Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (72.55 KB, 6 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span>TRƯỜNG THCS NGUYỄN TUẤN THIỆN GIÁO ÁN DẠY HỌC THEO CHỦ ĐỀ Tiết 115,116:. Mùa xuân nho nhỏ - Thanh Hải –. A. Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh 1. Kiến thức: Cảm nhận được những xúc cảm của tác giả trước mùa xuân của thiên nhiên đất nước và khát vọng đẹp đẽ muốn làm “một mùa xuân nho nhỏ” dâng hiến cho cuộc đời. 2. Rèn kĩ năng: Cảm thụ, phân tích thơ trữ tình hiện đại. 3. Thái độ: Thêm yêu thiên nhiên, biết sống có ích cho đời, biết cống hiến cho cuộc đời chung. 4. Tích hợp: - Tích hợp kiến thức các môn học: Văn học, Địa lí, Giáo dục công dân, Lịch sử. B. Phương pháp dạy học: - Vấn đáp - Nêu vấn đề - Thảo luận nhóm - Xử lí tình huống C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học: * GV đưa 1 đoạn lời bài hát “Hò mái nhì ” để giới thiệu về Huế (Tích hợp kiến thức Môn Âm nhạc) ? Đây là giai điệu của vùng miền nào trên đất nước ta? Dẫn vào bài... Hoạt động của thầy và trò. Nội dung cần đạt HĐ 1: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu I. Tìm hiểu chung: chung 1. Tác giả: SGK – trang 56-57 ? Dựa vào phần chú thích * nêu những hiểu biết của mình về tác 2. Tác phẩm: giả Thanh Hải? * Hoàn cảnh sáng tác: 1980 – không bao lâu trước khi tác giả qua đời. GV: Giới thiệu chân dung tác giả và các tác phẩm tiêu biểu của ông. ? Nêu hoàn cảnh sáng tác của bài thơ? * GV: Tích hợp môn Lịch sử để.
<span class='text_page_counter'>(2)</span> Hoạt động của thầy và trò. giúp học sinh hiểu được hoàn cảnh lịch sử gắn với sự ra đời của bài thơ: Bài thơ được viết tháng 11/1980 trong hoàn cảnh đất nước đã thống nhất, đang xây dựng cuộc sống mới nhưng còn vô vàn khó khăn thử thách. Bài thơ như một lời tâm niệm chân thành, lời gửi gắm tha thiết của nhà thơ để lại với đời.. Nội dung cần đạt. GV: 3. Đọc. - Giọng tha thiết, biến đổi theo nghe mạch cảm xúc: say sưa trìu mến, nhịp nhanh,hối hả, phấn chấn, giọng thiết tha Đọc, nhận xét. ? Mạch cảm xúc và bố cục bài thơ.. 4.Mạch cảm xúc và bố cục. - Khổ đầu: Cảm xúc trước mùa Quan sát, xuân thiên nhiên, đất trời. ghi lại - 2 khổ tiếp: Cảm xúc về mùa xuân của đất nước, của cách mạng. - 2 khổ tiếp: Suy nghĩ và ước nguyện của nhà thơ. - Khổ cuối: Lời ngợi ca quê hương, đất nước qua làn điệu dân ca xứ Huế. * Mạch cảm xúc và tư tưởng: - Từ xúc cảm trước mùa xuân thiên nhiên, đất nước -> mùaxuân của mỗi con người trước mùa xuân lớn của đất nước. > Thể hiện khát vọng được âng hiến “ mùa xuân nho nhỏ” của mình vào mùa xuân lớn của cuộc đời chung -> cảm xúc thiết tha tự hào về quê hương đất nước qua làn điệu dân ca xứ Huế..
<span class='text_page_counter'>(3)</span> Hoạt động của thầy và trò. HĐ 2: Hướng dẫn tìm hiểu chi tiết bài thơ.. Nội dung cần đạt II. Tìm hiếu chi tiết: 1. Mùa xuân của thiên nhiên, đất nước qua cảm xúc của nhà hơ:. Hình ảnh của thiên nhiên, đất trời được phác họa như thế nào? - Dòng sông xanh - Bông hoa tím biếc - Con chim chiền chiện * GV giới thiệu tập tính của chim chiền chiện (Tích hợp môn Sinh học) ? Chỉ bằng ba nét phác họa ấy về thiên nhiên, đất trời khi mùa xuân về mà tác giả đã vẽ ra được những điều gì về mùa xuân?. a. Mùa xuân của thiên nhiên, đất trời:. ? Em hiểu như thế nào về câu thơ: “ Từng giọt long lanh rơi Tôi đưa tay tôi hứng”. Nhà thơ say sưa ngây ngất trước vẻ đẹp của thiên nhiên, đất trời lúc vào xuân.. ? Trước vẻ đẹp đầy sức sống của mùa xuân đất trời, tác giả có cảm xúc như thế nào?. Chỉ với 6 câu thơ, với vài nét phác vẽ đơn sơ mà đặc sắc, bằng những hình ảnh nho nhỏ, thân quen, bình dị, nhà thơ đã gợi lên một lên một bức tranh xuân tươi tắn, thơ mộng, mang đậm phong vị xứ Huế - quê hương của tác giả. Đặc biệt là âm thanh của tiếng chim chiền chiện – sứ giả của mùa xuân vang ngân lên từng tiếng một, thật trong, thật tròn làm xao xuyến hồn thi nhân để rồi nhà thơ đón nhận với tất cả sự đắm say, trân trọng. Chính tình yêu thiên nhiên của nhà thơ Thanh Hải đã gợi cho chúng ta bao suy nghĩ về ý thức trách nhiệm của bản thân trong việc bảo vệ môi trường thiên nhiên, đặc biệt là thực trạng hiện nay nó đang bị hủy hoại nghiêm trọng. Vì vậy, mỗi chúng ta phải biết trân trọng, nâng niu, gìn giữ để thiên nhiên mãi là người bạn tốt của con người. (Tích hợp kiến thức GDCD). Bức tranh đẹp, với - Không gian cao rộng (dòng sông, mặt đất, bầu trời bao la) - Màu sắc tươi thắm (sông xanh, hoa tím) - Âm thanh vang vọng, tươi vui.
