Hoàn thiện kế toán lưu chuyển hàng hoá tại Công ty Thương mại Thuốc lá

Sinh viên: Lê Thị Dung

Lớp Kế toán 47C

MỤC LỤC


Sinh viên: Lê Thị Dung

DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU

Lớp Kế toán 47C


Sinh viên: Lê Thị Dung

1

Lớp Kế tốn 47C

LỜI NĨI ĐẦU
Kinh doanh thương mại ra đời tạo điều kiện cho ngành sản xuất ngày
càng phát triển. Kể từ khi ra đời cho tới nay, kinh doanh thương mại ngày
càng tạo được những thành quả rất đáng khích lệ cho ngành sản xuất. Là một
Tổng Công ty chuyên sản xuất mặt hàng thuốc lá điếu, Tổng Công ty Thuốc
lá Việt Nam đã sớm nhận ra điều đó, và việc thành lập Cơng ty Dịch vụ và
Vật tư Thuốc lá mà sau này trở thành Công ty Thương mại Thuốc lá trực
thuộc Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam đã trở thành điều tất yếu đối với
những nhà lãnh đạo trong Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam.
Giống như đối với các công ty thương mại khác, Công ty Thương mại
Thuốc lá cũng rất chú trọng vào công tác nhập mua, bảo quản, xuất bán hàng

hố và được gọi chung là cơng tác lưu chuyển hàng hố. Cơng tác lưu chuyển
hàng hóa được tiến hành tốt sẽ tạo điều kiện cho hoạt động kinh doanh được
thơng suốt.
Việc hạch tốn lưu chuyển hàng hóa là nội dung chủ yếu trong hạch
toán kế toán của một Công ty Thương mại. Do vậy, sau một thời gian thực tập
tại Công ty Thương mại Thuốc lá, em đã lựa chọn đề tài: “Hồn thiện kế
tốn lưu chuyển hàng hố tại Cơng ty Thương mại Thuốc lá” làm Chuyên
đề thực tập tốt nghiệp. Kết cấu Chuyên đề, ngoài phần Mở đầu và Kết luận thì
nội dung bao gồm 3 chương:
Chương I: Tổng quan về Công ty Thương mại Thuốc lá
Chương II: Thực tế kế toán lưu chuyển hàng hố tại Cơng ty Thương
mại Thuốc lá
Chương III: Một số ý kiến đóng góp nhằm hồn thiện kế tốn lưu
chuyển hàng hóa tại Cơng ty Thương mại Thuốc lá.
Vì kinh nghiệm thực tế khơng có nhiều, Chun đề thực tập lại được
thực hiện trong một thời gian ngắn, và do những hiểu biết của bản thân còn


Sinh viên: Lê Thị Dung

2

Lớp Kế toán 47C

hạn chế về mọi mặt, nên khơng thể tránh khỏi những thiếu sót, rất cần được
bổ sung hoàn chỉnh.
Chuyên đề được hoàn thành là do có sự chỉ bảo tận tình và sâu sắc của
Cơ giáo Tiến sĩ Phạm Thị Thuỷ cùng tồn bộ các cán bộ nhân viên trong
phịng Tài chính- Kế tốn Cơng ty Thương mại Thuốc lá. Em xin được gửi lời
cảm ơn chân thành tới những cá nhân, tập thể đã giúp đỡ em hoàn thành

Chuyên đề này.
Hà Nội, ngày 20 tháng 04 năm 2009
Sinh viên
Lê Thị Dung


Sinh viên: Lê Thị Dung

3

Lớp Kế toán 47C

Chương 1: TỔNG QUAN VỀ CƠNG TY THƯƠNG MẠI THUỐC LÁ
1.1 Q trình hình thành và phát triển của Cơng ty Thương mại Thuốc lá
qua các giai đoạn
Công ty Thương mại Thuốc lá là một doanh nghiệp thành viên của
Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam, được thành lập ngày 20 tháng 7 năm 1996
theo Quyết định số 1900/QĐ/TC-CB của Bộ trưởng Bộ Công nghiệp nhẹ với
tên gọi ban đầu là Công ty Dịch vụ và Vật tư Thuốc lá.
Từ những ngày đầu thành lập, Công ty Dịch vụ và Vật tư Thuốc lá đã
hồn thành tốt những nhiệm vụ do Tổng Cơng ty Thuốc lá Việt Nam giao, đó
là trở thành đầu mối cung cấp những dịch vụ và nhu cầu nguyên vật liệu cho
sản xuất, kinh doanh thuốc lá điếu và bước đầu làm nhà trung gian giữa các
nhà máy sản xuất thuốc lá thuộc Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam với các
nhà phân phối lẫn khách hàng.
Ngày 27 tháng 7 năm 2000, Chủ tịch Hội đồng quản trị Tổng Công ty
Thuốc lá Việt Nam ra Quyết định số 11/TLVN-QĐ-TC về việc phê chuẩn
Điều lệ tổ chức và hoạt động của Công ty Dịch vụ và Vật tư Thuốc lá. Kể từ
đây, Công ty Dịch vụ và Vật tư Thuốc lá đã có Điều lệ tổ chức và hoạt động
riêng, tiến hành những hoạt động hết sức phong phú nhằm giúp Tổng Công ty

Thuốc lá Việt Nam trong việc tiêu thụ, mua bán các sản phẩm, vật tư, dịch vụ
liên quan tới công tác sản xuất, tiêu thụ thuốc lá điếu Vinataba. Trong phạm
vi hoạt động của mình, Cơng ty đã tiến hành các hoạt động trong khuôn khổ
chỉ tiêu mà Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam chỉ định thực hiện. Và trong
những năm hoạt động của mình, Cơng ty ln hồn thành và hồn thành vượt
mức chỉ tiêu Tổng Công ty giao.
Đến ngày 30 tháng 8 năm 2000, Chủ tịch Hội đồng quản trị Tổng Công
ty Thuốc lá Việt Nam ra Quyết định số 14/TLVN-QĐ-TC về việc giao thêm
nhiệm vụ kinh doanh thuốc lá điếu các loại cho Công ty Dịch vụ và Vật tư


