau đó mới nghe tiếng. 13.8. T¹i sao khi gâ vµo ®Çu cña mét èng kim lo¹i dµi th× ng-êi ë ®Çu kia nghe thÊy hai tiÕng t¸ch rêi nhau? 13.9. Trong thời kỳ chiến tranh chống Mỹ, để phát hiện xe tăng địch từ xa các chiến sỹ ta th-ờng áp tai vào mặt đất. Tại sao? 13.10. Mét ng-êi nh×n thÊy mét ng-êi gâ trèng, sau 2s míi nghe ®-îc tiÕng trèng. Hái ng-êi đó đứng cách chỗ đánh trống bao xa? Cho biết vận tốc truyền âm trong không khí là 340m/s. 13.11. Một ng-ời đứng cạnh ống kim loại. khi gõ vào đầu kia của ống, ng-ời đó nghe nghe hai ©m c¸ch nhau 0,5s. TÝnh chiÒu dµi cña èng kim lo¹i nÕu biÕt vËn tèc ©m truyÒn trong kh«ng khÝ vµ trong kim lo¹i lÇn l-ît lµ 340m/s vµ 610m/s. 3. Bµi tËp tr¾c nghiÖm 13.12. Chọn câu sai trong các nhận định sau: A. Các chất rắn, lỏng và khí đều truyền đ-ợc âm thanh. B. Các chất rắn, lỏng khí và chân không đều truyền đ-ợc âm thanh. C. ChÊt r¾n truyÒn ©m tèt h¬n chÊt láng vµ chÊt khÝ. D. ChÊt láng truyÒn ©m kÐm h¬n chÊt r¾n nh-ng tèt h¬n chÊt khÝ. E. ChÊt khÝ truyÒn ©m kÐm h¬n chÊt láng vµ chÊt r¾n. 13.13. Ban đêm ta nghe rõ âm thanh vì: A. Ban đêm không khí truyền âm tốt hơn ban ngày. B. Ban đêm không khí loảng hơn ban ngày. C. Ban đêm âm thanh th-ờng phát ra to. D. Ban đêm tần số của âm thanh lớn hơn. E. Do ban đêm không có ánh sáng mặt trời. Chọn câu đúng trong các câu trên. 13.14. Khi gõ vào một đầu ống kim loại dài, ng-ời đứng phía đầu kia ống nghe đ-ợc 2 âm phát ra v×: A. ống kim loại luôn phát ra hai âm khác nhau và truyền đến tai ta. B. ¢m ®Çu ®-îc kim lo¹i truyÒn ®i, ©m sau truyÒn trong kh«ng khÝ. C. ¢m ®Çu do kim lo¹i ph¸t ra, ©m sau do kh«ng khÝ ph¸t ra. D. ¢m ®Çu do kim lo¹i ph¸t ra, ©m sau do väng l¹i. E. ¢m cã tÇn sè cao truyÒn tr-íc, ©m trÇm truyÒn sau. Chọn câu trả lời đúng trong các câu trên. 13.15. ë trªn c¸c nói cao, khi gäi nhau khã nghe h¬n ë ch©n nói v×: A. Kh«ng khÝ ë trªn cao l¹nh, nªn truyÒn ©m kÐm h¬n. B. ë trªn cao n¾ng h¬n nªn ©m thanh truyÒn ®i kÐm h¬n. C. Kh«ng khÝa ë trªn cao lo¶ng h¬n, nªn truyÒn ©m kÐm h¬n. D. ë trªn cao giã c¶n trë viÖc truyÒn ©m. E. Kh«ng khÝ lo¶ng nªn cã sù hÊp thô bít ©m thanh. Chọn câu trả lời đúng trong các câu trên. 13.16. Mét ng-êi nh×n thÊy m¸y bay ph¶n lùc bay, vµi d©y sau míi nghe tiÕng m¸y bay v×: A. M¸y bay bay kh¸ cao ©m thanh truyÒn ®i khã. B. M¸y bay bay cao kh«ng khÝ hÊp thô bít ©m thanh. C. Trªn cao cã nhiÒu giã nªn c¶n trë viÖc truyÒn ©m. D. VËn tèc cña m¸y bay lín h¬n vËn tèc truyÒn cña ©m. E. M¸y bay th-êng ®-îc t¨ng tèc, cßn ©m thanh th× kh«ng. 31.

(32) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). Chọn câu trả lời đúng trong các câu trên. 13.17. Khi ở xa, ta nhìn thấy một ng-òi đánh trống và sau hai giây moéi nghe thấy tiếng trống. Khoảng cách từ trống đến ta là: A. 480m B. 580m C. 680m D. 780m E. 980m Chọn câu kết quả đúng trong các đáp án trên. 13.18. Khi đánh trống, sau 3 giây nghe tiếng trống vọng lại từ một bức t-ờng gần đó. Khi đó khoảng cách từ bức t-ờng đến nơi đặt trống là: A. 920m B. 410m C. 610m D. 820m E. 510m Kết quả nào trên đây đúng? 14. Ph¶n x¹ ©m - tiÕng vang I. KiÕn thøc c¬ b¶n - Âm truyền gặp màn chắn đều bị phản xạ nhiều hay ít. Tiênga vang là âm phản xạ nghe ®-îc c¸ch ©m trùc tiÕp Ýt nhÊt lµ 1/15gi©y. - c¸c vËt mÒm, cã bÒ gå ghÒ ph¶n x¹ ©m kÐm. C¸c vËt cøng, cã bÒ mÆt nh½n, ph¶n x¹ ©m tèt ( hÊp thô ©m kÐm). II. C¸c bµi tËp c¬ b¶n 1. H-íng dÉn c¸c bµi tËp gi¸o khoa 14.1. C. 14.2. C. 14.3. Khi nói chuyện với nhau cạnh bờ ao, khi đó tai ta nghe đ-ợc gần nh- đồng thời cả âm trùc tiÕp vµ ©m ph¶n x¹ tõ mÆt n-íc. V× thÕ ta nghe râ h¬n. 14. 4. Trong bÓ cã n¾p ®Ëy vµ miÖng nhánh÷ng ©m ph¶n x¹ tõ mÆt n-íc vµ thµnh bÓ nhiÒu lần rồi mới đến tai ta, vì vậy ta phân biệt đ-ợc nó với âm phát ra. Đối với bể không có nắp đậy, âm phản ra từ mặt n-ớc, thành bể một phần không đến tai ta một phần đến tai ta gần nh- cùng lóc víi ©m ph¸t ra nªn ta kh«ng nghe tiÕng vang. 14.5. Nh÷ng tõ m« t¶ bÒ mÆt ph¶n x¹ ©m tèt: ph¼ng, nh½n, cøng. Nh÷ng tõ m« t¶ v¹t ph¶n x¹ ©m kÐm: mÊp m«, gå ghÒ, mÒm, xèp. 14.6. Có nhiều ứng dụng nh-: Dùng siêu âm để khám bệnh, thăm dò dòng cá 2. Bµi tËp n©ng cao 14.7. T¹i sao khi nãi chuyÖn trong phßng ta th-êng nghe tiÕng to h¬n ngoµi trêi. 14. 8. Một ng-ời đứng cách bờ t-ờng một khoảng nào đó, sau khi phát ra một tín hiệu âm thanh sau 1s nghe tiếng vọng lại. Hãy tính khoảng cách từ ng-ời đó đến bức t-ờng. Biết vận tốc truyÒn ©m trong kh«ng khÝ lµ 340m/s. 14.9. §Ó ®o sù n«ng s©u cña c¸c vïng biÓn ng-êi ta th-êng ph¸t c¸c tÝn hiÖu siªu ©m, mét thêi gian sau thu tín hiệu phản hồi và xác định đ-ợc độ sâu của vùng biển đó. Hãy giải thích cách lµm trªn vµ ®-a ph-¬ng ¸n thùc hiÖn qu¸ tr×nh trªn. 14.10. Chọn câu đúng trong các nhận định sau: a. MÆt kÝnh trong suèt ph¼ng ph¶n x¹ ©m tèt h¬n gç. b. MÆt gç ph¼ng nh½n ph¶n x¹ kÐm h¬n mÆt gç ph¼ng. c. C¸c vËt mÒm, xèp ph¶n x¹ ©m kÐm. d. C¸c vËt sÇn sïi cã kh¶ n¨ng ph¶n x¹ ©m tèt h¬n c¸c vËt ph¼ng cøng. 14.11. T¹i sao trong c¸c phßng thu thanh ng-êi ta l¹i ph¶i lµm c¸c bøc t-êng c¸ch ©m, sÇn sïi vµ treo rÌm nhung ? 3. Bµi tËp tr¾c nghiÖm. 14.13. Nh÷ng vËt sau ®©y ph¶n x¹ ©m tèt: A. C¸c vËt cøng, gå ghÒ. B. C¸c vËt mÒm, nh½n. C. C¸c vËt cøng, ph¼ng vµ nh½n. 32.

(33) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). D. C¸c vËt mÒm, xèp vµ th«. E. VËt cã mÆt sÇn sïi, th« r¸p. Chọn câu đúng nhất trong các trả lời trên. 14.14. Mét tµu th¨m dß biÓn, khi ph¸t mét siªu ©m xuèng n-íc sau 5 gi©y nhËn l¹i ®-îc tÝn hiệu phản hồi từ đáy biển. Biết vận tốc truyền âm của n-ớc là 1500m/s. Khi đó biển có độ sâu lµ: A. 7500m. B. 3500m C. 3750m D. 4550m E. 6550m. Chọn đáp án đúng. 14. 15. Trong c¸c r¹p chiÕu bãng, ng-êi ta lµm cho c¸c bøc t-êng sÇn sïi, th« r¸p hoÆc treo rèm nhung nhằm mục đích: A. §Ó c¸ch ©m tèt. B. Chèng ph¶n x¹ ©m. C. G©y tiÕng vang trong phßng. D. T¹o ra c¸c ©m thanh lín. E. Trang trÝ phßng. Chọn câu đúng trong các nhận định trên. 14.16. Nhận định nào sau đây đúng nhất: A. ¢m n»m trong ng-ìng nghe cã kh¶ n¨ng p¶an x¹. B. C¸c h¹ ©m kh«ng cã hiÖn t-îng ph¶n x¹. C. C¸c siªu ©m míi cã hiÖn t-îng ph¶n x¹. D. Mọi âm có tần số bất kỳ đều cho âm phản xạ. E. ¢m cã tÇn sè phï hîp míi cho ©m ph¶n x¹. 14.17. Khi đứng sau một bức t-ờng ta nghe thấy tiếng nói từ phía bên kia. Khia đó ta nghe: A. ¢m väng l¹i tõ phÝa bªn kia. B. ¢m ph¶n x¹ tõ phÝa bªn kia. C. ¢m tõ bªn kia truyÒn qua t-êng. D. ¢m truyÒn qua vµ ©m ph¶n x¹. E. Nghe tiÕng nhá h¬n do cã ©m ph¶n x¹. Chọn câu đúng trong các câu trên. 14.18. Nh÷ng vËt sau ®©y ph¶n x¹ ©m tèt: A. MÆt t-êng gå ghÒ. B. TÊm lôa tr¶i ph¼ng. C. Vµi b«ng, nhung, gÊm. D. MÆt kÝnh, t-êng ph¼ng. E. MÆt nÒn tr¶i th¶m, Nhận định nào trên đây đúng. 14.19. Nh÷ng vËt cã kh¶ n¨ng hÊp thô ©m tèt lµ nh÷ng v©t: A. Ph¶n x¹ ©m tèt. B. Cã bÒ mÆt nh½n, cøng. C. TruyÒn ©m tèt. D. MÒm vµ ph¼ng. E. Ph¶n x¹ ©m kÐm. Nhận định nào trên đây đúng. 14.20. Nh÷ng ©m ph¶n x¹ bao giê còng: A. Lín h¬n ©m ©m tíi. B. TruyÒn ng-îc chiÒu ©m tíi. C. Cã thÓ v-ît qua vËt ch¾n. D. Nhá h¬n ©m tíi. 33.

(34) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). E. B»ng mét nöa ©m tíi. Nhận định nào trên đây đúng. 15. Chèng « nhiÔm tiÕng ån I. KiÕn thøc c¬ b¶n - Ô nhiễm tiếng ồn xảy ra khi tiếng ồn to, kéo dài gây ảnh h-ởng xấu đến sức khoẻ và hoạt động bình th-ờng của con ng-ời. - Để chống ô nhiễm tiếng ồn cần làm giảm độ to của tiếng ồn phát ra, ngăn chặn đ-ờng truyÒn ©m, lµm cho ©m lÖch theo h-íng kh¸c. - Để chống ô nhiễm tiếng ồn ng-ời ta th-ờng sử đụng các vật liệu khác nhau nh- bông, vải, xốp, gạch, gỗ, bê tông... để làm giảm tiếng ồn đễn tai. Những vật liệu này th-ờng ®-îc gäi lµ nh÷ng vËt liÖu c¸ch ©m. II. C¸c bµi tËp c¬ b¶n 1. H-íng dÉn c¸c bµi tËp gi¸o khoa 15.1. Tuú theo c¸ch ttæ chøc cña líp. 15.2. C©u D. 15.3. C©u C. 15.4. Ba c¸ch chèng « nhiÔm tiÕng ån: - Giảm độ to của âm phát ra. - Ng¨n chÆn ®-êng truyÒn ©m. - H-íng ©m ®i n¬i kh¸c. 15.5. - Yêu cầu không hoạt động tronmg giờ nghỉ. - §ãng cöa, che rÌm nhµ m×nh. 15.6. áp tai để nghe tiếng nói của phòng bên cạnh vì t-ờng là vật rắn có thể truyền âm tốt. Còn khi tai để tự do ngoài không khí âm đã bị chặn đ-ờng truyền nên tai ta không nghe ®-îc. 2. Bµi tËp n©ng cao 15.7. Nh÷ng ng«i nhµ ë mÆt phè t¹i sao c¸c cöa ra vµo ng-êi ta th-êng l¾p c¸c cöa kÝnh vµ lµm cöa 2 líp? 15.8. Bạn hãy nêu tác dụng của trần nhà. Tại sao ng-ời ta th-ờng đóng trần nhà bằng hai lớp? 15.9. T¹i sao xung quang c¸c nhµ m¸y hoÆc c¸c tr-êng häc, c¸c c«ng së ng-êi ta th-êng trång c¸c rÆng c©y? 15.10. Hãy chọn các ph-ơng án thích hợp trong các ph-ơng án sau để chống ô nhiễm tiếng ồn cho khu d©n c-: a. Trång c¸c rÆng c©y xung quanh c¸c nhµ m¸y, c«ng x-ëng. b. Di chuyÓn c¸c nhµ m¸y ra xa c¸c trung t©m d©n c-. c. X©y dùng c¸c bøc t-êng. d. §µo c¸c hµo xung quanh nhµ m¸y. 15.11. Để kiểm tra một bộ phận nào đó của động cơ đang làm việc, những ng-ời thợ th-ờng đặt búa vào gần vị trí đó và ghé tai vào đầu kia của cán búa. Em hãy cho biết cơ sở khoa học của ph-¬ng ph¸p nµy? 15.12. Khi chiếc quạt đặt trực tiếp trên sàn nhà thì ng-ời ở tầng d-ới nghe thấy tiếng quạt chạy rÊt râ. §Ó chèng ån cho tÇng d-íi ta lµm thÕ nµo? 3. Bµi tËp tr¾c nghiÖm 15. 13. ¢m nµo sau ®©y g©y « nhiÔm tiÕng ån: A. TiÕng h¸t cña ®iÔn viªn trªn s©n khÊu. B. Tiếng nô đùa của lớp mẫu giáo khi ra chơi. C. ¢m thanh ph¸t ra trong phßng hoµ nh¹c. 34.

