VẤN ĐỀ “LẤY HỌC SINH LÀM TRUNG TÂM” TRONG GIẢNG DẠY CÁC MÔN KHOA HỌC XÃ HỘI Ở TRƯỜNG PHỔ THÔNG HIỆN NAY

VẤN ĐỀ “LẤY HỌC SINH LÀM TRUNG TÂM”
TRONG GIẢNG DẠY CÁC MÔN KHOA HỌC XÃ HỘI
Ở TRƯỜNG PHỔ THÔNG HIỆN NAY


Phạm Ngọc Hịa

TĨM TẮT
Trong xu thế phát triển của xã hội hiện nay, việc nâng cao chất lượng giảng dạy các
môn khoa học xã hội cho học sinh để đáp ứng u cầu của q trình đổi mới căn
bản, tồn diện giáo dục và đào tạo là điều rất quan trọng. Đây được xem là nhân tố
quyết định đến chất lượng giáo dục. Từ thực tiễn, nhiều vấn đề đang được đặt ra
đòi hỏi giáo viên và học sinh cần phải giải quyết. Bài viết nêu ra vai trò trung tâm
của học sinh trong việc nâng cao chất lượng học tập các môn khoa học xã hội ở
trường phổ thông hiện nay.
Từ khóa: học sinh, khoa học xã hội, phương pháp tích cực, phổ thơng
Trải qua q trình phát triển của lịch sử giáo dục, nhân loại đã sáng tạo nên một hệ thống
các phương pháp giáo dục. Hệ thống đó ngày càng hồn chỉnh, trở thành cơng cụ sắc bén
trong sự nghiệp đào tạo con người. Hệ thống phương pháp đó, chúng ta gọi là phương pháp
dạy học truyền thống. Là một bộ phận của hình thái ý thức xã hội, giáo dục nói chung,
phương pháp dạy học nói riêng cũng thường xuyên biến đổi cùng với sự biến đổi của sự phát
triển xã hội. Tồn tại xã hội trong thời đại ngày nay đã có những biến đổi mới. Cuộc cách
mạng khoa học và công nghệ diễn ra cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX có bước nhảy vọt mới
cả về tính chất, trình độ, cơ cấu, cuộc cách mạng đó làm cho khoa học ngày càng trở thành
lực lượng sản xuất trực tiếp, làm cho nền kinh tế hiện đại ngày càng trở thành nền kinh tế tri
thức. Mặt khác, sự phát triển của khoa học và công nghệ đã tác động mạnh mẽ đến mọi lĩnh

 ThS., Học viện Chính trị khu vực IV.
 Trần Xuân Trường (2004),Vận mệnh lịch sử của chủ nghĩa tư bản, Nxb. Chính trị

