Bài giảng ung thư đại tràng

Ung thư đại tràng

PGS TS Đỗ Trường Sơn
Bộ môn Ngoại


Dịch tễ lâm sàng

•
•
•

Ung thư đại tràng phổ biến tại Việt nam và các nước trên thế giới
Thường gặp ở tuổi trên 40 nam và nữ gần bằng nhau
Vị trí thương gặp nhất là đại tràng xích ma, manh tràng, đại tràng góc gan, đai
tràng ngang

•

Có liên quan đến polyp đại tràng, chế độ ăn , bất thường gen


Tỷ lệ trong 4 ung thư cao nhất


Các vị trí thương tổn


Vị trí thương tổn

Giải phẫu bệnh

•

Ung thư đại tràng có thể sùi, lt, nhiễm cứng trên bề mặt niêm mạc, dễ chảy
máu, mủn nát.

•
•

Các vị trí hay gặp nhất là đại tràng xích ma, manh tràng…
Có nhiều giai đoạn bệnh thể hiện mức độ phát triển của u và các giới hạn xâm
lấn.



Vi thể

•
•

Thường lấy mẫu khi chẩn đốn nội soi trước mổ hoặc khi mổ .
Có các thể biệt hóa, liên quan mức độ ác tính


Hướng lan tràn của ung thư

•
•
•

•
•

Lan theo đường máu
Theo đường bạch huyết
Theo ống tiêu hóa
Theo hướng chiều dọc , chiều ngang
Lan vào ổ phúc mạc


Hướng lan theo chiều dày


Phân chia giai đoạn ung thư

•
•
•
•
•

Phân chia theo Duke: A,B,C,D
A: u chưa qua thành đại tràng (90%-5y)
B: u qua thành đại tràng nhưng chưa dc hạch (70%-5y)
C: u qua thành và có di căn hạch (30%-5y)
D: u và có di căn xa


Triệu chứng lâm sàng

•
•
•
•
•
•
•

Ỉa máu
Phân có chất nhày
Thay đổi thói quen đại tiện
Phân lỏng, nát hoặc táo bón
Cơn đau tăng dần kiểu co thắt đại tràng
Hội chứng bán tắc ruột
Khối u bụng quanh rốn có thể hoặc khơng di động


Triêu chứng tồn thân

•
•
•
•
•
•
•

Thiếu máu mạn tính
Gày xút khơng rõ ngun nhân
Có thể thây hạch thượng địn bên trái

Di căn phổi sẽ biểu hiện ho tức ngực
Di căn cột sống
Di căn phúc mạc
Bệnh cảnh tắc ruột thấp, bán tắc ruột


Xét nghiệm

•
•
•

Xét nghiệm máu trong phân tìm chảy máu vi thể
Xét nghiệm định lượng CEA huyết thanh
Xét nghiệm gen


Chẩn đốn hình ảnh

•
•

Chụp đại tràng barit thụt qua hậu mơn
Phát hiện thương tổn hình khuyết chít hẹp hình lồng ruột hay tắc hoàn toàn


Chẩn đốn hình ảnh

•
•

Nội soi đai tràng tồn bộ ơng soi mềm
Thây thương tổn trực tiếp và ssinh thiết u


Hình u đại tràng qua nội soi


K đại tràng phải


K đại tràng P




Chẩn đốn phân biệt

•
•
•
•
•
•

Bệnh viêm đại tràng mạn cấp
Bệnh Crohn,s đai tràng
U lành tính
U lympho
U gist đai tràng

Các thương tổn khác


Lao đại tràng


Loét do lao đại tràng


Hẹp đại tràng do lao