(35) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). D. Tiếng rít của động cơ máy bay. E. TiÕng s¸o diÒu vi vu. 15.14. Tiếng ồn gây ra những tác động xấu: A. T¨ng huyÕt ¸p vµ nhÞp thë cña ng-êi. B. T¨ng nhÞp tim vµ nhÞp thë. C. Lµm mÖt mái vµ rèi lo¹n thÇn kinh. D. Lµm ®au nhøc vµ co giËt c¸c c¬. E. G©y buån ngñ, buån n«n. Nhận định nào trên đây đúng? 15.15. Cöa sæ hai líp kÝnh cã t¸c dông: A. C¸ch nhiÖt, lµm m¸t phßng ë. B. C¸ch ©m chèng « nhiÔm tiÕng ån. C. Kh«ng cho ©m truyÒn ra ngoµi. D. Gi¶m bít ¸nh s¸ng chiÕu vµo nhµ. E. Làm điều hoà nhiệt độ phòng ở. 15.16. Nh÷ng nhµ ë th-êng bÞ « nhiÔm tiÕng ån khi ë gÇn: A. C¸c ao hå. B. §-êng ray xe löa. C. GÇn tr-êng häc. D. Gần cánh đồng. E. GÇn c¸c rÆng c©y. Nhận định nào trên đây đúng? 15.17. TiÕng loa ph¸t ra tõ m¸y t¨ng ©m, sÏ g©y « nhiÔm tiÕng ån khi: A. Khi tổ chức đám c-ới. B. Khi mÝt tinh trong héi tr-êng. C. Khi më to trong kh«ng gian chËt. D. Më lín khi ph¸t thanh trong xãm. E. Më bÐ khi nghe nh¹c vui nhén. Nhận định nào trên đây đúng? 15.18. G¹ch lç dïng x©y nhµ cã t¸c dông: A. NhÑ bøc t-êng khi x©y nhµ cao tÇng. B. C¸ch ©m, c¸ch nhiÖt vµ gi¶m träng l-îng nhµ. C. Chủ yếu để cách nhiệt với những vùng nóng. D. Điều hoà nhiệt độ phòng ở cho ngôi nhà. E. Làm tăng độ liên kết, giảm vật liệu cho ngôi nhà. Nhận định nào trên đây đúng nhât? 15.19. §éi mò b¶o hiÓm khi ®i xe m¸y cã t¸c dông: A. T¨ng thªm tù tin cho ng-êi ®i xe. B. C¸ch ©m, c¸ch nhiÖt cho ng-êi ®i xe. C. Chèng « nhiÔm tiÕng ån khi tham gia giao th«ng. D. §Ò phßng tai n¹n giao th«ng. E. Làm gọn, đẹp cho ng-ời đi xe. Nhận định nào trên đây đúng? 15.20. C¸c c©y xanh trong thµnh phè cã t¸c dông: A. Trang trÝ ®-êng phè, g©y vui vÎ cho nhiÒu ng-êi khi qua l¹i. B. C¸ch ©m, c¸ch nhiÖt, lµm vui m¾t cho ng-êi khi qua l¹i. C. Chống bụi, điều hoà không khí và chống ồn, làm đẹp cảnh quan. D. Điều hoà nhiệt độ môi tr-ờng, làm chổ nghỉ ngơi cho con ng-ời. 35.

(36) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). E. Chèng giã b·o, vµ treo pan« ¸p phÝch khi cÇn. Nhận định nào trên đây đúng nhât? Tæng kÕt ch-¬ng 2: ¢m häc I. KiÕn thøc c¬ b¶n * Nguån ©m: - C¸c vËt ph¸t ra ©m gäi lµ nguån ©m. - Các nguồn âm đều dao động. * §é cao cña ©m: - Tần số là số dao động trong một giây. Đơn vị của tần số là 1/s gọi là héc (Hz). - Âm phát ra càng cao ( càng bổng) khi tần số dao động càng lớn. - Âm phát ra càng thấp ( càng trầm) khi tần số dao động càng bé. * §é to cña ©m: - Biên độ dao động càng lớn âm phát ra càng to. - Độ to của âm đ-ợc đo bằng đơn vị đêxiben (dB) * M«i tr-êng truyÒn ©m: - ChÊt r¾n, chÊt láng vµ chÊt khÝ lµ nh÷ng m«i tr-êng cã thÓ truyÒn ®-îc ©m. - Ch©n kh«ng kh«ng thÓ truyÒn ©m. - Nãi chung vËn tèc truyÒn ©m trong chÊt r¾n lín h¬n trong chÊt láng, trong chÊt khÝ. * Ph¶n x¹ ©m - TiÕng vang: - Âm truyền gặp màn chắn đều bị phản xạ nhiều hay ít. Tiênga vang là âm phản xạ nghe ®-îc c¸ch ©m trùc tiÕp Ýt nhÊt lµ 1/15gi©y. - c¸c vËt mÒm, cã bÒ gå ghÒ ph¶n x¹ ©m kÐm. C¸c vËt cøng, cã bÒ mÆt nh½n, ph¶n x¹ ©m tèt ( hÊp thô ©m kÐm). * Chèng « nhiÔm tiÕng ån - Ô nhiễm tiếng ồn xảy ra khi tiếng ồn to, kéo dài gây ảnh h-ởng xấu đến sức khoẻ và hoạt động bình th-ờng của con ng-ời. - Để chống ô nhiễm tiếng ồn cần làm giảm độ to của tiếng ồn phát ra, ngăn chặn đ-ờng truyÒn ©m, lµm cho ©m lÖch theo h-íng kh¸c. Để chống ô nhiễm tiếng ồn ng-ời ta th-ờng sử đụng các vật liệu khác nhau nh- bông, vải, xốp, gạch, gỗ, bê tông... để làm giảm tiếng ồn đễn tai. Những vật liệu này th-ờng đ-ợc gọi là nh÷ng vËt liÖu c¸ch ©m. II. C¸c bµi tËp c¬ b¶n 16.1. Chọn câu sai trong các nhận định sau: A. Tất cả các vật phát ra âm thanh đều dao động. B. Vật phát ra âm thanh cao khi dao động với tần số lớn. C. Tần số dao động cao vật phát ra âm to, tần số dao động nhỏ vật phát ra âm bé. D. Biên độ dao động lớn, vật phát ra âm to. E. Biên độ dao động bé, vật phát ra âm bé. 16.2. Nối các cụm từ ở cột A, B và C sao cho đúng với các ý nghĩa vật lý. A 1. Dao động mạnh 2. Dao động nhanh 3. Dao động chậm 4. Dao động yếu. B 5. Biên độ nhỏ 6. Biên độ lớn 7. TÇn sè lín 8. TÇn sè nhá. 16.3. Chọn câu đúng trong các nhận định sau: 36. C 9. ¢m ph¸t ra to 10. ¢m ph¸t ra nhá 11. ¢m ph¸t ra trÇm 12. ¢m ph¸t ra bæng.

(37) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). 1. 2. 3. 4.. Âm có thể truyền qua n-ớc, n-ớc đá, không khí và thuỷ tinh. ¢m kh«ng thÓ truyÒn qua n-íc, kim lo¹i vµ dÇu ho¶. ¢m cã thÓ truyÒn qua n-íc, dÇu ho¶, x¨ng vµ dÇu nhên. ¢m cã thÓ truyÒn qua c¸c chÊt nh- láng, r¾n nh-ng kh«ng thÓ truyÒn qua ch©n kh«ng. 16.4. Mét ng-êi ph¸t ra ©m, sau 5 gi©y th× nghe tiÕng cña m×nh väng l¹i tõ mét bøc t-êng gÇn đó. Xác định khoảng cách giữa ng-ời đó và bức t-ờng. Cho biết vận tốc truiyền âm trong không khÝ lµ 340m/s. 16.5. T¹i sao nh÷ng n¬i c«ng céng c¸c tr¹m ®iÖn tho¹i th-êng lµm b»ng buång kÝnh? 16.6. Mét ng-êi nh×n thÊy m¸y bay bay tr-íc mÆt m×nh sau 1,5 gi©y míi nghe tiÕng m¸y bay. TÝnh vËn tèc cña m¸y bay? Cho biÕt v©n tèc truyÒn ©m trong kh«ng khÝ lµ 340m/s. 16.7. Tai ta nghe ®-îc nh÷ng ©m cã: A. TÇn sè 56Hz. B. TÇn sè 256Hz. C. TÇn sè 2200Hz. D. TÇn sè 22000Hz. E. TÇn sè 1800Hz. Câu trả lời nào trên đây không đúng? 16.8. Tai ta nghe ®-îc ©m bæng khi: A. ¢m cña nguån ph¸t ra lín. B. Tần số dao động của nguồn tăng. C. Tần số dao động của nguồn giảm. D. Nguồn âm dao động mạnh. E. Tần số dao động của nguồn cao. Nhận định nào trên đây đúng? 16.9. Tai ng-êi nghe khã chÞu khi: A. §é to cña ©m cì 40dB. B. §é to cña ©m cì 120dB C. §é to cña ©m cì 60dB D. §é to cña ©m cì 30dB E. §é to cña ©m cì 70dB. Khẳng định nào trên đây đúng? 16.10. Khi âm truyền trong n-ớc gặp vật chắn, khi đó: A. ¢m kh«ng cã hiÖn t-îng ph¶n x¹. B. ¢m kh«ng cã thÓ truyÒn ®i tiÕp. C. Kh«ng g©y ra tiÕng vang. D. Cã hiÖn t-îng ph¶n x¹ ©m xÈy ra. E. ¢m kh«ng thÓ truyÒn qua. Nhận định nào trên đây đúng? 16.11. Trong c¸c phßng thu thanh, ng-êi ta treo c¸c tÊm nhung hoÆc c¸c tÊm v¶i nØ xung quang phòng nhằm mục đích: A. Chèng « nhiÔm tiÕng ån, b¶o vÖ m«i tr-êng ng-êi h¸t. B. Làm cho âm thu vào to hơn để băng đĩa phát tiếng to hơn. C. Chèng ph¶n x¹ ©m, t¨ng chÊt l-îng ©m thanh thu ®-îc. D. Cách nhiệt để phòng thu mát mẻ hơn khi thu thanh. E. Điều hoà nhiệt độ cho phòng thu thanh. Nhận định nào trên đây đúng? 16.12. Khi nghe nhạc từ máy, khi đó: 37.

(38) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). A. Máy dao động phát ra âm thanh. B. Loa dao động phát ra âm thanh. C. Máy và loa cùng dao động phát ra âm thânh. D. Mµng loa bÞ nÐn ph¸t ra ©m thanh. E. Màng loa dao động phát ra âm thanh. Khẳng định nào trên đây đúng? III. H-ớng dẫn và đáp số 10.6. Các lá thông và luồng gió đều dao động và phát ra âm thanh. 10.7. Tay cùng trang giấy dao động tạo thành tiếng kêu. 10.8. Khi đó cốc thuỷ tinh dao động và phát ra âm thanh. 10.9. Khi đó cột không khí trong ống sáo dao động phát ra tiếng kêu. 10.10. Cả dây đàn và bầu đàn dao động và phát ra âm thanh. 10.11. Không phải. Khi có gió dây điện bị rung động tạo ra tiếng ù ù ( nó vẫn phát ra tiÕng khi kh«ng cã dßng ®iÖn). C©u 10.12 10.13 10.14 10.15. A. B x x. C. D. x. E. C©u 10.16 10.17 10.10. A. B. C. D. E x x. x. x. 11.6. a. (1) - b ; (2) - d hoÆc (1) - a ; (2) - c b. (3) - e ; (4) - b hoÆc (3) - f ; (4) - a c. (5) - g ; (6) - g hoÆc (5) - h ; (6) - h 11.7.: Các câu đúng: b, d và e. 11.8. Các câu a,b và d. 11.9. Tất cả đều sai. 11.10. Câu C. 11.11. Khi đó mặt hồ dao động với tần số thấp nhỏ hơn 20 Hz nên tai ta không nghe ®-îc. 11.12. Khi lèp xe ®-îc b¬m c¨ng nÕu gâ vµo ta sÏ nghe tiÕng ®anh h¬n khi lèp ch-a c¨ng. T-¬ng tù nh- khi gâ trèng nÕu mÆt trèng c¨ng tiÕng ®anh ( ©m cao) h¬n gâ mÆt trèng bÞ chïng. 11.13. Khi gâ trèng nÕu mÆt trèng c¨ng tiÕng ®anh ( ©m cao) h¬n gâ mÆt trèng bÞ chïng. T-¬ng tù ta thÊy khi bµn tay khum ( chïng) nªn tiÕng trÇm vµ ng-îc l¹i. C©u A B C D E C©u A B C D E 11.14 x 11.18 x 11.15 x 11.19 x 11.16 x 11.20 x 11.17 x 12.6. Câu d đúng. 12.7 Tất cà các câu đều đúng. 12.8.Tr-íc mét kh«ng gian réng, tiÕng h¸t cña diÔn viªn nhá v× thÕ ng-êi ta dïng t¨ng âm để khuyếch đại âm thanh lên nhiều lần và phát ra loa. Vì thế tiếng hát của diễn viên nghe to h¬n, vang xa h¬n. 12.9. C©u b vµ c©u c. 12.10. TiÕng s¸o diÒu to hay nhá lµ nhê giã thæi m¹nh hay yÕu. V× thÕ ë cïng mét kho¶ng c¸ch nÕu ta nghe tiÕng s¸o lín ta biÕt giã m¹nh vµ tiÕng s¸o nhá khi giã thæi yÕu.. 38.

(39) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). 12.11. Nếu gõ vào thùng đặc do cấn các vật trong đó nên thùng dao động yếu ( kêu nhỏ). Khi thùng rỗng: thùng dao động mạnh hơn, mặt khác thùng rỗng còn đóng vai trò nh- một hộp đàn ( hộp cộng h-ởng) là cho tiếng lớn hơn và có sắc thái hơn. C©u 12.12 12.13 12.14 12.15. A. B. C. D. E x. x. C©u 12.16 12.17. A. B x. C. D. E. x. x x. 13.6. C©u d 13.7. ¸nh s¸ng truyÒn víi vËn tèc rÊt lín h¬n ©m truyÒn trong kh«ng khÝ. V× thÕ ta thÊy ®iÕn viªn mÊp m¸y miÖng tr-íc khi nghe thÊy tiÕng h¸t. 13.8. TiÕng ®Çu ©m truyÒn qua èng kim lo¹i truyÒn cßn tiÕng sau ©m truyÒn trong kh«ng khÝ. 13.9. Mặt đất truyền âm tốt hơn không khí vì vậy việc áp tai lên mặt đất giúp các chiến sí bộ đội phát hiện sự di chuyển của xe tăng một cách nhanh chóng và rõ ràng hơn. 13.10. Ng-ời đó đứng cách vị trí đánh trống 680m. 13.11. Thời gian truyền âm trong kim loại từ đầu ống đến cuối ống là t1 Thêi gian truyÒn cña ©m trong kh«ng khÝ lµ t2 = t1 + 0,5 Ta có khoảng cách để âm truyền: S = v1t1 = v2 (t1 +0,5) Hay 610t1 = 340t1 + 170 Gi¶i ph-¬ng tr×nh trªn ta cã: t1   S  610. C©u 13.12 13.13 13.14 13.15. 170 s 270. 170  384,07m 240. A. B x. C. x x. D. E. C©u 13.16 13.17 13.18. A. B. C. D x. E. x x. x. 14.7. Khi nói chuyện với nhau trong phòng, khi đó tai ta nghe đ-ợc gần nh- đồng thời cả ©m trùc tiÕp vµ ©m ph¶n x¹ tõ mÆt t-êng. V× thÕ ta nghe râ h¬n. 14.8. 170m 14.9. Khi âm thanh truyền trong n-ớc sau khi đến đáy biển nó sẽ phản xạ trở lại. Quảng đ-ờng âm truyền bằng hai lần độ sâu của biển. Khi biết vận tốc truyền âm trong n-ớc biển và thời gian để âm truyền ta có thể tính đ-ợc quãng đ-ờng mà âm đã truyền qua. 14.10. Câu a, b và c đúng. 14.11. ViÖc ghi ©m ng-êi ta cÇn ©m trong s¸ng kh«ng bÞ pha t¹p bëi c¸c ©m do ph¶n x¹ lµm cho ©m ®-îc ghi kh«ng râ. MÆt kh¸c nÕu c¸ch ©m kh«ng tèt th× c¸c t¹p ©m tõ bªn ngoµi sÏ lµm gi¶m ch©t l-îng cña ©m thanh. C©u A B C D E C©u A B C D E 14.13 x 14.17 x 14.14 x 14.18 x 39.