<span class='text_page_counter'>(4)</span> Hoạt động của thầy và trò. ? Từ mùa xuân của thiên nhiên, đất trời, nhà thơ chuyển sang cảm nhận về mùa xuân của đất nước với những hình ảnh nào? ? Hai hình ảnh này tượng trưng cho hai nhiệm vụ gì lúc đó?. Nội dung cần đạt b. Mùa xuân của đất nước: Nhiệm vụ- Người cầm súng chiến đấu, bảo vệ Tổ quốc Lao động,- Người ra đồng xây dựng đất nước. - “Lộc” + chồi non, cây non + sức sống của mùa xuân. ? Vậy theo em hiểu chữ “lộc” ở đây có nghĩa là gì?. ? Điều tâm niệm của nhà thơ là gì?. ? Tâm niệm ấy được thể hiện qua Trả lời những hình ảnh thơ nào? Nét đặc sắc của những hình ảnh đó là gì? ? Ở phần đầu của bài thơ tác giả đã phác họa mùa xuân bằng các hình ảnh: bông hoa, tiếng chim. Đến khổ thơ thứ tư, tác giả lại nhắc lại hai hình ảnh ấy. Cách cấu tứ như vậy có ý nghĩa gì? ? Tại sao ở khổ 1, tác giả xưng “tôi” nhưng đến đây tác giả lại xưng “ta”? Việc thay đổi cách xưng hô như vậy có ý nghĩa gì? GV bình: (Tích hợp môn Giáo dục công dân: Lí tưởng sống của thanh niên Thái độ sống và cách ứng xử giữa con. - Từ cảm xúc về mùa xuân, tác giả đã chuyển mạch thơ một cách tự hiên sang bày tỏ những suy ngẫm ủa mình về lẽ sống, về ý nghĩa, giá rị của cuộc đời mỗi con người. 3. Tâm niệm của nhà thơ. - Làm con chim hót - Làm một cành hoa - Làm một nốt trầm - Làm một mùa xuân lặng lẽ dâng cho đời. + Đây là những hình ảnh giản dị, tự nhiên và đẹp đẽ, thể hiện ước nguyện được hóa thân của tác giả. => Lặp lại hình ảnh: - Tạo sự đối ứng chặt chẽ - Niềm mong ước,cống hiến cho đời đó là lẽ tự nhiên như con chim mang đén tiếng hót, đóa hoa tỏa hương sắc vậy. - Đại từ “ Ta”: vừa có giá trị biểu đạt niềm riêng, vừa diễn tả được ước nguyện chung của nhiều người, nhiều lứa tuổi . Sự cống hiến không ngừng nghỉ, bất chấp thời gian, tuổi tác..
<span class='text_page_counter'>(5)</span> Hoạt động của thầy và trò. Nội dung cần đạt người với con người. Ta thấy nhân vật trữ tình ở đây không còn là cái “tôi” hay “ ta” nữa mà bỗng biến thành “ một mùa xuân nho nhỏ” để lặng lẽ dâng cho đời, dù là tuổi 20 haylà khi tóc bạc. Cái công việc “lặng lẽ dâng cho đời” đâu phải là của riêng ai. Nó đã trở thành khát vọng sống của mọi thời đại: của tôi, của bạn, của cả thế hệ chúng ta. “Đâu cần thanh niên có Đâu khó có thanh niên” Chính vì lẽ đó mà mỗi chúng ta cần xác định cho mình mục đích sống cao đẹp, phải biết hiến dâng, biết hi sinh vì người thân yêu, vì quê hương, vì Tổ quốc ? Bài thơ kết thúc bằng một âm điệu 3. Lời ngợi ca đất nước: dân ca xứ Huế mênh mang, da diết. Em lắng nghe được điều gì qua tiếng hát của nhà thơ? - Bộc lộ niềm tin yêu vào cuộc *HĐ 3: Tổng kết –ghi nhớ ? Để thể hiện thành công nội dung, tư tưởng của bài thơ, tác giả đã sử dụng và sáng tạo những phương tiện và thủ pháp nghệ thuật nào?. III. Tổng kết –ghi nhớ: 1. Nghệ thuật: 2. Nội dung. -> Ghi nhớ: *GV: Bài thơ được phổ nhạc và đã trở thành 1 trong những giai điệu đẹp nhất, trong sáng nhất về mùa Tích hợp môn Âm nhạc: bài hát “Mùa xuân nho nhỏ” (Nhạc sĩ Trần Hoàn) * HĐ 4: Hướng dẫn luyện tập: Bài tập 1: Nếu em là một hướng dẫn viên du lịch dẫn đoàn khách tới. IV. Luyện tập:.
<span class='text_page_counter'>(6)</span> Hoạt động của thầy và trò. thăm cố đô Huế, em sẽ giới thiệu như thế nào? (Tích hợp Địa lí, Lịch sử) Bài tập 2: Từ 6 câu thơ đầu, bằng sự tưởng tượng và liên tưởng của mình, em hãy vẽ lại bức tranh thiên nhiên xứ Huế. (Tích hợp môn Mĩ thuật). Nội dung cần đạt.
<span class='text_page_counter'>(7)</span>