BDHSG VAN 6

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

Ngày soạn 10/11/2017.

<b> Cảm thụ văn học</b>

<b>I. Mục tiêu:</b>

- HS cm nhận đợc ý nghĩa của việc rèn luyện kĩ năng cảm thu văn học nắm
đợc các bớc khi làm một bi tp cm th vn, th.

- Rèn luyện kĩ năng cảm thụ văn học.
<b>II. Nội dung lên lớp:</b>

- GV giới thiệu bài: Nêu ý nghĩa của dạng BT cảm thụ văn học.

Giỳp cỏc em hiu v yờu vn chng hn, phần nào giúp các em hiểu học tốt
hơn môn ngữ văn đặc biệt sẽ hiểu và yêu cuộc sống, sng tt hn

<b>A. Các bớc khi làm một bài cảm thụ thơ, văn.</b>
<i><b>1. Bớc 1:</b></i>

- c k bi, nm đợc yêu cầu của đề.

- Đọc kỹ đoạn văn, thơ mà để cho bài hiểu khái quát nội dung và NT chính của
đoạn, bài.

<i><b>2. Bíc 2:</b></i>

- Đoạn thơ, văn ấy có cần phân ý khơng nếu có: Phân làm mấy ý? t tiờu tng
ý.

- Tìm dấu hiệu NT cảm từng ý, gọi tên các biện pháp NT qua các dấu hiệu.

<i><b>3. Bớc 3:</b></i>

- Lập dàn ý đoạn văn hoặc bài văn.

- mi du hiu NT: Nờu tỏc dng của từng biện pháp NT với nội dung của toàn
bài. Dự kiến nêu cảm nghĩ, đánh giá, liên tởng theo hiu bit ca em.

<i><b>4. Bớc 4:</b></i>

- Viết thành đoạn , bài văn cảm thụ.

* Cỏc bc trờn cú th thay đổi tùy theo các dạng bài cụ thể.

1. Bµi sè 1: Mở đầu bài thơ Nhờ con sông quê hơng nhà thơ Tế Hanh viết:
Quê hơng tôi có con sông xanh biếc

Nớc gơng trong soi tóc những hàng tre
Tâm hồn tôi là một buổi tra hè
Toả nắng xuống dòng sông lấp loáng.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

* Hớng dẫn.
- Bớc 1:

- Nội dung đoạn thơ: Giới thiệu con sông quê hơng và tình cảm của tác giả với con
sông.

- NT đoạn: Nhân hóa, so sánh, từ gợi tả.
* Bớc 2: Đoạn thơ chia làm 2 ý nhỏ.

- ý 1: Hai câu đầu: Giới thiệu con sông quê hơng.

- NT cần khai thác:

+ Từ gợi cảm: xanh biÕc”.
+ §T “cã”.

+ Èn dụ: Nớc gơng trong

+ Nhân hoá: Soi tóc những hàng tre.

- ý 2: Hai câu cuối: Tình cảm của nhà thơ với con sông quê hơng.
Điểm sáng NT:

+ Soi sỏnh khẳng định: “Tâm hồn tơi... tra hè”
+ Hình ảnh: Buổi tra hố.

+ ĐT tỏa rất gợi hình

+ Từ láy lấp loáng rất gợi hình.
* Bớc 3: Dàn ý đoạn:

+ ý 1: Hai câu đầu nhà thơ giới thiệu con sông quª.

- Động từ “có” vừa giới thiệu con sơng q vừa kín đáo bộc lộ niềm tự hào.

- Tính từ gợi tả màu sắc “xanh biếc” có khả năng khái quát cảnh sông trong ấn
t-ợng ban đầu. Xanh biếc là màu xanh đậm, đẹp, hơi ánh lên dới nền tri.

- Mặt nớc sông trong nh gơng (ẩn dụ), những hàng tre hai bên bờ nh những cô gái
nghiêng mình soi tóc trên mặt nớc sông trong nh gơng.

- Ngay phút ban đầu giới thiệu con sông quê hơng xinh đẹp, dịu dàng, thơ mộng,
nhà thơ đã kín đáo bộc lộ tình cảm tự hào u mến con sơng.