(40) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). 14.15 x 14.19 x 14.16 x 14.20 x 15.7. Nhà ở mặt phố, gần đ-ờng khi ô tô và xe cộ chuyển động gây ra tiếng ồn. Để chống lại tiếng ồn ng-ời ta th-ờng cửa hai lớp kính. Mặt khác cửa kính vẫn đảm bảo cho trong nhà vẫn ®-îc chiÕu s¸ng. 15.8. Trần nhà có các tác dụng: chống nóng ( cách nhiệt), chống bụi và đặc biệt là chống tiÕng ån do nh÷ng trËn m-a to déi trªn m¸i nhµ. NÕu trÇn hai líp viÖc c¸ch ©m vµ c¸ch nhiÖt cµng tèt h¬n. 15.9. Trồng các rặng cây để vừa tạo quang cảnh và vệ sinh, nh-ng quan trọng hơn là để chèng « nhiÔm tiÖng ån. 15.10. Ph-¬ng ¸n a vµ b. 15.11. Khi các máy móc hoạt động gây ra tiếng ồn vì thế chúng ta rất khó phân biệt đ-ợc tiếng hoạt động của các bộ phận. Vì vậy ghé sát tai vào cán búa dao động âm của bộ phận đ-ợc kiểm tra truyền qua đầu búa đến tai ta. 15.12. Để phía d-ới không nghe thấy tiếng hoạt động của quạt ta chỉ cần đặt quạt lên trªn mét gèi b«ng hay mét tÊm xèp. C©u 15.13 15.14 15.15 15.16. A. B. C. D x. E. x x x. C©u 15.17 15.18 15.19 15.20. A. B. C x. D. E. x x x. 16.1. C©u C. 16.2.. (1) - (6) - (9) ; (2) - (7) - (12) ; (3) - (8) - (11) ; (4) - (6) - (10) 16.3. Các câu đúng: 1,3 và 4. 16.4. §¸p sè: 850m 16.5. Buång ®iÖn tho¹i lµm b»ng kÝnh cã hai lý do: - Khi đàm thoại âm truyền vào micrô lớn hơn. - Gi¶m ©m truyÒn ra ngoµi g©y ån µo. 16.6. 510m/s. 16.7. C©u D 16.8. C©u E. 16.9. C©u B. 16.10. C©u D. 16.11. C©u C. 16.12. C©u E. Ch-¬ng 3. §iÖn häc 17. Sù nhiÔm ®iÖn do cä x¸t I. kiÕn thøc c¬ b¶n * Cã thÓ lµm nhiÔm ®iÖn c¸c vËt b»ng c¸ch cä x¸t. * VËt bÞnhiÔm ®iÖn ( mang ®iÖn tÝch) cã kh¶ n¨ng hót c¸c vËt kh¸c. II. C¸c bµi tËp c¬ b¶n 1. H-íng dÉn c¸c bµi tËp gi¸o khoa 17.1. - Nh÷ng vËt bÞ nhiÔm ®iÖn lµ: Vá bót bi nhùa, l-îc nhùa. - Nh÷ng vËt kh«ng bÞ nhiÔm ®iÖn lµ: bót ch× vá gç, l-ìi kÐo, chiÕc th×a, m¶nh giÊy. 17.2. D. Mét èng b»ng nhùa. 17.3. a. Khi cä x¸t th-íc nhùa, tia n-íc ch¶y th¼ng. Khi th-íc nhùa bÞ cä x¸t, tia n-íc bÞ hót, uèn cong vÒ phÝa th-íc nhùa. b. Th-íc nhùa sau khi bÞ cä x¸t, bÞ nhiÔm ®iÖn. 17.4. Khi ta mặc áo len dạ hàng ngày ta th-ờng đi lại, cử động làm cọ xát do vậy áo bị nhiễm ®iÖn. Khi cëi ¸o c¸c ®iÖn tÝch trªn c¸c sîi len hay d¹ cã hiÖn t-îng phãng ®iÖn g©y ra chíp nhá 40.

(41) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). li ti kèm theo tiếng lách tách. Hiện t-ợng này t-ơng tự nh- các đám mây tích điện phóng điện g©y ra sÊm sÐt. 2. C¸c bµi tËp n©ng cao. 17.5. Chọn câu đúng trong các nhận định sau: a. Khi một vật hút các vật khác, chứng tỏ nó đã nhiễm điện. b. Mét vËt nhiÔm ®iÖn cã thÓ hót c¸c vËt kh¸c. c. Mét vËt nhiÔm ®iÖn cã thÓ hót c¸c vËt kh¸c hoÆc phãng ®iÖn qua c¸c vËt kh¸c. d. Mét vËt nhiÔm ®iÖn chØ hót c¸c vËt ë gÇn nã. 17.6. Khi cọ xát th-ớc nhựa vào mảnh dạ, nhận định nào sau đây đúng: a. Th-íc nhùa bÞ nhiÔm ®iÖn cßn m¶nh d¹ kh«ng nhiÔm ®iÖn. b. Th-ớc nhựa và mảnh dạ đều bị nhiễm điện. c. Th-íc nhùa chØ nhiÔm ®iÖn khi cä x¸t l©u vµo m¶nh d¹. 17.7. Khi cọ xát một chiếc đũa thuỷ tinh vào tấm lụa, đũa thuỷ tinh nóng lên đồng thời nhiễm điện. Nh- vậy do cọ xát đũa thuỷ tinh nóng lên nên bị nhiễm điện. Nói nh- vậy có đúng kh«ng? T¹i sao? 17.8. T¹i sao c¸nh qu¹t ®iÖn t¹o ra giã mµ vÉn bÞ bôi b¸m? 17.9. Cã hai m¶nh giÊy b×a gièng nhau ®-îc treo trªn hai sîi chØ t¬ mét bÞ nhiÔm ®iÖn vµ mét không nhiễm điện. Làm thế nào để nhận ra mảnh nào nhiễm điện nếu không đ-ợc sử dông mét dông cô nµo? 17.10. Vµo nh÷ng ngµy hanh kh« kh«ng nªn lau cöa kÝnh hoÆc mµn h×nh Tivi b»ng kh¨n kh« mµ chØ cÇn lÊy chæi l«ng quÐt nhÑ. T¹i sao? 17.11. Treo hai quả cầu Bấc bằng các sợi tơ. Trong đó có một quả cầu nhiễm điện một không nhiÔm ®iÖn. Hái khi ®-a chóng l¹i gÇn nhau th× cã hiÖn t-îng g× xÈy ra? 17.12. Mét cuèn s¸ch cò, l©u n¨m giÊy bÞ Èm rÊt khã lËt c¸c trang s¸ch. §Ó t¸ch rêi c¸c trang s¸ch mµ kh«ng lµm r¸ch giÊy ta lµm thÕ nµo? 17.13. H·y cho biÕt c¸ch nhËn biÕt mét vËt bÞ nhiÔm ®iÖn (kh«ng ®-îc sö dông bót thö ). 17.14. Trong các phân x-ởng dệt may ng-ời ta th-ờng treo các tấm kim loại đã nhiễm điện ở trªn cao. Lµm nh- vËy cã t¸c dông g×? t¹i sao? 3. C¸c bµi tËp tr¾c nghiÖm. 17.15. Khi lau kÝnh b»ng dÎ kh« ta thÊy c¸c sîi b«ng b¸m vµo kÝnh bëi: A. TÊm kÝnh bÞ nãng lªn nªn cã thÓ hót c¸c sîi b«ng. B. Nhiệt độ của tấm kính thay đổi do vậy nó hút các sợi bông. C. TÊm kÝnh bÞ nhiÔm ®iÖn do vËy nã hót c¸c sîi b«ng. D. Khi lau chïi, kÝnh bÞ x-íc vµ hót c¸c sîi b«ng. E. Khi lau s¹ch tÊm kÝnh nh½n h¬n nªn cã thÓ hót c¸c sîi b«ng. Chọn câu trả đúng trong các câu trên. 17.16. Cã thÓ nhËn biÕt vËt nhiÔm ®iÖn b»ng c¸ch: A. §-a vËt cã kh¶ n¨ng tÝch ®iÖn l¹i gÇn, nã bÞ hót. B. §-a vËt nhÑ l¹i gÇn nã sÏ bÞ hót. C. §-a c¸c sîi t¬ l¹i gÇn nã bÞ duçi th¼ng. D. §-a c¸c sîi tãc l¹i gÇn tãc chóng bÞ xo¾n l¹i. E. Bóng mét vµi h¹t bôi thÊy bôi b¸m. Chän c©u sai trong c¸c c©u trªn. 17.17. Bôi b¸m vµo c¸nh qu¹t ®iÖn v× : A. Khi qu¹t ch¹y nhanh bôi bÞ cuèn vµo do vËy bôi b¸m l¹i. B. C¸nh qu¹t cä x¸t víi kh«ng khÝ bÞ nhiÔm ®iÖn vµ hót bôi. C. Giã lµm cho bôi xo¸y vµo b¸m lªn c¸nh qu¹t ®iÖn. D. C¸nh qu¹t quay t¹o ra nh÷ng vßng xo¸y hót bôi. 41.

(42) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). E. Khi qu¹t quay giã thæi phÝa tr-íc Ðp bôi vµo c¸nh qu¹t. Chọn câu đúng trong các câu trên. 17.18. Chọn câu đúng trong các nhận định sau: A. ChØ cã c¸c vËt r¾n khi cä x¸t míi bÞ nhiÔm ®iÖn. B. ChÊt láng kh«ng bÞ nhiÔm ®iÖn khi cä x¸t. C. Các vật đều có khả năng bị nhiễm điện. D. Khi nhiễm điện nhiệt độ của vật thay đổi. E. Nhiệt độ của vật tăng, vật có thể bị nhiễm điện. 17.19. Xe ô tô sau một thời gian dài chuyển động, nó sẽ: A. NhiÔm ®iÖn, do cä x¸t vµo kh«ng khÝ. B. Kh«ng bao giê bÞ nhiÔm ®iÖn. C. Chỉ nhiễm điện khi ô tô chạy với tốc độ lớn . D. Kh«ng khÝ mÒm nªn cä x¸t kh«ng g©y nhiÔm ®iÖn. E. Do không khí luôn thay đổi nên ô tô không nhiễm điện. Khẳng định nào trên đây đúng? 17.20. Các đám mây tích điện do nguyên nhân: A. Gió thổi làm lạnh các đám mây. B. Hơi n-ớc chuyển động cọ xát với không khí. C. Khi nhiệt độ của đám mây tăng. D. Khi nhiệt độ thay đổi đột ngột. E. Khi áp suất của đám mây thay đổi. Nhận định nào trên đây đúng? 18. Hai lo¹i ®iÖn tÝch I. kiÕn thøc c¬ b¶n * Cã hai lo¹i ®iÖn tÝch lµ ®iÖn tÝch d-¬ng vµ ®iÖn tÝch ©m.C¸c vËt nhiÔm ®iÖn cïng lo¹i th× ®Èy nhau, kh¸c lo¹i th× hót nhau. * Nguyªn tö gåmh¹t nh©n mang ®iÖn tÝch d-¬ng vµ c¸c ªlectr«n m¹ng ®iÖn tÝch ©m chuyển động xung quanh hạt nhân. * Mét vËt nhiÔm ®iÖn ©m nÕu nhËn thªm ªlectr«n, nhiÔm ®iÖn d-¬ng nÕu mÊt bít ªlectr«n. II. C¸c bµi tËp c¬ b¶n 1. H-íng dÉn c¸c bµi tËp gi¸o khoa 18.1. C©u D. 18.2. H×nh a. Ghi dÊu (+) cho vËt B H×nh b. Ghi dÊu (-) cho vËt C H×nh c. DÊu (-) chovËt F H×nh d. DÊu (+) cho vËt H 18.3. a. Khi chải tóc: các êlectrôn chuyển từ tóc sang nhựa do đó tóc nhiễm điện d-ơng, nhựa nhiÔm ®iÖn ©m. b. c¸c sîi tãc nhiÔm ®iÖn cïng lo¹i, chóng ®Èy nhau. 18.4. Sơn và hải đều có thể đúng, có thể sai: NÕu ®-a lÇn l-ît ®-a l-îc nhùa vµ m¶nh nil«ng l¹i gÇn c¸c giÊy vôn nÕu chóng hót c¸c giấy vụn khi đó Hải đúng. Nếu một trong hai vật hútcác giấy vụn thì Sơn đúng. 2. Bµi tËp n©ng cao. 18.5. Một quả cầu mang điện thì khối l-ợng của nó có thay đổi hay không? 18.6. Hai vËt tÝch ®iÖn ®-îc treo 42.

(43) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). trªn hai sîi chØ t¬, c¶ hai bÞ lÖch khái vÞ trÝ c©n b»ng ( nh- h×nh vÏ). H·y ®iÒn dÊu cña ®iÖn tÝch mµ c¸c vËt cã thÓ bÞ nhiÔm. a b 18.7. Mét häc sinh cho r»ng, khi cho mét vËt nhiÔm ®iÖn ©m tiÕp xóc víi mét vËt kh«ng nhiÔm điện thì cả hai vật đều bị nhiễm điện âm. Điều đó đúng hay sai? Vì sao? 18.8. Ba qu¶ cÇu nhá A, B, C d-îc treo vµo ba sîi d©y t¬ (bè trÝ nh- h×nh vÏ) a. Cho qu¶ cÇu C tÝch ®iÖn ©m. Hái qu¶ cÇu A vµ B tÝch ®iÖn g×? b. H·y so s¸nh ®iÖn tÝch cña qu¶ cÇu A vµ C. A B C 18.9. Tại sao trong các thí nghiệm để kiểm tra các vật nhiễm điện, ng-ời ta th-ờng sử dụng quả cÇu bÊc nhá? 3. Bµi tËp tr¾c nghiÖm. 18.10. Chọn câu đúng trong các nhận định sau: A. Một vật nhiễm điện là vật đó luôn luôn mang điện tích. B. Mét vËt mang ®iÖn tÝch cã thÓ bÞ nhiÔm ®iÖn. C. NhiÔm ®iÖn lµ cã sù hót hay ®Èy nhau gi÷a c¸c vËt mang ®iÖn. D. Khi mét vËt nhiÔm ®iÖn nã lu«n lu«n thõa ªlÐctron. E. Khi mét vËt m¹ng ®iÖn lu«n lu«n thiÕu c¸c ªlectr«n. 18.11. Chọn câu đúng trong các nhận định sau: A. VËt tÝch ®iÖn chØ hót c¸c chÊt c¸ch ®iÖn nh- giÊy, l«ng chim. B. Mét vËt tÝch ®iÖn lu«n bÞ c¸c vËt kh«ng tÝch ®iÖn hót. C. VËt nhiÔm ®iÖn hót mét vËt kh¸c chøng tá vËt kia nhiÔm ®iÖn. D. Hai vËt nhiÔm ®iÖn chóng lu«n lu«n ®Èy nhau. E. Mét vËt kh«ng tÝch ®iÖn kh«ng thÓ hót c¸c vËt kh¸c. 18.12. Chọn câu sai trong các nhận định sau: A. Mét vËt nhiÔm ®iÖn ©m th× lu«n lu«n nhiÔm ®iÖn ©m. B. Mét vËt c« lËp nhiÔm ®iÖn d-¬ng th× lu«n bÞ nhiÔm ®iÖn d-¬ng. C. Mét vËt tÝch ®iÖn d-¬ng, nhËn thªm ®iÖn ©m,cã thÓ nhiÔm ®iÖn ©m. D. Mét vËt mang ®iÖn ©m cã thÓ mÊt bít ®iÖn ©m vµ vÉn tÝch ®iÖn. E. Mét vËt tÝch ®iÖn d-¬ng nhËn thªm ªlectr«n vÉn mang ®iÖn d-¬ng. 18.13. Nguyªn tö lu«n cÊu t¹o bëi : A. §iÖn tÝch d-¬ng vµ ®iÖn tÝch ©m hót nhau t¹o thµnh. B. Mét phÇn mang ®iÖn tÝch d-¬ng vµ mét phÇn mang ®iÖn ©m. C. H¹t nh©n mang ®iÖn tÝch d-¬ng, electr«n mang ®iÖn tÝch ©m. D. Nhê t-¬ng t¸c gi÷a c¸c ®iÖn tÝch ©m vµ ®iÖn tÝch d-¬ng. E. Sù liªn kÕt gi÷a c¸c ®iÖn tÝch tr¸i dÊu. Chọn câu đúng trong các nhận định trên. 18.14. Mét vËt nhiÔm ®iÖn ©m khi: A. Vật đó nhận thêm êlectrôn. B. Vật đó mất bớt êlectrôn. C. Vật đó đã nhiễm điện mất bớt êlectrôn.. D. VËt mang ®iÖn d-¬ng mÊt bít ªlectr«n. 43.

