Tài liệu Môi giới chứng khoán trên mạng- muôn mặt của một nghề doc

Môi giới chứng khoán trên mạng- muôn
mặt của một nghề

“Tôi đã sử dụng máy tính được khoảng 20 hay 30 năm và tôi chỉ trả tiền để
mua 3 thứ ở trên mạng: báo Wall Street Journal, những cuốn sách mua từ
Amazon.com và môi giới chứng khoán trên mạng. Việc họ là một trong 3 công ty trực
tuyến có thể khiến tôi móc tiền túi ra mua sản phẩm cho thấy rằng họ đang đi đúng
hướng”- lời nhận xét của nhà đầu tư huyền thoại Warren Buffet đã minh họa phần nào
vai trò của những nhà môi giới chứng khoán trên mạng ngày nay.
Thị trường chứng khoán ra đời từ hàng trăm năm nay, cùng với đó các giao
dịch cổ phiếu cũng trải qua một quãng thời gian khá dài kể từ thế kỷ 18 và 19 với
phương thức đặt lệnh truyện thống tại sàn. Thế nhưng, từ một thập niên trở lại đây, với
sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin, các nhà đầu tư chứng khoán đã có cơ
hội đầu tư khác. Đây là một hình thức đầu tư khá tiện lợi: các nhà đầu tư chỉ cần sử
dụng con chuột vi tính để mua và bán cổ phiếu trực tuyến thông qua mạng Internet.
Nếu như bạn cảm thấy thoải mái khi dùng máy tính và muốn tiết kiệm một khoản tiền
khi tiến hành giao dịch chứng khoán, thì bạn có thể lựa chọn một số công ty môi giới
chứng khoán trên mạng Internet.
Nghề môi giới chứng khoán trên mạng cũng là một nghề khá đặc biệt đem lại
lợi nhuận lớn không kém gì đầu tư chứng khoán, trong khi không cần phải có vốn lớn.
Đây là nghề đòi hỏi trí tuệ và sự nghiên cứu đặc biệt của các nhà môi giới có kiến thức
về thị trường tài chính, đồng thời phải có khả năng thuyết phục khách hàng. Thành
công của những nhà môi giới chứng khoán trên mạng trong những năm qua đã giúp
thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển của thị trường chứng khoán thế giới. Họ là những
người ngồi trước máy tính, tận dụng ưu thế của công nghệ thông tin và hệ thống giao
dịch chứng khoán điện tử (Electric share trading system - ECN) để giúp khách hàng
đặt lệnh mua bán chứng khoán. Những nhà đầu tư gọi họ bằng cái tên “e-customer’s
man” hay “e-stockbroker”. Bạn có thể tìm danh sách mới nhất của những nhà môi giới
chứng khoán trên mạng theo địa chỉ để truy cập:

Công việc của những nhà môi giới chứng khoán trên mạng

Peter Smith đã làm nghề môi giới chứng khoán trên mạng tại thị trường chứng
khoán phố Wall hơn 20 năm. Công việc này đem lại cho ông những món tiền khá lớn
và nhờ đó mà cuộc sống của Peter luôn sung túc. Bù lại, Peter làm việc khá vất vả, đôi
khi ông phải làm việc cả những ngày nghỉ cuối tuần. Nhiều chuyên gia đã nói, nếu
không có những người như Peter tại phố Wall thì hẳn thị trường chứng khoán Mỹ sẽ
không có được sự sôi động như ngày hôm nay.
Cũng như những nhà môi giới chứng khoán thông thường, các e-stockbroker
như Peter đại diện cho khách hàng để thu xếp giao dịch rồi sau đó hưởng hoa hồng.
Người môi giới trên mạng không mua bán chứng khoán cho mình, họ chỉ là người nối
kết và giúp thực hiện yêu cầu của nhà đầu tư. Chứng khoán và tiền được chuyển dịch
qua lại từ khách bán sang khách mua. Trong quá trình đó, nhà môi giới không đứng
tên chứng khoán. Khi cung cấp những lời hướng dẫn hoặc tư vấn cho khách hàng qua
mạng trong việc đầu tư chứng khoán hoặc liên quan đến việc mua bán cổ phiếu niêm
yết, vai trò của một nhà môi giới là rất quan trọng.
Đầu tiên, các e-stockbroker phải gửi thông báo cho khách hàng về dịch vụ nhận
lệnh qua mạng Internet, trong thông báo đó họ nêu rõ địa vị pháp lý của mình và các
dịch vụ mà mình được phép tiến hành. Nếu các e-stockbroker không phải là người
quản lý hay bảo quản tài khoản của khách hàng, họ sẽ nêu rõ các thông tin về mình
nhằm đảm bảo các chức năng hoạt động cho tài khoản của khách hàng.
Trước khi thực hiện các dịch vụ đầu tiên qua mạng Internet, các e-stockbroker
sẽ:
- Đảm bảo lời mời chào của họ trong trường hợp gửi đến các nhà đầu tư cư trú
ở nước ngoài tuân thủ đúng các quy định luật pháp của nước đó.
- Trước khi nhận lệnh của một khách hàng hoàn toàn mới đối với mình, các e-
stockbroker phải yêu cầu khách hàng gửi cho mình một bản sao hộ chiếu hay chứng
minh thư, bản kê khai ngân hàng và một giấy chứng nhận về nơi cư trú.
- Ghi rõ ràng, cụ thể trong hợp đồng dịch vụ với khách hàng các phương thức
công nhận chứng cứ riêng đối với việc nhận lệnh mua, bán chứng khoán qua Internet.
- Đảm bảo rằng khách hàng của mình sẽ nhận được thông tin một cách có hệ
thống qua hình thức truy cập Internet hay qua thư bảo đảm.

Các e-stockbroker còn đảm bảo rằng khách hàng sẽ nhận được thông tin khi các
giao dịch chứng khoán diễn ra khác với các giao dịch mà họ vẫn thường xuyên thực
hiện. Khi các e-stockbroker là người quản lý tài khoản, họ phải có hệ thống kiểm soát
tự động đối với các tài khoản của khách hàng. Trong trường hợp không đủ khả năng
kiểm soát mọi tài khoản, hệ thống này phải đảm bảo sự phong tỏa các lệnh vào mạng,
thông báo cho khách hàng qua hệ thống màn hình và mời họ cùng giải quyết tình hình.
Ngoài ra, pháp luật cũng yêu cầu các e-stockbroker phải trang bị hệ thống kiểm tra tự
động sự liên kết giữa các lệnh đặt mua và bán.
Một trong những công việc quan trọng khác của các e-stockbroker trước khi
thực hiện bất kỳ lệnh nào của khách hàng là phải xác nhận với khách hàng rằng đã
nhận được lệnh do khách hàng chuyển đến. Khách hàng được yêu cầu xác định lại
quyết định giao dịch của mình và khi đó các e-stockbroker chịu trách nhiệm về việc
thực hiện tốt lệnh của khách hàng. Về vấn đế an ninh kỹ thuật, các e-stockbroker phải
trang bị hệ thống thông tin hóa và các thiết bị đi kèm (điện thoại, fax ) phù hợp với
tầm quan trọng của khách hàng. Đồng thời, các e-stockbroker cũng phải đảm bảo rằng,
hệ thống này hoàn toàn an toàn theo đúng các quy định hiện hành về an ninh trong hệ
thống giao dịch chứng khoán trực tuyến. Trong trường hợp hoạt động có trục trặc, các
e-stockbroker phải thông báo cho khách hàng theo những điều kiện tốt nhất về bản
chất và thời gian kéo dài dự kiến của tình hình trục trặc đó. Hợp đồng dịch vụ giữa các
e-stockbroker với khách hàng cũng phải nêu rõ các thiết bị đi kèm kết nối từ phía
khách hàng trong trường hợp có sự cố lâu dài của hệ thống.
John Mayer, một e-stockbroker có kinh nghiệm tại phố Wall cho biết: “Do
không tiếp xúc trực tiếp với khách hàng nên điều cần thiết là chúng tôi phải thường
xuyên thu thập và cập nhập thông tin liên quan đến khách hàng. Chúng tôi phải vận
dụng cả các linh cảm nghề nghiệp trong việc xem xét phân loại thông tin cho phù hợp
với từng đối tượng khách hàng, xem khách hàng là ai, có thể họ là nhà đầu tư có tổ
chức, là người mua chứng khoán theo tuần tự các quy định trong bản chào hàng hoặc
họ chỉ mua cổ phiếu đơn thuần mà thôi”. Nếu khách hàng từ chối việc cung cấp thông
tin, các e-stockbroker sẽ cố gắng bằng cách khác thu thập cho được thông tin của
khách hàng. Trường hợp thông tin thu thập được từ khách hàng không đủ để đánh giá