Sinh viên: Lê Thị Dung

4

Lớp Kế toán 47C

Thuốc lá, trong đó có cả kinh doanh thuốc lá nhập khẩu, hoạt động này chính
thức được đưa vào triển khai tại Cơng ty Dịch vụ và Vật tư Thuốc lá kể từ
ngày 01 tháng 9 năm 2000.
Việc giao thêm nhiệm vụ mua bán kinh doanh các loại thuốc lá điếu
cho Công ty Dịch vụ và Vật tư Thuốc lá đã biến Công ty trở thành một công
ty mang những đặc trưng của một cơng ty thương mại. Chính vì vậy, ngày 01
tháng 01 năm 2001, Công ty Dịch vụ và Vật tư Thuốc lá chính thức đổi tên
thành Cơng ty Thương mại Thuốc lá theo quyết định số 23/TLVN-QĐ-TC
ngày 17 tháng 11 năm 2000 của Chủ tịch Hội đồng quản trị Tổng Công ty
Thuốc lá Việt Nam. Tên giao dịch của Công ty là TOBACCO TRADING
COMPANY với tên viết tắt là TTC. Kể từ thời điểm này, Cơng ty chính thức
trở thành khâu trung gian giữa khách hàng mua thuốc lá với các nhà máy sản
xuất thuốc lá trong tồn Tổng Cơng ty. Việc đổi tên công ty là nhu cầu tất yếu

cho q trình phát triển của Cơng ty, từ đây Công ty đã thực hiện nhiệm vụ
tập trung quản lý công tác tiêu thụ sản phẩm thuốc lá Vinataba- là sản phẩm
chính của Tổng Cơng ty; thực hiện chun mơn hố từng lĩnh vực kinh doanh,
tránh sự cạnh tranh khơng cần thiết và có hại giữa các nhà máy sản xuất trong
cùng Tổng Công ty.
Kể từ thời điểm ngày 01 tháng 01 năm 2006, Công ty Thương mại
Thuốc lá chuyển thành cơng ty hạch tốn phụ thuộc theo mơ hình Công ty
mẹ- Công ty con với đơn vị chủ quản trực tiếp là Tổng Công ty Thuốc lá Việt
Nam theo Quyết định số 4201/QĐ-BCN ngày 26 tháng 12 năm 2005 của Bộ
trưởng Bộ Công nghiệp.
Vào thời điểm 20 tháng 4 năm 2006, tại Công ty Thương mại Thuốc lá,
tổng số cán bộ, cơng nhân viên là 221 người, trong đó cán bộ quản lý là 50,
cán bộ có trình độ cao đẳng, đại học, trên đại học là 66, cán bộ có trình độ
trung cấp là 19 và số cán bộ cơng nhân viên khác là 49 người. Ngồi ra, do


Sinh viên: Lê Thị Dung

5

Lớp Kế toán 47C

đặc trưng của hoạt động bán hàng chủ yếu là bán thuốc lá, Cơng ty ln duy
trì một số lượng lao động thời vụ, lao động khoán việc là trên 200 người để
đảm bảo công tác bán hàng đạt yêu cầu đề ra trong mỗi hoạt động của Cơng
ty.
Trong tồn bộ q trình phát triển của mình, Cơng ty Thương mại
Thuốc lá đã hồn thành những cơng việc thuộc phần việc được giao từ Tổng
Công ty Thuốc lá Việt Nam, trở thành một mắt xích quan trọng trong việc
phân phối mác thuốc nhãn hiệu Vinataba ra thị trường trong nước. Công ty đã

thực hiện tiêu chí ban đầu của việc thành lập là thực hiện chun mơn hố
từng lĩnh vực kinh doanh, đáp ứng nhiệm vụ tập trung quản lý tiêu thụ các sản
phẩm của các nhà máy thuộc Tổng Công ty và tránh sự cạnh tranh không cần
thiết giữa các nhà máy, công ty sản xuất trong cùng Tổng Công ty. Với những
thành tích đã đạt được, Cơng ty đã được các đơn vị cấp trên ghi nhận và đánh
giá là đã hồn thành xuất sắc nhiệm vụ đặt ra. Thành tích chung của Công ty
đã được ghi nhận kể từ năm 2000 bao gồm:
- Năm 2000, 2001: Công ty được tặng Bằng khen của Bộ Công nghiệp.
- Năm 2002: Công ty được tặng cờ thi đua xuất sắc của Bộ Công
nghiệp; Bằng khen của Bộ Cơng nghiệp về an tồn vệ sinh lao động, phòng
chống cháy nổ; Bằng khen về nộp ngân sách của Uỷ ban nhân dân thành phố
Hà Nội.
- Năm 2003: Công ty được tặng bằng khen của Bộ Cơng nghiệp về an
tồn vệ sinh lao động, phịng chống cháy nổ; Bằng khen về nộp ngân sách của
Uỷ ban nhân dân thành phố Hà Nội.
- Năm 2004: Công ty được tặng bằng khen của Bộ Cơng nghiệp về an
tồn vệ sinh lao động, phòng chống cháy nổ.


6

Sinh viên: Lê Thị Dung

Lớp Kế toán 47C

- Năm 2005: Công ty đã được tặng cờ thi đua xuất sắc của Bộ Công
nghiệp; Bằng khen về công tác lao động tiền lương của Bộ Lao động Thương
binh xã hội.
Để đạt được những thành tích được ghi nhận như trên, Cơng ty Thương
mại Thuốc lá đã phấn đấu nỗ lực rất nhiều để đạt được những thành tựu đó.