(44) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). E. VËt mang ®iÖn d-¬ng nhËn thªm ªlectr«n. Chọn khẳng định đúng nhất trong các câu trên. 18.15. Mét vËt nhiÔm ®iÖn d-¬ng khi: A.Vật đó nhận thêm êlectrôn. B. Vật đó mất bớt êlectrôn. B. Vật đó đã nhiễm điện mất bớt êlectrôn. C. VËt mang ®iÖn ©m mÊt bít ªlectr«n. D. VËt mang ®iÖn d-¬ng nhËn thªm ªlectr«n. Chọn khẳng định đúng nhất trong các câu trên. 19. dßng ®iÖn - nguån ®iÖn I. kiÕn thøc c¬ b¶n * Dßng ®iÖn lµ dßng c¸c ®iÖn tÝch dÞch chuyÓn cã h-íng. * Mỗi nguồn điện đều có hai cực. Dòng điện chạy trong mạch điện kín bao gồm các thiết bÞ ®iÖn ®-îc nèi liÒn víi hai cùc cña nguån ®iÖn b»ng d©y ®iÖn. II. C¸c bµi tËp c¬ b¶n 1. H-íng dÉn c¸c bµi tËp gi¸o khoa 19.1. a. Dßng ®iÖn lµ dßng (c¸c ®iÖn tÝch dÞch chuyÓn cã h-íng). b. Hai cực của pin hay ắc quy( d-ơng và âm) của nguồn điện đó. c. Dßng ®iÖn ch¹y trong d©y ®iÖn nèi liÒn c¸c thiÕt bÞ víi nguån ®iÖn ®-îc vµ duy tr× l©u dµi bëi nguån ®iÖn. 19.2. C©u C. 19.3. a. sù t-¬ng tù: - Nguån ®iÖn t-¬ng tù m¸y b¬m n-íc - èng dÉn n-íc t-¬ng tù d©y nèi. - C«ng t¾c t-¬ng tù van n-íc. - B¸nh xe n-íc t-¬ng tù qu¹t ®iÖn. - Dßng ®iÖn t-¬ng tù dßng n-íc. - Dßng n-íc lµ do n-íc dÞch chuyÓn cßn dßng ®iÖn lµ do c¸c ®iÖn tÝch dÞch chuyÓn. b. Sù kh¸c nhau: èng n-íc bÞ hë hay thñng, n-íc ch¶y ra ngoµi cßn m¹ch ®iÖn bÞ hë kh«ng cã dßng ®iÖn. 2. Bµi tËp n©ng cao. 19.4. Tại sao khi lắp pin vào rađiô hay các thiết bị dùng pin khác cần phải kiểm tra xem đã đúng ký hiệu “ cực” của nó ch-a? 19.5. Tại sao ở các tiệm điện lại bán đủ các pin hay ắc quy lớn nhỏ khác nhau? 19.6. T¹i sao ta kh«ng nªn nèi hai cùc cña nguån ®iÖn b»ng c¸c sîi d©y kim lo¹i. 19.7. T¹i sao nh÷ng ng-êi b¸n hay söa ch÷a ¾c quy th-êng nh¾c nhë kh¸ch hµng, nªn th-êng xuyªn lau chïi s¹ch sÏ trªn bÒ cña mÆt ¾c quy? 19.8. T¹i sao c¸c xe chë x¨ng dÇu ng-êi ta buéc mét sîi d©y xÝch s¾t vµo bÖ xe vµ th¶ ®Çu kia xuống đất. 19.9. Nguồn điện không có dấu cực d-ơng và cực âm, ta có thể xác định đ-ợc các cực của nguån ®iÖn b»ng c¸c dông cô sau: a. Bót thö ®iÖn, cuén d©y. b. Bóng đèn và công tắc 3. Bµi tËp tr¾c nghiªm. 19.10. Nèi hai qu¶ cÇu A vµ B b»ng mét A B sîi d©y kim lo¹i ( h×nh vÏ). Hái cã dßng ®iÖn ch¹y qua d©y dÉn kh«ng?xÐt c¸c tr-êng hîp sau: 44.

(45) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). A. A tÝch ®iÖn d-¬ng, B kh«ng tÝch ®iÖn. B. A vµ B kh«ng tÝch ®iÖn. C. A tÝch ®iÖn ©m, B kh«ng tÝch ®iÖn. D. A kh«ng tÝch ®iÖn, B tÝch ®iÖn d-¬ng. E. A kh«ng tÝch ®iÖn, B tÝch ®iÖn ©m. 19.11. Dßng ®iÖn lµ: A. Dßng c¸c ªlectr«n chuyÓn dêi cã h-íng. B. Dßng c¸c ®iÖn tÝch ©m chuyÓn dêi cã h-íng. C. Dßng c¸c ®iÖn tÝch chuyÓn dêi cã h-íng. D. Dßng c¸c ®iÖn tÝch ©m chuyÓn dÞch. E. Sù chuyÓn dÞch c¸c ®iÖn tÝch. Nhận định nào đúng nhất trong các tr-ờng hợp trên? 19.12. Một bóng đèn đang sáng, quạt điện đang chạy chứng tỏ: A. Dßng ®iÖn ch¹y qua chóng. B. C¸c ®iÖn tÝch ch¹y qua d©y dÉn. C. C¸c h¹t mang ®iÖn ®ang chuyÓn dêi trong d©y dÉn. D. Bóng đèn và quạt đang bị nhiễm điện. E. Chóng ®ang tiªu thô n¨ng l-îng ®iÖn. Khẳng định nào trên đây sai? 19.13. Dßng ®iÖn cã thÓ chuyÓn dêi trong c¸c vËt d-íi ®©y: A. Sø. B. Kim lo¹i. C. Gç kh«. D. Poliªtilen. E. Ni l«ng. 19.14. Nguån ®iÖn lµ thiÕt bÞ: A. S¶n xuÊt ra c¸c ªlectr«n. B. Trên đó có đánh dấu hai cực. C. §Ó duy tr× dßng ®iÖn trong m¹ch. D. Lu«n bÞ nhiÔm ®iÖn. E. Cã hai cùc ©m d-¬ng. Chọn khẳng định đúng nhất. 19.15. SÏ cã dßng ®iÖn ch¹y qua khi: A. Khi nèi c¸c thiÕt bÞ tiªu thô ®iÖn víi nguån ®iÖn. B. Mạch điện có chứa đầy đủ các thiết bị điện và nguồn điện. C. C¸c thiÕt bÞ ®iÖn vµ ngu«ng ®-îc nèi kÝn b»ng d©y dÉn. D. Khi nguån ®iÖn cã ®iÖn vµ cã c¸c thiÕt bÞ ®iÖn. E. Trong mạch phải đầy đủ công tắc và các linh kiện. Chọn câu đúng trong các trả lời trên. 20. chÊt dÉn ®iÖn vµ chÊt c¸ch ®iÖn dßng ®iÖn trong kim lo¹i I. kiÕn thøc c¬ b¶n * Ch©t dÉn ®iÖn lµ chÊt cho dßng ®iÖn ®i qua. ChÊt c¸ch ®iÖn lµ chÊt kh«ng cho doµng ®iÖn ®i qua. * Dßng ®iÖn trong kim lo¹i lµ dßng c¸c ªlectr«n tù do dÞch chuyÓn cã h-íng. II. C¸c bµi tËp c¬ b¶n 1. H-íng dÉn c¸c bµi tËp gi¸o khoa 45.

(46) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). 20.1. a. C¸c ®iÖn tÝch cã thÓ dÞch chuyÓn qua c¸c vËt dÉn ®iÖn ( c¸c chÊt dÉn ®iÖn). b. C¸c ®iÖn tÝch kh«ng thÓ dÞch chuyÓn qua c¸c vËt liÖu c¸ch ®iÖn, chÊt c¸ch ®iÖn. c. Kim loại là chất dẫn điện vì ở trong đó có các electrôn tự do có thể chuyển dời có h-íng. d. trong tr-êng hîp nµy kh«ng khÝ lµ chÊt c¸ch ®iÖn. 20.2. a. Hai l¸ nh«m xoÌ ra v× chóng nhiÔm ®iÖn cïng lo¹i vµ ®Èy nhau. b. Kh«ng cã hiÖn t-îng g× xÈy ra. V× thanh nhùa lµ vËt ¸ch ®iÖn. c. Lá nhôm phía quả cầu A cụp lại bớt, còn lá nhôm gắn ở quả cầu B xoè ra. Vì dây đồng kim lo¹i dÉn ®iÖn, c¸c ®iÖn tÝch tõ A chuyÓn bít sang B. 20.3. Khi ô tô chuyển động, cọ xát vào không khí và nhiễm điện từng phần. Nếu nhiễm điện mạnh có thể gây cháy nổ, để bảo vệ xe và xăng dầu ng-ời ta dùng xích sắt thả trên đ-ờng chuyền bớt các điện tích xuống đất. 20.4. a. C¸c giÊy b¹c cña giÊy lãt bªn trong vá bäc thuèc l¸ th-êng dïng thiÕc phñ lªn giÊy do vËy nã dÉn ®iÖn tèt. b. GiÊy tr¸ng kim lµ ni long phñ s¬n mµu nªn c¸ch ®iÖn tèt. 2. Bµi tËp n©ng cao 20.5. H·y kÓ tªn mèt sè chÊt c¸ch ®iÖn vµ mét sè chÊt dÉn ®iÖn ë ®iÒu kiÖn th-êng. 20.6. Mét häc sinh lý luËn r»ng: “ c¸c vËt dÔ dµng lµm nhiÔm ®iÖn th× còng dÔ dµng cho dßng điện truyền qua, vì ta thấy vật đó đễ dàng nhận hay nh-ờng electron” . Lý luận trên có chính xác không? Hãy cho một ví dụ để minh hoạ. 20.7. Trong khi söa ch÷a ®iÖn nh÷ng ng-êi thî th-êng ngåi trªn nh÷ng chiÕc ghÕ c¸ch ®iÖn vµ bá hai ch©n lªn ghÕ. H·y gi¶i thÝch t¹i sao? 20.8. Mét häc sinh thö kiÓm nghiÖm sù c¸ch ®iÖn cña gç kh« b»ng c¸ch sau: ®-a mét ®Çu cña chiÕc bót ch× cã vá lµm b»ng gç ch¹m vµo mét vËt mang ®iÖn vµ ch¹m tay vµo ®Çu kia th× bÞ điện giật. Do đó học sinh này khẳng định: gỗ khô vẫn dẫn điện. Hãy phân tích sai lầm của bạn häc sinh trªn. 20.9. Tại sao trong các thí nghiệm để kiểm tra sự nhiễm điện của các vật ng-ời ta th-ờng treo c¸c vËt b»ng sîi chØ t¬? 20.10. Theo b¹n trong kü thuËt ®iÖn th× chÊt c¸ch ®iÖn quan träng h¬n hay chÊt dÉn ®iÖn quan träng h¬n? 3. Bµi tËp tr¾c nghiÖm 20.11. ChÊt c¸ch ®iÖn lµ nh÷ng vËt: A. Cã thÓ cho c¸c ®iÖn tÝch dÞch chuyÓn. B. Kh«ng cã kh¶ n¨ng nhiÔm ®iÖn. C. Kh«ng cho c¸c ®iÖn tÝch ch¹y qua. D. ChØ cho phÐp c¸c electr«n ®i qua. E. Lµ nh÷ng vËt kh«ng ph¶i lµ kim lo¹i. Khẳng định nào trên đây đúng? 20.12. VËt dÉn ®iÖn lµ nh÷ng vËt: A. ChØ cho phÐp c¸c electr«n ch¹y qua. B. Cho phÐp c¸c ®iÖn tÝch ®i qua. C. Kh«ng cã kh¶ n¨ng tÝch ®iÖn. D. ChØ lµ c¸c kim lo¹i. E. Kh«ng ph¶i lµ nhùa p«liªtylen. Khẳng định nào trên đây đúng? 20.13. D©y dÉn kim lo¹i chØ: A. Cho phÐp c¸c electron ch¹y qua. B. Cho phÐp c¸c ®iÖn tÝch ch¹y qua. 46.

(47) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). C. Cho phÐp c¸c ®iÖn tÝch d-¬ng ch¹y qua. D. Cho phÐp c¸c ®iÖn tÝch ©m chuyÓn qua. E. Cho ®iÖn tÝch d-¬ng di qua tuú vµo ®iÒu kiÖn. Khẳng định nào trên đây đúng? 2.14. C¸c vËt liÖu sau th-êng dïng lµm vËt c¸ch ®iÖn : A. Sø, kim lo¹i, nhùa, cao su. B. S¬n , gç , ch×, gang, sµnh. C. Than, gỗ, đồng, kẽm nilông. D. Vµng, b¹c, nhùa p«lyªtylen. E. Nhùa, nil«ng, sø, cao su. Chän c©u tr¶ lêi ®ung trong c¸c c©u trªn. 2.15. Ba kim lo¹i sau ®©y th-êng dïng lµm d©y dÉn: A. Nh«m, kÏm, vµng. B. Nhôm ,đồng, vônfram. C. §ång, ch× vµ kÏm. D. Ch×, kẽm và đồng. E/ §ång, s¾t, nh«m. Chọn câu đúng nhất trong các câu trên. 20.16. Trong kim lo¹i, c¸c ªlectr«n tù do lµ: A. Nh÷ng ªlectr«n quay xung quanh h¹t nh©n. B. Nh÷ng ªlectr«n dÞch chuyÓn xung quanh nguyªn tö. C. Nh÷ng ªlectr«n dÞch chuyÓn tõ vÞ trÝ nµy sang vÞ trÝ kh¸c. D. Nh÷ng ªlectr«n tho¸t ra khái nguyªn tö, chuyÓn dÞch tù do. E. Nh÷ng ªlectr«n chØ dÞch chuyÓn khi cã dßng ®iÖn. Chọn câu đúng trong các câu trên. 21. Sơ đồ mạch điện- chiều dòng điện. I. kiÕn thøc c¬ b¶n * Mạch điện đ-ợc mô tả bằng sơ đồ và từ sơ đồ có thể lắp mạch điện t-ơng ứng. * ChiÒu dßng ®iÖn lµ chiÒu tõ cùc d-¬ng qua d©y dÉn vµ c¸c thiÕt bÞ ®iªn tíi cùc ©m cña nguån ®iÖn. II. C¸c bµi tËp c¬ b¶n 1. H-íng dÉn c¸c bµi tËp gi¸o khoa 21.1. §¸nh dÊu sè thø tù c¸c kÝ hiÖu tõ trªn xuèng:1,2,3.4.5.6. Ta thấy: bóng đèn - 4 ; Dây dẫn - 1 ; Công tắc đóng - 5 Nguån ®iÖn - 6 ; Hai nguån m¾c nèi tiÕp - 3 ; c«ng t¾c ng¾t - 2 21.2. + K K. +. -. Sơ đồ mạch điện 21.1 Sơ đồ mạch điện 21.2 21.3. a. Dây thứ hai chính là khung xe đạp, nối cực thứ hai của đinamô (vỏ) với cực thứ hai của đèn. b. Sơ đồ: Khung xe. §inam«. d©y nèi. 2. Bµi tËp n©ng cao. 47.

