Thành viên nhóm 7 :
1.
2.
3.
4.
Ma Minh Khanh
Đỗ Tuấn Linh
Trương Hải Trà
Lê Quang Huy
Bài 56
NỘI
DUNG
BÀI
HỌC
CÂY PHÁT SINH GIỚI ĐỘNG VẬT
I – BẰNG CHỨNG VỀ MỐI QUAN HỆ
GIỮA CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT
II – CÂY PHÁT SINH GIỚI ĐỘNG VẬT
I – BẰNG CHỨNG VỀ MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC
NHÓM ĐỘNG VẬT
- Ngay từ đầu thế kỉ XIX, người ta đã phát hiện ra những di tích của
động vật trong các lớp đá, được gọi là di tích hóa thạch (hình 56.1)
Di tích của nắp mang
Vây đi
Vảy
Hóa thạch cá vây chân cổ
Ảnh minh họa cho Hóa thạch lưỡng cư cổ
- Di tích hóa thạch lưỡng cư cổ được phát hiện cách đây khoảng 350
triệu năm. Trên hóa thạch cổ này còn mang đậm nét những đặc điểm của
cá vây chân cổ
- Năm 1861 người ta đã phát hiện được di tích hóa thạch của chim cổ in
trong đá, có niên đại khoảng 150 triệu năm về trước.
Đuôi dài
Lông vũ
Vuốt sắc
Hàm có răng
Đi dài
Ảnh minh họa cho Di tích hóa thạch chim
cổ được phục chế
- Trên hóa thạch này, chim cổ vẫn mang nhiều đặc điểm của bị sát
Hóa thạch chim cổ
Di tích của nắp mang
Vảy
Vây đi
Chi năm ngón
? Quan sát hình ảnh và cho biết đặc điểm nào của lưỡng cư cổ giống với
cá vây chân cổ
Cả 2 đều có vây đuôi, vảy và nắp mang
? Quan sát hình và cho biết
lưỡng cư cổ có đặc điểm
nào giống lưỡng cư ngày nay
Giống: Có 4 chi, 5 ngón
3 ngón đều
Hàm có răng
có vuốt
Chân có 3 ngón
trước, 1 ngón sau
Lơng vũ, cánh
Đi dài
? Quan sát hình trên và cho biết đặc điểm
giống nhau của chim cổ và bò sát ngày nay
Giống nhau: Hàm có răng, đi dài, ngón có vuốt
KẾT LUẬN:
- Lưỡng cư cổ bắt nguồn từ cá vây chân cổ
- Bò sát cổ bắt nguồn từ lưỡng cư cổ
- Chim cổ bắt nguồn từ bò sát cổ
Chim cổ
Bò sát
Lưỡng cư cổ
Cá vây chân cổ
II – CÂY PHÁT SINH GIỚI ĐỘNG VẬT
Theo học thuyết tiến hóa, những cơ thể có tổ chức càng giống nhau
phản ánh quan hệ nguồn gốc càng gần nhau. Người ta có thể minh họa
quan hệ họ hàng giữa các loài sinh vật bằng một cây phát sinh
1. Động vật nguyên
sinh
2. Ruột khoang
3. Giun dẹp
4. Giun tròn
5. Giun đốt
6. Thân mềm
7. Chân khớp
8. Động vật có xương
sống
Cây phát sinh là một sơ đồ hình cây phát ra những nhánh từ một gốc
chung ( tổ tiên chung). Các nhánh ấy lại phát ra những nhánh nhỏ hơn
từ những gốc khác nhau và tận cùng bằng một nhóm động vật. Kích
thước của các nhánh trên cây phát sinh càng lớn bao nhiêu thì số lồi
của nhánh đó càng nhiều bấy nhiêu. Các nhóm có cùng nguồn gốc có vị
trí gần nhau thì có quan hệ họ hàng gần nhau hơn. Ví dụ : Cá, Bị sát,
Chim và Thú có quan hệ họ hàng gần với nhau hơn so với quan hệ họ
hàng của chúng với Giáp xác, Nhện và Sâu bọ.
