Bài giảng Powerpoint Sinh học 8 Bài tiết nước tiểu

PHỊNG GD&ĐT HUYỆN xxxxx
TRƯỜNG XXX

Mơn học: Sinh học– Lớp 8
Giáo viên: giaoan.link



EM HÃY NÊU TÊN VÀ CHỈ RÕ
CÁC CƠ QUAN CỦA HỆ
BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU ?


THẬN

ỐNG DẪN
NƯỚC TIỂU

ỐNG ĐÁI

BÓNG ĐÁI


NANG CẦU THẬN

ỐNG
THẬN

CẦU THẬN

MỖI ĐƠN VỊ CHỨC NĂNG CỦA THẬN GỒM

NHỮNG PHẦN CHÍNH NÀO ?


NANG CẦU
THẬN

ỐNG
THẬN

CẦU
THẬN

Vậy quá trình lọc máu để hình thành nước tiểu ở
Mỗi quả thận chứa khoảng 1 triệu đơn vị
các đơn vị chức năng của thận đã diễn
chức năng để lọc máu và hình thành nước tiểu
ra như thế nào?


TIẾT 41

I. TẠO THÀNH NƯỚC TIỂU

Sự tạo thành nước tiểu diễn ra ở đâu ? Gồm
những quá trình nào ?


Nước tiểu được tạo thành ở các
đơn vị chức năng của thận
+ Lọc máu ở nang cầu thận

+ Hấp thụ lại
Ở ống thận
+ Bài tiết tiếp


ĐIỀN NHỮNG THÔNG TIN CẦN THIẾT
( Nước tiểu đầu, trừ tế bào máu và prôtêin, các
chất không cần thiết và chất có hại)
vào sơ đồ tóm tắt sự hình thành nước tiểu dưới
đây cho chính xác
Lọc máu qua
màng lọc

Máu

Hấp thụ lại
(chất dinh dưỡng,
nước, muối khoáng…)

(……………………)
……………

Áp lực máu
(cơ chế khuyếch tán)

Bài tiết tiếp
(………………………)

Nước tiểu
chính thức

Xảy ra ở vách các mao mạch (màng lọc) của cầu thận với các lỗ rất nhỏ: 3040 Å, các tế bào máu và prơtêin có kích thước lớn hơn lỗ lọc nên ở lại trong
máu; cịn nước, muối khống (nhiều nhất là NaCl), đường glucơzơ (0,12%),
một ít chất béo, các chất thải, chất tiết do các tế bào sinh ra như urê, axit uric
… qua các lỗ nhỏ ở nang cầu thận tạo ra nước tiểu đầu. Quá trình này xảy ra
được do sự chênh lệch áp suất tạo ra lực đẩy các chất qua lỗ lọc (giai đoạn
này tuân theo định luật khuếch tán)

ĐÁP ÁN

Lọc máu qua
màng lọc

Hấp thụ lại

(trừ tế bào máu và prôtein)

Máu

(chất dinh dưỡng, nước,
muối khoáng…)

Nước tiểu đầu

Áp lực máu
(cơ chế khuyếch tán)

Bài tiết tiếp

Nước tiểu
chính thức

(các chất khơng cần thiết
và chất có hại)

THÀNH PHẦN NƯỚC TIỂU ĐẦU KHÁC VỚI MÁU Ở
CHỖ NÀO?