(48) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). 21.4. Cho m¹ch ®iÖn nh- h×nh vÏ: a. §iÒn c¸c kÝ hiÖu cña c¸c linh kiÖn ®-îc m¾c trong m¹ch. b. Trong m¹ch c¸c bãng cã s¸ng kh«ng? c. VÏ ký hiÖu chiÒu dßng ®iÖn nÕu cã. 21.5. Hãy vẽ sơ đồ mạch điện của đèn pin trong hình 21.2 của sách giáo khoa vật lý 7. 21.6. Cho mét m¹ch ®iÖn nh- h×nh vÏ: §1 a. Nếu mở khoá k thì các bóng đèn có sáng không? b. VÏ ký hiÖu c¸c cùc cña nguån vµ kÝ hiÖu dßng ®iÖn trong m¹ch. K §2 21.7. Cho ba bóng đèn đ-ợc gắn trên bảng gỗ nh- hình vẽ. Hãy vẽ sơ đồ mắc các đèn nối với cực của nguồn điện để các bóng sáng. +. -. Nguån 21.8. Cho m¹ch ®iÖn nh- h×nh vÏ. Đóng những khoá nào để: a. K2 đóng đèn Đ1 sáng, đèn Đ2 tắt. b. K2 đống đèn Đ1 tắt, đèn Đ2 sáng. c. Cả hai đèn đều sáng.. K1. §1 K2 §2 K3. Nguån K1 21.9. Cho m¹ch ®iÖn nh- h×nh vÏ a. K2 đóng, K1 ngắt đèn nào sáng? b. K2 đóng K1 đóng, đèn nào sáng?. §1. §2. §3. K2 +. -. Nguån 21.10. Cho mạch điện nh- bài tập 21.9 khi đóng K1 thì trong nguồn điện có dòng điện chạy qua kh«ng? 3. Bµi tËp tr¾c nghiÖm. 21.11. Sơ đồ mạch điện có tác dụng: A. Mô tả mạch điện một cách đơ giản. B. Dựa vào nó ng-ời ta lắp đặt mạch điện t-ơng ứng. C. Làm cơ sở để lắp đặt mạng điên thực tế. D. Là cơ sở để thợ điện kiểm tra, bảo d-ỡng, sữa chữa. E. M« t¶ chiÒu dßng ®iÖn ch¹y trong d©y dÉn. Chän c©u sai trong c¸c c©u trªn. 21.12. Mét m¹ng ®iÖn th¾p s¸ng gåm: 48.

(49) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). A. Nguồn điện, bóng đèn và công tắc. B. Nguồn điện, bóng đèn, công tắc và dây dẫn. C. Nguồn điện, bóng đèn và dây dẫn. D. Nguồn điện, bóng đèn và phích cắm. E. Dây dẫn, bóng đèn và công tắc. Chọn câu đúng trong các câu trên. 21.13. ChiÒu dßng ®iÖn trong mét m¹ch ®iÖn lµ: A. ChiÒu h-íng tõ cùc d-¬ng vÒ phÝa cùc ©m cña nguån. B. ChiÒu tõ cùc d-¬ng, qua d©y dÉn vµ c¸c thiÕt bÞ tíi cùc ©m. C. ChiÒu chuyÓn dÞch cña c¸c ®iÖn tÝch tõ cùc ©m vÒ cùc d-¬ng. D. ChiÒu chuyÓn dÞch cña c¸c ®iÖn tÝch tõ cùc d-¬ng vÒ cùc ©m. E. ChiÒu chuyÓn dêi cã h-íng cña c¸c ®iÖn tÝch trªn d©y. Nhận định nào trên đây đúng? 21.14. Ký hiÖu c¸c bé phËn trong m¹ch ®iÖn mang ý nghÜa: A. Làm đơn giản các mạch điện khi cần thiết. B. Đơn giản sơ đồ của các vật dẫn, các linh kiện. C. Làm cho sơ đồ mạch điện đơn giãn hơn so với thực tế. D. M« t¶ c¸c m¹ch ®iÖn khi cÇn thiÕt. E. Đó là các quy -ớc cho đơn giản, không mang ý nghĩa gì. Chọn câu đúng nhất trong các câu trên. 21.15. KhÝ hiÖu c¸c cùc cña nguån ®iÖn lµ do: A. ChiÒu dßng ®iÖn ch¹y tõ cùc d-¬ng sang cùc ©m cña nguån. B. Cùc d-¬ng mang ®iÖn tÝch cßn cùc ©m kh«ng mang ®iÖn tÝch. C. Cùc ©m cña nguån mang nhiÒu ®iÖn tÝch h¬n cùc d-¬ng. D. Cùc d-¬ng mang ®iÖn tÝch d-¬ng, cùc ©m mang ®iÖn tÝch ©m. E. Sè ®iÖn tÝch trªn hai cùc lµ kh¸c nhau, trªn cùc d-¬ng nh¹y h¬n. Chọn câu trả lời đúng trong các câu trên. 21.16. Cho bèn m¹ch ®iÖn sau: + + + + -. a b c d Nhận định nào sau đây đúng: A. C¸c m¹ch a, b vµ c t-¬ng ®-¬ng nhau. B. C¸c m¹ch b, c vµ d t-¬ng ®-¬ng nhau. C. a vµ b t-¬ng ®-¬ng, c vµ d kh«ng t-¬ng ®-¬ng. D. a vµ b t-¬ng ®-¬ng, c vµ d t-¬ng ®-¬ng. E. Kh«ng cã m¹ch nµo t-¬ng ®-¬ng nhau. 22. T¸c dôngnhiÖt vµ t¸c dông ph¸t s¸ng cña dßng ®iÖn I. kiÕn thøc c¬ b¶n * Dòng điện đi qua m,ột vật dẫn thông th-ờng, đều làm chovật dẫn nóng lên. Nếu vật dẫn nóng lên tới nhiệt độ cao thì phát sáng. * Dòng điện có thể làm sáng bóng đèn bút thử điện và đi ốt phát quang mặc dù các đèn này ch-a nóng tới nhiệt độ cao.. 49.

(50) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). II. C¸c bµi tËp c¬ b¶n 1. H-íng dÉn c¸c bµi tËp gi¸o khoa 22.1. Tác dụng nhiệt của dòng điện có ích trong hoạt động của nồi cơm điện, ấm điện, không có ích khi máy thu hình, quạt điện và máy thu thanh hoạt động. 22.2. a. Khi trong ấm còn n-ớc, nhiệt độ của ấm là 1000C. b. ấm điện bị cháy. Vì khi cạn hết n-ớc khi đó nhiệt độ của ấm lên rất cao, làm cháy ruét Êm vµ cã thÓ g©y ho¶ ho¹n. 22.3. D. §Ìn b¸o ti vi. 2. Bµi tËp n©ng cao. 22.4 . T¸c dông nhiÖt cña dßng ®iÖn cã lîi vµ còng cã khi cã h¹i. H·y kÓ tªn c¸c t¸c dông nhiÖt cã h¹i trong c¸c dông cô sau: - Nåi c¬m ®iÖn. - Bµn lµ. - Bóng đèn - M¸y b¬m n-íc ( m« t¬ ®iÖn) - M¸y æn ¸p. 22.5. Khi dòng điện chạy trong vật dẫn đều nóng lên do tác dụng nhiệt. Vậy khi dòng điện chạy trên các trục điện tiêu thụ của thành phố thì tác dụng đó có lợi hay có hại. 22.6. Vì sao trong các bảng điện của gia đình ng-ời ta th-ờng lắp các cầu chì? Cầu chì hoạt động dữa trên nguyên tắc nào. 22.7. Trong bµn lµ, b×nh nãng l¹nh ng-êi ta cã g¾n “ r¬le” nhiÖt. Hái nã cã t¸c dông g× vµ ho¹t động dựa trên nguyên tắc nào? 22.8. Nguyªn nh©n nhiÒu vô ch¸y lµ do bÞ chËp m¹ch ®iÖn. H·y cho biÕt sù chËp ®iÖn x¶y ra trong điều kiện nào và cách đề phòng. 22.9. Tại sao đèn pin của chúng ta lúc mới lắp pin bóng đèn sáng hơn sau khi dùng nhiều ngµy? 22.10. Khi nối một vật dẫn với nguồn điện ta không thấy vật phát sáng. Điều đó chứng tỏ dòng điện không có tác dụng phát quang. Hỏi nhận định trên có đúng không? 3. Bµi tËp tr¾c nghiÖm. 22.11. Khi có dòng điện chạy qua một vật dẫn, khi đó: A. VËt dÉn nãng lªn. B. VËt dÉn sÏ ph¸t s¸ng. C. VËt dÉn võa nãng lªn võa ph¸t s¸ng. D. Lµm kh«ng khÝ xung quanh nãng lªn E. A, B và C đúng. Khẳng định nào trên đây đúng nhất? 22.12. Khi có dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn, khi đó: A. Dây tóc bóng đèn sẽ cháy sáng khi dòng điện . B. Dây tóc bóng đèn sẽ nóng lên khi có dòng điện lớn. C. Nếu dòng điện đủ lớn dây tóc bóng sẽ cháy sáng. D. Nếu dòng điện đủ lớn dây tóc nóng lên và phát sáng. E. Dây tóc có khả năng phát sáng khi dòng điện đủ lớn. Chọ câu đúng nhất trong các câu trên. 22.13. T¸c dông nhiÖt cã Ých trong c¸c dông cô sau: A. Qu¹t ®iÖn, nåi c¬m ®iÖn. B. Bµn ñi vµ m«t¬ b¬m n-íc. C. M¸y lµm l¹nh, æn ¸p. D. M¸y giÆt, m¸y c-a. 50.

(51) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). E. Bµn ñi, nåi c¬m ®iÖn. Chọn câu đúng nhất. 22.14. Các dụng cụ nào sau đây hoạt động dựa vào tác dụng nhiệt: A. CÇu ch×, æ c¾m. B. CÇu ch×, bµn ñi. C. CÇu ch× At«m¸t. D. CÇu dao, æ c¾m. E. M¸y æn ¸p, cÇu ch×. Chọn câu đúng trong các câu trên. 22.15. Sù to¶ nhiÖt võa ph¸t quang xÈy ra trong c¸c hiÖn t-îng sau: A. Khi loa phát thanh hoạt động. B. Khi chuông điện hoạt động. C. Khi tivi hoạt động. D. Khi máy bơn n-ớc hoạt động. E. Máy điều hoà hoạt động. Chọn câu đúng trong các câu trên. 22.16. Dßng ®iÖn cã t¸c dông sau: A. T¸c dông nhiÖt B. T¸c dông c¬ häc. C. T¸c dông ph¸t quang. D. A và B đúng. E. A, B và C đúng. Chọn câu đúng nhất trong các câu trên. 23. T¸c dông tõ, t¸c dông ho¸ häc vµ t¸c dông sinh lý cña dßng ®iÖn I. KiÕn thøc c¬ b¶n * Dßng ®iÖn cã t¸c dông tõ v× nã cã thÓ lµm quay nam ch©m. * Dßng ®iÖn cã t¸c dông ho¸ häc, ch¼ng h¹nkhi dßng ®iÖn ®i qua dung dÞch muèi th× t¹o thành lớp đồng bám trên thỏi than nối cực âm. * Dòng điện có tác dụng sinh lý, khi đi qua cơ thể ng-ời và động vật. II. C¸c bµi tËp c¬ b¶n 1. H-íng dÉn c¸c bµi tËp gi¸o khoa 23.1. B. c¸c vôn s¾t. 23.2. C. T¸c dông tõ cña dßng ®iÖn. 23.3. D. Làm biến đổi màu thgỏi than nối cực âm của nguồn điện nhúng trong dung dịch này. 23. 4. §¸nh dÊu thø tù cét bªn tr¸i tõ trªn xuèng: 1,2,3,4,5. Ta cã thÓ ghÐp nh- sau: Tác dụng sinh lý - 5 ( cơ co giật) ; tác dụng nhiệt - 4 ( dây tóc bóng đèn sáng). ; Tác dông ho¸ häc - 2 ( m¹ ®iÖn ) ; t¸c dông ph¸t s¸ng - 1 ( bãng bót thö ®iÖn) ; T¸c dông tõ - 3 ( chu«ng ®iÖn kªu). 2. Bµi tËp n©ng cao. 23.5. Nèi hai thái than A vµ B nhóng trong dung dịch sun phát đồng ( CuSO4) nh- hình vẽ: a. Cã dßng ®iÖn ch¹y trong m¹ch kh«ng? a. Hái cã hiÖn t-îng g× xÈy ra? b. Nếu biết sau một thời gian đồng bám vào 51. A B. Nguån.

(52) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). cùc A hái cùc nµo lµ cùc d-¬ng cña nguån? 23.6. Cần cẩu điện hoạt động dựa trên nguyên tắc nào? Em hãy thiết kế sơ đồ một cần cẩu dơn gi¶n. 23.7. §Ó tr¸nh ®iÖn giËt khi s÷a ch÷a ®iÖn ta cÇn ph¶i lµm thÕ nµo? 23.8. Dßng ®iÖn cã thÓ lµm tª liÖt thÇn kinh. T¹i sao trong y häc ng-êi ta l¹i sö dông dßng ®iÖn để châm cứu? 23.9. Em h·y lµm thÝ nghiÖm chøng tá dßng ®iÖn cã t¸c dông tõ b»ng c¸c dông cô sau: - Mét nguån ®iÖn 3V. - Mét ®o¹n d©y dÉn. - Mét biÕn trë. - Mét kim la bµn. 3. Bµi tËp tr¾c nghiÖm 23.10. Dßng ®iÖn cã thÓ g©y ra nh÷ng t¸c dông nµo sau ®©y: a. Lµm quay kim nam ch©m b. Làm quay động cơ c. Lµm tª liÖt thÇn kinh d. Lµm kh« hång huyÕt cÇu e. Lµm ch¸y s¸ng kh«ng khÝ. Chän c©u sai trong c¸c c©u trªn. 23.11. C¸c vËt sau chÞu t¸c dông tõ cña dßng ®iÖn: A. BÕp ®iÖn. B. Bóng đèn điện. C. B×nh nãng l¹nh. D. Chu«ng ®iÖn. E. §Ìn LED. Chọn câu đúng trong các câu trên. 23.12. Dßng ®iÖn cã t¸c dông tõ v× nã: A. Có thể làm quay động cơ điện. B. Lµm quay kim la bµn. C. Làm chuông điện hoạt động. D. Làm đèn bàn sáng. E. Máy biến thế hoạt động. Chän c©u sai trong c¸c c©u trªn. 23.13. Khi dßng ®iÖn ®i qua c¬ thÓ ng-êi g©y ra: A. Tª liÖt thÇn kinh. B. Lµm cho tim ngõng ®Ëp. C. C¸c vÕt báng trªn c¬ thÓ. D. Kh« hßng huyÕt cÇu. E. Gi¶m bÐo cho ng-êi mËp. Chän c©u sai trong c¸c c©u trªn. 23.14. T¸c dông ho¸ häc cña dßng ®iÖn biÓu hiÖn qua: A. Giải phóng đồng ở cực âm của nguồn điện. B. Khi bóng đèn phát ra ánh sáng. C. Giải phóng đồng ở thỏi than nối cực âm nguồn điện. D. Giải phóng đồng ở thỏi than nối hai cực nguồn điện. E. Giải phóng đồng ở thỏi than nối cực d-ơng nguồn điện. Chọn câu đúng các câu trên. 52.

