Kiểm soát nội bộ quy trình vốn bằng tiền trong DN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ HÀ NỘI
KHOA KINH TẾ
--------*****-------

BÀI TẬP LỚN
MÔN: Kiểm sốt nội bộ
Hệ: Chính quy

Sinh viên: Hồng Thu Anh
Ngày sinh: 29/01/2000
Lớp: K27-KT2
MSV: 18A41010148

HÀ GIANG THÁNG 11/ 2021


ĐỀ BÀI
Câu 1
a) Các thành phần của kiểm soát nội bộ theo COSO 2013, có những điểm gì thay đổi so với
COSO 1992
KSNB nội bộ theo CoSo 2013 bao gồm 5 thành phần (17 ngun tắc)
➢ Mơi trường kiểm sốt:
➢ Bao gồm các giá trị đạo đức và tính liêm chính của tồn bộ doanh nghiệp; các yếu tố giúp ban
quản trị thực hiện trách nhiệm giám sát, cấu trúc bộ máy của DN và sự ủy quyền trách nhiệm;
quy trình tuyển dụng, phát triển và duy trì các cá nhân có năng lực; cũng như đánh giá hiệu
quả hoạt động; khuyến khích và khen thưởng kết quả hoạt động.
➢ Mơi trường kiểm sốt sẽ tập các tiêu chuẩn, quy chuẩn để làm nền tảng cho việc thiết kế và
vận hành KSNB. Tạo sắc thái chung cho DN và làm nền tảng cho các hệ thống KSNB khác
trong DN.
➢ Đánh giá rủi ro
➢ Rủi ro là khả năng một sự kiện xảy ra có thể ảnh hưởng tiêu cực đến việc thực hiện mục tiêu

của DN. Do đó cần có q trình đánh giá, nhận định và phân tích những rủi ro có thể ảnh
hưởng đến DN, từ đó hình thành nên cơ sở để quản trị rủi ro ➔ Các nhà quản lý cần phải xem
xét những thay đổi của mơi trường bên ngồi và nội tại DN có khả năng cản trở đến việc thực
hiện mục tiêu, từ đó đề ra các biện pháp quản trị rủi ro.
➢ Hoạt động kiểm soát
➢ Là các hoạt động được thiết lập bởi các chính sách và thủ tục để đảm bảo những chỉ thị của
nhà quản lý trong việc quản trị rủi ro được thực hiện. Đây là yếu tố then chốt trong KSNB
giúp cho các nhà quản lý giảm thiểu rủi ro ảnh hưởng tới quá trình thực hiện các mục tiêu.
Các hoạt động kiểm sốt thủ cơng và tự động được thiết lập đa dạng dưới nhiều hình thức như
ủy quyền, phê duyệt, xác minh, đối chiếu, … Những hoạt động kiểm soát này là bước tiếp
theo của q trình đánh giá rủi ro với mục đích để ngăn ngừa hoặc phát hiện các rủi ro đã
được nhận diện.
➢ Thông tin và truyền thông
➢ Nhà quản trị thiết lập và sử dụng các thơng tin thích hợp, có chất lượng từ các nguồn bên
trong và bên ngoài để thực hiện trách nhiệm kiểm soát, hỗ trợ cho việc đạt được mục tiêu đơn


vị đề ra. Truyền thơng là một q trình cung cấp, chia sẻ, trao đổi thông tin một cách liên tục
và lặp đi lặp lại. Gồm truyền thông nội bộ và truyền thơng bên ngồi.
➢ Giám sát.
➢ Hoạt động giám sát đảm bảo tính hữu hiệu của KSNB. Giám sát là một hoạt động được thiết
lập để đảm bảo quy trình kiểm sốt nội bộ tiếp tục hoạt động hiệu quả. Giám sát sẽ gồm đánh
giá thường xuyên và định kỳ của nhà quản lý đối với KSNB nhằm xem hoạt động của chúng
có đúng như thiết kế và cần điều chỉnh gì cho phù hợp với từng giai đoạn.