- ý 2: Tình cảm nhà thơ với con sông quê.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

hè) làm rõ nét tình cảm nhà thơ với con sông quê.

- Bui tra hố nhit cao, núng bỏng đã cụ thể hóa tình cảm của nhà thơ. Từ so
sánh khẳng định “là” khẳng định “tâm hồn tôi” và “buổi tra hè” có sự hịa nhập
thành một.

+ §éng từ tỏa gợi tình cảm yêu mến của nhà thơ lan tỏa khắp sông, bao trọn dòng
sông.

- Nh tỡnh cm yêu mến nồng nhiệt ấy mà con sông quê hơng nh đẹp lên dới ánh
mặt trời: Dịng sơng “lấp lống” từ láy “lấp lống” khiến dịng sơng lúc sáng, lúc
tối thay đổi nh dát bạc nh trong truyện cổ tích.

* B ớc 4 : Viết thành đoạn văn hoµn chØnh.

Trong bốn câu mở đầu bài thơ “Nhớ con sông quê hơng”, nhà thơ Tế Hanh đã
giới thiệu với chúng ta con sông quê hơng của mình và tình cảm của ơng đối với
con sơng quê hơng. Ngay từ hai câu đầu đoạn hình ảnh sơng đã hiện ra với một
màu “xanh biếc”. Tình từ gợi tả “xanh biếc” giúp ta hình dung mặt nớc sông xanh
đậm, đẹp, hơi ánh lên dới mặt trời do vần ‘iếc” trong ‘biếc” gợi ánh sáng. Động từ
“có” vừa giới thiệu con sơng q lại vừa kín đáo bộc lộ cảm xúc tự hào của ngời
viết. Từ bao quát chung nhà thơ (giới) tả thiệu) cụ thể con sông và hai bên bờ:
“N-ớc gơng trong soi tóc những hàng tre. Với sự kết hợp khéo léo nghệ thuật nhân hóa
những hàng tre hai bờ sơng nh những cơ gái đang soi tóc trên mặt sơng, cùng nghệ
thuật ẩn dụ vì nớc sơng nh mặt gơng làm cho con sơng q hiện lên xinh đẹp, hiền

hịa gần gũi biết bao. Trớc một dịng sơng q nh thế, làm sao mà khơng u,
khơng nhớ đợc. Để bộc lộ tình cảm của mình, Tế Hanh đã dùng NT so sánh khẳng
định: “Tâm hồn tôi là một buổi tra hè ? Tâm hồn là một khái niệm trừu tợng đợc
so sánh với “buổi tra hè” – một khái niệm cụ thể với nhiệt độ cao nóng bỏng, cho
ta cảm nhận tình cảm nồng cháy của nhà thơ với con sông quê. Tình cảm đó “tỏa”
xuống dịng sơng khiến dịng sơng trở nên “lấp lống” đẹp diệu kỳ nh trong cổ
tích. Tình u của Tế Hanh đã làm cho con sơng quê đẹp, sực sỡ lên biết bao
nhiêu.

<b>Câu 2. (2,0 điểm)</b>

<i> Đọc đoạn thơ sau và trả lời các yêu cầu của đề:</i>
Chú bé loắt choắt

<i> Cái xắc xinh xinh</i>
<i> Cái chân thoăn thoắt</i>
<i> Cái đầu nghênh nghênh</i>
<i> Ca lô đội lệch</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

<i> Như con chim chích</i>
<i> Nhảy trên đường vàng…</i>

(Tố Hữu, Lượm)

Xác định các từ láy có trong đoạn thơ. Nêu tác dụng của biện pháp tu từ được tác giả sử
dụng để miêu tả chú bé Lượm.

