Bài giảng tổng quan về xquang lao phổi môn lao

TỔNG QUAN XQUANG LAO PHỔI


Nguồn


Eric J. Stern MD, Professor of Radiology University of Washington,Seattle,
Washington



ADAM ANATOMY



Bài giảng Chẩn đốn hình ảnh – Bộ mơn Chẩn đốn hình ảnh trường ĐH Y Hà nội.



Bệnh học Lao và Bệnh phổi.



Ảnh tư liệu lao phổi AFB (+) Bệnh viện phổi TW


Nội dung

XQ phởi thường qui các thể

lao phởi.

Vai trị của cắt lớp vi tính giúp
vấn đề trên.

hiểu sâu hơn


Dịch tễ

 >10 triệu ca mỗi năm
 2 triệu người chết
 1/3 ở châu á
 15,000 ở Mỹ
 1 người bị lao có thể lây nhiễm
người khác mỗi năm

cho 10 -15


TB: Worldwide Problem:
22 nước chiếm 80% các trường hợp bị lao trên thế giới


NhiƠm lao vµ bƯnh lao


Nhiễm lao và bệnh lao


Bệnh lao chủ yếu lây qua đờng hô hấp = giọt bắn.

Khi hítphải vi khuẩn lao vào đờng hô hấp > nhiễm lao (lao tiềm ẩn).



Cơ thể chống đỡ bằng bệthống miễndịch : tiêu diệt hoặc khống chế > không bịbệnh ( #
90%).



Cơ thể không tiêu diệt đợc, không khống chế đợc hoặc suy giảm miễndịch > bệnh lao
(# 10%)



Nhiễm HIV nguy cơ bịlao l ớ n h¬n 5 –

10 % so v í i ngêi kh«ng nhiƠm HIV.


Trực khuẩn lao


Trực khuẩn kháng cồn, kháng a xit (Mycobacteria)

 Mycobacteria là trực khuẩn hiếu khí, hình

que,

khơng tồn tại ở

dạng bào tử, thời gian nhân đơi dài.

 Nhiều lồi Mycobacteria có thể tồn tại trong

thiên nhiên, nhưng

các Mycobacteria gây bệnh cho người có thể được chia thành hai
nhóm lớn: Nhóm bệnh lao (MTB) và nhóm lao khơng điển hình
(NTM).


Trực khuẩn kháng cồn, kháng a xit (Mycobacteria)

•

Phân loại theo mức độ tăng trưởng trong MT ni cấy đặc



Nhóm mọc nhanh thường gây bệnh cho người. Chúng bao
gồm các chủng M. abscessus, M. fortuitum, và M. chelonae.



Các sinh vật trong nhóm phát triển chậm gây nhiễm trùng phởi
ở người bao gồm MTB, Mycobacteria avium complex (MAC), và

M. kansasii.


Trực khuẩn kháng cồn, kháng a xit (Mycobacteria)



Cách phân loại này rất hữu ích trong thực

hành lâm sàng:

Nhóm mọc nhanh thường là NTM, đề kháng với thuốc hàng 1



Phân nhóm MTB và NTM cũng rất hữu ích nếu nhìn từ góc độ
chẩn đốn hình ảnh.


MTB


Nhiễm lao

 Những người hít phải vi khuẩn lao

từ những giọt

bắn của BN lao.

 Đóng khung vi khuẩn lao trong các
dịch.
=> lao tiềm ẩn

phức hợp miễn


Lao sơ nhiễm (Primary TB)


“Lao sơ nhiễm” (còn được gọi là lao nguyên phát hay lao khởi
đầu): là toàn bộ những biểu hiện và thay đổi của cơ thể sau
lần đầu tiên cơ thể tiếp xúc với vi trùng lao.



Lao sơ nhiễm là bệnh ở trẻ em, đặc biệt là trẻ 1-5 t̉i.



Bệnh rất ít gặp ở người lớn


XQ lao sơ nhiễm


~ 15% hình XQ phởi bình thường.



Hầu hết các trường hợp hiện diện bằng hình ảnh các hạch bạch huyết.



~ 60% lao sơ nhiễm ở trẻ em có hạch to rốn phởi.



~ 40% có hạch quanh khí quản, ~80% dưới carena.



Có thể hạch ở 1 hoặc nhiều vị trí.



Hình “Săng” sơ nhiễm hiếm gặp.



Đơi khi có thể gặp hình ảnh đơng đặc
hoặc phân thùy ( do hạch chèn ép) hoặc tràn dịch màng phổi.

phổi ở 1 thùy


Lao SN


Lao SN

Lao SN


Chụp cắt lớp vi tính


Khẳng định sự hiện diện hạch
bạch huyết quanh đường dẫn
khí trung tâm.



Hạch thường xuất hiện các ổ
giảm tỷ trọng vùng trung tâm

( hoại tử ), tăng ngấm thuốc
đường viền vùng ngoại vi.



Lao SN: Hạch hoại tử trung tâm


Lao sơ nhiễm


Hình XQ khỏi bệnh

 Bình thường.
 Các nốt vơi hóa nhỏ nhu mơ.
 Vơi hóa hạch rốn phởi (đơn lẻ,
 Sỏi phế quản rất hiếm gặp.

thành dãy).


Lao thứ phát – lao phổi sau sơ nhiễm (Postprimary
Reactivation TB)

 Thất bại của phức hợp miễn dịch.
 ~ 5 -10% lao sơ nhiễm .
 Phân loại : - Lao kê.

-

Lao phởi thâm nhiễm sớm.
Lao phởi mạn tính.


Lao kê

 Lan truyền theo đường máu tới phổi,

các cơ quan khác.

 Chiếm 1-3% các trường hợp lao phổi.
 Nốt nhỏ, KT đều # 1-2mm, đều

tuổi, phân bố đều

khắp hai phổi song ưu thế vùng cao. (3 đều:
thước, tuổi, phân bố)

kích