Bài giảng Bướu lành tuyến vú môn Ung bướu

BƯỚU LÀNH TUYẾN VÚ


Phân loại các bướu lành của vú
I- BƯỚU BIỂU MÔ
. Bướu nhú
. Bướu nhú núm vú
. Bướu tuyến
- Bướu tuyến ống nhỏ
- Bướu tuyến tiết sữa
II- BƯỚU NGUỒN GỐC BIỂU MÔ-MÔ
LIÊN KẾT
- Bướu sợi tuyến
- Bướu diệp thể lành


BƯỚU NHÚ TRONG ỐNG
• Chiếm 1 - 1,5%
• Vị trí: Trong lòng 1

ống sữa lớn (1-5
cm quanh QVNV)
• Bướu nhú
• trong nang
• Trong ống tuyến
• Dạng đặc


LÂM SÀNG
 Tuổi: 30 – 60, thường
gặp 50-60

 Tiết dịch núm vú: 1
bên, 1 lỗ, tự nhiên HAY
đè ép, thường dịch
máu, huyết thanh (6080%)
 Khối u ở vú chiếm 1/3
trường hợp, thường ở
vùng trung tâm.


 Kích thước : thường <
1 cm
 Hồng nâu, dạng nhú
(), cuống ()
 Bở, dễ chảy máu
--> tiết dịch nâu /
đỏ ở núm vú

• nhồi máu
• hoại tử
• loạn dưỡng calci
hoaù


Chẩn đoán
 SIÊU ÂM:


• siêu âm chẩn đoán
• Bản chất tổn thương (đặc, nang)
• Thấy mối liên quan với hệ thống ống tuyến

• HẠN CHẾ
- khối kt nhỏ, ngoại biên, không có OTV giãn
- tổn thương nhỏ trên tuyến vú có nhiều mỡ
- đốm vôi li ti
- hình ảnh cắt đoạn nên khó nhìn toàn diện tất cả
các nhánh dọc theo ODS

 không thể thay thế hoàn toàn chụp ODS
có cản quang


NHŨ ẢNH
Tiết dịch nv bệnh lý (1 bên
vú, 1 lỗ, tự nhiên)> 40 tuổi
Hầu hết KHÔNG THẤY
thương tổn trừ khi có kết
hợp với khối bướu lớn
• - Khối mờ: giới hạn

rõ hoặc không, vôi
hóa ()
• - Hình ảnh ống tuyến
dãn



CHỤP ỐNG DẪN SỮA CÓ CẢN QUANG
 Hicken 1937, cản quang tan trong nước
 Sử dụng thường quy còn bàn cãi:
• thời gian đặt ống thông và khó khăn

• lý giải hình ảnh thấy được.

 NC: nhạy hơn TBH hay nhũ ảnh 91 – 100%
(so với <6% phát hiện/nhũ ảnh)
 Xác định vị trí tổn thương
 chọn lựa độ rộng phẫu thuật
 ST chính xác sang thương dễ dàng
 Báo động sự lan rộng đa tổn thương


• Khiếm khuyết
• Lấp đầy thuốc
Cắt cụt


• TBH dịch tiết núm vú: ít có vai trò
• Wen – Ying Lee:
• độ đặc hiệu tương đương FNA (gần 100%),
• độ nhạy thấp (55,6%)/phát hiện bướu nhú hay tổn

thương ác tính
• Không chờ đợi đánh giá TB dịch tiết/phân biệt

ung thư hay bướu nhú

• FNA:

Phân biệt tăng sinh dạng nhú lành – ác: KHÓ
- Bướu nhú, đa bướu nhú, car dạng nhú
- Bướu ST, TĐSB với tăng sản OT, DCIS

 SINH THIẾT LÕI KIM
•
•  Mẫu mô kt nhỏ, sự dời
chỗ biểu mô  hình ảnh
giả xâm lấn
•
•  Shahla Masood: FNA phân
biệt lành-ác tốt hơn ST
lõi (80,5% vs 72,7%)
• Ưu thế cho sang thương dạng
đdặc