(53) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). 23.15. Khi cã dßng ®iÖn qua nam ch©m ®iÖn, nã cã thÓ hót: A. C¸c m¶nh nh«m nhá. B. C¸c vôn s¾t. C. C¸c m¶nh nhù xèp. D. C¸c vôn giÊy. E. Bột kim loại đồng. Chọn câu đúng trong các câu trên. 24. C-ờng độ dòng điện I. KiÕn thøc c¬ b¶n. * Dòng điện càng mạnh thì c-ờng độ dòng điện càng lớn. * Đo c-ờng độ dòng điện bằng Ampe kế. * Đơn vị c-ờng độ dòng điện là Ampe. II. C¸c bµi tËp c¬ b¶n 1. H-íng dÉn c¸c bµi tËp gi¸o khoa 24.1. a. 0,35A = 350 mA ; b. 425mA = 0,425A ; c. 1,28 A = 1280 mA ; d. 32mA = 0,032A 24.2. a. GH§ lµ 1,2A ; b. §CNN lµ 0,1A ; c. I1 = 0,3A ; d. I2 = 1.0A 24.3. a. Am pe kÕ sè 3 ; b. Ampe kÕ sè 1; c. Am pe kÕ sè 2 hoÆc sè 4.; Ampe kÕ sè 2 24.4. Dòng điện trong các sơ đồ đi vào các chốt (+) và đi ra khỏi chốt (-) của mỗi Ampe kế. 2. Bµi tËp n©ng cao. 24.5. Chän Am pe kÕ cã giíi h¹n ®o phï hîp víi c¸c dßng ®iÖn cÇn ®o t-¬ng øng trong c¸c tr-êng hîp sau: a. Dòng điện qua mạch có c-ờng độ 0,35A b. Dòng qua chuông điện có c-ờng độ 90mA c. Dòng qua đèn chiếu có c-ờng độ 1,2A d. Dòng qua đèn nháy có c-ờng độ 52mA. 1. 2. 3. 4.. Am pe kÕ cã giíi h¹n ®o 100mA Am pe kÕ cã giíi h¹n ®o 50mA Am pe kÕ cã giíi h¹n ®o 2,5A Am pe kÕ cã giíi h¹n ®o 1A + -. 24.6. Một bạn vẽ sơ đồ để mắc Ampe kế để đo c-ờng độ qua các bóng đèn nh- hình vẽ. Hỏi mắc mạch nh- thế đã đúng ch-a? Tại sao? 24.7. Đề xuất ph-ơng án để sửa chữa sơ đồ mạch điện bài tập 24.6. để Ampe kế đo đúng dòng điện qua các bóng đèn. 24.8. Cho m¹ch ®iÖn nh- h×nh vÏ. Phải mắc Ampe kế ở đâu để biết dòng điện qua các bóng đèn khi hai khóa K1 và K3 đều đóng, K2 mở.. K1. §1 K2 §2 K3. Nguån 53.

(54) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). 24.9. Cho mét m¹ch ®iÖn nh- h×nh vÏ: Hỏi mắc am pe kế ở đâu để đo đ-ợc dòng điện: a. Qua các bóng đèn? b. Qua nguån. 24.10. Điền đấu thích hợp vào cực của các Ampe kế và chiều dòng điện trong mạch của bài tập 24.5 ở trên. Hỏi nếu có một Ampe kế bị ng-ợc cực thì nó có chỉ đúng c-ờng độ dòng điện chạy qua kh«ng? T¹i sao? 24.11. Mét Ampe kÕ bÞ lÖch kim, khi ch-a ®o dßng ®iÖn mµ kim kh«ng ë vÞ trÝ sè kh«ng. V× thÕ khi ®o dßng kh«ng ®-îc chÝnh x¸c. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng trªn ta lµm thÕ nµo. 24.12. Khi nối một bóng đèn vào các cực của bình ắc quy, đèn sáng. Hỏi khi đó dòng điện có ch¹y qua b×nh ¾c quy kh«ng? T¹i sao? 3. Bµi tËp tr¾c nghiÖm 24.13. Một bóng đèn mắc trong mạch sẽ: A. S¸ng yÕu khi cã dßng ®iÖn. B. Kh«ng s¸ng khi dßng ®iÖn b×nh th-êng. C. Rất sáng khi c-ờng độ dòng điện lớn. D. Sáng yếu khi c-ơng độ dòng điện yếu. E. S¸ng mê khi ®iÖn tÝch dßng ®iÖn yÕu. Chọn câu đúng trong các câu trên. 24.14. §Ó ®o dßng ®iÖn qua vËt dÉn, ng-êi ta m¾c: A. Ampe kÕ song song víi vËt dÉn. B. Ampe kÕ nèi tiÕp víi vËt dÉn. C. Ampe kÕ tr-íc víi nguån ®iÖn. D. Ampe kÕ sau víi vËt dÉn, nguån ®iÖn. E. Ampe kÕ tr-íc víi vËt dÉn, nguån ®iÖn. Chọn câu đúng trong các câu trên. 24.15. để đo đ-ợc dòng điện trong khoảng 0,10 A đến 2,20A ta nên sử dụng Ampe kế có GHĐ vµ §CNN nh- sau: A. 3A - 0,2A. B. 3000mA - 10mA. C. 300mA - 2mA D. 4A - 1mA E. 3A - 5mA. Chọn câu đúng trong các câu trên. 24.16. Một mạch điện gồm Am pe kế mắc nối tiếp với một bóng đèn có c-ờng độ định mức 1,55A. §Ìn sÏ s¸ng võa khi : A. Am pe kÕ chØ 1,75A. B. Am pe kÕ chØ 0,75A. C. Am pe kÕ chØ 1,45A. D. Am pe kÕ chØ 2,5A. E. Am pe kÕ chØ 3,5A. Chọn câu đúng trong các câu trên. 24.17. Dòng điện trong mạch có c-ờng độ lớn, khi đó: A. T¸c dông tõ trªn nam ch©m ®iÖn cµng m¹nh. B. T¸c dông nhiÖt trªn bµn lµ, bÕp ®iÖn cµng m¹nh. C. Tác dụng sinh lý đối với sinh vật và con ng-ời yếu. 54.

(55) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). D. L-ợng đồng bám ở thỏi than nối cực âm nguồn điên càng nhiều. E. Bóng đèn mắc trong mạch càng sáng. Chọn nhận định sai trong các nhận định trên. 24.18. Trong một mạch điện có hai ampe kế giống nhau, một đặt tr-ớc nguồn điện, một đặt sau nguồn. Khi đó : A. Sè chØ hai ampe lµ nh- nhau. B. Sè chØ hai ampe kÕ kh«ng nh- nhau. C. Ampe kÕ ®Çu cã sè chØ lín h¬n. D. Ampe kÕ sau cã sè chØ lín h¬n. E. Ampe nµo cã GH§ sè chØ lín. Chọn nhận định sai trong các nhận định trên. 25. HiÖu ®iÖn thÕ vµ hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu dông cô ®iÖn I. KiÕn thøc c¬ b¶n * Nguồn điện tạo ra sự nhiễm điện khác nhau ở hai cực của nó, do đó giữa hai cực của mçi nguån ®iÖn cã mét hiÖu ®iÖn thÕ. * §¬n vÞ ®o hiÖu ®iÖn thÕ lµ v«n (V). HiÖu ®iÖn thÕ ®-îc ®o b»ng v«n kÕ. * Sè v«n kÕ ghi trªn mçi nguån ®iÖn lµ gi¸ trÞ cña hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai cùc cña nã khi ch-a m¾c vµo m¹ch. II. C¸c bµi tËp c¬ b¶n 1. H-íng dÉn c¸c bµi tËp gi¸o khoa 25.1. a. 500kV = 500.000V ; b. 220V = 0,220 kV c. 0,5V = 500mV ; 6kV = 6000V. 25.2. a. GH§ cña v«n kÕ lµ 10V ; §CNN cña v«n kÕ lµ 0,5V. c. Sè chia cña v«n kÕ khi kim n»m ë vÞ trÝ sè (1) lµ 1,5V d. Sè chia cña v«n kÕ khi kim n»m ë vÞ trÝ sè (2) lµ 7V 25.3. ta đánh số thứ tự từ trên xuống của cột bên phải lần l-ợt: 1,2,3,4. Khi đó ta có: Pin trßn 1,5V - (3) ; Pin vu«ng 4,5V - (4). ¸c quy 12V - (2) ; Pin mÆt trêi - (1). 2. Bµi tËp n©ng cao 25.4. Trên một số dây điện có ghi: 250V - 5A. Con số đó có ý nghĩa gì? 25.5. Trong sơ đồ sau đây vôn kế nào mắc đúng. 1 25.6.. 2. Quan s¸t m¹ch ®iÖn nh- h×nh vÏ. Cho biÕt (V1), (V2), (V3) cho biÕt ®iÒu g×? A. 1. B 2. 3 25.7. T¹i sao khi ®o hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu nguån ®iÖn ta ph¶i nèi cùc d-¬ng cña nguån víi cùc d-¬ng cña v«n kÕ vµ cùc ©m theocùc ©m cña nguån? NÕu nèi sai cã hiÖn t-îng g× xÈy ra? 55.

(56) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). 25.8. Mạng điện trong nhà em hiện nay đang sử dụng là bao nhiêu? Có thể mắc bóng đèn 110V - 40W và mạng điện đó đ-ợc không? Tại sao? 25.9. Mét v«n kÕ bÞ lÖch kim, khi ch-a ®o hiÖu ®iÖn thÕ mµ kim kh«ng ë vÞ trÝ sè kh«ng. V× thÕ khi ®o hiÖu ®iÖn thÕ kh«ng ®-îc chÝnh x¸c. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng trªn ta lµm thÕ nµo? 25.10. Trên các viên pin con thỏ ng-ời ta đề 1,5V con số đó có ý nghĩa gì?. Em hãy dùng vôn kÕ ®o hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai cùc cña viªn pin vµ rót ra nhËn xÐt. 2. Bµi tËp tr¾c nghiÖm 25.11. Trong sơ đồ sau số chỉ của vôn kế vôn kế chính là: A. HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai cùc cña nguån ®iÖn. - + B. HiÖu ®iÖn thÕ cña nguån ®iÖn trong m¹ch. C. Hiệu điện thế giữa hai đầu bóng đèn. D. HiÖu ®iÖn thÕ cña dßng ®iÖn trong m¹ch. E. HiÖu ®iÖn thÕ toµn bé m¹ch ®iÖn. Chọn câu đúng trong các câu trên. 25.12. Khi kho¸ K më v«n kÕ chØ: A. HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai cùc cña nguån ®iÖn. - + B. HiÖu ®iÖn thÕ cña nguån ®iÖn trong m¹ch. C. Hiệu điện thế giữa hai đầu bóng đèn. D. HiÖu ®iÖn thÕ cña dßng ®iÖn trong m¹ch. E. HiÖu ®iÖn thÕ toµn bé m¹ch ®iÖn. Chọn câu đúng trong các câu trên. 25.13. Nh×n vµo m¹ch ®iÖn bªn ta biÕt: A. V«n kÕ (1) chØ hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu bãng §1. B. V«n kÕ (1) chØ hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu hai bãng. C. V«n kÕ (2) chØ hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu bãng §2. 1 D. V«n kÕ (2) chØ hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu bãng §1. E. V«n kÕ (2) chØ hiÖu ®iÖn thÕ hai ®Çu hai bãng §1 §2. Nhận định nào đúng trong các nhận định trên. 25.14. Cho mạch điện sau, khi đó: A. V1 chØ hiÖu ®iÖn thÕ hai ®Çu nguån ®iÖn. B. V2 chØ hiÖu ®iÖn thÕ hai ®Çu bãng §1. C. V2 chØ hiÖu ®iÖn thÕ hai ®Çu m¹ch ®iÖn. D. V2 chØ hiÖu ®iÖn thÕ hai ®Çu m¹ch ®iÖn. E. V1 chØ hiÖu ®iÖn thÕ hai ®Çu bãng §2. Nhận định nào đúng trong các nhận định trên.. K. 2 §1. 1. §2. §1 2. 25.15. Cho mạch điện bên, biết hai bóng đèn cùng loại khi ta biết: A. K đóng số chỉ V1 luôn luôn lớn hơn số chỉ V2. B. K đóng số chỉ V2 luôn luôn lớn hơn số chỉ V1. 1 C. K më sè chØ V2 lu«n lu«n lín h¬n sè chØ V1. §2 D. K đóng hay mở số chỉ V1 luôn lớn hơn số chỉ V2. §1 E. K đóng hay mở số chỉ V1 luôn không thay đổi. Nhận định nào đúng nhất trong các nhận định trên. 25.16.. HiÖu ®iÖn thÕ lu«n tån t¹i ë: 56. §2. 2.

(57) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). A. Hai ®Çu b×nh ¾c quy. B. ë hai ®Çu viªn pin. C. ë hai ®Çu vËt dÉn. D. ë hai ®Çu ®o¹n m¹ch. E. ë hai ®Çu §inam«. Nhận định nào đúng nhất trong các nhận định trên. 26. HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu dông cô ®iÖn I. KiÕn thøc c¬ b¶n * Hiệu điện thế giữa hai đầu bóng đèn tạo ra dòng điện chạy qua bóng đèn đó. * Hiệu điện thế giữa hai đầu bóng đèn càng lớn thì dòng điện chạy qua bóng đèn có c-ờng độ dòng điện cáng lớn. * Số vôn ghi trên mỗi dụng cụ điện cho biết hiệu điện thế định mức để dụng cụ đó hoạt động bình th-ờng. II. C¸c bµi tËp c¬ b¶n 1. H-íng dÉn c¸c bµi tËp gi¸o khoa 26.1. C¸c tr-êng hîp cã hiÖu ®iÖn thÕ kh¸c 0 lµ a, c vµ d. 26.2. a. Ghi dÊu (+) vµ chèt nèi cùc d-¬ng cña nguån. b. - Sơ đồ a: Vôn kế đo hiệu điện thế giữa hai cực để hở của nguồn điện . - Sơ đồ b: vôn kế đo hiệu điện thế giữa hài bóng đèn - Sơ đồ c. vôn kế đo hiệu điện thế giữa hai cực của nguồn trong mạch điện kín. ; Sơ đồ d: giống sơ đồ a. 26.3. trong sơ đồ d: vôn kế có số chỉ bằng 0. 2. Bµi tËp n©ng cao A 26.4. Cho m¹ch ®iÖn nh- h×nh vÏ: a. Hái v«n kÕ nµo chØ hiÖu ®iÖn thÕ lín h¬n? 220V 1 b. Khi mạch bị đứt tại A. Hỏi số các vôn kế cã chØ bao nhiªu? 26.5. Trong m¹ch ®iÖn h×nh bªn v«n kÕ nµo chØ hiÖu ®iÖn thÕ lín h¬n?. 2. 1 2. 26.6. Hai bóng đèn giống hệt nhau. ®-îc m¾c vµo m¹ng ®iÖn thµnh phè. a. Khi khoá K đóng c-ờng độ dòng điện chạy qua bóng đèn nào lớn hơn? b. Mở khoá K c-ờng độ dòng điện qua các bóng thay đổi thế nào.. K 220V. 26.7. So sánh hiệu điện thế qua các bóng đèn trong m¹ch ®iÖn bªn.. §1. §1 §2. 57. §2.

(58) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). §3 1. 26.8. H·y so s¸nh sè chØ cña hai v«n kÕ trong m¹ch ®iÖn bên. Biết các bóng đèn giống nhau. 2. 26.9. H·y so s¸nh hiÖu ®iÖn thÕ hai ®Çu c¸c bãng trong m¹ch ®iÖn . Biết các bóng đèn giống nhau. 3. Bµi tËp tr¾c nghiÖm. 26.10. Ba bãng cïng lo¹i 3V - 2W đèn mắc nối tiếp. Biết các bóng sáng bình th-ờng (hình bên). Khi đó hiệu điên. thế của toàn mạch có giá trị: A. 7,5V. ; B. 6V. B. 9V. ; D. 6,5V ; E. 12V. Chọn câu trả lời đúng. 26.11. Khi các dụng cụ dùng điện mắc nối tiếp, khi đó: A. C-ờng độ dòng điện qua các dụng cụ không nh- nhau. B. HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu c¸c dông cô nh- nhau. C. Dßng ®iÖn ®i qua vµ hiÖu ®iÖn thÕ hai ®Çu mçi dông cô nh- nhau. D. C-ờng độ dòng điện qua các dụng cụ là giống nhau. E. HiÖu ®iÖn thÕ nh- nhau, dßng ®iÖn kh«ng nh- nhau. Chọn câu trả lời đúng. 26.12. Hai bóng đèn cùng loại mắc nối tiếp vào nguồn điện 9V, các bóng sáng bình th-ờng. Khi đó: A. Hiệu điện thế định mức của chúng đều là 9V. B. Hiệu điện thế định mức của chúng bằng 4,5V. C. Hiệu điện thế định mức của chúng là 3V và 6V. D. Hiệu điện thế định mức của chúng là 6V và 3V. E. Hiệu điện thế định mức của chúng là 7V và 2V. Chọn câu trảlời đúng. 26.13. H·y so s¸nh hiÖu ®iÖn thÕ hai ®Çu c¸c bãng trong m¹ch ®iÖn . M N P Q Biết các bóng đèn giống nhau loại 6V- 3W, các bóng sáng bình th-ờng. Khi đó: A. UMN = UNP = UPQ = 6V B. UMN = UNP = UPQ = 9V C. UMN = UNP = UPQ = 12V D. UMN = UNP = UPQ = 3V E. UMN = UNP = UPQ = 7,5V Chọn câu đúng. 26.14. Có một số nguồn điện loại: 6V, 9V, 12V, 16V và hai bóng đèn loại 6V - 3W. Để các đèn s¸ng b×nh th-êng th× ph¶i: A. Hai bãng nèi tiÕp víi nguån ®iÖn 9V. B. Hai bãng nèi tiÕp víi nguån ®iÖn 6V. 58.