Dựa theo cây phát sinh giới Động
vật ta thấy cá voi có quan hệ họ hàng
gần với hươu sao hơn cá chép. Vì cá
voi thuộc lớp Thú bắt nguồn từ
nhánh tiến hóa có gốc cùng với hươu
sao. Trong khi đó cá chép lại thuộc
lớp có xương, là động vật bậc thấp
hơn với lớp Thú
? Quan sát hình 56.3 và cho
biết, ngành Chân khớp có quan
hệ họ hàng gần với ngành Thân
mềm hơn hay là gần với Động
vật có xương sống hơn, tại sao
– Ngành chân khớp có quan
hệ họ hàng với ngành thân
mềm hơn vì chúng bắt nguồn
từ những nhánh có cùng một
gốc chung và chúng có vị trí
? Cho biết ngành Thân mềm có quan hệ gần nhau hơn so với động vật
có xương sống.
họ hàng gần với ngành Ruột khoang
hơn hay ngành Giun đốt hơn, tại sao
– Ngành thân mềm và ngành giun đốt
có quan hệ họ hàng gần hơn vì có
chung nhánh cây và gần nhau hơn.
Giới Động vật từ khi được hình thành đã có cấu tạo thường
xuyên thay đổi theo hướng thích nghi với những thay đổi
của điều kiện sống. Các loài động vật đều có quan hệ họ
hàng với nhau. Người ta đã chứng minh lưỡng cư cổ bắt
nguồn từ cá vây chân cổ, chim cổ và thú cổ bắt nguồn từ
bò sát cổ... Qua cây phát sinh ta thấy được mức độ quan hệ
họ hàng của các nhóm động vật với nhau, thậm chí cịn so
sánh được nhánh nào có nhiều hoặc ít hơn nhánh khác.
Bạn có biết ?
Trái đất được ra đời 4 tỉ 600 triệu năm
về trước. 3 tỉ triệu về trước vi khuẩn và
vi khuẩn lam đã xuất hiện.
1 tỉ năm trước sinh vật đa bào xuất
hiện, ban đầu là tập đoàn tảo, sau đó
là rong biển
Ảnh chụp năm 1972
Bạn có biết ?
Choanoflagellate
900 triệu năm trước
Choanoflagellate phát triển.
Những sinh vật nguyên sinh
này được xem là tổ tiên của
toàn bộ giới động vật, đặc
biệt là giun dẹp. Chúng có
cấu trúc cơ bản và bằng
chứng ADN cho thấy mối
liên hệ gần gũi
Bạn có biết ?
Ruột khoang ( Sứa )
xuất hiện ở đại
dương khoảng 600
triệu năm về trước
Bạn có biết ?
Giun dẹp cũng
xuất hiện vào
khoảng 600
triệu năm về
trước. Là động
vật sớm nhất
có não đơn
giản
Bạn có biết ?
Giun trịn xuất hiện
vào Kỷ Ediacara, là
một kỷ địa chất trong
đại Tân Nguyên Sinh .
Khoảng 635 triệu
năm đến 542 triệu
năm về trước
Bạn có biết ?
Ngành giun
đốt có
khoảng 9.000
lồi thuộc 4
lớp khác
nhau.
Bạn có biết ?
Ngành Thân mềm
xuất hiện vào Kỷ
Ediacara hoặc Kỷ
Cambri khoảng
542 triệu năm về
trước
Mực Sepioteuthis sepioidea
Bạn có biết ?
Một số lồi Động vật chân khớp.
Từ trái sang, trên xuống
1. Hóa thạch bọ ba thùy
Kolihapeltis
2. Lớp Miệng đốt Stylonurus
3. Bọ cạp Scorpio maurus
4. Giáp mềm Callinectes sapidus
5. Rết cái với trứng của nó
6. Bướm phượng Papilio glaucus
Ngành chân khớp xuất hiện vào khoảng 540 triệu năm
về trước. Là động vật khơng có xương sống