mức độ rủi ro của khách hàng hoặc không thể đưa ra những hướng dẫn phù hợp với
khách hàng, e-stockbroker phải từ chối việc nhận đăng ký làm khách hàng.
Những lợi ích hấp dẫn
Các e-stockbroker sẽ được hưởng chi phí cho các giao dịch chứng khoán họ
thực hiện giúp khách hàng. Nhiều người nhận định rằng các e-stockbroker có một ưu
thế vượt trội so với các nhà môi giới khác tại các sàn giao dịch chứng khoán thông
thường, đó là chi phí giao dịch rẻ hơn. Kênh truyền hình CNBC của Mỹ gần đây đã
chào giá môi giới cho một giao dịch chỉ có 8 USD, trong khi đó theo cách thức thông
thường thì phải mất tới 200 USD.
Trên thực tế, chi phí giao dịch thực sự nếu bạn nhờ đến các nhà môi giới chứng
khoán trên mạng sẽ không thấp như bạn tưởng so với công việc môi giới thông
thường. Theo Richard McSherry, một nhà phân tích giá cả tại công ty Elkins
McSherry, thì mức chênh lệch giá nêu trên là 0,25%, tức khoảng 64 USD cho một giao
dịch có số lượng là 500 cổ phiếu. Ngoài phí hoa hồng, các nhà môi giới trên mạng còn
có được nhiều lợi ích từ một số biện pháp thông dụng khác.
Biện pháp thứ nhất là thanh toán theo giao dịch thực hiện được. Nhiều công ty
triển khai dịch vụ môi giới qua mạng nổi tiếng như E-Trade Ameritrade, Charles
Schwab hay T.D.Waterhouse, với tổng thị phần lên tới 60% của ngành công nghiệp
môi giới qua mạng, được khách hàng thanh toán vài chục xu cho một cổ phiếu nếu
thực hiện được lệnh với mức giá mong muốn. Và chính vì chạy theo lợi nhuận mà các
nhà môi giới đã không cố gắng tìm giá tốt nhất cho khách hàng của mình.
Biện pháp thứ hai là nội bộ hoá các lệnh. Theo phương pháp này thì các lệnh
mua và bán được khớp trong nội bộ công ty môi giới. Câu hỏi được đặt ra ở đây là ai
là người hưởng lợi nhiều nhất sau khi một lệnh được khớp và liệu mức chênh lệch giá
béo bở có rơi vào túi của e-stockbroker hay không?
Biện pháp thứ ba tận dụng thông tin để thu lợi nhuận. Theo phương pháp này
thì các e-stockbroker sử dụng các lệnh của khách hàng để đo lượng cung và cầu của thị
trường, từ đó tiến hành các giao dịch. Đây là một phương thức được sử dụng khá phổ
biến trên thị trường chứng khoán và chứa đựng những mâu thuẫn tiềm tàng về mặt lợi
ích (giữa lợi ích của khách hàng và lợi ích của bản thân nhà môi giới).