Một số thành tích của Cơng ty qua các năm được phản ánh qua bảng sau:
Bảng 1.1: Một số chỉ tiêu năm 2006- 2008 tại Cơng ty
Thương mại Thuốc lá
Đơn vị tính: Triệu VNĐ
Chỉ tiêu
Doanh thu thuần
Giá vốn hàng bán
Lợi nhuận sau thuế TNDN
Tổng TS
Thu nhập bình quân
CBCNV (triệu đồng/người)

Năm 2006
608.955
581.444
902
306.252

Năm 2007
2.731.397
2.727.874
15.060
301.995

Năm 2008
3.536.923
3.108.625
10.032
302.318

2,932

3,062

4,128

1.2 Đặc điểm hoạt động kinh doanh thương mại tại Công ty
Thương mại Thuốc lá
1.2.1 Lĩnh vực hoạt động của Công ty Thương mại Thuốc lá:
Công ty Thương mại Thuốc lá là doanh nghiệp thành viên trực thuộc
Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam, là một mắt xích quan trọng trong việc đưa
các sản phẩm của các nhà máy trực thuộc Tổng Cơng ty tới tay người tiêu
dùng, có nhiệm vụ chủ yếu là thực hiện tiêu thụ các loại sản phẩm của các nhà
máy, công ty sản xuất trong Tổng Công ty. Nhiệm vụ của Công ty bao gồm:
- Kinh doanh mua bán thuốc lá bao các loại;
- Sản xuất, kinh doanh thực phẩm và đồ uống;
- Sản xuất, kinh doanh hàng may mặc;


Sinh viên: Lê Thị Dung

7

Lớp Kế toán 47C

- Tổ chức vận chuyển các loại nguyên liệu, vật tư, phụ liệu và thuốc lá
bao phục vụ cho sản xuất thuốc lá điếu của Tổng Công ty;
- Tiến hành các hoạt động khác trong phạm vi phân cấp của Tổng Công
ty Thuốc lá Việt Nam.
Như vậy, ngoài nhiệm vụ làm nhà trung gian phân phối những sản

phẩm hàng hoá mang nhãn hiệu Vinataba, Cơng ty Thương mại Thuốc lá cịn
tiến hành các hoạt động kinh doanh như danh mục dịch vụ, hàng hoá kể trên.
Đây là một nhu cầu tất yếu trong sự phát triển ngày càng lớn mạnh của Công
ty nhằm đáp ứng tối đa nhu cầu to lớn hiện nay của thị trường.
1.2.2 Đặc điểm hoạt động kinh doanh của Cơng ty Thương mại Thuốc lá:
1.2.2.1 Thuận lợi và khó khăn của Công ty Thương mại Thuốc lá trong
hoạt động kinh doanh thương mại:
Là một cơng ty hạch tốn phụ thuộc trực thuộc Tổng Công ty Thuốc lá
Việt Nam, Công ty Thương mại Thuốc lá, với hoạt động kinh doanh đặc thù
của mình trong việc mua bán, phân phối sản phẩm chủ yếu là thuốc lá điếu,
công việc kinh doanh của Cơng ty đã gặp phải những khó khăn, thách thức
cũng như những thuận lợi cơ bản sau:
*) Khó khăn:
Thuốc lá là mặt hàng Nhà nước hạn chế sản xuất và tiêu dùng, cấm
quảng cáo nên công việc tiêu thụ sản phẩm gặp nhiều khó khăn trong khâu
giới thiệu, tiếp thị và tiến hành khuyến mãi.
Nhà nước tăng mức thuế tiêu thụ đặc biệt của nhãn hàng thuốc lá điếu
từ 55% lên 65% làm ảnh hưởng tới tình hình tiêu thụ các sản phẩm thuộc
nhãn hàng này, từ đó trực tiếp ảnh hưởng tới doanh thu tiêu thụ và lợi nhuận
đạt được.


Sinh viên: Lê Thị Dung

8

Lớp Kế toán 47C

Lời cảnh báo có hại cho sức khoẻ ghi trên vỏ bao thuốc lá làm hạn chế
nhu cầu tiêu thụ thuốc lá, ảnh hưởng khơng tốt tới tình hình tiêu thụ của Cơng

ty.
Tình hình tiêu thụ sản phẩm thương hiệu Vinataba của Cơng ty phụ
thuộc cơ bản vào nhu cầu của thị trường trong khi các nhà máy- đầu mối cung
cấp đầu vào chủ yếu sản phẩm cho Công ty lại sản xuất theo kế hoạch Tổng
Cơng ty giao, vì thế đã làm cho cung cầu mất cân đối tại một số thời điểm làm
ảnh hưởng không nhỏ đến khâu điều hành hoạt động sản xuất kinh doanh
trong Công ty.
Trên thị trường, thuốc lá nhập lậu đưa vào trong nước ngày càng tăng,
ảnh hưởng khơng nhỏ tới tình hình tiêu thụ sản phẩm thuốc lá.
Thị phần tiêu thụ các loại sản phẩm thuốc lá cao cấp trên thị trường
tăng mạnh, cạnh tranh gay gắt với sản phẩm Vinataba trên thị trường.
Những tháng đầu 2008, lạm phát tăng cao làm chi phí bán hàng tăng
mạnh, sức mua hàng giảm sút, Tổng Công ty điều chỉnh giá Vinataba tăng 2
lần làm khách hàng bán không cịn đạt lãi cao như trước, ảnh hưởng khơng
nhỏ tới doanh số tiêu thụ; những tháng cuối năm, tình hình suy thoái kinh tế
đã ảnh hưởng mạnh tới cầu thị trường các loại sản phẩm nói chung và sản
phẩm thuốc lá nói riêng. Những điều đó đã tác động khơng tốt tới tình hình
tiêu thụ và tạo lợi nhuận của các sản phẩm thuốc lá bao.
*) Thuận lợi:
Sản phẩm thuốc lá thương hiệu Vinataba có uy tín trong nhiều năm và
đã trở thành một thương hiệu nổi tiếng trên thị trường nội địa cũng như thị
trường các nước.
Hệ thống mạng lưới phân phối mạnh mẽ và khả năng bán hàng, khả
năng tài chính ngày càng được củng cố mạnh mẽ.