(59) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). C. Hai bãng song song víi nguån ®iÖn 9V. D. Hai bãng song song víi nguån ®iÖn 12V. E. Hai bãng nèi tiÕp víi nguån ®iÖn 12V. Chọn ph-ơng án đúng trong các ph-ơng án trên. 26.15. Hai bóng đèn khác loại, khi mắc nối tiếp với một nguồn điện. Khi đó: A. Mét s¸ng b×nh th-êng, mét kh«ng b×nh th-êng. B. Hai bóng mắc trong mạch đều sáng bình th-ờng. C. C-ờng độ dòng nh- nhau nên chúng sáng bình th-ờng. D. Nếu nguồn điện đủ hiệu điện thế chúng sáng bình th-ờng. E. B và C đúng. Chọn nhận định đúng trong các nhận định trên. 27. Tæng kÕt ch-¬ng 3 : §iÖn häc I. KiÕn thøc c¬ b¶n 1. Sù nhiÔm ®iÖn do cä x¸t, hai lo¹i ®iÖn tÝch  Cã thÓ lµm nhiÔm ®iÖn nhiÒu vËt b»ng c¸ch cä x¸t.  Mét vËt nhiÔm ®iÖn cã kh¶ n¨ng hót c¸c vËt kh¸c.  C¸c vËt nhiÔm ®iÖn cïng lo¹i ®Èy nhau, kh¸c lo¹i hót nhau.  Mét vËt nhiÔm ®iÖn ©m nÕu nhËn thªm ªlectron, nhiÔm ®iÖn d-¬ng nÕu mÊt bít ªlectr«n. 2. Dßng ®iÖn, nguån ®iÖn  Dßng ®iÖn lµ dßng chuyÓn dêi cã h-íng cña c¸c ®iÖn tÝch.  Mỗi nguồn điện đều có hai cực. 3. ChÊt dÉn ®iÖn vµ chÊt c¸ch ®iÖn - Dßng ®iÖn trong kim lo¹i  ChÊt dÉn ®iÖn lµ chÊt cho dßng ®iÖn ®i qua. ChÊt c¸ch ®iÖnlµ chÊt kh«ng cho dßng ®iÖn ®i qua.  Dßng ®iÖn trong kim lo¹i lµ dßng cña c¸c ªlectron tù do dÞch chuyÓn cã h-íng. 4. Sơ đồ mạch điện - chiều dòng điện  Mạch điện có thể mô tả bằng sơ đồ và từ sơ đồ mạch điện cóthể lắp thêm mạch điện t-ơng øng.  ChiÒu dßng ®iÖn lµ chiÒu tõ cùc d-¬ng qua d©y dÉn vµ c¸c thiÕt bÞ ®iÖn tíi cùc ©m cña nguån ®iÖn. 5. C¸c t¸c dông cña dßng ®iÖn  Dòng điện đi qua một vật dẫn thông th-ờng, đều làm cho vật dẫn nóng lên. Nếu vật dẫn nóng lên tới nhiệt độ cao thì phát sáng.  Dßng ®iÖn cã t¸c dông tõ v× nã cã thÓ lµm quay nam ch©m.  Dßng ®iÖn cã t¸c dông ho¸ häc.  Dòng điện có tác dụng sinh lý khi đi qua cơ thể ng-ời và các động vật, 6. C-ờng độ dòng điện và hiệu điện thế  Dòng điện càng mạnh thì c-ờng độ dòng điện càng lớn.  Ng-ời ta đo c-ờng độ dòng điện bằng Ampe kế - Đô-n vị c-ờng độ dòng điện là ampe ( A).  Nguồn điện tạo ra sự nhiễm điện khác nhau ở hai cực của nó, do đó giữa hai cực của mỗi nguồn điện đều có một hiệu điện thế.  HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu vËt dÉn t¹o ra dßng ®iÖn ch¹y trong nã. HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai đầu bóng đèn càng lớn thì dòng điện chạy qua nó có c-ờng độ càng lớn.  Ng-êi ta ®o hiÖu ®iÖn thÕ b»ng V«n kÕ. §¬n vÞ cña hiÖu ®iÖn thÕ lµ von (V). II. Bµi tËp c¬ b¶n 59.

(60) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). 27.1. T¹i sao khi cä x¸t c¸c thanh nhùa vµo len d¹ hoÆc lôa th× thanh nhùa bÞ nhiÔm ®iÖn, cßn khi cä x¸t thanh kim lo¹i vµo lôa th× nã kh«ng bÞ nhiÔm ®iÖn. 27.2. Trªn hai sîi t¬ kh« ng-êi ta treo hai qu¶ cÇu kim lo¹i tiÕp xóc nhau. Sau khi truyÒn cho một trong hai quả một l-ợng điện tích nào đó. Hỏi hiện t-ờng gì sẽ xẩy ra? 27.3. HiÖn t-îng g× sÏ xÈy ra hai qu¶ cÇu trong bµi 27.2 ®ang ®Èy nhau c¸ch mét kho¶ng nµo đó, nếu một trong trong hai quả bị phóng hết điện? 27.4. Trong m¹ch ®iÖn gåm nguån ®iÖn vµ c¸c thiÕt bÞ tiªu thô ®iÖn. Khi cã dßng ®iÖn trong m¹ch, nguån ®iÖn chÞu t¸c dông nhiÖt kh«ng? 27.5. Nh÷ng vËt sau ®©y vËt nµo lµ vËt dÉn ®iÖn,vËt c¸ch ®iªn? a. D©y kÏm. b. D©y cao su. c. Thanh gç d. MiÕng gang. e. miÕng nhùa. g. cèc n-íc muèi. 27.6. §Ó lµm kªu chu«ng ®iÖn, ng-êi ta lîi dông t¸c dông nµo cña dßng ®iÖn? 27.7. §èi víi d©y dÉn ®iÖn th× t¸c dông nhiÖt cã lîi hay cã h¹i? 27.8. Khi dßng ®iÖn ch¹y qua b×nh ph©n nã cã g©y ra t¸c dông nhiÖt kh«ng? 27.9. Phải mắc am pe kế và vôn kế nh- thế nào để đo hiệu điện thế và dòng điện qua vật dẫn? 27.10. Chọn câu sai trong các nhận định sau: A. Mçi nguyªn tö cã c¸c ªlectron nªn lu«n bÞ nhiÔm ®iÖn. B. Khi trung hßa khi: ®iÖn tÝch ©m b»ng ®iÖn tÝch d-¬ng. C. Khi nguyªn tö mÊt bít ªlectron nã bÞ nhiÔm ®iÖn. D. Khi nguyªn tö nhËn thªm ªlectron nã bÞ nhiÔm ®iÖn. E. Tất cả các nguyên tử đều có khả năng nhiễm điện. 27.11. Chọn câu sai trong các nhận định sau: A. Dßng ®iÖn lµ dßng chuyÓn dêi cã h-íng cña c¸c ®iÖn tÝch. B. Trong kim lo¹i dßng ®iÖn lµ dßng chuyÓn dêi cã h-íng cña c¸c ®iÖn tÝch ©m. C. Khi có hiệu điện thế giữa hai đầu vật dẫn, khi đó có dòng điện qua vật dẫn. D. C-ờng độ dòng điện nh- nhau, khi đi qua các vật dẫn mắc nối tiếp trong mạch. E. Khi hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu vËt dÉn cµng lín, dßng ®iÖn qua nâ cµng lín. 27.12. Dßng ®iÖn sÏ ch¹y qua vËt dÉn khi: A. Hai ®Çu vËt dÉn cã mét hiÖu ®iÖn thÕ. B. VËt dÉn ®-îc nèi víi nguån ®iÖn. C. VËt dÉn ph¶i ®-îc nèi tiÕp víi nguån ®iÖn. D. Hai ®Çu vËt dÉn ph¶i cã hiÖu ®iÖn thÕ thÝch hîp. E. VËt dÉn chôi t¸c dông tõ vµ t¸c dông ho¸ häc. Chọn nhận định đúng. 27.13. M¹ch ®iÖn bªn lµ m¹ch gåm: A. Ba bãng m¾c nèi tiÕp. §1 §2 §3 B. §Ìn §1 nèi tiÕp §2 song song §3 C. §Ìn §2 nèi tiÕp §3 song song §1 D. §Ìn §1 song song §2 nèi tiÕp §3 E. Ba đèn cùng mắc song song. Chọn nhận định đúng. 27.14. M¹ch ®iÖn bªn lµ m¹ch gåm: A. Ba bãng m¾c nèi tiÕp. B. §Ìn §1 nèi tiÕp §2 song song §3 §1 §2 §3 C. §Ìn §2 nèi tiÕp §3 song song §1 D. Ba đèn cùng mắc song song. E. §Ìn §1 song song §2 nèi tiÕp §3 Chọn nhận định đúng. 60.

(61) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). 27.15. Mạch điện bên gồm các bóng loại 3V, mắc vào nguồn 9V. Khi đó: A. Ba bãng s¸ng b×nh th-êng. B. §Ìn §1 vµ §2 s¸ng §3 tèi C. Ba s¸ng kh«ng b×nh th-êng. §1 §2 §3 D. §Ìn §1 vµ §2 tèi §3 s¸ng E. Ba bóng đều không sáng. Chọn nhận định đúng. III. H-íng dÉn vµ §¸p sè 17.5. Câu b và câu c đúng. 17.6. Câu b đúng. 17.7. Sù nãng lªn vµ sù nhiÔm ®iÖn lµ hai hiÖn t-îng kh«ng liªn quan g× víi nhau. Sù nhiÔm điện của đũa thuỷ tinh do quá trình trao và nhận eléctron giữa lụa và đũa thuỷ tinh. 17.8. Khi cánh quạt hoạt động nó cọ xát liên tục với không khí và nó bị nhễm điện và nó hút c¸c h¹t bôi nªn bôi b¸m vµo. 17.9. Ta chØ cÇn ®-a ngãn tay l¹i gÇn c¸c m¶nh giÊy, nÕu m¶nh nµo bÞ hót vÒ phÝa tay chøng tá nã bÞ nhiÔm ®iÖn. 17.10. Khi lau kính, màn hình Tivi vào những ngày hanh khô, vô tình ta đã làm cho chúng bị nhiÔm ®iÖn vµ chóng cã thÓ hót bôi nhiÒu h¬n. 17.11. Khi hai quả cầu bấc treo gần nhau chúng hút nhau, khi đó các dây treo lệch khỏi vị trí c©n b»ng. 17.12. Để tách các trang sách một cách đẽ dàng ng-ời ta cho cuốn sách nhiễm điện. Khi đó các trang sách đẩy nhau xoè ra sau đó ta sấy khô sách ta sẽ mở nó dễ dàng. 17.13. Đ-a các vật nhẹ nh- mẫu giấy, lông chim lại gần nếu bị hút thì ta biết vật đó bị nhiễm ®iÖn. 17.14. Trong c¸c ph©n x-ëng dÖt may th-êng cã nhiÒu bôi b«ng bay l¬ l÷ng g©y « nhiÔm kh«ng khÝ, ¶nh h-ëng søc khoÎ c«ng nh©n. Nh÷ng tÊm kim lo¹i nhiÔm ®iÖn hót c¸c bôi b«ng thùc hiÖn nhiÖm vô “ thu gom” vµ lµm s¹ch kh«ng khÝ trong ph©n x-ëng. C©u A B C D E C©u A B C D E 17.15 x 17.18 x 17.16 x 17.19 x 17.17 x 17.20 x 18.5. Khi mét vËt nhiÔm ®iÖn th× cã thÓ cho hoÆc nhËn thªm c¸c electron nªn khèi l-îng cña nó thay đổi. Nh-ng vì khối l-ợng của các electron rất nhỏ so với khối l-ợng của vật nên ta coi nh- khối l-ọng của vật không đổi. 18.6. Hình a. Đánh dấu (+) hoặc cùng đánh dấu (-) cho cả hai. H×nh b. §¸nh dÊu ng-îc nhau cho 2 qu¶ cÇu. 18.7. Ta biết rằng một vật nhiễm điện âm thì vật đó thừa một số electron. Khi cho vật này tiếp xóc víi vËt kh«ng nhiÔm ®iÖn th× mét sè electron ë vËt nhiÔm ®iÖn di chuyÓn sang vËt kh«ng nhiễm điện khi cân bằng điện tích xẩy ra thì cả hai vật đềuthừa electron nên cả hai đều bị nhiễm điện âm. Vậy nhận định trên hoàn toàn chính xác. 18.8. Khi qu¶ cÇu C tÝch ®iÖn d-¬ng nã t¸c dông lùc lªn qu¶ c©u A vµ B. Ta thÊy qu¶ cÇu B tÝch ®iÖn ©m. Qu¶ cÊu A cã thÓ tÝch ®iÖn ©m còng cã thÓ tÝch ®iÖn d-¬ng. NÕu A d-¬ng chøng tá lùc cña C hót B lín h¬n A hót B. Nếu A mang điện âm khi đó lực hút của C đối với A lớn hơn lực đẩy của B đối với A. 18.9. Khi làm thí nghiệm để kiểm tra các vật nhiễm điện đa số là các vật mang điện tích nhỏ nªn lùc hót hoÆc ®Èy gi÷a chóng rÊt nhá. Ng-êi ta sö dông qu¶ cÇu bÊc nhá, nhÑ nh»m kiÓm tra vËt nhiÔm ®iÖn mét c¸ch chÝnh x¸c h¬n. C©u A B C D E C©u A B C D E 18.10 x 18.13 x 61.