COSO 2013 có những điểm gì thay đổi so với COSO 1992
So với báo cáo COSO 1992 thì COSO 2013 đã có những điểm thay đổi cơ bản. Những thay
đổi này phù hợp với sự thay đổi của nền kinh tế thị trường ngày càng phát triển mạnh mẽ,
nhanh chóng và phức tạp, cũng như đáp ứng việc ứng dụng công nghệ thông tin, khoa học kỹ
thuật số trong thời kỳ này. Cụ thể những điểm mới thay đổi gồm có:

- Ngăn ngừa, phát hiện và giảm thiểu các gian lận
- Ứng dụng sự phát triển của khoa học công nghệ
- Đáp ứng các nhu cầu, quy định chuẩn mực
- Sự thay đổi trong mơ hình kinh doanh phù hợp với sự biến động của thế giới;
-

Hướng đến sự toàn cầu hóa thị trường và hoạt động kinh doanh mở rộng;

- Tăng cường các chiến lược cạnh tranh và trách nhiệm giải trình trước xã hội;
- Tiếp cận theo hướng mong đợi vào việc quản trị kinh doanh ở tầm vĩ mơ.
b) Qua kiểm tra một doanh nghiệp kinh doanh hóa chất cho thấy khơng có sự kiểm tra hàng
hóa trước khi nhập kho? Hãy cho biết hạn chế này có liên quan chu trình nào, tới trách nhiệm
của những bộ phận nào và thủ tục cần thiết để khắc phục?
-

Hạn chế này liên quan tới chu trình mua hàng. Chưa rõ, chưa cung cấp thông tin về phê duyệt
mua hàng, phòng vật tư kiêm mua và nhận dễ gây ra gian lận, khơng có bộ phận kiểm nghiệm
chất lượng khi mua vào, kho khơng có bộ phận kho riêng, khơng giao cho bộ phận kho riêng
quản lý.

-

-Thủ tục để khắc phục: vì là hàng hóa nguy hiểm, nên bắt buộc phải có khâu kiểm tra trước khi
nhập kho, với những hàng hóa đã được kiểm tra phải được kí hiệu, cần phải có giấy kiểm kê
chất lượng và được ký duyệt hàng hóa trước khi nhập kho. Thủ kho là người kiểm tra tất cả lại
quy trình và là người ký trước khi cho hàng nhập kho. Tách biện mua hàng và nhận.


c) Nêu thủ tục kiểm sốt thích hợp để ngăn ngừa nhân viên thu tiền bán hàng trong việc sử
dụng thủ thuật skimming.

Thu tiền nhưng để ngoài sổ sách: phân nhiệm, tách biệt người bán hàng và thu tiền, kiểm kê hàng hóa
chặt chẽ. Thường xuyên kiểm tra đối chiếu với sổ sách với thực, quy định lưu chữ hóa đơn biên lai
đây đủ khi bán hàng thu tiền.
Câu 2:
Anh (chị) hãy lựa chọn một doanh nghiệp sản xuất quy mơ nhỏ hoặc vừa bất kỳ để tóm
tắt về quy trình kiểm sốt nội bộ vốn bằng tiền tại doanh nghiệp đó. Trên cơ sở bản tóm tắt hãy
đánh giá về thực trạng, đưa ra các nhận xét về từng nội dung và kiến nghị để hồn thiện, trình
bày rõ căn cứ của các kiến nghị.

➢ Tên công ty: Công ty TNHH Ocean Line
➢ Ngành nghề kinh doanh của Công ty: Sản xuất dầu lạc.

Tóm tắt và đánh giá về thực trạng quy trình kiểm sốt nội bộ vốn bằng tiền tại
doanh nghiệp:
A. Mối quan hệ giữa chu trình vốn bằng tiền và các chu trình nghiệp vụ khác
Hàng tồn kho
Mua hàng,
chi phí
khác

Sản xuất,
Bán hàng

Tài sản cố định
Tiền
Thu nợ
khách hàng

Trả lương

1. Chu trình thu, chi tiền
Quy trình thu tiền

Mục tiêu

Rủi ro

Đánh giá, kiến nghị

-Khi có nghiệp vụ thu,

-Lập đủ, đúng - Ghi chép các khoản

-Kiểm tra, ghi chép đúng

chi tiền (thu nợ khách

và đầy đủ

chi trả tiền sai niên độ,

số tiền, đúng niên độ - Cần

hàng hoặc mua NVL để

chứng từ

sai số tiền, sai đối

đối chiếu với các chứng từ

sản xuất,…) kế toán lập

-Phê duyệt

tượng

kèm theo để lập chứng từ

chứng từ thu chi tiền.