Sinh viên: Lê Thị Dung

9

Lớp Kế tốn 47C

Cơng tác phân phối, kinh doanh hàng hoá thuốc lá đã nhận được sự
quan tâm chỉ đạo của Hội đồng quản trị, Ban Giám đốc Tổng Công ty Thuốc
lá Việt Nam, đặc biệt là sự cố gắng của Ban lãnh đạo Công ty và tồn bộ cán
bộ cơng nhân viên trong Cơng ty.
Cơng tác phân phối thuốc lá bao đã nhận được sự quan tâm chỉ đạo của
lãnh đạo Đảng và Nhà nước, bằng chứng là việc ban hành chính sách mới về
quản lý và phân phối thuốc lá theo Nghị định 76/2001/NĐ-CP ngày 22 tháng
10 năm 2001 của Chính phủ đối với sản phẩm thuốc lá.
Sự phát triển như hiện nay của Cơng ty Thương mại Thuốc lá đều là
q trình phấn đấu nỗ lực bền bỉ không mệt mỏi của cán bộ cơng nhân viên
tồn cơng ty. Để đạt được thành quả như vậy, đó là kết quả của nhiều yếu tố
cả bên trong lẫn bên ngồi Cơng ty. Tập thể cán bộ nhân viên Công ty đã cố
gắng nỗ lực thực hiện hoạt động kinh doanh bằng cách khắc phục những yếu
tố bất lợi, nắm bắt và lợi dụng triệt để những thuận lợi của môi trường bên
trong lẫn bên ngồi để phát triển kinh doanh cho Cơng ty.
1.2.2.2 Q trình trao đổi thơng tin nội bộ của Cơng ty Thương mại
Thuốc lá:
Là một công ty loại vừa, với số lượng công nhân viên nhiều và lượng
thông tin phát sinh lớn, Công ty Thương mại Thuốc lá luôn quan tâm tới việc
các thông tin quản trị nội bộ phải luôn được lưu chuyển thông suốt và tới
được những bộ phận có nhu cầu một cách nhanh nhất. Chính vì vậy, Cơng ty
đã xây dựng nên quy trình trao đổi thơng tin phục vụ công tác quản trị nội bộ
của Công ty. Quy trình đó được tiến hành như sau:
Tuần đầu hàng tháng, Công ty họp Ban Giám đốc và họp giao ban
Cơng ty, đánh giá tình hình thực hiện nhiệm vụ tháng trước và kế hoạch kinh
doanh tháng tới.

Sinh viên: Lê Thị Dung

10

Lớp Kế toán 47C

Căn cứ kết luận và chỉ đạo của Ban Giám đốc trong cuộc họp giao ban,
các đơn vị tiến hành tổ chức thực hiện theo những quyết định đó.
Xây dựng và duy trì thông tin nội bộ thông qua cuộc họp giao ban.
Quy định chế độ báo cáo thường xuyên hàng ngày, hàng tuần, tháng,
quý, năm.
Thông tin được trao đổi thông qua đại hội công nhân viên chức của
Công ty. Từ đại hội cơng nhân viên chức tồn Cơng ty, mọi thơng tin được
thông qua phê duyệt và chuyển tới tất cả các phịng ban trong Cơng ty. Như
vậy, quyết định từ ban lãnh đạo công ty sẽ được chuyển tới các cá nhân trong
Cơng ty thơng qua các hình thức khác nhau, đảm bảo thông tin được thông
suốt, rõ ràng. Điều này đã tác động rất lớn tới hiệu quả kinh doanh tồn Cơng
ty.

1.3 Đặc điểm tổ chức bộ máy quản lý tại Công ty Thương mại
Thuốc lá
Là một công ty hạch toán phụ thuộc với đơn vị chủ quản là Tổng Công
ty Thuốc lá Việt Nam, Công ty Thương mại Thuốc lá tổ chức bộ máy quản lý
với đầy đủ các phòng ban trong đơn vị được phân theo chức năng mà đứng
đầu là Giám đốc Công ty, chịu trách nhiệm về tồn bộ hoạt động của Cơng ty
với Tổng Cơng ty Thuốc lá Việt Nam. Tổ chức bộ máy Công ty Thương mại
Thuốc lá được bố trí theo mơ hình tập trung và có thể khái quát bằng sơ đồ
sau đây

11

Sinh viên: Lê Thị Dung

Lớp Kế toán 47C

Sơ đồ 1.1: Sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý tại Công ty Thương mại
Thuốc lá
Giám đốc Cơng ty

Phó GĐ
phụ trách
Thị trường
Phịng
Thị trường

Phó GĐ
phụ trách
hành chính
Phịng
Tổ chứcHành
chính

Phó GĐ phụ trách
những vấn đề chung

Phịng
Kinh doanh

Phịng

Kinh
doanh

Phịng
Tài chínhKế tốn

1.3.1 Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Giám đốc Công ty Thương mại
Thuốc lá:
Giám đốc Công ty Thương mại Thuốc lá do Tổng Công ty tuyển chọn,
bổ nhiệm hoặc ký hợp đồng, chịu trách nhiệm trước Tổng Công ty về mọi
hoạt động điều hành của Công ty; có nhiệm vụ tổ chức thực hiện các kế hoạch
sản xuất kinh doanh, đầu tư, tài chính, lao động,... đã được Tổng Cơng ty phê
duyệt.
Giám đốc Cơng ty có quyền kiến nghị với Tổng Công ty về các vấn đề
khơng thuộc phạm vi điều chỉnh của mình, chịu sự giám sát, theo dõi và đánh
giá hoạt động kinh doanh và quản lý của Công ty.
Giám đốc điều hành công ty, chịu trách nhiệm về hoạt động của Công
ty với Tổng Công ty dưới sự trợ giúp của bộ máy giúp việc.
Bộ máy giúp việc cho Giám đốc Công ty bao gồm 3 Phó Giám đốc
(Phó GĐ) và các phịng ban phân theo chức năng.