THÀNH PHẦN NƯỚC TIỂU
ĐẦU KHÁC VỚI MÁU Ở CHỖ
NƯỚC TIỂU ĐẦU

MÁU

Khơng có các tế bào
máu và prơtêin

Có các tế bào máu
và prôtêin


Đại bộ
phận nước,
chất dinh
dưỡng
(tồn bộ
đường
Kết quả

: Nước
tiểucácchính
thức
được
hình
thành

ở ống

glucơzơ), các ion cần thiết như Na+, Cl- … từ trong ống
góp
, được
theothấm
cácqua
ống
đổthành
vàomạch
bể máu
thận
thận
ống góp
thận vào
để và
vào
máu
(q nước
trình này tiểu
phải sử
dụng
năng

lượng ATP)
ống
dẫn
đổ
vào
bóng
đái

Lọc máu qua
màng lọc

Hấp thụ lại

(trừ tế bào máu và prôtein)

Máu

Áp lực máu
(cơ chế khuyếch tán)

theo

(chất dinh dưỡng, nước,
muối khoáng…)

Nước tiểu đầu
Bài tiết tiếp

Nước tiểu
chính thức

(các chất khơng cần thiết
và chất có hại)

Các chất được bài tiết tiếp là: urê, axit amin, crêatin
…, các chất thuốc, các ion thừa H+, K+ …
(quá trình này cũng cần năng lượng ATP)

NƯỚC TIỂU CHÍNH THỨC KHÁC VỚI
NƯỚC TIỂU ĐẦU Ở CHỖ NÀO ?


NƯỚC TIỂU CHÍNH THỨC
KHÁC NƯỚC TIỂU ĐẦU Ở CHỖ
NƯỚC TIỂU CHÍNH THỨC
-gần như khơng cịn các
chất dinh dưỡng
-nồng độ các chất hòa tan
đậm đặc
-chứa nhiều các chất cặn
bã,chất độc

NƯỚC TIỂU ĐẦU
-các chất dinh dưỡng
nhiều
-nồng độ các chất hịa
tan lỗng hơn
-chứa ít các chất cặn bã,
chất độc hơn

EM CĨ BIẾT
? Hiện tượng gì sẽ xảy ra nếu màng lọc bị tổn thương?

Vi khuẩn thường làm các quản cầu bị thương tổn và trở nên
dễ thấm hơn làm cho prôtêin và các tế bào máu nguyên vẹn
cũng vào nước tiểu gây ra hiện tượng đái đường, đái ra máu


Cơ chế hoạt động của thận và của thận nhân tạo ?

EM CÓ BIẾT

- Máu hấp thụ lại và
bài tiết tiếp qua ống
thận là chủ động,
mang tính chọn lọc
(vì cần nhiều năng
lượng)

-Ở thận nhân tạo cơ chế bị
động do áp lực lọc


Vậy em có nhận xét gì về vai trị
của bài tiết nước tiểu ?
• Lọc máu giữ lại các chất cần thiết
• Bài tiết các chất độc hại
• Cân bằng, ổn định thành máu đi
nuôi cơ thể

Ở người bình thường có khoảng 1440
lít máu qua thận để lọc mỗi ngày, tạo
thành khoảng 170 lít nước tiểu đầu
sau thành khoảng 1,5 lít nước tiểu
chính thức.
Vậy nước tiểu chính thức được bài tiết
ra ngồi cơ thể như thế nào ?


Bài tập:
Sắp xếp lại tên các cơ quan của hệ bài tiết và
TIẾT
NƯỚC
TIỂUbài xuất
đánh II.
mũiBÀI
tên cho
chính
xác đường
của nước tiểu chính thức:
ống thận
ống dẫn nước tiểu bể thận
ống góp
ống đái
bóng đái


Em hãy chọn câu trả lời đúng trong các

đáp án cho dưới đây
a) ống thận  bể thận  ống góp
 ống dẫn nước tiểu  bóng đái

SAI

b) ống góp  ống thận  bể thận
 ống dẫn nước tiểu  bóng đái

SAI

c) ống thận  bể thận  ống góp
 ống dẫn nước tiểu  bóng đái

SAI

d) ống thận  ống góp  bể thận
 ống dẫn nước tiểu  bóng đái

ĐÚNG


Có sự khác
nhau đó là do
đâu ?

Sự tạo
thành nước
tiểu diễn ra
liên tục

Nhưng sự
thải nước tiểu
ra khỏi cơ thể
chỉ xảy ra vào
những lúc
nhất định