đúng chứng từ - Ghi thiếu hoặc trùng

cho đủ và chính xác.

-Sau đó chuyển cho kế

lặp

-Những chứng từ lập

tốn trưởng và giám đốc

- Khơng kiểm tra các

khơng đúng thủ tục, nội

ký duyệt.

chứng từ liên quan =>

dung thì cần trả lại và sửa

Lập chứng từ khi chưa

sau đó xem xét ký duyệt.

đủ căn cứ, lập sai
chứng từ
- Phê duyệt những đề
nghị khơng hợp lý
hoặc bỏ sót
Thực hiện thu, chi tiền:

-Mục tiêu thu, - Có thể xảy ra mất

- Quy định hàng ngày thủ

- TH giao dịch tiền mặt:

chi tiền đúng,

mát tiền mặt do điều

quỹ cần ghi chép thu, chi

Thủ quỹ khi nhận được

đủ.

kiện bảo quản, quản lý

tiền mặt vào sổ quỹ. Các

phiếu thu, chi, kiểm tra

- Tiền thu

không tốt.

nghiệp vụ thu, chi phải có

nội dung sau đó yêu cầu

khơng bị thất

- Có khả năng kế tốn

phiếu thu, phiếu chi đã

người nộp hoặc nhận tiền thốt, tham ơ

hoặc thủ quỹ lợi dùng

được xét duyệt của cấp có

ký vào phiếu gồm 2 liên

(chiếm dụng

tiền thu của KH để chi

thẩm quyền.

và giữ 1 liên. Liên còn lại hay biển thủ)

sử dụng cho mục đích

- Thủ tục hạn chế tiếp cận

thủ quỹ chuyển cho kế

- Khoản thu

cá nhân.

tiền và phải có nơi cất giữ

toán.

được là tiền

- Mở nhiều TK ở nhiều tiền an tồn.

- TH giao dịch bằng

cơng ty thực

ngân hàng nên khó

- Sử dụng nhân viên có

TGNH: kế tốn NH nộp

tế nhận được

kiểm tra, kiểm soát số

năng lực và trung thực.

uỷ nhiệm thu, uỷ nhiệm

(tính có thật)

dư - Thanh tốn hai lần - Sau khi chi hoặc thu tiền

chi, séc cho NH

-Thực hiện tốt cùng một hố đơn,

cần đóng dấu vào các


vai trị bất

thanh tốn tiền lớn hơn chứng từ có liên quan để

kiêm nhiệm

số ghi trên hợp đồng,

tránh việc thu nhầm hoặc

giữa kế toán

hoá đơn - Nhân viên

chi nhầm lần thứ hai -

và thủ quỹ.

có thể chiếm dụng nếu

Thực hiện các khoản chi

Tránh việc

KH trả tiền bằng séc,

qua NH, hạn chế chi tiền

thông đồng

lấy séc đổi tiền mặt

mặt nhằm ngăn chặn gian

làm sai giấy

lận hoặc thất thoát tiền (ở

tờ sổ sách.

công ty đang chi trả tiền
lương cho nv bằng tiền
mặt => dễ thất thốt khiến
nv khơng nhận đc tiền
hoặc nhận quá số lần)

- Kế toán thanh toán lên

-Các khoản

- Các sổ khơng khớp

- Kiểm tra nội bộ dưới hình

sổ NKC, vào sổ chi tiết,

thu tiền đều

nhau, số tiền bị lệch,

thức cộng tổng các khoản

sổ cái các TK. Đối chiếu

được ghi sổ

thất thoát.

