Bai 21 Cau cam than

KIỂM TRA BÀI CŨ:
-Em hãy nêu đặc điểm hình thức và chức năng
của câu cầu khiến?
-Em hãy xác định các câu sau thuộc kiểu câu
gì?
a) Nay chúng ta đừng làm gì nữa, thử xem lão
Miệng có sống được khơng .
.( Câu cầu khiến )
b) Đi thôi con. ( Câu cầu khiến )


Tuần: 24

CÂU CẢM THÁN

Tiết:94
I/ Đặc điểm hình thức và chức năng.
Đọc những đoạn trích sau và trả lời câu hỏi.
- Trong những đoạn trích sau, câu nào là câu cảm thán?
- Đặc điểm hình thức nào cho biết đó là câu cảm thán?
- Câu cảm thán dùng để làm gì?


a) Hỡi ơi lão Hạc! Thì ra đến lúc cùng lão cũng có thể
làm liều như ai hết…Một người như thế ấy!...Một
người đã khóc vì trót lừa một con chó!...Một người
nhịn ăn để tiền lại làm ma, bởi không muốn liên lụy
đến hàng xóm, láng giềng…Con người đáng kính ấy
bây giờ cũng theo gót Binh Tư để có ăn ư? Cuộc đời
quả thật cứ mỗi ngày một thêm đáng buồn…

(Nam Cao, Lão Hạc)


b) Nào đâu những đêm vàng bên bờ suối
Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan?
Đâu những ngày mưa chuyển bốn phương ngàn
Ta lặng ngắm giang sơn ta đổi mới?
Đâu những bình minh cây xanh nắng gội,
Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng?
Đâu những chiều lênh láng máu sau rừng
Ta đợi chết mảnh mặt trời gay gắt,
Để ta chiếm lấy riêng phần bí mật?
- Than ơi! Thời oanh liệt nay còn đâu?
( Thế Lữ, Nhớ rừng )


1) Chức năng:
- Chức năng chính của câu cảm thán là dùng để
bộc lộ cảm xúc trực tiếp của người nói, người
viết.
- Xuất hiện chủ yếu trong ngơn ngữ nói hàng
ngày hay ngôn ngữ văn chương.


2) Hình thức:
- Khi viết, câu cảm thán thường kết thúc bằng
dấu chấm than.
- Câu cảm thán thường có các từ cảm thán như:
ôi, than ôi, hỡi ôi, hỡi ơi,chao ôi, chao ơi, trời
ơi, thay, xiết bao, biết chừng nào,…

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập- Tự do- Hạnh phúc
***
Tân Ân, ngày 15 tháng 02 năm 2016.
GIẤY ĐỀ NGHỊ
Kính gửi: Cơ giáo chủ nhiệm lớp 8/1 Trường THCS Tân Ân.
Tập thể lớp 8/1 chúng em xin trình bày với cô một việc như
sau: Tấm bảng đen của lớp em do sử dụng đã lâu, nay bị mờ, các
bạn ngồi cuối lớp rất khó theo dõi nội dung bài giảng của các thầy,
cô giáo ghi trên bảng. Chúng em kính đề nghị cơ giáo cho sơn lại
bảng kịp thời để việc học tập trên lớp được tốt hơn.
Em cảm ơn cô biết bao nhiêu.
Thay mặt lớp 8/1
Lớp trưởng
Võ Đỗ Thảo Vy


II/ LUYỆN TẬP:
1/ Hãy cho biết các câu trong những đoạn
trích sau đây có phải điều là những câu
cảm thán khơng. Vì sao?


• Than ơi! Sức người khó lịng địch nổi với sức
trời ! Thế đê không sao cự lại được với thế
nước! Lo thay! Nguy thay! Khúc đê này hỏng
mất.
• Chao ôi,có biết đâu rằng: hung hăng, hống

hách láo chỉ tổ đem thân mà trả nợ cho những
cử chỉ ngu dại của mình thơi. Tơi đã phải trải
cảnh như thế. Thốt nạn rồi, mà còn ân hận
quá, ân hận mãi.


Bài tập 2:

Phân tích tình cảm, cảm xúc được thể hiện trong những
câu sau đây. Có thể xếp những câu này vào kiểu câu
cảm thán được khơng? Vì sao?
a) Ai làm cho bể kia đầy
Cho ao kia cạn cho gầy cị con?
( Ca dao)

Lời than thân của người nơng dân xưa.
b) Xanh kia thăm thẳm từng trên
Vì ai gây dựng cho nên nỗi này?
( Chinh phụ ngâm khúc)

Lời than thân của người chinh phụ xưa.


c) Tơi có chờ đâu, có đợi đâu
Đem chi xn lại gợi thêm sầu.
( Chế Lan Viên, Xuân)

Tâm trạng bế tắc của thi nhân trước
Cách mạng.
d) Anh mà chết là chỉ tại cái tội ngông cuồng dại dột của

tôi.Tôi biết làm thế nào bây giờ?

( Tơ Hồi, Dế Mèn phiêu lưu kí)

Nỗi ân hận của Dế Mèn trước cái chết tức tưởi
của Dế Choắt.


HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ:
1) Học thuộc: Đặc điểm hình thức và chức năng
của câu cảm thán.
2) Bài mới: Soạn bài: Câu trần thuật:
- Đặc điểm hình thức và chức năng của câu trần
thuật.
- Xem trước phần bài tập.