Tuan 19 Dai cao binh Ngo Binh Ngo dai cao





- Nguyễn Trãi (1380 -1442) hiệu là Ức Trai, quê gốc ở
làng Chi Ngại (Chí Linh - Hải Dương) sau dời về Nhị
Khê (Thường Tín, Hà Tây)
- Ơng là con trai của Thái học sinh (Tiến sĩ) Nguyễn
Ứng Long và là cháu ngoại của quan Tư đồ Trần
Nguyên Đán. Đó là 1 gia đình có truyền thống u
nước và văn hoá, văn học.


- Tuổi thơ của Nguyễn Trãi sớm chịu nhiều mất mát (5tuổi
mồ côi mẹ, 10 tuổi ông ngoại mất).
- Năm 1400 (20 tuổi): Đỗ thái học sinh ( Tiến sĩ ) ra làm
quan dưới triều Hồ 7 năm.
- Năm 1407 giặc Minh xâm lược nước ta, cha bị bắt đưa sang
TQ, ông kiên quyết từ chối mọi sự mua chuộc dụ dỗ của kẻ
thù xâm lược, ni chí lớn “Đền nợ nước, trả thù nhà”
- Thời kì khởi nghĩa Lam Sơn (1418 – 1427): Là vị quân sư
số một, giúp Lê Lợi vạch chiến lược tiêu diệt kẻ thù xâm
lược, giữ trọng trách về ngoại giao, chính trị.


* Tóm lại: Nguyễn Trãi là bậc anh hùng dân tộc,
là nhà văn toàn tài số một trong lịch sử phong
kiến VN. Xứng đáng là bậc danh nhân văn hoá
thế giới.
- Nguyễn Trãi cũng là một con người đã phải

chịu những oan khiên thảm khốc nhất trong lịch
sử phong kiến VN.


Vụ án Lệ Chi Viên





Năm 1433, Thái Tổ mất, thái tử Nguyên Long lên nối ngôi, tức là Lê
Thái Tông. Những năm đầu, Tư đồ Lê Sát làm phụ chính điều hành
triều chính. Nguyễn Trãi tham gia giúp vua mới. Nhân bàn về soạn lễ
nhạc, Nguyễn Trãi khuyên nhà vua:"Nguyện xin bệ hạ yêu thương và
nuôi dưỡng dân chúng để nơi thơn cùng xóm vắng khơng có tiếng
ốn hận sầu than".
Bị các quyền thần đứng đầu là Lê Sát chèn ép, Nguyễn Trãi cáo quan
về ở ẩn tại Côn Sơn, Chí Linh, thuộc tỉnh Hải Dương ngày nay.
Nguyễn Trãi bị triều đình do hồng hậu Nguyễn Thị Anh cầm đầu
khép tội giết vua và bị giết cả 3 họ (tru di tam tộc) ngày 16 tháng 8
năm 1442.


Được minh oan.




Năm 1464, Lê Thánh Tông xuống chiếu giải oan cho Nguyễn Trãi. Con cháu
ơng được tìm lại và bổ dụng. Người con út sinh ra sau khi ông qua đời là

Nguyễn Anh Vũ được Lê Thánh Tông phong cho chức Đồng Tri Phủ huyện
Tĩnh Gia (Thanh Hoá), cấp cho 100 mẩu ruộng gọi là "Miễn hồn điền" (ruộng
khơng phải trả lại) con cháu đời đời được hưởng. Nguyễn Anh Vũ xây dựng
mộ chí của Nguyễn Trãi tại xứ đồng Tai Hà, làng Dự Quần, lấy sọ dừa, cành
dâu táng làm cốt; lấy ngày mất của Nguyễn Trãi - 16 tháng 8 là ngày giỗ họ.
Năm 1464, Lê Thánh Tơng đã chính thức minh oan cho Nguyễn Trãi. Ơng ca
ngợi Nguyễn Trãi là Ức Trai tâm thượng quang Khuê tảo, truy tặng tước Tán
Trù Bá, ban cho con là Anh Vũ chức huyện quan. Năm 1467, Lê Thánh Tông
ra lệnh sưu tầm di cảo thơ văn Nguyễn Trãi. Việc làm này có thể đã góp phần
bảo tồn mồt phần quan trọng các di sản văn hóa mà Nguyễn Trãi đã để lại.



1. Những tác phẩm chính.
- Văn thơ chữ Hán: “Quân trung từ mệnh tập”, “Bình Ngơ đại
cáo”, “Ức Trai thi tập”, “Chí Linh sơn phú”, “Lam Sơn thực
lục”, “Dư địa chí”…
- Văn thơ chữ Nơm: “Quốc âm thi tập”…
2. Giá trị cơ bản của thơ văn Nguyễn Trãi.
a. Giá trị nghệ thuật
- Văn chính luận: Kết cấu chặt chẽ, lập luận sắc bén, giọng
điệu linh hoạt.
- Thơ Nguyễn Trãi: Có cống hiến đặc biệt trong thơ Nôm,
Sáng tạo cải biến thể lục ngôn, thơ thất ngôn chen lục ngôn.
- Sử dụng nhiều từ thuần Việt, nhiều hình ảnh quen thuộc, dân
dã: Cây chuối, hoa sen, ao bèo, rau muống, mùng tơi...


- Ông vận dụng sáng tạo tục ngữ, ca dao và lời ăn tiếng nói hàng
ngày của nhân dân.

 NT là tác giả xuất sắc ở nhiều thể loại văn học, trong sáng tác
chữ Hán hay chữ Nơm, văn chính luận hay thơ trữ tình đều có
những thành tựu nghệ thuật lớn.
b. Giá trị nội dung
- Thơ văn Nguyễn Trãi thể hiện tư tưởng yêu nước và tư tưởng
nhân nghĩa, biểu hiện ở:
+ Thái độ căm thù, tố cáo tội ác của giặc xâm lược.
+ Khát vọng xây dựng nền thịnh trị, dân giùa nước mạnh.
 Thơ văn Nguyễn Trãi đặc biệt thể hiện vẻ đẹp tâm hồn Nguyễn
Trãi: Tâm hồn của một bậc anh hùng vĩ đại hài hoà trong con
người bình dị, gần gũi với khát vọng lớn lao cho dân, cho nước.