<i>a.</i> Các từ láy có trong đoạn thơ: loắt choắt, xinh xinh, thoăn thoắt, nghênh nghênh
b. Tác dụng của biện pháp tu từ:

- Xác định định được biện pháp tu từ so sánh

- Tác dụng: làm cho hình ảnh chú bé Lượm nhỏ nhắn, hồn nhiên, vui tươi, đáng yêu…
<i>* HS có thể nêu thêm biện pháp tu từ ẩn dụ (con đường vàng), điệp ngữ (cái) song đề chỉ</i>
<i>yêu cầu học sinh xác định và nói được tác dụng của biện pháp tu từ so sánh.</i>

<b> Câu 3: (2 điểm )</b>

Trong bài thơ “Đêm nay Bác không ngủ” của Minh Huệ, ta thấy có một sự kết
hợp tuyệt đẹp giữa hình ảnh Bác và hình ảnh ngọn lửa hồng. Em hãy chỉ ra vẻ đẹp của sự
<i><b>kết hợp này.</b></i>

Hướng dẫn:

Viết lại được những câu thơ có sự kết hợp giữa hình ảnh Bác và hình ảnh ngọn lửa hồng
( 0,5 điểm )

- “Người cha mái tóc bạc
Đốt lửa cho anh nằm”
- “Bóng Bác cao lồng lộng

Ấm hơn ngọn lửa hồng”
- “ Anh đội viên nhìn Bác

Bác nhìn ngọn lửa hồng”

Vẻ đẹp của sự kết hợp giữa hình ảnh Bác và hình ảnh ngọn lửa hồng:

Ánh lửa trong lều sưởi ấm các chiến sĩ trong đêm lạnh. Ánh lửa trong lòng Bác làm ấm
lòng các chiến sĩ – Bác Hồ là một ngọn lửa, vừa gần gũi, vừa vĩ đại, một nguồn tình cảm

ấp áp của toàn dân, toàn quân ta trong những ngày đầu của cuộc kháng chiến gian nan,
thiếu thốn.

<i><b>Câu 4. (2 điểm): Trong bài thơ “Lượm” nhà thơ Tố Hữu đã viết theo thể</b></i>
thơ 4 chữ gồm 15 khổ thơ, nhưng có khổ thơ lại được cấu tạo đặc biệt:
<i> Ra thế</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

và lại có khổ thơ chỉ có một câu:

Lượm ơi cịn khơng?

Cách diễn đạt trên có giá trị gì trong việc biểu đạt cảm xúc của tác giả?
<i><b>Hướng dẫn:</b></i>

Ấn tượng của cuộc gặp gỡ vẫn còn nguyên vẹn nét đẹp đẽ, vui tươi, ấm áp trong lòng tác
giả, bỗng nhiên có tin Lượm hy sinh. Câu thơ gãy đôi như một tiếng nấc nghẹn
ngào: Ra thế

<i> Lượm ơi! </i>

Đó là nỗi sửng sốt, xúc động đến nghẹn ngào. Và nhà thơ hình dung ra ngay cảnh tượng
chú bé hy sinh trong khi làm nhiệm vụ.

- Lượm “ thiên thần bé nhỏ ấy đã bay đi”, để lại bao tiếc thương cho chúng ta,
như Tố Hữu đã nghẹn ngào, đau xót gọi em lần thứ ba bằng một câu thơ day dứt:

<i> Lượm ơi, cịn khơng? </i>

Câu thơ đứng riêng thành một khổ thơ, như một câu hỏi xốy vào lịng người đọc, đã nói
rõ tình cảm của nhà thơ đối với chú bé anh hùng của dân tộc. Tác gỉa như không tin rằng

Lượm đã hy sinh, Lượm vẫn còn trong lòng tác giả, mãi còn cùng với đất nước, quê
hương.

<b>Bài tập về nhà:</b>

<i><b>Câu 1. (3 điểm) “Đêm nay Bác ngồi đó Đêm nay Bác khơng ngủ Vì một lẽ thường tình </b></i>
<i><b>Bác là Hồ Chí Minh” (Trích bài thơ “Đêm nay Bác không ngủ” - Minh Huệ) Em hãy </b></i>
<i><b>nêu ý nghĩa của khổ thơ trên. </b></i>

<b>Làm BT sách cảm thụ văn 6 </b>

Bạn nào không muốn mất nhiều thời gian soạn giáo án BỒI DƯỠNG thì liên hệ với mình.
Trân trọng phụ vụ bảo đảm chất lượng . liên hệ với mình qua số 01228599564.

</div>

<!--links-->