vực của đời sống kinh tế, chính trị, văn hố - xã hội. Sự phát triển đó vừa địi hỏi sự đổi mới
của giáo dục, vừa tạo điều kiện cho sự đổi mới cả về nội dung lẫn phương pháp.
Hiện nay, hệ thống các phương pháp giáo dục truyền thống đã khơng cịn đáp ứng được
những u cầu của sự nghiệp đổi mới giáo dục và đào tạo. Do đó, bản thân nó cũng phải tự
đổi mới, phải hiện đại hoá. Đồng thời, với sự hiện đại hoá phương pháp dạy học truyền
thống, đã xuất hiện phương pháp dạy học hiện đại mà nội dung cơ bản là lấy người học làm
trung tâm, phát huy cao nhất năng lực tự học, vai trị tích cực, chủ động của người học. Tuy
nhiên, khi sử dụng phương pháp dạy học tích cực khơng có nghĩa là loại bỏ các phương pháp
dạy học truyền thống hoặc phát triển các phương pháp dạy học tích cực cũng khơng có nghĩa
là “nhập nội” một số phương pháp đã quá xa lạ cho giáo viên . Do đó, chúng ta cần phải
hiểu, đổi mới phương pháp dạy học không phải là thay đổi mục tiêu, hay xóa bỏ mọi kinh
nghiệm quý giá đã được đúc kết trong thực tiễn dạy học ở trường phổ thông từ trước đến nay,
mà làm cho mục tiêu ấy thực hiện có hiệu quả, thiết thực, bằng những quan niệm đúng đắn,
với những hình thức, bước đi và biện pháp thích hợp.
Ví dụ, trong dạy học lịch sử (cũng như nhiều môn khoa học xã hội khác), học sinh phải
ghi nhớ những sự kiện cơ bản về niên đại, địa danh, nhân vật lịch sử, vì chúng cần thiết cho
việc khơi phục hình ảnh quá khứ một cách chân thực. Tuy nhiên, giáo viên cần tránh lối dạy
học “thầy đọc, trò ghi” cốt để “nhồi nhét sự kiện”, bắt học sinh phải học thuộc lịng mà
khơng hiểu, khơng biết vận dụng những kiến thức đã học vào việc tiếp thu kiến thức mới có
liên quan trong cuộc sống. Có thể nói, ghi nhớ là cần thiết cho tất cả các môn học, chứ không
phải riêng môn lịch sử, nhưng cũng không nên quan niệm “học lịch sử chẳng qua là học
thuộc lịng”. Ngồi ra, chúng ta cũng lưu ý, phương pháp dạy học phải luôn phù hợp với nội
dung dạy học, nội dung nào thì phương pháp ấy, khơng có phương pháp vạn năng cho mọi
nội dung dạy học khác nhau. Do đó, để thuận lợi cho việc lựa chọn phương pháp dạy học tối
ưu, giáo viên cần nghiên cứu kĩ nội dung bài học ở từng mục theo đơn vị kiến thức một cách
khoa học, rồi sử dụng phương pháp sao cho hiệu quả. Có thể so sánh và hình dung ra hai
kiểu dạy học ở bảng bên dưới qua môn lịch sử ở trường phổ thông.

quốc gia, Hà Nội, tr.19.
 Lê Thanh Oai (2014), Đặc trưng của phương pháp dạy học tích cực trong q

trình dạy học, Tạp chí Giáo dục, Số 348 (12-2014), tr.29.


Kiểu dạy học truyền thống

Kiểu dạy học tích cực

(tiêu cực, thụ động)

(lấy học sinh làm trung tâm)
Giáo viên tổ chức cho học sinh tìm hiểu kiến thức

Giáo viên cung cấp sự kiện lịch sử cơ bản, cung cấp sự kiện có chọn lọc, phù hợp với
cốt để học sinh nhớ tốt, học tốt

yêu cầu, trình độ nhận thức để hiểu sự kiện sâu
sắc
Ngồi kiến thức lịch sử có trong sách giáo khoa

Giáo viên là nguồn kiến thức duy và từ giáo viên, học sinh còn được tiếp cận nhiều
nhất của học sinh

Giáo viên bắt học sinh nhớ sự kiện
lịch sử một cách áp đặt thơng qua
học thuộc lịng, học vẹt

nguồn kiến thức khác (bạn bè, sách báo, mạng
internet…)
Giáo viên hướng dẫn các phương pháp ghi nhớ sự
kiện lịch sử trong quá trình học tập (ghi nhớ sự

kiện, nhân vật, thời gian, địa điểm diễn ra sự

kiện…)
Giáo viên chỉ dừng lại ở câu hỏi, Ngoài khai thác triệt để câu hỏi trong sách giáo

bài tập có sẵn trong sách giáo khoa, giáo viên còn sử dụng nhiều loại câu hỏi
khoa, bắt học sinh ghi chép lý khác nhau, giúp học sinh vận dụng những điều đã
thuyết vắn tắt
Giáo viên không gắn lý thuyết với
thực hành; mọi kết luận bài học
đều do giáo viên đưa ra

học gắn với thực tiễn
Học sinh được học lý thuyết kết hợp với thực
hành, liên hệ thực tiễn, được trao đổi, thảo luận và
nêu ý kiến riêng của mình, cuối cùng giáo viên