thu ở sổ Quỹ và đối chiếu

các sổ quỹ với sổ quỹ của theo số thực
thủ quỹ vào cuối kỳ.

với sổ Cái.

tế nhận được

- Tách biệt trách nhiệm giữa

(tính đầy đủ)

việc ghi sổ chi tiết tiền mặt

- Các khoản

với ghi sổ chi tiết các khoản

thu tiền được

phải thu.

phản ánh kịp
thời, đúng
đắn, chính xác
(tính chính
xác)

 Nhận xét: Có thể thấy DN thực hiện tốt nguyên tắc bất kiêm nhiệm. Cụ thể: Cách ly
giữa người giữ tiền (thủ quỹ) và kế toán, tách biệt giữa người ghi sổ vào người quản lý
tiền. Tuy nhiên, cịn một số nhược điểm như khơng tồn tại một nhân viên độc lập
thường xuyên kiểm tra việc ghi sổ và nhập quỹ tiền mặt mà việc kiểm tra này được thực


hiện vào cuối kỳ do kế toán tổng hợp thực hiện. Hơn nữa kế toán tổng hợp cũng là
người lên sổ Cái và đối chiếu với sổ Quỹ.
2. Chu trình tiền lương
Quy trình tiền lương và

Mục tiêu

Rủi ro

Kiến nghị

- Mục tiêu về tuyển

- Tuyển dụng người

dụng lao động có

khơng có năng lực,

khoản trích theo lương
-Tuyển dụng nhận sự: Cơng
ty sản xuất nên nhân sự
công ty sẽ được phân ở PX1
hoặc PX2

- Theo dõi hồ sơ lý lịch của
công nhân: Phải được cập
nhật liên tục tránh sai sót.

kinh nghiệm, nghiệp kinh nghiệm -> khó
vụ tốt…

quản lý

- Mục tiêu đầy đủ

- Hồ sơ không đủ

thông tin về nhân sự giấy tờ cần thiết
kịp thời

hoặc

có

thể

có

trường hợp làm giả
giấy tờ.

- Xây dựng kế hoạch
tuyển dụng hợp lý tại
thời điểm thiếu nhân

sự, xây dựng các
bước tuyển dụng cụ
thể.
- Cấp mã nhân viên,
thẻ nhân viên. Thông tin của nhân
viên phải được cập
nhập đầy đủ và chính
xác.

-Hệ thống chấm cơng, ghi - Chính sách lương

- Việc chấm bằng - Đảm bảo những

thời gian làm việc của công thưởng cho CN

vân tay có thể rủi ro chứng từ về chấm

nhân bằng vân tay để phục chăm chỉ, đi làm đủ

hệ thống chấm cơng cơng được xét duyệt

vụ tính lương CN.

sai,

cơng và đúng giờ

máy

khơng và có chữ ký chính

- Quản lý các phân xưởng giấc. Từ đó nâng

nhận vân tay ➔ xác và đầy đủ.

hỗ trợ chấm công trên giấy cao năng suất lao

Ảnh hưởng tới CN.

-Thực

hiện

chấm

nếu như máy vân tay có vấn động hay chất lượng - Nếu CN sửa thời cơng bằng hệ thống
đề.
- Trong q trình làm việc

sản phẩm.

gian chấm công → chấm công bằng vân
hành vi gian lận

tay cần có bộ phận

sẽ có quản lý phân xưởng và

quản lý chặt chẽ quy

camera giám sát liên tục.

trình chấm cơng và

- Chứng từ ghi nhận: Bảng

ghi

nhận

kết quả


chấm công, Bảng chấm

chấm công

công tăng ca, bảng kê khối
lượng cơng việc hồn thành.
Tính lương CNSX, lương Tính chính xác về

Vẫn cịn tính lương Nâng cao trình độ

quản lý phân xưởng dựa vào tiền lương, tránh

trên excel → chưa chuyên mơn nghiệp

chứng từ thu được trước đó. nhầm lẫn ảnh hưởng chun nghiệp, vẫn vụ, bảo mật thơng tin
Kế tốn sẽ lập bảng lương đến CN và uy tín

có khả năng có hành trên hệ thống máy

và giám đốc ký duyệt. - của công ty với CN. vi truy cập và sửa tính,…
Chứng từ: Bảng thanh tốn -Tránh tính sai gây

thơng tin.

tiền lương, bảng trích các thất thốt tiền của
khoản nộp theo lương.

cơng ty.

