Tài liệu Ngạt tắc mũi mùa lạnh: Khi nào cần điều trị? pptx

Ngạt tắc mũi mùa lạnh: Khi nào cần điều trị?
Ngạt tắc mũi là hiện tượng hay gặp trong giai đoạn chuyển mùa, nhất
là khi thời tiết chuyển từ nóng sang lạnh. Ai cũng ít nhất một lần trong đời
phải chịu đựng ngạt tắc mũi. Ngạt tắc mũi có thể xuất hiện thoáng qua rồi tự
khỏi hoặc tồn tại dai dẳng, ngày càng tăng bắt buộc người bệnh phải đến gặp
thầy thuốc. Vậy làm sao để phát hiện dấu hiệu ngạt tắc mũi, điều trị ngạt tắc
mũi ra sao và ngạt tắc mũi có nguy
hiểm không?
Đánh giá ngạt tắc mũi
Để đánh giá mức độ ngạt tắc,
người ta sử dụng gương Glatzen (loại
gương có nhiều nửa vòng tròn đồng
tâm với các bán kính khác nhau) hoặc
dùng máy đo lưu lượng không khí đi
qua mũi trong 1 giây. Ngạt tắc mũi nếu
kéo dài có thể gây ra nhiều ảnh hưởng và biến chứng đối với cơ thể như miệng
luôn luôn bị khô rát, niêm mạc mũi họng tăng tiết nhầy làm người bệnh thường
xuyên phải đằng hắng, ho, khạc nhổ, ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống. Khi bị
ngạt tắc mũi, không khí thở qua miệng không được lọc sạch, làm ấm, làm ẩm

Phẫu thuật nội soi mũi xoang
điều trị ngạt mũi.
nên dễ gây viêm họng, viêm thanh quản, khí phế quản Nếu tắc mũi hoàn toàn,
người bệnh nói giọng mũi kín, việc phát âm bị rối loạn, các phụ âm “m” đọc thành
“b”, “n” đọc thành “p”. Chức năng sinh lý của mũi bị ảnh hưởng: chức năng ngửi
giảm hoặc mất khi tắc mũi. Đồng thời khả năng nghe cũng giảm, người bệnh có
cảm giác ù tai do mất cân bằng áp lực giữa tai giữa và môi trường bên ngoài mà
nguyên nhân là do ngạt mũi dẫn đến tắc vòi tai. Tắc mũi kéo dài làm trẻ em kém
linh hoạt, chậm chạp, lười biếng, hay ngáp vặt, ngủ hay giật mình. Người lớn bị
ngạt tắc mũi thường phàn nàn là bị nhức đầu, nặng đầu, không tập trung tư tưởng
và nhanh mệt mỏi khi phải làm việc trí óc.

Vì sao bị ngạt tắc mũi?
Ngạt tắc mũi là hiện
tư
ợng không khí không đi qua hốc
mũi một phần (ngạt không ho
àn
toàn) hay hoàn toàn (tắc). T
ùy theo
tình trạng từng bệnh mà xu
ất hiện
ngạt tắc ở một bên hoặc hai bên,
ngạt tắc mũi xảy ra thường xuy
ên
ho
ặc từng lúc, ngạt tắc mũi có thể
luân chuyển từ mũi này sang mũi
kia khi thay đổi tư thế nằm. Khi bị
Qua nghiên cứu, người ta tìm ra một
số nguyên nhân gây ngạt tắc mũi: ở trẻ sơ
sinh (tịt lỗ mũi bẩm sinh, viêm mũi đặc hiệu
sau đẻ, viêm mũi thông thường, viêm V.A
quá phát ), ở trẻ em hay gặp do viêm V.A
mạn tính, dị vật mũi (bị ngạt tắc mũi một bên, mủ thối), viêm mũi xoang, polip
mũi, u xơ vòm mũi họng Ở người lớn: viêm mũi xoang, polip mũi, viêm mũi do
thuốc (sử dụng thuốc co mạch tùy tiện), chấn thương mũi xoang, chấn thương hàm
mặt, các khối u lành, ác tính của mũi xoang.
Một số trường hợp cần phải lưu ý khi ngạt tắc mũi xuất hiện một bên:
- Ngạt tắc mũi một bên kèm theo chảy nước mũi mủ thối ở trẻ em, thường
là dị vật mũi.
- Dấu hiệu ngạt tắc mũi xuất hiện một bên, ở người trên 40 tuổi, kèm theo

chảy mũi lẫn dịch lờ lờ máu cá, ù tai, đau đầu và nổi hạch cổ ở một bên cùng với
bên ngạt tắc mũi sẽ phải khám để loại trừ ung thư vòm càng sớm càng tốt.
- Ngạt tắc mũi kèm theo chảy dịch mùi thối ở một bên cũng nên nghĩ đến
những bệnh lý khối u vùng mũi xoang như ung thư sàng hàm, u nhày trán sàng, u
thần kinh khứu giác
ngạt tắc mũi, người bệnh thư
ờng
thở bằng miệng, ngủ ngáy, ngủ
không ngon giấc, ngủ dậy thư
ờng
hay mệt.
U vùng mũi xoang thường có tiên lượng tốt nếu được chẩn đoán sớm và
điều trị kịp thời và dấu hiệu ngạt tắc mũi là dấu hiệu luôn có trong tất cả các khối
u vùng mũi xoang. Ngạt mũi trong bệnh lý khối u ít khi đáp ứng với điều trị nội
khoa và có xu hướng ngạt càng ngày càng tăng, kèm theo chảy máu do sự hoại tử
của khối u (máu thường không đỏ tươi mà lờ lờ máu cá, chỉ trong trường hợp u
máu mới chảy máu tươi), kèm theo là hiện tượng chảy dịch mũi liên tục màu vàng
xanh, loét và hoại tử cửa mũi, mùi thối.
Ngạt tắc mũi có cần điều trị?
Điều trị ngạt tắc mũi bằng các thuốc nhỏ mũi nhóm co mạch như
naphtazoline, xylometazoline Tuy nhiên các thuốc này chỉ nên sử dụng trong
một thời gian ngắn dưới 7 ngày, có sự theo dõi của thầy thuốc chuyên khoa. Cần
tìm nguyên nhân của ngạt tắc mũi để điều trị mới giải quyết được triệt để: điều trị
nội khoa với kháng sinh, chống viêm, khí dung mũi xoang, mổ nội soi mũi xoang,
cắt polip mũi trong viêm mũi xoang có polip, mổ lấy u hốc mũi, tia xạ điều trị ung
thư vòm, chỉnh hình hoặc lấy bỏ một phần cuốn dưới băng laser
ThS. Phạm Bích Đào