nhận xét
Việc tổ chức dạy học của giáo viên Giáo viên tổ chức cho học sinh học tập tích cực,

mang tính áp đặt, học sinh học tập chủ động, đưa các em vào tình huống có vấn đề,
thụ động, bị gị bó
sau đó tổ chức cho các em giải quyết vấn đề
Giáo viên chủ yếu độc diễn, độc Giáo viên tổ chức cho học sinh học tập khám phá,
thoại, tập trung vào cá nhân học dạy học đối thoại, hợp tác và tập trung vào nhóm
sinh
học sinh
Giáo viên chỉ tập trung vào dạy nội Dạy học tập trung vào cả quá trình, dạy học sinh
dung, dạy kiến thức lịch sử

cách học, cách lĩnh hội và làm chủ kiến thức
Giáo viên vận dụng nguyên tắc dạy học liên môn,

Việc dạy học lịch sử của giáo viên tích hợp kiến thức của nhiều mơn (Ngữ văn, Địa
bị tách rời với các mơn khác

lí…) nên kiến thức học sinh phong phú, vững
chắc hơn


Lớp học căng thẳng, học sinh có Khơng khí lớp học sôi nổi, học sinh cảm thấy giờ
cảm giác nặng nề, mệt mỏi.

học nhẹ nhàng, thoải mái và rất hứng thú.

Như vậy, dù hiện nay, nội dung, chương trình và phương pháp giảng dạy đang từng bước
được đổi mới nhưng việc giảng dạy các môn khoa học xã hội ở trường phổ thơng vẫn chưa
thực sự có những chuyển biến tích cực và hiệu quả. Cho nên, để khắc phục những hạn chế
đó, vấn đề sử dụng phương pháp tích cực trong dạy học, trong đó có phương pháp “lấy học
sinh làm trung tâm” đang đặt ra một cách cấp thiết hơn bao giờ hết.
Tính ưu việt của phương pháp “lấy học sinh làm trung tâm” trong giảng dạy các môn khoa
học xã hội ở trường phổ thông hiện nay.
Trong phương pháp giảng dạy truyền thống “lấy người dạy làm trung tâm”, dạy học là q
trình truyền đạt thơng tin một chiều từ giáo viên đến học sinh. Giáo viên mang lại cho học
sinh càng nhiều kiến thức càng tốt. Giờ học được tiến hành như một buổi thông báo, cho nên
học sinh rất thụ động, rất ít thơng tin phản hồi từ phía học sinh. Mục đích của giáo viên là
trình bày nội dung theo mơn học một cách chính xác, rõ ràng. Trách nhiệm của học sinh là
tiếp thu các thông tin theo không gian, thời gian và thái độ của mình. Việc đánh giá chủ yếu
là xem học sinh nắm được bao nhiêu thơng tin, chính xác ở mức độ nào thơng qua hình thức
kiểm tra hoặc thi kết thúc học phần… mà không đánh giá được học sinh hiểu được gì và hiểu

như thế nào. Theo Ông Phạm Vũ Luận - Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo cho rằng:
“Phương thức giáo dục của chúng ta hiện nay như 50-60 năm qua. Tức là tiền bối dạy sao, ta
dạy lại thế hệ sau như thế. Vẫn cứ một phương thức quen thuộc là thầy đọc - trò chép, đến
ngày thi học sinh lại chép lại những gì học thuộc” . Cũng theo Bộ trưởng Phạm Vũ Luận,
cách dạy hiện nay vẫn là phương thức truyền thụ kiến thức theo hướng tiếp nhận một chiều.
Cách dạy như vậy, cùng lắm ta có một kỹ sư giỏi, một bác sĩ giỏi chứ không làm nên một tập
thể giỏi, những nhà khoa học xuất sắc được.
Phương pháp dạy học hướng vào học sinh hay “lấy học sinh làm trung tâm” là cụm từ
được dùng để xác định sự đổi mới của phương pháp dạy học hiện nay nói chung và trong các
trường phổ thơng nói riêng. Phương pháp mới này khuyến khích học sinh tự học hỏi, tự phát

