GIÁO TRÌNH MÔN SINH LÝ BỆNH MIỄN DỊCH

TRƯỜNG ĐẠI HỌC DUY TÂN
KHOA Y
BỘ MÔN Y HỌC CƠ SỞ

 Giảng viên: BS. Nguyễn Thị Như Ly
 Môn giảng: Sinh lý bệnh – Miễn dịch
 Đối tượng: Dược, Điều dưỡng
 Thời gian: 1 giờ


MỤC TIÊU

1

Trình bày được định nghĩa của mơn học

2

Hiểu được vị trí và vai trị của mơn học

3

Phân biệt được bệnh sinh và bệnh nguyên

4

Vận dụng được phương pháp thực nghiệm
trong thực tiễn lâm sàng

2

NỘI DUNG BÀI HỌC

1

Đại cương

2

Vị trí và vai trị của môn học

3

Khái niệm về bệnh nguyên – bệnh sinh

4

Phương pháp nghiên cứu trong SLB
3


ĐẠI CƯƠNG
 Quan niệm về bệnh chi phối các nguyên tắc
chữa bệnh, phịng bệnh
 Phụ thuộc:

Trình độ văn minh xã hội đương thời

Thế giới quan của mỗi thời đại
Ví dụ: Thời nguyên thủy

Nền văn minh cổ đại (Trung Quốc, Hy Lạp
La Mã)
Thời Trung cổ
Hiện đại




ĐẠI CƯƠNG
1. Định nghĩa
- Là môn học nghiên cứu về cơ chế phát sinh
phát triển và kết thúc của bệnh, ở mức độ cơ
thể, cơ quan, mô và tế bào

- Nghiên cứu những trường hợp bệnh lý cụ thể
 rút ra quy luật chung nhất chi phối mọi cơ
quan khi mắc các bệnh khác nhau
Ví dụ: Viêm
Rối loạn chuyển hóa


ĐẠI CƯƠNG
2. Nội dung môn học
- Sinh lý bệnh đại cương:

+ Khái niệm và quy luật chung nhất về bệnh
+ Các q trình bệnh lý chung (viêm, sốt, lão
hóa, đói…), các rối loạn chuyển hóa
- Sinh lý bệnh cơ quan: tuần hồn, hơ hấp, tiêu
hóa…

VỊ TRÍ VÀ VAI TRỊ CỦA MƠN HỌC
1. Vị trí
- Là mơn học cơ sở của lâm sàng

- Có nền tảng từ nhiều mơn YHCS (sinh lý,
hóa sinh) và Khoa học khác


VỊ TRÍ VÀ VAI TRỊ CỦA MƠN HỌC
2. Tính chất và vai trị
- Tính chất tổng hợp: vận dụng kết quả nhiều
mơn khoa học khác nhau

- Tính chất lý luận: giải thích cơ chế, quy luật
bệnh lý  chẩn đốn, tiên lượng, chỉ định
CLS, phòng bệnh
- Là cơ sở của y học hiện đại:


BỆNH NGUYÊN
1. Định nghĩa
- Bệnh nguyên học là môn học nghiên cứu về nguyên
nhân gây bệnh và các điều kiện ảnh hưởng tới nguyên
nhân trong phát sinh bệnh

- Nguyên nhân là yếu tố quyết định gây ra bệnh.
- Nguyên nhân quyết định tính đặc hiệu của bệnh
- Nguyên nhân chỉ gây được bệnh khi có mơi trường và

điều kiện thuận lợi
- Ngun nhân của bệnh này lại đóng vai trị là điều kiện
của bệnh kia và ngược lại


BỆNH NGUYÊN
2. Quy luật nhân quả giữa nguyên nhân và bệnh
- Nguyên nhân có trước, bệnh có sau
- Có nguyên nhân nhưng khơng phải bao giờ cũng có bệnh

- Một nguyên nhân có thể gây nhiều bệnh khác nhau
- Một bệnh có thể do nhiều nguyên nhân gây ra


BỆNH SINH
1. Định nghĩa
- Bệnh sinh học là môn học nghiên cứu quy luật phát sinh,
phát triển và kết thúc của bệnh.
- Bệnh ngun ln có trước, bệnh sinh xuất hiện sau
- Bệnh ngun chỉ đóng vai trị mở màn hoặc tồn tại trong
suốt quá trình bệnh sinh


BỆNH SINH
2. Diễn biến của quá trình bệnh sinh
- Thời kỳ khởi phát
- Thời kỳ toàn phát