Sinh viên: Lê Thị Dung

12

Lớp Kế toán 47C

1.3.2 Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Phó Giám đốc Cơng ty:
Giúp việc cho Giám đốc là các Phó Giám đốc phụ trách các phần việc

khác nhau theo nhiệm vụ. Hiện tại tại Cơng ty Thương mại Thuốc lá, chức
danh Phó Giám đốc bao gồm 3 Phó Giám đốc phụ trách các chun mơn khác
nhau: Phó Giám đốc phụ trách Hành chính chỉ đạo trực tiếp Phịng Tổ chức
Hành chính và chịu trách nhiệm về công tác tuyển dụng đối với cán bộ cơng
nhân viên trong Cơng ty; Phó Giám đốc phụ trách Thị trường làm công tác
quản lý thị trường đối với các nhãn hàng hố tại Cơng ty. Khi cần thiết, Phó
Giám đốc phụ trách Thị trường sẽ triển khai mở rộng mạng lưới phân phối,
mở rộng thị trường đối với các hàng hố; Ngồi ra, Cơng ty cịn có Phó Giám
đốc phụ trách các vấn đề chung trong hoạt động của tồn Cơng ty.
Các Phó Giám đốc giúp việc cho Giám đốc và chịu trách nhiệm trước
Giám đốc về các công việc đã được phân công theo Điều lệ tổ chức của Công
ty, phụ trách từng phần việc cụ thể theo yêu cầu đặt ra, thực hiện các công
việc khác theo sự phân công của Giám đốc, thay mặt Giám đốc điều hành
công việc của Công ty khi Giám đốc đi vắng. Mỗi một Phó Giám đốc chịu
trách nhiệm về một mảng công việc cụ thể.
1.3.3 Chức năng, vai trị, nhiệm vụ của các phịng chun mơn nghiệp vụ
trong Công ty Thương mại Thuốc lá:
Tham gia giúp việc cho Giám đốc trong việc quản lý hoạt động của
Công ty Thương mại Thuốc lá, ngồi 3 Phó Giám đốc cịn có thêm các phịng
ban chun trách phân theo chức năng từng phịng ban. Các phịng chun
mơn nghiệp vụ của Cơng ty Thương mại Thuốc lá có chức năng tham mưu
giúp việc cho Giám đốc Công ty thực hiện chức năng, nhiệm vụ quản lý và
điều hành hoạt động kinh doanh của Công ty theo các quy định tại Điều lệ tổ
chức và hoạt động của Công ty Thương mại Thuốc lá.


Sinh viên: Lê Thị Dung

13

Lớp Kế toán 47C

Khi cần thiết, Giám đốc Cơng ty có thể giao cho các trưởng phịng giải
quyết các cơng việc khác ngồi phạm vi, nhiệm vụ của phịng để đảm bảo đáp
ứng việc hồn thành công việc được giao.
Trong mỗi lĩnh vực công tác của mỗi cơng việc có liên quan đến nhiều
phịng ban thì Giám đốc có thể phân cơng cho một phịng ban chủ trì có trách
nhiệm làm đầu mối, các phịng ban khác phải phối hợp theo chức năng nhiệm
vụ được giao.
Về phân công nhiệm vụ theo chức năng, Công ty Thương mại Thuốc lá
được chia thành các phòng như sơ đồ 1.1 kể trên.
1.3.3.1 Phịng Tổ chức- Hành chính (Phịng TC- HC):
Có chức năng tham mưu cho Giám đốc thực hiện quản lý các lĩnh vực
liên quan tổ chức của Công ty; là đầu mối phối hợp các phòng chức năng về
công tác pháp chế; tham gia xây dựng các quy chế; quy định các mối quan hệ
trong công ty; quản lý về các lĩnh vực: công tác tổ chức cán bộ, đào tạo, lao
động tiền lương, bảo hộ lao động, thi đua khen thưởng, kỷ luật,… thực hiện
chế độ chính sách đối với người lao động theo quy định của Nhà nước; thực
hiện cơng tác hành chính pháp chế và quản trị phục vụ cho quản lý và điều
hành hoạt động kinh doanh của Công ty theo quy định của Cơng ty, Tổng
Cơng ty và Nhà nước.
Ngồi ra, phịng Tổ chức- Hành chính cịn có nhiệm vụ kiện tồn cơ
cấu tổ chức bộ máy Công ty Thương mại Thuốc lá và bổ sung lao động chất
xám cho phòng Kinh doanh Đa ngành.
1.3.3.2 Phòng Kinh doanh Đa ngành (Phòng KDĐN):
Là phòng có nhiệm vụ phát triển thêm các sản phẩm kinh doanh. Ngồi
mặt hàng chủ yếu là thuốc lá điếu, phịng có nhiệm vụ nghiên cứu, đề xuất
những giải pháp mới trong vấn đề thị trường để nhanh chóng xây dựng và
phát triển sản phẩm kinh doanh mới.

Sinh viên: Lê Thị Dung

14

Lớp Kế tốn 47C

Phịng có chức năng tham mưu cho Giám đốc trong công tác nghiên
cứu hệ thống sản phẩm kinh doanh đa ngành, tiến hành theo dõi, phân tích
diễn biến thị trường qua các kênh thông tin khác nhau nhằm mở rộng các sản
phẩm cũng như các hình thức kinh doanh mới.
1.3.3.3 Phịng Kinh doanh (Phịng KD):
Có nhiệm vụ tham mưu cho Giám đốc Cơng ty và trực tiếp tham gia
vào công tác thực hiện quản lý điều hành hoạt động kinh doanh về các lĩnh
vực lập kế hoạch tiêu thụ, tiêu thụ, vận chuyển cũng như kiểm tra chất lượng
sản phẩm.
*) Ban Kiểm tra chất lượng sản phẩm:
Trực thuộc Phịng Kinh doanh cịn có một bộ phận gọi là Ban Kiểm tra
chất lượng sản phẩm, Ban này có nhiệm vụ quản lý kho hàng hóa, bảo quản,
nhập xuất sản phẩm theo đúng số lượng, chủng loại, đảm bảo an tồn kho
hàng hóa, phịng chống cháy nổ. Ngồi ra, Ban cịn phối hợp với khách hàng,
các đơn vị quản lý Nhà nước và các địa phương trong việc chống hàng giả,
phối hợp với phòng kỹ thuật của Tổng Công ty quản lý theo dõi chất lượng
sản phẩm kho hàng hóa nhằm đạt tiêu chuẩn theo quy định hiện hành của
Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam về tiêu chuẩn chất lượng và quy cách sản
phẩm mang nhãn hiệu Vinataba.
Định kỳ hoặc đột xuất, Ban còn phối hợp với Viện kinh tế kỹ thuật
thuốc lá tổ chức kiểm tra chất lượng sản phẩm hàng hoá đang lưu thông trên
thị trường. Ban Kiểm tra chất lượng sản phẩm cũng như Phịng Kinh doanh đã
có những hoạt động tích cực trong việc phịng chống hàng nhái, hàng giả,