 Hà Bình - Trung Tân (2014), Phương thức giáo dục lạc hậu nửa thế kỷ, BáoTuổi
trẻ, Số 283/2014, ngày 19-10-2014, tr.3


huy sáng kiến, giáo viên đóng vai trị là người hướng dẫn. Đây là quan điểm dạy học được đa
số các nước có nền giáo dục tiên tiến quan tâm, nếu thực hiện tốt phương pháp này sẽ tạo ra
một cuộc cách mạng toàn diện về đổi mới căn bản, tồn diện giáo dục và đào tạo. Quan điểm
này có cơ sở lý luận từ việc nhận thức quá trình dạy học là q trình có hai chủ thể: giáo viên
và học sinh. Cả hai chủ thể này đều chủ động, tích cực, bằng hoạt động của mình hướng tới tri
thức, giáo viên thì hoạt động truyền đạt tri thức, cịn học sinh thì hoạt động chiếm lĩnh tri thức
và biến nó thành vốn hiểu biết của mình để tiếp tục hoạt động nhận thức và hoạt động thực
tiễn.
Phương pháp dạy học “lấy học sinh làm trung tâm” tạo cơ hội cho học sinh tham gia tích
cực vào q trình dạy học. Giáo viên đóng vai trị là nguồn thơng tin chính, nhưng cũng là
người thúc đẩy q trình học của học sinh. Bài học được sử dụng chủ yếu để phân tích, tìm
hiểu những kiến thức cơ bản và thực hành đòi hỏi tư duy cấp cao như: phân tích, tranh luận,
áp dụng, sáng tạo và ra quyết định. Những kiến thức thông thường, những dữ kiện học sinh
sẽ học từ bài giảng, tài liệu phát tay hoặc các nguồn thơng tin khác ở thư viện hay internet...
Vai trị của giáo viên là cố vấn, hỗ trợ và động viên học sinh, đồng thời, giáo viên cũng là

người bảo vệ quyền lợi chính đáng của học sinh. Trách nhiệm của giáo viên là giúp học sinh
xác định được mục tiêu của việc học, hướng dẫn học sinh lập kế hoạch học tập, theo dõi việc
thực hiện kế hoạch đó và tự đánh giá kết quả đạt được của việc học, từ đó giúp học sinh điều
chỉnh thái độ học tập sao cho hiệu quả hơn.
Có thể nói, đây là phương pháp đặt học sinh vào vị trí trung tâm của giáo dục. Phương
pháp này bắt đầu với việc tìm hiểu các môi trường giáo dục liên quan mà học sinh xuất phát.
Sau đó giáo viên hướng dẫn tiếp tục đánh giá tiến độ học của học sinh so với mục tiêu học,
bằng cách giúp cho học sinh có được các kỹ năng cơ bản để học tập. Phương pháp này tạo
cho học sinh nền tảng cho việc học suốt đời, vì vậy học sinh phải có trách nhiệm với việc học
của bản thân. Phương pháp “lấy học sinh làm trung tâm” mang đến nhiều lợi ích thiết thực,
trước hết nó loại bỏ cách dạy và học: “Giáo viên nói, học sinh nghe”, khuyến khích sự sáng
tạo từ giáo viên và học sinh một cách tối đa, đồng thời tạo nên sự thân thiện giữa giáo viên
và học sinh thông qua việc tăng cường trao đổi, học hỏi qua lại. Nếu thực hiện tốt phương
pháp lấy người học làm trung tâm trong giảng dạy các môn khoa học xã hội ở trường phổ
thông, sẽ tạo được sự tham gia nhiệt tình, chủ động của học sinh trong suốt quá trình khám