Sinh thiết trọn

chẩn đoán và điều trị
(đối với bướu nhú lành)

Phân biệt lành – ác : thử thách lớn nhất
trong việc xử trí tổn thương dạng nhú của vú.
Theo Simmons và cộng sự: quan trọng là
phải có sự kết hợp giữa chẩn đoán lâm
sàng và kết quả giải phẫu bệnh


Chẩn đoán phân biệt
• CARCINÔM DẠNG NHÚ
• BƯỚU NHÚ KHÔNG ĐIỂN HÌNH

HMMD: P63, SMA


ĐIỀU TRỊ
 Có khối sờ thấy hoặc tổn
thương nghi ngờ trên siêu
âm, nhũ ảnh  ST trọn sang
thương
 Định vị siêu âm
 Định vị nhũ ảnh
 Luồn catheter qua OTV

 Không có sang thương sờ
thấy hoặc nghi ngờ trên
siêu âm, nhũ ảnh thì chọn
lựa:

 cắt ống tuyến trung tâm
 cắt ống tuyến chọn lọc



• Tái phát tại chỗ (DCIS/xâm lấn) liên
quan:
1. ADH ở mô vú kế cận: Lấy thêm một
vòng mô vú xung quanh bướu để đánh giá
2. Hiện diện những vùng nhồi máu: Thường
gặp bướu nhú trên BN lớn tuổi & bướu kích
thước lớn

• Tiên lượng
1. Tổn thương lành tính
2. Bướu nhú kèm tăng sản không điển hình
trong ống tuyến  có thể phát triển thành
carcinôm: nguy cơ tăng 4-5 lần.


BƯỚU NHÚ NÚM VÚ


BƯỚU TUYẾN ỐNG NHỎ
A. LÂM SÀNG

Tương tự như bướu sợi tuyến
- Nữ trẻ tuổi, 20-30 tuổi
- Kích thước thường nhỏ hơn 4cm
- Giới hạn rõ, chắc, di động
- Không kèm tiết dịch núm vú/co kéo núm
vú
- Không liên quan sử dụng nội tiết hay thai
kỳ


B. GIẢI PHẪU BỆNH:
1. Đại thể:
- Giới hạn rõ
- Mật độ mềm  chắc như
cao su
- Mặt cắt vàng nhạt
2. Vi thể:

- Gồm những ống
tuyến nhỏ, đồng đều
- Lót bởi 2 lớp tế
bào biểu mô và cơ
biểu mô
- Ít mô đệm
BƯỚU TUYẾN ỐNG NHỎ

(Từ Diagnostic Surgical Pathology-S.S. Sternberg-third edi


• Đôi lúc thấy có cả 2 hình ảnh bướu tuyến

ống nhỏ và bướu sợi tuyến
BƯỚU SI TUYẾN:
- Tăng sản biểu mô và cả mô đệm
- Có nhiều ống tuyến kéo dài, bị ép dẹp
- Biểu mô có thể tăng sản nhiều lớp

BƯỚU TUYẾN ỐNG NHỎ

BƯỚU SI


C. Chẩn đoán
• Siêu âm chẩn đoán phù hợp 48,7%.
• FNAc phù hợp 97,3%.
• Chẩn đoán bộ ba phù hợp với giải phẫu
bệnh 34,6%
• Chẩn đoán phân biệt với carcinom dạng ống

nhỏ
D. Điều trị:
• Phẫu thuật, ít có biến chứng.
• Tỉ lệ tái phát là 1,3%.
• Thẩm mỹ, sẹo xấu (BN trẻ, nhiều bướu (15%)


CARCINÔM ỐNG TUYẾN
VÚ DẠNG ỐNG NHỎ
(Từ eAtlas of Pathology)


E. DIỄN TIẾN - TIÊN LƯNG:
• Có 1 trường hợp carcinôm ống tuyến vú

trên nền bướu tuyến ống nhỏ kèm di căn
gan.
• Tuy nhiên các tác giả đều nhìn nhận bướu
tuyến ống nhỏ là bướu lành, không có
tiềm năng hóa ác.
•  Chỉ cần cắt bướu là đủ