đảm bảo cho hàng hố nhãn hiệu Vinataba lưu thơng trên thị trường một cách
dễ dàng.
1.3.3.4 Phịng Tài chính- Kế tốn (Phòng TC- KT):


Sinh viên: Lê Thị Dung

15

Lớp Kế tốn 47C

Có chức năng tham mưu và tham gia quản lý các hoạt động trong tồn
bộ Cơng ty. Phịng có nhiệm vụ duy trì các chế độ báo cáo thống kê định kỳ
theo quy định và trong thời gian ngắn. Nâng cao chất lượng các phần hành kế
toán nhằm thực hiện mục tiêu của Cơng ty, phục vụ cơng tác thu thập số liệu
chính xác, kịp thời, quản lý bảo tồn và phát triển nguồn vốn kinh doanh;
nhanh chóng xây dựng và hồn thiện quy chế tài chính, thực hiện tiết kiệm chi
phí nhằm nâng cao lợi nhuận kinh doanh.
Phịng Tài chính- Kế tốn của Cơng ty cịn thực hiện nhiệm vụ phân
tích báo cáo kết quả kinh doanh, thực hiện lập báo cáo quản trị nhằm phục vụ
yêu cầu quản lý và điều hành chung của Giám đốc Công ty và cơ quan cấp
trên, giúp lãnh đạo và cơ quan cấp trên theo dõi và quản lý, đôn đốc kịp thời
các hoạt động kinh doanh của Công ty nhằm đem lại hiệu quả kinh doanh cao
nhất.
1.3.3.5 Phịng Thị trường (Phịng TT):
Có chức năng tham gia vào hoạt động kinh doanh như một đầu mối
chính thức; tham mưu cho Giám đốc về cơng tác thị trường như mở rộng thị
trường tiêu thụ, đưa thông tin về sản phẩm cạnh tranh, xây dựng và phát triển
kênh phân phối nhằm mở rộng hơn nữa thị trường thuốc lá điếu Vinataba.
Ngồi ra, phịng cịn lập kế hoạch và thực hiện chương trình khuyến mãi từng

đợt theo quyết định của Cơng ty.
Mỗi một phịng chức năng trong Cơng ty Thương mại Thuốc lá đều có
chức năng, nhiệm vụ và các hoạt động riêng, song mục đích chung và cuối
cùng của tất cả các phịng trong Cơng ty đều nhằm mục đích phát triển Cơng
ty, hồn thành và hồn thành vượt mức chỉ tiêu do Tổng Công ty đặt ra.

1.4 Đặc điểm tổ chức kế tốn tại Cơng ty Thương mại Thuốc lá
1.4.1 Tổ chức bộ máy kế toán


Sinh viên: Lê Thị Dung

16

Lớp Kế toán 47C

Hoạt động kế tốn trong Cơng ty Thương mại Thuốc lá được phân theo
từng phần hành cụ thể, mỗi phần hành lại được phụ trách bởi một kế toán viên
chịu trách nhiệm cho tồn bộ những hoạt động liên quan phần hành đó. Về
thực chất, Phịng Tài chính- Kế tốn của Cơng ty Thương mại Thuốc lá đã
thực hiện lưu trữ và cung cấp tồn bộ những thơng tin liên quan tới hoạt động
của cơng ty khi có u cầu của nhà quản lý.
Công ty Thương mại Thuốc lá là một doanh nghiệp có quy mơ hoạt
động vừa, để phù hợp với đặc điểm kinh doanh và đáp ứng yêu cầu quản lý,
công tác kế tốn của Cơng ty được tổ chức theo mơ hình tập trung, nghĩa là
cơng tác kế tốn được thực hiện tồn bộ trên phịng Tài chính- Kế tốn, tất cả
các chứng từ phát sinh trong mọi hoạt động của Cơng ty sẽ được tập trung về
tại phịng, từ đó phân theo từng phần hành cụ thể để kế toán phần hành lấy
làm căn cứ nhập số liệu vào phần mềm.
Tại Công ty Thương mại Thuốc lá, các nghiệp vụ kinh tế được tập

trung xử lý trong phòng Tài chính- Kế tốn dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Kế
toán trưởng. Sơ đồ tổ chức bộ máy kế toán của Cơng ty có thể được cụ thể
hố qua sơ đồ 1.2.
Nhiệm vụ của từng nhân viên phụ trách kế tốn trong phịng Kế tốnTài chính Cơng ty Thương mại Thuốc lá được cụ thể hoá theo từng phần hành
kế tốn mà kế tốn viên đó đảm nhiệm, chịu sự quản lý chủ yếu và trực tiếp từ
Kế toán trưởng kiêm trưởng phịng Tài chính- Kế tốn của Cơng ty.
1.4.1.1 Kế tốn trưởng kiêm Trưởng phịng Tài chính- Kế tốn Cơng ty
Thương mại Thuốc lá:
Chịu trách nhiệm đối với tồn bộ hoạt động của phịng, bao gồm cả
cơng tác đối nội và đối ngoại, công tác tổ chức đào tạo, cơng tác thi đua khen
thưởng của Phịng Tài chính- Kế toán; ký các chứng từ thu chi, hoá đơn bán
hàng, hố đơn hàng khuyến mãi, các báo cáo tài chính được lập ra.