phá tìm tịi kiến thức, đồng thời tạo điều kiện để học sinh phát huy tính tích cực chủ động,
khơi dậy tiềm năng sáng tạo ở mỗi cá nhân học sinh khơng chỉ có ý nghĩa trong q trình học
tập ở nhà trường, mà còn chuẩn bị cho các em đóng góp có hiệu quả vào sự nghiệp xây dựng
đất nước sau này. Để đưa ra nhận định đúng đắn về vấn đề “lấy học sinh làm trung tâm”
trong giảng dạy các môn khoa học xã hội, chúng tôi thực hiện đợt khảo sát thực tế (phỏng
vấn) học sinh và giáo viên ở một số trường phổ thông trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp như:
THPT Thiên Hộ Dương, THPT Thành phố Cao Lãnh, THPT Kiến Văn, THPT chuyên
Nguyễn Quang Diêu. Và điều bất ngờ là trong quá trình khảo sát phương pháp “lấy học sinh
làm trung tâm”, chúng tôi nhận thấy rằng giáo viên thường ít quan tâm đến việc sử dụng
phương pháp này. Giáo viên cho rằng, do thời gian tiết dạy quá ít nhưng nội dung kiến thức
bài học q nhiều nên giáo viên khơng có thời gian sử dụng phương pháp này, hoặc có sử
dụng khi giáo viên tham gia “giáo viên dạy giỏi” hay khi có giáo viên khác dự giờ. Nhưng
thời gian gần đây, do được tham gia các lớp tập huấn về đổi mới phương pháp dạy học, nhất

là phương pháp dạy học các môn khoa học xã hội nên đa số giáo viên đã quan tâm nhiều hơn
đến phương pháp này. Còn đối với học sinh, theo kết quả khảo sát thì thì có trên 90% các em
được hỏi rất hào hứng với phương pháp học tập này.
Chúng ta biết rằng, so với phương pháp giảng dạy truyền thống, phương pháp “lấy học
sinh làm trung tâm” thì việc đánh giá giờ dạy lại căn cứ vào kiến thức mà học sinh lĩnh hội
được từ sự nghiên cứu, tìm hiểu của học sinh ở bên ngồi lớp và thể hiện qua việc trình bày,
tranh luận với nhau về vấn đề cần giải quyết. Mặt khác, kiến thức mà học sinh tiếp thu được
không chỉ gói gọn trong sách giáo khoa, mà cịn từ nhiều nguồn tài liệu khác nhau. Học sinh
nào tự học, tự nghiên cứu nhiều thì sẽ thu lượm nhiều kiến thức hơn so với học sinh khác.
Bên cạnh đó, phương pháp này cũng còn nhiều ưu điểm trong việc kiểm tra, đánh giá. Ở
phương pháp này, việc kiểm tra, đánh giá nhằm khuyến khích học sinh đọc thêm tài liệu để
làm giàu kiến thức và đào sâu suy nghĩ để nâng cao kiến thức cho mình. Do đó, việc kiểm
tra, đánh giá rất có ý nghĩa: Thứ nhất, động viên được tinh thần học tập của học sinh. Thông
thường, học sinh nào học tốt, đạt điểm cao trong các bài kiểm tra và thi thì phải cố gắng để ít
nhất giữ vững được kết quả học tập. Học sinh nào chưa tốt, chưa đạt được kết quả nhất định

 Lê Thanh Oai (2014), Đặc trưng của phương pháp dạy học tích cực trong q
trình dạy học, Tạp chí Giáo dục, Số 348 (12-2014), tr.28.