- Thời kỳ kết thúc bệnh:
+ Khỏi bệnh: * khỏi hồn tồn

* khỏi khơng hoàn toàn: di chứng/trạng thái bệnh lý
+ Tái phát/Tái nhiễm/Chuyển sang mạn tính
+ Chết


PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
1. Phương pháp thực nghiệm


PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2. Vận dụng phương pháp thực nghiệm trong
lâm sàng
- Quan sát: hỏi bệnh, tiền sử, thăm khám, CLS
 phát hiện triệu chứng
- Đặt giả thuyết: giải thích dữ liệu, hướng đến
hoặc loại trừ  chẩn đoán sơ bộ

- Chứng minh giả thuyết: CLS, điều trị thử, sinh
thiết, pháp y…


CÂU HỎI LƯỢNG GIÁ
Câu 1. Sinh lý bệnh là:

A. Môn học nghiên cứu vi cấu trúc của tế bào, mô, và các cơ
quan trong quan hệ với các chức năng của chúng
B. Môn học nghiên cứu chức năng cơ thể sống. Nghiên cứu những
quy luật thực hiện chức năng ở sinh vật đơn giản nhất, đến phức tạp
nhất như con người, ở mức tế bào đến toàn bộ cơ thể.
C. Môn học nghiên cứu về những thay đổi chức năng của cơ thể, cơ

quan, mô và tế bào khi chúng bị bệnh.
D. Môn học nghiên cứu các tổn thương và tìm hiểu mối liên quan mật
thiết giữa những biến đổi hình thái và các rối loạn chức năng trên các
cơ quan, bộ phận của cơ thể (người và động vật), trên cơ sở đó để
chẩn đốn, xác định phương pháp điều trị phù hợp và tiên lượng
bệnh.


CÂU HỎI LƯỢNG GIÁ
Câu 2. Tính chất mơn học Sinh lý bệnh, trừ:
A. Sinh lý bệnh có tính chất tổng hợp
B. Sinh lý bệnh là cơ sở của y học hiện đại
C. Sinh lý bệnh kế thừa tinh hoa của Y học cổ
truyền
D. Sinh lý bệnh là môn lý luận


CÂU HỎI LƯỢNG GIÁ
Câu 3. Các bước trong một nghiên cứu thực
nghiệm
A. Quan sát và đề xuất vấn đề
B. Đề giả thuyết
C. Chứng minh giả thuyết bằng các thực nghiệm
D. Cả A, B, C


CÂU HỎI LƯỢNG GIÁ
Câu 4. Phương pháp thực nghiệm:
A. Chỉ áp dụng tốt trong nghiên cứu sinh lý bệnh
B. Chỉ dung cơ thể động vật thay cho cơ thể

người
C. Không áp dụng cho nghiên cứu vật lý, hóa học
D. Các câu trên đều sai


CÂU HỎI LƯỢNG GIÁ
Câu 5. Phương pháp thực nghiệm:
A. Là phương pháp của riêng môn sinh lý bệnh
B. Tuần tự các bước: Nêu giả thuyết, quan sát,
chứng minh
C. Biến Y học từ nghệ thuật thành khoa học
D. Là phương pháp chỉ sử dụng trên lâm sàng


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Trường Đại học Y Dược Huế (2017), Giáo trình
Sinh lý bệnh – Miễn dịch, NXB Đại học Huế.
2. Trường Đại học Y Hà Nội (2012), Giáo trình
Sinh lý bệnh học, NXB Y học.
3. Phạm Hồng Phiệt và các giảng viên (2012),
Giáo trình Miễn dịch – Sinh lý bệnh, Trường Đại
học Y Dược TPHCM.



TRƢỜNG ĐẠI HỌC DUY TÂN
KHOA Y
TỔ BỘ MÔN Y HỌC CƠ SỞ

SINH LÝ BỆNH

ĐIỀU HÒA THÂN NHIỆT – SỐT

 Giảng viên: BS. Nguyễn Thị Như Ly
 Môn giảng: Sinh lý bệnh – Miễn dịch
 Đối tượng:Dược, Điều dưỡng
 Thời gian: 2 giờ


MỤC TIÊU

2

1

Trình bày được các giai đoạn giảm thân
nhiệt do nhiễm lạnh và tăng thân nhiệt do
nhiễm nóng

2

Nêu được tác động sinh học của các
chất gây sốt nội sinh

3

Giải thích được cơ chế gây sốt và
ý nghĩa sinh học của sốt