Tài liệu Chỉ số EQ và tương lai của trẻ ppt

Chỉ số EQ và tương lai của trẻ

(Dân trí) - Nhiều bậc phụ huynh tin rằng với chỉ số IQ cao, con mình sẽ thành đạt
trong học đường và cả trong tương lai. Thực ra, chỉ số cảm xúc (EQ) mới là yếu tố
quan trọng trong sự phát triển, thiếu nó, các năng khiếu của trẻ có thể bị thui chột.

Chỉ số EQ là gì?

EQ là viết tắt của cụm từ "Emotional Quotient" - chỉ số cảm xúc. Những người có
công trong nghiên cứu và đưa ra chỉ số EQ là hai nhà tâm lý học người Mỹ: Peter
Salovey và John Mayer vào năm 1996. Nhưng trước đó một năm (1995), trong cuốn
sách của mình (với đề tựa Emotional intelligence), nhà tâm lý học Daniel Goleman đã
đề cập đến chỉ số cảm xúc, còn gọi là “sự thông minh của tâm hồn” hoặc “thông minh
trong cảm xúc”.

EQ là khả năng nhận thức, hiểu và truyền đạt cảm xúc. EQ cao giúp trẻ phát triển kỹ
năng giao tiếp, hòa đồng với bạn bè và các kỹ năng xã hội khác như ứng xử, lãnh đạo
nhóm …EQ là nền tảng cho sự thành đạt của bé sau này.

Chỉ số cảm xúc gồm 4 cấp độ:

1. Nhận biết cảm xúc: Trẻ có thể nhận biết đúng cảm xúc của bản thân mình và cảm
xúc của những người xung quanh.
2. Hiểu được cảm xúc: Trẻ có khả năng hiểu và thấu cảm được các loại cảm xúc,
đồng thời biết nguyên nhân và hậu quả của các loại cảm xúc ấy.
3. Tạo ra cảm xúc: Trẻ có khả năng diễn tả và đáp lại các cảm xúc của người khác.
Thông qua đó, trẻ biết lắng nghe, thông cảm và chia sẻ với người khác.
4. Quản lý cảm xúc: Trẻ có khả năng tự quản lý được cảm xúc của mình, cư xử hợp
lý để dễ dàng hòa đồng với tập thể.

Tầm quan trọng của EQ đối với việc giáo dục con cái

Chỉ số EQ cao sẽ giúp trẻ phát triển tốt khả năng giao tiếp, diễn đạt, hòa đồng với bạn
bè, giúp trẻ thích ứng nhanh với cuộc sống. Điều này sẽ tạo cho trẻ một nền tảng tốt
về nhân cách cũng như những kỹ năng cần thiết trong cuộc sống để giúp trẻ có thể
thành công vững chắc trong tương lai.

EQ có ý nghĩa quan trọng trong quá trình phát triển của con bạn. Ví dụ, với trẻ có chỉ
số EQ thấp, cháu sẽ thiếu bạn bè, sống thu mình, khó hòa nhập, đây là một trong
những nguyên nhân quan trọng dẫn đến việc học kém. Trong tương lai, những trẻ EQ
thấp cũng khó tạo ra các mối quan hệ tốt để phát triển sự nghiệp. Tình trạng thiếu xúc
cảm còn có thể dẫn đến những chuyện tồi tệ hơn, chẳng hạn như phạm tội. Các vụ
hành hạ người khác hay giết người hàng loạt là dẫn chứng của sự vô cảm.

Tình trạng không thấu cảm này cũng gặp ở nhiều đứa trẻ có hòan cảnh bất hạnh như
mồ côi, gia đình đổ vỡ, bị bỏ rơi

Làm thế nào để tăng chỉ số EQ cho con?

“Chỉ số EQ có thể thay đổi và phụ thuộc vào nhiều yếu tố giáo dục. Nói cách khác, bố
mẹ với nỗ lực và ý thức của mình có thể nâng chỉ số EQ của con cao hơn”.

Trước hết, hãy để bé cảm nhận được tình yêu thương của bạn bằng những cử chỉ, lời
nói. Thực tế cho thấy những đứa trẻ lớn lên trong một gia đình hạnh phúc sẽ phát
triển nhân cách hòan thiện hơn, có thái độ tích cực hơn trước cuộc đời. Bên cạnh đó,
cha mẹ cần hình thành cho trẻ thói quen biết quan tâm, chia sẻ với những người trong
gia đình, bạn bè…

Các kỹ năng này sẽ giúp bé hòa nhập tốt hơn vào cộng đồng. Cha mẹ không nên chiều
theo những đòi hỏi vô lý của bé để tập cho bé biết hạn chế và điều khiển cảm xúc của
mình. Đồng thời con bạn cũng cần một tinh thần lạc quan để có thể vượt qua những

tình huống khó khăn trong cuộc sống.

Cha mẹ có thể giải thích cho bé hiểu sự liên quan giữa những hành vi của bé với cảm
xúc của những người xung quanh. Ví dụ, khi bé giành đồ chơi của bạn: “Thử tưởng
tượng con là bạn , khi bị giật món đồ chơi mình rất quý con cảm thấy thế nào?”. Đó
cũng chính là cách bạn giúp bé hiểu được cảm xúc của người khác cũng như của
chính mình Những thói quen tốt, dù rất nhỏ song sẽ hình thành cho trẻ một nhân
cách đẹp và tâm hồn nhạy cảm.

Nên giúp trẻ gọi tên cảm xúc của mình, xây dựng cho nó vốn từ vựng cảm xúc như
buồn, vui, giận, lo sợ Có thể cho trẻ xem nhiều bức ảnh diễn tả các trạng thái cảm
xúc khác nhau và giải thích. Nếu trẻ thất vọng vì mất đồ chơi, đừng bảo nó là "không
sao đâu, đừng khóc" mà hãy tận dụng cơ hội này dạy trẻ về các khái niệm về xúc cảm.
Hãy hỏi bé có thích đồ chơi ấy không, tại sao, như vậy con bạn sẽ bộc lộ, miêu tả
được cảm xúc dưới nhiều góc độ hơn.

Mặt khác, nên để trẻ quan sát cảm xúc của người xung quanh, chẳng hạn như "Hôm
qua bà nội vui lắm, bà cười nhiều. Tại sao bà vui? Vì cu Tí biết nhường đồ chơi cho
em ". Như vậy, trẻ không chỉ nhận biết cảm xúc của người khác mà còn hiểu nguồn
gốc những cảm xúc đó, cũng như ảnh hưởng của cảm xúc đó đến mọi người. Từ đó,
trẻ sẽ biết điều chỉnh cảm xúc, hành vi của mình - một khả năng rất cần thiết để thành
công trong cuộc sống.

Với trẻ dưới 6 tuổi, cần hạn chế tối đa sự trừng phạt (nhưng phải chỉ ra lỗi) và hào
phóng, thậm chí không giới hạn lời khen, miễn là khen có lý. Với trẻ nhỏ, đừng lạm
dụng lời giáo huấn vì "Không phải lời giáo huấn, mà chính sự trải nghiệm sẽ có tác
dụng với trí tuệ cảm xúc của trẻ".

Tùy từng trường hợp cụ thể, người làm cha mẹ sẽ biết nên nói với con như thế nào.
Điều quan trọng là để dạy con về trí tuệ xúc cảm, bố mẹ không thể là người "vô cảm".

Bạn phải cho trẻ được tắm mình vào môi trường cảm xúc, bạn nhất thiết phải dành
thời gian cho con.
Th.s Phạm Thị Thúy
(Công ty Tham vấn Kỹ năng Sống)
Chuyên san Trí Tri số 20