thì phải cố gắng hơn nữa để đạt thành tích cao hơn. Muốn vậy, việc kiểm tra, đánh giá phải
chính xác, khách quan, cần loại bỏ hình thức thi, kiểm tra theo kiểu “học gì thi nấy”, sao
chép lại những kiến thức đã được ghi chép. Điều đó có nghĩa là phải chấm dứt tình trạng
kiểm tra, đánh giá một cách tùy tiện, thiếu trách nhiệm đối với môn học. Thứ hai, việc kiểm
tra, đánh giá nhằm đảm bảo cho hoạt động giáo dục đạt được mục tiêu giáo dục đã đề ra.
Thực hiện yêu cầu này, phải cải tiến một cách cơ bản việc kiểm tra, đánh giá kết quả học tập
của học sinh. Việc kiểm tra, đánh giá học tập không chỉ thiên về yêu cầu nắm vững tri thức
mà còn phải kiểm tra, đánh giá cả yêu cầu vận dụng tri thức vào thực tiễn đời sống, khơng
chỉ gắn với kỹ năng mà cịn ở thái độ của học sinh đối với xã hội. Việc kiểm tra, đánh giá
không chỉ là việc xem học sinh học được cái gì mà quan trọng hơn là biết học sinh học như

thế nào, có biết vận dụng khơng.
Một số kiến nghị nhằm nâng cao tính hiệu quả khi áp dụng phương pháp “lấy học sinh
làm trung tâm” trong giảng dạy các môn khoa học xã hội ở trường phổ thông hiện nay
Trước hết, các trường phổ thông cần mạnh dạn đưa phương pháp “lấy học sinh làm trung
tâm” áp dụng thực nghiệm ở một số bộ môn khoa học xã hội như: lịch sử, địa lý, giáo dục
công dân…, từ các buổi học thực tế, chúng ta sẽ tiến hành khảo sát về kiến thức, kỹ năng và
thái độ học tập của học sinh thông qua các buổi sinh hoạt ngoại khóa. Bởi vì hiện nay, theo
kết quả khảo sát ở các trường phổ thông trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp thì chỉ có khoảng 30%
giáo viên sử dụng phương pháp này, và họ chỉ sử dụng khi giáo viên tham gia “giáo viên dạy
giỏi” hay khi có giáo viên khác dự giờ. Do đó, chúng ta cần đưa phương pháp này vào thực
nghiệm ở một số lớp học, nếu thấy đa số học sinh hứng khởi với phương pháp này thì có thể
nhân rộng ra các bộ mơn khác. Có thể bước đầu khi thực hiện phương pháp này, các trường
cịn gặp nhiều khó khăn, thách thức, nhưng nếu Ban Giám hiệu các trường phổ thông mạnh
dạn thực hiện, chắc chắn kết quả đem lại sẽ rất tốt. Bởi vì, khi áp dụng dụng phương này, sẽ
loại bỏ cách dạy học truyền thống, tạo nên một cuộc cách mạng mới trong đổi mới phương
pháp dạy học.
Thứ hai, cần phải thay đổi tư duy của giáo viên đang giảng dạy các môn khoa học xã hội.
Bấy lâu nay, học sinh và cả xã hội vẫn còn thờ ở với các môn khoa học xã hội, nhiều em học

 Nguyễn Vinh Hiển (2015), Đặc trưng của phương pháp dạy học tích cực trong
q trình dạy học, Tạp chí Giáo dục, Số 354 (3-2015), tr.3.


chỉ đối phó với thi chứ chưa phải học vì tiếp thu tri thức cho bản thân, điều đó đã gây ảnh
hưởng không nhỏ đến việc nâng cao chất lượng giáo dục. Kết quả khảo sát các trường phổ
thông trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp cũng thể hiện rõ, có trên 60% các em thờ ơ với các môn
khoa học xã hội. Nhưng cũng phải thấy rằng, trách nhiệm này cũng thuộc về giáo viên, chính
giáo viên là những người chèo thuyền đưa những con đò tri thức cho học sinh, nếu giáo viên
khơng nhiệt tình thực hiện đổi mới phương pháp giảng dạy thì chất lượng giáo dục sẽ không
được nâng cao như Nghị quyết Hội nghị lần thứ tám Ban Chấp hành Trung ương khóa XI