17

Sinh viên: Lê Thị Dung

Lớp Kế toán 47C

Sơ đồ 1.2: Cơ cấu tổ chức phịng Tài chính- Kế tốn Cơng ty
Thương mại Thuốc lá
Kế tốn trưởng
Thủ quỹ
Phó phịng KT
kiêm Kế tốn Tổng hợp

Kế tốn

Kế tốn

cơng nợ

bán hàng

Kế tốn
TSCĐ và
cửa hàng
giới thiệu
SP

Kế toán
thuế, kế
hoạch và

Kế toán

Kế toán

mua hàng

ngân hàng

Kế toán
tiền mặt

thế chấp

Kế tốn
lương và

khoản
trích theo
lương

1.4.1.2 Phó trưởng phịng kiêm Kế tốn tổng hợp:
Có nhiệm vụ tổng hợp chi phí kinh doanh, lập các loại báo cáo định kỳ
theo yêu cầu của nội bộ Công ty, của Tổng Công ty và gửi các báo cáo tổng
hợp tới cơ quan có thẩm quyền của Nhà nước như báo cáo thuế thu nhập
doanh nghiệp, tờ khai thuế thu nhập cá nhân. Kế toán tổng hợp của Cơng ty
cịn có nhiệm vụ phổ biến nhiệm vụ cho từng thành viên của phòng thực hiện,
làm kế hoạch tài chính q, năm theo quy định.
Ngồi những nhiệm vụ kể trên, Phó phịng cịn có nhiệm vụ thực hiện
cơng việc của Trưởng phịng khi Trưởng phịng khơng có mặt tại đơn vị.


Sinh viên: Lê Thị Dung

18

Lớp Kế toán 47C

1.4.1.3 Kế toán tiền mặt tại quỹ
Phải thực hiện theo dõi và phản ánh những biến động của quỹ tiền mặt
một cách chính xác, rõ ràng và phải chịu trách nhiệm cho tính đúng đắn của
các khoản tiền trong quỹ.
1.4.1.4 Kế toán lương và các khoản trích theo lương
Có nhiệm vụ phản ánh chi phí tiền lương của tồn bộ cán bộ cơng nhân
viên trong Cơng ty dựa trên tổng hợp của phịng Tổ chức- Hành chính vào các
tài khoản theo đúng quy định và tiến hành phân bổ các khoản trích theo lương
vào giá thành sản phẩm cũng như chi phí kinh doanh các sản phẩm kinh

doanh của Cơng ty.
1.4.1.5 Kế tốn bán hàng
Tham gia thực hiện các thủ tục tiêu thụ và thanh lý hợp đồng tiêu thụ,
lập các chứng từ liên quan tới tiêu thụ sản phẩm, lập kê khai thuế giá trị gia
tăng đầu ra hàng tháng.
1.4.1.6 Kế toán mua hàng
Thực hiện các công việc liên quan đến quá trình mua hàng hố, theo
dõi hố đơn mua hàng, thống kê công nợ đến hạn đối với các nhà máy thuộc
Tổng Công ty và các nhà phân phối thuốc lá nhập ngoại. Ngồi ra, Kế tốn
mua hàng cịn làm nhiệm vụ lập Bảng kê thuế giá trị gia tăng đầu vào được
khấu trừ nộp lên cho Kế toán tổng hợp.
Về thực chất, cả Kế toán mua hàng và Kế toán bán hàng của Công ty đã
làm nhiệm vụ của một Kế tốn phụ trách vật tư, theo dõi tồn bộ hoạt động
nhập ra, mua vào của các loại hàng hoá, vật tư của Cơng ty Thương mại
Thuốc lá.
1.4.1.7 Kế tốn cơng nợ
Có nhiệm vụ chủ yếu là theo dõi tình hình thanh tốn các khoản nợ
giữa Cơng ty với các khách hàng và các nhà cung cấp, theo đó, hàng tuần kế


Sinh viên: Lê Thị Dung

19

Lớp Kế tốn 47C

tốn cơng nợ phải lập bảng tổng hợp theo dõi công nợ đối với các khách hàng
và báo cáo tình hình thanh tốn của Công ty đối với các khách hàng và nhà
cung cấp lên Kế toán trưởng nhằm xác định tỉ lệ nợ khó địi và có biện pháp
xử lý tiếp theo.

Khi có quyết định xử lý của cấp trên, Kế tốn cơng nợ có nhiệm vụ
thực hiện theo những quyết định đó bằng cách lập dự phịng phải thu khó địi
tính vào chi phí kinh doanh;...
1.4.1.8 Kế tốn tiền gửi ngân hàng
Có nhiệm vụ theo dõi biến động của các khoản tiền gửi tại các ngân
hàng trong danh mục, chủ động đề nghị các hình thức thanh tốn qua ngân
hàng đối với khách hàng và nhà cung cấp. Hàng tháng, Kế tốn tiền gửi ngân
hàng của Cơng ty tiến hành đối chiếu sổ sách với Kế tốn tổng hợp Cơng ty
với các ngân hàng liên quan để có sự điều chỉnh cần thiết.
1.4.1.9 Kế tốn thuế, kế hoạch và thế chấp
Có nhiệm vụ lên kế hoạch đầu tư cho toàn bộ các khoản mục đầu tư và
các khoản thế chấp của Cơng ty. Ngồi ra, Kế tốn phụ trách phần thuế, kế
hoạch và thế chấp cịn thực hiện những cơng việc liên quan đến nghiệp vụ thế
chấp tài sản của Công ty theo các nghiệp vụ cụ thể. Hàng tháng, kế tốn thuế,
kế hoạch và thế chấp cịn phải lập tờ khai thuế GTGT nộp cho cơ quan thuế.
1.4.1.10 Kế toán TSCĐ và cửa hàng giới thiệu sản phẩm:
Chịu trách nhiệm phán ánh tình hình tăng giảm TSCĐ của tồn bộ
Cơng ty, hàng tháng tiến hành trích khấu hao TSCĐ tính vào giá thành và chi
phí hoạt động kinh doanh tồn bộ Cơng ty.
Ngồi ra, Kế tốn TSCĐ và cửa hàng giới thiệu sản phẩm cũng theo
dõi toàn bộ các cửa hàng giới thiệu sản phẩm trong loạt cửa hàng giới thiệu
sản phẩm mang nhãn hiệu Vinataba của Công ty.
1.4.1.11 Thủ quỹ:


Sinh viên: Lê Thị Dung

20

Lớp Kế toán 47C

Tiến hành bảo quản tiền mặt tại két của Công ty, tiến hành thu chi theo
từng nghiệp vụ có phát sinh biến động tăng giảm tiền mặt trong khuôn khổ
Công ty Thương mại Thuốc lá.
Các cán bộ tài chính cũng như các nhân viên kế tốn trong phịng Tài
chính- Kế tốn của Cơng ty Thương mại Thuốc lá đều thực hiện riêng một
nhiệm vụ và giữ một vai trò riêng. Tuy nhiên, tất cả đều thực hiện cho một
mục tiêu là ghi nhận một cách trung thực và hợp lý các nghiệp vụ kinh tế phát
sinh dưới sự quản lý và chỉ đạo trực tiếp của Kế tốn trưởng. Theo đó, bộ máy
kế tốn của Cơng ty sẽ cung cấp một cách đầy đủ, chính xác tình hình tài
chính, kinh doanh cũng như hiệu quả hoạt động của các phịng ban trong
Cơng ty.
1.4.2 Tổ chức hệ thống sổ kế tốn
Vì Cơng ty Thương mại Thuốc lá đang áp dụng hình thức sổ Chứng từ
ghi sổ nên tại Công ty đang sử dụng hệ thống sổ sách bao gồm:
- Sổ đăng ký Chứng từ ghi sổ
- Chứng từ ghi sổ
- Sổ Cái các Tài khoản
- Sổ Chi tiết liên quan
- Các chứng từ sổ sách liên quan…
Trình tự ghi sổ theo hình thức sổ này được biểu diễn theo sơ đồ 1.3:
Việc ghi các loại sổ chi tiết và sổ tổng hợp tài khoản tại Cơng ty được
tiến hành hầu như hồn tồn bằng máy vi tính (chỉ riêng có thủ quỹ có sổ ghi
tay theo dõi tiền mặt). Quy trình ghi sổ trên máy vi tính tại Cơng ty được tiến
hành chung theo như sơ đồ 1.4:


Sinh viên: Lê Thị Dung

21

Lớp Kế toán 47C

Sơ đồ 1.3: Trình tự ghi sổ chung tại Cơng ty Thương mại Thuốc lá
Chứng từ kế toán

Sổ quỹ

Sổ đăng ký
chứng từ ghi sổ

Bảng tổng hợp
kế toán chứng từ
cùng loại
CHỨNG TỪ GHI SỔ
Sổ Cái
Bảng cân đối
số phát sinh
BÁO CÁO TÀI CHÍNH

Ghi chú: Ghi hằng ngày
Ghi cuối tháng
Đối chiếu, kiểm tra

Sổ, thẻ kế
toán chi tiết

Bảng tổng hợp
chi tiết

22

Sinh viên: Lê Thị Dung

Lớp Kế toán 47C

Sơ đồ 1.4: Trình tự ghi sổ trên máy vi tính

Chứng từ gốc

Phân loại,
xử lý chứng từ

Nhập dữ liệu vào máy:
- Các chứng từ đã được xử lý
- Các bút toán kết chuyển, điều chỉnh
- Các tiêu thức phân bổ;...

Bảng tổng hợp
chi tiết

Báo cáo
tài chính

Máy xử lý và thực
hiện lên sổ sách cuối
kỳ, in các thông tin
theo yêu cầu quản lý

Sổ Cái
Tài khoản

Ghi chú:
Kế tốn viên làm thủ cơng:
Máy tính tổng hợp, lên sổ:

Bảng cân đối
số phát sinh

Sổ chi tiết
Tài khoản


Sinh viên: Lê Thị Dung

23

Lớp Kế toán 47C

Chương 2: THỰC TẾ KẾ TỐN LƯU CHUYỂN HÀNG HỐ TẠI
CƠNG TY THƯƠNG MẠI THUỐC LÁ
2.1 Đặc điểm hàng hố và q trình lưu chuyển hàng hố tại Cơng ty
Thương mại Thuốc lá
2.1.1 Đặc điểm về hàng hố và cơng tác bảo quản hàng hố tại Cơng ty
Thương mại Thuốc lá
Hàng hố của Công ty bao gồm rất nhiều loại sản phẩm khác nhau với
yêu cầu về điều kiện bảo quản khác nhau nhưng chủ yếu vẫn là sản phẩm
thuốc lá điếu. Tại mỗi địa điểm đặt kho của Công ty, Công ty tiến hành bảo
quản hàng hoá theo tất cả các danh điểm, mỗi danh điểm hàng hoá lại được

tập trung quản lý trong một kho nhỏ riêng biệt. Hiện tại, số kho hàng của
Công ty là 5 kho, nằm phân tán tại nhiều nơi, tạo điều kiện thuận lợi cho việc
vận chuyển hàng hoá tới tay khách hàng phân tán ở nhiều địa điểm.
Mặc dù thuốc lá điếu là mặt hàng kinh doanh phải chịu thuế tiêu thụ
đặc biệt nhưng do Công ty Thương mại Thuốc lá đã chuyển sang hạch tốn
phụ thuộc nên khơng tiến hành hạch tốn thuế tiêu thụ đặc biệt.
Cơng ty xác định giá trị hàng hố xuất kho theo phương pháp Nhập
trước- Xuất trước và thực hiện đánh giá Hàng tồn kho theo phương pháp
Kiểm kê định kỳ.
Các kho của Công ty bao gồm: kho 01- Kho hàng Thanh Xuân; 05Kho hàng Văn Điển; 06- Kho hàng Yết Kiêu; 08- Kho hàng Ninh Bình; 09Kho hàng Nguyễn Huy Tưởng. Ngoài sản phẩm chủ yếu là thuốc lá điếu các
loại, các kho này còn bảo quản các sản phẩm khác như bình nước, áo phơng,
gạt tàn, mũ nón,... được sử dụng làm sản phẩm khuyến mại của Cơng ty đối
với khách hàng.
Cuối tháng, kế tốn Mua hàng và kế toán Bán hàng kết hợp với thủ kho
và cán bộ phòng Kinh doanh hoặc phòng Kinh doanh Đa ngành tiến hành