Cuối tháng sẽ thanh tốn Quy trình thanh

-Thanh toán bằng - Kiểm tra , ký duyệt

tiền lương và các khoản tốn nhanh, tránh

tiền mặt gây khó kỹ càng trước khi

phải nộp khác: Thủ quỹ tiến rườm rà lắm thủ tục

khăn bởi số lượng thanh toán cho người

hành chi trả lương cho CNV không cần thiết hay

CNV khá lớn dẫn lao động.

căn cứ vào bảng tổng hợp gây khó dễ cho

đến việc khó kiểm -Dần

thanh tốn lương đã được CNV. Đảm bảo

soát → mất tiền

chuyển

sang

việc thanh toán lương

duyệt. Sau đó phụ trách người lao động nhận -Gian lận trong việc cho CNV qua tài
quản lý phân xưởng sẽ thực được tiền lương.

ký nhận tiền thay→ quản ngân hàng để bộ

hiện trả lương cho từng

biển thủ tiền lương máy quản lý dễ kiểm

CNV bằng tiền mặt. Khi trả

nhân viên

soát và tránh mất mát

xong thì giao lại phiếu chi

hơn.

và bảng thanh tốn lương

- Xác nhận chữ ký ở

có chữ ký của người lao

bảng

động cho phịng kế tốn.

lương của người lđ

thanh

tốn

tránh khiếu nại chưa
nhận được lương.
Ghi chép, lên sổ kế toán các -Hạch tốn chi tiết,

-Rủi ro như lên -Có đối chiếu giữa

tài khoản lương và trích kịp thời, đảm bảo

thiếu sổ, sổ không các sổ chi tiết và sổ

theo lương. Đối chiếu với tính chính xác, tính

khớp.

cái.


các sổ cái, sổ chi tiết, sổ đúng đắn và tính tức

-Xây dựng hệ thống

nhật ký chung

bảo mật tốt, mật khẩu

thời.

đăng nhập cần được
thay đổi để tránh sai
phạm.
3. Kiểm soát nội bộ đối với số dư bằng tiền
Khi đơn vị có khả năng kiểm sốt tốt nghiệp vụ thu tiền và chi tiền thì việc kiểm sốt số dư tiền
sẽ đơn giản hơn nhiều.
Số dư tiền thể hiện ở số dư trên tài khoản đơn vị mở ở ngân hàng và số dư tiền mặt tại quỹ.
*Đối với lượng tiền mặt tại quỹ
- Trang bị các két sắt an toàn; thiết bị chống trộm tinh vi.
- Nếu có điều kiện nên mua bảo hiểm ở mức độ thích hợp đối với tiền vì đây cũng là tài sản dễ cháy,
bị trộm.
- Nên giữ tiền ở mức tối thiểu: Đơn vị căn cứ vào nhu cầu chi tiêu để quy định một mức tồn quỹ tối đa,
vượt qua giới hạn này đơn vị phải gửi tiền vào ngân hàng.
- Tuy nhiên khi số dư của quỹ này thấp hơn mức tối thiểu, thủ quỹ sẽ nhận được một chi phiếu rút
tiền ở ngân hàng, chi phiếu này phải có số tiền bằng đúng số tiền nhập quỹ và bằng số ghi giảm cuả
tài khoản ngân hàng.

- Định kỳ hoặc đột xuất tiến hành kiểm kê quỹ đối chiếu với sổ quỹ.
- Đối chiếu số dư tiền mặt trên sổ Cái với sổ Quỹ tiền mặt do thủ quỹ lập.
*Đối với số dư trên tài khoản ngân hàng
Thủ tục kiểm soát trong trường hợp: Số dư tiền trên sổ sách không đúng với số dư tiền thực tế ở ngân
hàng.
Kế toán ngân hàng lập bảng điều hoà số dư tiền gửi ngân hàng để hàng tháng đối chiếu với số
dư thực tế ở ngân hàng. Thực hiện việc điều chỉnh tất cả các khoản mục gây ra chênh lệch giữa số dư
trên sổ sách và số dư của ngân hàng, kiểm tra tính đúng đắn và xác định nguyên nhân.