“về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng u cầu cơng nghiệp hóa, hiện
đại hóa trong điều kiện kinh tế thi trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế”
đã đề ra.
Thứ ba, để nâng cao chất lượng học tập các môn khoa học xã hội theo hướng đổi mới căn
bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, Ban Giám hiệu các trường phổ thông cần trang bị đầy đủ
các phương tiện, thiết bị dạy học hiện đại và cơ sở vật chất phù hợp để học sinh có thể tự
học, tự nghiên cứu ngồi giờ lên lớp, trong đó cần trang bị hệ thống internet không dây (wifi)
ở thư viện để học sinh có thể tra cứu, tìm kiếm thơng tin phục vụ cho việc học tập. Ngồi ra,
các trường phổ thơng cần trang bị thêm các đồ dụng dạy học trực quan như: bảng biểu, sơ đồ,
máy chiếu… để tăng thêm tính sinh động cho bài giảng. Và điều này đã được các trường
thực hiện khá tốt, theo kết quả khảo sát, hầu như các trường đã được trang bị đầy đủ các thiết
bị dạy học. Đây sẽ là điều kiện thuận lợi để các trường sử dụng phương pháp “lấy học sinh
làm trung tâm” trong giảng dạy các môn khoa học xã hội.
Thứ tư, các trường phổ thông cần đẩy mạnh phát triển chương trình nhà trường, đổi mới
các hình thức sinh hoạt chuyên môn, nhất là các môn khoa học xã hội, vì hiện nay, các hình
thức sinh hoạt chuyên mơn vẫn cịn đơn điều, chưa phát huy hết hiệu quả. Bên cạnh đó, các
trường cần chủ động xây dựng những kế hoạch dạy học tích hợp trên cơ sở đề cao vai trị tích
cực, sáng tạo, chủ động của đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên. Có thể nói, việc phát triển
chương trình nhà trường sẽ tạo điều kiện cho các cơ sở giáo dục phổ thông nâng cao chất
lượng, hiệu quả giáo dục các môn khoa học xã hội trong bối cảnh chưa thể thay thế chương
trình giáo dục hiện nay, là “luồng gió mới” góp phần tác động mạnh mẽ đến quá trình khắc
phục trì trệ đang tồn tại ở khá nhiều nhà trường phổ thông hiện nay.
3. Kết luận


Phương pháp dạy học là quá trình truyền thụ và tiếp thu kiến thức của giáo viên và học
sinh. Nó bao gồm cả phương pháp dạy học truyền thống lẫn phương pháp dạy học tích cực,
trong đó có phương pháp “lấy học sinh làm trung tâm”. Tùy theo nội dung bài học, mỗi
phương pháp đều có ưu và khuyết điểm riêng. Do đó, để một giờ học thực sự thu hút học
sinh, giáo viên không nên đơn điệu một phương pháp giảng dạy mà cần vận dụng linh hoạt các

phương pháp để tạo nên sự hài hòa trong nội dung bài giảng. Đây đơn thuần không chỉ là một kỹ
năng sư phạm, kỹ năng dạy học mà còn là một nghệ thuật sư phạm. Thực vậy, muốn nâng cao
chất lượng, hiệu quả học tập các môn khoa học xã hội ở các phổ thơng thì phương pháp “lấy học
sinh làm trung tâm” vẫn giữ vai trị tích cực.

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Đảng Cộng sản Việt Nam (2013), Văn kiện Hội nghị lần thứ tám Ban Chấp hành Trung
ương khóa XI, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội.
2. Hà Bình – Trung Tân (2014), Phương thức giáo dục lạc hậu nửa thế kỷ, BáoTuổi trẻ, Số
283/2014, ngày 19-10-2014.
3. Nguyễn Vinh Hiển (2015), Đặc trưng của phương pháp dạy học tích cực trong q trình
dạy học, Tạp chí Giáo dục, Số 354 (3-2015).
4. Lê Thanh Oai (2014), Đặc trưng của phương pháp dạy học tích cực trong q trình dạy
học, Tạp chí Giáo dục, Số 348 (12-2014).
5. Trần Xuân Trường (2004), Vận mệnh lịch sử của chủ nghĩa tư bản, Nxb. Chính trị quốc
gia, Hà Nội.