(62) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). 18.11 x 18.14 x 18.12 x 18.15 x 19.4. Các thiết bị dùng pin nh- rađiô, đồng hồ treo t-ờng ... ng-ời ta đã quy định sẵn chiều mà dòng điện di chuyển để nó hoạt động. Nên khi ta lắp pin vào cần phải kiểm tra xem đã đúng chiÒu hay ch-a. 19.5. §Ó thuËn tiÖn cho viÖc sö dông còng nh- tr¸nh cång kÒnh cho c¸c thiÕt bÞ ®iÖn, ng-êi ta sử dụng các nguồn điện thích hợp để khi lắp vào tạo thẩm mỹ cho sản phẩm. 19.6. NÕu nèi t¾t c¸c cùc cña nguån ®iÖn th× sÏ lµm cho nguån ®iÖnphãng ®iÖn vµ nhanh chãng hÕt ®iÖn. 19.7. Trên bề mặt ắc quy ngoài các cọc để đ-a dòng điện vào hoặc ra thì ng-òi ta th-òng làm nắp bằng nhựa để cách điện. Nếu ta để bề mặt của ắc quy bẩn, có thể trong các chất giây bẩn đó có các chất dẫn điện nh- vậy vô tình ta đã đ-a dòng điện ra ngoài một cách vô ích, làm cho ¾c quy nhanh hÕt ®iÖn. 19.8. Khi xe chở “ téc” xăng dầu do quá trình chuyển động có sự cọ xát giữa xe và không khí, cä x¸t gi÷a x¨ng dÇu víi thïng chøa lµm cho xe vµ c¸c vËt trªn xe nhiÔm ®iÖn. Nh- vËy dÔ cã hiện t-ợng phóng điện giữa thùng xe và lốp, dễ gây nguy cơ cháy. Do đó để đề phòng cháy nổ ng-ời ta phải nối xe với mặt đất. 19.9. Không thể xác định đ-ợc các cực của nguồn điện bằng các dụng cụ trên. Muốn xác định ta cÇn biÕt ®-îc chiÒu cña dßng ®iÖn trong m¹ch. Víi c¸c dông cô trªn kh«ng cho phÐp chóng ta xác định đ-ợc chiều của dòng điện. C©u A B C D E C©u A B C D E 19.10 x 19.13 x 19.11 x 19.14 x 19.12 x 19.15 x 20.5. - Chất dẫn điện: các kim loại nh-: Bạc, đông, vàng, nhôm, sắt, thuỷ ngân, than chì các dung dÞch axÝt, kiÒm, muèi, n-íc th-êng dïng... - C¸c chÊt c¸ch ®iÖn ë ®iÒu kiÖn th-êng: n-íc nguyªn chÊt, kh«ng khÝ gç kh«, nhùa, cao su, mª ca, thuû tinh... 20.6. Lý luËn trªn kh«ng chÝnh x¸c: v× dßng ®iÖn lµ dßng chuyÓn dêi cã h-íng cña c¸c electron trong vËt, mµ nhiÔm ®iÖn chØ lµ sù nhËn hay nh-êng c¸c electron tõ vËt nµy sang vËt kh¸c. VÝ dô: chiÕc th-íc nhùa lµ vËt rÊt dÔ lµm nhiÔm ®iÖn nh-ng nã l¹i lµ vËt c¸ch ®iÖn rÊt tèt. 20.7. Trong quá trình sửa chữa có nhiều lúc sơ ý để các bộ phận của cơ thể chạm vào các chi tiÕt ®ang cã dßng ®iÖn ch¹y qua rÊt nguy hiÓm. §Ó cho dßng ®iÖn kh«ng truyÒn qua c¬ thÓ th× nguêi thî ®iÖn ph¶i ngåi trªn ghÕ c¸ch ®iÖn hoÆc ®i dµy, dÐp c¸ch ®iÖn. 20.8. Gç kh« lµ chÊt c¸ch ®iÖn rÊt tèt, nh-ng trong thÝ nghiÖm b¹n häc sinh nµy v« t×nh quªn r»ng ruét bót ch× lµ mét thái than dÉn ®iÖn rÊt tèt. Nªn khi võa ch¹m tay vµo ®Çu kia cña bót ch× th× bÞ ®iÖn giËt. 20.9. Sîi chØ t¬ lµ mét chÊt c¸ch ®iÖn rÊt rèt, v× thÕ c¸c ®iÖn tÝc trªn vËt nhiÔm ®iÖn kh«ng truyÒn ®-îc sang vËt kh¸c. 20.10. Cả hai chất cách điện hay dẫn điện đều quan trọng nh- nhau. Thử nghĩ rằng giả sử trong các dây quấn của các động cơ đang hoạt động do một nguyên nhân nào đó mà các chất cách điện mất tác dụng cách điện thì lập tức máy hỏng. điều đó rất nghiêm trọng nó không những ảnh h-ởng đến công việc mà còn gây ra nguy hiểm cho những ng-ời điều khiển. C©u 20.11 20.12. A. B x. C x. D. E. C©u 20.14 20.15. A. B. C. 62. D. E x x.

(63) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. 20.13. x. Sđt: 01696599296 (T. Trường). 20.16. 21.5. Sơ đồ đèn pin:. x K. 1.5. a. Khi k më bãng §1 s¸ng, bãng §2 tèi. 21.7. Ta có thể mắc theo các sơ đồ sau:. +. -. Nguån. +. -. Nguån. Nguån. 21.8. a. K1 đóng, ngắt K3. b. K3 đóng, ngắt K1 c. Ngắt K2, K1 và K2 đều đóng. 21.9.a. Đèn Đ1 sáng, đèn Đ2 và Đ3 tắt. b. Cả 3 đèn sáng. 21.10. Khi k1 đóng có dòng điện chạy qua nguồn, đèn Đ1 sáng. C©u A B C D E C©u A B C D E 21.11 x 21.14 x 21.12 x 21.15 x 21.13 x 21.16 x 22.4. T¸c dông nhiÖt cã h¹i trong c¸c dông cô: - M¸y b¬m n-íc. - M¸y æn ¸p. 22.5. Khi dòng điện chạy qua các vật dẫn đều làm cho vật dẫn nóng lên và toả nhiệt. Với các d©y dÉn cña m¹ng ®iÖn nhiÖm vô chÝnh cña nã lµ dÉn ®iÖn, nÕu bÞ nãng lªn cã thÓ lµm tæn h¹i đến tuổi thọ của dây, mặt khác nó còn làm cho nhiệt độ của môi tr-ờng tăng lên gây ảnh h-ởng cho m«i sinh. 22.6. CÇu ch× lµ mét ®o¹n d©ydÉn m¾c nèi tiÕp víi m¹ch ®iÖn, c¸c ®o¹n d©y ch× nµy cã tiÕt diÖn kh¸c nhau vµ ®-îc tÝnh to¸n tr-íc sao cho nã chÞu ®-îc dßng ®iÖn theo yªu cÇu sö dông. NÕu quá giới hạn đó dây chì sẽ bị nóng chảy là dây bị dứt ngắt làm mạck điện 22.7. R¬le nhiÖt cña bµn lµ lµ mét b¨ng kÐp, khi cã dßng ®iÖn ch¹y qua b¨ng kÐp nãng lªn vµ hai tÊm kim lo¹i kh¸c nhau vµ gi·n në v× nhiÖt kh¸c nhau lµm cho b¨ng kÐp cong lªn. Khi nhiÖt độ đạt đễn mức nào đó băng kép nhấc khỏi tiếp điểm của rơle” làm ngắt mạch điện. 22.8. Khi do một nguyên nhân nào đó các dây dẫn điện chập vào nhau, dòng điện tăng lên và toả ra một nhiệt l-ợng lớn gây hoả hoạn. Để đề phòng ng-ời ta phải mắc các dây dẫn xa nhau và đúng theo các yêu cầu kỹ thuật và phải kiểm tra th-ờng xuyên. Ngoài ra các mạng điện trong gia đình phải đ-ợc gắn với cầu chì hoặc aptômat đúng tiêu chuẩn vào mạch để cắt điện khi quá t¶i. 22.9. Pin mới lắp pin mới có khả năng cung cấp dòng điện mạnh hơn khi pin đã sử dụng lâu ngµy. V× thÕ t¸c dông nhiÖt vµ ph¸t s¸ng cña dßng ®iÖn khi pin m¹nh tèt h¬n khi pin yÕu. 22.10. Nhận định trên sai. Khi có dòng điện chạy qua các vật dẫn đều gây ra tác dụng nhiệt. Nh-ng nhiệt độ của vật ch-a cao hoặc ch-a đủ điều kiện để phát sáng vật dẫn. C©u A B C D E C©u A B C D E 22.11 x 22.14 x 22.12 x 22.15 x 63.

(64) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). 22.13 x 22.16 x 23.5. a. Khi nèi hai thái than A,B víi nguån th× trong m¹ch xuÊt hiÖn dßng ®iÖn v× dung dÞch muèi dÉn ®iÖn. b. Sau một thời gian ta thấy bạc bám vào một trong hai cực than A hoặc B đồng thời ta thấy b×nh ®iÖn ph©n sñi bät vµ nãng lªn. c. Cùc B lµ cùc d-¬ng. 23.6. Bé phËn chÝnh cña cÇn cÈu ®iÖn chÝnh lµ mét nam ch©m ®iÖn. Khi cã dßng ®iÖn ®i qua lâi sát của nam châm điện bị nhiễm từ tính có thể hút các vật làm bằng sắt nh- côngtaine để chứa hàng, sau đó bộ phận tời chỉ việc nâng vật lên và bốc dỡ theo nhu cầu. Sơ đồ đơn giãn của cần cẩu điện: M¸y têi. C¸p Nam ch©m ®iÖn. Hµng 23.7. Khi sữa chữa điện nếu không có biện pháp đúng đắn rất nguy hiểm có thể dẫn đến chết ng-êi do ®iÖn giËt. §Ó tr¸nh ®iÖn giËt cÇn ph¶i tr¸nh kh«ng tiÕp xóc trùc tiÕp víi ®iÖn, c¸c dông cô s÷a ch÷a ph¶i bäc c¸ch ®iÖn chæ tay cÇm vµ lu«n ®-îc gi÷ kh« r¸o. Tèt nhÊt khi s÷a ch÷a nªn c¾t ®iÖn tr-íc khi söa ch÷a. 23.8. T¸c dông sinh lý cña dßng ®iÖn cã h¹i hay cã lîi tuú thuéc vµo dßng ®iÖn m¹nh hay yÕu. NÕu dßng ®iÖn m¹nh th× rÊt nguy hiÓm, nh-ng nÕu dßng ®iÖn yÕu vµ ®-îc tÝnh to¸n phï hîp, nã sẽ kích thích các cơ và các trung khu thần kinh hoạt động. d©y dÉn 23.9. B×nh th-êng kim la bµn lu«n chØ h-íng Bắc - Nam, khi nó đặt cạnh dây dẫn có Kim la bµn dßng ®iÖn sÏ lµm cho kim la bµn quay. Để nhận thấy điều đó ta có thể bố trí thí BiÕn trë nghiÖm nh- h×nh bªn. Nguån. C©u A B C D E C©u A B C D E 23.10 x 23.13 x 23.11 x 23.14 x 23.12 x 23.15 x 24.5.Cã thÓ ghÐp theo ph-¬ng ¸n sau: a - (4) ; b - (1) ; c - (3) ; d - (1). 24.6. Không đúng, vì Ampe kế đo c-ờng độ dòng điện nên phải mắc nối tiếp với các bóng đèn. 24.7. Ta có thể mắc theo sơ đồ sau: + -. 24.8. Ta cã thÓ m¾c thªm c¸c Ampe kÕ nh- sau:. 64.

(65) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). 24.9. Ta cã thÓ m¾c thªm c¸c Ampe kÕ nh- sau:. 24.10. a. §iÒn dÊu nh- h×nh vÏ. b. NÕu m¾c Ampe kÕ ng-îc cùc ta kh«ng thÓ ®o ®-îc dßng mµ cßn cã thÓ lµm ch¸y dông cô.. + + -. -. +. 24.11. Bất cứ dụng cụ đo các đại l-ợng vật lý nào tr-ớc khi đo ta phải xem các vật chỉ thị của nó đã đúng vạch số “ 0” hay ch-a. Nếu ch-a đúng ta phải điều chỉnh để quy “ 0” . Đối với Ampe kế ta tiến hành lấy “ Tuốc- vít” xoay đinh ốc gần trục quay của kim về số “ 0” rồi sau đó míi tiÕn hµnh ®o. 24.12. Khi đèn sáng chứng tỏ trong mạch có dòng điện và mạch kín vì thế dòng điện trong m¹ch ch¹y qua c¸c vËt dÉn cã trong m¹ch. B¶n th©n nguån ®iÖn còng lµ vËt dÉn vµ v× thÕ cã dßng ch¹y qua nã. C©u A B C D E C©u A B C D E 24.13 x 24.16 x 24.14 x 24.17 x 24.15 x 24.18 x 25.4. Các con số trên dây chỉ hiệu điện thế và dòng điện mà sợi dây có thể chịu đựng. 25.5. V«n kÕ 1 m¾c sai. 25.6. Vôn kế V1 chỉ hiệu điện thế giữa hai bóng đèn (1) và (2) từ trái qua phải. Vôn kế V2Chỉ hiÖu ®iÖn thÕ trªn ®o¹n m¹ck chøa hai bãng (2), (3) vµ v«n kÕ V3 chØ hiÖu ®iÖn thÕ trªn ®o¹n m¹ch AB. 25.7. Do cấu tạo của vôn kế khi có dòng điện vào sẽ làm cho kim quay một góc nào đó. Chiều quay và góc quay phụ thuộc vào chiều của dòng điện. Nếu để dòng ng-ợc làm kim quay ng-ợc lµm háng v«n kÕ. 25.8. Mạng điện sinh hoạt của mạng điện quốc gia là 220V vì thế ta không thể mắc bóng đèn 110V - 40W vó mạng. Nếu mắc vào làm bóng đèn sẽ cháy. 25.9. Bất cứ dụng cụ đo các đại l-ợng vật lý nào tr-ớc khi dô ta phải xem các vật chỉ thị của nó đã đúng vạch số “ 0” hay ch-a. Nếu ch-a đúng ta phải điều chỉnh để quy “ 0” . Đối với vôn kế ta tiến hành lấy “ Tuốc- vít” xoay đinh ốc gần trục quay của kim về số “ 0” rồi sau đó mới tiến hµnh ®o. 25.10. Con số đó chỉ hiệu điện thế giữa hai cực của pin ( sau này học lớp trên ta gọi nó là sức điện động của nguồn điện). Nếu dùng vôn kế đo trực tiếp trên hai cực của pin thì vôn kế sẽ chỉ 1,5V. C©u A B C D E C©u A B C D E 25.11 x 25.14 x 25.12 x 25.15 x 25.13 x 25.16 x 26.4. a. Hai vôn kế đều chỉ 220V b. Khi mạch điện đứt ở A khi đó vôn kế V2 chỉ số 0 còn V1 chỉ 220V. 26.5. sè chØ cña v«n kÕ V2 lín h¬n V1. 65.

(66) Dạy kèm tại nhà uy tín, chất lượng. Sđt: 01696599296 (T. Trường). 26.6. a. Hiệu điện thế hai đầu các bóng đèn nh- nhau do đó c-ờng độ dòng điện chạy qua chóng lµ nh- nhau. b. Khi mở khoá K, hiệu điện thế hai đầu bóng đèn Đ1 không thay đổi nên c-ờng độ qua Đ1 không đổi. Khi đó hiệu điện thế qua Đ2 bằng không ( mạch hở) do vậy c-ờng độ dòng điện qua §2 b»ng kh«ng. 26.7. Hiệu điện thế của ba bóng đèn đều nh- nhau. 26.8. Sè chØ hai v«n kÕ nh- nhau. 26.9. HiÖu ®iÖn thÕ trªn c¸c bãng lµ nh- nhau. C©u A B C D E C©u A B C D E 26.10 x 26.13 x 26.11 x 26.14 x 26.12 x 26.15 x 27.1. Thanh nhựa là vật không dẫn điện vì thế tại một vùng nào đó nhận thêm êlectron, các electron không thể di chuyển từ điểm này đến điểm khác kết quả nhựa nhiễm điện. Ng-ợc lại kim lo¹i dÉn ®iÖn tèt, nã cã cã thÓ cho ¸c electron di chuyÓn mét c¸ch dÔ dµng. Do vËy nÕu t¹i một vùng nào đó mất bớt electron thì nó có thể nhận các electron từ vải hoặc tay ng-ời để bù đắp. 27.2. Sau khi tích điện cho một trong hai quả cầu, vì chúng tiếp xúc nhau nên cả hai đều nhiễm ®iÖn cïng lo¹i. KÕt qu¶ chóng ®Èy nhau lµm cóng lÖc ra khái vÞ trÝ c©n b»ng. 27.3. Khi một trong hai quả mất điện đột ngột, chúng thôi đẩy nhau, cả hai trở về vị trí cân bằng , tiếp xúc nhau và truyền điện tích cho nhau. Sau đó chúng tiếp tục đẩy nhau lệch khỏi vị trí cân b»ng víi mét gãc nhá h¬n gãc lÖch ban ®Çu. 27.4. Bản thân nguồn điện tạo ra dòng điện trong mạch, vừa đóng vai trò một vật dẫn. Khi có dßng ®iÖn ch¹y qua nguån còng g©y ra t¸c dông nhiÖt lµm cho nguån nãng lªn. 27.5. C¸c vËt dÉn ®iÖn: d©y kÏm, miÕng gang, cèc n-íc muèi. C¸c vËt c¸ch ®iÖn: d©y cao su, thanh gç, miÕng nhùa. 27.6. T¸c dông tõ. 27.7. Cã h¹i. 27.8. Ngoµi t¸c dông ho¸ häc, dßng ®iÖn cßn lµm cho b×nh ®iÖn ph©n nãng lªn. 27.9. Am pe kÕ m¾c nèi tiÕp, v«n kÕ m¾c song song víi vËt dÉn. C©u A B C D E C©u A B C D E 27.10 x 27.13 x 27.11 x 27.14 x 27.12 x 27.15 x. 66.

(67)

Tai lieu Ly 7 ca nam

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về