Nhận xét: Tiền có mối quan hệ mật thiết với các chu trình nghiệp vụ chủ yếu, như: Chu
trình bán hàng và thu tiền, chu trình mua hàng và trả tiền, chu trình tiền lương, chu trình sản
xuất… nên rất dễ bị sai sót, tham ơ, biển thủ hay chiếm dụng.


Tiền ở nhiều đơn vị thường có số phát sinh lớn, nghiệp vụ phát sinh nhiều, do đó sai
phạm rất dễ xảy ra và khó phát hiện.
Việc quản lý tốt tiền sẽ giảm thiểu rủi ro về khả năng thanh toán, tăng hiệu quả sử dụng
tiền của đơn vị.
B. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HỒN THIỆN HỆ THỐNG KIỂM SỐT
NỘI BỘ TẠI CÔNG TY TNHH OCEAN LINE
Về cơ bản việc kiểm sốt chu trình vốn bằng tiền tiền ở cơng ty được thực hiện khá tốt
những sai sót hay gian lận xảy ra là do việc đối chiếu không được thực hiện thường xuyên
dẫn đến trường hợp: Ban đầu chỉ sai sót, gian lận xảy ra do một nghiệp vụ nhưng không được
phát hiện, điều chỉnh kịp thời dẫn đến hậu quả là các sai sót tiếp tục sai theo kiểu "dây
chuyền". Nguy hiểm hơn là các chứng từ tuy đầy đủ các chữ ký nhưng vẫn được lưu chuyển
bình thường điều này là kẻ hở cho gian lận xảy ra. Vì vậy, u cầu đối với cơng tác hồn
thiện là phải làm sao để xác định những khâu đặc biệt cần kiểm soát, cần đối chiếu để thực
hiện cho tốt.
Một số giải pháp kiến nghị nhằm hoàn thiện hệ thống kiểm sốt nội bộ ở Cơng ty:
Tăng cường tính độc lập và năng lực cho Ban kiểm sốt

Cơng ty cần phải tăng cường chức năng, quyền hạn của ban kiểm soát, coi trọng ban kiểm soát
với tư cách là thanh tra của chủ sở hữu và có tồn quyền kiểm tra doanh nghiệp, đặc biệt là tài chính;
họ phải có trách nhiệm kiểm tra kỹ càng để có thể phát hiện được những khoản chi phí bất hợp lý, chi
vượt định mức, những chứng từ giả mạo (nếu có). Trưởng ban kiểm sốt phải là chun gia tài chính,
có đạo đức, phấm chất tốt và nhất thiết phải không thuộc biên chế phịng tài chính kế tốn. Kiểm sốt
viên cần phải được đào tạo bài bản về kiến thức và phương pháp làm việc của một kiểm soát viên
thực thụ, cần có quy định về cơng tác đào tạo đối với kiểm soát viên khi được bầu vào Ban kiểm sốt.
Việc đào tạo có thế kết hợp với các chun gia kiểm tốn trong và ngồi nước, giảng viên của các
trường đại học kinh tế. Có như vậy, Ban kiếm sốt mới có đủ khả năng hồn thành nhiệm vụ của
mình.
Đảm bảo việc hạch tốn, ghi sổ là đúng, chính xác và kịp thời. Cuối kỳ cần đối chiếu, kiểm tra giữa
các sổ của kế toán và thủ quỹ với nhau, đối chiếu các sổ với sổ phụ của ngân hàng. Đảm bảo các
nguyên tắc cần thiết trong việc KSNB như nguyên tắc bất kiêm nhiệm, nguyên tắc ủy quyền và phê
chuẩn, chứng từ lập và lưu trữ đủ số liên, tiền mặt tại DN cần được giữ kỹ và an toàn tránh trộm cắp.