Không phải mọi việc đều suôn sẻ
Vài năm trở lại đây, với việc thị trường chứng khoán liên tục chao đảo, rất
nhiều e-stockbroker đã mất việc. Sau CitiGroup, đến lượt Morgan Stanley tuyên bố sẽ
sa thải ít nhất 1000 chuyên viên môi giới trực tuyến, những người mà chỉ vài tháng
trước được đánh giá là có công việc hấp dẫn. Sự yếu kém ngày một trầm trọng của hệ
thống chứng khoán thế giới là nguyên nhân của các vụ sa thải. “Để tăng doanh thu,
chúng tôi cần phục vụ hiệu quả hơn cho các nhà đầu tư đến từ khắp mọi nơi, do vậy
chúng tôi chỉ cần các chuyên gia tư vấn đầu tư, chứ không phải là các nhà môi giới”-
người phát ngôn của Morgan Stanley cho biết. Trong năm 2005, Charles Schwab, nhà
môi giới chứng khoán trên mạng lớn nhất thế giới đã sa thải 13% tổng số nhân viên, kế
đó là Ameritrade với 9% và CitiGroup, tập đoàn tài chính số một thế giới, dù chưa biết
cụ thể sẽ là bao nhiêu nhưng theo dự đoán của giới phân tích, con số cũng không nhỏ
khi mà tập đoàn đang phải trả lương cho 230 ngàn nhân viên ở các văn phòng trên
khắp thế giới.
Những diễn biến của thị trường chứng khoán từ đầu năm 2005 cũng đang buộc
các công ty môi giới, đặc biệt là các nhà môi giới chứng khoán trên mạng, phải đối
mặt với những báo cáo tài chính ngày một “khó chịu” hơn của các nhà niêm yết. So
với hồi đầu năm, chỉ số công nghiệp DownJones đã mất tới 12% điểm số, còn Nasdaq
thì thực sự tồi tệ, với mức -32%. “Chẳng ai dám hy vọng có một tương lai sáng sủa
hơn trước bức tranh đang quá ảm đạm của thị trường chứng khoán New York”- Mark
Constant của hãng Lehman cho biết- “Công việc của các e-stockbroker từ đó cũng sẽ
ảm đạm theo”.
Tương lai nào cho các e-stockbroker?
Theo những quy định mới sẽ được áp dụng tại thị trường chứng khoán Mỹ vào
năm tới, các nhà môi giới chứng khoán trên mạng sẽ buộc phải công bố cho khách
hàng của mình biết lệnh của họ được thực hiện ở sàn giao dịch nào, người môi giới có
được thanh toán tiền khi thực hiện lệnh hay không và mức chênh lệch giữa giá mua và
giá bán.
Các chuyên gia chứng khoán hy vọng có được một phần thông tin từ công trình
nghiên cứu nói trên của Uỷ ban Chứng khoán để so sánh chi phí giao dịch của các cổ

phiếu mua bán tại sàn giao dịch New York (NYSE) và sàn giao dịch Nasdaq. Sẽ không
ngạc nhiên nếu kết quả nghiên cứu cho thấy rằng, chi phí giao dịch của NYSE thấp
hơn của Nasdaq, mặc dù NYSE vẫn sử dụng sàn giao dịch bằng gỗ cứng kiểu cổ xưa
với các nhà môi giới truyền thống, còn Nasdaq thì sử dụng một hệ thống điện tử tối tân
với đội ngũ đông đảo các nhà môi giới chứng khoán trên mạng.
Như vậy, cùng với sự phát triển của công nghệ thông tin, môi giới chứng khoán
trên mạng ngày nay đã trở thành một nghề hấp dẫn. Tuy nhiên, các nhà môi giới chứng
khoán trên mạng không thể chủ quan với một tương lai tươi sáng, bởi vì những quy
định pháp luật sẽ ngày càng kiểm soát chặt chẽ hơn hoạt động môi giới qua mạng. Và
một chân lý được các nhà môi giới chứng khoán trên mạng thành công tại phố Wall
đúc kết là: Những e-stockbroker thông minh thắng lợi được là nhờ họ hiểu khách hàng
cần gì và bản thân mình muốn biết những gì từ khách hàng. Đây chính là chìa khoá để
dẫn tới thành công.